ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 15: Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών

Transcript

1 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 15: Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Τονίζεται ότι με τη σάρκωση του Λόγου η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου παίρνει τη δύναμη να ακολουθήσει τη φυσική φορά της προκοπής. Η ανάκληση της πτώσης πραγματοποιείται με την τήρηση των εντολών και η οντολογική μεταμόρφωση του ανθρώπου με τη συμμετοχή του στα μυστήρια της Εκκλησίας, μέσα από τα οποία παρέχεται η θεία χάρη, η οποία καθιστά δυνατή την ένωση του ανθρώπινου θελήματος με το θείο θέλημα. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ. 5

6 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (1/9) Η σάρκωση του Λόγου κατόρθωσε να συνάψει τη γνώμη με τη φύση. Η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου παίρνει τη δύναμη να ακολουθήσει τη φυσική φορά της προκοπής. Η γνώμη δεν αφανίζεται αλλά θεραπεύεται, από στασιαστική και διαβρωτική γίνεται ειρηνική και αγαθοποιός. Αυτό συμβαίνει και στη ζωή των αγίων, οι οποίοι με την υποταγή στον Θεό πραγματώνουν τη σύναψη φύσης και γνώμης. 6

7 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (2/9) Το γνωμικό θέλημα είναι το προνόμιο, η τραγωδία και το γνώρισμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ύπαρξη του ανθρώπου είναι υποχρεωμένη: 1. να δοκιμαστεί, 2. να ξεπεράσει τις γνωμικές ετερότητες, 3. να συνειδητοποιήσει το δράμα της έκπτωσης και της απώλειας, 4. και τελικά να βρει τον δρόμο που οδηγεί στη σύναψη φύσης και γνώμης. 7

8 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (3/9) Τα όντα είναι δημιουργήματα του θείου θελήματος. Ο Θεός τα γνωρίζει «ὡς ἴδια θελήματα» εφόσον μένουν στο θέλημά του. Όταν το παραβαίνουν παύουν να γνωρίζονται από τον Θεό. Οι εντολές συνάπτουν την ενέργεια της θέλησης του ανθρώπου με τη θεία ενέργεια. Ο Θεός που κάλεσε τον άνθρωπο στο είναι με την άκτιστη ενέργειά Του, τον ανακαλεί από την πτώση του με τις εντολές και τον ανακαινίζει με τα μυστήρια της Εκκλησίας. 8

9 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (4/9) Με το Βάπτισμα, το Χρίσμα και τη θεία Ευχαριστία γίνεται ο άνθρωπος μέτοχος του σώματος του Χριστού και κοινωνός των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Στο εξής ο άνθρωπος οφείλει να διατηρήσει και να ενεργοποιήσει τη χάρη που έλαβε. Η Ευχαριστιακή κοινωνία με τον Χριστό συμπληρώνεται με την ηθική συμμόρφωση με το θέλημά Του. 9

10 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (5/9) Τα μυστήρια της Εκκλησίας παρουσιάζονται και ως εντολές. Προβάλλουν στον πιστό το θείο ήθος. Το Βάπτισμα περιέχει την εντολή να βαδίσει ο νεοφώτιστος «ἐν καινότητι ζωῆς». Το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας προσκαλεί τους πιστούς να γίνουν κοινωνοί των αρετών του Χριστού. Και οι εντολές όμως παρουσιάζονται ως μυστήρια. Μ αυτές φανερώνεται ο Θεός και με την τήρησή τους μυσταγωγείται η ενοίκηση του Θεού στον άνθρωπο. 10

11 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (6/9) Η χάρη του Θεού προσφέρεται στον άνθρωπο για να μπορέσει να τηρήσει τις εντολές. Όταν ο άνθρωπος τηρεί τις εντολές: 1. συντονίζει τις ενέργειές του με τη θεία ενέργεια, 2. δέχεται τη χάρη του Θεού, 3. μετέχει στην αγάπη Του και 4. γνωρίζει τον Θεό. 11

12 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (7/9) Στον αμαρτωλό άνθρωπο, που αδυνατεί να τηρήσει τη θεία εντολή, παρέχεται η χάρη των μυστηρίων της Εκκλησίας, για να καταστεί δυνατή η ένωση του θελήματός του με το θείο θέλημα. Όταν ο άνθρωπος εμπιστεύεται τον εαυτό του στον Θεό και τηρεί την εντολή Του, αισθάνεται τη θεϊκή δύναμη. 12

13 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (8/9) Η εντολή του Θεού, όπως και το όνομά Του, αποτελεί πνευματική πραγματικότητα. Οι Εβραίοι απέφευγαν να χρησιμοποιήσουν το όνομα του Θεού γιατί αισθάνονταν τον οντολογικό Του χαρακτήρα. Η λήθη του οντολογικού χαρακτήρα του ονόματος του Θεού ερημώνει την πνευματική ζωή. Το ίδιο ισχύει και με τις εντολές. Η λήθη του οντολογικού χαρακτήρα των εντολών διαστρέφει την ηθική ζωή των χριστιανών. 13

14 15. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΙΚΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ (9/9) Όταν οι χριστιανοί παύουν να έχουν την αίσθηση της προσωπικής κοινωνίας με τον Θεό, οι θείες εντολές ή γίνονται ξεροί τύποι ή αυτονομούνται και ειδωλοποιούνται. Άμεσες συνέπειες αποτελούν η νέκρωση της ηθικής ζωής και η κυριαρχία του φαρισαϊκού πνεύματος. Ως αποτέλεσμα παρουσιάζεται η καιροσκοπική χρησιμοποίηση των εντολών και η αντικατάσταση του θείου θελήματος με τα ανθρώπινα θελήματα και τις επιθυμίες. 14

15 Τέλος Ενότητας

16 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ. «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: URL. 16

17 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 17

18 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 18