7 Αυγούστου 2019 Η Βαλμάδα Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας στο χρόνο Πολιτισμός / Λαογραφία-Παράδοση Απόστολος Τσακούμης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, τ. Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Δυτ. Ελλάδος Η Βαλμάδα Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας είναι ένα μικρό αλλά ιστορικό χωριό του σημερινού Δήμου Αμφιλοχίας. Βρίσκεται ανάμεσα από τη Φλωριάδα, το Θεριακίσι, το Ελαιοχώρι, την Ι.Μ. Ρέθα, τη Δρομίστα και το Θύαμο. 1806: Η Βαλμάδα κάηκε από τους Τούρκους 1807: Πέρασε από τα ιστορικά χώματά της ο αρχηγός της Εθνικής μας Κλεφτουριάς, Αντώνης Κατσαντώνης. 1841-1857: Η Βαλμάδα ήταν πρωτεύουσα του Δήμου Θυάμου. Ήταν έδρα πολλών υπηρεσιών και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Είχε συνολικά 11 Εκκλησίες. Από αυτές σήμερα τρεις είναι όρθιες και λειτουργούνται (Άγιος Δημήτριος, Κοίμηση Θεοτόκου, Άγιος Νικόλαος).
1859: Κτίστηκε ο κεντρικός ενοριακός ναός του Αγίου Δημητρίου. Είναι ένας πετρόκτιστος, επιβλητικός και μεγαλόπρεπος ναός, ρυθμού μονόκλιτης Βασιλικής. Το τέμπλο του ναού φιλοτεχνήθηκε μεταξύ των ετών 1943 και 1950. 1943: Η Βαλμάδα κάηκε από τους Ιταλούς. Μετά το Β Παγκόσμιο πολέμο άρχισε η μετανάστευση πολλών Βαλμαδιωτών προς Μενίδι Αιτωλ/νίας και Αθήνα. Το δυναμικό του χωριού άρχισε να φθίνει προοδευτικά. 1970: Περίπου το 1970 το δασαρχείο Αμφιλοχίας για τις ανάγκες υλοτόμησης της περιοχής έκανε τη διάνοιξη του στέρεου χωματόδρομου Θεριακίσι-ΒαλμάδαΔρομίστα με καλά τεχνικά έργα. 1979: Κλείνει το μονοθέσιο Δημοτικό σχολείο Βαλμάδας.
Στην πορεία του χρόνου λίγες οικογένειες έμειναν στο χωριό, οι οποίες κράτησαν ζωντανές τις παραδόσεις του και άσβεστη τη σπίθα της νοσταλγίας για επιστροφή των ξενιτεμένων στις ρίζες τους. 2001: Καταργείται ο οικισμός της Βαλμάδας, του τότε Δήμου Μενιδίου, λόγω έλλειψης του κατώτατου πληθυσμιακού ορίου. 2015: Επανίδρυση του οικισμού της Βαλμάδας ως αυτοτελούς οικισμού του Δήμου Αμφιλοχίας, με την από 20-5-2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αμφιλοχίας. Τα τελευταία χρόνια η σπίθα της νοσταλγίας πολλών Βαλμαδιωτών για επιστροφή στις ρίζες τους έγινε φλόγα, η οποία μέχρι σήμερα διατηρείται άσβεστη. Αρκετοί συγχωριανοί άρχισαν να ανακαινίζουν τα παλιά σπίτια τους ή να κτίζουν νέα.
Σημαντικό ρόλο στο ξαναζωντάνεμα της Βαλμάδας διαδραμάτισε και διαδραματίζει η «Ομάδα Πρωτοβουλίας Βαλμαδιωτών Βάλτου», που εδρεύει στα Άνω Ιλίσια του Δήμου Ζωγράφου. Επικεφαλής και ψυχή του Συλλόγου αυτού είναι ο π. Σάββας Γεωργιάδης, θεολόγος και νομικός, εφημέριος του Ι.Ν. Αγίου Γερασίμου Άνω Ιλισίων, ο οποίος πρωτοστατεί στο ξαναζωντάνεμα της Βαλμάδας. Η έκδοση του βιβλίου «Η Βαλμάδα Βάλτου Αιτωλωακαρνανίας στο χρόνο», από τον υπογράφοντα, το 2013, ξύπνησε και ταρακούνησε περισσότερο τις συνειδήσεις των Βαλμαδιωτών. 2014: Οργανώθηκε από το Σύλλογο Βαλμαδιωτών με μεγάλη επιτυχία το πρώτο αντάμωμα των Βαλμαδιωτών Βάλτου στη γενέτειρα, την Κυριακή 17 Αυγούστου 2014. Είχαμε την τιμή και την ευλογία στο πρώτο αντάμωμα να ιερουργήσει στον κεντρικό ναό του Αγίου Δημητρίου ο Μητροπολίτης μας κ.κ. Κοσμάς.
Με πρωτοβουλίες του «Συλλόγου» και ιδιαίτερα του π. Σάββα- και με την ευλογία του Μητροπολίτη μας κ.κ. Κοσμά, το καλοκαίρι του 2015 αγιογραφήθηκε όλος ο κεντρικός ναός του Αγίου Δημητρίου από τον αγιογράφο κ. Μπόκο Ξενοφώντα, με δωρεές των Βαλμαδιωτών. Με δωρεές επίσης των απανταχού Βαλμαδιωτών έγινε η αντικατάσταση των στασιδίων, του Δεσποτικού θρόνου καθώς και άλλα έργα συντήρησης των εικόνων του ναού. Ακολούθησαν με επιτυχία τα 2ο, 3ο, 4ο και 5ο ετήσια ανταμώματα των Βαλμαδιωτών. Ως χρόνος διοργάνωσης ορίζεται συνήθως το πρώτο Σάββατο μετά τη γιορτή της Μεγαλόχαρης (15 Αυγούστου).
Το εφετινό αντάμωμα θα γίνει στις 17 Αυγούστου 2019, το πρωινό του Σαββάτου, στη Βαλμάδα. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί θα τελεστεί για δεύτερη φορά, μετά από λίγα χρόνια, αρχιερατική θεία Λειτουργία και θα ακολουθήσει παραδοσιακό πανηγύρι στον αύλειο χώρο του ναού. Οι παραδόσεις του τόπου μας (αλληλεγγύη, φιλοξενία, κ.λ.π.) δεν θέλουμε να εκλείψουν, ούτε να αποτελούν μουσειακά κατάλοιπα του παρελθόντος. Παράδοση είναι ό,τι αξίζει διαχρονικά και παραδίδεται από τη μια γενιά στην άλλη. Διοργανώνουμε τα ανταμώματα για να ανοίγουμε τις καρδιές μας. Να χαιρόμαστε ό ένας την παρουσία του άλλου. Για έμπνευση και για παραδειγματισμό, για ενθάρρυνση και ελπίδα, ιδιαίτερα των νέων μας.
Καλούμε πρώτιστα τους άρχοντες του τόπου μας ως φίλους του χωριού και ως προσκυνητές. Θέλουμε όμως και αυτοί παράλληλα να αφουγκράζονται τις πρωτοβουλίες και τα αιτήματά μας. Τα διαχρονικά αιτήματα του χωριού για νερό και ασφαλτόστρωση (ή τσιμεντόστρωση) τριών χιλιομέτρων από το Θεριακήσι μέχρι τη Βαλμάδα, είναι ώριμα αιτήματα από δεκαετίας και πρέπει κάποτε να δρομολογηθεί η λύση τους από τους αρμόδιους άρχοντες του τόπου μας, είτε της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είτε της Περιφερειακής ή της Κεντρικής Διοίκησης. Μετά από αυτή την ιστορική αναδρομή του χωριού μας και την προβολή των παραδόσεων και αιτημάτων μας επαναλαμβάνουμε και πάλι την πρόσκληση σε όλους να παρευρεθούν στο 6ο αντάμωμα των Βαλμαδιωτών Βάλτου, στη γενέτειρά μας, την ιστορική Βαλμάδα, στις 17 Αυγούστου 2019. http://bit.ly/2yqgube