ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ ΚΑΙ ΘΡΗΚΔΤΜΑΣΩΝ ----- ΔΝΙΑΙΟ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΟ ΣΟΜΔΑ Π/ΘΜΙΑ & Γ/ΘΜΙΑ ΔΚΠ/Η Γ/ΝΗ ΠΟΤΓΩΝ Γ/ΘΜΙΑ ΔΚΠ/Η ΣΜΗΜΑ Α Να δηαηεξεζεί κέρξη... Βαζκόο Αζθαιείαο... Μαπούζι 01-11-2011 Απιθ. Ππωη 124679/Γ2 Βαθ. Πποηεπ.... ----- Σαρ. Γ/λζε: Αλδξέα Παπαλδξένπ 37 Σ.Κ. Πόιε: 15180 Μαξνύζη Ιζηνζειίδα: www.minedu.gov.gr Πιεξνθνξίεο: Αλ. Παζραιίδνπ Σειέθσλν: 210-3443422 ΠΡΟ : Γ/νζειρ και Γπαθεία Γ/θμιαρ Δκπ/ζηρ Γπαθεία σολικών ςμβούλων Γενικά Λύκεια (μέζω ηων Γ/νζεων και Γπαθείων Γ/θμιαρ Δκπ/ζηρ) ΚΟΙΝ.: Πεπιθεπειακέρ Γ/νζειρ Δκπ/ζηρ Παιδαγωγικό Ινζηιηούηο ΘΔΜΑ: Οδηγίερ για ηον ηπόπο αξιολόγηζηρ ηηρ Απσαίαρ Δλληνικήρ Γλώζζαρ και Γπαμμαηείαρ, ηηρ Νέαρ Δλληνικήρ Γλώζζαρ και ηηρ Νέαρ Δλληνικήρ Λογοηεσνίαρ ηηρ Α ηάξηρ Γενικού Λςκείος για ηο ζσ. έηορ 2011-2012 αο απνζηέιινπκε ηηο παξαθάησ νδεγίεο πνπ αθνξνύλ ζηνλ ηξόπν αμηνιόγεζεο ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Γιώζζαο θαη Γξακκαηείαο, ηεο Νέαο Διιεληθήο Γιώζζαο θαη ηεο Νέαο Διιεληθήο Λνγνηερλίαο ηεο Α ηάμεο Γεληθνύ Λπθείνπ γηα ην ζρ. έηνο 2011-2012 Ι. ΑΡΥΑΙΑ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΣΔΙΑ Γίλεηαη ζηνπο καζεηέο απόζπαζκα δηδαγκέλνπ θεηκέλνπ έσο 20 ζηίρσλ ην κέγηζην κε λνεκαηηθή ζπλνρή θαη δεηείηαη λα απαληήζνπλ ζε: 1. Γύν (2) εξσηήζεηο θαηαλόεζεο ηνπ θεηκέλνπ πνπ επηθεληξώλνληαη ζηελ πξσηνβάζκηα θαηαλόεζε ηνπ θεηκέλνπ, θαη δελ επεθηείλνληαη ζε ζηνηρεία εξκελείαο. Π.ρ. κπνξεί λα δεηείηαη από ηνπο καζεηέο λα αθεγεζνύλ ζπλνπηηθά κηα αθνινπζία γεγνλόησλ πνπ παξνπζηάδνληαη ζην θείκελν, λα ζπλνςίζνπλ ηελ επηρεηξεκαηνινγία ελόο πξνζώπνπ, λα εληνπίζνπλ πηζαλά ζρόιηα ή θξίζεηο ηνπ ζπγγξαθέα γηα ηα γεγνλόηα, λα πεξηγξάςνπλ ηηο ελέξγεηεο ζηηο νπνίεο πξνβαίλεη θάπνην πξόζσπν, πξνθεηκέλνπ λα πεηύρεη έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπό, λα εληνπίζνπλ πξνζδηνξηζκνύο πνπ απνδίδνληαη ζε έλα πξόζσπν ή έλαλ ηόπν θιπ. Η βαζκνινγία θαηαλέκεηαη σο εμήο: 2 εξση. X 20 κόξηα = 40 κόξηα 1
2. Γύν (2) εξσηήζεηο εξκελεπηηθέο πνπ αθνξνύλ ηελ εξκελεία ηνπ θεηκέλνπ θαη κπνξνύλ λα είλαη πνηθίισλ ηύπσλ, όπσο π.ρ. (α) Δξσηήζεηο πνπ αθνξνύλ ηνλ πξαγκαηνινγηθό ζρνιηαζκό ηνπ θεηκέλνπ. (β) Δξσηήζεηο ζρεηηθέο κε ηε δνκή θαη ηα εθθξαζηηθά κέζα ηνπ θεηκέλνπ. (γ) Δξσηήζεηο ζρεηηθέο κε ην γξακκαηνινγηθό είδνο ζην νπνίν αλήθεη ην θείκελν (ζηηο εξσηήζεηο απηήο ηεο θαηεγνξίαο κπνξνύλ λα αμηνπνηνύληαη θαη ζηνηρεία ηεο εηζαγσγήο ηνπ ζρνιηθνύ εγρεηξηδίνπ, εθόζνλ απηά είραλ επηζεκαλζεί θαηά ηε δηδαζθαιία ηνπ θεηκέλνπ). (δ) Δξσηήζεηο πνπ δεηνύλ ηελ θξηηηθή απνηίκεζε εθ κέξνπο ηνπ καζεηή πξνζώπσλ, γεγνλόησλ, επηρεηξεκάησλ ή άιισλ ζηνηρείσλ ηνπ θεηκέλνπ ή ηεο ζηάζεο ηνπ ζπγγξαθέα απέλαληη ζηα γεγνλόηα. (ε) Δξσηήζεηο πνπ αθνξνύλ ηελ αλίρλεπζε δηαθεηκεληθώλ ζρέζεσλ ηνπ ππό εμέηαζε θεηκέλνπ κε άιια θείκελα ηεο αξραηνειιεληθήο ή ηεο λενειιεληθήο γξακκαηείαο. ε θάζε πεξίπησζε, νη εξκελεπηηθέο εξσηήζεηο ζα πξέπεη λα εληάζζνληαη ζην πιαίζην ησλ δηδαθηηθώλ ζηόρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί από ην πξόγξακκα ζπνπδώλ γηα ηα ζπγθεθξηκέλα θείκελα. Η βαζκνινγία θαηαλέκεηαη σο εμήο: 2 εξση. X 15 κόξηα = 30 κόξηα 3. Σξεηο (3) εξσηήζεηο γξακκαηηθήο θαη ζύληαμεο ηεο Αξραίαο Διιεληθήο γιώζζαο νη νπνίεο επηκεξίδνληαη ζε κία εξώηεζε γξακκαηηθήο, κία εξώηεζε ζύληαμεο θαη κία ιεμηινγηθή. Καηά ηελ εμέηαζε ηεο γξακκαηηθήο θαη ηνπ ζπληαθηηθνύ κπνξεί λα δεηείηαη από ηνπο καζεηέο είηε λα παξαγάγνπλ ζπγθεθξηκέλνπο ηύπνπο ηεο αξραίαο ειιεληθήο (π.ρ. ζπκπιήξσζε ηνπ θαηάιιεινπ γξακκαηηθνύ ηύπνπ ζε θξάζεηο, θαηαζθεπή ελαιιαθηηθώλ θξάζεσλ γηα ηε δήισζε κηαο ζπληαθηηθήο ζρέζεο θιπ.), είηε λα αλαγλσξίζνπλ ηε γξακκαηηθή θαηεγνξία ή ηε ζπληαθηηθή ιεηηνπξγία ζπγθεθξηκέλσλ ηύπσλ ηνπ θεηκέλνπ (π.ρ. εληνπηζκόο ζην θείκελν γξακκαηηθώλ ηύπσλ, θαηαγξαθή ελαιιαθηηθώλ κεηαθξαζηηθώλ απνδόζεσλ κηαο ζπληαθηηθήο δνκήο θιπ.). Καηά ηελ εμέηαζε ηνπ ιεμηινγίνπ ε έκθαζε ζα δίλεηαη ζηε ζρέζε ηεο αξραίαο ειιεληθήο κε ηε λέα ειιεληθή γιώζζα, θαη ζην πιαίζην απηό ζα δεηείηαη από ηνλ καζεηή λα θαηαγξάςεη ιέμεηο ηεο λέαο ειιεληθήο πνπ παξάγνληαη από ζπγθεθξηκέλα αξραηνειιεληθά ζέκαηα, λα δηαθξίλεη ηε ζεκαζηνινγηθή εμέιημε κηα ιέμεο από ηελ αξραία ζηε λέα ειιεληθή ή ηηο ζεκαζηνινγηθέο απνρξώζεηο κηαο ιέμεο κέζα ζε δηαθνξεηηθά ζπκθξαδόκελα θιπ. Η βαζκνινγία θαηαλέκεηαη σο εμήο: 3 εξση. X 10 κόξηα = 30 κόξηα ημείωζη: Όιεο νη παξαπάλσ εξσηήζεηο κπνξνύλ λα επηκεξίδνληαη ζε ππνεξσηήκαηα, ελώ ζηηο εξσηήζεηο θαηαλόεζεο ηνπ θεηκέλνπ θαη ζηηο εξκελεπηηθέο εξσηήζεηο βαζκνινγείηαη εθηόο από ηελ επάξθεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο απάληεζεο θαη ε εθθξαζηηθή ηθαλόηεηα ηνπ καζεηή. 2
ΙΙ. ΝΔΑ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Γηα ηελ εμέηαζε ζηε Νενειιεληθή Γιώζζα δίλεηαη ζηνπο καζεηέο ζε θσηναληίγξαθν έλα, δύν ή θαη πεξηζζόηεξα θείκελα πεξηνξηζκέλεο έθηαζεο (πξνηηκόηεξα ηα δύν θείκελα) από ηνλ έληππν ή/θαη ηνλ ειεθηξνληθό ιόγν, πνπ αλαθέξνληαη ζε θνηλσληθά, πνιηηηθά, πνιηηηζηηθά, επηζηεκνληθά ή άιια ζέκαηα ηεο θαζεκεξηλήο δσήο θαη έρνπλ λνεκαηηθή πιεξόηεηα. Σα θείκελα απηά ζρεηίδνληαη κε ηα ζέκαηα κε ηα νπνία αζρνιήζεθαλ νη καζεηέο (γλώζεηο γηα ηνλ θόζκν, βι. ζηήιε 1 ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ) ζηε δηάξθεηα ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο. Γεληθόηεξνο ζηόρνο ηεο εμέηαζεο είλαη λα ειεγρζεί ν βαζκόο θαηάθηεζεο ησλ δεμηνηήησλ θαη ησλ γλώζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηε ζηήιε 5 ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ. Οη καζεηέο θαινύληαη: (α) Να δώζνπλ απαληήζεηο ζε εξσηήζεηο κε ηηο νπνίεο ειέγρεηαη θαηά πόζν έγηλε θαηαλνεηό ην πεξηερόκελν ηνπ ή ησλ θεηκέλσλ (π.ρ. νπηηθέο από ηηο νπνίεο πξνζεγγίδεηαη ε πξαγκαηηθόηεηα, επηρεηξήκαηα ζπγγξαθέα, πξνβιήκαηα πνπ ζέηεη, ζέζεηο πνπ ππνζηεξίδεη θηι.) (β) Να δώζνπλ απαληήζεηο ζε εξσηήζεηο κε ηηο νπνίεο ειέγρεηαη πώο γισζζηθά (βι. γλώζεηο γηα ηε γιώζζα) ή εμσγισζζηθά ζηνηρεία (πβ. πνιπηξνπηθόηεηα) ζπγθξνηνύλ ηελ θεηκεληθή ηδηαηηεξόηεηα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θεηκέλσλ θαη ζπλεηζθέξνπλ ζηε ζύλδεζε ησλ θεηκέλσλ απηώλ κε ηελ θνηλσληθή πξαγκαηηθόηεηα όπνπ αλήθνπλ (βι. ζηήιε 3 ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ). Σα ζέκαηα απηά βαζκνινγνύληαη κε 40 κνλάδεο (α=20κ.+β=20κ.). (γ) Να παξαγάγνπλ θείκελν ην νπνίν, κε αθεηεξία έλα από ηα θείκελα πνπ δίλνληαη, ζα πξνζαξκόδεηαη ζε δηαθνξεηηθό επηθνηλσληαθό πιαίζην (π.ρ. αιιαγή πνκπνύ, δέθηε, πεξίζηαζεο θηι.) θαη ζα αλήθεη ζε ίδην ή ελδερνκέλσο δηαθνξεηηθό είδνο θεηκέλνπ (π.ρ. από ζπλέληεπμε ζε δνθίκην, από δηαθήκηζε ζε δνθίκην κε επηρεηξεκαηνινγία, από άξζξν εθεκεξίδαο ζε αλαδηήγεζε θηι.), πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζνύλ ζηνηρεία πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηάθηεζε ησλ γξακκαηηζκώλ ηεο ζηήιεο 2 ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ. ή (ελαιιαθηηθά) κε αθεηεξία ηα θείκελα πνπ ζα δνζνύλ λα παξαγάγνπλ (αθνύ κεηαβιεζεί ην επηθνηλσληαθό πιαίζην, π.ρ. αιιαγή πνκπνύ, δέθηε, πεξίζηαζεο θηι.) ζπγθεθξηκέλν είδνο θεηκέλνπ, κέζσ 3
ηνπ νπνίνπ λα δηαηππώλεηαη ε ζπκθσλία ή δηαθσλία ηνπο κε ζέζεηο, απόςεηο θαη ζηάζεηο πνπ πξνβάιινληαη ζηα θείκελα πνπ έρνπλ δνζεί. Σν ζέκα απηό βαζκνινγείηαη κε 60 κνλάδεο. ΙΙΙ. ΝΔΑ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΣΔΥΝΙΑ Γίλνληαη ζηνπο καζεηέο δύν ζέκαηα. Σν θάζε ζέκα πεξηιακβάλεη έλα ή (αλ πξόθεηηαη γηα πνηήκαηα) πεξηζζόηεξα άγλσζηα ινγνηερληθά θείκελα, νκνεηδή ή νκόζεκα κε ηηο δηδαθηηθέο ελόηεηεο πνπ δηδάρηεθαλ (Σα θύια ζηε ινγνηερλία, Παξάδνζε θαη κνληεξληζκόο ζηε λενειιεληθή πνίεζε, Θέαηξν). Οη καζεηέο θαινύληαη λα επηιέμνπλ ην έλα από ηα δύν ζέκαηα. Αθξηβώο επεηδή είλαη άγλσζηα, είλαη ζεκαληηθό λα έρνπλ δπλαηόηεηα επηινγήο. Οη «εξσηήζεηο» πνπ ηα ζπλνδεύνπλ είλαη παξόκνηεο κε απηέο πνπ δνύιεςαλ κέζα ζηελ ηάμε θαη ειέγρνπλ ην βαζκό θαηάθηεζεο ησλ δεμηνηήησλ θαη ησλ γλώζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηε ζηήιε 5 ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ. Οη καζεηέο θαινύληαη: ε πεξίπησζε πνπ ην δνζκέλν θείκελν είλαη αθεγεκαηηθό ή ζεαηξηθό: (1α) Να δηαθξίλνπλ θαη λα πεξηγξάςνπλ ηνλ θεληξηθό ινγνηερληθό ραξαθηήξα θάλνληαο ηηο αληίζηνηρεο παξαπνκπέο ζην θείκελν ζε ζρέζε κε ηνλ θνηλσληθό ηνπ ξόιν σο άλδξα ή γπλαίθαο, ηα ζηεξεόηππα πνπ ηνλ πεξηβάιινπλ, ηηο ζρέζεηο ησλ θύισλ. Να αηηηνινγήζνπλ ηα παξαπάλσ, παξαπέκπνληαο ζην ηζηνξηθό, θνηλσληθό πιαίζην ζην νπνίν εγγξάθεηαη ην θείκελν. (1β) Να εθθέξνπλ άπνςε γηα ην ζέκα ηνπ θεηκέλνπ, ζπλδένληάο ην κε ηελ θαζεκεξηλή ηνπο εκπεηξία (1β) Να δηαηππώζνπλ ην θεληξηθό δηαθύβεπκα-ζύγθξνπζε ζε έλα ζεαηξηθό έξγν. Οη εξσηήζεηο απηέο βαζκνινγνύληαη κε 1α (25) + 1β (25) = 50 κνλάδεο (2α) Να κεηαηξέςνπλ θνκκάηη ηνπ ζεαηξηθνύ θεηκέλνπ ζε αθεγεκαηηθό ιόγν. (2α) Να αιιάμνπλ ηνλ αθεγεηή ηεο ηζηνξίαο πξνθεηκέλνπ λα δνζεί έκθαζε ζηε ζεκαζία ηεο «θσλήο» (θσλή ελειίθνπ, άλδξα, γπλαίθαο, λένπ, λέαο). (2β) Να ζπγγξάςνπλ έλα κηθξό θείκελν σο «δηαθήκηζε» ή βηβιηνπαξνπζίαζε ή θξηηηθή γηα ην θείκελν πνπ ζα δνζεί ή λα ηνπνζεηεζνύλ (αλ ζπκθσλνύλ ή δηαθσλνύλ θαη γηαηί) απέλαληη ζε θξηηηθή πνπ ζα δνζεί. 4
(2β) Να ηαπηηζηνύλ κε θάπνηνλ ήξσα ηνπ θεηκέλνπ θαη λα γξάςνπλ ζειίδεο ηνπ εκεξνινγίνπ ηνπ ή επηζηνιώλ ηνπ. Σα ζέκαηα απηά βαζκνινγνύληαη κε 2α (25) + 2β (25) = 50 κνλάδεο ε πεξίπησζε πνπ ην ζέκα πεξηιακβάλεη δύν ή ηξία πνηήκαηα, νη καζεηέο θαινύληαη: (1α) Να αλαγλσξίζνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο παξαδνζηαθήο θαη ηεο κνληέξλαο πνίεζεο θαη λα δηαθξίλνπλ ηα πνηήκαηα ζε παξαδνζηαθά θαη κνληέξλα κε βάζε απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά. (1β) Να ηα θαηαηάμνπλ ζε κηα ζεηξά από ην πην παξαδνζηαθό σο ην πην ππεξξεαιηζηηθό θαη, ελδερνκέλσο, λα αληρλεύζνπλ ην ινγνηερληθό θίλεκα ζην νπνίν εληάζζεηαη ην θαζέλα. Οη εξσηήζεηο απηέο βαζκνινγνύληαη κε 1α (30) + 1β (20) = 50 κνλάδεο (2α) Να εληνπίζνπλ ηηο πην «πνηεηηθέο» θαη ηηο πην «θαζεκεξηλέο» ιέμεηο ζηα πνηήκαηα θαη λα ηηο ηνπνζεηήζνπλ ζε πίλαθα κε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζηήιεο. (2β) Να εληνπίζνπλ ηα ζύκβνια ζε όζα πνηήκαηα ππάξρνπλ θαη λα ηα θαηαηάμνπλ ζε θαηεγνξίεο αλάινγα κε ην είδνο ηνπο (αληηθείκελα, θπζηθά θαηλόκελα, εηθόλεο, ήρνη). (2β) Να εληνπίζνπλ ιπξηθά ή δξακαηηθά ζηνηρεία ζηα πνηήκαηα. Οη εξσηήζεηο απηέο βαζκνινγνύληαη κε 2α (25) + 2β (25) = 50 κνλάδεο Γηα ηελ αμηνιόγεζε ζα αθνινπζήζεη ξύζκηζε κε έθδνζε Πξνεδξηθνύ Γηαηάγκαηνο. Οη δηδάζθνληεο λα ελεκεξσζνύλ ελππόγξαθα. Η ΤΦΤΠΟΤΡΓΟ ΠΑΡΑΚΔΤΗ ΥΡΙΣΟΦΙΛΟΠΟΤΛΟΤ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ Γξαθείν Τθππνπξγνύ Γξαθείν Γεληθνύ Γξακκαηέα Γξαθείν Δηδηθνύ Γξακκαηέα Γ/λζε πνπδώλ Γ.Δ., Σκήκα Α Γ/λζε Δθθιεζηαζηηθήο Δθπ/ζεο Γ/λζε Ιδησηηθήο Δθπ/ζεο Γ/λζε Π.Ο.Γ.Δ. Γ/λζε Ξέλσλ θαη Μεηνλνηηθώλ ρνιείσλ Γ/λζε Δηδηθήο Αγσγήο ΔΠΔΓ 5