Σελίδα 1 από 5 ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία 2013-2014 ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ 1. Κανονισμός (ΕΚ) του Συμβουλίου με αριθμό 1234/2007, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) 13/2009 της 18 ης Δεκεμβρίου 2008. 2. Κανονισμός (ΕΚ) της Επιτροπής με αριθμό 288/2009 της 7ης Απριλίου 2009. ΦΟΡΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Αρμόδια Αρχή για την ετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση του Σχεδίου είναι το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Το Τμήμα Γεωργίας έχει αρμοδιότητα επίσης για την εφαρμογή μέρους των συνοδευτικών μέτρων. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει αρμοδιότητα στον καθορισμό της ομάδας στόχου των μαθητών που θα συμμετάσχουν στο Σχέδιο, το Υπουργείο Υγείας έχει αρμοδιότητα στην εφαρμογή μέρους των συνοδευτικών μέτρων του Σχεδίου (προμήθεια του αναγκαίου εκπαιδευτικού υλικού) και ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών στην χορήγηση των ενισχύσεων στους δικαιούχους, καθώς και στον έλεγχο και στην επιβολή κυρώσεων. ΧΑΡΑΚΤΗΡΗΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Σύντομη Περιγραφή Η υγιεινή διατροφή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας μας και παίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωση της παχυσαρκίας, καθώς και στη μείωση της πιθανότητας προσβολής από σοβαρές παθήσεις όπως καρδιαγγειακή νόσος και διαβήτης τύπου ΙΙ. Οι σχετικές μελέτες υποδεικνύουν ότι οι καλές διατροφικές συνήθειες δημιουργούνται κατά την παιδική ηλικία και κατά συνέπεια τα άτομα που καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά κατά την παιδική τους ηλικία, συνεχίζουν να τα καταναλώνουν και στην ενήλική τους ζωή. Με τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας να ανεβαίνουν κατακόρυφα και την φθίνουσα κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από παιδιά, η ανάγκη αναπροσαρμογής των διατροφικών συνηθειών των μικρών καταναλωτών κρίνεται πλέον απαραίτητη. Για τους πιο πάνω λόγους, μέσα από την Κοινή Οργάνωση Γεωργικών Αγορών (Κανονισμός (ΕΚ) του Συμβουλίου με αριθμό 1234/2007) έχει προβλεφθεί η χορήγηση Κοινοτικής ενίσχυσης για την εφαρμογή συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών σε παιδιά που φοιτούν σε αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Σελίδα 2 από 5 Απώτερος στόχος του Σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία, είναι η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας και η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Περιοχές Εφαρμογής Το Σχέδιο κατά το τέταρτο έτος θα τύχει εφαρμογής σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία (τα ιδιωτικά που δήλωσαν συμμετοχή) και τα δημόσια και κοινοτικά νηπιαγωγεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου φοιτούν περίπου 65.000 μαθητές σε 620 δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία. Περίοδος Εφαρμογής Το παρόν Σχέδιο καλύπτει τη σχολική χρονιά 2013 2014. Για τα επόμενα έτη το Σχέδιο θα αναθεωρηθεί με βάση τα αποτελέσματα και την εμπειρία που θα αποκτηθεί, καθώς και με βάση τους διαθέσιμους πόρους χρηματοδότησης. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Οι σκοποί του Σχεδίου είναι οι ακόλουθοι: 1. Προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα παιδιά. 2. Καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. 3. Εισαγωγή καλών διατροφικών συνηθειών σε παιδιά μικρής ηλικίας. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Με την εφαρμογή του Σχεδίου, αναμένεται ότι θα επιτευχθούν τα ακόλουθα: 1. Με την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα παιδιά και κατ επέκταση στους ενήλικες, θα ανατραπεί η φθίνουσα κατανάλωση οπωροκηπευτικών. 2. Με την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα παιδιά, θα επιτευχθεί η σταθερή αύξηση του μεριδίου των οπωροκηπευτικών στο διαιτολόγιο των παιδιών, στο στάδιο κατά το οποίο διαμορφώνονται οι διατροφικές τους συνήθειες. 3. Με την αύξηση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών, θα βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών, και κατά συνέπεια θα μειωθούν τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας. 4. Με την αύξηση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών θα επιτευχθούν και οι στόχοι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των εισοδημάτων του γεωργικού τομέα, της σταθεροποίησης των αγορών και της διαθεσιμότητας τόσο των τρεχουσών όσο και των μελλοντικών προμηθειών.
Σελίδα 3 από 5 ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ - ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Δικαιούχοι του Σχεδίου είναι ιδιωτικές εταιρείες, με τη διαδικασία της κατακύρωσης προσφορών από τη συσκευασία μέχρι τη διανομή, που θα προμηθεύουν οπωροκηπευτικά και μπανάνες τα παιδιά σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο του Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα σχολεία. Επίσης, δικαιούχες είναι ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες θα αναλάβουν ορισμένες συναφείς δαπάνες επικοινωνίας, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον δαπάνες για την αφίσα που αναφέρεται στο άρθρο 14, παράγραφος 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009. Επίσης δικαιούχοι είναι ιδιωτικοί φορείς, που θα αναλάβουν την παρακολούθηση και αξιολόγηση, όπως αναφέρεται στο άρθρο 12, οι οποίες συνδέονται άμεσα με το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία. ΕΠΙΛΕΞΙΜΑ ΜΕΤΡΑ Τα επιλέξιμα μέτρα του Σχεδίου είναι τα ακόλουθα: 1. Αγορά περιλαμβανομένης της διανομής μίας μερίδας μία φορά την εβδομάδα, στα σχολεία που θα συμμετέχουν στο Σχέδιο. Η κάθε μερίδα περιλαμβάνει ένα φρούτο, ένα λαχανικό και ένα αποξηραμένο φρούτο, από τα πιο κάτω. (α) Φρούτα Μήλα Αχλάδια Μπανάνες Δαμάσκηνα (β) Λαχανικά Καρότα Αγγουράκια (γ) Αποξηραμένα Φρούτα Αποξηραμένα βερίκοκα Σταφίδες Τα προϊόντα θα είναι πλυμένα (φρούτο και λαχανικό) και σε ατομική συσκευασία, έτοιμα προς άμεση κατανάλωση. Οι ποσότητες ανά είδος, τα μεγέθη και οι ποικιλίες των πιο πάνω προϊόντων, θα καθορίζονται αναλυτικά στους όρους των προσφορών. Τα αποξηραμένα φρούτα δεν θα περιέχουν οποιαδήποτε προσθήκη ζάχαρης ή γλυκαντικών ουσιών ενώ σε περίπτωση που καταστεί εφικτό ανάλογα με τις διαθέσιμες ποσότητες θα χρησιμοποιηθούν και προϊόντα βιολογικής παραγωγής. 2. Συναφείς δαπάνες, δηλαδή δαπάνες που είναι άμεσα συνδεδεμένες με την εφαρμογή του Σχεδίου στα σχολεία και αφορούν:
Σελίδα 4 από 5 Δαπάνες για παρακολούθηση και αξιολόγηση, όπως αναφέρεται στο Άρθρο 12 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009, οι οποίες συνδέονται άμεσα με το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα σχολεία. Δαπάνες επικοινωνίας, οι οποίες περιλαμβάνουν δαπάνες για την αφίσα που αναφέρεται στο Άρθρο 14 παράγραφος 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009 καθώς και τη δημιουργία ιστοσελίδας για το Σχέδιο. ΥΨΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης για το σχολικό έτος 2013 2014 ανέρχεται στις 400.000, εκ των οποίων το ποσό των 175.000 θα αποτελεί κοινοτική ενίσχυση και το υπόλοιπο ποσό των 225.000 θα καλυφτεί από πόρους της Κυπριακής Δημοκρατίας. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Οι ενισχύσεις θα δίνονται, εφόσον υποβληθούν οι σχετικές αιτήσεις και τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα και διενεργηθούν όλοι οι απαραίτητοι έλεγχοι από την Αρμόδια Αρχή. Η αίτηση ενίσχυσης, ειδικά για την προμήθεια φρούτων και λαχανικών, θα πρέπει να περιλαμβάνει τις ποσότητες που διανεμήθηκαν τόσο συνολικά όσο και ανά δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο, καθώς επίσης και τον αριθμό των παιδιών που φοιτούν σε κάθε δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Επιπρόσθετα, με την αίτηση ενίσχυσης θα αναλαμβάνονται εγγράφως από τον αιτητή έναντι της Αρμόδιας Αρχής, οι ακόλουθες δεσμεύσεις: 1. Να χρησιμοποιεί τα προϊόντα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα σχολεία, για κατανάλωση από τα παιδιά που φοιτούν στο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή στα εκπαιδευτικά ιδρύματα για τα οποία ζητεί την ενίσχυση. 2. Να επιστρέφει οποιοδήποτε ποσό ενίσχυσης έχει καταβληθεί αχρεωστήτως για τις αντίστοιχες ποσότητες, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι τα εν λόγω προϊόντα δεν διατέθηκαν στα παιδιά που προβλέπονται, ή σε περίπτωση που η ενίσχυση καταβλήθηκε για προϊόντα που δεν είναι επιλέξιμα. 3. Σε περίπτωση απάτης ή σοβαρής αμέλειας, να καταβάλει ποσό ίσο με τη διαφορά μεταξύ του αρχικώς καταβληθέντος ποσού και του ποσού που δικαιούται ο αιτητής. 4. Να θέσει στη διάθεση των Αρμοδίων Αρχών όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα, που ζητηθούν. 5. Να υπόκειται σε κάθε έλεγχο, ιδίως έλεγχο των αρχείων του και φυσικό έλεγχο, που έχει αποφασίσει η Αρμόδια Αρχή.
Σελίδα 5 από 5 Περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή του Σχεδίου, καθώς επίσης και όλα τα απαραίτητα έντυπα αιτήσεων, θα περιλαμβάνονται σε σχετικό έντυπο ενημέρωσης. ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Κατά τη σχολική χρονιά 2013 2014, θα εφαρμοστούν τα ακόλουθα συνοδευτικά μέτρα του Σχεδίου, με προβλεπόμενο κόστος εφαρμογής τις 50.000 (δεν συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ), ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα εφαρμογής του: 1. Ετοιμασία και διανομή ενημερωτικού υλικού γα τα φρούτα και λαχανικά. 2. Εκδηλώσεις, για την προώθηση του Σχεδίου στα σχολεία. 3. Μαθήματα γευσιγνωσίας και σχολικοί διαγωνισμοί για τα φρούτα και λαχανικά. 4. Σχολικοί λαχανόκηποι και ετοιμασία σχετικού ενημερωτικού υλικού. ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Τον έλεγχο της εφαρμογής του Σχεδίου και την επιβολή κυρώσεων όπου διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι πρόνοιες των σχετικών Κοινοτικών Κανονισμών έχει ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Οι πιο πάνω έλεγχοι και κυρώσεις θα εφαρμόζονται σύμφωνα με τις πρόνοιες των Άρθρων 13 και 16 (3) του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Το Τμήμα Γεωργίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Υπουργείο Υγείας, θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία, σε ετήσια βάση, που θα πραγματοποιείται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 12 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009.