ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 7 ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ / 7 th ATHENS AVANT- GARDE FILM FESTIVAL 17-27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ROSSELLINI PROJECT Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο πλαίσιο του 7 ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου και σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Μπολόνια (Cineteca di Bologna) και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, θα προβάλει έξι (6) ψηφιακά αποκατεστημένες ταινίες του κορυφαίου σκηνοθέτη Ρομπέρτο Ροσελίνι, πρωτοπόρου (και θεμελιωτή, σύμφωνα με πολλούς θεωρητικούς του κινηματογράφου, όπως τον Αντρέ Μπαζέν) του κινήματος του ιταλικού νεορεαλισμού. Αν δεχτούμε πως ο ιταλικός νεορεαλισμός ήταν το πρώτο σημαντικό μεταπολεμικό κινηματογραφικό ρεύμα που επιχείρησε να έρθει σε ρήξη με τις κυρίαρχες συμβάσεις του χώρου, τόσο σε αισθητικό όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο, δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς πως ο μοντέρνος κινηματογράφος χρωστάει πολλά από τα κεκτημένα του στην ύπαρξη του Ροσελίνι. Οι ταινίες αποκαταστάθηκαν στο πλαίσιο του Projeto Rossellini, μιας πρωτοβουλίας των CSC - Cineteca Nazionale, Ινστιτούτο Luce Cinecittà, Cineteca di Bologna και Coproduction Office με σκοπό την ψηφιακή αποκατάσταση με την πιο σύγχρονη τεχνολογία δέκα επιλεγμένων φιλμ από το σύνολο του έργου του Ροσελίνι, στα οποία εκτός από την άτυπη νεορεαλιστική τριλογία του σκηνοθέτη (Ρώμη ανοχύρωτη πόλη, Παϊζά και Γερμανία ώρα μηδέν) περιλαμβάνονται και αρκετές από τις πλέον σημαντικές μεταγενέστερες δουλειές του. Το κοινό του 7 ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει σε DCP (Digital Cinema Package) τις έξι ψηφιακές αποκαταστάσεις που έχουν γίνει προς το παρόν από το εργαστήριο Immagini Ritrovata στη Μπολόνια κι έχουν κάνει ήδη πρεμιέρα σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, αλλά έχουν χρόνια να προβληθούν στη χώρα μας. Πρόκειται για τις ταινίες Η μηχανή που σκοτώνει τους κακούς (La macchina ammazzacattivi, 1952), Ταξίδι στην Ιταλία (Viaggio in Italia, 1953), Ινδία (India, 1959), Στρόμπολι (Stroboli terra di dio, 1949), Αγάπη (L amore, 1948) και Ρώμη ανοχύρωτη πόλη (Roma citta aperta, 1945). Το Rossellini Project θα ολοκληρωθεί με τα φιλμ Παϊζά (Paisa, 1947), Γερ μανία ώρα 1
μηδέν (Germania anno zero, 1947), Φόβος (La Paura, 1954) και Συνέντευξη με τον Σαλβαδόρ Αλιέντε: Η δύναμη της λογικής (Intervista a Salvador Allende : La forza e la ragione, 1971). ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ ROMA CITTÀ APERTA/ ΡΩΜΗ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ/ROME OPEN CITY Ιταλία, 1945, 100 Ο τίτλος Ρώμη ανοχύρωτη πόλη αποκαλύπτει μια ασυνήθιστη «εξωστρέφεια»: οι απλοί άνθρωποι (και όχι οι αστοί που μένουν κρυμμένοι στα γραφεία τους) ζουν «έξω», στην πόλη. Μέσα από την ιστορία μιας πολυκατοικίας αποκαλύπτεται ένας μικρόκοσμος που αντιπροσωπεύει (σαν μια υπαίθρια σκηνή) ολόκληρη την πόλη. Κατά τη γνώμη του Ροσελίνι, το 1945 σπίτια μας είχαν ήδη γίνει οι δρόμοι, οι ιδιωτικές μας ζωές, οι ερωτικές μας ζωές εξελίσσονται δημόσια [ ] Με τον πόλεμο πίσω του, ο Ροσελίνι ζούσε στο χώρο του μοντερνισμού. VIAGGIO IN ITALIA/ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ/JOURNEY TO ITALY Ιταλία Γαλλία, 1954. 97 Ως προς τη δομή του, το Ταξίδι στην Ιταλία βρίσκεται πιο κοντά στο μελόδραμα ή στη ρομαντική ταινία μυθοπλασίας παρά στο ντοκιμαντέρ. Άλλωστε, η κάμερα του ντοκιμαντέρ δε θα μπορούσε να είχε καταγράψει τις εμπειρίες του συγκεκριμένου ζευγαριού Άγγλων με αυτόν τον τρόπο, ή, ακριβέστερα, με αυτό το πνεύμα [ ] Το Ταξίδι στην Ιταλία είναι η ιστορία της αποξένωσης και της μετέπειτα συμφιλίωσης ενός ζευγαριού. Από το μουσείο της Νάπολης έως τις κατακόμβες, από τις θειούχες πηγές του Βεζούβιου έως τα ερείπια της Πομπηίας, συνοδεύουμε την ηρωίδα σε ένα πνευματικό ταξίδι. L AMORE/ ΑΓΑΠΗ/ LOVE Ιταλία, 1948, 69' Η ταινία Αγάπη αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο, Μια ανθρώπινη φωνή, βασίζεται σε θεατρικό έργο του Ζαν Κοκτώ και γυρίστηκε το 1947 πριν το Γερμανία ώρα μηδέν, και το δεύτερο μέρος, Το θαύμα τον Απρίλιο του 1948. Και στις δύο ταινίες η Άννα Μανιάνι υποδύεται μια γυναίκα που αγαπά χωρίς ανταπόκριση. [ ] Παρακολουθώντας την ταινία Μια ανθρώπινη φωνή πρέπει να αναρωτηθούμε: τι ακριβώς ορίζουμε ως αγάπη; [ ] Η αγάπη είναι εφήμερη, αυτό μας δείχνει ο Ροσελίνι. [ ] Στην ταινία Το θαύμα, ο Ροσελίνι αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας αποκομμένης από τους άλλους, επειδή οι κάτοικοι του χωριού της την θεωρούν ελαφρόμυαλη. Μια ηλιόλουστη μέρα, συναντά ένα γενειοφόρο άντρα (Φεντερίκο Φελίνι) και νομίζει ότι πρόκειται για τον Ιωσήφ. [ ] Η ταινία κατηγορήθηκε από την Καθολική Εκκλησία ως παρωδία της Άμωμης Σύλληψης. 2
STROMBOLI TERRA DI DIO / ΣΤΡΟΜΠΟΛΙ / STROMBOLI Ιταλία, 1950, 102 Σε ένα άρθρο με τίτλο Γιατί επέλεξα την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, ο Ροσελίνι [ ] δηλώνει ότι η ηθοποιός αισθάνεται «ότι η κινηματογραφική ιστορία που ετοιμάζεται να ζήσει θα γίνει, κατά πολλούς τρόπους, η δική της προσωπική περιπέτεια». Σήμερα γνωρίζουμε ότι εκείνη τον επέλεξε, γράφοντάς του ένα, διάσημο πια, γράμμα στο οποίο προσφέρθηκε να δουλέψει μαζί του και επιβεβαίωσε ότι μπορούσε να πει «σ αγαπώ» στα ιταλικά [...] Υπάρχουν τρεις διαφορετικές εκδοχές της ταινίας: μια αμερικανική σε διανομή της RKO, μια διεθνής που παρουσιάστηκε στο 11 ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και, τέλος, μια ιταλική βερσιόν που διαρκούσε περίπου έξι λεπτά λιγότερο από τη διεθνή, παρόλο που περιείχε μερικές επιπλέον λήψεις που έγιναν ειδικά για το φινάλε της. LA MACCHINA AMMAZZACATTIVI / THE MACHINE THAT KILLS BAD PEOPLE / Η ΜΗΧΑΝΗ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΚΟΥΣ Ιταλία, 1948-51, 80' Όλοι μας γνωρίζουμε για τις ταινίες της «φασιστικής περιόδου», τα νεορεαλιστικά αριστουργημάτα, τις προσωπικές ταινίες (με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν), ακόμα και τις ταινιές «ιστορικού ρεαλισμού» - αλλά πότε είδαμε να έχει γραφτεί κάτι για το Ροσελίνι ως εξαιρετικό και βαθυστόχαστο χιουμορίστα; [...] Στη μεταπολεμική Ιταλία καταφθάνει ένας Αμερικανός με σκοπό να χτίσει ένα ξενοδοχείο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, γύρω στο 1-2 εκατομμύρια Αμερικανοί είναι πρόθυμοι να ξαναθυμηθούν τις πρόσφατες εμπειρίες τους από τον πόλεμο. [...] Αυτή είναι μάλλον η πρώτη ταινία που αναφέρεται στο Σχέδιο Μάρσαλ, μαζί με ένα ακόμα αριστούργημα, τη Μέρα γιορτής του Ζακ Τατί. Ταινίες όπως οι Καλωσήρθατε κύριε Μάρσαλ (Μπαρδέμ- Μπερλάνγκα) και Ένας Αμερικανός στη Ρώμη (Στένο) είναι σημαντικές αλλά, κατά την απόψη μου, η ταινία του Ροσελίνι παραμένει η καλύτερη και η λιγότερο δημοφιλής. Αυτό έχει έχει να κάνει με τη βαθιά πρωτοτυπία της ιστορίας και την δραματουργία της που έχει τη χάρη ενός παράξενου ονείρου. INDIA, MATRI BHUMI/ ΙΝΔΙΑ, ΜΑΝΑ ΓΗ/ INDIA, THE GREAT MOTHER Ντοκιμαντέρ, Ιταλία- Γαλλία, 1959, 90 Γυρισμένη σαν ένα είδος σπονδυλωτής αφήγησης, η ταινία περιγράφει τη συνάντηση του Ροσελίνι με την Ινδία. Μια χώρα μετέωρη ανάμεσα στη νεοτερικότητα και πολιτισμούς χιλιετιών. Η ταινία αποτελείται από τέσσερις ιστορίες. Πρώτη είναι αυτή του οδηγού ελεφάντων που παντρεύεται, ακολουθεί αυτή του τεχνικού που έχει δουλέψει για επτά χρόνια στην κατασκευή του φράγματος του Ιρακούντ, τρίτη είναι αυτή του γέρου χωρικού που ζει μια ζωή στοχαστική και σώζει μια τίγρη, και, τέλος, αυτή του άντρα με το πιθηκάκι, που πεθαίνει κάτω από τον καυτό ήλιο της ερήμου. Ο πίθηκος θα πρέπει να φροντίσει τον εαυτό του μέχρι να βρει άλλο αφεντικό. 3
Τα κείμενα των ταινιών προέρχονται από καταλόγους του φεστιβάλ Il Cinema Ritrovato που διοργανώνει το Ίδρυμα της Ταινιοθήκης της Μπολόνια. Με τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης To 7o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηµατογράφου της Αθήνας διοργανώνεται από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος µε τη συγχρηµατοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και εντάσσεται στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗ του ΕΣΠΑ 2007-2013. Όλες οι δράσεις πραγµατοποιούνται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισµού και Αθλητισµού. ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 4
ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136 (Μετρό Κεραμεικός) 104 35 Αθήνα Τ. (210) 36 09 695, 36 12 046 F. (210) 3628468 contact@tainiothiki.gr www.tainiothiki.gr http://www.facebook.com/tainiothikigr 5
Βένια Βέργου Υπεύθυνη Προβολής, Τύπου, Επικοινωνίας & ΜΜΕ press@tainiothiki.gr, veniavergou@gmail.com Τηλ.: 2103612 046, 2103609695 (εσωτ. 0117) 6