Αξιότιµε Κύριε-α, Με διαταγή του ΓΕΣ µετατίθεστε σε Μονάδα της περιοχής ευθύνης της 96 Α ΤΕ «ΧΙΟΣ». ΗΥπηρεσίαβρίσκεταιστοπλευρόσαςόσοκαιστοπλευρότης οικογένειάς σας και θα προσπαθήσει να σας βοηθήσει σε κάθε πρόβληµα που θα αντιµετωπίσετε καθ όλο το χρονικό διάστηµα που θα υπηρετείτε στη Φρουρά. Για το λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε και λειτουργεί το Τµήµα Μέριµνας Προσωπικού, µε το οποίο µπορείτε να επικοινωνήσετε στο τηλ.:2271084255, εάν επιθυµείτε, για την παροχή στοιχείων προς εξεύρεση οικίας ή οποιασδήποτε άλλης πληροφορίας που µπορεί να σας διευκολύνει στην εγκατάστασή σας στη Φρουρά της 96 Α ΤΕ «ΧΙΟΣ». Πληροφορίες µπορείτε να βρείτε στην Ιστοσελίδα του ΓΕΣ (www.army,gr) στην επιλογή ΠΥΛΗ (Πληροφορίες Νεοτοποθετηµένων Στελεχών/ΑΣ ΕΝ). Με εκτίµηση ιοικητής της 96 Α ΤΕ «ΧΙΟΣ»
Σκοπός του Φυλλαδίου Με το φυλλάδιο αυτό η Α ΤΕ αποβλέπει στα ακόλουθα: Ναέλθεισεπρώτηεπαφήµετοµετατιθέµενοστηδύναµήτης προσωπικό. Ναενηµερώσειαυτόσεθέµαταταοποίαέχουν σχέσηµε: Τηνιστορίατηςν. Χίου. Τις συνθήκες διαβιώσεως στη ν. Χίο. Τα θέµατα διοικητικής φύσεως. Να προσφέρει τις απόλυτα αναγκαίες και χρήσιµες οδηγίες, ώστε οι νεοτοποθετούµενοι Αξκοί και Υπαξκοί να τακτοποιηθούν γρήγορα και χωρίς προβλήµατα και έτσι απερίσπαστοι να επιδοθούν στην εκτέλεση της αποστολής τους στην 96 Α ΤΕ «ΧΙΟΣ». Το φυλλάδιο αυτό είναι βαθµού ασφαλείας και πρέπει να τύχει ανάλογου χειρισµού. ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ
Η 96 Α ΤΕ «ΧΙΟΣ» έχει ως έµβληµα βαθύ µπλε θυρεό που επάνω του απεικονίζονται ο χάρτης νήσου και ένας πάνοπλος αρχαίος πολεµιστής µε την όψη και το ακόντιο στραµµένα στην ανατολή. Επίσ φέρει την επιγραφή - σε κίτρινο φόντο - "ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ ΤΙΜΗΣΩ" φράση του όρκου των Αθηναί εφήβων η οποία µεταφράζεται «Θα υπερασπισθώ τα πατρογονικά τα οποία πρέπει και είναι ιερά». Το έµβληµα αυτό επιλέχθηκε και καθιερώθηκε το 1978.
Η Σφίγγα, το έµβληµα της αρχαίας Πόλης-Κράτους της Χίου, εικονίζονταν στη σφραγίδα και στην κύρια όψη των νοµισµάτων από τον 6ο π.χ. µέχρι τον 3ο µ.χ. αιώνα. Η µορφή της δεν έπαψε ποτέ να απεικονίζεται σε διάφορα έργα τέχνης. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναβίωσε ως σύµβολο και χρησιµοποιήθηκε ευρύτατα σε σφραγίδες, οικόσηµα, ταφικά µνηµεία, εκδόσεις κ.α. τόσο στην Πατρίδα όσο και στους Χιώτες της διασποράς. Οι αρχαίοι Χιώτες πιθανόν να την επέλεξαν ως προστάτιδα της πόλης τους, επειδή πρέπει να είχε κάποια σχέση µε τους οικιστικούς µύθους. Στα νεότερα χρόνια, η Σφίγγα συνδέθηκε µε την έννοια της σοφίας και έτσι µε το συνδυασµό «Σύµβολο της Χίου και Σύµβολο της Σοφίας» συνδέθηκε και µε τον πολιτισµό του νησιού.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Η έκταση του Νοµού Χίου είναι 904 Km2, ενώ η έκταση της Νήσου Χίου (χωρίς τα Ψαρά και τις Οινούσσες) είναι 842 Km2. Οι ακτές της Χίου έχουν µήκος 213 Κm και η απόσταση του Νοµού από τις τουρκικές ακτές κυµαίνεται από 4 µέχρι 12 ναυτικά µίλια. Ο Νοµός της Χίου αποτελείται από τα νησιά Χίο, Οινούσσες και Ψαρά. Κατά τους προϊστορικούς χρόνους η ιστορία καλύπτεται από το πέπλο του θρύλου. Τα ευρήµατα ανασκαφών σε διάφορα σηµεία του νησιού, µαρτυρούν την εγκατάσταση ανθρώπων από τη Νεολιθική εποχή.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Το όνοµα του νησιού και της οµώνυµης πρωτεύουσάς του, οφείλεται, κατά µία εκδοχή, στο γιο του Ποσειδώνα, το Χίο, ο οποίος ήταν και ο πρώτος οικιστής της. Κατά µία άλλη εκδοχή στη Νύµφη Χιόνη, η οποία ήταν κόρη του µυθολογικού Βασιλέα της Χίου Οινοπίωνα. Η Χίος επίσης ονοµαζόταν "Πιτυούσα", λόγω των µεγάλων εκτάσεων πευκοδάσους τις οποίες διέθετε και "Μάκρη" λόγω του σχήµατός της.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Οι πρώτοι κάτοικοι της Χίου αναφέρεται ότι ήταν Λέλεγες και Πελασγοί, ενώ αργότερα κατοίκησαν την Χίο και οι Κρήτες. Μεταγενέστερα και συγκεκριµένα από τον 9ο µέχρι τον 7ο αιώνα π.χ., εµφανίζονται στο νησί οι Ίωνες, οι οποίοι κυριάρχησαν, µε αποτέλεσµα να γίνει ή Χίος µέλος της ωδεκαµελούς Ιωνικής Οµοσπονδίας. Ο 6οςαιώναςπ.Χ. χαρακτηρίζεταιωςηχρυσήεποχήτηςχίου, κατάτηνδιάρκειατου οποίου άνθισαν το Εµπόριο, η Ναυτιλία και οι Τέχνες. Η Χίος παραµένει ελεύθερη µέχρι το έτος 512 π.χ., οπότε καταλαµβάνεται από τον Πέρση στρατηγό Οτάνη παραµένοντας υπό Περσική κυριαρχία επί πενήντα χρόνια. Μετά την απόκτηση της ελευθερίας της, συµµετέχει στην Αθηναϊκή Συµµαχία. Το 412 π.χ. καταλαµβάνεται από τους Σπαρτιάτες και παραµένει υπό Σπαρτιατική κυριαρχία µέχρι το έτος 370 π.χ. οπότε ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη πολιτεία.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Το έτος 331 π.χ. η Χίος τίθεται υπό την κατοχή του Μακεδονικού Στρατού και στην συνέχεια ακολουθεί την πορεία όλου του Ελληνικού χώρου µε την υποδούλωση στους Ρωµαίους µέχρι το έτος 350 µ.χ. οπότε γίνεται τµήµα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Οι Βυζαντινοί παραχωρούν τη Χίο το 1204 µ.χ. στους Γενουάτες, οι οποίοι την κρατούν υπό την κυριαρχία τους µέχρι το 1566 µ.χ. οπότε και επέρχεται η κατάληψη της Χίου από τους Τούρκους. Από το 1346 µ.χ. και για το υπόλοιπο της κυριαρχίας των Γενουατών, η Χίος διοικείται από µία Γενουάτικη Εµπορική Εταιρεία, την Μαόνα, τα µέλη της οποίας ανήκαν στην Οικογένεια των Ιουστινιάνι. Κατά την διάρκεια της Τουρκικής κατοχής η Χίος απολάµβανε ιδιαίτερα προνόµια έναντι των άλλων περιοχών της Ελλάδας. Παρ' όλα αυτά έγινε προσπάθεια να αποτιναχθεί ο Τουρκικός ζυγός το έτος 1822.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Η επανάσταση απέτυχε και είχε ως αποτέλεσµα την γνωστή σφαγή της Χίου. Μετά την αποτυχία της επανάστασης, 30.000 άτοµα, περίπου, εσφάγησαν, 47.000 πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα, και πολλές δεκάδες χιλιάδες µετανάστευσαν σε άλλες περιοχές. Μία από τις περιοχές µετανάστευσης των διωγµένων Χιωτών ήταν και η Σύρος, όπου δηµιούργησαν το πρώτο αστικό Ελληνικό Κέντρο, την Άνω Ερµούπολη. Αποτέλεσµα της σφαγής και του διωγµού ήταν να αποµείνουν µερικές χιλιάδες, µόνο, στο νησί από τον συνολικό πληθυσµό των 120.000 περίπου κατοίκων. Στην συνέχεια ο πληθυσµός της Χίου αυξήθηκε σταδιακά µέχρι την επόµενη καταστροφή, η οποία προκλήθηκε από τον µεγάλο σεισµό του 1881, ο οποίος είχε ως αποτέλεσµα τον θάνατο 5.000, περίπου, κατοίκων και την µετανάστευση αρκετών ακόµη χιλιάδων. Πέρα από την εξάλειψη του ανθρώπινου δυναµικού κατά τις παραπάνω καταστροφές, σηµαντική ήταν η πλήρης διάλυση του κοινωνικού, οικονοµικού και πολιτιστικού ιστού του νησιού, το επίπεδο του οποίου ήταν ιδιαίτερα υψηλό για τα δεδοµένατηςεποχής. Η αντίστροφη πορεία για την εξάλειψη των καταστροφικών αποτελεσµάτων, δεν έφτασεποτέσεαντίστοιχαποιοτικάεπίπεδοσεσχέσηµετηνπροηγούµενηκατάσταση, τηρουµένων βέβαια των αναλογιών.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Στο διάστηµα αυτό η Χίος παραµένει υπό Τουρκική κατοχή µέχρι την 11 Νοεµβρίου του 1912, ηµέρα της απελευθέρωσης της από τον Τουρκικό ζυγό και ηµέρα τοπικής εορτής του Νοµού, η οποία εορτάζεται µε παρέλαση και εκδηλώσεις στο Σχολεία, Στρατιωτικές Μονάδες, Πολιτιστικά Σωµατεία κλπ. Η τελευταία ξένη κατοχή της Χίου ήταν η Γερµανική στην περίοδο 1940-1944. Στην διάρκεια της οι κάτοικοι συµµετείχαν ενεργά στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης στον οποίο διακρίθηκε ιδιαίτερα ο Ανθυπολοχαγός (ΠΖ) Ιάσονας Καλαµπάκας που δολοφονήθηκε από τους κατακτητές µία µόλις ηµέρα πριν αποχωρήσουν από το νησί. Η Χίος θεωρείται η πατρίδα του Οµήρου, του Γλαύκου ο οποίος πρώτος επεξεργάστηκε τον σίδηρο, των περίφηµων Γλυπτών της Αρχαιότητας Μηκιάδου και των γιων του, Αρχέµου και Βουπάλου (δηµιουργών της Σχολής της Χίου) όπως και αρκετών επιφανών προσώπων σε όλη την διάρκεια της Ιστορίας της. Στα νεότερα χρόνια της Χίου µεταξύ όσων αναδείχτηκαν ήσαν ο Αδαµάντιος Κοραής, ο συγγραφέας Γιώργος Θεοτοκάς, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο Γιάννης Ψυχάρης, ο Ανδρέας Συγγρός, ο Νεόφυτος Βάµβας και πολλοί άλλοι.
Στην οικονοµική πορεία της, η Χίος ήταν ανέκαθεν συνδεδεµένη µε τη Ναυτιλία. Η µεγάλη ανάπτυξη της Χιακής Εµπορικής Ναυτιλίας αρχίζει µετά τον Κριµαϊκό Πόλεµο, µε αποτέλεσµα σήµερα να θεωρείται αναλογικά η πρώτη Ναυτιλιακή περιοχή του κόσµου. Το φυτό που δίνει µοναδικότητα στη χιώτικη χλωρίδα, είναι ο µαστιχοφόρος σχίνος. Ο "δενδρώδης" αυτός θάµνος φαίνεται πως ήταν γνωστός από τα παµπάλαια χρόνια, αφού και το ίδιο το όνοµα του νησιού κατά µια εκδοχή σηµαίνει µαστίχα.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Σήµερα η µαστίχα είναι ευρωπαϊκώς κατοχυρωµένη και προστατευόµενη. (Έχει ενταχθεί στο πρόγραµµα ΠΟΠ = Προστασία Ονοµασίας Προέλευσης). Απολαµβάνεται είτε σε φυσική µορφή,σεγλυκάκαιποτά, είτε σε µορφή τσίκλας. Περιζήτητο είναικαι το Μαστιχέλαιο που παράγεται απ' αυτήν το οποίο, εκτός από τη µαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, χρησιµοποιείται για άρωµα, παρασκευή βερνικιών, στην ποτοποιία και στη φαρµακευτική. Ακόµη έχει αποδειχθεί ότι κάνει καλό στα δόντια και στα ούλα, γι' αυτό παρασκευάζεται και οδοντόκρεµα µε βάση τη µαστίχα. Τέλος, πρόσφατη ανακοίνωση της ερευνητικής εργασίας των Αγγλικών νοσοκοµείων Barnet General Hospital και University Hospital Nottingham, αναφέρει ότι ακόµη και µικρές δόσεις µαστίχας - 1gr την ηµέρα για 2 εβδοµάδες - µπορούν να θεραπεύσουν πεπτικά έλκη πολύ γρήγορα. Ευδοκιµεί µόνο στο νότιο µέρος του νησιού, παρ' όλο που φύεται σχεδόν παντού. Τα 21 Μαστιχοχώρια, όπως λέγονται, έχουν το καθένα ξεχωριστή φυσιογνωµία, µε διαφορετική ντοπιολαλιά, νοοτροπία, φορεσιές, έθιµα.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΧΙΟΥ Η συλλογή της µαστίχας γίνεται µε µικρές τοµές πάνω στον κορµό και στα παχύτερα κλαδιά του σχίνου (κέντηµα του σχίνου, όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο), έτσι που η µυρωδάτη µαστίχα ξεχύνεται µε τη µορφή κρυσταλλένιας ρητίνης. Το κέντηµα γίνεται τρεις φορές το χρόνο.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Η Χιοπολίτιδα Αγία Μαρκέλλα Στο κεφαλοχώρι της Βολισσού σε γραφική ακρογιαλιά βρίσκεται το κτιριακό συγκρότηµα του Προσκυνήµατος της Χιοπολίτιδας Αγ. Μαρκέλλας. Εδώ είναι και ο τόπος που µαρτύρησε (1500 µ. Χ.). Η Αγία που είχε καταγωγή από τη Βολισσό, ορφάνεψε σε µικρή ηλικία από µητέρα. Αργότερα σωµατικές της καλλονές άναψαν αµαρτωλούς πόθους στο σαρκολάτρη πατέρα της, στις κτηνώδε επιθυµίες του οποίου δεν ήθελε να υποκύψει, γι' αυτό εγκατέλειψε το σπίτι και κατέφυγε στα βουνά.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Η Χιοπολίτιδα Αγία Μαρκέλλα Ο παράφρων πατέρας την ανακαλύπτει. Βάζει φωτιά στην πυκνή βάτο που κρυβόταν και στη συνέχεια την καταδιώκει και µε το βέλος του την πληγώνει. Εκείνη προσεύχεται και παρακαλεί να σχισθείηπέτραπουπατά για να τησώσει. Ηγηανοίγεικαι τηνκαταπίνειέως τοστήθος. Ο σκληρός πατέρας την προφθάνει. Της αποκόπτει τους µαστούς και ύστερα την κεφαλή την οποία και ρίπτει στη θάλασσα.
Η Χιοπολίτιδα Αγία Μαρκέλλα Το µέρος εκείνο που καθαγιάσθηκε από την αιµόφυρτη κεφαλή της Αγίας συχνά µετατρέπεται σε θαυµατουργή πηγή µε ιαµατικό νερό. Και στον τόπο του κρησφύγετου της βάτου, η ευσέβεια των πιστών ύψωσε ναό αφιερωµένο στο όνοµα της. Την ηµέρα της εορτής, την 22α Ιουλίου, παρουσία των αρχών του νησιού και κοσµοσυρροής πιστών, γίνεται µε κάθε επισηµότητα, η λιτάνευση της Ιερής Εικόνας της και κάθε χρόνο η Αγία θαυµατουργεί στη χάρη της.
Ιερά Νέα Μονή Το σπουδαιότερο Βυζαντινό µνηµείο του νησιού και από τα καλλίτερα στο είδος του στον Ελλαδικό χώρο. Κτίσθηκε το 1042 µ.χ. από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ' τον Μονοµάχο, ύστερα από θαυµατουργικ ση της Εικόνας της Θεοτόκου από τους τρεις Χιώτες µοναχούς Νικήτα, Ιωάννη και Ιωσήφ µέσα στην άφλεκτ συνιά.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Ιερά Νέα Μονή Ο Μονοµάχος, ως κτήτορας, συνδέθηκε µε τη Μονή και την προστάτευσε µε αυτοκρατορικά Χρυσόβουλα και προνό α από επαλήθευση της πρόρησης των µοναχών, ότι θα επανέλθει από τη Λέσβο, όπου βρισκόταν εξόριστος, για να βασιλε ασιλεύουσα. Την εποχή της ακµής της, η Νέα Μονή αριθµούσε γύρω στους 800 µοναχούς, που εγκαταβιούσαν στα εντός και εκτός ν κελιά τους. Πρόσφερε µεγάλες υπηρεσίες στον φιλανθρωπικό και πνευµατικό χώρο του νησιού και στο Γένος. ιατηρούσε σπου οθήκη, συντηρούσε σχολεία και ανάδειξε µεγάλους δασκάλους, όπως τον ωρόθεο Πρώιο, Όσιο Νικηφόρο, Θεοδ ινάκη, Γρηγόριο Φωτεινό κ.α. Ο Ναός της Μονής, Βυζαντινού ρυθµού, είναι η τελειοποίηση του οκταγωνικού συστήµατος µε τρούλο, χω νες στον κεντρικό χώρο. Στο Μουσείο της Μονής φυλάσσονται, σπουδαία εκκλησιαστικά κειµήλια, µεταξύ των οποίων και ο περίφη οκέντητος τάπητας µε την περιπετειώδη και θαυµατουργική ιστορία του.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Ιερά Νέα Μονή Το Μοναστήρι, το δεύτερο παγχιακό Προσκύνηµα, γιορτάζεται στις 23 Αυγούστου, όπου πολύς κόσµος συρρέει γι υνήσει το ιστορικό και θαυµατουργό εικόνισµα της Παναγίας της Νεαµονίτισσας, κατά την παράδοση έργο του Ευαγγελ ά, που συνδέεται µε πάµπολλα θαύµατα και βρίσκεται στο Τέµπλο του κυρίως Ναού. Τα θαύµατα είναι γραµµένα στο βι ρηγ. Φωτεινού "Νεαµονησία".
Ιερά Μονή Αγίου Μηνά Σε γραφική λοφοκορφή έξω από το Νεοχώρι, ιδρύθηκε η Μονή το 1572-1595 από τον παπά Νεόφυτο Κούµανο και τ απά Μηνά, επί πατριάρχου Ιερεµία του Β'. Στην αρχή ήταν ανδρική και από το 1932 µετατράπηκε σε γυναικεία.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Ιερά Μονή Αγίου Μηνά Στην Τουρκοκρατία διατηρούσε Σχολείο και αξιόλογη Βιβλιοθήκη. Είναι γνωστή στην παγκόσµια ιστορία από το ολοκαύτωµα του 1822, όπου πλήθος Χιών σφαγιάστηκαν ή κάηκαν στο Ναό και τα τείχη του Μοναστηριού. Και σήµερα ακόµη στις πλάκες του δαπέδου του Ναού υπάρχουν τα ίχνη από τα αίµατα των θυµάτων της Τουρκικής Θηριωδίας. Σωρεία από τα οστά φυλάσσονται στο Οστεοφυλάκιο των 40 Μαρτύρων, στην αυλή του Μοναστηριού. Στη Μονή εγκαταβιούν 25 Μοναχές, που ασχολούνται µε την αγιογραφία, λεπτοτεχνία, και την ιεροραπτική.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Το κάστρο: Μπαίνοντας στο λιµάνι δεξιά, βλέπει κανείς το Κάστρο της Χίου. Χτίστηκε απ' τους βυζαντινούς τον 9ο αιώνα και αργότερα επισκευάστηκε και ενισχύθηκε πολλές φορές από τους Γενουάτες και τους Τούρκους.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Τα εµβλήµατα των Γενουατών (τρίπυργο µε αετό) σώζονται ακόµα εντοιχισµένα στους πύργους και στις επάλξεις. Οι προµαχώνες του και οι επάλξεις του διατηρούνται αρκετά καλά. Την είσοδο στο κάστρο αποτελεί η Νότια πύλη (PORTA MAGGIORE) πάνω από την τάφρο και είναι µνηµειώδης. Μετά την καµαροσκεπαστή στοά που ακολουθεί προβάλλει το ενδιαφέρον κτίριο των Ιουστινιάνι (15ος αιώνας) που αναστηλώθηκε τελευταία και αποτελεί εκθεσιακό χώρο παλαιοχριστιανικών ψηφιδωτών, βυζαντινών κι υστεροβυζαντινών τοιχογραφιών, µεταβυζαντινών εικόνων και ξυλόγλυπτων. Στο ίδιο πλάτωµα µπορεί ο επισκέπτης να δει τη φυλακή, στην οποία κλείστηκαν οι 70 προύχοντες της Χίου το 1822, πριν απαγχονιστούν και τον τάφο του Καρά Αλή. Ακόµα, στον κεντρικό δρόµο του Κάστρου βρίσκεται ο ναός του Αγ, Γεωργίου και στη βόρεια γωνία του τα Τουρκικά λουτρά. Άλλα αξιοθέατα του αποτελούν η Κρύα Βρύση και ο Τούρκικος Πύργος, ο Κουλές. Μία από τις πιο όµορφες περιοχές του νησιού που πρέπει να δει και ν απολαύσει κανείς είναι η κατάφυτη έκταση του Κάµπου. Οι πορτοκαλιές και οι µανταρινιές, οι λεµονιές και οι νεραντζιές είναι τόσο πυκνές, πίσω απ τους ψηλούς προστατευτικούς τοίχους, έτσι που θαρρείς πως βρίσκεσαι µέσα σε παρθένο δάσος. Φηµίζονται προπαντός τα µανταρίνια της Χίου τόσο για το µέγεθος όσο και για το άρωµα τους.
Τα αρχοντικά κτήµατα και οι κήποι του κάµπου του 18ου και 19ου αιώνα, χαρακτηρίζονται για την αρχιτεκτονική τους. Βγαίνοντας κανείς από την πόλη µπορεί να ακολουθήσει το νότιο παραλιακό δρόµο που περνά από το αεροδρόµιο και φτάνει στην ωραία αµµώδη παραλία του Καρφά. Στη συνέχεια ο δρόµος οδηγεί στα Θυµιανά.
Παλαιότερή του ονοµασία ήταν Ευφηµιανά, δηλαδή τόπος µε πολλά λατοµεία, απ όπου εξορυσσόταν η «θυµιανούσικη πέτρα». Μ αυτήν την πέτρα είναι κτισµένα τα αρχοντικά του Κάµπου. Νοτιότερα βρίσκεται η Κώµη. Η αµµώδης παραλία της προστατευµένη από τους βόρειους ανέµους, είναι κατάλληλη για θαλάσσια µπάνια. Είναι απ τους πλουσιότερους τόπους του νησιού.
Αµέσως µετά βρίσκεται ο ορµίσκος του Εµπορειού. Η ονοµασία προέρχεται απ το εµπορείον» που σηµαίνει λιµάνι και είναι κοινή στον αιγαιοπελαγίτικο χώρο. Καθώς βλέπουµε προς ην θάλασσα, αριστερά υψώνεται ένας λόφος, που δεν είναι παρά ένα σβησµένο ηφαίστειο, ο άρωνας.
Η έκρηξή του σε πολύ παλαιά χρόνια είχε ως αποτέλεσµα να σκεπάσει τα βότσαλα της παράπλευρης ακρογιαλιάς και αυτά να µαυρίσουν έτσι, που η καλυµµένη µόνο από µαύρα βότσαλα παραλία να πάρει την ονοµασία «Μαύρα Βόλια». ΣτηνδιαδροµήπροςτανότιασυναντάκανείςταΜεσαιωνικάχωριά, Αρµόλια, Πυργί, Ολύµποι, Μεστά, Βέσσα.
Το Πυργί, το «ζωγραφιστό» χωριό όπως αποκαλείται, είναι το µεγαλύτερο από τα Μεσαιωνικά χωριά. Αξιοπρόσεκτη είναι η αρχιτεκτονική των σπιτιών του Πυργιού µε την πυραµιδοειδή στέγη, την "τραβάκα" και ο σχεδιαστικός στολισµός τους, µια ολωσδιόλου πρωτότυπη και µοναδική διακοσµητική µορφή, που βρίσκει όλη της την εκφραστική δύναµη στην εκκλησία του χωριού. Πρόκειται για µια τεχνική χαράξεως στο επίχρισµα της όψεως, όχι άσχετη προς τα ιταλικά graffiti. Γεωµετρικά θέµατα σε µεγάλη ποικιλία και συνεχή εναλλαγή του άσπρου και του µαύρου απλώνονται σ' όλη την πρόσοψη, σε οριζόντιες ζώνες. Το τελικό αποτέλεσµα είναι πολύ εντυπωσιακό, κυρίως όταν ο διάκοσµος επεκτείνεται σε περισσότερα κτίρια, όπως στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Τα Αυγώνυµα, παλιό χωριό αποµονωµένο πίσω από τα βουνά, από όπου έχει κανείς θέα από ψηλά των δυτικών ακτών της Χίου. Σπίτια παλιά, µε µικρά παράθυρα, σοκάκια στενά, τυπικό δείγµα µεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Πολλά από τα σπίτια του έχουν αναστηλωθεί και χρησιµοποιούνται ως εξοχικές κατοικίες, κυρίως των ντόπιων. Ο Αναβατός άκµαζε τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας αλλά δέχτηκε µεγάλα πλήγµατα το 1822 και το 1881. Τώρα δεν έχει περισσότερους από 10 κατοίκους. Ο οικισµός, σε πλήρη εγκατάλειψη σήµερα, αναπτύσσεται αµφιθεατρικά από το απότοµο έδαφος και πάνω στη ακρόπολη, στο χείλος του βαράθρου.
Τα σπίτια του Αναβάτου (στενοµέτωπα, µε όροφο πάντοτε, από γκρίζα αργιλιθοδοµή και µε οριζόντιο ξύλινο δώµα) διατηρούνται ακόµη αρκετά, έτσι ώστε το σύνολο να δίνει µια µοναδική εικόνα νεκρής πολιτείας µέσα σ' ένα υποβλητικό και άγριο περιβάλλον, δίκαια θεωρείται ο Μυστράς του Αιγαίου. Η περιοχή του Βροντάδου είναι η πεδινή συνέχεια του χώρου που είναι χτισµένη η πρωτεύουσα του νησιού, προς τα βόρεια, σε απόσταση 5 χιλιοµέτρων. Πολλοί κάτοικοι είναι ναυτικοί. Εκτείνεται σε µεγάλη περιοχή και διακρίνεται από τους ντόπιους σε Ανω και Κάτω Βροντάδο.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Σύµβολο του Βροντάδου είναι ο "Αφανής Ναύτης" έργο του γλύπτη Θανάση Απάρτη, που ορθώνεται δίπλα στη θάλασσα, λίγο πιο µέσα απ' τον παραλιακό δρόµο, µπροστά από το δηµαρχείο.οβροντάδος είναι η έδρα του ήµου Οµηρούπολης, ενός δήµου που προήλθε από τη συνένωση του ήµου Βροντάδου µε τις Κοινότητες Καρυών, Αναβάτου, Αυγώνυµων, Λαγκάδας, Συκιάδας και Σίδηρούντας, Τα Καρδάµυλα είναι πανάρχαιος οικισµός και βρίσκεται ΒΑ της Χίου. Πρώτοι οικισµοί της περιοχής ήταν ο Πριναρίτης, το Περιβολάκι και τα Πάρπαντα. Κατά το µεσαίωνα, φτιάχτηκε ο οικισµός ΣπηλιάαπόσκόρπιουςπληθυσµούςτηςκατεστραµµένηςπολιτείαςτωνΚοίλων. Νεότεροι οικισµοί είναι το Μάρµαρο, η Ράχη και ο Σκαρδάνας. Οι κάτοικοι ασχολούνταν αποκλειστικά µε τη γεωργία και την κτηνοτροφία µέχρι τα τέλη του περασµένου αιώνα και σιγά σιγά στράφηκαν προς τη ναυτιλία. Από 'δω κατάγονται ή γεννήθηκαν πολλοί από τους µεγαλύτερους εφοπλιστές της Ελλάδας, ενώ σηµαντικά µεγάλος αριθµός των κατοίκων είναι ναυτικοί. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα, τα Καρδάµυλα (όπως και ο Βροντάδος, η Λαγκάδα, η Συκιάδα, οι Οινούσσες και όλα τα ναυτοχώρια) συχνά να µαυροφορούν µιας και οι ναυτεργάτες αρκετές φορές θυσιάζονται στο βωµό του εφοπλιστικού κέρδους.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Έξι χλµ. µετά τα Καρδάµυλα ο παραλιακός δρόµος φθάνει στη θέση Ναγός. Τα πηγαία νερά και η ζωηρή βλάστηση κοντά στην ακτή κάνουν την περιοχή κατάλληλη για θερινή διαµονή. Το τοπωνύµιο είναι µία ένδειξη για την ύπαρξη ενός αρχαίου ναού, λείψανα του οποίου πράγµατι βρέθηκαν στις ανασκαφές του 1921. Λίγο βορειότερα σχηµατίζεται η παραλία του Γιόσωνα που διατηρεί από την αρχαιότητα (κατά τις τοπικές παραδόσεις) το όνοµα του Ιάσωνος. Και εδώ η ακτή προσφέρεται για θερινά λουτρά, και υπάρχουν πηγαία νερά που έρχονται από το γειτονικό ορεινό όγκο του Πεληναίου. Βόρεια της πόλης και δυτικά από το Βροντάδο, υπάρχει ο δρόµος που περνά από το βουνό Αίπος και διασχίζει το άδενδρο οροπέδιο χωρίς να συναντήσει κανένα χωριό. Φθάνουµε στο χωριό Κατάβαση και συνεχίζοντας ο ένας δρόµος οδηγεί προς τη Σιδηρούντα, µικρό χωριό χτισµένο στην επίπεδη κορυφή ενός λόφου πάνω απ' τη θάλασσα. Στην περιοχή της Σιδηρούντας είναι ο όρµος Μετόχι, µε ακρογιαλιά για κολύµπι. Ακόµα σώζεται ο Πύργος του πάχη και ερείπια της λεγόµενης Φανοκκλησιάς.
Ο άλλος δρόµος οδηγεί προς τη Βολισσό, κεφαλοχώρι και κέντρο των βορειόχορων, σε απόσταση 40 χλµ. όλη της Χίου. Η Βολισσός, χτισµένη στη ρίζα και στις πλαγιές µικρού λόφου, είναι παλαιότατο χωριό. Μι οι, στενά σοκάκια, στρωµένα µε λιλάδια του γιαλού, δίνουν την εικόνα του χωριού. Τηνκορυφήτουλόφουστεφανώνεικάστρο (οπύργοςόπωςτονλένεοικάτοικοι) απότηνεπ Βυζαντίου, που σώζεται σε καλή κατάσταση. Η τοπική παράδοση θέλει το κάστρο κτίσµα ντινού στρατηγού Βελισαρίου οποίος όταν τυφλώθηκε ήρθε κι έζησε εδώ. Στη Βολισσό οδήγησε ροογλαύκος, στοαφεντικότουτοχίο, γιαναγίνειδάσκαλοςτωνπαιδιώντου.
Εδώ δείχνουν ακόµα το "σπίτι του Οµήρου". Στην περιοχή της Βολισσού υπάρχουν εξαίρετες, άγνω ς πολλούς, ακρογιαλιές, µοναδικές σε οµορφιά: Μάναγρος, Μαγεµένα, Λήµνος, Λευκάθια, Αγία Μαρκέλλα. Οι Οινούσσες (ή Εγνούσα ή Αιγνούσα) αποτελούν µικρό νησιωτικό σύµπλεγµα που βρίσκεται ανάµεσα ιοανατολική άκρη της Χίου - απέναντι από το βραχονήσι Στροβίλι - και τη δυτική ακτή ασιατικής Χερσονήσου της Ερυθραίας, κάτω οπό το βουνό Καραµπουρνού. Το µεγαλύτερο από άείναιηοινούσσα (14 τ.χ,).
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Πήρε την ονοµασία του πιθανότατα υπό την ύπαρξη αµπελιών τα οποία και σήµερα ακόµη, παρά ετο σταφύλι από το οποίο βγαίνει εκλεκτό κρασί. Υπάρχουν όµως και άλλες δύο ονοµασίες. Εγνούσα, ιµοποιεί ευρύτατα ο λαός και προέρχεται από το "αγνός", αρχαία ονοµασία του φυτού λυγαριά, που υπάρχε νία στο νησί. Αργότερα, στα µέσα του 17ου αιώνα αποικίστηκε από Καρδαµυλίτες ποιµένες, γέµισε γίδια ποκαλούσαν Αίγνουσα. Με την επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι σκόρπισαν σε διάφορα µέρη της Ελλάδας ήλθαν στα 1827. υτικά της Χίου υπάρχουν δύο µικρά νησάκια τα Ψαρά και τα Αντίψαρα (το τελευταίο ε οίκητο). Στα Ψαρά, ή Ψυρίη κατά τον Όµηρο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως ευρήµ ηναϊκού οικισµού στη θέση "Αρχοντίκι", στις δυτικές ακτές του νησιού. Οι Ψαριανοί ανέπτυξαν από του 18ου αιώνα εµπορικό στόλο και στην επανάσταση του 1821 πήραν ενεργό µέρος στο θαλάσ να. Ανέδειξαν πυρπολητές και ναυµάχους όπως οι Κανάρης, Αποστολής, Νικόδηµος, Βρατσάνος στράφηκαν ολοκληρωτικά και σφάχτηκε ο πληθυσµός τους από τους Τούρκους ύστερα από ηρω ταση, στις 24 Ιουνίου 1824.
Η "Μαύρη Ράχη" που απαθανάτισε ο Σολωµός, υψώθηκε στη συνείδηση των ανθρώπων σαν σύµβολο θυ λοκληρωτικής προσφοράς στην υπόθεση της Ελευθερίας, όπως την είδε "επί το µέγα ερείπιον έας Κάλβος. Όσοι Ψαριανοί σώθηκαν από την καταστροφή κατέφυγαν στη Μονεµβασιά και µε ευθέρωση, στην Ερέτρια της Εύβοιας, που µετονοµάστηκε σε "Νέα Ψαρά" σε αντιδιαστολή προς αιά Ψαρά" του νησιού. Πολλοί κάτοικοι του επανήλθαν και για 100 χρόνια απολάµβανε το προνό κλέγει δύο βουλευτές. Αυτό το προνόµιο δεν υφίσταται πια και οι Ψαριανοί ψηφίζουν όπως κα ικάτοικοιτουνοµούχίου, απότο 1946. ΤιµητικάόµωςταΨαράαποτελούν ήµο.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΡΑΗ Η περίφηµη Βιβλιοθήκη Κοραή, µια από τις µεγαλύτερες και πιο αξιόλογες βιβλιοθήκες της Ελλάδας, κρύβει πραγµατικούς θησαυρούς. Μικρότερες αλλά αξιόλογες βιβλιοθήκες υπάρχουν και σε άλλα σηµεία της πόλης, που σε συνδυασµό µε το Πανεπιστήµιο Αιγαίου και τις άλλες πνευµατικές εστίες, συνθέτουν το πολιτιστικό πέπλο της πόλης.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ «ΑΡΓΕΝΤΗ» Στον ίδιο χώρο µε τη βιβλιοθήκη "Κοραής«, δίπλα στον Μητροπολιτικό Ναό, στεγάζεται και το Λαογραφικό Μουσείο Αργέντη µε µια εξαιρετική συλλογή αντικειµένων λαογραφικού ενδιαφέροντος.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Στο παλιό τζαµί µε το µιναρέ, στεγάζεται το Βυζαντινό µουσείο µε ενδιαφέροντα εκθέµατα.
ΜΟΥΣΕΙΑ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Λίγο ψηλότερα από την Απλωταριά, λειτουργεί το Ναυτικό Μουσείο Χίου, ένα νέο και σύγχρονο µουσείο, όπου µπορεί κανείς να θαυµάσει όλη τη λαµπρή πορεία της Χιώτικης Ναυτιλίας. Αντικείµενα σπάνιου ενδιαφέροντος, πίνακες ζωγραφικής και πλήθος άλλων εκθεµάτων µαρτυρούν το µεγαλείο µιας εποχής, που εν µέρει, ακόµα συνεχίζεται.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΗ Κοντά στην πύλη του Κάστρου βρίσκεται το Μουσείο Ιουστινιάνι µε παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά, βυζαντινές τοιχογραφίες, µεταβυζαντινές εικόνες και ξυλόγλυπτα.
ΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Στην πλατεία Βουνακίου, κοντά στο "Οµήρειο Πνευµατικό Κέντρο", στο αναπαλαιωµένο κτίριο των Λουτρών, στεγάζεται η ηµοτική πινακοθήκη, χώρος έκφρασης της ντόπιας - και όχι µόνο - εικαστικής δηµιουργίας. Η Πινακοθήκη διαθέτει και έκθεση, µε έργα επωνύµων καλλιτεχνών.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Στο πρόσφατα ανακαινισµένο αρχαιολογικό Μουσείο, δίπλα στο Πανεπιστήµιο, εκτίθενται ευρήµατα από τη λίθινη εποχή, όστρακα, αγγεία και κεραµικά. Σώζονται εξαίρετα δείγµατα γλυπτικής Ιωνικού ρυθµού καθώς και ευρήµατα Ρωµαϊκής περιόδου.
Το Οµήρειο πνευµατικό Κέντρο του ήµου Χίου αποτελεί κύτταρο πνεύµατος και πολιτισµού, αγµατικό στολίδι για την πόλη. Με σύγχρονους και αξιοζήλευτους χώρους, παρέχει ιδανικές συνθήκες για ν πραγµατοποίηση θεατρικών παραστάσεων, µουσικών εκδηλώσεων, διαλέξεων, παρουσιάσεων, θέσεων, συνεδρίων και άλλων δραστηριοτήτων σε καθηµερινή βάση.
Η πατρίδα µας µαστίζεται, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως µήνες, από πυρκαγιές και η Χίος δυστυχώς δεν αποτελεί εξαίρεση. Οι µονάδες αναλαµβάνουν συστηµατικά την πρόληψη πυρκαγιών και την εντατική αναδάσωση περιοχών που έχουν πληγεί από την καταστροφική µάστιγα.
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Προσχολική Αγωγή Στο Νοµό Χίου λειτουργούν 36 Νηπιαγωγεία (18 µονοθέσια, 17 διθέσια και 1 διθέσιο Ειδικό Νηπιαγωγείο) µε σκοπό την ολόπλευρη, αρµονική και ισόρροπη ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας 4-6 χρόνων και την ολοκληρωµένη προετοιµασία τους για το δηµοτικό σχολείο. 14 απ' αυτά λειτουργούν ως ολοήµερα που δηµιουργήθηκαν για να µειώσουν τις µορφωτικές και κοινωνικές διακρίσεις και να εξυπηρετήσουν τους εργαζοµένους γονείς. Επίσης 2 Νηπιαγωγεία εφαρµόζουν πρόγραµµα ευέλικτης ζώνης. Ο αριθµός των φοιτούντων νηπίων είναι 763. Από τα Νηπιαγωγεία του Νοµού Χίου τα περισσότερα στεγάζονται σε ιδιόκτητα κτίρια, ένα σε µισθωµένο κτίριο και ένα σε κτίριο που έχει παραχωρηθεί δωρεάν. Κάποια απ' αυτά χρειάζονται µεταστέγαση σε χώρους κατάλληλους για την ορθή λειτουργία τους. Το στεγαστικό πρόβληµα των Νηπιαγωγείων αντιµετωπίζεται µέσω των Προγραµµάτων ηµοσίων Επενδύσεων, µε ανέγερση νέων κτιρίων στέγασης και µε προτεραιότητα σε όσα έχουν τα πιο οξυµµένα προβλήµατα.
ΠΑΙ ΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Προσχολική Αγωγή Στην Ταξιαρχία, από 5 Σεπτεµβρίου 2005, λειτουργεί πρότυπος βρεφονηπιακός σταθµός, στο χώρο των κάτω ΣΟΑ Χίου. Οι οργανικές θέσεις Νηπιαγωγών στο Νοµό µας είναι 76. Επίσης στην πόλη της Χίου λειτουργεί και ένα Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο.
ΠΑΙ ΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ηµοτική Εκπαίδευση Ο Νοµός µας διαθέτει 35 ηµοτικά Σχολεία, εκ των οποίων: 4 µονοθέσια 5 διθέσια 2 τριθέσια 1 τετραθέσιο 1 πενταθέσιο 15 εξαθέσια 1 επταθέσιο 1 οκταθέσιο 5 δωδεκαθέσια και 1εξαθέσιο ειδικό µε σκοπό την πολύπλευρη πνευµατική και σωµατική ανάπτυξη των µαθητών. Τα 23 λειτουργούν ως Ολοήµερα ανοιχτού τύπου (για όποια παιδιά επιθυµούν) και 1 ως πειραµατικό ολοήµερο κλειστού τύπου. Τα σχολεία αυτά εφαρµόζουν πρόγραµµα υποστηρικτικής βοήθειας στην Ελληνική Γλώσσα και στα Μαθηµατικά και υλοποιούν δραστηριότητες που αναβαθµίζουν το ρόλο του σχολείου όπως η Ξένη Γλώσσα, ηεισαγωγήστηνπληροφόρησηκαιοχορός,
ΠΑΙ ΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ηµοτική Εκπαίδευση Η Θεατρική Αγωγή, η Μουσική και τα εικαστικά, αποτελούν αντικείµενα που διαµορφώνουν συνθήκες ανοικτού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και ελκυστικότερης µάθησης. Ο αριθµός των µαθητών που φοιτούν στα ηµοτικά Σχολεία του Νοµού µας σήµερα είναι 3.098. Οι οργανικές θέσεις των δασκάλων είναι 272. Από τα τετραθέσια και άνω σχολεία διδάσκονται και µαθήµατα ειδικοτήτων (µουσική, ξένη γλώσσα και γυµναστικά), από πτυχιούχους καθηγητές. Οι οργανικές θέσεις των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων είναι 12 Αγγλικής Γλώσσας, 20 Φυσικής Αγωγής, και 6 Μουσικής. Επίσης, στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση εφαρµόζονται προγράµµατα διδασκαλίας για ειδικά θέµατα από τους Σχολικούς συµβούλους και τους υπεύθυνους Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών θεµάτων. Στο 3 ηµοτικό Σχολείο Βροντάδου εφαρµόζεται το πρόγραµµα "ΜΕΛΙΝΑ -ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ".
ΠΑΙ ΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ηµοτική Εκπαίδευση Τέλος, 3 σχολεία του Νοµού λειτουργούν ως Οικολογικά (Καταρράκτη, 5ο Χίου, 1ο Χίου) και 2 εφαρµόζουν το πρόγραµµα της Ευέλικτης Ζώνης (Νένητα και 8ο ήµου Χίου).
ΠΑΙ ΕΙΑ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Η ιεύθυνση ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης ( Ε) παρακολουθεί και συντονίζει το εκπαιδευτικό έργο που συντελείται στα σχολεία ( Ε) του Νοµού ενώ προωθεί και υποστηρίζει την υλοποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής του ΥΠ.Ε.Π.Θ. στο χώρο της.ε., καταβάλλοντας ιδιαίτερη προσπάθεια για το συντονισµό των ενεργειών του διδακτικού προσωπικού. Συντονίζει, προγραµµατίζει και υλοποιεί κοινές εξωδιδακτικές δράσεις, σεµινάρια, επιµορφώσεις, εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες. Συνεργάζεται µε τους Συλλόγους Γονέων και τους τοπικούς φορείς. Επίσης παρακολουθεί τα οικονοµικά θέµατα των σχολείων και τα θέµατα της υπηρεσιακής κατάστασης των εκπαιδευτικών. Στο Νοµό Χίουλειτουργούν 12 ηµερήσια Γυµνάσια (τα τρία µε λυκειακές τάξεις), 8 ηµερήσιαγενικάλύκεια (εκ τωνοποίωντοέναεκκλησιαστικό), 5 ηµερήσιατ.ε.ε. και 1 Εσπερινό Γυµνάσιο µε τάξεις Λυκείου. Σε όλα τα Γυµνάσια του Νοµού διδάσκεται το µάθηµα της Πληροφορικής, όπου αξιοποιείται ο υπάρχων εξοπλισµός υπολογιστών των Σχολείων. Σε 5 Σχολεία υπάρχει αυτόνοµη σχολική βιβλιοθήκη.
ΠΑΙ ΕΙΑ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Από τα Σχολεία του Νοµού, 5 Γυµνάσια, 3 Γενικά Λύκεια, 2 Τ.Ε.Ε., το Εσπερινό Γυµνάσιο µε τις Λυκειακές Τάξεις, το Κ.Α.Α.Υ., το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. και τµήµατα ένταξης σε 4 Γυµνάσια βρίσκονται στο ήµο Χίου. Τα υπόλοιπα Σχολεία βρίσκονται: -Στο Βροντάδο (Γυµνάσιο-Λύκειο-Τ.Ε.Ε.) -Στα Καρδάµυλα (Γυµνάσιο-Λύκειο-Τ.Ε.Ε.) -Στη Βολισσό (Γυµνάσιο µε τάξεις Λυκείου) -Στη Καλαµωτή (Γυµνάσιο-Λύκειο) -Στη Καλλιµασιά (Γυµνάσιο-Λύκειο) -Στις Οινούσσες (Γυµνάσιο µε τάξεις Λυκείου - Τ.Ε.Ε.) -Στα Ψαρά (Γυµνάσιο µε τάξεις Λυκείου) -Στα Θυµιανά το " ιονύσειο" Εκκλησιαστικό Λύκειο. Επίσης λειτουργούν Αθλητικά Τµήµατα στο Γυµνάσιο Κάµπου, το 1ο Ενιαίο Λύκειο (κολύµβηση, υδατοσφαίριση, στίβος, βόλεϋ) και στο 3ο Γυµνάσιο.