ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή Iστορική αναδρομή Περιγραφή του χώρου Επίλογος Βιβλιογραφία 10

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - Γενική Εισαγωγή..2 - Iστορική αναδρομή Περιγραφή του χώρου Επίλογος Βιβλιογραφία 10 1

2 Γενική Εισαγωγή Επίσκεψη στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου Το Επαρχιακό Μουσείο της Πάφου είναι αρκετά πλούσιο σε κεραμικά και γλυπτά που στεγάζονται σε τέσσερις μεγάλες αίθουσες. Τα περισσότερα εκθέματα προέρχονται από τρεις βασικούς αρχαιολογικούς χώρους της επαρχίας, την Παλαίπαφο (σημερινά Κούκλια), τη Νέα Πάφο (σημερινή Κάτω Πάφο) και το Μάριο- Αρσινόη (σημερινή Πόλη Χρυσοχούς). Ωστόσο, πολλά άλλα χωριά της επαρχίας εκπροσωπούνται με ποικίλα ευρήματα. Το Επαρχιακό Μουσείο Πάφου ιδρύθηκε μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου με δαπάνη της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το Στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται αντικείμενα προερχόμενα από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της επαρχίας Πάφου, αντιπροσωπευτικά όλων των εποχών και της ιστορίας της περιοχής. 2

3 Ιστορική Αναδρομή Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές ενδείξεις, η περιοχή της Πάφου κατοικήθηκε από την αρχή της Νεολιθικής περιόδου, με τον οικισμό στην Κισσόνεργα Μυλούδια να συγκαταλέγεται στους αρχαιότερους του νησιού. Κατά την Χαλκολιθική περίοδο ανέπτυξε ένα σημαντικό και μοναδικό στην Κύπρο πολιτισμό με έντονο τον τοπικό χαρακτήρα. Ο πολιτισμός αυτός είναι ιδιαίτερα γνωστός από τα ευρήματα στη Σουσκιού, τη Λέμπα και την Κισσόνεργα, με σήμα κατατεθέν τα σταυρόσχημα ειδώλια. Η Πρώιμη και η Μέση Εποχή του Χαλκού αντιπροσωπεύονται σποραδικά στην επαρχία Πάφου, και δεν είναι παρά στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού που αρχίζει να αναπτύσσεται έντονα η περιοχή. Τότε εξελίσσεται σε μεγάλο αστικό κέντρο ο οικισμός της Παλαίπαφου. Η μεγάλη και ανθηρή αυτή πόλη, μια από τις σημαντικότερες της Κύπρου, ιδρύθηκε σύμφωνα με την ελληνική παράδοση από τον Αγαπήνορα, βασιλιά της Τεγέας στην Αρκαδία, ο οποίος θεωρείται και ιδρυτής του Ιερού της Αφροδίτης. Μετά την κατάρρευση των σημαντικών πολιτικών και εμπορικών κέντρων στη Μέση Ανατολή το 12 αι. π.χ., στην Κύπρο διαμορφώνονται οι συνθήκες που οδηγούν στην ίδρυση ανεξάρτητων βασιλέων, όπως εκείνων της Πάφου και μεταγενέστερα του Μαρίου που περιλαμβάνονται στη σημερινή Επαρχία Πάφου. Η Γεωμετρική και η Αρχαϊκή περίοδος σηματοδοτεί μια νέα περίοδο ανάπτυξης για την περιοχή, μεγαλύτερη από εκείνη της Εποχής του Χαλκού. Κατά την Κλασική περίοδο συνεχίζεται η οικονομική και καλλιτεχνική άνθιση, όπως φαίνεται και από τις στενές σχέσεις των τοπικών βασιλέων με τον ελληνικό κόσμο. Ωστόσο, οι πολιτικές εξελίξεις οδηγούν στην κατάκτηση του νησιού από τους Πέρσες, αργότερα στην κατάλυση των βασιλείων από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μέχρις ότου στα τέλη του 4 ου αι. π.χ. η Κύπρος ολόκληρη ενσωματώνεται στο βασίλειο των Πτολεμαίων. Κατά την Ελληνιστική περίοδο η Επαρχία Πάφου γνωρίζει μια νέα περίοδο ανάπτυξης, ίσως την μεγαλύτερη της ιστορίας της. Στις αρχές της περιόδου ιδρύεται η Νέα Πάφος, στην οποία μεταφέρεται το οικονομικό και διοικητικό κέντρο του νησιού και η πόλις καθίσταται πρωτεύουσα της Κύπρου. Τα μνημεία της περιόδου αυτής είναι σχετικά λίγα αλλά η ποιότητά τους και ο μνημειακός τους χαρακτήρας, όπως αποτυπώνεται κυρίως στους «Τάφους των Βασιλέων», αφήνουν να διαφανεί η άνθιση που γνώρισε η πόλη. Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο συνεχίζει να είναι έδρα του 3

4 διοικητού του νησιού, του ρωμαίου ανθυπάτου, και η πόλις κοσμείται με εξαιρετικά δείγματα τέχνης, όπως δημόσια και ιδιωτικά κτήρια με ψηφιδωτά δάπεδα, τοιχογραφίες και μαρμάρινα γλυπτά, καθώς και με επιβλητικά επιτύμβια μνημεία. Κατά την Παλαιοχριστιανική και Μεσαιωνική περίοδο, παρά τις συνεχείς καταστροφές από σεισμούς και τη μεταφορά της πρωτεύουσας στη Σαλαμίνα, η πόλις συνεχίζει να γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, ως θρησκευτικό κέντρο αυτή τη φορά, αλλά και ως σημαντικός χώρος για την άμυνα του νησιού. Τα ερείπια των Παλαιοχριστιανικών βασιλικών και των άλλων Μεσαιωνικών εκκλησιών στην Κάτω Πάφο αλλά και τα αμυντικά έργα που σώζονται γύρω από το λιμάνι φανερώνουν την σημασία της πόλης μέσα στην πολύχρονη και πολύτιμη ιστορία της Κύπρου. 4

5 Περιγραφή του Χώρου Ο επισκέπτης στο χώρο του μουσείου της Πάφου μελετά εκθέματα που αρχίζουν από τη νεολιθική εποχή, καλύπτουν όλες τις ιστορικές περιόδους και φθάνουν μέχρι τα μεσαιωνικά χρόνια. Η νεολιθική εποχή ( π.χ.) με αξίνες από τα πυριγενή πετρώματα του Τροόδους, πέτρινες κεφαλές αδραχτιού, βελόνες και τρυπητήρια, λίθινα πώματα καθώς και κεραμικά, δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να αρχίσει την περιδιάβαση του, παρακολουθώντας την εξέλιξη της Κυπριακής κοινωνίας, δια μέσου των χιλιετηρίδων. Εξάλλου, ένας σωρός από μυτερούς πυριτόλιθους μαρτυρεί τη χρησιμότητα του πετρώματος στα νεολιθικά χρόνια. Το Μουσείο διαθέτει συνολικά πέντε αίθουσες και ένα στέγαστρο στον προαύλιο χώρο, όπου βρίσκονται τα επιγραφικά μνημεία και άλλα ογκώδη μαρμάρινα και λίθινα αντικείμενα. Στην Αίθουσα I του Μουσείου εκτίθενται ευρήματα από αρχαιολογικούς χώρους της Προϊστορικής περιόδου της ευρύτερης περιοχής Πάφου. Πρόκειται κυρίως για ευρήματα της Χαλκολιθικής περιόδου από τη Λέμπα και την Κισσόνεργα, λίθινα εργαλεία, κεραμικά, κοσμήματα και ειδώλια. Στην ίδια αίθουσα υπάρχουν ακόμη κεραμικά ευρήματα από όλες τις φάσεις της Εποχής του Χαλκού. Μέσα σε ειδική προθήκη εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα μετάλλινων ευρημάτων από την επαρχία Πάφου και τέλος μια προθήκη περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά δείγματα κοσμημάτων διάφορων περιόδων. 5

6 Στην Αίθουσα II εκτίθενται αντικείμενα από την Αρχαϊκή και Κλασική περίοδο, προερχόμενα από την Παλαίπαφο, Νέα Πάφο και Μάριον, όπως διακοσμημένα κεραμικά, ειδώλια και ορισμένα αναθηματικά γλυπτά και επιτύμβια μνημεία. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται και μια σειρά αντιπροσωπευτικών τύπων νομισμάτων των βασιλέων της Πάφου και του Μαρίου καθώς και νομίσματα της Πτολεμαϊκής και της Ρωμαϊκής περιόδου. 6

7 Στην Αίθουσα III εκτίθενται αντικείμενα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, όπως δείγματα της κεραμικής των περιόδων αυτών, εμπορικοί αμφορείς, πήλινα ειδώλεια, υάλινα αγγεία, λύχνοι, καθώς και η συλλογή των σαρκοφάγων και των μαρμάρινων γλυπτών της Ρωμαϊκής περιόδου. 7

8 Στην Αίθουσα IV εκτίθενται αντικείμενα προερχόμενα από ανασκαφές στην Κάτω Πάφο, δείγματα τοιχογραφιών της Ρωμαϊκής περιόδου, κεραμικά της ίδιας περιόδου, καθώς και αντικείμενα της Παλαιοχριστιανικής περιόδου και της περιόδου των αραβικών επιδρομών. Στην Αίθουσα V εκτίθενται κυρίως Μεσαιωνική εφυαλωμένη κεραμική από τις ανασκαφές στην Κάτω Πάφο, τη Χρυσοπολίτισσα και τις Σαράντα Κολόνες, καθώς και της Μεσαιωνικής και της Ενετικής περιόδου. 8

9 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κατά την περιήγησή μου στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου, είχα την μοναδική, μέχρι τώρα, και ευχάριστη εμπειρία να γνωρίσω από κοντά τα πολύτιμα αυτά εκθέματα του τόπου μου. Είχα την ευκαιρία να κατανοήσω τη σημαντικότητα αυτών των έργων από διάφορες εποχές της ιστορίας της Κύπρου, και συγκεκριμένα της Πάφου. Μέσα από το μάθημα της Ιστορίας της Κύπρου, ενώνουμε το παρόν με το παρελθόν. Με αυτή την περιδιάβασή μου στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου όμως, μου δόθηκε η ευκαιρία να έρθω πιο κοντά στο παρελθόν και την ιστορία του τόπου μου, αφού όλες οι γνώσεις από το μάθημα της Ιστορίας, «ζωντάνεψαν» και «ενσαρκώθηκαν» μπροστά μου, μέσα από τα διάφορα εκθέματα του μουσείου. 9

10 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - EB9E7?OpenDocument Ενημερωτικό Φυλλάδιο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου - «Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, ΠΑΦΟΣ, Πόλη και Επαρχία», Γ. Καρούζη, Λευκωσία, 2007, Αρχαιολογικοί χώροι και πολιτιστικά μνημεία, σελ