ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αθήνα 16/5 /2008 & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Αριθ. Πρωτ.Υ1γ/ Γ.Π./ 66803 ΓΕΝ. /ΝΣΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ Tαχ. /νση : Αριστοτέλους 17 ΠΡΟΣ: Ταχ. Κώδικας :101 87 Oλες τις Νοµ/κές Αυτοδιοικήσεις Πληροφορίες : Β. Κωστούλα / Φ. Κουτσιαρή /νσεις Υγείας και ηµ. Υγιεινής Tηλέφωνο : 210/5221089 Προστασίας καταναλωτή & Fax : 210/5233563 Υγειονοµικού Ελέγχου & /νσεις Υγείας -Πρόνοιας Έδρες τους Επαρχεία ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΜΑ: <<Παροχή διευκρινιστικών οδηγιών εφαρµογής της Υγειονοµικής ιάταξης Υ1γ/Γ.Π/οικ94643/07 (ΦΕΚ 1384/3-8-2007 τ.β) συµπλήρωση και τροποποίηση της υπ αριθ. Α1β/8577/1983(φεκ.526,τβ/24.9.1983) περί υγειονοµικού ελέγχου & αδειών ίδρυσης & λειτουργίας των εγκαταστάσεων επιχειρήσεων υγειονοµικού ενδιαφέροντος, καθώς & των γενικών & ειδικών όρων ιδρύσεως & λειτουργίας των εργαστηρίων & καταστηµάτων τροφίµων ή/& ποτών>>. Σχετ:α. Η Υ.. Α1β 8577/83 ΦΕΚ 526/24-9-1983 τ.β., όπως έχει τροποποιηθεί. β. Η Υ1γ/Γ.Π./οικ.94643/07 ΦΕΚ 1384/3-8-2007 τ.β. Υπουργικής ιάταξη που αφορά τη συµπλήρωση και τροποποίηση της ανωτέρω Υγειονοµικής διάταξης. γ. Η υπ. αριθµ. Υ1/ΓΠ/128534 Εγκύκλιος αναφορικά µε την <<Πώληση καπνοβιοµηχανικών προιόντων>>. δ. Τα υπ. αριθµ. πρωτ. 114812, 118398 /2007 έγγραφα της Ν.Α Κυκλάδων. ε. Το υπ. αριθ. πρωτ. 109/2007 έγγραφο του Επαγγελµατικού Επιµελητηρίου Αθηνών. ζ. Τα υπ.αριθ.πρωτ.138967/2007,44579/2008, 28179/2008, 27714/2008 έγγραφα των Ν.Α Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας, Ηµαθίας, Θεσσαλονίκης αντιστοίχως. η. Τα υπ.αριθ.πρωτ. 50724 & 51057/2008 έγγραφα από το Τεχνικό Γραφείο Ηλεκτροµηχανολογικών Εγκ/σεων της Πάτρας.
Τον Αύγουστο του 2007 δηµοσιεύτηκε η ανωτέρω (β) σχετική Υπουργική Απόφαση που αφορά τη συµπλήρωση και τροποποίηση της ανωτέρω (α)σχετικής υγειονοµικής διάταξης και η οποία έχει αποσταλεί στις /νσεις ηµόσιας Υγιεινής των Νοµαρχιών όλης της χώρας µε το υπ αριθµ. Υ1γ/Γ.Π/οικ.105898/ 16-8-2007 έγγραφο της /νσής µας για εφαρµογή. Της τροποποίησης και συµπλήρωσης της εν λόγω Υγειονοµικής διάταξης προηγήθηκαν συσκέψεις της αρµόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου µε τους συναρµόδιους φορείς και εκπροσώπους των Υγειoνοµικών Υπηρεσιών των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Αθηνών, Πειραιώς, Ανατολικής, υτικής Αττικής) και λαµβάνοντας υπόψη: α) την αναγκαιότητα επίλυσης τρεχουσών επιτακτικών προβληµάτων που αφορούν τα καταστήµατα και τις επιχειρήσεις υγειονοµικού ενδιαφέροντος και τα οποία επί σειρά ετών δυσχεραίνουν την συνεργασία των ενδιαφεροµένων παραγωγικών τάξεων και υπηρεσιών. β) τα νέα δεδοµένα της αγοράς, που δηµιούργησαν νέες κατηγορίες καταστηµάτων, οι οποίες δεν καλύπτονταν νοµοθετικά, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν παραβάσεις από το καθεστώς µη νοµοθετικής κάλυψης. γ) τα συµπεράσµατα του επιµορφωτικού σεµιναρίου µε θέµα «Νέο Νοµοθετικό Πλαίσιο» που πραγµατοποιήθηκε στις 29 & 30/3/2007, στο οποίο οι υγειονοµικοί υπάλληλοι όλης της χώρας (Ιατροί Υγειονολόγοι και Επόπτες ηµ. Υγείας) παρουσίασαν τα σοβαρά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους στην εφαρµογή της νοµοθεσίας λόγω των κενών που υπάρχουν και ζήτησαν επιτακτικά την επικαιροποίηση και τον εκσυγχρονισµό συνολικά της νοµοθεσίας που αφορά την ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ της ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ και του ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. δ) τις προτάσεις ενδιαφεροµένων φορέων. ε) τις ήδη υπάρχουσες αλλαγές στο καθεστώς αδειοδότησης και λειτουργίας των καταστηµάτων και επιχειρήσεων υγειονοµικού ενδιαφέροντος µε το Ν.3463/2006 και την ΥΑ 10551/2007 και τα προβλήµατα που έχουν δηµιουργηθεί από τις αλλαγές αυτές. στ) τα δεδοµένα της Ευρωπαϊκής Νοµοθεσίας (Κανονισµοί Ε.Κ. 178/2002 και 852/2004) για την Υγιεινή και Ασφάλεια των Τροφίµων και την προστασία του καταναλωτή από τις επιχειρήσεις διαχείρισης και διάθεσης τροφίµων. ζ) την αναγκαιότητα προσαρµογής των καταστηµάτων και επιχειρήσεων υγειονοµικού ενδιαφέροντος στη νοµοθεσία για την εξυπηρέτηση των ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ). Το Υπουργείο εξέδωσε την σχετ.(β) Υ. µε την οποία ρυθµίστηκαν τα παρακάτω θέµατα: Aπλοποίηση διαδικασίας µεταβίβασης καταστηµάτων και επιχειρήσεων υγειονοµικού ενδιαφέροντος. Αναβαθµίζεται ο ρόλος των υγειονοµικών υπαλλήλων στον τοµέα του υγειονοµικού ελέγχου. Προβλέπεται η εκπαίδευση όλων των χειριστών τροφίµων(οποιοδήποτε πρόσωπο χειρίζεται έµµεσα συσκευασµένα ή µη συσκευασµένα τρόφιµα, τον εξοπλισµό και τα εργαλεία για τρόφιµα ή επιφάνειες επαφής µε τρόφιµα) στα θέµατα Υγιεινής και ασφάλειας των τροφίµων ώστε να συνειδητοποιούν τον ρόλο τους και τη συµβολή τους στην
αποφυγή τροφικών δηλητηριάσεων και επιµολύνσεων των τροφίµων και στην αναγκαιότητα αυτοελέγχου, όπως προβλέπεται και από τον Ε.Φ.Ε.Τ. Υποχρεωτική ύπαρξη αποχωρητηρίων για άτοµα µε ειδικές ανάγκες καθώς και η πρόβλεψη άλλων διευκολύνσεων για τα άτοµα αυτά. Χρήση σύγχρονων υλικών και τεχνικών στην κατασκευή των αποχωρητηρίων Χρήση ποδοκίνητης βαλβίδας για την παροχή νερού ιευκόλυνση των τυφλών ατόµων που συνοδεύονται από σκύλους συνοδούς. Νέος τρόπος υπολογισµού της δυναµικότητας των καταστηµάτων ώστε αυτή να συναρτάται µε τους αντίστοιχους βοηθητικούς χώρους. Θέσπιση όρων και προϋποθέσεων για τη διανοµή φαγητών κατ οίκον κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίµων.(delivery). Θέσπιση νέων όρων και προϋποθέσεων για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισµάτων σε υπαίθριους χώρους. Θέσπιση όρων και προϋποθέσεων για την εγκατάσταση έψησης προϊόντων ζύµης στα κυλικεία µεγάρων, σχολείων κλπ. ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίµων. Θέσπιση νέων όρων και προϋποθέσεων για τη λειτουργία των καταστηµάτων ψιλικών και άλλων καταστηµάτων πώλησης τροφίµων ή και ποτών. Θέσπιση νέας κατηγορίας καταστήµατος υγειονοµικού ενδιαφέροντος, πρατήριο έτοιµων φαγητών. Υποβολή νέων δικαιολογητικών για την εγκατάσταση αυτόµατων πωλητών τροφίµων σε εναρµόνιση µε υφιστάµενη κοινοτική οδηγία. Η Υγειονοµική ιάταξη Υ1γ/Γ.Π/οικ.94643/07(ΦΕΚ 1384/3-8-2007 τβ) αποτελεί το πρώτο µέρος εκσυγχρονισµού και επικαιροποίησης της υγειονοµικής νοµοθεσίας. Με αφορµή παρατηρήσεις των /νσεων Υγείας των Ν.Α από την εφαρµογή στην πράξη των παραπάνω ρυθµίσεων διευκρινίζουµε τα εξής: 1) Αναφορικά µε την υποχρέωση κατασκευής αποχωρητηρίων για άτοµα µε ειδικές ανάγκες στα καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος: Με βάση την ισχύουσα πολεοδοµική νοµοθεσία και ειδικότερα όπως περιγράφεται στην υπ αριθµ. οικ. 52487/15.1.02(ΦΕΚ 18 τ.β ) Απόφαση του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. <<Οδηγίες σχεδιασµού σχεδιάζοντας για όλους>> καθίσταται υποχρεωτική η ύπαρξη αποχωρητηρίων για ΑΜΕΑ καθώς και η πρόβλεψη άλλων διευκολύνσεων για τα άτοµα αυτά σε όλα τα νέα καταστήµατα Υγειονοµικού ενδιαφέροντος, των οποίων η άδεια οικοδοµής έχει εκδοθεί µετά τις 13/6/2000 (ΦΕΚ 140 τ.α ) και ιδιαίτερα των άρθρων 37, 38, 39, 40 & 41, που εξυπηρετούν καθισµένους πελάτες και τα οποία διαθέτουν κλειστή αίθουσα ή/και υπαίθριο χώρο ανάπτυξης τραπεζοκαθισµάτων συνολικού εµβαδού µεγαλύτερου των εκατό (100) τ.µ. Η ύπαρξη του αποχωρητηρίου για τα ΑΜΕΑ θα σηµειώνεται στο εγκεκριµένο από την πολεοδοµία σχεδιάγραµµα το οποίο θα κατατίθεται στον αρµόδιο ΟΤΑ προκειµένου να εκδόσει την προβλεπόµενη από το νόµο άδεια λειτουργίας. Επίσης στον αρµόδιο ΟΤΑ κατατίθεται και η
προβλεπόµενη εξαίρεση σύµφωνα µε το άρθρο 28 του Ν 2831/2000(ΦΕΚ 140 Α ). Τα ήδη λειτουργούντα καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος οφείλουν να συµµορφωθούν µε τα παραπάνω, λαµβανοµένων υπόψη των εκ της πολεοδοµικής νοµοθεσίας προβλεπόµενων εξαιρέσεων που αφορούν δυνατότητα προσβασιµότητας, παραδοσιακά κτίσµατα, διατηρητέα κτίρια κλπ). Στην περίπτωση αυτή που κρίνεται αδύνατη από την αρµόδια πολεοδοµία η κατασκευή αποχωρητηρίου ΑΜΕΑ, θα προσκοµίζεται από τον ενδιαφερόµενο η σχετική βεβαίωση της εν λόγω αρχής, η οποία και θα φυλάσσεται στον φάκελο της επιχείρησης. Οι αρµόδιοι ΟΤΑ θα πρέπει να ενηµερώσουν τις λειτουργούσες επιχειρήσεις στην περιοχή ευθύνης τους για την υποχρεωτική προσαρµογή τους στο ισχύον θεσµικό καθεστώς και την κατασκευή αποχωρητηρίου για ΑΜΕΑ εντός ενός έτους, προσαρµογή η οποία θα βεβαιώνεται µετά το πέρας των εργασιών από την αρµόδια Υγειονοµική Υπηρεσία. Η ίδια περίοδος προσαρµογής ισχύει και στην περίπτωση αντικατάστασης των αδειών. Στα καταστήµατα Υπεραγορές Τροφίµων βάσει της πολεοδοµικής νοµοθεσίας, που ρυθµίζει όρους και προϋποθέσεις κατασκευής κτηρίων για χρήση από το κοινό, των οποίων οι οικοδοµικές άδειες έχουν εκδοθεί µετά το 2002, θα πρέπει πέραν της πρόβλεψης για αποχωρητήρια κοινού να προβλέπεται και αποχωρητήριο για ΑΜΕΑ. Κατά τα λοιπά ισχύουν όσα ήδη περιγράφονται στα παραπάνω εδάφια της παρούσας παραγράγου. 2) Αναφορικά µε τον υπολογισµό της συνολικής επιφάνειας για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισµάτων σε καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος: στα καταστήµατα όπου χρησιµοποιούνται ταυτόχρονα κλειστή αίθουσα και υπαίθριος χώρος και η συνολική επιφάνεια υπερβαίνει τα 70 τ.µ, υπολογίζεται η δυναµικότητα κάθε χώρου χωριστά διαιρούµενου του ωφέλιµου εµβαδού του δια του συντελεστή 1,40 και στη συνολική δυναµικότητα της άδειας λειτουργίας αναγράφεται η δυναµικότητα του κάθε χώρου χωριστά καθώς και η συνολική. Στα µικρά καταστήµατα που το παραπάνω συνολικό ωφέλιµο εµβαδόν δεν υπερβαίνει τα 50 τ.µ., ο συντελεστής υπολογισµού της δυναµικότητας είναι το ένα (1). Στα καταστήµατα που το συνολικό ωφέλιµο εµβαδόν αίθουσας και υπαιθρίου χώρου είναι από 50 τ.µ. έως 70 τ.µ., η δυναµικότητα τους υπολογίζεται σε πενήντα (50) καθίσµατα. Στα καταστήµατα που για οποιοδήποτε λόγο οι ιδιοκτήτες τους δεν επιθυµούν την ταυτόχρονη ανάπτυξη καθισµάτων στην αίθουσα και στον υπαίθριο χώρο, αλλά επιθυµούν να χρησιµοποιούν την κλειστή αίθουσα κατά την χειµερινή περίοδο και τον υπαίθριο χώρο τη θερινή περίοδο, ο υπολογισµός της δυναµικότητας του καταστήµατος θα γίνεται ξεχωριστά για τον κάθε ένα χώρο. Η συγκρότηση και ο εξοπλισµός των εν λόγω καταστηµάτων θα είναι αυτός που αναλογεί στον χώρο µε τη µεγαλύτερη δυναµικότητα. Στις περιπτώσεις αυτές, η επιθυµία για την µη ταυτόχρονη ανάπτυξη των καθισµάτων θα δηλώνεται ρητά στην αίτηση του ενδιαφερόµενου προς τη ηµοτική Αρχή, κατά την διαδικασία υποβολής των δικαιολογητικών για την αδειοδότηση. Στην δε γνωµοδότηση της Υγειονοµικής Υπηρεσίας θα αναφέρονται τα εξής:
«µε δυναµικότητα (αναγράφεται ο αριθµός) καθισµάτων στην κλειστή αίθουσα την χειµερινή περίοδο και (αναγράφεται ο αριθµός) καθισµάτων την θερινή περίοδο, στον οριζόµενο στα σχεδ/τα υπαίθριο χώρο, εφ όσον υπάρχει δικαίωµα χρήσης. εν επιτρέπεται η ταυτόχρονη ανάπτυξη καθισµάτων στην αίθουσα και στον υπαίθριο χώρο. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη καθισµάτων συνιστά επέκταση του καταστήµατος και πρέπει να τύχουν άµεσης εφαρµογής από τη ηµοτική Αρχή τα διαλαµβανόµενα στο άρθρο 6 παράγραφος 5 της Α1β/8577/83 Υγ/κής ιάταξης». 3) Σε ήδη λειτουργούντα µε άδεια καταστήµατα, µπορεί να επιτραπεί η προσθήκη εκ των υστέρων, τόσο υπαίθριων χώρων (δηµοτικά πεζοδρόµια µετά από άδεια της ηµοτικής Αρχής, πλατείες, πεζόδροµοι, πρασιές και άλλοι υπαίθριοι χώροι, εφόσον φυσικά υπάρχει δικαίωµα χρήσης τους), όσο και νοµίµως υφισταµένων στεγασµένων αιθουσών, που βρίσκονται σε συνέχεια του κατ/τος και εκπληρώνουν τους προβλεπόµενους όρους και προϋποθέσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, οι υπάρχοντες βοηθητικοί χώροι ο εξοπλισµός και η συγκρότηση γενικά του καταστήµατος πρέπει να καλύπτουν τη νέα δυναµικότητα αυτού, που προκύπτει από την προσθήκη των νέων χώρων. Η αντικατάσταση της αδείας θα γίνεται από την ηµοτική Αρχή µε απλή διαδικασία, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 10551/2007 (ΦΕΚ 246 τ.β ), κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήµατος του ιδιοκτήτη του κατ/τος, το οποίο θα συνοδεύεται µε νέα σχεδ/τα των χώρων σε τρία αντίγραφα, στα οποία θα σηµειώνεται η ύπαρξη ή όχι αποχωρητηρίου ΑΜΕΑ, ή η υπαγωγή του σε εξαίρεση. Τα σχεδ/τα θα συντάσσονται από ιδιώτη µηχανικό και θα θεωρούνται από τις αρµόδιες Αρχές σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία. Η ηµοτική Αρχή αποστέλλει το αίτηµα του ενδιαφερόµενου µε τα υποβληθέντα σχεδ/τα στην Υγειονοµική Υπηρεσία, η οποία αποφαίνεται µε σχετική πράξη προσδιορισµού καθισµάτων, για την δυναµικότητα του κατ/τος και αφού θεωρήσει τα νέα σχεδ/τα, επιστρέφει το φάκελο στη ηµοτική Αρχή, για την αντικατάσταση της αδείας. 4) Επισηµαίνεται ότι η λειτουργία των καταστηµάτων και επιχειρήσεων υγειονοµικού ενδιαφέροντος θα πρέπει να διασφαλίζει τη ηµόσια υγεία, όµως οι αιτούµενες διαδικασίες αδειοδότησης θα πρέπει να υπάρξει µέριµνα ώστε να είναι κατά το δυνατόν απλούστερες και ταχύτερες. Τέλος υπενθυµίζουµε ότι ο έλεγχος για την πληρότητα των δικαιολογητικών που υποβάλλουν οι υπόχρεοι ανήκει στην ευθύνη των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), ως αδειοδοτούσα αρχή, οι οποίοι επιπλέον οφείλουν να ελέγχουν και τη νοµιµότητα των υποβληθέντων σε αυτές σχεδιαγραµµάτων. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ 1. Υπουργείο Εσωτερικών, ηµόσιας ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ιοίκησης & Αποκέντρωσης /νση Οργ. & Λειτ. Ο.Τ.Α Σταδίου 27 Τ.Κ.101 83 Αθήνα. Β. ΡΙΖΑΣ
2. Υπουργείο Ανάπτυξης /νση Προστασίας & Ενηµ. Καταναλωτή Πλατεία Κάνιγγος Τ.Κ. 101 81 Αθήνα. 3. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων /νση Αχαρνών 2 Τ.Κ. 101 76 Αθήνα. 4. Υπουργείο Περιβάλλοντος & Χωροταξίας /νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασµού Πατησίων 147 Τ.Κ. 115 23 Αθήνα 5. Ε.Φ.Ε.Τ Κηφισίας 124 & Ιατρίδου 2 Τ.Κ. 115 26 EΣΩΤΕΡΙΚΗ ΙΑΝΟΜΗ: 1. Γραφ. κου Υπουργού Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης 2. Γραφ. κ,κ. Υφυπουργών Υγείας 3. Γραφ. κ.κ. Γεν. Γραµµατέων 4. Γραφ. κας Γεν. ιευθύντριας Πρόνοιας 5. Γραφ. κας Γεν. ιευθύντριας ηµόσιας Υγείας 6. /νση ΑΜΕΑ 7. /νση Υγ. Μηχανικής & Υγιεινής Περιβάλλοντος 8. /νση ηµόσιας Υγιεινής (4)