ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΚΑΛΜΟΥΚΙΔΟΥ ΞΕΝΙΑ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Κος ΒΑΛΣΑΜΙΔΗΣ ΚΑΒΑΛΑ 2012

Πίνακας περιεχομένων Εισαγωγή... 1 Abstract...2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ... 3 1.1. Εισαγωγή...3 1.2. Ιστορική αναδρομή της Barcode τεχνολογίας... 4 1.3. Πλεονεκτήματα του συστήματος barcode... 5 1.4. Μειονεκτήματα γραμμωτού κώδικα...6 1.5. Τ ύποι (είδη) barcode... 6 1.5.1. CODE 3 9...6 1.5.2. UPC-A, UPC-E...7 1.5.3. EAN-8, EAN-13, BookLand...8 1.5.4. RSS-14...8 1.5.5. CODABAR...9 1.5.6. INTERLEAVEAD 2 OF 5... 9 1.5.7. DISCRETE 2 OF 5...10 1.5.8. CODE 9 3...10 1.5.9. CODE 128...10 1.5.10. EAN/UCC 128...10 1.5.11. POSTNET...11 1.6. 2D Barcode Συμβολογίες...11 1.6.1. PDF417...11 1.6.2. DATA MATRIX...12 1.6.3. MAXICODE...13 1.6.4. AZTEC CODE...14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID 16

2.1. Τι είναι το RFID;...16 2.2. Περιγραφή της τεχνολογίας RFID... 17 2.3. Ιστορικά στοιχειά για το RFID... 21 2.4. Μειονεκτήματα RFID... 24 2.5. Πλεονεκτήματα RFID... 27 2.6. Ιδιωτικότητα και Ασφάλεια... 33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ...38 3.1. Περίληψη...38 3.2. Σκοπός της έρευνας... 38 3.3. Επιλογή της μεθοδολογικής διαδικασίας...38 3.4. Το δείγμα...39 3.5. Στατιστική ανάλυση...39 3.5.1. Πίνακες μονής εισόδου - Δημογραφικά στοιχεία... 39 3.5.2. Γνώσεις στην τεχνολογία γραμμωτού κώδικα...43 3.5.3. Αντιμετώπιση της τεχνολογίας RFID...51 3.5.4. Προτάσεις...67 3.5.5. Μελλοντική χρήση... 70 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...80 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...84 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...84 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 86

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Εισαγωγή Τα συστήματα RFID αποτελούν ένα υποσύνολο των Συστημάτων Αυτόματου Προσδιορισμού (Automatic Identification System - Auto-ID systems). Ο όρος RFID προέρχεται από το ακρωνύμιο Radio Frequency Identification, η απόδοση του στα ελληνικά ορίζεται ως η «ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυχνοτήτων». Ειδικότερα λειτουργεί ως γενικός όρος των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν ραδιοκύματα για να προσδιορίσουν αυτόματα ανθρώπους ή αντικείμενα και αποτελεί την τεχνολογική εξέλιξη των γραμμικών κωδίκων (barcodes). Η τεχνολογία RFID είναι γνωστή εδώ και 50 χρόνια. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από την πολεμική αεροπορία της Αγγλίας κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου, για την αναγνώριση και τη διάκριση των εχθρικών από τα φιλικά αεροπλάνα. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών, άρχισε να εδραιώνεται η χρήση και εκμετάλλευσή της. Αρχικά, σε πειραματικό στάδιο και σε εργαστηριακό επίπεδο, για να φτάσουμε στο σήμερα, όπου γίνεται λόγος για εφαρμογή της τεχνολογίας RFID στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, κυρίως μέσω του εμπορίου. Η τεχνολογία RFID όπως και κάθε καινούργια τεχνολογία έχει ορισμένα σημαντικά μειονεκτήματα, τα περισσότερα όμως από αυτά είναι θεωρητικά εφικτό να αντιμετωπιστούν με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανση της τεχνολογίας. Αυτός είναι και ο στόχος της εργασίας μας. Η παρουσίαση της τεχνολογίας και η προβολή μέσω της έρευνας του επιπέδου γνώσης του απλού πολίτη περι της τεχνολογίας RFID και των προβληματισμών που αυτή εγείρει. Σελίδα 1 από 95

Abstract RFID systems are a subset of automatic identification (Automatic Identification System - Auto-ID systems). The term comes from the RFID acronym Radio Frequency Identification, performance in Greek is defined as "radio frequency identification. Specifically operates as a generic term for technologies that use radio waves to automatically identify people or objects and is the technological evolution of barcodes (barcodes). RFID technology has been known for 50 years. First used by the Air Force in England during the Second World recognizing and distinguishing the enemy from friendly planes. During the following decades, began to be consolidated use and exploitation. Initially, experimental and laboratory level, to get to today, which speaks for implementation of RFID technology in their daily lives, mainly through trade. RFID technology and any new technology has some important drawbacks, but most of these are theoretically possible to deal with the lapse of time and the maturation of technology. That is the goal of our work. The presentation of technology and the promotion of research through the level of knowledge of ordinary citizens on the RFID technology and the concerns it raises.

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ 1.1. Εισαγωγή O γραμμωτός κώδικας ή barcode είναι ένα σύμβολο αποτελούμενο από σκοτεινές και φωτεινές γραμμές διαφορετικού πλάτους το οποίο διαβάζεται από ειδικά μηχανήματα ηλεκτρονικής οπτικής ανάγνωσης (scanners) και αντιπροσωπεύει κάποια δεδομένα (ταυτότητα εταιρείας, ταυτότητα προϊόντος, βάρος, τιμή, ημερομηνία κ.λ.π.) (http://filiatranews.blogspot.com/2009/10/bar-code.html). Τα δεδομένα αυτά μέχρι τώρα τα εισάγουμε στον H/Y μέσω του πληκτρολογίου υπό την μορφή αριθμών ή και γραμμάτων. Το νέο σύστημα εισάγει αυτόματα τα ίδια δεδομένα με το στιγμιαίο πέρασμα του αναγνώστη (Scanner) πάνω από το σύμβολο του γραμμωτού κώδικα. Αυτός ακριβώς ο διαφορετικός τρόπος εισαγωγής τους προσδιορίζει και την υπεροχή του συστήματος του γραμμωτού κώδικα σε ταχύτητα και αξιοπιστία. Σχετικές μελέτες δείχνουν ότι ένας πολύ ικανός χειριστής κάνει ένα λάθος ανά 300 χαρακτήρες που πληκτρολογεί. Με το σύστημα του γραμμωτού κώδικα, το ποσοστό λάθους μειώνεται στο ένα ανά εκατομμύρια χαρακτήρων που εισάγονται. O γραμμωτός κώδικας, όπως όλες οι τεχνολογίες αυτόματης αναγνώρισης, είναι μία περιφερειακή τεχνολογία των H/Y. Προϋποθέτει την ύπαρξη ενός H/Y καθώς επίσης και ενός καλοσχεδιασμένου προγράμματος συλλογής πληροφοριών για τη μέγιστη αξιοποίηση του γραμμωτού κώδικα. H επιτυχία του γραμμωτού κώδικα οφείλεται ακριβώς σε αυτό: είναι ένα ευέλικτο και λειτουργικό σύστημα ηλεκτρονικής αναγνώρισης προϊόντων και μπορεί να λύσει πολλά από τα προβλήματα που αφορούν στην πληροφόρηση μιας σύγχρονης επιχείρησης. Η αποτελεσματικότητα της σύγχρονης επιχείρησης, προϋποθέτει ακριβή και επαρκή πληροφόρηση. Οι επιχειρήσεις πλέον αναγκάζονται να βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας για να καταφέρουν να επιβιώσουν στο σύγχρονο ανταγωνιστικό ηλεκτρονικό κόσμο. Σελίδα 3 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Επιπλέον, για να είναι ευέλικτη και να μπορεί να αξιοποιεί στο μέγιστο βαθμό τις ευκαιρίες καθώς και τα μέσα που διαθέτει, η πληροφόρηση της πρέπει να είναι και απόλυτα έγκαιρη καθώς τα δεδομένα είναι δίχως αμφιβολία το καύσιμο, που κινεί ολόκληρη τη μηχανή του εμπορίου παγκοσμίως. Μιλώντας για ευελιξία, αποδοτικότητα και αύξηση της παραγωγικότητας οφείλουμε να αναφερθούμε στην τεχνολογία του γραμμωτού κώδικα που άρχισε, με μεγάλη ωστόσο καθυστέρηση, να εισχωρεί στην Ελληνική αγορά. Οι Ελληνικές Επιχειρήσεις προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς ως προς τη διακίνηση και την πώληση των προϊόντων τους άρχισαν, εσπευσμένα να εφαρμόζουν το νέο αυτό σύστημα κωδικοποίησης. Ωστόσο, λόγω ελλιπούς πληροφόρησης, πολλές από τις μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις στέκονται με σκεπτικισμό απέναντι στη νέα αυτή πραγματικότητα μη μπορώντας να κατανοήσουν τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής του γραμμωτού κώδικα. Σήμερα ωστόσο ο γραμμωτός κώδικας κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος διεθνώς αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητά του και καταξιώνοντας αυτούς που τον εφαρμόζουν. 1.2. Ιστορική αναδρομή της Barcode τεχνολογίας Από την πρώτη στιγμή που ο άνθρωπος ξεκίνησε να συλλέγει και να οργανώνει αντικείμενα επινόησε και μεθόδους - συστήματα για να τα παρακολουθεί. Για αιώνες κρατούσε αρχεία γραμμένα στο χέρι μέχρις ότου η ανακάλυψη των ηλεκτρονικών υπολογιστών έδωσε μία εντελώς διαφορετική προοπτική στην συλλογή και διατήρηση των πληροφοριών. Παρόλα αυτά όμως και πάλι μεγάλος αριθμός εργαζομένων απασχολούνταν στην μεταφορά αυτών των στοιχείων στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η εφεύρεση των barcodes ήρθε να αλλάξει την φυσιογνωμία ολόκληρης της αγοράς. Τα barcodes εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1973 και εξαπλώθηκαν με ραγδαίους ρυθμούς σε όλες τις εμπορικές δραστηριότητες με αποτέλεσμα στις μέρες μας κάθε προϊόν να είναι εφοδιασμένο με barcode. Το barcode Σελίδα 4 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου αποτελείται από 12 ψηφία τα οποία κωδικοποιούν πληροφορίες σχετικές με το προϊόν όπως την τιμή του, τον κατασκευαστή ή την χώρα προέλευσης. Μία κεφαλή laser διαβάζει τον κώδικα, αντανακλά την όψη του σε ένα σύστημα ηλεκτρονικού υπολογιστή ο οποίος αποκωδικοποιεί την πληροφορία και την παρουσιάζει σε οθόνη. Παρά το γεγονός ότι τα barcodes αποτέλεσαν μία επανάσταση στο χώρο της αγοράς, απαιτούσαν την ύπαρξη ανθρώπων οι οποίοι θα ανίχνευαν τον κώδικα πάνω στο προϊόν και θα τον τοποθετούσαν πάνω στην ακτίνα laser 1.3. Πλεονεκτήματα του συστήματος barcode Η εφαρμογή ενός barcode συστήματος προσφέρει τεράστια πλεονεκτήματα. Τέτοια πλεονεκτήματα είναι: Η Ακρίβεια. Η κωδικοποίηση αυξάνει την ακρίβεια με τη μείωση της πιθανότητας των ανθρώπινων λαθών. Η υψηλή ποιότητα τυπωμένων υλών είναι σημαντική να εξασφαλίσει ότι ο scanner μπορεί ακριβώς να διαβάσει το barcode. Η ευκολία της χρήσης. Με το κατάλληλα υλικό και το λογισμικό σε ισχύ, η αυτοματοποίηση που παρέχεται από ένα σύστημα κώδικα φραγμών απλοποιεί πολύ τη συλλογή πληροφοριών, την επεξεργασία και την καταδίωξη. Η ομοιόμορφη συλλογή δεδομένων. Οι συμβολογίες τυποποίησαν τα barcode και το μαρκάρισμα με το σκάνερ εξασφαλίζει ότι οι πληροφορίες συλλαμβάνονται και αναμεταδίδονται έναν τρόπο που γίνεται κατανοητός παγκοσμίως και γίνεται αποδεκτός. Το έγκαιρο στοιχείο ανατροφοδότησης συλλαμβάνεται στον πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας στις αποφάσεις για να ληφθεί από τις τρέχουσες πληροφορίες. Η βελτιωμένη αυτοματοποίηση παραγωγικότητας. Οι χειρωνακτικές εργασίες του παρελθόντος αντικαταστάθηκαν από άλλες αυτοματοποιημένες και αυτό αυξάνει την αποδοτικότητα και επιτρέπει στο προσωπικό να απασχοληθεί σε άλλες, παραγωγικότερες περιοχές. Η κωδικοποίηση Σελίδα 5 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ φραγμών μπορεί επίσης να βελτιώσει την ποιότητα μιας επιχείρησης με τη βελτίωση του ελέγχου και της καταδίωξης των διαδικασιών κατασκευής. 1.4. Μειονεκτήματα γραμμωτού κώδικα Με την τεχνολογία του barcode, είμαστε όλοι πολύ εξοικειωμένοι εφόσον είναι παντού διαδεδομένη τα τελευταία 25 χρόνια. Στις μέρες μας είναι πράγματι σχεδόν απίθανο να βρούμε κάποιο προϊόν σε κάποιο κατάστημα, στις μέρες μας, που να μην έχει ετικέτα barcode. Αλλά το barcode έχει τέσσερα μειονεκτήματα που πολύ θα θέλαμε να αποβάλλουμε: - Πρέπει να μπορείς να το δεις και να είναι εύκολα αναγνώσιμο. - Το barcode δεν μπορεί να γραφεί ή να παραμορφωθεί. - Δεν μπορούν να γίνουν αλλαγές στα δεδομένα ενός barcode από την στιγμή που έχει τυπωθεί. - Καταλαμβάνει χώρο στο αντικείμενο που έχει τυπωθεί. 1.5. Τύποι (είδη) barcode Οι γραμμωτοί κώδικες, χρησιμοποιούνται για την ταυτοποίηση των προϊόντων. Για παράδειγμα, το σύμβολο με τις ασπρόμαυρες μπάρες, που υπάρχει στα διάφορα συσκευασμένα τρόφιμα, είναι η μοναδική ταυτότητά τους. Υπάρχουν διάφοροι τύποι γραμμωτών κωδικών, κάθε ένας από τους οποίους είναι κατάλληλος για συγκεκριμένες εφαρμογές. Γραμμικές συμβολογίες είναι : 1.5.1. CODE 39 Πρόκειται για μια συμβολογία μεταβλητού μήκους, που μπορεί να κωδικοποιήσει τους ακόλουθους 44 χαρακτήρες: 1234567890ABCDEF GHIJKLMN OPQRS TU VWXYZ*$/+%. Ο κώδικας 39 είναι από τις πιο δημοφιλής συμβολογίες στον κόσμο του μη λιανεμπορίου κυρίως γιατί μπορεί να υποστηρίζει και κείμενο και αριθμούς, επειδή μπορεί να διαβαστεί από οποιοδήποτε barcode αναγνώστη, και χρησιμοποιείται εκτενώς στην παραγωγή, σε στρατιωτικές και κυβερνητικές εφαρμογές, και σε εφαρμογές υγείας. Σελίδα 6 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Κάθε barcode του Code 39 καθορίζεται από έναν αστερίσκο που δείχνει την αρχή. Επειδή ο αστερίσκος έχει αυτήν τη χρήση μπορεί να μη χρησιμοποιείται μέσα στο σώμα ενός μηνύματος. Ο Code 39 προαιρετικά επιτρέπει έλεγχο χαρακτήρων (modulo 43) σε περιπτώσεις που η ασφάλεια δεδομένων είναι πολύ σημαντική. Η βιομηχανία υγείας έχει υιοθετήσει τη χρήση αυτού του ελέγχου για τις εφαρμογές υγείας. Άλλο χαρακτηριστικό του Code 39 είναι ότι επιτρέπει την ένωση (concatenation) δύο ή περισσότερων barcodes. Τέλος, μπορεί να εκτυπωθεί σε πολλά διαφορετικά μεγέθη και διαστάσεις. 1.5.2. UPC-A, UPC-E Τα barcodes UPC χρησιμοποιούνται στην Αμερική και στον Καναδά και είναι η στάνταρ συμβολογία που χρησιμοποιείται για αντικείμενα που είναι προς πώληση στο κοινό. Η UPC-A είναι μια σταθερού μήκους 12-ψήφια, αριθμητική μόνο συμβολογία που χρησιμοποιείται σε εφαρμογές λιανεμπορίου. Της UPC-A τα σύμβολα περιέχουν 11 ψηφία δεδομένων και ένα ψηφίο ελέγχου. Το πρώτο ψηφίο είναι ένα αριθμητικό ψηφίο του συστήματος που κανονικά αναπαριστά τον τύπο του προϊόντος που πρόκειται να ταυτοποιηθεί. Τα ακόλουθα 5 ψηφία είναι ο κωδικός του κατασκευαστή και τα επόμενα 5 ψηφία χρησιμοποιούνται ώστε να αναγνωριστεί το συγκεκριμένο προϊόν. Οι UPC αριθμοί προορίζονται για συγκεκριμένα προϊόντα και κατασκευάζονται από το Uniform Code Council (UCC). Όταν καθορίζονται τα UPC-A μηνύματα, πρώτα προσδιορίζονται τα 11 ψηφία και έπειτα το λογισμικό εκτύπωσης θα υπολογίσει το δωδέκατο ψηφίο ελέγχου μόνο του. Η UPC-E είναι μια συμβολογία επτά ψηφίων, είναι μικρότερη από την UPC-A και είναι η μικρότερη συμβολογία που είναι διαθέσιμη. Είναι ιδανική για μικρά πακέτα για αυτό και συχνά χρησιμοποιείται για μικρά αντικείμενα λιανεμπορίου. Σελίδα 7 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Στη barcodes συμβολογία UPC-E πρώτα προσδιορίζονται τα έξι ψηφία και έπειτα το λογισμικό εκτύπωσης προσδιορίζει το έβδομο ψηφίο ελέγχου. Η μόνη διαφορά της από την UPC-A είναι ότι τουλάχιστον τέσσερα μηδενικά συμπιέζονται. Και η συμβολογία UPC-A και η UPC-E επιτρέπουν δύο ή πέντε ψηφία επιπρόσθετων αριθμών. 1.5.3. EAN-8, EAN-13, BookLand Η ευρωπαϊκή εκδοχή της συμβολογίας UPC είναι η EAN (European Article Numbering system) ή JAN στην Ιαπωνία. Χρησιμοποιεί ίδιου μεγέθους απαιτήσεις και ένα παρόμοιο τρόπο κωδικοποίησης με τη UPC. Η EAN-8 κωδικοποιεί οχτώ αριθμητικά ψηφία περιέχοντας δύο ψηφία κωδικού της χώρας, πέντε ψηφία δεδομένων και ένα ψηφίο ελέγχου. Η EAN- 13 είναι η ευρωπαϊκή εκδοχή της UPC-A. Και οι δύο υποστηρίζουν ένα συμπλήρωμα 2 ή 5 ψηφίων που χρησιμοποιείται σε εκδόσεις και περιοδικά. Τα συμπληρωματικά μηνύματα πρέπει να περιέχουν 2 ή 5 αριθμητικά ψηφία και παρουσιάζονται σαν ένα μικρό επιπρόσθετο barcode στη δεξιά μεριά του EAN κωδικού. Η EAN-13 υιοθετήθηκε από την εκδοτική βιομηχανία για την κωδικοποίηση ISBN αριθμών στα βιβλία. Η ISBN ή η BookLand συμβολογία περιέχει στην αρχή τα ψηφία 978 και χρησιμοποιεί συμπλήρωμα 5 ψηφίων που αναπαριστούν την τιμή λιανικής του βιβλίου. 1.5.4. RSS-14 Η RSS δημιουργήθηκε από το Uniform Code Council ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες των 200.000 εταιρειών -μελών της στη Βόρεια Αμερική. Ο σκοπός του κωδικού είναι να αυξηθεί το μέγεθος της πληροφορίας που μπορεί να τοποθετηθεί σε ένα barcode ενώ να μειωθεί η συνολική έκταση του κωδικού. Σελίδα 8 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Ο κωδικός θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη ροή της πληροφορίας και να ταιριάξουν αυτήν την πληροφορία με την πραγματική ροή του προϊόντος. Αυτός ο τύπος κωδικού είναι χρήσιμος σε εφαρμογές όπου οι περιορισμοί χώρου είναι ένας κρίσιμος παράγοντας. Φαρμακευτικές βιομηχανίες, εταιρείες logistics και μεταφορών και τα supermarkets έχουν πρόσφατα ξεκινήσει να χρησιμοποιούν αυτήν την καινούργια συμβολογία. Η βιομηχανία που φροντίζει την υγεία θεωρεί αυτήν τη συμβολογία σαν έναν τρόπο άλλωστε για να μειωθούν δραστικά τα λάθη ιατρικής περίθαλψης. 1.5.5. CODABAR Είναι μια μεταβλητού μήκους, αξιόπιστη συμβολογία που επιτρέπει την κωδικοποίηση των ακόλουθων 20 χαρακτήρων: 0123456789-$:/.+ABCD. Είναι χρήσιμη για κωδικοποίηση μαθηματικών σχημάτων και είναι λίγο μεγαλύτερη σε μέγεθος από την Interleaved 2 of 5 συμβολογία. Επίσης, χρησιμοποιεί αυτόματο έλεγχο αλλά μπορεί να προστεθεί έλεγχος mod 16 ή mod 10 checksum. Η συμβολογία αυτή συνήθως χρησιμοποιείται σε βιβλιοθήκες, τράπεζες αίματος και σε επιχειρήσεις αερομεταφορών πακέτων όπως η FedEx. Η CODABAR συμβολογία χρησιμοποιεί τους χαρακτήρες ABCD μόνο ως χαρακτήρες αρχής και τέλους. Συνεπώς, το πρώτο και το τελευταίο ψηφίο ενός CODABAR μηνύματος πρέπει να είναι A ή B ή C ή D και το σώμα του μηνμύματος δεν πρέπει να περιέχει αυτούς τους χαρακτήρες. 1.5.6. INTERLEAVEAD 2 OF 5 Αυτή η συμβολογία, Bearer γνωστή και ως I2of5, είναι μια αριθμητική μόνο συμβολογία που είναι πολύ συμπαγής και πυκνή γιατί οι πληροφορίες περιέχονται τόσο στις μπάρες όσο και στα κενά. Τα μονά ψηφία κωδικοποιούνται στις μπάρες και τα ζυγά στα κενά. Συνήθως χρησιμοποιείται στα εργαστήρια, σε κυματοειδή κουτιά στη ναυπηγική Σελίδα 9 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ βιομηχανία και σε αποθηκευτικές βιομηχανίες. Είναι μια παλιά συμβολογία που δε χρησιμοποιείται και πολύ σήμερα. 1.5.7. DISCRETE 2 0F 5 Η DISCRETE 2 0F 5 είναι μια μεταβλητού μήκους αριθμητική συμβολογία παρόμοια με την INTERLEAVEAD 2 OF 5 μόνο που στην πρώτη τα δεδομένα περιέχονται μόνο στις μπάρες και όχι και στα κενά. Για το λόγο αυτό δεν είναι τόσο πυκνή όσο η INTERLEAVEAD 2 OF 5 και αυτή επίσης δε χρησιμοποιείται συχνά, αλλά συνήθως σε βιομηχανίες διανομής, και πολύ λίγοι αναγνώστες barcodes υποστηρίζουν αυτήν τη συμβολογία. 1.5.8. CODE 93 Μπορεί να κωδικοποιήσει και τους 128 ASCII χαρακτήρες καθώς είναι μια μεταβλητού μήκους συμβολογία. Δημιουργήθηκε σαν μια βελτιωμένη εκδοχή του code 39 καθώς παρέχει μια πιο πυκνή κωδικοποίηση δεδομένων. Ακόμη έχει 2 ψηφία για έλεγχο δεδομένων που προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Παρόλο όμως που είναι καλύτερη αυτή η συμβολογία από τον κώδικα 39, δεν κατάφερε να έχει την ίδια απήχηση. 1.5.9. CODE 128 Είναι μια συμβολογία αλφαριθμητική, μεταβλητού μήκους και υψηλής πυκνότητας που κάνει αποτελεσματική χρήση του χώρου. Διαθέτει 106 διαφορετικά σχέδια από μπάρες και κενά και κάθε σχέδιο μπορεί να έχει μέχρι και 3 διαφορετικά νοήματα και σημασίες. Περιέχει ένα χαρακτήρα ελέγχου. 1.5.10. EAN/UCC 128 Αποτελεί μια διαφοροποιημένη εκδοχή του code 128 που σχεδιάστηκε για χρήση σε εφαρμογές ταυτοποίησης προϊόντων και που έχει 19 ψηφία σταθερό μήκος. Σελίδα 10 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Χρησιμοποιεί την ίδια λογική και κωδικοποιεί τα δεδομένα με περίπου τον ίδιο τρόπο έχει αυτόματο έλεγχο ψηφίων. Η συμβολογία αυτή βρίσκει χρήση σε κιβώτια που μεταφέρονται. 1.5.11. POSTNET Η POSTNET (POSTal Numeric Encoding Technique) είναι μια αριθμητική συμβολογία 5, 9 ή 11 ψηφίων που χρησιμοποιείται μόνο από την αμερικάνικη ταχυδρομική υπηρεσία για να κωδικοποιήσει τις πληροφορίες για τους ταχυδρομικούς κώδικες με σκοπό την αυτόματη κατηγοριοποίηση ταχυδρομείου με βάση τον ταχυδρομικό κωδικό ώστε να γίνεται όλη η διαδικασία με γρηγορότερο ρυθμό. Η POSTNET δεν είναι όπως τις άλλες συμβολογίες καθώς οι πληροφορίες δεν περιέχονται στο πλάτος των γραμμών και των κενών διαστημάτων αλλά στο ύψος των γραμμών. Οι περισσότεροι αναγνώστες barcode δε μπορούν να αποκωδικοποιήσουν αυτού του είδους τους κωδικούς αλλά επιλέχθηκε από την ταχυδρομική υπηρεσία κυρίως γιατί μπορεί να εκτυπωθεί σχεδόν με όλους τους barcode εκτυπωτές. Ο κωδικός αυτός μπαίνει στη δεξία μεριά του φακέλου που πρόκειται να ταχυδρομηθεί. 1.6. 2D Barcode Συμβολογίες Μπορούν να κωδικοποιήσουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων σε μικρό διάστημα, φωτογραφίες, εικόνες, βιομετρικά χαρακτηριστικά (όπως το αποτύπωμα δακτύλου) και άλλες πληροφορίες. 1.6.1. PDF417 Η PDF417 είναι μια συμβολογία υψηλής πυκνότητας δύο διαστάσεων που περιέχει κυρίως ένα συσσωρευμένο σύνολο μικρότερων barcodes. Αυτή η συμβολογία έχει τη δυνατότητα να κωδικοποιεί όλους (255) τους ASCII χαρακτήρες. Μπορεί να κωδικοποιήσει μέχρι και 2725 χαρακτήρες δεδομένα σε ένα μόνο barcode. Η πλήρης προδιαγραφή για PDF417 παρέχει πολλές επιλογές Σελίδα 11 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ κωδικοποίησης συμπεριλαμβανομένων των επιλογών συμπίεσης στοιχείων, τις επιλογές ανίχνευσης λάθους και διορθώσεων, και το μεταβλητό λόγο σύμβολα μεγέθους και διάστασης. Ένα πλήρες σύμβολο PDF417 αποτελείται από τουλάχιστον 3 σειρές μέχρι 30 λέξεων κώδικα και μπορεί να περιέχει μέχρι 90 σειρές λέξης κώδικα ανά σύμβολο με ένα μέγιστο 928 λέξεων κώδικα ανά σύμβολο. Οι λέξεις κώδικα σε ένα σύμβολο PDF417 παράγονται χρησιμοποιώντας τον έναν από τρεις τρόπους συμπίεσης στοιχείων που καθορίζονται αυτήν την περίοδο στις προδιαγραφές μελέτης των συμβόλων. Αυτό επιτρέπει σε περισσότερους από έναν χαρακτήρες για να κωδικοποιηθεί σε μια ενιαία λέξη κώδικα στοιχείων. Επειδή οι διαφορετικοί αλγόριθμοι συμπίεσης στοιχείων μπορούν να χρησιμοποιηθούν, είναι δυνατό για τα διαφορετικά τυπωμένα σύμβολα να δημιουργηθούν από τα ίδια δεδομένα εισόδου. Η μελέτη των συμβόλων επιτρέπει επίσης τους ποικίλους βαθμούς ασφάλειας στοιχείων ή διόρθωσης και ανίχνευσης λάθους. Εννέα διαφορετικά επίπεδα διορθώσεων λάθους είναι διαθέσιμα με κάθε πιο υψηλό επίπεδο προσθέτοντας τα πρόσθετα γενικά έξοδα στο τυπωμένο σύμβολο. 1.6.2. DATA MATRIX Η μήτρα στοιχείων είναι μια συμβολογία υψηλής πυκνότητας που μπορεί να κωδικοποιήσει μέχρι 3116 χαρακτήρες από το ολόκληρο σύνολο χαρακτήρα ASCII 256 ψηφίων - λέξεων. Το σύμβολο στηρίζεται σε ένα τετραγωνικό πλέγμα που τακτοποιείται με ένα σχέδιο ανιχνευτών γύρω από την περίμετρο του συμβόλου κώδικα φραγμών. Υπάρχουν δύο τύποι συμβόλων μήτρων στοιχείων κάθε ένας που χρησιμοποιεί ένα διαφορετικό σχέδιο ελέγχου λάθους και διορθώσεων (ecc). Οι διαφορετικοί τύποι συμβόλων μήτρων στοιχείων προσδιορίζονται χρησιμοποιώντας την ορολογία "ecc" που ακολουθείται από έναν αριθμό που Σελίδα 12 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου αντιπροσωπεύει τον τύπο διόρθωσης λάθους που χρησιμοποιείται από το κωδικοποιώντας λογισμικό. Ecc 000 ecc 140 είναι ο αρχικός τύπος συμβόλων μήτρων στοιχείων και θεωρείται τώρα ξεπερασμένος. Η νεώτερη έκδοση της μήτρας στοιχείων καλείται ecc 200 και συστήνεται για όλες τις νέες εφαρμογές μήτρων στοιχείων. Η ecc 200 έκδοση της μήτρας στοιχείων χρησιμοποιεί έναν αποδοτικότερο αλγόριθμο για τα στοιχεία σε ένα σύμβολο καθώς επίσης και ένα προηγμένο σχέδιο ελέγχου λάθους και διορθώσεων. 1.6.3. MAXICODE Η συμβολογία MaxiCode είναι μια σταθερού μεγέθους συμβολογία που αποτελείται από αντισταθμισμένες σειρές εξαγωνικών ενοτήτων που τακτοποιούνται γύρω από ένα μοναδικό σχέδιο ανιχνευτών ταύρος-ματιών. Κάθε σύμβολο MaxiCode τακτοποιεί 884 εξαγωνικές ενότητες σε 33 σειρές με κάθε σειρά που περιέχει μέχρι 30 ενότητες. Η μέγιστη ικανότητα στοιχείων για ένα σύμβολο MaxiCode είναι 93 αλφαριθμητικοί χαρακτήρες ή 138 αριθμητικοί χαρακτήρες. Η μελέτη των συμβόλων σχεδιάστηκε από την ενωμένη υπηρεσία δεμάτων για τις εφαρμογές αναζήτησης συσκευασίας. Το σχέδιο της μελέτης των συμβόλων MaxiCode επιλέχτηκε επειδή ταιριάζει καλά στην υψηλή ταχύτητα. Αν και η ικανότητα ενός συμβόλου MaxiCode δεν είναι τόσο υψηλή όσο άλλες συμβολογίες barcode, είχε ως σκοπό πρώτιστα όμως να κωδικοποιήσει το στοιχείο διευθύνσεων που απαιτεί σπάνια περισσότερους από περίπου 80 χαρακτήρες. Τα σύμβολα MaxiCode κωδικοποιούν πραγματικά δύο χωριστά μηνύματα - ένα αρχικό μήνυμα και ένα δευτεροβάθμιο μήνυμα. Το αρχικό μήνυμα κωδικοποιεί κανονικά έναν ταχυδρομικό κώδικα, έναν κώδικα χωρών 3 ψηφίων και μια κατηγορία 3 ψηφίων αριθμού υπηρεσιών. Το δευτεροβάθμιο μήνυμα κωδικοποιεί κανονικά τα στοιχεία διευθύνσεων και οποιεσδήποτε οσεσδήποτε απαραίτητες πληροφορίες Σελίδα 13 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ 1.6.4. AZTEC CODE Ο AZTEC κώδικας είναι υψηλής πυκνότητας 2 διαστάσεων συμβολογία barcodes που μπορεί να κωδικοποιήσει μέχρι 3750 χαρακτήρες από το ολόκληρο σύνολο χαρακτήρα ASCII 256 ψηφίων - λέξεων. Το σύμβολο στηρίζεται σε ένα τετραγωνικό πλέγμα με ένα σχέδιο bulls-eye (μάτια ταύρου) στο κέντρο του. Το στοιχείο κωδικοποιείται σε μία σειρά «των στρωμάτων» που περιβάλλουν γύρω από το σχέδιο bulls-eye. Κάθε πρόσθετο στρώμα περιβάλλει εντελώς το προηγούμενο στρώμα αναγκάζοντας έτσι το σύμβολο για να αυξηθεί στο μέγεθος δεδομένου ότι περισσότερο στοιχείο κωδικοποιείται ακόμα το σύμβολο παραμένει τετραγωνικό. Τα αρχικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αζτέκων περιλαμβάνουν: ένα ευρύ φάσμα των μεγεθών που επιτρέπουν και στα μικρά και μεγάλα μηνύματα για να κωδικοποιηθεί, ανεξάρτητη ανίχνευση προσανατολισμού και ένας επιλέξιμος μηχανισμός διορθώσεων λάθους χρηστών. Το μικρότερο στοιχείο σε ένα σύμβολο των Αζτέκων καλείται «ενότητα» (δηλ. ένα τετραγωνικό σημείο). Το μέγεθος ενότητας και το ποσό διόρθωσης λάθους είναι οι μόνες «διαστάσεις» που μπορούν να διευκρινιστούν για ένα σύμβολο των Αζτέκων και τα δύο μπορούν να επιλεχθούν από το χρήστη. Συνιστάται το μέγεθος ενότητας να κυμαίνεται μεταξύ 15 έως 30 mils προκειμένου να είναι αναγνώσιμο από τους περισσότερους από τους ανιχνευτές που είναι διαθέσιμοι σήμερα. Το γενικό μέγεθος ενός AZTEC κώδικα εξαρτάται από το μέγεθος ενότητας, το συνολικό ποσό κωδικοποιημένων στοιχείων και επίσης από το επίπεδο ικανότητας διορθώσεων λάθους που επιλέγεται από το χρήστη. Το μικρότερο των Αζτέκων σύμβολο είναι τετράγωνο 15 ενοτήτων και μπορεί να κωδικοποιήσει μέχρι 14 ψηφία με τη διόρθωση λάθους 40%. Το μεγαλύτερο σύμβολο είναι τετράγωνο 151 ενοτήτων και μπορεί να Σελίδα 14 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου κωδικοποιήσει 3000 χαρακτήρες ή 3750 αριθμητικά ψηφία με τη διόρθωση λάθους 25% Πίνακας 1.1. - Σύγκριση barcode συμβολογιών Σ Υ Μ Β Ο Λ Ο Γ ΙΑ Χ ειρ ό τερ η Π ερίπ τω ση Κ αλύτερη Π ερίπ τω ση D a ta M a trix 1 λ ά θ ο ς α νά 1 0.5 Μ 1 λ ά θ ο ς ανά 6 1 2.9 Μ P D F 4 1 7 1 λ ά θ ο ς α νά 1 0.5Μ 1 λ ά θ ο ς ανά 6 1 2.4 Μ C o d e 128 1 λ ά θ ο ς ανά 2.8 Μ 1 λ ά θ ο ς ανά 3 7 Μ C o d e 39 1 λ ά θ ο ς ανά 1.7 Μ 1 λ ά θ ο ς ανά 4.5 Μ (www.taltech.com) U P C 1 λ ά θ ο ς α νά 3 9 4 Κ 1 λ ά θ ο ς ανά 8 0 0 Κ Σελίδα 15 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID 2.1. Τι είναι το RFID; Με τον όρο Radio-Frequency IDentification (RFID) περιγράφουμε την χρησιμοποίηση ενός αντικειμένου (γνωστό ως RFID tag) που βρίσκεται προσαρμοσμένο πάνω σε κάποιο αντικείμενο, ζώο ή άνθρωπο με σκοπό την ταυτοποίηση και την παρακολούθηση του μέσω ραδιοκυμάτων. Το rfid επινοήθηκε και λειτούργησε με μορφή παρόμοια με αυτή που γνωρίζουμε σήμερα για πρώτη φορά το 1971 όταν ο Mario Cardullo έκανε επίδειξη της τεχνολογίας αυτής σε εταιρία διαχείρισης λιμένων όπου θα χρησιμοποιούνταν για την παρακολούθηση των εμπορευμάτων. Το 1973 κατοχύρωσε την συγκεκριμένη τεχνολογία με πατέντα. Ωστόσο, η πρώτη πατέντα που περιείχε τον όρο RFID στον τίτλο της κατοχυρώθηκε το 1983 από τον Charles Walton. Η χρήσεις του RFID στην καθημερινή μας ζωή ποικίλουν και καλύπτουν μεγάλο εύρος εφαρμογών, από τα super market και τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους μέχρι τα ηλεκτρονικά διαβατήρια και την παρακολούθηση ασθενών. Μία από τις σημαντικότερες εφαρμογές του RFID είναι η παρακολούθηση αντικειμένων. Είναι σε όλους μας γνωστές οι ηλεκτρονικές θύρες που υπάρχουν σε εμπορικά καταστήματα και ελέγχουν αν κάποιο εμπόρευμα έχει βγει παράνομα έξω από τον χώρο του καταστήματος. Η κεραία λοιπόν που εντοπίζει τα rfid tags βρίσκεται στην είσοδο-έξοδο και τα rfid tags βρίσκονται πάνω στα εμπορεύματα. Στον ίδιο χώρο εφαρμογών βρίσκεται και η φιλοδοξία του rfid να αντικαταστήσει το καθιερωμένο barcode. Κάτι που δεν έχει γίνει πραγματικότητα έως τώρα λόγω του αυξημένου κόστους. Η ηλεκτρονική πληρωμή των διοδίων είναι μια ακόμα ευρέως διαδεδομένη χρήση του rfid που βρίσκεται μάλιστα εν μέρει εφαρμοσμένη και στο σύστημα πληρωμής διοδίων της χώρας μας. Η κεραία βρίσκεται Σελίδα 16 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου τοποθετημένη σε ύψος 3-4 μέτρων περίπου πάνω από τον αυτοκινητόδρομο και το διερχόμενο όχημα φέρει RFID tag μέσω του οποίου γίνεται η ταυτοποίηση του οχήματος και η χρέωση του ανάλογου αντιτίμου. Τα ηλεκτρονικά διαβατήρια με ενσωματωμένο rfid tag το οποίο περιέχει αποθηκευμένα τα δεδομένα του κατόχου του είναι επίσης εφικτά μέσω του rfid. Η πρώτη χώρα παγκοσμίως που εφάρμοσε την τεχνολογία αυτή το 1998 είναι η Μαλαισία. Σήμερα αρκετές ακόμα χώρες όπως η Νορβηγία, η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ και αρκετές χώρες της Ε.Ε. χρησιμοποιούν rfid αναγνωριστικά στα διαβατήρια τους. Η διαχείριση μεγάλου όγκου αντικειμένων είναι ένα ακόμα πεδίο εφαρμογών για το RFID. Μεγάλες αποθήκες, εργοστάσια αλλά και βιβλιοθήκες επωφελούνται από την τεχνολογία αυτή. Είναι δυνατή η παρακολούθηση ενός αντικειμένου κατά την διάρκεια της κατασκευής του, της αποθήκευσης του ακόμα και κατά την διάθεση του στο κοινό. 2.2. Περιγραφή της τεχνολογίας RFID Η τεχνολογία αναγνώρισης μέσω ραδιοσυχνοτήτων (RFID) βασίζεται στην απλή ιδέα ότι υπάρχει ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα σε μια μη τροφοδοτούμενη («παθητική») ετικέτα και δεν απαιτεί ούτε μπαταρίες ούτε κάποια συντήρηση. Το κύκλωμα αυτό μπορεί να τροφοδοτείται περιστασιακά εξ αποστάσεως από μία διάταξη (ή συσκευή) ανάγνωσης, μέσω εκπομπής ενέργειας προς αυτό. Δεδομένου του τρόπου τροφοδότησης, η ετικέτα ανταλλάσσει πληροφορίες με τη συσκευή ανάγνωσης. Η ετικέτα συνίσταται από ένα απλό πηνίο κεραίας μέσα σε μια θήκη από γυαλί ή πλαστικό, συγκολλημένο στο ολοκληρωμένο κύκλωμα. Σε ένα βασικό σύστημα RFID, απαιτούνται τέσσερα βασικά συστατικά για να επιτευχθεί η μετάδοση των δεδομένων: Ο transponder (που καλείται και απλά tag - ετικέτα) το οποίο προγραμματίζεται με πληροφορία που το αναγνωρίζει μοναδικά, καθορίζοντας έτσι το concept του «automatic identification». Σελίδα 17 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Ο transceiver (που καλείται κυρίως και reader - αναγνώστης) που χειρίζεται τη ραδιοεπικονωνία μεταξύ των κεραιών και περνά την πληροφορία της ετικέτας στον εξωτερικό κόσμο. Μία κεραία που προσκολλάται στον αναγνώστη για να επικοινωνεί με τις ετικέτες. Το reader interface layer, ή αλλιώς middleware, το οποίο συμπιέζει χιλιάδες σήματα ετικετών σε μια συγκεκριμένη αναγνώριση και επίσης δρα σαν κανάλι μεταφοράς μεταξύ των στοιχείων RFID hardware και των συστημάτων software της εφαρμογής του πελάτη, όπως το απόθεμα, η παραλαβή και τα logistics. Η επόμενη εικόνα δείχνει τα βασικά του πώς ένα απλό σύστημα RFID λειτουργεί και τα τέσσερα κύρια συστατικά του συστήματος αυτού. Tag on a pallet Antenna Reader Middleware transmits waves to wake up lag Σχήμα 2.1.- Λειτουργία και συστατικά RFID Στην συνέχεια εξετάζουμε ένα παθητικό σύστημα RFID και μια παθητική ετικέτα. Η ακόλουθη διαδικασία μας δείχνει πως δουλεύει το σύστημά μας (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid): Σελίδα 18 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Η ετικέτα ενεργοποιείται όταν διαπερνά ένα πεδίο ραδιοσυχνότητας, το οποίο έχει δημιουργηθεί από μια κεραία και τον αναγνώστη. Η ετικέτα στέλνει μια προγραμματισμένη απόκριση. Η κεραία η οποία δημιούργησε το πεδίο αρχικά και είναι προσαρμοσμένη στον αναγνώστη εντοπίζει αυτήν την απόκριση. Λ Ο αναγνώστης στέλνει τα δεδομένα στο middleware1. Το middleware στέλνει την πληροφορία που περιέχεται στις ετικέτες στο σύστημα που τη χρειάζεται. Σχήμα 2.2. - Παθητικό σύστημα RFID 1 Το middleware αναφέρεται στο ειδικό λογισμικό-επίπεδο που μεσολαβεί μεταξύ του δικτύου των συσκευών ανάγνωσης και του λογισμικού της εφαρμογής που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για την επεξεργασία των δεδομένων. Το λογισμικό αυτό βοηθά την εισαγωγή στο σύστημα, δεδομένων που προέρχονται από τις διάφορες συσκευές ανάγνωσης και τις διάφορες ετικέτες (Highjump, 2004). Πιο συγκεκριμένα το middleware υποστηρίζει διεπαφές συσκευών ανάγνωσης, φιλτράρισμα δεδομένων, συντονισμός των συσκευών ανάγνωσης και τέλος την παρακολούθηση συστήματος. Σελίδα 19 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Η τεχνολογία RFID χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για αυτόματη αναγνώριση αντικειμένων. Η αναγνώριση γίνεται με την αποθήκευση ενός σειριακού αριθμού (ταυτότητα αντικειμένου), ίσως και άλλων πληροφοριών, σε ένα μικροτσίπ (RFID tag/ετικέτα) που προσαρτάται σε μια κεραία. Οι πληροφορίες της ετικέτας μεταφέρονται με ραδιοκύματα, μέσω της κεραίας, σε ένα δέκτη/αναγνώστη (RFID scanner/reader). Ο αναγνώστης μετατρέπει τα ραδιοκύματα σε ψηφιακή πληροφορία, η οποία μπορεί στη συνέχεια να αποθηκευθεί σε ένα πληροφοριακό σύστημα Η κεραία εκπέμπει ραδιο-σήματα ώστε να ενεργοποιήσει την ετικέτα για να διαβάσει και να εγγράψει τα στοιχεία σε αυτήν. Οι κεραίες είναι οι αγωγοί μεταφοράς ανάμεσα στην ετικέτα και τον πομποδέκτη, ο οποίος ελέγχει την επικοινωνία και την κατοχή των δεδομένων του συστήματος (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid). Συχνά η κεραία συσκευάζεται με τον πομποδέκτη και τον αποκωδικοποιητή για να γίνει αναγνώστης, ο οποίος μπορεί να διαμορφωθεί είτε ως φορητή είτε ως σταθερή συσκευή. Η συσκευή ανάγνωσης εκπέμπει τα ραδιοκύματα σε απόσταση μιας ίντσας έως 100 πόδια ή και περισσότερο, ανάλογα με την ισχύ εξόδου του και τη ραδιοσυχνότητα που χρησιμοποιείται. Όταν μια ετικέτα RFID περνά μέσω της ηλεκτρομαγνητικής θερμικής ζώνης ανιχνεύει το σήμα ενεργοποίησης του αναγνώστη. Η συσκευή ανάγνωσης αποκωδικοποιεί τα στοιχεία που έχουν κωδικοποιηθεί στο ενσωματωμένο κύκλωμα της ετικέτας (silicon chip) και τα στοιχεία περνούν στον υπολογιστή για επεξεργασία.(http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid). Σελίδα 20 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου R F ID T a g RF A n te n n a H o s t C o m p u te r or Reader Σχήμα 2.3. - Σύνδεση με Η/Υ 2.3. Ιστορικά στοιχειά για το RFID Ο προάγγελος αυτού που σήμερα ονομάζεται τεχνολογία ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (Radio Frequency Identification-RFID), αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του B Παγκοσμίου από το στρατό προκειμένου να αποτρέψει την κατάρριψη αεροπλάνων από τα λεγόμενα «φιλικά πυρά» (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid). Σύμφωνα με την καταγεγραμμένη πληροφορία που υπάρχει για τα συστήματα εκείνης της περιόδου (RFID Journal), το τότε στρατιωτικό σύστημα εξέπεμπε ένα ραδιοσυχνικό σήμα σε κάθε αεροπλάνο που πλησίαζε και εάν αυτό ήταν φιλικό, τότε ανάγκαζε τον αναμεταδότη του αεροπλάνου να ανταποκριθεί στο σήμα που δεχόταν. Κατά τις δεκαετίες 1960 και 1970, ξεκίνησε η χρήση πομπών, που εξέπεμπαν ραδιοκύματα και είχαν σκοπό την παρακολούθηση του πολεμικού εξοπλισμού. Στα 1980 και 1990 άρχισε να γίνεται εφικτή η κατασκευή ενός λεπτομερούς σχεδίου του κυκλώματος ενός πομπού, με εξαίρεση την κεραία, σε ένα πολύ μικρό κύκλωμα (chip). Αυτό το τεχνολογικό άλμα σηματοδότησε την άφιξη της ετικέτας ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID tag), μιας μικρής, υψηλής συχνότητας, συσκευής αναγνώρισης, η οποία μπορεί να τοποθετηθεί πάνω σε οποιοδήποτε αντικείμενο. Έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι RFID ετικέτες έγιναν ευρέως γνωστές χάρη στη χρήση τους σε μια πληθώρα Σελίδα 21 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID εφαρμογών που εξυπηρετούσαν κυρίως καταναλωτές (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid). Παραδείγματα τέτοιων εφαρμογών είναι η χρήση RFID ετικετών στα αυτοκίνητα, για την αυτόματη πληρωμή στα διόδια, η χρήση καρτών που παίζουν το ρόλο των κλειδιών για την είσοδο σε χώρους ελεγχόμενης πρόσβασης, καθώς και στα συστήματα ανεφοδιασμού καυσίμων με αυτόματη πληρωμή. Το κόστος μιας RFID ετικέτας ανέρχεται, αυτή τη στιγμή, περίπου στο $1.00, ενώ η τεχνολογία RFID εδραιώνεται όλο και περισσότερο. Παρ όλα αυτά, όμως, δεν έχουν καθοριστεί τα πρότυπα εκείνα που θα επιτρέψουν καθολική υιοθέτηση αυτής της τεχνολογίας. Το 1999 ένα νέο κέντρο, αποκαλούμενο ως Auto-ID Center, ιδρύθηκε στο πανεπιστήμιο ΜΙΤ, με σκοπό τη δημιουργία των τεχνολογιών, των προτύπων και των συστημάτων που θα οδηγούσαν στην ευρεία υιοθέτηση των RFID ετικετών χαμηλού κόστους. Το κέντρο αυτό πρότεινε μία προσέγγιση προσανατολισμένη στην έννοια του συστήματος (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid. Οι αρχές που πρότεινε υπαγόρευαν τα εξής: διατήρηση της απλής μορφής των ετικετών και εστίαση στο κόστος και την απόδοση, άντληση των δεδομένων από τις ετικέτες με τη βοήθεια συσκευής ανάγνωσης και την εισαγωγή τους στο σύστημα της επιχείρησης, καθώς επίσης και την ευελιξία του λογισμικού του συστήματος, να αποθηκεύει τα επιχειρησιακά δεδομένα και να εκτελεί τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να εκμεταλλεύεται τα οφέλη των RFID ετικετών (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/105--rfid). Αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση, που συχνά αναφέρεται ως προσέγγιση του Ηλεκτρονικού Κωδικού Προϊόντος (Electronic Product Code-EPC), ερχόταν σε αντίθεση με τον έως τότε κόσμο των ιδιαίτερα εξειδικευμένων ετικετών, οι οποίες περιείχαν πολύ μεγάλη ενσωματωμένη Σελίδα 22 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου λειτουργικότητα. Είναι προφανές σήμερα ότι η απλότητα αυτή που προτείνει η προσέγγιση EPC προσφέρει δύο σπουδαία πλεονεκτήματα. Πρώτον, θέτοντας τη λειτουργικότητα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο, γίνεται εφικτή η εκμετάλλευση ενός κοινού προτύπου από ένα μεγάλο αριθμό εφαρμογών. Δεύτερον, περιορίζοντας το μέγεθος τους σχεδίου κυκλώματος στο εσωτερικό των ετικετών είναι δυνατό να μειωθούν τα κόστη, να βελτιωθεί η ποιότητα λειτουργίας και η απόδοση του συστήματος (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/104--rfid. Τα πρότυπα που προτάθηκαν από το Auto-ID Center κέρδισαν την ευρεία υποστήριξη των τελικών χρηστών της τεχνολογίας RFID και οδήγησαν στην ίδρυση ενός νέου μη κερδοσκοπικού φορέα υπό την ονομασία EPC global, ο οποίος συνεχίζει το έργο του Auto-ID Center. O φορέας EPC global έχει δημοσιεύσει έναν αριθμό προτύπων υλικού και λογισμικού, τα οποία αναμένεται να οδηγήσουν σε μία νέα εποχή τυποποιημένης, χαμηλού κόστους και ευρέως διαδεδομένης RFID τεχνολογίας (Mark Global, 2004). Πίνακας 2.1. - Εξέλιξη RFID ανά δεκαετία Δεκαετία Γ εγονότα Τελειοπ οίηση και χρησ ιμοπ οίηση τω ν σ υστημάτω ν radar. Μια απ ό τις π ρώ τες χρήσ εις ήταν η αναγνώ ρισ η φ ιλικώ ν / 1940-1950 εχθρικώ ν α εροσ καφ ώ ν κατά τη διάρκεια του δευτέρου Π αγκοσμίου Πολέμου. Το RFID επ ινοήθηκε το 1948 Οι π ρώ τες έρευνες π άνω στην τεχνολογία RFID. Δ οκιμές σε 1950-1960 εργαστήρια Α νάπ τυξη της θεω ρίας του RFID. Οι π ρώ τες εφ α ρμογές σε 1960-1970 δοκιμαστική φάση Α ύξησ η της ανάπ τυξης του RFID - Ε ντατικοπ οίηση δοκιμώ ν 1970-1980 RFID - Υ λοπ οίηση της π ρώ της εμπ ορικής εφαρμογής, το σύσ τημα E lectronic A rticle S urveillance (EAS) 1980-1990 Δ ιάδοσ η εμπ ορικώ ν εφ α ρμογώ ν RFID 1990-2000 Α νάκυψ η ανάγκης για π ροτυπ οπ οίηση - Ευρεία χρήση του RFID Σελίδα 23 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Πηγή: http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/104--rfid 1958: Jock Kilby 1922: Birth invent* tho of Radar integrated 1830>; Fundamental odvance though»! circuit ol understanding of oround T<?*a$ 1950s: Cocly RFID technology II ectro magnetic Energy RFID technology Instruments is osod in Rescorch Lobs I 97 Guglielmo Marconi Invented the radio 1937: NRl developed the IFF System late 1920s: IFF becomes Hie basis for the world's car traffic control systems 5 " ". Εικόνα 2.1. - Ορόσημα της τεχνολογίας RFID Πηγή: http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/104--rfid 2.4. Μειονεκτήματα RFID Η τεχνολογία RFID όπως και κάθε καινούργια τεχνολογία έχει ορισμένα σημαντικά μειονεκτήματα, τα περισσότερα όμως από αυτά είναι θεωρητικά εφικτό να αντιμετωπιστούν με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανση της τεχνολογίας. Συγκεκριμένα τα σημαντικότερα μειονεκτήματα είναι τα εξής: Υψηλό κόστος: Το σημαντικότερο μειονέκτημα της τεχνολογίας RFID είναι το κόστος της. Ενώ οι αναγνώστες και οι αισθητήρες που χρησιμοποιούνται για να διαβάσουν τις πληροφορίες είναι συγκρίσιμοι στο κόστος με τα συστατικά ενός χαρακτηριστικού συστήματος ανίχνευσης κλοπής EM ή RF, - χαρακτηριστικά $2.500 έως $3.500 ο κάθε ένας- για έναν κεντρικό υπολογιστή μπορούν να απαιτηθούν τουλάχιστον $ 15.000. ενώ οι ετικέτες είναι αξίας $ 0,60 έως $0,85 η κάθε μία (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/67--rfid). Σελίδα 24 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Ο Gemplus, ένας ευρωπαϊκός κατασκευαστής ετικετών RFID, έχει προβλέψει ότι θα φέρει μια ετικέτα αξίας $0,50 στην αγορά μέσα στα δύο επόμενα έτη, αλλά υπάρχει ιδιαίτερος σκεπτικισμός στην βιομηχανία. Κίνδυνοι υγείας: Ένα άλλο μειονέκτημα της τεχνολογίας RFID είναι οι κίνδυνοι υγείας που συνδέονται με τα ραδιοκύματα. Βέβαια, η συγκεκριμένη τεχνολογία χρησιμοποιεί τη χαμηλή τάση του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, που σημαίνει ότι τα κύματα που προέρχονται από τους αναγνώστες δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Πρόκληση ανεργίας: Επιπλέον, το RFID είναι μια αυτοματοποιημένη διαδικασία, έτσι είναι πιθανό μερικές εργασίες να αυτοματοποιηθούν μέσω της χρήσης RFID. Ως αποτέλεσμα, λιγότεροι εργαζόμενοι θα απαιτηθούν για να ανιχνεύσουν τα barcodes. Αλλά η μετάβαση από τα barcodes σε RFID θα μπορούσε να πάρει μια δεκαετία ή περισσότερο, έτσι είναι απίθανο το RFID να οδηγήσει σε ευρείας κλίμακας μετατόπιση των εργαζομένων. Η τεχνολογία θα δημιουργήσει πιθανώς νέες θέσεις εργασίας, ακριβώς όπως οι τεχνολογίες Διαδικτύου δημιουργούν νέες θέσεις, από τους υπεύθυνους για την ανάπτυξη ιστού στους εργαζομένους αποθηκών εμπορευμάτων που διαχειρίζονται τον κατάλογο για τα online καταστήματα όπως το Amazon.com. Τα επαγγέλματα που περιλαμβάνουν την ανίχνευση των barcodes είναι εκείνα που θα επηρεαστούν από το RFID. Τα περισσότερα από αυτά τα επαγγέλματα, όμως, έχουν επίσης άλλα συστατικά, όπως η κίνηση των προϊόντων ή ο επανεφοδιασμός των ραφιών. Εκείνες οι εργασίες δεν θα καταργηθούν λόγω του RFID. Ευπάθεια: Είναι δυνατό να μην λειτουργήσει σωστά ένα σύστημα RFID, αν το προϊόν που φέρει την RFID ετικέτα είναι τυλιγμένο με δύο έως τρία στρώματα του συνηθισμένου οικιακού φύλλου αλουμινίου γιατί έτσι θα εμποδίσει το ραδιοσήμα. Σελίδα 25 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Είναι επίσης δυνατό να δυσλειτουργήσει ένα σύστημα RFID με την τοποθέτηση δύο στοιχείων ενάντια το ένα στο άλλο έτσι ώστε η μια ετικέτα να καλύπτει την άλλη. Αυτό μπορεί να ακυρώσει τα σήματα. Παραβίαση της ιδιωτικής ζωής: Η χρήση της RFID τεχνολογίας έχει προκαλέσει σημαντική διαμάχη και πολλά προϊόντα υφίστανται εμπορικό αποκλεισμό. Οι τέσσερις σημαντικές ανησυχίες γύρω από τη προστασία της ιδιωτικής ζωής, όσον αφορά το RFID είναι οι εξής (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/67--rfid): - Ο αγοραστής ενός προϊόντος μπορεί να μην είναι απαραιτήτως ενήμερος για την ύπαρξη εξαρτήματος RFID πάνω στο προϊόν ή να μην είναι ικανός να το αφαιρέσει. - Το προϊόν μπορεί να ανιχνευθεί από κάποιον σε απόσταση εν αγνοία του κατόχου του. - Εάν το συγκεκριμένο προϊόν έχει αγοραστεί με πιστωτική κάρτα, είναι δυνατό να αναγνωριστεί το μοναδικό ID του προϊόντος και συνεπώς να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του αγοραστή. - Το EPC παγκόσμιο σύστημα κατασκευής εξαρτημάτων RFID πρόκειται να δημιουργήσει μοναδικούς παγκοσμίως σειριακούς αριθμούς για όλα τα προϊόντα, ακόμα και αν αυτό προκαλεί προβλήματα για τη προστασία της ιδιωτικής ζωής και είναι τελείως ακατάλληλο στις περισσότερες εφαρμογές. Τυποποίηση: Η παρούσα τυποποίηση μεταξύ των κατασκευαστών RFID συσκευών ανάγνωσης, συχνοτήτων ετικετών και λογισμικού καταγραφής δεδομένων, έχει οδηγήσει σε χαμηλή εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αγορά της τεχνολογίας RFID. Όσοι ασχολούνται με την τεχνολογία RFID αποκρύπτουν πληροφορίες και αποφεύγουν την τυποποίηση προκειμένου να μην δώσουν σε άλλους ανταγωνιστές το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θέλουν να εκμεταλλευτούν κάνοντας στην τεχνολογία RFID το επόμενο μεγάλο βήμα. Σελίδα 26 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Από την άλλη πλευρά υπάρχει μία λίστα με πιθανά πρότυπα που βιομηχανικές ενώσεις, ομάδες χρηστών και προμηθευτές θεωρούν ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγάλη εξάπλωση της τεχνολογίας RFID (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/67--rfid). Σύμφωνα με έρευνες, τα πρότυπα αυτά θα έχουν μεγαλύτερη επίδραση στα παρακάτω ζητήματα: παγκόσμιες RFID συχνότητες, χρήση ενεργών ή μη ενεργών ετικετών, μορφή δεδομένων (σύνταξη, δομή δεδομένων και κωδικοποίηση), στις μεθόδους αναγνώρισης και παρουσίασης και στην επικοινωνία των ετικετών-αντικειμένων και ετικετών-συσκευών ανάγνωσης. Οι τυποποιημένες RFID ετικέτες θα επιτρέψουν την εύκολη ανίχνευση και διαχείριση μιας ποικιλίας ετικετών οι οποίες θα αντιστοιχούν σε διαφορετικά προϊόντα μέσω της χρήσης μιας μοναδικής RFID συσκευής ανάγνωσης. Έως ότου να τεθούν τα πρότυπα αυτά, το κόστος υιοθέτησης των τεχνολογιών RFID πιθανότατα θα υποσκελίζει τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη χρήση τους. 2.5. Πλεονεκτήματα RFID Το RFID υπόσχεται να προσδώσει μια νέα διάσταση στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, παρέχοντας έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο προσδιορισμού και ανίχνευσης των προϊόντων σε όλα τα στάδια κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Παράλληλα, θα επιτρέψει την αυτόματη συλλογή πληροφοριών για τα προϊόντα, καθιστώντας τα διαθέσιμα προς χρήση ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη σύγχρονη μέθοδο διαχείρισής τους, όπως η τιμολόγηση πραγματικού χρόνου (real-time billing). Σελίδα 27 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Παρότι οι πρώτες εφαρμογές του RFID στο χώρο της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας και του λιανεμπορίου βρίσκονται ακόμα σε πρωταρχικά στάδια υλοποίησης, αρκετές πρωτοπόρες εταιρίες έχουν ήδη αναγνωρίσει τα σπουδαία πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας, εφαρμόζοντας πιλοτικά προγράμματα. Τα βασικότερα από αυτά παραθέτονται στη συνέχεια, παρότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρεία αποδοχή και υλοποίηση του RFID θα φέρει στην επιφάνεια πολλά ακόμα. Βελτίωση της Διαχείρισης Αποθεμάτων: Ο έλεγχος και η διαχείριση των αποθεμάτων αποτελούν μια ιδιαίτερα περίπλοκη, χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία για κάθε λιανέμπορο. Προσφέροντας απόλυτη διαφάνεια του αποθέματος σε πραγματικό χρόνο, το RFID θα δώσει στις εταιρίες τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να ελέγχουν εύκολα το επίπεδο των αποθεμάτων τους ανά πάσα στιγμή. Η αυτοματοποίηση της διαδικασίας παρακολούθησης του αποθέματος θα συμβάλλει ουσιαστικά στην μείωση της ποσότητάς του και, κατ επέκταση στο κόστος που αυτό συνεπάγεται. Παράλληλα, θεαματική αναμένεται να είναι η βελτίωση στην αντιμετώπιση των περιπτώσεων ελλείψεων προϊόντων, αλλά και στην αποφυγή πλεοναζόντων παραγγελιών. Επιπλέον, η δυνατότητα ανίχνευσης μέσω της τεχνολογίας του RFID εκτιμάται ότι θα διευκολύνει σημαντικά τη διαδικασία πρόβλεψης της ζήτησης, ώστε το κατάστημα να είναι πάντα κατάλληλα προετοιμασμένο και ανεφοδιασμένο για να ανταποκριθεί στη ζήτηση με επάρκεια. Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών: Η ικανοποίηση των πελατών από τις προσφερόμενες υπηρεσίες αποτελεί ισχυρό κίνητρο για κάθε λιανέμπορο. Με τη χρήση της τεχνολογίας του RFID, οι υπάλληλοι των καταστημάτων θα είναι σε θέση να προσδιορίζουν με ακρίβεια τη θέση κάθε προϊόντος εντός του καταστήματος ανά πάσα στιγμή. Έτσι, μέσω της πρόσβασης σε μια ενιαία βάση δεδομένων, θα μπορούν να εξυπηρετούν και να κατευθύνουν εύκολα και άμεσα τους πελάτες, απλά με το άγγιγμα Σελίδα 28 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου ενός πλήκτρου ή κουμπιού. Με δεδομένο ότι ο χρόνος αναμονής και αναζήτησης προϊόντων εντός του καταστήματος δυσαρεστεί τους πελάτες, το άριστο αυτό επίπεδο πρόσβασης στα καταναλωτικά είδη θα συμβάλλει ενεργά στην βελτίωση της αγοραστικής διαδικασίας και, κατ επέκταση, στην αύξηση της ικανοποίησής τους από το κατάστημα. Ενίσχυση της Εμπιστοσύνης των Πελατών: Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του RFID, οι λιανέμποροι - και ιδιαίτερα τα supermarkets - θα έχουν τη δυνατότητα να συλλέγουν πλήθος πληροφοριών σχετικά με τις κα-ταναλωτικές προτιμήσεις των πελατών τους. Οι πληροφορίες αυτές θα χρησιμοποιούνται στη συνέχεια για την παροχή κινήτρων αγοράς προς αυτούς, όχι πλέον με μαζικό αλλά με εξατομικευμένο τρόπο, στηριζόμενο στις ιδιαίτερες προτιμήσεις του καθενός. Πιο αναλυτικά, με το RFID οι λιανέμποροι θα είναι σε θέση να προσδιορίσουν ξεχωριστά τον κάθε πελάτη, να ανατρέξουν στο προσωπικό του ιστορικό αγορών και να του παρέχουν υπηρεσίες που θα προσθέτουν αξία στην αγοραστική διαδικασία του. Για παράδειγμα, γνωστό κατάστημα ενδυμάτων στην Νέα Υόρκη έχει εξοπλίσει καθένα από τα είδη του με μια έξυπνη RFID ετικέτα, στην οποία αποθηκεύονται κάθε μορφής πληροφορίες για την ποιότητα κατασκευής του, τα διαθέσιμα μεγέθη και χρώματα, καθώς και προτάσεις για συμπληρωματικές αγορές. Οι αναγνώστες των ετικετών αυτών βρίσκονται εντός των δοκιμαστηρίων, ώστε όλες οι παραπάνω πληροφορίες να γίνονται άμεσα διαθέσιμες στους πελάτες και να διευκολύνουν τις αποφάσεις αγορών τους. Σημειώνεται ότι για λόγους σεβασμού της προσωπικότητας των πελατών, η συμμετοχή τους στην παραπάνω διαδικασία είναι σαφώς προαιρετική. Αρτιότερη πληροφόρηση και νέες μορφές συνεργασίας: Η ενοποίηση του RFID με την υπάρχουσα πληροφοριακή υποδομή των προμηθευτών και των λιανέμπορων, αποτελεί μια μεγάλη και δύσκολη τεχνολογική πρόκληση (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/66--rfid). Σελίδα 29 από 95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ RFID Σχήμα 2.4. - Πληροφόρηση και νεες μορφές συνεργασίας Ωστόσο, είναι απαραίτητο βήμα για την εκμετάλλευση της πλούσιας και πολύπλευρης πληροφόρησης που μπορεί να προσφέρει το RFID για τα προϊόντα. Όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί και οι πληροφορίες γίνουν διαθέσιμες στην κατάλληλη μορφή στα συστήματα της κάθε πλευράς, θα δημιουργηθούν νέοι ορίζοντες στα πλαίσια της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ λιανέμπορων και προμηθευτών / κατασκευαστών (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/66--rfid). Παρότι το Διαδίκτυο παρέχει ήδη πολύ αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας, το RFID αναμένεται να αναβαθμίσει το βάθος και την ποιότητα των πληροφοριών που ανταλλάσσονται, οδηγώντας σε πιο "έξυπνες και αποδοτικές μορφές συνεργασίας. Πράγματι, η γνώση του τρέχοντος επιπέδου αποθέματος στην αποθήκη και στα ράφια σε συνθήκες πραγματικού χρόνου, αναμένεται να οδηγήσει σταδιακά σε εξάλειψη των καταστάσεων ελλείψεων, τόσο σε επίπεδο καταστήματος όσο και σε επίπεδο ραφιών. Σελίδα 30 από 95

Πτυχιακή Εργασία Ξένιας Καλμουκίδου Παράλληλα, η ανίχνευση σε πραγματικό χρόνο των προϊόντων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, θα επιτρέψει στους προμηθευτές να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τη διαδικασία ανεφοδιασμού, να κάνουν προβλέψεις με μεγαλύτερη ακρίβεια και να προσαρμόζουν καλύτερα τις προωθητικές ενέργειές τους. Μείωση του κόστους εργασίας: Υπάρχουν στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπου οι ανάγκες σε χειρωνακτική εργασία και, κατ επέκταση σε κόστος ανθρωπίνου δυναμικού, είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Για παράδειγμα, στα κέντρα διανομής των προϊόντων το κόστος εργασίας ανέρχεται κατά προσέγγιση στο 70% του συνολικού κόστους λειτουργίας. Η εφαρμογή του RFID αναμένεται να επιφέρει μείωση του παραπάνω ποσοστού κατά περίπου 30%, εξαλείφοντας την ανάγκη για χειρωνακτική σάρωση ή καταμέτρηση των συσκευασιών προϊόντων κατά την παραλαβή, αποθήκευση και αποστολή τους. Αντιμετώπιση της αναπαραγωγής πλαστών αντιγράφων: Η παράνομη αναπαραγωγή και η κατασκευή πλαστών αντιγράφων προϊόντων μεγάλης εμπορικής αξίας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των βιομηχανιών. Η ενσωμάτωση των RFID ετικετών στα αυθεντικά προϊόντα, για παράδειγμα στο σώμα μιας ακριβής γυναικείας τσάντας, θα καταστήσει δυνατό τον έλεγχο της αυθεντικότητας των προϊόντων και θα συμβάλλει στην καταπολέμηση της πώλησης πλαστών και παραποιημένων ειδών στις λεγόμενες "μαύρες αγορές. Τα πλεονεκτήματα του RFID επιγραμματικά (http://www.rfidportal.gr/index.php/-rfid/66--rfid): S Ακριβή καταμέτρηση του αποθέματος S Βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πελάτες S Διαχείριση ηλεκτρονικού καταλόγου Σελίδα 31 από 95