ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Β'ΛΥΚΕΙΟΥ 1ου ΕΠΑΛ ΚΙΑΤΟΥ

ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Β'ΛΥΚΕΙΟΥ 1ου ΕΠΑΛ ΚΙΑΤΟΥ Σχολικό έτος: 2013 2014 ΕΙΔΗΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4 ΕΠΟΧΕΣ ΟΙ ΚΗΠΟΥΡΟΙ ΤΑ ΚΗΠΟΥΡΕΜΑΤΑ 1

''ΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ'' ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τύποι Θερμοκηπίων... σελ. 4 Θέση και προσανατολισμός Θερμοκηπίων... σελ 6 Υλικά Κατασκευής... σελ. 8 Απολύμανση..σελ. 9 Υλικά Κάλυψης... σελ. 11 Εξαερισμός σελ. 12 Άρδευση Θερμοκηπίων..σελ 15 Λίπανση σελ 18 2

Στα πλαίσια της Ειδικής Θεματικής Δραστηριότητας αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τους τύπους θερμοκηπίων. Και το πώς ένας παραγωγός πρέπει να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, όλα αυτά θα τα δούμε στις παρακάτω πληροφορίες που σας δίνουμε. Στόχος μας ήταν να μάθουμε όσο περισσότερα πράγματα γινόταν για το θέμα των θερμοκηπίων διότι μας συμφέρει και μας χρειάζεται. 3

Αρχικά θα δούμε τους τύπους θερμοκηπίων που είναι οι παρακάτω: ΤΥΠΟΙ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ Τα θερμοκήπια διακρίνονται σε διάφορους τύπους ή ανάλογα με τις διαστάσεις, ή με το σύστημα αερισμού, ή με τα υλικά κατασκευής και κάλυψης. Σύμφωνα με το σχήμα υπάρχουν δύο τύποι θερμοκηπίων: τα τοξωτά και τα αμφικλινή. Τα τοξωτά είναι εύκολα στην κατασκευή, ο σκελετός τους έχει ελαφρύ κατασκευή και είναι και πολύ οικονομικός. Επίσης δεν ευνοείται η κάλυψή τους με γυαλί Τα αμφικλινή είναι με κατακόρυφα τοιχώματα, είναι ευρύχωρα και τυποποιούνται εύκολα στην κατασκευή, επιτρέπουν την κάλυψή τους με γυαλί λόγω των επίπεδων επιφανειών τους Σύμφωνα με τις διαστάσεις υπάρχουν τα χαμηλά, υψηλά, μεγάλου πλάτους και μικρού πλάτους. Τα χαμηλά είναι με ύψος τοιχωμάτων 1,80-2.60 m. Τα χαμηλά ακολουθούν τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας ημέρας και νύχτας και δυσχεραίνουν ορισμένες καλλιεργητικές εργασίες, λόγω του χαμηλού τους ύψος. Τα υψηλά είναι με ύψος τοιχωμάτων πάνω από 2,60 m. Είναι μεγάλου όγκου, ευρύχωρα και φωτεινά. Επιτρέπουν καλό φυσικό εξαερισμό. Τα μεγάλου πλάτους είναι πάνω από 5 μέτρα. Είναι φωτεινά,ευρύχωρα και διευκολύνουν τη μηχανική καλλιέργεια των φυτών. Τα μικρού πλάτους είναι κάτω από 5 μέτρα. Είναι φτηνά και εύκολα αεριζόμενα Σύμφωνα με το υλικό του σκελετού υπάρχουν ξύλινα, μεταλλικά, αλουμινένια. 4

Τα ξύλινα είναι με ξύλινο σκελετό μέχρι πλάτους 6 μέτρα. Είναι εύκολα στην κατασκευή και φτηνά. Έχουν όμως μικρή διάρκεια ζωής, περιορισμένη φωτεινότητα και δεν ευνοούν την εγκατάσταση αυτοματισμών στον παθητικό εξαερισμό. Τα μεταλλικά είναι με σκελετό από γαλβανισμένο σιδηροσωλήνα. Έχουν μεγάλη φωτεινότητα και διάρκεια ζωής πάνω από 15 χρόνια. Επιτρέπουν εγκατάσταση αυτοματισμών στον παθητικό εξαερισμό και μεταφέρονται εύκολα,σε περίπτωση μετεγκατάστοισης σε άλλη θέση. Τα αλουμινένια είναι με σκελετό από αλουμίνιο. Είναι ελαφρά κατασκευή,διαβρώνεται και επιτρέπει μεγάλη φωτεινότητα. Επιτρέπουν εγκατάσταση αυτοματισμών στον παθητικό εξαερισμό και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής αλλά έχουν υψηλό κόστος. Σύμφωνα με το υλικό κάλυψης της βασικής κατασκευαστικής μονάδας υπάρχουν τα γυάλινα,πλαστικά με εύκαμπτο πλαστικά με άκαμπτο o Τα πλαστικά με εύκαμπτο έχουν διαφανές πλαστικό κάλυμμα. Έχουν ελαφρύτερο σκελετό, είναι φτηνά και μπορούν να έχουν οποιοδήποτε σχήμα και το σχήμα του αντέχει μέχρι 3 χρόνια. o Τα πλαστικά με άκαμπτο έχουν διαφανές πλατικό κάλυμμα. Είναι ανθεκτικά στο χαλάζι και το χιόνι όμως η περατότητα του καλύμματος στο φως μειώνεται με το χρόνο, το κάλυμμα αντέχει 4-5 χρόνια και είναι λίγο φτηνότερα από τα γυάλινα θερμοκήπια. o Τα γυάλινα είναι με γυάλινο κάλυμμα. Έχουν μεγάλη περατότητα στο φως η οποία διαρκεί για πολλά χρόνια, όση περίπου και η διάρκεια ζωής τους. Απαιτούν όμως ισχυρότερο καλής κατασκευής άκαμπτο σκελετό και επίπεδες επιφάνειες. Έχουν όμως υψηλό κόστος κατασκευής. Σύμφωνα με τον αριθμό σειρών έχουμε τα απλής σειράς και τα πολλαπλής σειράς Τα απλής σειράς είναι με διάταξη των βασικών κατασκευαστικών μονάδων σε μονή σειρά. Επιτρέπουν μεγάλη διείσδυση φωτός μέσα στο θερμοκήπιο και έχουν αποτελεσματικό φυσικό εξαερισμό από τα πλευρικά παράθυρα, λόγω του μικρού πλάτους. Παρουσιάζουν όμως αυξημένες απώλειες θερμότητας κατά τη θέρμανσή τους και δεν αξιοποιούν ικανοποιητικά την έκταση του αγρού στον οποίο εγκαθιστάται. Τα πολλαπλής σειράς είναι με σύνδεση πολλών απλών γραμμών μεταξύ τους σε παράλληλη διάταξη. ιαθέτουν μεγάλο συνεχή εσωτερικό χώρο, δεν επιτρέπουν όμως καλό φυσικό εξαερισμό και συγκρατούν περισσότερη θερμότητα. Ως εκ τούτου, δεν συνιστώνται μεγάλα θερμοκήπια, τύπου πολλαπλής σειράς για θερμές περιοχές. Απαιτούν διευθετήσεις σε υδρορροές για απομάκρυνση του νερού της βροχής και του λιωμένου χιονιού από την πολύρρικτη στέγη τους. 5

ΘΕΣΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Η σωστή θέση του θερμοκηπίου και ο προσανατολισμός του είναι στοιχεία που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό: Τη δυνατότητα παραγωγής κατά τους μήνες με τη μικρότερη ηλιοφάνεια Το κόστος θέρμανσης Τη συχνή εμφάνιση ασθενειών Τις δαπάνες μεταφοράς Την εξεύρεση εργατικών χεριών Οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη σωστή επιλογή της θέσης του θερμοκηπίου είναι: o Ηλιοφάνεια o Θερμοκρασία o Υγρασία o Ανάγλυφο περιοχής o Έδαφος o Στράγγιση o Νερό o Ενέργεια o Άλλοι παράγοντες π.χ. εκμηχάνιση της καλλιέργειας κ.λπ. Αναλυτικότερα: 1) Ηλιοφάνεια: Όταν σχεδιάζουμε την κατασκευή και προσδιορίζουμε την θέση του θερμοκηπίου πρέπει πάντα να δίνουμε προτεραιότητα στις κατασκευές και θέσεις που επιτρέπουν να αποκτάται η μέγιστη φωτεινότητα μέσα στο θερμοκήπιο κατά τις μικρές μέρες του χειμώνα,όταν δηλαδή ο ήλιος βρίσκεται στο χαμηλότερο ύψος στον ουρανό. Όταν ο ήλιος φαίνεται προς τον νότο τα θερμοκήπια θα πρέπει να έχουν θέση προς τον νότο, για να έχουν περισσότερη φωτεινότητα. 2) Θερμοκρασία: Οι παραθαλάσσιες περιοχές με ήπιο κλίμα, είναι προτιμότερες απο τις ηπειρωτικές. Χαμηλά μέρη που δημιουργούν θύλακες ψυχρού αέρα ή θέσεις συσσώρευσης χιονιού θα πρέπει να αποφεύγονται διότι οι απώλειες θερμότητας είναι σημαντικές και ο κίνδυνος καταστροφής του θερμοκηπίου από το βάρος του χιονιού μεγάλος. 3) Υγρασία: Η τοποθέτηση του θερμοκηπίου σε θέσεις που διατηρούν για μακρύ χρονικό διάστημα υψηλή υγρασία στο περιβάλλον έχει σαν αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα ασθενειών στο φύλλωμα των φυτών. 4) Ανάγλυφο περιοχής: Η περιοχή πρέπει να είναι επίπεδη και να μην έχει κλίση διότι το νερό και ο αέρας θα συγκεντρώνονται στα χαμηλά μέρη με αποτέλεσμα την καταστροφή των φυτών. 5) Έδαφος: Θα πρέπει να έχει βαθύ έδαφος με καλή στράγγιση και γονιμότητα, επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται θέσεις με μικρό βάθος εδάφους. 6

6)Στράγγιση: Το έδαφος θα πρέπει να έχει καλή στράγγιση δηλαδή να μην είναι συμπιεσμένο για να μειωθούν τα προβλήματα συγκέντρωσης αλάτων και κακού αερισμού στην περιοχή της ρίζας. 7)Νερό: Συνήθως για κάθε στρέμμα στο κάθε πότισμα χρειάζονται 15μ'3'. Για να αποφύγουμε δυσμενείς συνέπειες μπορούμε να φτιάξουμε δεξαμενή μέσα στο θερμοκήπιο ώστε κατά το πότισμα το νερό να έχει πάρει την θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να παρουσιαστεί όταν το πότισμα γίνεται από αβαθή πηγάδια, είναι και αυτό τις χημικής μόλυνσης. (π.χ. ζιζανιοκτόνα). Για να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα, η στράγγιση της γύρω περιοχής πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά. 8) Ενέργεια: Μεταξύ των άλλων ένα σύγχρονο θερμοκήπιο πρέπει να διαθέτει ηλεκτρική ενέργεια και δυνατότητα μεταφοράς καυσίμων για θέρμανση. Ηλεκτρική ενέργεια κρίνεται απαραίτητη και για την λειτουργία ποικίλων αυτοματισμών, όπως το άνοιγμα και το κλείσιμο των παραθύρων. Η διαθεσιμότητα μιας φτηνής πηγής ενέργειας για την θέρμανση του θερμοκηπίου στην περιοχή είναι συχνά ένας πάρα πολύ σημαντικός παράγοντας στο προσδιορισμό της θέσης του. Φτηνή γεωθερμική ενέργεια για θέρμανση με σχετικά χαμηλό κόστος, είναι καθοριστικά στοιχεία στην επιτυχία της επιχείρησης, γιατί τα έξοδα θέρμανσης, στα εκτός εποχής καλής ποιότητας προϊόντα, συχνά αποτελούν το υψηλότερο συντελεστή του κόστους παραγωγής. Ανεξάρτητα από την ύπαρξη των παραπάνω πηγών ενέργειας, η εύκολη μεταφορά τον καυσίμων γενικά στο θερμοκήπιο, είναι σημαντικό στοιχείο για την απρόσκοπτη λειτουργία του. 9) Άλλοι παράγοντες: Η ύπαρξη καλού οδικού δικτύου η απόσταση από τα κέντρα εμπορίου και η ύπαρξη εργατικού δυναμικού στην περιοχή είναι πάρα πολύ σημαντικοί συντελεστές που επηρεάζουν την ευημερία μιας θερμοκηπιακής επιχείρησης. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΗΧΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ Η επικερδής παραγωγή στο θερμοκήπιο, όπως και στη βιομηχανία, επιτυγχάνεται γενικά με τν επιδέξια οργάνωση των υλικών εφοδίων, των μεθόδων λειτουργίας και της εργασίας. Το κόστος παραγωγής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο καλά έχουν συνδυαστεί όλα τα παραπάνω στοιχεία και ιδιαίτερα η ανθρώπινη εργασία. Στη χώρα μας καλλιεργητής θερμοκηπίου κατά το μεγαλύτερο μέρος στηρίζει την παραγωγή του στα εργατικά χέρια. Αντίθετα, στη βόρεια Ευρώπη, όπου υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις από πλευράς έκτασης και απασχολουμένων κεφαλαίων, ο καλλιεργητής βασίζει την παραγωγή του στη μηχανική εργασία και τους χειρισμούς εργαλείων. Η μηχανική εργασία στο θερμοκήπιο αφορά: Μηχανική κατασκευή εδαφικών κύβων για το φύτεμα, μηχανική σπορά, μηχανική μετακίνηση, μηχανικό φύτεμα, αυτόματο πότισμα, λίπανση από το νερό του ποτίσματος, 7

μηχανές απολύμανσης με ατμό, αυτόματη ανέλιξη των φυτών, αυτόματη ρύθμιση της θερμοκρασίας και υγρασίας. Στην χώρα μας ο καλλιεργητής θερμοκηπίου κατά το μεγαλύτερο μέρος στηρίζει την παραγωγή του στα εργατικά χέρια. Αντίθετα στη Βόρεια Ευρώπη που υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις,από πλευράς έκτασης, απασχολουμένων και κεφαλαίων ο καλλιεργητής βασίζει την παραγωγή του στην μηχανική εργασία και τους χειρισμούς εργαλείων. Για να αποφασιστεί αν συμφέρει η μηχανική εργασία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη: 1) Το είδος της εργασίας 2) Οι υφιστάμενες συνθήκες κόστους κεφαλαίου 3) Το μέγεθος και η οργάνωση της επιχείρησης Σε ένα θερμοκήπιο παραγωγής η συγκομιδή απαιτεί περισσότερα εργατικά χέρια συγκριτηκά σε άλλες καλλιεργητικές εργασίες π.χ στη συγκομηδή λαχανικών θέλει πολλά εργατικά χέρια ενώ σε άλλες καλλιέργειες στην συγκομηδή πρέπει να διακρύνουν με 3 τρόπους ενεργειών: 1) Το μάζεμα των καρπών στη γραμμή των φυτών. 2)Την συγκέντρωση των καρπών στο κεντρικό διάδρομο και την μεταφορά τους στο μηχάνημα διαλογής Στα φυτά πρέπει να αποφεύγονται οι άχρηστες και επαναλαμβανόμενες διαδρομές για την μεταφορά των καρπών και κιβωτίων, επίσης να αποφεύγονται οι δύσκολες θέσεις εργασίας είτε για τα χαμηλά σημεία καλλιέργειας είτε για τα ψηλά. Τα μέσα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το μάζεμα των φυτών είναι: α. Το κρεμαστό καροτσάκι που μοιάζει με πανερί και κρεμιέται απο ένα κοντάρι σε ένα σωλήνα 8

ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ Είναι ένα πρόγραμμα περιορισμού του πληθυσμού των επιζήμιων μικροοργανισμών στο έδαφος. Απολύμανση με ατμό Συγκεκριμένα με την απολύμανση ατμού στους 71οC καταστρέφονται αρκετοί μύκητες και παθογόνα βακτήρια και ο πιο κοινός τρόπος είναι η χρησιμοποίηση ατμού που περνάει μέσα από το έδαφος και αυξάνει την θερμοκρασία. Επίσης η απολύμανση αυτή γίνετε με ένα ατμολέβητα που υπάρχει στο θερμοκήπιο και εάν αυτός ο ατμολέβητας δεν υπάρχει τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν κινητά αντιπαραγωγικά μηχανήματα. Επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η απόδοση της απολύμανσης με ατμό είναι συνήθως μόνο 50% δηλαδή χάνεται το μισό της θερμότητας που παράγεται από των καυστήρα και της σωληνώσεις. Απολύμανση εδάφους Για την απολύμανση του εδάφους χρησιμοποιούνται η ακόλουθες διαδικασίες: α) Το έδαφος σκεπάζεται με πλαστικό φύλλο και ο ατμός περνάει στο σύστημα στράγγισης, που είναι προσαρμοσμένο για απολύμανση. Ο ατμός διαχέεται μέσα στο έδαφος και το θερμαίνει. β) Το έδαφος σκεπάζεται μακρόστενοι σάκοι με άμμο ρίχνεται χώμα, ώστε να στερεωθεί το κάλυμμα στο έδαφος. Ο ατμός διοχετεύεται με σωλήνα που βρίσκεται επάνω στο έδαφος και κάτω από το κάλυμμα. γ) Στις μεγάλες θερμοκηπιακές μονάδες χρησιμοποιείται το άροτρο ατμού που αποτελείται από έναν σωλήνα μεγάλης διαμέτρου και είναι κλειστό στα άκρα του, αυτό στηρίζεται στο ηνίο που χώνεται στο έδαφος και μεταφέρει τον ατμό απο τις κεντρικές σωληνώσεις που είναι ανθεκτικές στις υψηλές θερμοκρασίες. Τέλος το σύστημα έλκεται κατά μήκος του θερμοκηπίου με τρακτέρ και οργώνει το έδαφος. Ύψος θερμοκρασιών Κατά την απολύμανση με ατμό δεν πρέπει να γίνεται αποστείρωση αλλά παστερίωση για να καταστρέφονται οι επιζήμιοι μικροοργανισμοί. Συνήθως πρέπει να θερμαίνεται το έδαφος σε όλα τα σημεία του 66οC 71oC επί 30 λεπτά, σ' αυτές τις θερμοκρασίες καταστρέφονται οι περισσότεροι επιζήμιοι οργανισμοί. Επιθυμητή κατάσταση του εδάφους πριν την απολύμανση Η απολύμανση εξαρτάται από την προηγούμενη σωστή κατεργασία του εδάφους για να γίνεται ένα βαθύ όργωμα και για να διευκολυνθεί σε βάθος η εισαγωγή του ατμού, χωρίς να ψυλοχωματιστεί το έδαφος. Επίσης θα πρέπει ακόμα κατά την απολύμανση το 9

έδαφος να μην είναι ούτε πολύ στεγνό, ούτε πολύ υγρό. Απολύμανση με χημικά μέσα Για την απολύμανση του εδάφους του θερμοκηπίου, χρησιμοποιούμε χημικά μέσα γιατί στα περισσότερα θερμοκήπια δεν διαθέτουν λέβητες παραγωγής ατμού. Ακόμα τα χημικά απολυμαντικά εδάφους τα βάζουμε σε στερεά ή υγρή μορφή και αυτά γίνονται σε αέρια μορφή. Τα μειονεκτήματα των χημικών για την απολύμανση είναι τα εξής: 1. Δεν καταπολεμούνται εντελώς όλες οι ασθένειες 2. Παραμένουν κατάλοιπα στο έδαφος, τα οποία μπορεί να είναι επιζήμιοι για τα φυτά εφόσον φυτευτούν σύντομα μετά την απολύμανση. 3. Παραμένουν στο έδαφος μερικά κατάλοιπα που είναι επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό, τα οποία απορροφούνται από τα φυτά. 4. Τα περισσότερα χημικά απολυμαντικά δρουν με τους ατμούς τους. Μέθοδοι απολύμανσης με χημικά μέσα Χημικά απολυμαντικά σε στερεά μορφή Χημικές ουσίες απλώνονται σε όλη την επιφάνεια του εδάφους, μετά την ανάμιξη το έδαφος πρέπει να καλύπτεται με πλαστικό φύλλο για να μην φύγει η ουσία. Άμα δεν υπάρχει δυνατότητα με πλαστικό τότε να ποτιστεί με τεχνητή βροχή. Το θερμοκήπιο πρέπει να είναι κλειστό επί 3 εβδομάδες, μετά από αυτό ανοίγουμε σε λειτουργία οι εξαεριστήρες όπου υπάρχουν και τέλος καλλιεργούμε το έδαφος πολλές φορές για να φύγουν οι τοξικοί ατμοί. Χημικά απολυμαντικά σε αέρια μορφή Η χημική ουσία είναι υγροποιημένη σε δοχεία με υψηλή πίεση. Όταν απελευθερωθεί στον αέρα τότε εξαερώνεται. Επίσης η κάλυψη γίνεται συνήθως με πλαστικό φύλλο. Το κάλυμμα αυτό παραμένει στη θέση του από 1 4 ημέρες. Άμα το αφαιρέσουμε μόνο όταν υπάρχει πολύ καλός εξαερισμός στο χώρο του θερμοκηπίου για να αποφεύγουμε δηλητηριάσεις, και τέλος το ποτίζουμε το έδαφος με τεχνητή βροχή για να απομακρύνουμε τις τοξικές ουσίες. Επιθυμητή κατάσταση του εδάφους πριν από την χημική απολύμανση Η υγρασία στο έδαφος είναι απαραίτητη για τη δημιουργία των ατμών της χημικής ουσίας. Αλλά μπορεί να υπάρχει περισσότερο υγρασία και ανάλογα με την φύση να διαλυθεί περισσότερο κι έτσι να αραιωθεί υπερβολικά. Η κατάλληλη θερμοκρασία του εδάφους ειναι 10 25 oc 10

ΥΛΙΚΑ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Ο σκελετός του θερμοκηπίου μπορεί να κατασκευαστεί από ξύλο, χάλυβα και από αλουμίνιο. Η προτίμηση του ενός ή του άλλου υλικού εξαρτάται από το επιθυμητό ελεύθερο πλάτος της κατασκευής, το κόστος των υλικών και από το μηχανολογικό εξοπλισμό που διαθέτει ο κατασκευαστής. ΞΥΛΟ Είδη ξύλων που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως η καστανιά για την κατασκευή των στύλων, λόγο της ιδιότητας της να αντέχει στη σήψη. Ακόμα χρησιμοποιείται το ξύλο κυπαρισσιού, πεύκου και λιγότερο ελάτου για την κατασκευή του υπόλοιπου σκελετού. Το ξύλο χρησιμοποιείται για μικρές κατασκευές. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Δεν δημιουργεί σημαντικές φθορές στο πλαστικό κάλυψης, γιατί δεν υπερθερμαίνεται όπως το μέταλλο Είναι εύκολο στην κατασκευή του και μπορεί να το κατασκευάσει και ο ίδιος ο καλλιεργητής ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Έχει μικρότερη αντοχή σε σχέση με το μέταλλο Η μεταβολή του σχήματος του από την εναλλασσόμενη ύγρανση και ξήρανση Εύκολη προσβολή από βιολογικούς εχθρούς, όπως έντομα, μύκητες και βακτήρια Απαιτεί μεγαλύτερες διατομές το ξύλο με αποτέλεσμα να κατασκευάζονται θερμοκήπια με περισσότερη σκίαση στο χώρο τους ΧΑΛΥΒΑΣ Στη χώρα μας η χρήση του χάλυβα επεκτάθηκε σημαντικά τα τελευταία μόλις χρόνια. Ο χάλυβας έρχεται σε προκατασκευασμένα και τυποποιημένα στοιχεία από τις βιομηχανίες ή βιοτεχνίες σε διάφορες διατομές. Η διαμόρφωση των στοιχείων του γίνεται ή από τον ίδιο τον παραγωγό ή από τεχνίτες. 11

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ο χάλυβας, λόγω της υψηλής αντοχής του, απαιτεί σχετικά μικρές διατομές για δεδομένο φορτίο. Ειδικότερα ο γαλβανισμένος χάλυβας έχει μεγαλύτερο χρόνο ζωής. Σε σχέση με το χρόνο ζωής του το κόστος του είναι μικρό. Έχει υψηλή αξιοπιστία προστασίας και δεν έχει σημαντικές ζημιές στη μεταφορά του Κατασκευάζεται γρήγορα και δεν απαιτεί συχνή συντήρηση ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Το βασικότερο πρόβλημα του χάλυβα είναι η οξείδωση του που οι συνθήκες του θερμοκηπίου το ευνοούν ιδιαίτερα. Γι 'αυτό και το γαλβανίζουμε, άρα απαιτεί μεγαλύτερο κόστος συντήρησης. ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ Είναι ανθεκτικό στην επιφανειακή διάβρωση και δεν έχει ανάγκη σχεδόν καθόλου συντήρησης. Το ειδικό μικρό βάρος του μας δίνει μια ελαφριά κατασκευή, που έχει σαν συνέπεια την μειωμένη σκίαση του θερμοκηπίου και την επίτευξη μεγαλύτερων ανοιγμάτων από στύλο σε στύλο. Επίσης έχει καλή στεγανότητα και αποκομιδή του νερού της συμπύκνωσης. Συνήθως οι περιπτώσεις που χρησιμοποιούμαι το αλουμίνιο είναι για οικονομικούς λόγους σε σχέση με τον χάλυβα. 12

ΥΛΙΚΑ ΚΑΛΥΨΗΣ ΈΝΑ ΚΑΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΛΙΚΟ ΚΑΛΥΨΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΣΠΙΠΤΟΝΤΑ Σ ΑΥΤΟ ΦΩΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΝΑ ΕΥΝΟΕΙ ΤΗ ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΟ ΧΩΡΟ. ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΩΣ ΔΙΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΜΗΚΗ ΚΥΜΑΤΟΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ. Υαλοπίνακες (γυαλί) Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του γυαλιού σαν υλικό κάλυψης των θερμοκηπίων είναι η διατήρηση των ιδιοτήτων του με το πέρασμα του χρόνο. Η μείωση της φωτεινότητας του γυαλιού οφείλεται στις ακαθαρσίες, που όμως είναι δυνατό να απομακρυνθούν. Το γυαλί είναι αδιαπέραστο στα αέρια και τους υδρατμούς. Μειονεκτήματα: είναι το σπάσιμο των υαλοπινάκων που προέρχεται από χαλάζι ή απροσεξία λόγω του εύθραυστου που χαρακτηρίζει το γυαλί. Εύκαμπτα φύλλα πλαστικού Πλεονεκτήματα: τα θερμοπλαστικά με την θερμοκρασία χάνουν το σχήμα τους αλλά όταν αφεθούν να κρυώσουν εξακολουθούν να έχουν τις ιδιότητες που είχαν πριν. Επίσης έχουνε μικρό βάρος και χαμηλή τιμή και είναι ο φθηνότερος σκελετός. Επιφάνειες σκληρού πλαστικού 13

Μειονεκτήματα: είναι η διάβρωση που παθαίνει με τον χρόνο στην εξωτερική του επιφάνεια από σωματίδια άμμου που πέφτουν επάνω του. Και το σημαντικότερο μειονέκτημα του είναι το υψηλό του κόστος. 14

ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ Ο εξαερισμός στα θερμοκήπια γίνεται για την ανανέωση και τον έλεγχο της θερμοκρασίας και της υγρασίας του εσωτερικού αέρα. Τον χειμώνα με τον εξαερισμό επιδιώκεται κυρίως η δημιουργία ομοιόμορφων συνθηκών με την ανακυκλοφορία του εσωτερικού αέρα και την απομάκρυνση, όπου χρειάζεται για την περίσσεια θερμότητα κατά τις ηλιόλουστες ημέρες. Επίσης το καλοκαίρι με τον εξαεριστικό και δροσισμό επιδιώκεται η μείωση της υψηλής εσωτερικής θερμοκρασίας που παράγεται από την ηλιακή ακτινοβολία. Ο εξαερισμός γίνεται: Α. Με φυσικό τρόπο δηλαδή με απλό άνοιγμα σειράς παραθύρων ανοιγμάτων στην οροφή και τις πλευρές του θερμοκηπίου. Λόγω τις διαφοράς θερμοκρασίας βγαίνει ο θερμότερος και μπαίνει ο ψύχρος. Απαιτεί μεγάλο ύψος στέγης και παράθυρα που μπορούν να ανοίξουν εύκολα ως προς το άνοιγμα και το κλεισμό τους. Β. Με τεχνητό τρόπο και με τη βοήθεια ηλεκτρικών εξαεριστήρων και ανοιγμάτων εισόδου αέρα, τις τοποθετούμε απέναντι ο ένας από τον άλλο. Η είσοδος φρέσκου αέρα γίνεται μέσω, των ανοιγμάτων αέρα, ο οποίος δημιουργείται από το κενό του εσωτερικού θερμοκηπίου αυτό γίνεται από των ηλεκτρικών εξαεριστήρων. Ο δροσισμός χρησιμοποιείται για να μειωθεί η θερμοκρασία του εσωτερικού αέρα σε χαμηλότερα επίπεδα του εσωτερικού που από μόνος του ο εξαερισμός δεν μπορεί. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος δροσισμού είναι με υδρονέφωση και οι διαφρεκομένες 15

ΑΡΔΕΥΣΗ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ Τα αρδευτικά συστήματα ενός θερμοκηπίου είναι το πότισμα με το χέρι, το πότισμα με σωλήνες που φέρουν ψεκαστές, με σωληνίσκους πολύ μικρής διαμέτρου, με τον ψεκασμό από πάνω, το πότισμα με τριχοειδές, με την υδρονέφωση, με στάγδην πότισμα με σωλήνα λεπτών τοιχωμάτων, με σταγδήν πότισμα με σωλήνα διπλών τοιχωμάτων, με τους σωλήνες με σταλακτήρες. Το πότισμα με το χέρι είναι αντιοικονομικό. Εφαρμόζετε μόνο σε σπορεία, σε θέσεις που δεν ποτίστηκαν καλά με το αυτόματο πότισμα ή σε θέσεις που χρειάζεται πότισμα νωρίτερα από το υπόλοιπο θερμοκήπιο. Απαιτεί όμως πολύ χρόνο, είναι βαρετή διαδικασία και υπάρχει κίνδυνος του υπερβολικού ή ατελούς ποτίσματος. Το πότισμα με σωλήνες που φέρουν ψεκαστές είναι περιμετρικά της λεκάνης καλλιέργειας καλλωπιστικών φυτών, τοποθετείται πλαστικός σωλήνας με μικρούς ψεκαστές που ψεκάζουν νερό στην επιφάνεια του μίγματος κάτω από τα φυτά. Χρησιμοποιείται σωλήνες PVC ή πολύ αιθυλενίου( ο πρώτος δεύτερος) Το πότισμα με σωληνίσκους πολύ μικρής διαμέτρου είναι το συνηθέστερο σύστημα για το αυτόματο πότισμα γλαστρών. Το νερό φτάνει στην κάθε γλάστρα με σωλήνα πολύ μικρής διαμέτρου που ποικίλει από 0,9mm- 2mm. Η τροφοδοσία γίνεται με σωλήνα πλαστικό 20mm, από κάθε σωλήνα τροφοδοσίας μπορεί να ποτίζονται 1600 γλάστρες όταν χρησιμοποιούνται 16

μικρής διαμέτρου σωληνίσκοι ή 400 γλάστρες όταν χρησιμοποιούνται μεγάλης διαμέτρου. Οι σωλήνες μικρής διαμέτρου χρησιμοποιούνται για μικρές γλάστρες ενώ οι μεγάλοι σωλήνες για μεγάλες γλάστρες( 8-10lit). Το πότισμα με ψεκασμό από πάνω στα περισσότερα φυτά επιδιώκεται στεγνό φύλλωμα για να αποφευχθούν οι φυτασθένειες. Υπάρχουν όμως αρκετά γλαστρικά φυτά τα οποία ευνοούν με υγρό φύλλωμα ή τουλάχιστον δεν κινδυνεύουν απ' αυτό. Σ' αυτές τις περιπτώσεις το φθηνότερο και ευκολότερο πότισμα είναι με ψεκασμό από επάνω. Με το πότισμα αυτό συνηθίζονται να ποτίζουμε τα φυτά ανοιχτού αγρού και δρεπτά άνθη, μερικά φυλλώδη των εσωτερικών χώρων και η αζαλέα. Το πότισμα με τριχοειδές είναι μια πολύ καλή λύση για καλλιεργητές γλαστρικών φυτών που έχουν στον ίδιο χώρο γλάστρες διαφόρων μεγεθών. Χρησιμοποιείται μια σπογγώδης επιφάνεια πάχους 0,55-1,25cm, που κρατιέται συνεχώς υγρή. Οι γλάστρες τοποθετούνται πάνω σ' αυτή την επιφάνεια και το νερό ανεβαίνει τριχοειδές στο εδαφικό μίγμα από την οπή της γλάστρας. Για να κρατιέται αυτή η επιφάνεια υγρή μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτό το είδος ποτίσματος θα πρέπει τα τραπέζια γλαστρών να είναι οριζόντια. Στη σπογγώδη επιφάνεια μπορούν να παρασυρθούν προβλήματα από άλγη, έντομα και μύκητες. Γι' αυτό θα πρέπει να το απολυμαίνετε και να το ξεπλένετε σωστά. Το πότισμα με στάγδην με σωλήνα λεπτών τοιχωμάτων σε αυτό τον 17

σωλήνα ο οποίος κατασκευάζεται από φύλλο πολυαιθυλενίου, έχει πλάτος όταν δεν είναι φουσκωμένος 3,2cm. Οι σωλήνες αυτοί συνδέονται με 20mm σωλήνα πολυαιθυλενίου, χονδρών τοιχωμάτων 12mm. Το πότισμα με στάγδην με σωλήνα διπλών τοιχωμάτων με αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται ένας σωλήνας για μήκος μέχρι 85m και όταν χρησιμοποιείται σε κεκλιμένο επίπεδο μέχρι 2%.Ο τροφοδοτικός σωλήνας είναι 20mm. Για κεκλιμένες επιφάνειες τοποθετείται στο ψηλότερο σημείο. Η συνισταμένη πίεση λειτουργίας είναι 20,6 Το πότισμα με τους σωλήνες με σταλακτήρες είναι το συνηθέστερο σύστημα ποτίσματος στις καλλιέργειες εδάφους. Σε κάθε γραμμή φυτών χρησιμοποιείται ένας σωλήνας και για κάθε φυτό ένας σταλακτήρας. Είναι συνήθως τύπου λαβύρινθου και έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να καθαριστούν εύκολα από τα άλατα, αλλά απαιτούν σταθερή πίεση λειτουργίας για σταθερή παροχή. Το πότισμα με την υδρονέφωση συνιστάται στα θερμοκήπια για παραγωγή φυτών (πολλαπλασιαστήρια) και έχει ίδια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα με την τεχνητή βροχή. 18

Η ΛΙΠΑΝΣΗ ΣΤΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ Όταν αναλύσει κανείς ένα φυτό θα βρει να περιέχει πάρα πολλά από τα στοιχεία που αναφέρονται στο περιοδικό σύστημα. εν είναι όμως όλα απαραίτητα για την ανάπτυξη του φυτού. Ένα φυτό για να αναπτυχθεί χρειάζεται άζωτο(ν),φώσφορο(p) και κάλιο(κ). ΛΙΠΑΝΣΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΠΟΤΙΣΜΑΤΟΣ Σήμερα στο θερμοκήπιο η χορήγηση των λιπαντικών στοιχείων γίνεται συνήθως με το νερό του ποτίσματος. Με το πότισμα αυτό παρουσιάζεται μια ελκυστική όψη, γιατί επιτρέπει μαζί με το πότισμα και τη σύγχρονη μεταφορά και διανομή των ανόργανων θρεπτικών στοιχείων που έχει ανάγκη το φυτό, με συνέπεια την οικονομία εργατικών 19

Σας ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας ελπίζουμε να σας βοηθήσαμε αρκετά με αυτή την εργασία μας.. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1)ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ν. ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ 2)ΣΠΥΡΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ Γ.Ν ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ 20