ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Ο ΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ Εύα Κασάπη Ηράκλειο Κρήτης 2-7-2008
Η διαχείριση προσβάσεων είναι πολιτικές τεχνικές οδηγίες διαδικασίες που αποσκοπούν στην: Βελτίωση της οδικής ασφάλειας διότι µειώνουν τον αριθµό, τη σοβαρότητα και το κόστος των ατυχηµάτων που προκαλούνται από τους ελιγµούς για πρόσβαση στον παρόδιο χώρο (είτε είναι µεµονωµένη εγκατάσταση είτε είναι συγκεντρωµένες δραστηριότητες). Εξοικονόµηση πόρων ιατήρηση ή και αύξηση της κυκλοφοριακής ικανότητας των δρόµων, ώστε να µη χρειάζονται συνεχείς επενδύσεις για διαπλάτυνση ή παραλλαγές.
Επιπλέον: Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Μείωση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την χρήση του δικτύου. Μείωση των καθυστερήσεων και της κυκλοφοριακής συµφόρησης µε θετικές οικονοµικές επιπτώσεις στην αγορά. Αύξηση της ασφάλειας για τους πεζούς και τους ποδηλάτες. Βελτίωση της αισθητικής εικόνας της οδού, το οποίο την κάνει ελκυστικότερη για νέες επενδύσεις ζωής.
Ένα άλλο σηµαντικό όφελος είναι ότι η διαχείριση προσβάσεων απαιτεί µακροπρόθεσµα σχεδίαση στις χρήσεις γης και στην υποδοµή εξυπηρέτησής τους. Η ιαχείριση Προσβάσεων καλύπτει την τοµή (αντίθεση) µεταξύ ιαχείρισης Κυκλοφορίας και την ιαχείριση χρήσεων γης.
Αυτοκινητόδροµος: Παρέχει το υψηλότερο επίπεδο κινητικότητας, εξυπηρετεί το µεγαλύτερο µεταφορικό έργο στις υψηλότερες ταχύτητες. εν εξυπηρετεί άµεσα ιδιοκτησίες και η πρόσβαση από και προς αυτόν γίνεται µέσω ανισόπεδων κόµβων και ραµπών.
Οδός ταχείας κυκλοφορίας: Η άµεση σύνδεση µε την οδό, κατά κανόνα απαγορεύεται. Βιοµηχανικά συγκροτήµατα, εµπορικά κέντρα και γενικά κέντρα γένεσης σηµαντικής κυκλοφορίας καθώς και οι παρόδιοι εγκατεστηµένοι οικισµοί συνδέονται µε την οδό κυρίως µέσω ανισόπεδων κόµβων ή όπου αυτό δεν είναι εφικτό, µέσω σηµατοδοτούµενου ή µη ισόπεδου κόµβου. Για λόγους προληπτικούς και πριν ένας δρόµος υφιστάµενος µετατραπεί σε αυτοκινητόδροµο ο «προηγούµενος» χαρακτηρισµός του σε οδό ταχείας κυκλοφορίας επιτρέπει την εφαρµογή διατάξεων του Β.. 465/70 (όπως ισχύει) να µην εξετάζονται αιτήσεις για κυκλοφοριακές συνδέσεις, ώστε η µετατροπή του να είναι εφικτή.
Αρτηρία: Παρέχει το αµέσως κατώτερο επίπεδο κινητικότητας για σχετικά µεγάλες αποστάσεις σε σχετικά υψηλές ταχύτητες. Άµεση πρόσβαση µπορεί να έχει αλλά πρέπει να εξασφαλίζεται πρωτίστως η κινητικότητα και να αποφεύγονται συνθήκες συµφόρησης και ανασφάλειας.
Συλλεκτήριοι: Παρέχουν χαµηλότερη κινητικότητα, έχουν χαµηλότερους φόρτους και χαµηλότερες ταχύτητες. Επειδή συνήθως οι διαδροµές είναι συντοµότερες και τοπικές, οι δρόµοι αυτοί µπορούν να εξυπηρετήσουν µε ασφάλεια την πρόσβαση.
Τοπικοί ρόµοι: Εξυπηρετούν απαιτήσεις για χαµηλότερη κινητικότητα, παρέχουν άµεση πρόσβαση στις ιδιοκτησίες και προστατεύουν την ασφάλεια των πεζών και των ποδηλατών.
Περιλαµβάνει: Κατηγοριοποίηση των δρόµων βάσει λειτουργικών κριτηρίων, ώστε να ανταποκρίνονται στην σηµασία του δρόµου ως προς την κινητικότητα της περιοχής ή και της χώρας. Προσδιορίσµο των επιτρεπτων επιπέδων πρόσβασης για κάθε κατηγορία δρόµου όπου περιλαµβάνονται κριτήρια όπως αποστάσεις, ειδικές λωρίδες. Εφαρµογή κατάλληλων τεχνικων γεωµετρικού και κυκλοφοριακού σχεδιασµού. Θεσµοθέτηση κανονισµών και διαδικασιών διοικητικής φύσης.
Πρόσβαση, Προσβασιµότητα Λειτουργία της Σύνδεσης και Κινητικότητα Πρόσβαση: Είναι η δυνατότητα εξασφάλισης εισόδου εξόδου οχηµάτων από παρακείµενες ιδιοκτησίες στο οδικό δίκτυο. Προσβασιµότητα: Είναι ένα µέτρο που αφορά µια περιοχή και χαρακτηρίζει την ευκολία για µετακίνηση µεταξύ δύο θέσεων µιας περιοχής σε µια πόλη, µια περιφέρεια, µια χώρα. Είναι η δυνατότητα να βρεθείς σε µια συγκεκριµένη περιοχή από ένα πλήθος άλλων θέσεων. Η προσβασιµότητα µιας εγκατάστασης είναι πολύ σηµαντική για την εµπορική της επιτυχία. Προσβασιµότητα είναι επίσης η δυνατότητα να µετακινηθείς από µια δεδοµένη θέση σε πλήθος άλλων προορισµών. Η προσβασιµότητα µπορεί να ποσοτικοποιηθεί και να µετρηθεί.
Πρόσβαση, Προσβασιµότητα και Κινητικότητα Εξυπηρέτηση Σύνδεσης: Όπως χρησιµοποιούνται στην διαχείριση προσβάσεων που αφορά την ευκολία ή την δυσκολία µε την οποία ένα αυτοκίνητο διασχίζει ένα οδικό τµήµα µε προσβάσεις ή διασχίζει µια διασταύρωση. Κινητικότητα: Σχετίζεται µε την ικανότητα των ανθρώπων να κάνουν ταξίδια για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και επιθυµίες τους µε τα πόδια, το ποδήλατο, το αυτοκίνητο, το πλοίο, το τρένο ή µε οποιονδήποτε συνδιασµό τους.
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι µια µεµονωµένη έκταση ή επιχείρηση µπορεί να έχει: 1. Καλή πρόσβαση αλλά Κακή προσβασιµότητα 2. Κακή πρόσβαση αλλά καλή προσβασιµότητα 3. Καλή πρόσβαση και καλή προσβασιµότητα 4. Κακή πρόσβαση και φτωχή προσβασιµότητα
Συµπτώµατα Κακής (φτωχής) ιαχείρισης Προσβάσεων Πολλά ατυχήµατα. Συµφόρηση, κακή κυκλοφοριακή ροή. Πολλά κορναρίσµατα ή ανάµµατα φώτων φρένων των αυτοκινήτων. Γραµµική παράπλευρη ανάπτυξη Γείτονες που ενοχλούνται από την διερχόµενη κυκλοφορία. Χρήση παράλληλης τοπικής οδού. Πιέσεις για ανακατασκευή του δρόµου ή για κατασκευή παράκαµψης. Παρακαµπτήριες διαδροµές το ίδιο συµφορηµένες όσο και οι αρχικοί δρόµοι που παρακάµφθηκαν. Πτώση στις αξίες της γης.
Φαύλος Κύκλος Βελτίωση οδικού δικτύου Μείωση στο επίπεδο εξυπηρέτησης Αύξηση της προσβασιµότητας του δρόµου Αύξηση των εµπλοκών Αύξηση αξίας γης Αύξηση της γεννηµένης κυκλοφορίας Αλλαγές στις χρήσεις γης
Προϋποθέσεις επίτευξης ελέγχου προσβάσεων Κατηγοριοποίηση του δικτύου και κυρίως των νέων υπό µελέτη αξόνων. Καθορισµός αρµοδίων υπηρεσιών και µηχανισµού ελέγχου προσβάσεων. Σύνταξη σχετικών προδιαγραφών µε υποχρεωτική εφαρµογή για κάθε χρήση. Σύνταξη και νοµοθετική κατοχύρωση σχετικών διαγραµµάτων και κανονιστικών ρυθµίσεων.
Μέσα για την επίτευξη ελέγχου προσβάσεων α) Προσδιορισµός τρόπου πρόσβασης στην παρόδια χρήση. Ανάλογα µε: την κατηγορία της οδού το στάδιο ανάπτυξής της τον τύπο και την ένταση της παρόδιας χρήσης την συχνότητα άµεσων προσβάσεων Πρέπει να καθορίζεται αν η πρόσβαση στην παρόδια χρήση θα είναι άµεση από την κύρια οδό ή έµµεση µέσω παράπλευρης, κάθετης ή παράλληλης οδού. Στο πλαίσιο αυτό µπορεί να εισαχθεί η προσωρινή πρόσβαση όταν ο αριθµός των εισερχοµένων οχηµάτων υπερβαίνει µια τιµή για ήδη υλοποιηµένη πρόσβαση.
Μέσα για την επίτευξη ελέγχου προσβάσεων β) Καθορισµός κατάλληλου γεωµετρικού σχεδιασµού των εισόδων / εξόδων σε µια παρόδια χρήση. γ) Καθορισµός σωστής πυκνότητας προσβάσεων (αποστάσεις µεταξύ). δ) Καθορισµός κατάλληλων αποστάσεων πρόσβασης σε µια χρήση από παρακείµενους κόµβους.
Μέσα για την επίτευξη ελέγχου προσβάσεων ε) Ανακατασκευή της κύριας οδού. Ανάλογα µε την διαχρονική εξέλιξη της κύριας οδού και της παρόδιας δόµησης είναι δυνατό να απαιτηθεί η εκ νέου µελέτη της κύριας οδού και η ενδεχόµενη ανακατασκευή ή βελτίωσή της. Μια τέτοια µελέτη της οδού µπορεί να καταλήξει στις παρακάτω επεµβάσεις και διαµορφώσεις: i) ηµιουργία παράπλευρων οδών εξυπηρέτησης (service roads). ii) ηµιουργία κάθετων συλλεκτήριων οδών µέσω των οποίων να επιτυγχάνεται η πρόσβαση στις παρόδιες χρήσεις. iii) ηµιουργία αποκλειστικών λωρίδων αριστερών στροφών. iv) Κατάλληλη διαµόρφωση σηµατοδοτούµενων ή µη ισόπεδων κόµβων.
Μέσα για την επίτευξη ελέγχου προσβάσεων στ)κατάλληλη εσωτερική χωροθέτηση των κτιριακών συγκροτηµάτων και χώρων στάθµευσης και εξυπηρέτησης µιας µεγάλης εγκατάστασης. Ένας σηµαντικός παράγοντας βελτίωσης των συνθηκών πρόσβασης σε µια παρόδια (µεγάλης) εγκατάστασης αποτελεί η σωστή χωροθέτηση των κτιριακών συγκροτηµάτων και χώρων στάθµευσης που σχετίζονται µε την εσωτερική κυκλοφορία των οχηµάτων.
Μέσα για την επίτευξη ελέγχου προσβάσεων Η διαµόρφωση µιας σωστής εσωτερικής οδοποιίας σε µια εγκατάσταση εξασφαλίζει: - Την µετακίνηση µεταξύ των διαφόρων συγκροτηµάτων και χώρων της εγκατάστασης χωρίς την χρήση της προσκείµενης κύριας οδού. - Την σωστή θέση των εισόδων / εξόδων σε σχέση µε τους χώρους στάθµευσης έτσι ώστε οι ουρές προσέλευσης, που προκαλούνται τις ώρες αιχµής λόγω ελιγµών στάθµευσης, να µην παρακωλύουν την διαµπερή κυκλοφορία στην κύρια οδό. - Την σωστή διαδικασία φορτοεκφόρτωσης χωρίς την παρενόχληση της εσωτερικής κυκλοφορίας, που πολλές φορές εξελίσσεται σε παρεµπόδιση της κυκλοφορίας πάνω στην κύρια οδό.