«ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ: ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»

Transcript

1 1 ο ΕΠΑ.Λ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: «ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ: ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗΣ ΘΩΜΑΣ ΚΑΤΑΡΑΧΙΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΛΑΔΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΣ ΚΙΣΣΑΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΚΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΑΟΚΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΛΕΤΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΖΥΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΜΠΟΥΣΕ ΣΚΕΡΝΤΙΛΑΙΤ ΝΤΑΚΟΥΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΝΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΟΥΚΙΔΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΛΕΟΝΩΦ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΕΝΕΚΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΟΥΣΙΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝΑΡΓΥΡΟΣ ΜΠΙΚΙΔΗΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΛΟΥΠΕΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΚΑΛΔΕΡΕΜΙΔΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΑΛΤΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΚΟΥΡΝΙΩΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΥΛΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

2 ; Για ποιους λόγους επιλέχθηκε το θέμα : Η επιλογή του θέματος συναποφασίστηκε από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές για να γνωρίσουν οι τελευταίοι την αξία του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής. Ας μη ξεχνάμε ότι λόγοι όπως : 1) Ο ορισμός της περιοχής ως χώρος εναπόθεσης απορριμμάτων για όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής 2) ιστορική διαδρομή με γεγονότα κομβικής σημασίας για την Αττική 3) μελέτη των προκλήσεων που προκύπτουν λόγω των περιβαλλοντικών οξυμμένων προβλημάτων και των τρόπων αντιμετώπισής τους 4) γειτνίαση με τον ορεινό όγκο Πάρνηθας, κάνουν ενδιαφέρουσα την ενασχόληση με την περιοχή αυτή, από περιβαλλοντική ιστορική και κοινωνική σκοπιά. ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Δραστηριότητες : Το πρώτο βήμα ήταν μια προσπάθεια να προκληθούν ερεθίσματα στην περιβαλλοντική ομάδα με ερωτηματολόγια και φύλλα εργασίας που καλούσαν τους μαθητές να εξερευνήσουν την πόλη τους ως προς τον οικιστικό ιστό, τις πλατείες, τους χώρους πρασίνου και τα παλιά ή παραδοσιακά κτίρια - όπου αυτά υπάρχουν. Στην επόμενη φάση, έγινε χωρισμός σε ομάδες των μαθητών με δική τους πρωτοβουλία και αρωγή της εκπαιδευτικής ομάδας. Aνέλαβαν να εργαστούν στα εξής αντικείμενα: 1) Απορρίματα, Ανακύκλωση, Χωματερή. 2) Αστικό πράσινο, Πλατείες. 3) Μνημεία, Μουσεία, Παραδοσιακά κτίσματα, Εκκλησίες. 4) Ορεινός όγκος Πάρνηθας και η επέκταση του οικιστικού ιστού προς αυτόν.

3 Συνεργασίες και επισκέψεις : Επίσκεψη στο Κάστρο Φυλής Μέσα από μια διαδρομή στην οποία καταγράψαμε την αλλαγή του τοπίου από τον αστική μορφή των Άνω Λιοσίων στην ημιαστική του Δήμου Φυλής και την δασική περιοχή που περιβάλλει τον χώρο του τελικού προορισμού και η οποία ανακάμπτει μετά τις πυρκαγιές της προηγούμενης δεκαετίας. Μας βοήθησε πολύ το παρακάτω ερωτηματολόγιο που συντάξαμε : ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ A ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΦΡΟΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΣΤΡΟΥ ΦΥΛΗΣ 1. Ποια είναι η ιστορία του φρουρίου της Φυλής ; Αρχαιότητα: Βυζαντινοί χρόνοι: Νεώτεροι χρόνοι:. Σε ποια τοποθεσία βρίσκεται; 1) Χιλιόμετρα από το κέντρο του Δήμου Φυλής : km. 2) Πλησιέστερο χωριό κοινότητα προς το βορά:. Απόσταση: km. 3) Ποιο μοναστήρι βρίσκεται κοντά στο κάστρο ; Ονομασία :Ιερά Μονή Απόσταση : km. Πότε χτίστηκε και από ποιόν ;. Αρχιτεκτονική του κάστρου:

4 1. Πόσες πύλες έχει το κάστρο; Α. 1 Β. 2 Γ. 3 Δ. Περισσότερες Πόσες ; 2. Πόσους προμαχώνες έχει το κάστρο; Α. 1 Β. 2 Γ. 3 Δ. Περισσότερους Πόσους ; 3. Περιγράψτε άλλα κτίσματα που βλέπετε στο εσωτερικό του φρουρίου, καθώς και το τι βλέπετε από έναν προμαχώνα του κάστρου. B ΕΝΟΤΗΤΑ :ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ 1.Είναι ο περιβάλλοντας χώρος περιφραγμένος ; ΝΑΙ ΟΧΙ 2. Υπάρχει φύλαξη του αρχαιολογικού χώρου ; ΝΑΙ ΟΧΙ 3. Υπάρχει οργανωμένη υποδοχή επισκεπτών ; ΝΑΙ ΟΧΙ 4. Είναι εύκολη η πρόσβαση στο μνημείο ; ΝΑΙ ΟΧΙ 5. Είναι ο περιβάλλοντας χώρος καθαρός; ΝΑΙ ΟΧΙ 6. Υπάρχει χώρος εναπόθεσης σκουπιδιών για τους επισκέπτες; ΝΑΙ ΟΧΙ 7. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα έτσι ώστε να αποτυπώνει την πρόσβαση από τον κεντρικό δρόμο προς το μνημείο καθώς και την μορφή του φρουρίου : Φωτογραφίες από την επίσκεψη

5 Χωματόδρομος ΠΡΟΣ ΦΡΟΥΡΙΟ ΦΥΛΗΣ Κεντρική οδός KM_ Γ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1. Περιγράψτε την διαδρομή που θα έπρεπε να ακολουθήσει ένας φίλος σας για να φτάσει στο μνημείο από την κεντρική πλατεία των Άνω Λιοσίων. Σε ποια σημεία της διαδρομής θα του προτείνατε να σταματήσει για να βγάλει φωτογραφίες ή για να πάρει κάτι που είναι χαρακτηριστικό για την περιοχή και γιατί; 2. Αν ήσασταν μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Φυλής ή των Άνω Λιοσίων τι θα προτείνατε στον Δήμαρχο να κάνει για να αξιοποιήσει αυτό το μνημείο προς όφελος της περιοχής ;

6 Επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο Φυλής. Με την επίσκεψη αυτή οι μαθητές μπόρεσαν να αντιληφθούν καλύτερα τη συνέχεια των ανθρώπινων δραστηριοτήτων μέσα σε ένα οικιστικό περιβάλλον και πώς αυτές επηρεάζουν το παρόν και το μέλλον των κατοίκων και της πόλης. Διαπίστωσαν την ύπαρξη κοινών συνηθειών, δραστηριοτήτων κι επαγγελμάτων με τη σημερινή εποχή. Αλλά και διαφορές σε ό, τι αφορά τη χρήση φυσικών υλικών(πέτρα, ξύλο) προς όφελος των ανθρώπινων δράσεων με σεβασμό στη φύση και το περιβάλλον που προσφέρουν το πολυτιμότατα αυτά υλικά. Περιβαλλοντική εκδρομή στο μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας Βαγονέτο της Άμφισσας, την Ναύπακτο, τους Δελφούς και την Αράχοβα. Στα πλαίσια της Περιβαλλοντικής εκδρομής που πραγματοποιήσαμε με τις άλλες περιβαλλοντικές ομάδες του σχολείου μας, οι μαθητές και οι παιδαγωγικές ομάδες απόκτησαν μια σαφή εικόνα για : την δομή πόλεων με μια διαφορετική οικιστική φιλοσοφία και σεβασμό στους παραδοσιακούς οικισμούς, και λόγω της τουριστικής ανάπτυξης, καθώς και με σαφή πλεονεκτήματα λόγω της θέσης τους όπως η Ναύπακτος και η Αράχοβα. Πώς ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η εξόρυξη μεταλλεύματος, που μπορούν να αλλάξουν με έντονο τρόπο το φυσικό περιβάλλον, αλλά και πως ο άνθρωπος μπορεί να αναμορφώσει την ίδια περιοχή με συστηματική εργασία έτσι ώστε να το αποκαταστήσει στην πρότερη μορφή του (μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας). την καταλυτική επίδραση των αρχαιολογικών χώρων, έτσι ώστε να διαφυλαχτεί η ομορφιά σπάνιων φυσικών τοπίων, όπως αυτό των Δελφών.

7 Φωτογραφίες από την επίσκεψη Παρουσίαση Στο χώρο του σχολείου, σε συνεργασία με τους υπευθύνους του Γραφείου Περ. Εκπαίδευσης Δυτικής Αττικής, οι μαθητές συμμετείχαν σε παρουσίαση σχετική με τα ζητήματα και τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τη θέση και τις δραστηριότητες που παρατηρούνται στο δήμο των Άνω Λιοσίων. Έτσι, τέθηκε το ζήτημα της ορθής διαχείρισης των απορριμάτων τόσο εντός του οικιστικού ιστού όσο και εκτός με έμφαση στο ζήτημα της χωματερής που, αν και κορεσμένη, υπερλειτουργεί δίνοντας ανάσα στο Λεκανοπέδιο και υποβαθμίζοντας περισσότερο το περιβάλλον Άνω Λιοσίων και Φυλής. Ακόμη έγινε αναφορά στην ανάγκη διαμόρφωσης πλατειών φιλικών, επισκέψιμων από τους δημότες με έμφαση στην ύπαρξη πυκνού πράσινου κι όχι διακοσμητικού και χώρων αθλοπαιδιών και παιδικών χαρών. Επιπλέον, επισημάνθηκε το σοβαρό κτιριακό πρόβλημα των ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ και ΣΕΚ, ως πρόβλημα και οικιστικού περιβάλλοντος λόγω του γιαπιού που χάσκει 10 χρόνια τώρα, αλλά και του υπάρχοντος ανεπαρκέστατου «κτιρίου», όπου στοιβάζονται κυριολεκτικά μαθητές

8 και καθηγητές. Τονίστηκε, τέλος, το ελλιπές συγκοινωνιακό δίκτυο εντός του δήμου κυρίως. Δόθηκε σχετικό ερωτηματολόγιο στους μαθητές για συλλογή πληροφοριών από το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον. Δράσεις : Επικοινωνία και προμήθεια υλικού από την πολεοδομία του Δήμου Άνω Λιοσίων. Επικοινωνία με την μονάδα ανακύκλωσης του ΧΥΤΑ Άνω Λοσίων. Επικοινωνία με τον ΟΣΚ για τα κτιριακά προβλήματα των σχολείων της περιοχής και ιδιαίτερα του δικού μας σχολείου, του ΕΠΑΛ, αλλά και για την δημιουργία πρασίνου στο νέο μας σχολείο που ετοιμάζεται και θα καταβάλλουμε προσπάθειες έτσι ώστε να γίνει το πεδίο ενός νέου Περιβαλλοντικού προγράμματος την επόμενη χρονιά. Συλλογή έντυπου υλικού από τον τοπικό Τύπο σχετικά με τα προβλήματα της περιοχής. Παιχνίδια ρόλων (Δήμαρχος /Υπουργός/Τοπικοί φορείς σε ένα δρώμενο που αφορούσε την διαχείριση μιας χωματερής από την πλευρά της τοπικής αυτοδιοίκησης, της πολιτείας και των τοπικών φορέων). Συνεντεύξεις και συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους μεγαλύτερους κατοίκους των Άνω Λιοσίων, όπως το παρακάτω :

9 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Πότε ήρθε η οικογένεια σας στην περιοχή και από πού; 2. Ποια η επαγγελματική ενασχόληση των μελών της οικογένειας ; 3. Να αναφέρετε ποιος ή ποιοι λόγοι οδήγησαν την οικογένεια στην συγκεκριμένη περιοχή της Αθήνας. α) β) γ) 4. Να αναφέρετε ιστορίες καθημερινές και συνήθειες από την ζωή της οικογένειας στη περιοχή. 5. Να φέρετε στο μυαλό σας μια ή περισσότερες λαϊκές αγορές που πραγματοποιούνται στη περιοχή σας. α ) Σε ποια οδό/οδούς βρίσκονται; β ) Ποια μέρα/μέρες πραγματοποιούνται ; γ) Σας εξυπηρετεί η τοποθεσία της/τους ;. δ) Με ποια κριτήρια θα επιλέγατε,αν ήσασταν αρμόδιος στο δήμο σας, την τοποθεσία μιας λαϊκής αγοράς ; ( πρόσβαση, κυκλοφοριακή συμφόρηση, επιπτώσεις από ηχορύπανση κτλ.) 6. Πόσες πλατείες του Δήμου σας γνωρίζετε ότι υπάρχουν ; Α 1. Β 2. Γ 3. Δ 4. Ε. περισσότερες. Πόσες ; 7. α) Πόσες από τις παραπάνω πλατείες έχετε επισκεφτεί ; Ανάμεσα σε ποιες οδούς βρίσκονται;

10 β) Είναι καμιά κοντά στο εμπορικό κέντρο της πόλης; Αν είναι παραπάνω από μια, πόσες ; γ ) Ποια πλατεία έχει το περισσότερο πράσινο ; Δώστε μια περιγραφή για το είδος του πρασίνου (φοίνικες ; νεραντζιές ; άλλα είδη ;) και τον τρόπο που έχει διανεμηθεί. δ) Ποιες δραστηριότητες συνηθίζετε να πραγματοποιείτε σε αυτήν που επισκέπτεστε περισσότερο ; (Περίπατο, παιχνίδι κτλ.) ε) Υπάρχουν σε αυτές τις πλατείες που επισκέπτεστε 1) παιδικές χαρές ; 2) αγάλματα ; Δώστε μια περιγραφή. Τι αποκομίσαμε από το πρόγραμμα αυτό; Μέσω των δραστηριοτήτων και των πληροφοριών που συνέλεξαν τα ίδια τα παιδιά, διαπίστωσαν πως αγνοούσαν διάφορα πράγματα για το τόπο τους, που μάλιστα επηρεάζουν τη ζωή τους. Μετά από ένα γόνιμο διάλογο μεταξύ τους και με τους καθηγητές της παιδαγωγικής ομάδας κατέληξαν σε μερικές προτάσεις για να βελτιώσουν το περιβάλλον της πόλης τους, όπως : Καλύτερη διαχείριση του ΧΥΤΑ της περιοχής έτσι ώστε να μην λειτουργεί ως όφελος μόνο της υπόλοιπης Αττικής αλλά και των κατοίκων των άνω Λιοσίων. Αυτό μπορεί να γίνει και στη φάση της διαχείρισης των απορριμμάτων (πχ κομποστοποίηση οργανικών απορριμμάτων και προτείνεται αντίστοιχο πιλοτικό πρόγραμμα στο Δήμο των Άνω Λιοσίων σε συνεργασία με τον ΧΥΤΑ) αλλά και στην αξιοποίηση του χώρου εναπόθεσης απορριμμάτων όταν αυτός δεν θα χρησιμοποιείται πια. Αρκεί να δούμε το

11 πράσινο λόφο που δημιουργήθηκε εκεί όπου κάποτε υπήρχε χωματερή, ορατός από την τοποθεσία που βρίσκεται το σχολείο μας. Διαφύλαξη και αξιοποίηση του τεχνητού φράγματος από το οποίο κατεβαίνει το νερό του ποταμού Μόρνου και υδροδοτεί όλη την Αττική! Δόθηκε έμφαση στην αξία και προστασία των υδάτινων πόρων από το Δήμο και τους κατοίκους. Αξιοποίηση των Πρόσφατων και παλαιότερων αθλητικών εγκαταστάσεων (Ολυμπιακό στάδιο Πάλης, Γήπεδο Ακράτητου) προς όφελος των νέων της περιοχής με εκδηλώσεις μαθητικές ή μαζικού αθλητισμού σε αυτές. Κινητοποίηση για την δημιουργία υψηλού πρασίνου στις πλατείες, τους ελεύθερους χώρους, στα προαύλια σχολείων και στα διαζώματα των μεγάλων οδικών αρτηριών της περιοχής. Από αυτήν την ανάγκη δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε τους κόμβους της Αττικής οδού που καταλήγουν στα Άνω Λιόσια. Αναδείχθηκαν καινοτόμες ιδέες για τη ανάπτυξη πρασίνου στο νέο μας σχολείο, τη δημιουργία φωτοβολταϊκών τόξων και βιοκλιματικών στεγάστρων στις κτιριακές εγκαταστάσεις. Ανάδειξη και προβολή μνημείων και κτισμάτων της περιοχής και παράλληλη ενημέρωση για την ιστορία του τόπου.