+ art & business
2 Στην Εθνική η ανησυχία είναι διάχυτη για τα επικείμενα stress tests της ΕΚΤ και την πιθανότατη ανάγκη σημαντικής περαιτέρω κεφαλαιακής ενίσχυσης της τράπεζας, η οποία δύναται να προκαλέσει και διοικητικές αλλαγές. Στην Alpha ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, ανησυχώντας σαφώς λιγότερο για τα stress tests, έβγαλε προς τα έξω εκείνο που έχει ενοχλήσει κατά το πρόσφατο παρελθόν ιδιαίτερα τη διοίκηση της Alpha Bank: το υψηλό ποσοστό που εξακολουθεί να κατέχει στην τράπεζα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και τη δυσαρέσκεια για τη διαφορετική αντιμετώπιση των συστημικών τραπεζών ως προς το ύψος της τιμής στην οποία υλοποίησαν τις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου. Είναι πάντως σαφές ότι οι ανακατατάξεις και οι εξελίξεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα όχι μόνο δεν τελειώνουν, αλλά προβλέπονται και EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σύμβουλοι έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΜΒΑΝΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ Υπεύθυνος πολιτικού ρεπορτάζ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Συντονισμός πολιτικού ρεπορτάζ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΣΣΑΣ Υπεύθυνη πολιτιστικού ΛΗΤΩ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ Υπεύθυνος παραγωγής ΦΩΤΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Εμπορική Διευθύντρια ΝΑΤΑΣΣΑ ΜΠΟΥΤΕΡΑΚΟΥ Σύμβουλος Διοίκησης ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ Νομικοί σύβουλοι ΑΘ. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Ι. ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: INFOTAINMENT Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Παπανικολή 22, Χαλάνδρι 15232 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 210-6811642, 6811647, 6811671 E-mail: axia100@vivodinet.gr ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΜΟΝΤΑΖ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS θεαματικές αλλαγές σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση. Και ο καταλύτης για τις έντονες διεργασίες που θα ακολουθήσουν, οι οποίες δεν έχουν μόνο οικονομικό ή τραπεζικό υπόβαθρο αλλά διαθέτουν ασφαλώς και πολιτική χροιά, θα είναι τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Από το αποτέλεσμά τους θα κριθούν πολλά και για το μέλλον των σημερινών διοικήσεων σε ορισμένες τράπεζες, και για τη δυνατότητα προσέλκυσης νέων επενδυτικών κεφαλαίων από άλλες, και για την αύξηση της ανεξαρτησίας τους έναντι του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και για το ενδεχόμενο περαιτέρω εξάρτησης κάποιων άλλων μέσω της χρήσης του περίφημου πλέον «μαξιλαριού» του ΤΧΣ. Το οποίο με τη σειρά του συνδέεται, όπως έχει αναλυτικά περιγράψει η «Α» σε σειρά πρωτοσέλιδων αποκαλύψεών της, με την πολιτική διατήρησης της χώρας εντός μνημονίου με την ενδεχόμενη λήψη νέου δανείου. Στο εξωτερικό πάντως, σε μεγάλα funds, ορισμένα εκ των οποίων ήδη διατηρούν θέσεις στις ελληνικές τράπεζες και κατά περίπτωση και σ ημαντικές, έχει αρχίσει να συζητείται έντονα ότι στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα υπάρξει ίσως και μέσα στη χρονιά, αλλά σε κάθε περίπτωση προσεχώς, μια συγχώνευση που θα ταράξει τα νερά. Και θεωρούν, αποκρυπτογραφώντας την πληροφόρηση που έχουν από εγχώριους παράγοντες, ότι ορισμένα «νήματα» ήδη κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Και ότι από το φθινόπωρο κιόλας, όταν δηλαδή θα έχουν γίνει γνωστά τα «κονδύλια» ανά τράπεζα, οι διαδικασίες θα επιταχυνθούν. Η πληροφόρηση που υπάρχει εμπλέκει στην πιθανότατη συγχώνευση δύο ελληνικών συστημικών τραπεζών και διεθνείς παράγοντες, που κατά περίπτωση θα μπορούσαν να είναι μεγάλα funds ή και μεγάλες διεθνείς τράπεζες. Και βέβαια, σε κάθε περίπτωση κομβικός θα είναι ο ρόλος του ΤΧΣ, το οποίο ενδέχεται να χρειαστεί να αυξήσει τα ποσοστά του σε κάποιες τράπεζες συμμετέχοντας στις νέες κεφαλαιακές ενισχύσεις που θα προκύψουν από την ΕΚΤ. Όσο για το ποιες από τις τέσσερεις μπορούν να εμπλακούν σε μια τέτοια διαδικασία, πηγές που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα αναφέρουν Μέσα σε αυτό το σκηνικό, υπάρχουν πράγματι πλευρές που θεωρούν ότι μπορούν να αναβιώσουν σχεδιασμοί συγχωνεύσεων, παρά το γεγονός ότι η Τρόικα είχε εμφανιστεί αρνητική στο παρελθόν για την υλοποίησή τους μεταξύ συστημικών τραπεζών. Αλλά και η πορεία των πραγμάτων έδειξε ότι funds που είχαν στο στόχαστρο τη συμμετοχή σε συγχωνευμένα σχήματα εξακολουθούν να βρίσκονται στην ελληνική τραπεζική πιάτσα και μάλιστα με σημαντικό ρόλο. Θα θυμίσω εδώ ότι κατά την πρώτη εμφάνισή του στην ελληνική αγορά, το Fairfax του κυρίου Ουάτσα είχε εκφράσει την πρόθεση να τοποθετήσει 1 δισ. ευρώ στο συγχωνευμένο σχήμα Εθνικής-Eurobank, για να διαπραγματευτεί στη συνέχεια με την Εθνική και να αποφασίσει τη συμμετοχή του στη Eurobank, όχι όμως με το σύνολο των κεφαλαίων που προόριζε για το ελληνικό σχήμα, αλλά με περίπου το 40% αυτών. Αν για παράδειγμα η Eurobank χρειαστεί νέα κεφάλαια, τι θα πράξει το hedge fund; Ή τι θα πράξει αν βρεθεί στη δυσμενή θέση να υποχρεωθεί σε dilution της μετοχικής του θέσης; Ή μήπως αυτά έχουν συνεκτιμηθεί από τους «καρχαρίες» των αγορών; Μήπως θα ήταν ευπρόσδεκτη για οποιοδήποτε μεγάλο fund η αναθέρμανση ενός σχεδιασμού Εθνικής-Eurobank εντός των κόλπων του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που αν χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιήσει εκ νέου τις τράπεζες αυτές, θα ξαναγίνει ο καθοριστικός μέτοχος, ακόμη κι αν σε πρώτη φάση χρειαστεί τα funds να χάσουν κάτι; Και δεν λησμονώ επίσης ότι στη διοίκηση της Εθνικής βρίσκεται πλέον σε ισχυρή θέση εκπρόσωπος του κ. Λάτση, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε ότι τα σενάρια συγχωνεύσεων αναθερμάνθηκαν όταν άρχισε να γίνεται γνωστό σε τραπεζικούς κύκλους το ενδιαφέρον Deutsche Bank και Αράβων του Κατάρ για τη Finansbank και την ίδια την Εθνική. Βεβαίως, η πλευρά αυτή επιθυμεί χαρακτηριστικά: «Μεταξύ Εθνικής, Eurobank και Alpha, οποιοδήποτε δίδυμο δεν μπορεί να θεωρηθεί απίθανο. Αν και υπάρχουν πλευρές που προσπαθούν να αναβιώσουν το Εθνική-Eurobank. Μη θεωρήσετε όμως ότι η Alpha θα μείνει απαθής. Όσο για την Πειραιώς, έχοντας υλοποιήσει τον μεγαλύτερο κύκλο συγχωνεύσεων και απορροφήσεων στο τραπεζικό σύστημα, λογικά δεν έχει λόγο να εμπλακεί σε οποιοδήποτε τέτοιο παιχνίδι». Ας δούμε όμως ορισμένα δεδομένα. Αν οι εκτιμήσεις για τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν λόγω των stress tests της ΕΚΤ επιβεβαιωθούν και οι τράπεζες βρεθούν να αναζητούν έως και 10 δισ. με κάθε δυνατό τρόπο, είτε με αύξηση κεφαλαίου είτε ρευστοποιώντας περιουσιακά τους στοιχεία, τότε δύο δρόμοι υπάρχουν: είτε να αντλήσουν τα κεφάλαια που θα χρειαστούν από την αγορά, είτε να προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Από εκεί και πέρα, τα πάντα θα εξαρτηθούν από το ύψος του κάθε «κονδυλιού». Γιατί άλλο να χρειάζεσαι έως 1 δισ., το οποίο μπορείς βάσιμα να ελπίζεις ότι θα βρεις από την αγορά, και άλλο 2 ή 3 δισ. ή και παραπάνω, οπότε τα πράγματα αρχίζουν να δυσκολεύουν. Είναι πιθανόν να δούμε νέες ανατροπές. Γιατί θυμίζουμε ότι αν υπάρξουν τράπεζες που θα προσφύγουν στο ΤΧΣ για νέα ανακεφαλαιοποίηση, σύμφωνα με το μνημόνιο για να παραμείνουν οι διοικήσεις θα πρέπει αυτή τη φορά να συγκεντρώσουν από ιδιώτες το 50% των απαιτούμενων κεφαλαίων και όχι μόλις το 10%, όπως συνέβη κατά την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση. Και φυσικά το Ταμείο θα πρέπει στη συνέχεια να σταθμίσει τις καταστάσεις, όπως θα πράξουν ασφαλώς και οι νυν ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών. Θα στηρίξουν εκ νέου τις τράπεζες; Θα ισχύσει η δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές, σε μια συγκυρία κατά την οποία οι μισές ευρωπαϊκές τράπεζες θα αναζητούν επίσης κεφάλαια; Τι θα πράξουν τα hedge funds αν βρεθούν προ ενός νέου dilution και απώλειας κεφαλαίων; Θα γράψουν τη ζημιά και θα συνεχίσουν να στηρίζουν; Μη νομίζετε ότι πέρασε έτσι αναίμακτα για ορισμένες τράπεζες η απώλεια κεφαλαίων από την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση πρώτα να ανακεφαλαιοποιηθεί εκ νέου από το ΤΧΣ η Εθνική και στη συνέχεια να αποκτήσουν μερίδιο σε αυτήν, κατά τα πρότυπα του μοντέλου Eurobank. Εδώ δεν θα πρέπει να λησμονείται και η διαχρονική προσπάθεια της Alpha Bank να αποκτήσει έναν ισχυρό τραπεζικό εταίρο. Βεβαίως, ο κύριος εκφραστής αυτής της άποψης ήταν ο Γιάννης Κωστόπουλος, ο οποίος ωστόσο επέλεξε να αποχωρήσει από την ενεργό δράση. Κατά σύμπτωση, λίγο πριν μπουν σε μια τελική ευθεία οι πιθανολογούμενες έντονες νέες διεργασίες στο τραπεζικό σύστημα. Η φιλοσοφία του κ. Μαντζούνη υπήρξε πάντα υπέρ ενός πιο μαζεμένου και, ει δυνατόν, αυτόνομου σχήματος. Μένει να δούμε αν και πώς θα απαντήσει ο όμιλος, ο οποίος φέρεται να βρίσκεται σε πιο ψύχραιμη κατάσταση αν δρομολογηθούν εξελίξεις. Δύσκολα πάντως θα μείνει απ έξω, επαναλαμβάνοντας τη συντηρητική στάση που τήρησε και στο θέμα της Αγροτικής αλλά και στην υπόθεση των κυπριακών τραπεζών, η οποία έδωσε τη δυνατότητα στην Πειραιώς να επιτεθεί και να γιγαντωθεί.
4 vs Και αυτό όχι μόνο μεταξύ των γαλάζιων και των πράσινων υπουργών μεταξύ τους αλλά και μεταξύ υπουργών και βουλευτών του ίδιου κόμματος. Το Μέγαρο Μαξίμου προσπαθεί να υποβαθμίσει τις συνεχείς κόντρες, και στελέχη κοντινά στον πρωθυπουργό τονίζουν ότι όλες οι νέες κυβερνήσεις προσπαθούν στην αρχή να βρουν τον βηματισμό τους. Θεωρούν δε ότι είμαστε και σε μια περίοδο αρκετά πιο χαλαρή από ό,τι πριν. «Τα έσοδα βαίνουν καλώς, η τουριστική κίνηση είναι ικανοποιητική, οι θετικές ειδήσεις στην οικονομία είναι πολλές» έλεγε κυβερνητικό στέλεχος υποβαθμίζοντας τις κόντρες του καλοκαιριού μέσα στην κυβέρνηση. Ωστόσο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός καταλαβαίνει ότι στο κυβερνητικό σχήμα που έφτιαξε μαζί με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Βαγγέλη Βενιζέλο οι 2 «κατηγορίες» υπουργών που έχουν σχηματιστεί αποτελούν κίνδυνο για τη συνοχή της κυβέρνησης ειδικά όταν ενόψει υπάρχει συνάντηση της κυβέρνησης με την τρόικα και όταν θα αρχίσει να συζητείται η λύση του ελληνικού χρέους το φθινόπωρο. Στην κυβέρνηση υπάρχει ακόμα ένα κραταιό μπλοκ μεταρρυθμιστών το οποίο δεν αναφέρει τη λέξη «αλλαγή πολιτικής», θεωρώντας ότι η πολιτική που έχει εξαγγελθεί από την αρχή της τετραετίας από τον ίδιο τον πρωθυπουργό περιέχει στη δεύτερη φάση της ανοίγματα προς τον λαό, μέτρα ανακούφισης και μειώσεις φόρων. Ακόμα και το μεσοπρόθεσμο μιλάει για μειώσεις φόρων από τη στιγμή που το νέο φορολογικό σύστημα δεν είναι διάτρητο (όπως ήταν παλαιότερα) ενώ μετά την ελάφρυνση του χρέους μέσα από την επιμήκυνση θα υπάρξουν πιο χαλαροί προϋπολογισμοί. Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, ο υπουργός Ανάπτυξης, Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, και ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα βρίσκεται πιο κοντά σε αυτούς τους υπουργούς με τους οποίους κλείνει τα ζητήματα που υπάρχουν ενόψει της τρόικας. Ο κ. Χαρδούβελης, παρόλο που θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, είναι υπέρμαχος των μειώσεων στους φόρους, ενώ σε άτυπη ΑΠΟ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗ στην πλέον αντιμνημονιακή ακροστιχίδα του παπανδρεϊκού ρέκβιεμ εξελίσσεται η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, η οποία μέσω Facebook έκανε εμφανές το πολιτικό της στίγμα. Εδώ και πολύ καιρό η ίδια αρνείτο να τοποθετηθεί, αλλά στο παρασκήνιο οι περισσότεροι γνώριζαν για το πού πάει το πράγμα με τη Μαριλίζα. Οι ύμνοι προς τον Αλέξη Τσίπρα και η έντονη κριτική για «τη συγκυβέρνηση και τις δυνάμεις που τη στηρίζουν» ήταν το δυναμικό δίπολο της σκέψης της το οποίο φυσικά δεν ισορροπεί με τον πρότερο ρόλο της στην κυβέρνηση του πρώτου μνημονίου το 2010. Το κείμενο άρεσε, φυσικά, στους φίλους της Μαριλίζας, αρκετοί από τους οποίους στα σχόλια τους στήριζαν ανοικτά τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά υπήρξαν και οι σκληρές αναρτήσεις προς το πρόσωπο της Μαριλίζας όπου στηλίτευσαν το μένος της εναντίον του ΠΑΣΟΚ του κόμματος, δηλαδή, που την ανέθρεψε πολιτικά, την έστειλε στη Βουλή και την Ευρωβουλή, την ανέδειξε στην πρώτη γυναίκα γραμματέα του και, φυσικά, την έκανε δύο φορές υπουργό και μάλιστα τη δεύτερη όταν είχε ξεσπάσει πλέον η θύελλα των μνημονιακών
5 ενημέρωση αποκάλυψε ότι ήδη γίνεται επεξεργασία για το πώς θα μειωθούν χωρίς να επηρεάσουν τα έσοδα του κράτους η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης και ο φόρος στα ακίνητα. Πράγμα εξ ορισμού δύσκολο από τη στιγμή που τα βασικά έσοδα του κράτους προέρχονται από τους συγκεκριμένους φόρους. Τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στο ασφαλιστικό σύστημα προκρίνει ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος δεν βρίσκεται τυχαία στην ίδια θέση επιβιώνοντας από ανασχηματισμούς και δύσκολες διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Ο ίδιος έχει ένα δύσκολο καλοκαίρι αλλά και φθινόπωρο, καθώς θα κληθεί να προωθήσει την ενοποίηση των ταμείων αλλά και την καλυτέρευση της εισπραξιμότητας των ληξιπρόθεσμων χρεών στα ταμεία, με τα οποίες κλείνει ένας μεγάλος κύκλος παρεμβάσεων στο ασφαλιστικό σύστημα. Σταθερός στη συνέχιση της πολιτικής των διαρθρωτικών παρεμβάσεων είναι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που θα πρέπει να διαχειριστεί 15.000 απολύσεις το επόμενο διάστημα, ενώ και ο Νίκος Δένδιας θα πρέπει να επιταχύνει τις προσπάθειες στην απορρόφηση κονδυλίων και κυρίως όπως φάνηκε εξαρχής στην εξάλειψη των καρτέλ στην αγορά που κρατούν τις τιμές αρκετά υψηλές ακόμα ενώ έχουν μειωθεί τα εισοδήματα. Στην αντίπερα όχθη, ο πρωθυπουργός θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια σειρά υπουργών οι οποίοι θα αντιδρούν σε πρωτοβουλίες που ακουμπούν τα λαϊκά στρώματα. Συγκεκριμένα, οι υπουργοί Εσωτερικών, Αργύρης Ντινόπουλος, Παιδείας, Ανδρέας Λοβέρδος, Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Καρασμάνης, ο αναπληρωτής Αγροτικής Ανάπτυξης Πάρις Κουκουλόπουλος και ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γεράσιμος Γιακουμάτος όπως άλλωστε έχουν δείξει ως τώρα συγκροτούν μια πιο φιλολαϊκή φωνή μέσα στην κυβέρνηση, που άλλες φορές εκφράζεται εξυπηρετώντας προσωπικές στρατηγικές, άλλες πολιτικών, τις οποίες η Μαριλίζα υπηρέτησε μέχρι το 2012, οπότε και παραιτήθηκε από τη θέση της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών... Όλα αυτά, βέβαια, είναι για πολλούς περασμένα-ξεχασμένα, αφού τώρα προέχει η σωτηρία του λαού και της πατρίδας. Για τη Μαριλίζα (η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, προβλέπει πως το φθινόπωρο είναι πολύ φορές κάτω από πιέσεις του κόσμου, ή άλλες φορές παραπλανητικά στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου επικοινωνιακού παιχνιδιού που θυμίζει το αμερικάνικο παιχνίδι «καλός και κακός αστυνομικός» Πού θα οδηγήσει όλο αυτό το ετερόκλητο μίγμα; Μπορεί και να δυναμώσει τις σχέσεις της κυβέρνησης με την κοινωνία καθώς η κοινωνία η ίδια έδειξε ότι έχει μια σχετική ανοχή στην κυβέρνηση αλλά θέλει να καταλαβαίνει την «ανάσα» της και το κυβερνητικό επιτελείο. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει και ρήξη όπως παραλίγο να γίνει στην περίπτωση Λοβέρδου-Μητσοτάκη με το καλημέρα. Ωστόσο, μοιρασμένες εμφανίζονται όχι μόνο η κυβέρνηση και τα δύο κόμματα που την απαρτίζουν αλλά και η γαλάζια και πράσινη Κ.Ο. Για παράδειγμα, πέντε γαλάζιοι «αντάρτες» (Δάνης Τζαμτζής, Ηλίας Βλαχογιάννης, Θεόδωρος Σολδάτος, Παύλος Βογιατζής και Δημήτρης Κυριαζίδης) εισέπραξαν κυβερνητικό όχι στο αίτημα τους για ένταξη και των ενστόλων στην τροπολογία για την αποκατάσταση των αμοιβών των δικαστικών λειτουργών. Στο «αγκάθι» με τις καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών με το έναν ή τον άλλον τρόπο η Ελίζα Βόζενμπεργκ, ο Φαήλος Κρανιδιώτης αλλά πρόσφατα και ο Ευριπίδης Στυλιανίδης στέκονται στο πλευρό των απολυμένων γυναικών, ενώ ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών, Αργύρης Ντινόπουλος, έριξε τα καρφιά του προς τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Κικίλια, για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν οι καθαρίστριες από τους αστυνομικούς. Επίσης, ήδη ασκούν κριτική στην κυβέρνηση και κάποιοι δυσαρεστημένοι του ανασχηματισμού όπως οι Αρβανιτόπουλος, Παναγιωτόπουλος, Μακρή και Γκιουλέκας. Στο άλλο στρατόπεδο, των «μεταρρυθμιστών», με πρώτο και καλύτερο τον Κωστή Χατζηδάκη που υπερασπίζεται τη συνέχιση της πολιτικής στην οποία και ο ίδιος είχε συμμετοχή, μαζί του συντονίζονται και βουλευτές όπως οι Λευτέρης Αυγενάκης, Μανούσος Βουλουδάκης, Θανάσης Δαβάκης κ.ά. πιθανό να πάμε σε εκλογές) η σωτηρία αυτή φαίνεται πως είναι ταυτισμένη με τη συγκρότηση ενός μετώπου του ΣΥΡΙΖΑ με τις «ευρύτερες σοσιαλιστικές-προοδευτικές δυνάμεις που προέρχονται κυρίως από το κοινωνικό ΠΑΣΟΚ»... Εξάλλου, όπως σχολιάζει και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ τρύπωσε η Λούκα, γιατί όχι και η Μαριλίζα; Σε απόλυτο φιάσκο κατέληξε το κεντροαριστερό προσκλητήριο του Αλέξη Τσίπρα με αφορμή το νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ». Οι βουλευτές της ΔΗΜ.ΑΡ. και του ΚΚΕ αγνόησαν το κάλεσμα, ενώ και από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε η παραμικρή ανταπόκριση. Ποιοι έμειναν να παριστάνουν τους πόλους της νέας Κεντροαριστεράς του Αλέξη; Κάτι ξεχασμένα απομεινάρια από το βαθύ ΠΑΣΟΚ όπως η Λούκα Κατσέλη, ξεπερασμένη και περιθωριοποιημένη από την ίδια την κοινωνία, όπως δείχνει και η τύχη της πολιτικής της κίνησης, και λάτρης όπως και ο σύζυγός της των μεθόδων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αρχισυνδικάλες όπως ο υπόδικος για σειρά κακουργημάτων Ν. Φωτόπουλος που κατηγορείται για τα εκατομμύρια που τσέπωνε η ΓΕΝΟΠ από τη ΔΕΗ, καισαρίσκοι που ανεβοκατέβαζαν με το έτσι θέλω τους διακόπτες του ρεύματος και που επί δεκαετίες πλούτιζαν εις βάρος των δημόσιων επιχειρήσεων. Και τώρα προσπαθούν μέσω του ΣΥΡΙΖΑ να αναβιώσουν τις κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις αντιτιθέμενοι στις ιδιωτικοποιήσεις ώστε να επιστρέψει το καθεστώς της συνδιαλλαγής με τους εθνικούς προμηθευτές που κατέστρεψε τις ΔΕΚΟ, αλλά συντηρούσε την προσωπική τους πολυτελή διαβίωση. Από κοντά και ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ, Αντώνης Καλφαγιάννης, ξέρετε, της κρατικοδίαιτης ΕΡΤ των χιλιάδων ρουσφετολογικών προσλήψεων και των εκπομπών της μηδενικής ακροαματικότητας και τηλεθέασης, που όμως κόστιζαν στον ελληνικό λαό όσο μία παραγωγή του Χόλιγουντ! Και μαζί με αυτούς στο κάλεσμα του Αλέξη Τσίπρα ανταποκρίθηκαν και κάτι «τελειωμένοι» βουλευτές που παριστάνουν τους ανεξάρτητους όπως η κυρία Θεοδώρα Τζάκρη, η οποία παριστάνει την πασιονάρια και την αριστερή φορώντας συνολάκια Σανέλ και γόβες Λουμπουτέν! Καθώς και ο γυρολόγος της κεντροαριστεράς Οδυσσέας Βουδούρης, που τον ανακάλυψε ο Γ. Παπανδρέου, τον εξέθρεψε ο Φώτης Κουβέλης, ανεξαρτητοποιήθηκε και τώρα φλερτάρει με έναν ακόμη προορισμό στη σύντομη πολιτική καριέρα του. Ή και κάποια «ορφανά» της ΔΗΜ.ΑΡ. και του ΠΑΣΟΚ όπως ο Πάρις Μουτσινάς και ο Θόδωρος Παραστατίδης που εσχάτως πάνε πακέτο. Από τη μεγαλειώδη μάζωξη δεν έλειψε όμως και η Δεξιά! Βλέπετε, η.. κεντροαριστερά που μαζεύει ο Αλέξης δεν φτάνει και δεν βγαίνουν τα κουκκιά. Οπότε χρειάζεται και ολίγη Δεξιά, όπως η ΑΝ.ΕΛΛ. του κ. Καμμένου. Την οποία εκπροσώπησε η τρομερή Ραχήλ Μακρή. Ξέρετε, εκείνη που σκαρφάλωσε στα κάγκελα της ΕΡΤ για να την παίρνουν οι κάμερες αλλά δεν ψήφιζε τις παραπομπές των χρυσαυγιτών Μαζί με αυτούς και κάτι εκπρόσωποι του «μηδέν κόμμα τίποτα» στις εκλογές, αριστεριστές, υπόλοιπα της διάσπασης των Οικολόγων κ.λ.π. Όπως αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, φιάσκο η πρόβα τζενεράλε για την καινούργια στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που ήθελε να ανοίξει, λέει, «βεντάλια» συμμαχιών αλλά δεν φαίνεται να ανοίγει ούτε παλάμη. Ζητώντας, πάντως, τη στήριξη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε «Καλούμε σε ένα πλατύ, ανοιχτό, παλλαϊκό μέτωπο ώστε σε πρώτη φάση να μη περάσει το νομοσχέδιο για τη μικρή ΔΕΗ» και συνέχισε λέγοντας «Η ίδια η ζωή βάζει επιτακτικά τα διλήμματα και δεν μπορείς να τα αποφύγεις». Παρά τον πολύ φτωχό απολογισμό σε επίδοξους συμμάχους, η εκτίμηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η μάχη κατά της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις που δεν ανήκουν απαραίτητα στην Αριστερά, δίνοντας τον αγώνα ενάντια στο ξεπούλημά της, γι αυτό και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε «Το μέτωπο που συγκροτούμε φιλοδοξούμε να είναι παρόν και την επόμενη μέρα. Ώστε να εμποδίσουμε την υλοποίηση ενός εγκληματικού για το δημόσιο συμφέρον σχεδιασμού». Σηκώνοντας στα ύψη τους τόνους, ο κ. Τσίπρας επανέφερε τη δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ «Θα επαναφέρουμε τη ΔΕΗ υπό δημόσιο έλεγχο, σε μια ενιαία επιχείρηση. Και ας μην προτρέξουν κάποιοι να μιλήσουν για ουτοπία και για υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα». Η Αγίου Κωνσταντίνου με επιστολή του γραμματέα της Κ.Ο. Δημήτρη Αναγνωστάκη απάντησε αρνητικά στην πρόσκληση Τσίπρα, εμφανίζεται όμως πρόθυμη για διάλογο, ενώ κύκλοι του ΚΚΕ σημειώνουν πως «Είναι σαφής η θέση του ΚΚΕ ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και ενάντια σε κάθε μορφής ιδιωτικοποίηση, είναι κάτι που το έχουμε δείξει και με τους αγώνες μας και με την παρουσία του κόμματος στη Βουλή. Αλλά άλλο πράγμα η εκδήλωση ενός σωματείου φορέα και άλλο μια κομματική εκδήλωση με σκοπιμότητες», που όπως λένε χαρακτηριστικά «δεν έχουμε καμμία θέση να πάμε εκεί πέρα».
6 Η κυβέρνηση επιχειρεί κατόπιν εορτής επαναξιολόγηση όλων των σκληρών μέτρων των μνημονίων που έχουν επιβληθεί σε φορολογούμενους, νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τον Μάιο του 2010. Δηλαδή η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών βάζει στόχο να αντικαταστήσει (και όχι να καταργήσει) φόρους και χαράτσια που έχουν αποδεχθεί αναποτελεσματικά με άλλα, που θα κριθούν λιγότερο επώδυνα και θα επιλεγούν έπειτα από έλεγχο για τις επιπτώσεις (και όχι μόνο τις δημοσιονομικές) που θα έχουν. Ανοίγει έτσι «παράθυρο» για να αλλάξει και πάλι από το 2015 ο φόρος στα ακίνητα (ΕΝΦΙΑ), καθώς και άλλα εισπρακτικά μέτρα. Πηγή του υπουργείου Οικονομικών έλεγε πως πρέπει να εφαρμοστούν όλα τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και συνδέονται με την τρέχουσα αξιολόγηση από την τρόικα, για να μη χαθεί η αξιοπιστία της χώρας στις διαπραγματεύσεις. Τόνιζε, όμως, πως πρέπει να βρεθούν άλλα μέτρα που να οδηγούν στον ίδιο δημοσιονομικό στόχο, χωρίς τυφλές θυσίες. Το στίγμα για αλλαγή της φορολογικής πολιτικής έδωσε αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος, στην τελική ευθεία προς τις εκλογές, έκανε λόγο για «ανάλυση ευαισθησίας όλων των πολιτικών προκειμένου να ικανοποιηθεί ο πολίτης». «Ήρθε ή ώρα να δούμε ποιος πληρώνει τη νύφη» είπε ο ίδιος αξιωματούχος δείχνοντας τον νέο φόρο στα ακίνητα (ΕΝΦΙΑ) που θα αρχίσουν να πληρώνουν από τον επόμενο μήνα 5,5 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων. Η κυβέρνηση λίγο πριν από τη «συγκοπή» που θα υποστούν οι φορολογούμενοι στέλνει μήνυμα μελλοντικών φοροελαφρύνσεων, αρχής γενομένης από το 2015. Από «δεύτερο μάτι» θα περάσει η ειδική εισφορά αλληλεγγύης που πληρώνουν οι μισθωτοί και το Τέλος Επιτηδεύματος των 650 ευρώ με το οποίο επιβαρύνονται επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες. Μένει να διευκρινιστεί εάν εκτός από τους φόρους θα επανεξεταστούν και οι περικοπές που έγιναν στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ, κάτι που θα επηρεάσει και τις μειώσεις που έγιναν στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα. Πρέπει να σημειωθεί ότι από την «πρέσα» του μνημονίου δεν γλύτωσαν ούτε οι εργασιακές σχέσεις, που οδηγήθηκαν σε πλήρη ισοπέδωση. «Όλα αυτά πρέπει κάποιος να τα δει νηφάλια» ανέφερε με νόημα ο ίδιος αξιωματούχος, για να προσθέσει: «Είμαστε σε μια εποχή που χρειάζεται ηρεμία, να μην παίρνουμε αποφάσεις στο πόδι και να δούμε στο σύνολο τι μπορούμε να κάνουμε». Άλλωστε, την επόμενη εβδομάδα θα υπάρξουν ανακοινώσεις για τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που ανοίγουν τον δρόμο για την αποκατάσταση των περικοπών στα ειδικά μισθολόγια (στρατιωτικοί, πανεπιστημιακοί, δικαστές, γιατροί του ΕΣΥ κ.ά.). Θα προηγηθεί η συζήτηση του θέματος σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Όπως έχει επισημάνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, η αναπλήρωση του συνόλου αυτών των περικοπών θα κοστίσει περί το 1 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Τη Δευτέρα στη συνεδρίαση του EuroWorking Group την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει ο Χριστόδουλος Στεφανάδης, ο οποίος θα ενημερώσει τους εταίρους για την υλοποίηση των 12 προαπαιτούμενων που θα ανάψουν το πράσινο φως για τις δύο υποδόσεις του 1 δισ. ευρώ, αλλά και για τις επιστροφές από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο των κεντρικών τραπεζών. Η Αθήνα περιμένει άλλα 8,9 δισ. ευρώ από την τρόικα, τα οποία όμως θα δοθούν μετά την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου. Η τρόικα θα επισκεφτεί τον Ιούλιο τη χώρα μας, ενώ ο ίδιος ανώτερος παράγοντας του υπουργείου χαρακτήρισε «λογικές» τις πιέσεις από τους δανειστές. «Πρέπει επιτέλους να βάλουμε πόδι και να πούμε ότι ως Ελλάδα αυτό θέλουμε να κάνουμε, και να τους δείξουμε ότι το κατέχουμε. Η υλοποίηση των προαπαιτούμενων είναι σημαντική για λόγους αξιοπιστίας» είπε χαρακτηριστικά. Σε μια προσπάθεια να απομυθοποιήσει την τρόικα είπε «δεν είναι η Θεά», ενώ χαρακτήρισε μεγάλο πρόβλημα την ύφεση λόγω της έλλειψης ρευστότητας στην οικονομία, αλλά και το πώς «οι τράπεζες θα επιλύσουν τα προβληματικά δάνεια. Είναι ευκαιρία αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού τομέα, θα απαιτηθούν 3 έως 4 χρόνια για αυτό. Το κλειδί είναι πώς θα πέσει χρήμα». Κεντρικό κεφάλαιο για το νέο υπουργό Οικονομικών είναι και το θέμα της φοροδιαφυγής, είπε το ίδιο στέλεχος. Για να τονίσει: «Ο κουμπαράς είναι η φοροδιαφυγή και να ελαφρυνθεί ο πολίτης. Είναι ο μόνος τομέας όπου μπορώ να βρω λεφτά και έσοδα. Θα ασχοληθώ πολύ περισσότερο από τους παλαιότερους υπουργούς. Ο σχεδιασμός θα γίνει με τη Σαββαΐδου. Τομή είναι η ηλεκτρονικοποίηση και η αποφυγή επαφής πολίτη και εφορίας. Πρέπει να επενδύσουμε σε υποδομές». Εν τω μεταξύ, την επόμενη εβδομάδα θα υπάρξουν ανακοινώσεις και για τη δεύτερη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές.
7 Δηλαδή οι διοικήσεις των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών, Πειραιώς, Εθνικής, Alpha Βank και Eurobank, από τον Νοέμβριο δεν θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά θα ελέγχονται απευθείας από την ΕΚΤ και τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης θα ελέγχει συνολικά 130 τραπεζικούς ομίλους που ελέγχουν με τη σειρά τους περίπου 2.000 τράπεζες στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της τραπεζικής ενοποίησης οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, π.χ. η ΤτΕ, η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας, ή της Γερμανίας, ή της Πορτογαλίας, χάνουν την εποπτεία των μεγάλων τραπεζών. Ακριβώς το ίδιο θα συμβεί και στην Ελλάδα, όπου η Τράπεζα της Ελλάδος θα χάσει τον εποπτικό ρόλο στις 4 συστημικές, και εποπτικά θα ελέγχει μόνο τις 2 μικρότερες Attica Βank και Πανελλήνια, μια και η Geniki Bank θα απορροφηθεί από την Πειραιώς, καθώς και τις συνεταιριστικές τράπεζες. Η ΤτΕ, ωστόσο, θα έχει τον έλεγχο δραστηριοτήτων όπως η κυκλοφορία των χαρτονομισμάτων, ο έλεγχος των δημόσιων οικονομικών και η παρακολούθηση πλειάδας οικονομικών δεικτών. Και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο τους επόμενους μήνες η καθεμία από τις εγχώριες συστημικές τράπεζες θα πρέπει να έχει δημιουργήσει έναν ξεχωριστό μηχανισμό με σκοπό την επικοινωνία με την Τράπεζα της Ελλάδος και το νέο Εποπτικό Συμβούλιο του Ενιαίου Μηχανισμού της ευρωζώνης (Single Supervisory Mechanism SSM). Ειδικότερα, σε κάθε τραπεζικό ίδρυμα θα δημιουργηθεί μια ομάδα εργασίας η οποία κατά τις επιταγές του SSM θα πρέπει να στελεχωθεί με τραπεζικούς υψηλού επιπέδου. Το έργο της θα είναι η συνεχής συλλογή στοιχείων για την πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών των τραπεζών, τα οποία μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος θα καταλήγουν στην ΕΚΤ και στο Εποπτικό Συμβούλιο. Με τον τρόπο αυτόν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ευρωσυστήματος θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή τις τράπεζες που Σημαντικό ρόλο στη νέα εποχή για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο θα διαδραματίσει και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), η οποία θεωρείται βέβαιο πως θα έχει λόγο μαζί με την ΕΚΤ σε διαδικασίες που μέχρι σήμερα εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της εκάστοτε εθνικής κεντρικής τράπεζας. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ο έλεγχος της φερεγγυότητας της κεφαλαιακής επάρκειας και της συγκέντρωσης κινδύνων των τραπεζών, καθώς και η χορήγηση άδειας λειτουργίας. Με τον νέο μηχανισμό, η εποπτεία θα έχει άμεση αναφορά σε ΕΚΤ και ΕΒΑ, μέσω της ΤτΕ, χωρίς τη δυνατότητα εγχώριας διαμεσολάβησης. Όπως προβλέπει το σχέδιο για την τραπεζική εποπτεία, τα καθήκοντα της ΕΚΤ θα σχεδιάζονται και θα εκτελούνται από το Εποπτικό Συμβούλιο το οποίο θα συγκροτηθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Το Εποπτικό Συμβούλιο θα αναλάβει προπαρασκευαστικές εργασίες και θα συντάσσει πλήρεις προτάσεις αποφάσεων προς έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Σε αυτό, ο πρόεδρος θα έχει πενταετής θητεία, ο αντιπρόεδρος θα επιλέγεται μεταξύ των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, ενώ στη σύνθεσή του θα βρίσκεται, εκτός από τέσσερις εκπροσώπους της ΕΚΤ, και ένας εκπρόσωπος από την αρμόδια Αρχή κάθε συμμετέχουσας χώρας. θα εποπτεύουν. Στο πλαίσιο του νέου συστήματος η ΕΚΤ θα ασκεί άμεση εποπτεία στα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ θα συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο των υπόλοιπων μικρότερων τραπεζών που θα βρίσκονται υπό τη γενική επίβλεψη της ΕΚΤ. Εξάλλου η Ευρωτράπεζα θα μπορεί να αποφασίσει ανά πάσα στιγμή να αναλάβει την ευθύνη εποπτείας λιγότερο σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Στην τρέχουσα χρονική συγκυρία οι αρμόδιες μονάδες των τραπεζών συνεχίζουν τη συμπλήρωση των φακέλων για μεγάλο αριθμό δανείων, ειδικά σε στεγαστικά δάνεια και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που πρέπει να σταλούν στην ΕΚΤ για την αξιολόγηση των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων. Πρόκειται για μια επίπονη και πρωτόγνωρη για τα τραπεζικά στελέχη διαδικασία. Δεν είναι τυχαίο ότι πραγματοποιήθηκαν ακόμη και σεμινάρια για την εκπαίδευση του προσωπικού που συμπληρώνει τις φόρμες της ΕΚΤ. Στις ελληνικές τράπεζες πάντως επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για τα αποτελέσματα των stress tests μετά την ολοκλήρωση του δεύτερου κύκλου ανακεφαλαιοποίησής τους. «Η ΕΚΤ θα έχει σημαντικές αρμοδιότητες όσον αφορά στη λειτουργία των εμπορικών τραπεζών της ευρωζώνης, όταν θα αναλάβει την εποπτεία τους, προς τα τέλη του 2014, μεταξύ των οποίων την ανάκληση των τραπεζικών αδειών και την έγκριση των τραπεζικών εξαγορών. Η ΕΚΤ θα είναι αποκλειστικά αρμόδια να χορηγεί και να ανακαλεί άδειες για τα πιστωτικά ιδρύματα και να αξιολογεί τις εξαγορές στρατηγικών ποσοστών σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα», ανέφερε σε έγγραφό της η κεντρική ευρωτράπεζα σχετικά με τη συνεργασία της με τις εθνικές εποπτικές Αρχές στο πλαίσιο του νέου Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Εξάλλου, η ΕΚΤ δημοσιοποίησε πριν από λίγο καιρό τα τέλη που θα εισπράττει από τις τράπεζες για την άσκηση του εποπτικού τους ρόλου. Όπως ανακοινώθηκε, οι δαπάνες για την τραπεζική εποπτεία το 2015 εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 260 εκατ. ευρώ. Οι περισσότερες τράπεζες υπό την άμεση εποπτεία της ΕΚΤ θα καταβάλλουν ποσό μεταξύ 0,7 εκατ. ευρώ και 2 εκατ. ευρώ ετησίως. Οι μεγαλύτερες τράπεζες θα καταβάλλουν κατά προσέγγιση 15 εκατ. ευρώ, οι μικρότερες περίπου 2.000 ευρώ. Ο κανονισμός της ΕΚΤ σχετικά με τα εποπτικά τέλη θα τεθεί σε ισχύ πριν από τις 4 Νοεμβρίου 2014, ημερομηνία κατά την οποία η ΕΚΤ θα αναλάβει τα εποπτικά της καθήκοντα. Θεωρούν ότι εάν προκύψουν νέες ανάγκες, θα κινηθούν σε χαμηλά και διαχειρίσιμα επίπεδα. Στόχος είναι πάση θυσία ενδεχόμενα κεφαλαιακά ελλείμματα να καλυφθούν με ίδια μέσα, καθώς πλέον οι κανονισμοί κρατικής στήριξης στην Ε.Ε. είναι πολύ αυστηροί. Όπως έχει επισημάνει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν Γκερτ Κούπμαν, στις τράπεζες που θα χρειαστεί να λάβουν βοήθεια από τα δημόσια ταμεία οι μέτοχοί τους και οι ομολογιούχοι θα υποστούν ζημιές προτού παρασχεθεί η οποιαδήποτε στήριξη.
8 Να σημειωθεί πως τις προηγούμενες ημέρες το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε συνεργασία με τις τράπεζες ολοκλήρωσε τα πλάνα αναδιάρθρωσης ή restructuring plan που θα χρησιμοποιηθούν και στα stress tests της ΕΚΤ και τα οποία περιλαμβάνουν την πώληση του 80% των θυγατρικών στο εξωτερικό και καθολική πώληση των θυγατρικών εντός Ελλάδας. Ειδικά στις ασφαλιστικές η απόφαση για πώληση των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων είναι σχεδόν καθολική. Όσες τράπεζες έχουν στην κατοχή τους μεγάλα ακίνητα ή ξενοδοχεία επίσης θα τα πωλήσουν αλλά δεν θα είναι άμεσα υλοποιήσιμη αυτή η ρήτρα λόγω των μειωμένων τιμών των ακινήτων. Στη μεταβίβαση του 13,46% της Eurobank Properties σε δυο ξένους θεσμικούς προχώρησε τις προηγούμενες ημέρες η Eurobank, ενισχύοντας την κεφαλαιακή της βάση κατά 120 εκατομμύρια ευρώ. Η διάθεση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη μέσω δύο πακέτων τα οποία αποκτήθηκαν, από τα Capital και Wellington funds τα οποία συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον μακροπρόθεσμων χαρτοφυλακίων παγκοσμίως. To Wellington που απέκτησε το πακέτο των 9,75 εκατομμυρίων μετοχών είναι ήδη μέτοχος της Eurobank Properties και ως εκ τούτου μετά την απόκτηση του πακέτου θα υποχρεωθεί να γνωστοποιήσει τη μεταβολή της μετοχικής του θέσης. Το Capital είναι αμοιβαίo κεφάλαιo μεγάλου ξένου επενδυτικού οργανισμού που συμμετέχει μεταξύ άλλων και στο μετοχικό κεφάλαιο της Eurobank. Για τη Eurobank η πώληση του 13,46% της Eurobank Properties απελευθερώνει κεφάλαια 120 εκατ. ευρώ για την τράπεζα, η οποία έτσι ολοκληρώνει με επιτυχία το πλάνο κεφαλαιακής ενίσχυσης με το βασικό σενάριο της πρόσφατης αύξησης προσημείωσης που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος. Πλέον το ποσοστό της τράπεζας στη Eurobank Properties υποχωρεί στο 20%, όπως επιβάλλει το πλάνο της αναδιάρθρωσης της τράπεζας. Υπενθυμίζεται ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες της Eurobank με το βασικό σενάριο είχαν υπολογιστεί 2,95 δισ., εκ των οποίων τα 2,86 καλύφθηκαν μέσω της αύξησης κεφαλαίου και τα 120 εκατ. μέσω της πώλησης του 13,46% της ΕΥΠΡΟ. Το ποσοστό της Eurobank στην Properties υποχωρεί πλέον στο 20%, η τράπεζα όμως βάσει της συμφωνίας μετόχων με την Fairfax θα συνεχίσει να έχει για μερικά χρόνια ακόμα το μάνατζμεντ της ΑΕΕΑΠ και επομένως να την ενοποιεί. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται ξενοδοχεία και ακίνητα, με τις τραπεζικές διοικήσεις να έχουν θέσει ως στόχο την πώλησή τους το αργότερο έως τον Σεπτέμβριο του 2017. Στην Alpha Bank κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η πώληση του Χίλτον, καθώς η τράπεζα διευθέτησε στο παρελθόν τις ασφαλιστικές της εργασίες. Το «Hilton Αθηνών» ανήκει στην Ιονική Ξενοδοχειακή, θυγατρική του ομίλου Alpha Banκ, αποτελούσε δε το καύχημα του Γ. Κωστόπουλου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο όμιλος της Alpha Bank έχει δεχθεί προτάσεις για την εξαγορά του ξενοδοχείου, χωρίς ακόμη να έχει ληφθεί καμμία οριστική απόφαση από τη διοίκηση. Πάντως, όπως ανέφερε στη γενική συνέλευση η διοίκηση της Ιονική Ξενοδοχειακή το όποιο ενδιαφέρον για την πώληση του Hilton Aθηνών είναι μέχρι στιγμής σε θεωρητικό επίπεδο, έστω κι αν ο όμιλος της Alpha Bank έχει δεχθεί το τελευταίο διάστημα κρούσεις από τρίτους ενδιαφερομένους, κυρίως funds του εξωτερικού. Σύμφωνα με τη διοίκηση, στην παρούσα φάση δεν έχει κινηθεί καμμία επίσημη διαδικασία για την πώληση της εταιρείας, ενώ δεν υπάρχει και κανένα χρονοδιάγραμμα που να δεσμεύει τον όμιλο για την πώληση του ξενοδοχείου. Υπενθυμίζεται εδώ ότι το πιο πρόσφατο σενάριο έφερε τον δισεκατομμυριούχο ομογενή επιχειρηματία από τις ΗΠΑ και υποψήφιο δήμαρχο κ. Τζον Κατσιματίδη ο οποίος μάλιστα βρίσκεται στο νούμερο 458 της λίστας Forbes να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά του Hilton Αθηνών. Όσον αφορά στις επιδόσεις του ιστορικού ξενοδοχείου της Αθήνας, το οποίο αναδείχθηκε πέρυσι το τέταρτο καλύτερο επιχειρηματικό ξενοδοχείο στην Ευρώπη, η θετική τάση που ξεκίνησε από το 2013 και έφερε αύξηση όσον αφορά στις πληρότητες για το Hilton Aθηνών σε ποσοστό κοντά στο 61% συνεχίζεται κι εφέτος. Εκτός από το Hilton, ο όμιλος της Αlpha Bank στα καλύτερα ακίνητα που διαθέτει προς πώληση περιλαμβάνει εννέα ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες βρίσκονται στη Λαμία, στην Πάτρα, στη Ραφήνα, στο Λουτράκι, στην Αίγινα, στον Βόλο, στην Ιεράπετρα και στη Λακωνία. Στη Eurobank δρομολογείται η πώληση ή η μακροχρόνια ενοικίαση, ανάλογα με το επενδυτικό ενδιαφέρον, για το ξενοδοχείο Capsis στην Ρόδο, αλλά και η πώληση, εάν υπάρξει επενδυτής, του King George, που ανακαινίστηκε και πέρασε στη διαχείριση της Εταιρείας Ελληνικών Ξενοδοχείων Λάμψα Α.Ε. που έχει και τη «Μεγάλη Βρετάννια». Έχει δημιουργηθεί δηλαδή πάνω στην πλατεία Συντάγματος ένα ισχυρό ξενοδοχειακό δίπολο που προσελκύει το μεγαλύτερο κομμάτι του τουρισμού της πρωτεύουσας. Το King George ΙΙ, που μετράει συνολικά περίπου 160 χρόνια ύπαρξης (αρχικά ως παλάτι και αργότερα ως σημείο συνάντησης της αυλής του Γεωργίου Β ), άνοιξε για πρώτη φορά το 1936, ενώ είχε ανακαινιστεί για το 2004 από τον όμιλο Δασκαλαντωνάκη, ο οποίος διέθεσε πάνω από 20 εκατ. ευρώ. Λόγω της κρίσης ο όμιλος εγκατέλειψε το
9 AIRFASTTICKETS: Μέχρι τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία πώλησης της NBGI Private Equity Funds, θυγατρικής της Εθνικής Τράπεζας, η οποία στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσής της αξιοποιεί περιουσιακά στοιχεία που δεν αποτελούν κομμάτι της βασική της δραστηριότητα. Η επενδυτική μονάδα της Εθνικής Τράπεζας στο Λονδίνο ιδρύθηκε το 2000 και έχει διαθέτει από 10 funds με υπό διαχείριση κεφάλαια περίπου 900 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, προβάδισμα για την απόκτηση της NBGI Private Equity έχει μέχρι στιγμή το επενδυτικό κεφάλαιο Coller Capital, που φέρεται να έχει υποβάλει πρόταση ύψους 330 εκατ. ευρώ. Η Εθνική από την πλευρά της ήθελε να εισπράξει ένα ποσό της τάξης των 450-500 εκατ. ευρώ, δεδομένου πως αυτό το ποσό βρίσκεται πιο κοντά έστω κι αν απέχει ακόμη σημαντικά από την πραγματική αξία και αποτίμηση της NBGI. Βεβαίως, η Εθνική έχει αποδείξει μέχρι τώρα ότι μπορεί να ρευστοποιεί με ευκολία περιουσιακά στοιχεία. Πάντως κύκλοι του Λονδίνου επισημαίνουν πως δημοσιεύματα που υπήρξαν σε διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο για τον πρόεδρο και CEO του private-equity της Εθνικής NBGI, Π. Στελλάκη, στο Λονδίνο σχετίζονται με την πώληση των θυγατρικών της τράπεζας. ακίνητο το οποίο ανήκει στον όμιλο Eurobank. Μέσα στο 2013 πέρασε στον έλεγχο της Λάμψα, που διέθεσε 2,5 εκατ. για νέα ανακαίνιση. To Capsis Ρόδου έχει περάσει στον έλεγχο της Eurobank από τον Νοέμβριο του 2011 με τη διαγραφή ισόποσου χρέους προς την τράπεζα της οικογένειας Καψή. Βρίσκεται στην Ιαλυσό στην παραλία της Ιξιάς, κι έχει συνολική επιφάνεια 48.500 τ.μ. σε οικόπεδο 35.800 τ.μ. Αποτελείται από πέντε κτίρια, στα οποία υπάρχουν συνολικά 691 δωμάτια με δυναμική περίπου 1.820 κλινών. Διαθέτει επίσης συνεδριακό κέντρο και χώρους δυναμικότητας 8.000 ατόμων, τρία εστιατόρια, τέσσερα μπαρ, δύο πισίνες και κτίριο με 51 διαμερίσματα. Επίσης, ο όμιλος της Εurobank στα προτεινόμενα προς πώληση ακίνητα περιλαμβάνει τρία ξενοδοχεία στο 36ο χλμ. Αθηνών-Σουνίου, στην Ιαλυσό της Ρόδου και στη Γεωργιούπολη Χανίων. Την ίδια στιγμή πολύ κοντά φαίνεται να βρίσκονται Εθνική Τράπεζα και Τζον Κάλαμος για την πώληση της Εθνικής Asset Management στο fund του τελευταίου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά από διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πολλούς μήνες ο ομογενής επιχειρηματίας βρίσκεται κοντά στην εξαγορά του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου της Εθνικής, το οποίο θα αξιοποιήσει στην προσπάθεια που θα κάνει να «υποδεχθεί» επενδύσεις επί ελληνικού εδάφους. Οι συζητήσεις είχαν διακοπεί τον περασμένο Δεκέμβριο, ξανάρχισαν τον Μάρτιο και όλα δείχνουν ότι εκτός πολύ σοβαρού απροόπτου θα κλείσουν θετικά. Προς το παρόν, είναι άγνωστο το τίμημα που έχει συμφωνηθεί. Να σημειωθεί ότι μετά την Εθνική Asset Management σειρά προς πώληση θα πάρει η Εθνική Ασφαλιστική. Στην τελική ευθεία βρίσκεται η διαδικασία πώλησης της Αγροτικής Ασφαλιστικής από την Τράπεζα Πειραιώς, με τις πληροφορίες να υποστηρίζουν πως ο νέος ιδιοκτήτης θα ανακοινωθεί το αργότερο μέχρι τα μέσα Ιουλίου. Την ΑΤΕ Ασφαλιστική διεκδικούν η Allianz SE, η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία στην Ευρώπη, και η Ergo Versicherungsgruppe AG, μονάδα της Munich Re. Η τιμή της Αγροτικής εκτιμάται μεταξύ 60 εκατ. ευρώ και 80 εκατ. ευρώ. Σχετικά με την Εθνική, η διοίκηση εξετάζει τις περιπτώσεις τουλάχιστον 15 μονάδων. Πρόσφατα η Εθνική πούλησε το Gerakina Beach, που ήταν κλειστό από το 2012, στο επενδυτικό fund Oaktree, και τη «Σάνη Α.Ε.» των αδελφών Ανδρεάδη. Να σημειωθεί ότι ίδιο δίδυμο έχει αποκτήσει και το ξενοδοχειακό συγκρότημα Oceania Club στα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, το οποίο διαχειρίζεται η «Σάνη Α.Ε.» από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του. Τα δύο αυτά ξενοδοχεία αποτελούν τον πρώτο κρίκο μιας ξενοδοχειακής αλυσίδας που πρόκειται να αναπτύξουν από κοινού στην Ελλάδα η Oaktree και η Σάνη Α.Ε. Tο Gerakina Beach είχε περάσει στην Εθνική Τράπεζα, καθώς ο προηγούμενος μισθωτής, η Star Hotels, αποχώρησε πριν από δύο χρόνια, λόγω μεγάλων οφειλών από μισθώματα. Ό σο και αν ψάξει κανείς, είναι δύσκολο να βρει κάποιον στην Ελλάδα που να μη γνωρίζει την Airfasttickets. Αν και οι περισσότεροι την γνωρίζουν ως το μοναδικό online γραφείο τουριστικών υπηρεσιών που προσφέρει εγγύηση φθηνότερης τιμής, η Airfasttickets είναι πραγματικά η ελληνική-πολυεθνική εταιρεία που αποτελεί μοναδικό case study, καθώς η ανάπτυξή της θυμίζει ελληνικό success story. Μια ιστορία επιτυχίας που αν τη διηγηθεί κανείς προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα, θαυμασμού και φθόνου. Η Airsfasttickets ιδρύθηκε το 2009 στον Πειραιά από τον Νικόλαο Κοκλώνη, έναν ανήσυχο επιχειρηματία που είχε όραμα να δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους μελλοντικούς πελάτες του να γνωρίσουν μέσω των ταξιδιών όλον τον κόσμο. Επικεντρωμένος στο επιχειρείν, επιδίωξε να δημιουργήσει μια εταιρεία που θα βελτιώσει τις ήδη υπάρχουσες δομές, θα αναπτύξει νέα μέσα με στόχο την προσέλκυση νέων πελατών αλλά και θα προσφέρει νέες και καινοτόμες προτάσεις αγοράς στον τομέα του τουρισμού. Συνεργαζόμενος με μερικούς από τους καλύτερους προμηθευτές στον τομέα του ταξιδίου, προσφέροντας ανταγωνιστικά πακέτα ταξιδίου σε πελάτες, εταιρείες και ταξιδιωτικά γραφεία, έχοντας την υποστήριξη μιας πελατοκεντρικής ομάδας με άμεση 24ωρη εξυπηρέτηση και έμφαση στην ασφάλεια των συναλλαγών με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής, πέτυχε σε λιγότερο από πέντε χρόνια η Airfasttickets να είναι η Νο3 εταιρεία στην Ευρώπη. Η ανάπτυξη της εταιρείας ήταν ραγδαία. Ξεκινώντας από ένα μικρό γραφείο στον Πειραιά, πραγματοποιώντας μια έξυπνη συνεργασία με την GROUPON σε Ελλάδα και Γερμανία που απέφερε στην εταιρεία ένα σημαντικό κεφάλαιο και βοήθησε το αναπτυξιακό της σχέδιο, προχώρησε στη δημιουργία γραφείων στη Γερμανία (Βερολίνο και μεταφορά στη Φραγκφούρτη στη συνέχεια), τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, και πρόσφατα την Κωνσταντινούπολη, ενώ λειτουργεί ιστοσελίδες στην τοπική γλώσσα σε Ρωσία, Πολωνία, κ.α. Η εταιρεία, που απασχολεί πάνω από 200 άτομα προσωπικό στην Ελλάδα, μετέφερε την έδρα της στη Νέα Υόρκη αλλά διατηρεί το operation hub της στην Ελλάδα κατ απαίτηση του ιδρυτή της. Μια εταιρεία που ενώ το 2011 έκλεισε ισολογισμό με έσοδα 350.000 ευρώ, το 2013 έκλεισε με έσοδα που υπερβαίνουν τα 25.000.000 ευρώ, χωρίς τη χρήση δανεισμού και μη έχοντας καμμιά ληξιπρόθεσμη οφειλή στους προμηθευτές της. Το τελευταίο στοίχημα είναι μεγάλο και έχει να κάνει με τον δείκτη NASDAQ, καθώς η εταιρία έχει υποβάλει φάκελο για την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ένα δύσκολο εγχείρημα έτσι και αλλιώς, που φαντάζει δυσκολότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πρόεδρος της εταιρείας είναι Έλληνας. Όμως πρωταρχικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα έχουν τα νούμερα και σε αυτόν τον τομέα η Airfasttickets φαντάζει ασυναγώνιστη, καθώς, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, παρουσίασε αύξηση των πωλήσεων που έφτασε το 1.937% στο διάστημα 2013-2014. Αν η Airfasttickets κερδίσει και αυτό το στοίχημα, τότε σίγουρα θα μιλάμε για ένα μοναδικό ελληνικό success story, που βεβαίως θα εξακολουθεί να προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα, θαυμασμού και φθόνου.
οικονομία & πολιτική 11 Σύμφωνα με το νέο «αφεντικό» της Alpha, μετά τις πρόσφατες αυξήσεις με παραίτηση του ΤΧΣ μετοχικού κεφαλαίου έχει δημιουργηθεί μια στρέβλωση όσον αφορά στο ύψος της συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της Alpha Bank. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η τράπεζα χρωστάει τα λιγότερα στο Δημόσιο (στο ΤΧΣ) εν σχέσει με τις άλλες συστημικές τράπεζες και πρόσθεσε: «Είναι πλέον ώριμες οι συνθήκες να επισπευστεί η διαδικασία ανταλλαγής των warrants και κατ επέκταση να ιδιωτικοποιηθούν πλήρως οι τράπεζες. Οι αγορές διψούν για τα ελληνικά χαρτιά και τώρα είναι η ευκαιρία, η οποία δεν πρέπει να χαθεί». Και απηύθυνε ευθεία πρόσκληση στους παρευρισκόμενους υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και στη διευθύνουσα σύμβουλο του ΤΧΣ (Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) Αναστασία Σακελλαρίου να επισπεύσουν τις διαδικασίες, υπογραμμίζοντας ότι ο νόμος δίνει πλέον το δικαίωμα της ανταλλαγής των warrants. Η επιμονή του διευθύνοντος συμβούλου της Alpha σχετίζεται κατ αρχήν με το γεγονός ότι το warrant της τράπεζας είναι το μοναδικό που είναι on money και έχει σημαντική αξία ανταλλαγής. Υπερβαίνει σχεδόν κατά τρεις φορές την αξία της μετοχής και οποιαδήποτε ανταλλαγή με βάση τις τρέχουσες χρηματιστηριακές ισοτιμίες θα οδηγούσε στη δωρεάν παράδοση στους ιδιώτες μετόχους του 20% περίπου των μετοχών της τράπεζας (σχετική αποτύπωση στους δύο συγκριτικούς πίνακες). Σημαντική θα ήταν η αύξηση και του ιδιωτικού ποσοστού στην Πειραιώς, αλλά κυρίως στην Εθνική, που θα περάσει κατά πλειοψηφία στα ιδιωτικά χέρια. Χονδρικά, με δημόσια προσφορά και ανταλλαγή των warrants με μετοχές, οι απώλειες για το ΤΧΣ πιθανώς να άγγιζαν τα 5 δισεκατομμύρια. Η πιθανότητα να υπάρξει σχέση ανταλλαγής στην οποία οι συμμετέχοντες θα πρέπει να καταβάλουν και μετρητά δεν πρέπει να αποκλειστεί, σε καμία όμως περίπτωση δεν γίνεται αναφορά για την αρχική σχέση καταβολής μετρητών με βάση την τιμή μετοχής κατά την ανακεφαλαιοποίηση από το ΤΧΣ. Ακριβώς οι προαναφερθείσες απώλειες έχουν προκαλέσει την ισχυρή δημόσια διαφωνία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πάντως σε προεκλογική του συνέντευξη στον Alpha αποδέχθηκε ότι αν οι παλαιοί μέτοχοι ασκούσαν κανονικά τα warrants που κατέχουν, επιστρέφοντας έτσι τα 24 δισ. περίπου που επένδυσε το ΤΧΣ, δεν θα μπορούσε να φέρει αντιρρήσεις. Υπενθυμίζεται ότι στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο που ψήφισε εν ολομελεία η Βουλή, στο κεφάλαιο για τις τράπεζες προβλέπεται η απόσυρση-ανταλλαγή των warrants με μετοχές, καθώς και η προς τούτο έκδοση σχετικής Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ μηδενίζεται η δυνατότητα συμμετοχής του ΤΧΣ στις ψηφοφορίες των Γενικών Συνελεύσεων των μετόχων αν το ποσοστό του υποχωρήσει σημαντικά. Είναι προφανές ότι οι τραπεζίτες δεν θέλουν να εμπλέξουν τη διαδικασία επανιδιωτικοποίησης στον εκλογικό πολιτικό κύκλο, ο οποίος θεωρείται πιθανός για το προσεχές φθινόπωρο. Βεβαίως, η αλλαγή της νομικής βάσης λειτουργίας και του σκοπού των warrants, πέραν των πολιτικών, αναμένεται να εγείρει και σοβαρότατα νομικά θέματα, μιας και οι συγκεκριμένοι υποσχετικοί τίτλοι θεωρούνται ανέκκλητη εντολή προς το ΤΧΣ να ανταλλάξει σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και σε προκαθορισμένη τιμή ίση με την τιμή μετοχής στην ανακεφαλαιοποίηση συν νόμιμους τόκους, 1 warrant με συγκεκριμένο αριθμό μετοχών ανά τράπεζα. Το κυριότερο, μάλιστα, είναι ότι αυτοί οι τίτλοι εδόθησαν δωρεάν από το κράτος, ενώ τώρα επιστρέφονται έναντι μετοχών αξίας πολλών πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.
12 Όμως, όπως λένε κάποιοι αναλυτές, η ηρεμία αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα και μένει να αποδεχθεί αν τα σύννεφα στον ορίζοντα προμηνύουν απλώς μια καλοκαιρινή καταιγίδα ή μια δυνητικά πολύ πιο καταστροφική τρικυμία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο χρόνος και ο τρόπος δράσης της Fed θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό αν η θύελλα θα είναι διαχειρίσιμη ή επικίνδυνη. Στην Ευρώπη οι ανησυχίες για τους σχετικά χαμηλούς ρυθμούς ανάκαμψης συνεχίζουν να υφίστανται, όπως και η ανομοιογένεια στην πρόοδο των χωρών. Κι όλα αυτά με την κατάσταση στην Ουκρανία να είναι ακόμα έκρυθμη και τον Βλ. Πούτιν να δείχνει έτοιμος να εκμεταλλευθεί την «αδυναμία» της Ευρώπης στο ρώσικο φυσικό αέριο. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν και φωνές που υποστηρίζουν πως το παρατεταμένο ράλι στα χρηματιστήρια έχει δημιουργήσει φούσκες που αργά ή γρήγορα θα σκάσουν, προκαλώντας ισχυρούς τριγμούς σε μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα και νομίσματα. Ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Wilbur Ross, σε συνέντευξή του στο CNBC, προειδοποίησε για αυξανόμενη φούσκα της αγοράς ομολόγων, η οποία πιθανότατα θα σκάσει μέσα στα επόμενα χρόνια. «Νιώθω εδώ και αρκετό καιρό ότι η απόλυτη φούσκα, όταν θα κοιτάμε πίσω στο παρελθόν σε λίγα χρόνια από τώρα, θα είναι το κρατικό χρέος, τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού», λέει. «Αν κοιτάξεις τον μέσο όρο των 10ετών αμερικανικών ομολόγων τα προηγούμενα 10 χρόνια είναι γύρω στο 4%. Εάν επιστρέψει σε αυτό το επίπεδο κάποια στιγμή θα υπάρξουν μεγάλες απώλειες για την αγορά μακροπρόθεσμων ομολόγων, και οι απώλειες αυτές πιθανότατα θα φανούν και σε άλλους τομείς του σταθερού εισοδήματος». Ο Ross υποστήριξε πως η επιβράδυνση της έκδοσης τίτλων όπως τα μακροπρόθεσμα ομόλογα μετά την πιστωτική κρίση βοήθησε ώστε να προστατευθεί η αγορά από την πλήρη επίπτωση της σταδιακής επιβράδυνσης της ποσοτικής χαλάρωσης της Fed. Όπως επισήμανε, οι επενδυτές αυτή τη στιγμή πρέπει να ενσωματώνουν το ρίσκο αναχρηματοδότησης όταν αγοράζουν τίτλους. Η ποσότητα φθηνού χρήματος στην αγορά, ως αποτέλεσμα της ποσοτικής χαλάρωσης τόσο από τη Fed όσο και από την ΕΚΤ, θεωρείται ότι «ευθύνεται» για την επανεμφάνιση επενδύσεων σε τίτλους όπως τα ομόλογα της ευρωπεριφέρειας. Επιφυλακτική για τα χρηματιστήρια του Νότου, για τα οποία συστήνει πώληση, εμφανίζεται η JP Morgan, θεωρώντας ότι το ράλι των αγορών αυτών έχει ξεφουσκώσει τους τελευταίους μήνες. Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος στρέφεται στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, συστήνοντας long θέσεις στον DAX έναντι του Eurostoxx50. Αλλά την ίδια στιγμή προειδοποιεί ότι στις αγορές σχηματίζονται φούσκες, τις οποίες, μάλιστα, οι κεντρικές τράπεζες έχουν επιλέξει συνειδητά να τις αγνοήσουν. Όπως διαπιστώνει η JP Morgan σε τελευταία έκθεσή της, το ράλι των χρηματιστηρίων της ευρωπαϊκής περιφέρειας έχει ξεφουσκώσει κάπως τους τελευταίους μήνες. Η αποδυνάμωση του monentum, σε συνδυασμό με τις ακριβές αποτιμήσεις οδηγούν τον οίκο στην έκδοση σύστασης για κατοχύρωση κερδών στην περιφέρεια. Την ίδια στιγμή, η JP Morgan θεωρεί ότι η αναλογία ρίσκου/ανταμοιβής του γερμανικού χρηματιστηριακού δείκτη DAX έχει βελτιωθεί, με αποτέλεσμα να συστήνει long θέσεις στον DAX έναντι του Eurostoxx50. Ο οίκος δικαιολογεί το trade με το επιχείρημα ότι οι αναθεωρήσεις των εκτιμήσεων για τα εταιρικά κέρδη των επιχειρήσεων του DAX έχουν γυρίσει σε θετικές, ενώ ο δείκτης εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα P/E στην Ευρωζώνη. Επιπλέον, το γερμανικό χρηματιστήριο αποτελεί ένα play που δίνει έκθεση στον παγκόσμιο οικονομικό κύκλο, αφού οι κυκλικοί κλάδοι (δηλαδή αυτοί που επηρεάζονται από τον οικονομικό κύκλο) έχουν στάθμιση 57% επί της κεφαλαιοποίησης του DAX. Οι γερμανικές μετοχές εμφανίζουν, επίσης, αυξημένη έκθεση στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας στις αναδυόμενες αγορές. Την ίδια στιγμή, η JP Morgan σημειώνει ότι η προβλεπόμενη από τους αναλυτές της πτώση του ευρώ στα 1,30 δολάρια έως τα τέλη του έτους αναμένεται να ωφελήσει τις εταιρείες του DAX, που έχουν μεγάλη στόχευση στις εξαγωγές. Μετοχές, εταιρικά ομόλογα και εμπορεύματα κινούνται ανοδικά, ενώ ομόλογα και νομίσματα είναι σε γενικές γραμμές σταθερά, με τις επενδύσεις των αναδυόμενων αγορών να ακολουθούν εκείνες των ανεπτυγμένων. Πρόκειται για κατάσταση που οφείλεται στο περιβάλλον της χαμηλής ανάπτυξης, του εύκολου χρήματος και της χαμηλής μεταβλητότητας, σύμφωνα με την JP Morgan. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες «τα μετρητά είναι το μοναδικό asset που δεν θέλετε να κατέχετε» λέει ο οίκος, - Πάντως, οι πωλήσεις στα ευρωπαϊκά ομόλογα συνεχίζονται, την ίδια στιγμή που τα μεγάλα αμερικανικά χαρτοφυλάκια διατηρούν την εμπιστοσύνη τους στις ευρωπαϊκές μετοχές. Ειδικότερα, τα στοιχεία της JP Morgan δείχνουν ότι οι ξένοι επενδυτές ήταν πωλητές στα ευρωπαϊκά ομόλογα και τον Απρίλιο, καθώς οι ρευστοποιήσεις στη συγκεκριμένη αγορά από τα ξένα χαρτοφυλάκια συνεχίζονται από τις αρχές του έτους, με μοναδική εξαίρεση τον Φεβρουάριο. Οι εισροές των 50 δισ. ευρώ από ξένους επενδυτές στα ευρωπαϊκά ομόλογα τον Φεβρουάριο αποτελούν τον μοναδικό λόγο για τον οποίο η συγκεκριμένη αγορά εμφανίζει καθαρές εισροές 29 δισ. ευρώ από τις αρχές του έτους. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τις υποψίες ότι οι αναλύσεις και τα δημοσιεύματα που προειδοποιούν για φούσκα στα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας έχουν τρομάξει τα ξένα χαρτοφυλάκια, που επιλέγουν πλέον να περιορίσουν την έκθεσή τους στην αγορά αυτή. Από την άλλη πλευρά, πάντως, η JP Morgan διαπιστώνει ότι το αγοραστικό ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές μετοχές παραμένει αμείωτο. Συγκεκριμένα, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια εμφανίζουν καθαρές εισροές άνω των 20 δισ. ευρώ τον μήνα σταθερά, από τον Αύγουστο του 2012, με εξαίρεση μόνο ενός μηνός. Από τις αρχές του έτους τα χρηματιστήρια της Ευρωζώνης προσέλκυσαν περίπου 84 δισ. ευρώ σε φρέσκα κεφάλαια από ξένους επενδυτές, με τα χαρτοφυλάκια να εστιάζουν κυρίως στις μη τραπεζικές μετοχές. Όπως είναι γνωστό, τα αμερικανικά χαρτοφυλάκια έβγαιναν δυναμικά αγοραστές στις επενδύσεις της Ευρωζώνης τους προηγούμενους μήνες, με τα τελευταία στοιχεία να δείχνουν ότι οι εισροές κεφαλαίων εντάθηκαν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους σημειώθηκαν καθαρές εισροές 61 δισ. ευρώ στα χρηματιστήρια της Ευρωζώνης από ξένους επενδυτές, με τα αμερικανικά χαρτοφυλάκια να «ευθύνονται» για τις μισές από αυτές τις επενδύσεις. Από τον Ιανουάριο του 2013 έως τον φετινό Μάρτιο τα ξένα χαρτοφυλάκια έριξαν περίπου 300 δισ. ευρώ στις μετοχές της Ευρωζώνης, με τα περίπου 130 δισ. ευρώ να προέρχονται από Αμερικανούς επενδυτές.
13 «Bullish» αλλά την ίδια στιγμή προειδοποιεί πως όπως όλοι γνωρίζουν αυτό το σκηνικό οδηγεί μοιραία σε υπερτιμημένες αγορές, εάν όχι σε φούσκες που σκάνε επώδυνα.οι κεντρικές τράπεζες το γνωρίζουν αυτό καλά, αφού οι δύο τελευταίοι επιχειρηματικοί κύκλοι δεν τέλειωσαν με την υπερθέρμανση της οικονομίας, αλλά με την υπερθέρμανση των αγορών το φαινόμενο που οι αναλυτές ονομάζουν «φούσκα» και οι κεντρικοί τραπεζίτες «χρηματοοικονομική αστάθεια». Θα μπορέσουν οι κεντρικές τράπεζες να αποτρέψουν την επόμενη φούσκα και να επιτύχουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική και χρηματοοικονομική σταθερότητα; Σύμφωνα με την JP Morgan, η πιθανότερη απάντηση είναι όχι. Και όχι γιατί δεν προσπαθούν, αλλά γιατί οι δύο στόχοι τους δεν μπορούν πάντα να επιτυγχάνονται ταυτόχρονα: Η οικονομική σταθερότητα συνήθως φέρνει ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, ηθικό κίνδυνο και μόχλευση, που είναι το πρώτο βήμα για τη χρηματοοικονομική αστάθεια. Από την άλλη πλευρά, οι προσπάθειες να αποτραπεί η υπερβολική ανάληψη ρίσκου στις αγορές υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη και κατ επέκταση οδηγούν στην οικονομική αστάθεια. Έτσι, οι κεντρικές τράπεζες καταλήγουν στην άποψη ότι δεν μπορούν και δεν πρέπει να αποτρέψουν όλες τις φούσκες. Αλλά, αντίθετα, επιλέγουν να εστιάσουν μόνο σε εκείνες που απειλούν την οικονομική σταθερότητα, δηλαδή όσες είναι μεγάλες και επηρεάζουν τις τράπεζες. Όσες φούσκες δεν αφορούν σε μεγάλο δανεισμό ή στις τράπεζες αγνοούνται από τους χαράσσοντες την πολιτική, σημειώνει η JP Morgan. Όπως συνέβη με τη φούσκα του χρυσού την περίοδο 2009-2011 που οδήγησε σε διπλασιασμό των τιμών, και έδωσε τη θέση της σε πτώση 30%. «Οι χαράσσοντες την πολιτική την αγνόησαν, και το ίδιο έκανε και η οικονομία» εξηγούν οι αναλυτές. Σε ό,τι αφορά την επόμενη φούσκα, η JP Morgoan την εντοπίζει στην αγορά εταιρικών ομολόγων, τονίζοντας πως αυτή η φούσκα είναι μεγαλύτερη από εκείνη του χρυσού και έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την οικονομία. Στροφή των επενδυτικών χαρτοφυλακίων προς την Ευρωζώνη διαπιστώνει και η Citigroup. Όπως εξηγεί ο οίκος, η Ευρωζώνη εμφανίζει καθαρές εκροές κεφαλαίων ύψους ρεκόρ, αλλά την ίδια στιγμή παρουσιάζει θετικές ροές χαρτοφυλακίων, τόσο στα ομόλογα όσο και στις μετοχές. Η τάση είναι πιο εμφανής στην περιφέρεια, ενώ η διαφορά ανάμεσα στις καθαρές εκροές κεφαλαίων και τις καθαρές εισροές χαρτοφυλακίων βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ. Ένας τρόπος να εξηγηθούν αυτές οι ροές είναι ότι οι ξένοι επενδυτές είναι πιο αισιόδοξοι για τις αποδόσεις των ομολόγων και των μετοχών στην Ευρωζώνη (είτε μειώνουν τις underweight θέσεις τους σε αυτές τις αγορές), ενώ την ίδια στιγμή επιθυμούν να μειώσουν τις καταθέσεις τους σε τράπεζες της Ευρωζώνης. Μια συμπληρωματική εξήγηση είναι ότι οι κάτοικοι της Ευρωζώνης επιλέγουν να επενδύσουν τις μεγάλες αποταμιεύσεις τους στο εξωτερικό αποπληρώνοντας δάνεια, και όχι επενδύοντας σε ξένες μετοχές ή ομόλογα. Πρόκειται για μια κατάσταση παρόμοια με τα όσα έζησε η Ιαπωνία πριν τη Μεγάλη Ύφεση, καθώς και σε αυτήν την οικονομία διαπιστώθηκε συνύπαρξη των μεγάλων καθαρών εκροών κεφαλαίων με τις σημαντικές επενδύσεις σε μετοχές. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ωστόσο, ο οίκος διαπιστώνει μεγάλες καθαρές εκροές χαρτοφυλακίων, αλλά θετικές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων. Στην αναβάθμιση της τιμής στόχου για τον αμερικανικό δείκτη S&P 500 προχώρησε η Nomura, όμως εξακολουθεί να συστήνει underweight θέσεις στις αμερικανικές μετοχές, προτιμώντας τα χρηματιστήρια της Ιαπωνίας (με περιθώρια ανόδου 20%), της Ευρώπης (+8%) και της αναδυόμενης Ασίας (+11%). Οι διεθνείς αγορές εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν κατά 7% στο υπόλοιπο του 2013. Η Nomura εξηγεί, σε τελευταία έκθεσή της, πως όσοι απέφυγαν το γνωστό ρητό της Wall Street «sell in May and go away» βγήκαν κερδισμένοι, καθώς τα διεθνή χρηματιστήρια ενισχύονται κατά 2,4% από την 1η Μαΐου, δίνοντας μέσα σε έξι εβδομάδες τις αποδόσεις που προσφέρουν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα σε έναν ολόκληρο χρόνο. Μάλιστα, ο επενδυτικός οίκος σημειώνει πως μια σειρά από παράγοντες περιορίζουν τη διάθεση για ρίσκο, αλλά προειδοποιεί πως δεν πρόκειται παρά για «προσποιήσεις» (οι αναλυτές της Nomura είναι εμφανώς επηρεασμένοι από το ποδοσφαιρικό κλίμα της εποχής). Μόλις οι ανησυχίες αυτές αρθούν μία μία, τότε θα απελευθερωθούν ακόμα μεγαλύτερα περιθώρια ανόδου για τα χρηματιστήρια, εκτιμά. Οι «προσποιήσεις» στις οποίες αναφέρεται η Nomura είναι: κρατικών ομολόγων. αγοράς ακινήτων και του χρηματοοικονομικού τομέα της χώρας. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Nomura θέτει την τιμή στόχο για τον παγκόσμιο χρηματιστηριακό δείκτη MSCI AC World Index στις 490 μονάδες, προβλέποντας περιθώρια ανόδου 7% έως τα τέλη του έτους. Σε ό,τι αφορά τον S&P 500, ο οίκος αναβαθμίζει την τιμή στόχο για τα τέλη του 2013 στις 2.030 μονάδες από τις 1.925 μονάδες προηγουμένως, και βλέπει άνοδο 5%. Όπως σημειώνει, με P/E 15,9 οι αμερικανικές μετοχές είναι περίπου 4% ακριβότερες από τον μέσο όρο τους μετά το 2000. Στην Ευρώπη ο δείκτης FTSE Developed Europe εκτιμάται ότι εμφανίζει περιθώρια ανόδου 8% έως τα τέλη του έτους, με τις ευρωπαϊκές αγορές να διαπραγματεύονται με P/E 14,3 με βάση τα εκτιμώμενα κέρδη για τους επόμενους 12 μήνες (έναντι 14 που είναι ο μέσος όρος μετά το 1988).
14 0,8 15 5 0,5 0,7 4 12 0,4 0,6 3 0,5 9 2 0,3 15 12 9 2,0 1,5 1,0 Τόσο ο Γενικός όσο και ο Τραπεζικός Δείκτης συμπλήρωσαν ένα μικρό σερί από πτωτικές συνεδριάσεις, δίνοντας την εντύπωση ότι οι πωλητές διατηρούν τον πρώτο λόγο στη διαμόρφωση κλίματος και διαθέσεων, και μάλιστα με ιδιαίτερη ευκολία. Η αγορά βρίσκεται εκ νέου σε κρίσιμα τεχνικά όρια, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη βραχυπρόθεσμη κυρίως και μεσοπρόθεσμη τάση, αν και για την ώρα δεν έχουν ακυρωθεί εντελώς οι προσδοκίες για μια εμπροσθοβαρή ανοδική κίνηση, που ωστόσο σταδιακά αρχίζει να τίθεται εν αμφιβόλω από τους αναλυτές, ιδίως ως προς το εύρος της, δίχως να αποκλείονται οι αναλαμπές και οι εξάρσεις των 50,των 100 ή παραπάνω μονάδων. Ζητούμενο πλέον για τη «Λ. Αθηνών» είναι η εμφάνιση μιας, έστω τεχνικού χαρακτήρα, αντίδρασης στο ταμπλό ώστε να μη δοκιμασθούν χαμηλότερα επίπεδα που βάζουν δείκτες και βαριά χαρτιά σε βραχυπρόθεσμα καθοδικά κανάλια, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τις τιμές των μετοχών και τη γενικότερη εικόνα της αγοράς. Αν το μικρό ανάχωμα που επιχειρήθηκε να υψωθεί από προχθές σαν εγχείρημα ανασύνταξης δυνάμεων είναι αρκετό ή όχι θα φανεί στο ταμπλό. Έχει τη σημασία του να αναφέρουμε ότι στο πέρας της προηγούμενης εβδομάδας, μετά το triple witching, η αγορά έδειχνε να στέλνει νέα ανοδικά σήματα. Ξεπερνούσε τις 1.300 μονάδες, κλείνοντας με gap στις δημοπρασίες, υποχρεώνοντας τους παίκτες να αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για πορεία προς νέα υψηλά μετά και τον ανοδικό... αιφνιδιασμό στο κλείσιμο της συνεδρίασης της Παρασκευής 20/6. Πλην όμως, η συνέχεια ήταν διαφορετική. Οι πωλητές είχαν τον πρώτο λόγο, οι αγοραστές μάλλον αποφάσισαν να κατεβάσουν χαμηλότερα τις εντολές τους, αν δεν σήκωσαν κιόλας τα χέρια από το κομπιούτερ, ενώ ξένα κεφάλαια, κυρίως hedge funds, πυροβόλησαν κατά ριπάς τραπεζικά χαρτιά, οδηγώντας ενδεχομένως και σε ενεργοποίηση μηχανισμών και διαδικασιών stop losses, ανατροφοδοτώντας έτσι την πτώση. Με αποτέλεσμα ο Γενικός Δείκτης να βρεθεί και πάλι κάπου στα επίπεδα των 1.200-1.220 μονάδων, ο FTSE 25 προς τις 390-395 και ο Τραπεζικός Δείκτης στο κρίσιμο όριο των 165 μονάδων. Κι από εκεί που ο στόχος ήταν να διατηρηθεί το ανοδικό momentum πλέον μέσα στην εβδομάδα, διατηρήθηκαν κάποια τεχνικά κεκτημένα και σταμάτησε η πτώση, που μέσα σε λίγες μόλις συνεδριάσεις (3-4 για την ακρίβεια) «έφαγε» ποσοστό άνω του 6% σε επίπεδο Γ.Δ., μεγαλύτερο για τον FTSE 25 και σχεδόν 9% για τον αντίστοιχο τραπεζικό δείκτη. Ως προς τους λόγους, τις αιτίες και τις αφορμές της νέας μίνι υποχώρησης στην αγορά διακινήθηκαν διάφορα σενάρια. Που περιλαμβάνουν από λογικές ή λογικοφανείς Ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει ότι ο αντίκτυπος στο Χρηματιστήριο ήταν εμφανής και ειδικά στις τράπεζες, οι οποίες σε κάποιες από τις τελευταίες συνεδριάσεις «σφυροκοπήθηκαν» με αυξημένες συναλλαγές. Το Χ.Α. από τα τελευταία υψηλά (οι 1.305,93 μονάδες για τον Γ.Δ., οι 423,17 για τον FT 25 και οι 184,54 μονάδες για τον Τραπεζικό Δείκτη) έχει χάσει στροφές. Η διόρθωση αποδόθηκε στις τράπεζες, και σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένα, ωστόσο τις ρευστοποιήσεις των ξένων σε Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank και Eurobank ακολούθησαν και αυτές στους τίτλους των ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, αλλά και μετοχών-σηματωρών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Σ έναν βαθμό, κατά αναλυτές, η ρευστοποίηση θέσεων σε ΟΤΕ, ΟΠΑΠ και ΔΕΗ εξηγείται, αφού πρόκειται για τοποθετήσεις που αποφέρουν και βραχυπρόθεσμα και μεσομακροπρόθεσμα ικανές έως τεράστιες υπεραξίες. Σημειώνεται πως για τη μετοχή του ΟΠΑΠ η απόδοση μηνός έφτασε στο 14%, έγραψε +36% από την αρχή του έτους, ενώ εκτινάσσεται στο 100% σε περίοδο 52 εβδομάδων. Άλλη μία περίπτωση η μετοχή της Ελλάκτωρ, της οποίας η απόδοση μηνός είναι στο 12,40%, φτάνει το 31,13% από την αρχή του έτους και στο 103,41% σε περίοδο 52 εβδομάδων. Ο OTE βρέθηκε να μετρά κέρδη άνω του 20% από αρχές έτους, ενώ η ΔΕΗ είχε τα μικρότερα κέρδη με +8% το ίδιο διάστημα. Γενικότερα, πάντως, η συμπεριφορά των μη τραπεζικών μετοχών του FTSE Large Cap 25 αποδεικνύεται για την ώρα περισσότερο αμυντική, παρότι θα πρέπει κανείς να είναι επιφυλακτικός. Για να δώσει η αγορά αγοραστικό σήμα, θα πρέπει ο Γενικός Δείκτης να δώσει κλεισίματα υψηλότερα των 1.306 μονάδων και ο FTSE 25 υψηλότερα των 423 μονάδων και με την αυστηρή προϋπόθεση ότι η κίνηση της ανοδικής αντίδρασης θα συνοδευτεί και από αύξηση τζίρου.
15 5 15 4 12 3 9 8 15 7 6 5 12 9 αιτίες μέχρι τα συνήθη σενάρια υποτιμητικής κερδοσκοπίας που πάντα εξυφαίνονται, ενίοτε δικαιολογημένα, στην πιάτσα, πράγμα το οποίο συμβαίνει και από την ανάποδη σε κάθε ανοδικό τράβηγμα (όπως άλλωστε εσχάτως διατυπώθηκε με το πλάνο της εμπροσθοβαρούς αντίδρασης μέσα στο καλοκαίρι, σχέδιο που για την ώρα έχει κολλήσει και μείνει στα συρτάρια). Σύμφωνα λοιπόν με ανθρώπους της αγοράς, ένα πακέτο λόγων επηρέασε το ταμπλό. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν λεπτομέρειες αμιγώς χρηματιστηριακού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα ότι οι περισσότεροι λογαριασμοί margin παραμένουν εκτός αγοράς μέχρι να αποκαταστήσουν το προαπαιτούμενο «τριμέτοχο» για να επιστρέψουν στην ενεργό δράση ή ο φόβος μιας διόρθωσης στα ξένα χρηματιστήρια, ζητήματα τραπεζικά, όπως αυτά που σχετίζονται με τις σοβαρότατες ανησυχίες για πιθανόν νέες κεφαλαιακές ανάγκες εν όψει των stress tests αλλά και σε σχέση με τα δυσθεώρητα σε ύψος κόκκινα δάνεια (80 δισ. ευρώ plus), διεθνείς εξελίξεις, όπως τα όσα συμβαίνουν στο Ιράκ κ.α., καθώς και εγχώριας προέλευσης πολιτικοοικονομικά θέματα, όπως οι ισορροπίες στην κυβέρνηση, το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής σε κάλπες, το βαρύ οικονομικό και φορολογικό τοπίο κ.λ.π. Αυτά, δίχως να είναι τα μόνο αναχώματα, σ έναν βαθμό φάνηκε να ανάβουν κόκκινο στις εισαγόμενες αγορές στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, με τα ξένα χαρτοφυλάκια να τηρούν στάση αναμονής ή και όπου μπορούν να προχωρούν και σε σχετική μείωση θέσεων σε τράπεζες αλλά και blue chips. Σε αυτά ας προσθέσουμε και το πάγιο σενάριο συνωμοσίας που ήθελε τη διόρθωση να είναι καθαρά τεχνικού χαρακτήρα και την πίεση των τιμών να διαμορφώνεται από ξένα χαρτοφυλάκια, που θεώρησαν φουσκωμένες τις αποτιμήσεις στο ταμπλό του FTSE 25. Τα χαρτοφυλάκια αυτά έσπευσαν να πιέσουν τις τιμές, γνωρίζοντας ότι δεν θα βρούνε απέναντί τους κάποιο ισχυρό αντίπαλον δέος προκειμένου να τοποθετηθούν σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα τιμών. Βέβαια, εκτός από κάποιες περιπτώσεις (σε τράπεζες ή μεμονωμένα βαριά χαρτιά), δεν είδαμε κάποιο μεγάλο «τίναγμα» προκειμένου να δώσουν και οι τελευταίοι τα χαρτιά τους, οπότε για την ώρα μένουμε σε επίπεδο σεναρίων. Πάντως, κάποιοι παράγοντες του χώρου επιμένουν να βλέπουν τα πράγματα με αισιοδοξία, έστω και συγκρατημένη. Στελέχη του χώρου επισήμαιναν πως η εικόνα της αγοράς ομολόγων δεν δικαιολογεί σενάρια και ιδιαίτερες ανησυχίες που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες. Η κόπωση των τελευταίων ημερών δεν οφείλεται σε συστημική κρίση ή κάτι άλλο, καθώς τίποτα δεν έχει αλλάξει στην αγορά ομολόγων, με τα spreads να παραμένουν σε χαμηλά τετραετίας σταθερά. Η υποχώρηση βασικών δεικτών και μετοχών χαμηλότερα από τις στηρίξεις που δικαιολογούσε η αμέσως προηγούμενη ανοδική αντίδραση αποδίδεται στην έξοδο δύο ή τριών hedge funds. Άλλωστε, υπάρχουν σημαντικά κέρδη προς κατοχύρωση, ενώ γενικά κρατά το 80% των κερδών που έχει καταγράψει το διετές ανοδικό ράλι από τα χαμηλά. Επιπλέον, σημειώνεται πως οι συναλλαγές των τελευταίων τριών συνεδριάσεων, δηλαδή των ημερών της διόρθωσης, κυμαίνονται στο 1/2 προς 1/3 αυτών που είχαν πραγματοποιηθεί στη διάρκεια της τελευταίας κίνησης από τα χαμηλά στις 19-20 Μαΐου αλλά και του διαστήματος 3-10 Ιουνίου. Αυτό δείχνει ότι δεν υπάρχει ξεπούλημα, απλώς δεν καταγράφονται νέες αγορές και δεν εισρέει νέο χρήμα στην αγορά. Παράλληλα, είναι εύλογη και η κόπωση στους τζίρους, δεδομένου ότι το τελευταίο τρίμηνο υπήρξε εισροή κεφαλαίων περί των 10 δισ. ευρώ στις αυξήσεις των τραπεζών και στα άλλα! Τεράστια κεφάλαια για μια αγορά μικρή και περιφερειακή όπως η ελληνική. Και ως γνωστόν, οι ροές των ξένων δεν είναι χωρίς πλάνο, χωρίς κανόνες, χωρίς σχέδιο. Στις τράπεζες η αρχική εικόνα παραπέμπει περισσότερο στην προσπάθεια εξισορρόπησης γύρω από τα τρέχοντα επίπεδα, που πρακτικά αντιστοιχεί στην επιβεβαίωση των 165 μονάδων για τον κλαδικό δείκτη. Σημειώνεται ότι κάποιοι παράγοντες της αγοράς στα μέσα της εβδομάδας, κι όταν ο Γ.Δ. έπεφτε στις 1.220 μονάδες, εκτιμούσαν ότι κάπου εκεί, άντε λίγο χαμηλότερα, έρχεται αντίδραση έστω τεχνικού χαρακτήρα, ίσως βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, ενώ συμπλήρωναν ότι ίσως κάποιοι fund managers να ήθελαν να γράψουν χαμηλότερο σημείο εκκίνησης εν όψει του δεύτερου εξαμήνου, άλλοι πάντως ίσως αναζητούσαν να εξισορροπήσουν τις τιμές για να δώσουν καλά δείγματα γραφής στους «πελάτες» τους. Πάντως, η ψυχολογία της αγοράς είναι διαταραγμένη, ενώ είναι ένα ερώτημα το κατά πόσον το σενάριο της ανόδου ξεφουσκώνει επικίνδυνα. Μένει βεβαίως να δούμε τη συνέχεια, καθώς τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις διαθέσεις των ισχυρών ξένων χαρτοφυλακίων που έχουν σκουπίσει χαμηλότερα... Γιατί, σύμφωνα με άλλους brokers, τα «ισχυρά ξένα χέρια» κρατούν το μεγαλύτερο μέρος των θέσεών τους, δεν τις ενισχύουν, αλλά δεν έχουν ενεργοποιήσει προγράμματα εντολών πώλησης που να δίνουν το σήμα εξόδου, αν και σε κάποιες τραπεζικές μετοχές είχαμε ξένες πωλήσεις. Σε κάθε περίπτωση, η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά βρέθηκε σ έναν βαθμό σε «short position», ενώ αν η πτωτική κίνηση των βασικών δεικτών του Χ.Α. επεκταθεί και χαμηλότερα των 1.220 και των 395 μονάδων, τότε δεν θα μιλάμε για ανεκτή και εντός προγράμματος διόρθωση. Μάλιστα, κάποιοι έφτασαν στο σημείο να ισχυρίζονται ότι εάν δεν υπάρξει σύντομα θετική είδηση στο Ελληνικό Χρηματιστήριο που θα αλλάξει άρδην την εικόνα φθοράς που διαβρώνει τους επενδυτές και πλήττει την ψυχολογία, υπάρχει κίνδυνος βίαιης υποχώρησης. Κι αν χάσει και τις 1.200-1.220 μονάδες, τότε ενδεχομένως να μη βρει πατήματα στις 1.150 και άνω, αλλά στα πρόσφατα χαμηλά στις 1.050-1.060 μονάδες! Και τα σενάρια για νέα υψηλά, άνω των 1.370 ή για τους στόχους των 1.500 μονάδων να πάνε περίπατο. Γιατί είναι αλήθεια ότι μετά την έκθεση του ΔΝΤ, το κλίμα έχει αλλάξει ριζικά προς το χειρότερο στο Ελληνικό Χρηματιστήριο. Οι μεγάλοι όγκοι μειώθηκαν, οι τράπεζες άρχισαν να υποχωρούν και να φθείρονται, ενώ γενικώς απουσιάζει ο ενθουσιασμός. Το κρίσιμο τεχνικό σημείο της αγοράς είναι οι ψυχολογικές 1.200-1.180 μονάδες, που αν διασπαστούν καθοδικά, θα αυξήσουν τις πιθανότητες του αρνητικού σεναρίου στο Χρηματιστήριο. Η αγορά δείχνει να διανύει περίοδο χαμηλής επενδυτικής δραστηριότητας, όχι μόνο λόγω εποχικότητας αλλά και διότι λείπουν οι θετικοί καταλύτες, εκείνοι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν εύκολα τον Γενικό Δείκτη του Χ.Α. προς νέα υψηλά, επισημαίνει ο Νίκος Καυκάς, υπεύθυνος του τμήματος ανάλυσης της Merit ΑΧΕΠΕΥ. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τους χαμηλότερους όγκους συναλλαγών, φαινόμενο που δεν αποκλείεται να συνεχιστεί και στις επόμενες συνεδριάσεις. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, μια καθοδική διάσπαση των 1.220 μονάδων για τον Γενικός Δείκτη ενδεχομένως να ενεργοποιήσει κάποιο κύμα αγορών, με σκοπό να συνεχίσει ο Δείκτης να κινείται στο γνωστό εύρος μεταξύ 1.200 και 1.320 μονάδων, περιμένοντας τις εξελίξεις του φθινοπώρου, όπως τα ευρωπαϊκά τραπεζικά stress tests, πιθανή αναζωπύρωση των εκλογικών σεναρίων, τις εξελίξεις στο μέτωπο των εσόδων του κράτους και γενικότερα τα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας, με επίκεντρο την επίτευξη θετικού προσήμου στο ΑΕΠ, κυρίως λόγω τουρισμού. Για την τρέχουσα θερινή περίοδο, και σύμφωνα με την άποψη του υπευθύνου του τμήματος ανάλυσης της Merit ΑΧΕΠΕΥ, δεν μπορεί να αποκλειστεί αξιοσημείωτη διορθωτική κίνηση στις μεγάλες διεθνείς αγορές, κάτι που δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο το Ελληνικό Χρηματιστήριο.
16 στη σέντρα Τιμή-στόχο τα 16,8 ευρώ δίνει η Alpha Finance (Α.F.) για τη μετοχή της ΔΕΗ, καθώς, όπως αναφέρει, οι εξελίξεις γύρω από την ιδιωτικοποίηση της «μικρής ΔΕΗ» και την αναπροσαρμογή των τιμολογίων, η οποία θα ωφελήσει τους εμπορικούς καταναλωτές, που θα πληρώνουν λιγότερα, είναι ιδιαίτερα θετικές για τη μετοχή, αφού θα αυξήσουν τα μακροπρόθεσμα κέρδη της και θα κρυσταλλοποιήσουν την αξία του ενεργητικού της. Η A.F. επαναλαμβάνει τη σύσταση αγοράς και προσθέτει ότι αναμένει να γίνουν σύντομα οι προσφορές για τον διαγωνισμό του ΑΔΜΗΕ. Αξίζει να αναφέρουμε, για να περάσουμε στα όσα λένε οι traders, ότι ο τίτλος της ΔΕΗ δίνει μάχη στη θεωρούμενη ισχυρή στήριξη των 11,30 ευρώ, με την επόμενη, εάν χρειαστεί, να ορίζεται για το ψυχολογικό όριο των 11 ευρώ. Σε «hold», από «reduce», αναβαθμίζει η Merit ΑΧΕΠΕΥ τη σύστασή της για την εταιρεία Jumbo, ανεβάζοντας την τιμή-στόχο στα 12,40 ευρώ από 11,56 ευρώ προηγουμένως. Η βελτιωμένη τιμή για την εταιρεία είναι κυρίως απόρροια της αναβάθμισης των εκτιμήσεων για την πορεία των πωλήσεων της εισηγμένης στη Ρουμανία. Μπορεί προχθές να ανεκόπη το βίαιο πτωτικό σερί (τρεις συνεδριάσεις στο κόκκινο), ωστόσο συνεχίστηκε η χαμηλή συναλλακτική δραστηριότητα, όπως και χθες, ενώ παρατηρήθηκε στο τέλος της εβδομάδας αδυναμία αντίδρασης του Γενικού Δείκτη, έστω και τεχνικού χαρακτήρα, με ανύπαρκτη διάθεση window dressing εν όψει τέλους χρηματιστηριακού εξαμήνου. Πλέον έμειναν «μία και καμία» για να τελειώσει το β τρίμηνο, δηλαδή η συνεδρίαση της Δευτέρας, και αναρωτιούνται κάποιοι μήπως μπορούν να γίνουν θαύματα σε μία μέρα. Σε κάθε περίπτωση, από τη συνεδρίαση της ερχόμενης Τρίτης η αγορά αναμένεται να δώσει σαφέστερες ενδείξεις για το κλίμα και τις διαθέσεις που αναμένεται να επικρατήσουν βραχυπρόθεσμα. Και επειδή το Χ.Α. έχει επιστρέψει στον τραπεζοκεντρικό του χαρακτήρα, αν οι τραπεζικές μετοχές φανούν αδύναμες να διεκδικήσουν νεότερα υψηλά, ο Γενικός Δείκτης θα συνεχίσει να κινείται στο εύρος μεταξύ 1.080 και 1.380 μονάδων, έστω κι αν μέσω αυτής της μεταβλητότητας και της αυξομείωσης των τιμών τα ενεργά χαρτοφυλάκια θα συνεχίσουν να αποκομίζουν αξιοπρόσεκτα βραχυπρόθεσμα κέρδη, με τις διεθνείς αγορές να έχουν ξεφουσκώσει κάπως και το εγχώριο momentum να έχει ατονήσει. Μιας και ο λόγος περί τραπεζών, αυτές τις τελευταίες ημέρες η Εθνική έδειξε κάποια ψήγματα αντίδρασης από τα 2,6 ευρώ, αλλά μένει να φανεί αν θα μπορούσε να καλύψει για εύλογο χρόνο τον κλάδο χρηματιστηριακά και να συμβάλει στη διατήρηση του δείκτη πάνω από τις 160-165 μονάδες. Αν και είναι σαφές ότι το 80% του τζίρου αφορά σε 10-12 μετοχές ημερησίως και γενικότερα όλο το χαρτί κατευθύνεται στον «25άρη», ενίοτε παρατηρούνται κινήσεις και Απώλειες της τάξεως του 6,5% έχει καταγράψει ο Γενικός Δείκτης μετά το φωτογραφικό «ενσταντανέ» της προπερασμένης Παρασκευής στις 1.305 μονάδες, πατώντας μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα στη σημαντική βραχυχρόνια ζώνη στήριξης των 1.245 με 1.220 μονάδων. Φυσιολογικά, το ζητούμενο για το στρατόπεδο των «buyers» είναι η διακράτηση του επιπέδου των 1.220 μονάδων, καθώς οποιαδήποτε διάτρηση θα σπρώξει τον Δείκτη προς την επόμενη περιοχή στήριξης των 1.180 με 1.175 μονάδων, χαλώντας το καλοκαιρινό σενάριο καταγραφής τιμών υψηλότερα των 1.400 μονάδων, επισημαίνει ο Απόστολος Μάνθος, υπεύθυνος Τεχνικής Ανάλυσης της Δυναμικής ΑΧΕΠΕΥ. Στον αντίποδα, για να μπορέσουν να δηλώσουν «παρών» οι αγοραστές, θα πρέπει ο Γενικός Δείκτης να πραγματοποιήσει στη σημερινή συνεδρίαση ένα κλείσιμο άνω των 1.245 μονάδων με τζίρο μεγαλύτερο των 100 εκατ. ευρώ. Κίνηση η οποία συνδυάζεται και με έναν πιθανό καλλωπισμό τη Δευτέρα ελέω των τριμηνιαίων και εξαμηνιαίων κλεισιμάτων στα Foreign Institutional Investor (FII). Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι η συνεχόμενη προσμονή στον θάλαμο της απραγματοποίητης διαφυγής προς νέα υψηλά έχει κουράσει τα πιο αργά διαγράμματα weekly και monthly, ξεθωριάζοντας σταδιακά μέρα με τη μέρα το «πράσινο» χρώμα της ανόδου. Στον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης FTSE 25, αυτό που διαφαίνεται στο ημερήσιο chart τιμών είναι, κατά πρώτον, η καθοδική διάτρηση του επιπέδου στήριξης των 410 μονάδων και, κατά δεύτερον, η προσπάθεια διακράτησης των 394 μονάδων, σημείο όπου διασταυρώνονται οι δύο γραμμές, που ενώνουν τις αποτυπωμένες κορυφές των τεσσάρων πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους. Στήριξη του FTSE 25 στις 394 μονάδες (περιθώριο ±5 μονάδων) θα δώσει την ευκαιρία για μια βραχυχρόνια αναρρίχηση προς 410 μονάδες. Καθοδική όμως διάσπαση των 394 μονάδων θα ωθήσει τον δείκτη προς το επόμενο επίπεδο στήριξης των 375 με 365 μονάδων. Η αδυναμία του Τραπεζικού Δείκτη να κρατήσει τόσο τον απλό κινητό μέσο των 50 ημερών, στις 185 μονάδες, όσο και τη ζώνη στήριξης των 179 με 174 μονάδων έχει πλήξει σημαντικά τη γενική εικόνα. στη Mid Cap. Έλεγαν λοιπόν προχθές κάποιοι brokers ότι παρακολουθούν εσχάτως τον σηματωρό δείκτη της μεσαίας, ο οποίος σε κάποιες από τις τελευταίες συνεδριάσεις διαφοροποιήθηκε προς το θετικότερο από τους δείκτες της μεγάλης κεφαλαιοποίησης FT 25 και των τραπεζών. Εάν αυτό το στοιχείο καταδεικνύει πως, εκτός από τράπεζες, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ και 5-6 σταμπαρισμένα blue chips, ένα μέρος του ταμπλό κινείται, είναι κάτι που θα αποδειχθεί προσεχώς. Εκτίμηση ειδικών της αγοράς είναι πως δυνάμεις της μεσαίας κατηγορίας σε αυτήν ή σε κάποια από τις επόμενες φάσεις της αγοράς θα βρεθούν στο προσκήνιο. Θα δούμε όμως Μείωσε την τιμή-στόχο για τη μετοχή της Motor Oil η IBG στα 8,9 ευρώ, από 9,8 ευρώ προηγουμένως, αντικατοπτρίζοντας τη μείωση του περιθωρίου διύλισης της εταιρείας λόγω των μέτριων περιθωρίων και στο ευρωπαϊκό περιβάλλον, αλλά και λόγω της πιο αργής από την αναμενόμενη κάμψης των αναταραχών σχετικά με τον εφοδιασμό πετρελαίου στην περιοχή της Μεσογείου. Η χρηματιστηριακή τονίζει ότι, παρά την πιο συντηρητική στάση της στα περιθώρια κέρδους, εκτιμά πως η εταιρεία θα παράγει υγιείς ταμειακές ροές ύψους 260 εκατ. ευρώ το 2014-2015, υπό την προϋπόθεση ότι οι τιμές του πετρελαίου δεν θα αποκλίνουν σημαντικά από τα σημερινά επίπεδα, αλλά και ότι θα συνεχιστεί η διαδικασία απομόχλευσης. Με βάση τα τρέχοντα επίπεδα της αγοράς, η IBG διατηρεί σύσταση «συσσώρευση». Παράλληλα, για το 2014-2015 τα καθαρά χρέη του ομίλου αναμένεται να μειωθούν στα 120 εκατ. ευρώ από 805 εκατ. ευρώ. Σύσταση διακράτησης («hold») δίνει η IBG για τη μετοχή της Folli Follie, υποβαθμίζοντάς την από «accumulate», καθώς η τιμή της μετοχής έχει αυξηθεί κατά 47% από την αρχή του έτους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές ρευστοποιήσεις κερδών. Παράλληλα, η IBG αναφέρει ότι αφήνει αμετάβλητη την τιμή-στόχο για τη μετοχή στα 32 ευρώ. Επιπλέον, εκτιμά ότι οι πωλήσεις του ομίλου θα ανέλθουν σε 987 εκατ. το 2014 και σε 1 δισ. το 2015. Αντίστοιχα, τα καθαρά κέρδη για τη Folli Follie εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 134 εκατ. φέτος και στα 161 εκατ. το 2015. Σημειώνεται ότι μέσα στην εβδομάδα η εισηγμένη ανακοίνωσε την έναρξη της διάθεσης των εγγυημένων τίτλων ποσού 249,5 εκατ. ευρώ, λήξεως 2019, ανταλλάξιμων σε κοινές μετοχές της Folli Follie, με το μεγαλύτερο κομμάτι του δανείου να εξοφλεί υφιστάμενο τραπεζικό δανεισμό. Την παραπάνω ανακοίνωση οι «γρήγοροι παίκτες» την θεώρησαν βραχυπρόθεσμο σήμα ολοκλήρωσης του ανοδικού κύκλου και, επειδή η μετοχή βρισκόταν σε πολυετή υψηλά, προχώρησαν σε επιθετικές ρευστοποιήσεις. Η επόμενη σημαντική στήριξη εντοπίζεται στα 27,50 ευρώ. Μέρισμα-μαμούθ θα διανείμει ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, καθώς για το 2013 το μέρισμα χρήσης είναι 0,60 ευρώ (μετά από φόρους 0,540 ευρώ). Επίσης, θα διανεμηθούν ως κέρδη προηγούμενων χρήσεων 3,4 ευρώ (μετά φόρων 3,060). Συνολικά δηλαδή θα διανεμηθούν 3,6 ευρώ ανά μετοχή, που είναι απόδοση 12,3%. εν αναμένει μεγάλες εκπλήξεις από Δτα αποτελέσματα των stress tests της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής για τις ελληνικές τράπεζες η Bank of America Merrill Lynch, δεδομένου ότι οι παραδοχές δεν απέχουν από εκείνες του δυσμενούς σεναρίου της BlackRock. Σε σχετική της ανάλυση με τίτλο «Greece: a small upgrade, same themes» (Ελλάδα: μια μικρή αναβάθμιση, ίδια ζητήματα), η Bank of America Merrill Lynch δήλωσε ότι παραμένει η σύσταση για buy (αγορά) σε Alpha Bank και Πειραιώς, και για neutral (ουδετερότητα) σε Eurobank. Οι τιμές στόχοι ορίζονται στα 0,81 ευρώ για την Alpha Bank, σε 1,99 για την Πειραιώς και 0,44 ευρώ για τη Eurobank. Σύμφωνα με την έκθεση οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται 1,0-1,1 φορές την εκτιμώμενη λογιστική τους αξία (P/BV) για φέτος και 6,9-7,4 τα εκτιμώμενα κέρδη του 2017 (PE). Η αμερικανική τράπεζα αποδίδει το πρόσφατο sell-off στις ανησυχίες της αγοράς σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει ο κλάδος, με την έκθεση του ΔΝΤ τον Ιούνιο να τονίζει αυτές τις ανησυχίες. Ενώ δεν υπάρχει άμεση εκτίμηση των μελλοντικών αναγκών των τραπεζών, η Bank of America Merrill Lynch εκτιμά ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες κατά πάσα πιθανότητα θα είναι διαχειρίσιμες αν και επισημαίνει ότι η ανησυχία που εξακολουθεί να υπάρχει για τον τραπεζικό κλάδο περιορίζει την όποια αισιοδοξία. Σύμφωνα με τη BofA η οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα συνεχίζει να τροφοδοτεί τις εκτιμήσεις για αναβάθμιση των κερδών σε μετοχές του χρηματοοικονομικού κλάδου και του εμπορίου. Ωστόσο, τα πολιτικά προβλήματα παραμένουν, οι εξαγωγές, οι επενδύσεις συνεχίζουν να υποχωρούν και οι μεταρρυθμίσεις φαίνονται παγωμένες, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του spread των ελληνικών ομολόγων έναντι των γερμανικών. Η κυβέρνηση πλέον στρέφει τα βλέμματα της στον επόμενο πολιτικό σκόπελο, που είναι οι προεδρικές εκλογές του 2015, όπου θα πρέπει να εξασφαλίσει τη στήριξη 180 βουλευτών, για να αποφύγει την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές. Τέλος, η Bank of America Merrill Lynch αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στη μετοχή του ΟΤΕ, για την οποία δίνει σύσταση buy (αγορά) και τιμή-στόχο στα 12,8 ευρώ. Σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον, ο ΟΤΕ θα επωφεληθεί σημαντικά από την ανάκαμψη της οικονομίας, θα ενισχύσει την κερδοφορία του και θα επιτύχει με λιγότερο κόστος το σχέδιο απομόχλευσης. Ο οίκος δίνει σύσταση «Neutral» για ΕΛ.ΠΕ., Motor Oil και ΟΠΑΠ.
ΑΠΟΨΗ ΚΑΥΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΟ ΜΑΞΙΜΟΥ
2/18 ΑΠΟΨΗ www.axiaplus.gr ΜΑΧΗ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΟΡΩΝ «ΚΑΥΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ» ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΣΑΜΑΡΑ «Το καλοκαίρι δεν είναι περίοδος εφησυχασμού, είναι περίοδος προετοιμασίας και λύσης των εκκρεμοτήτων. Πρέπει να προλαμβάνουμε και όχι να θεραπεύουμε. Δεν θέλω αρρυθμίες στην κυβέρνηση και νωχελικότητα από κανέναν. Οι άνθρωποι κάνουν τις θέσεις και όχι οι θέσεις τούς ανθρώπους. Όπως λέει ο λαός μας, στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό». Με τα λόγια αυτά απευθύνθηκε ιλώντας στη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί τρίτο πακέτο βοήθειας, διαφώνησε με το ΔΝΤ για την ύπαρξη χρηματοδοτικού κενού τα επόμενα χρόνια και εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι η χώρα μας βγαίνει από την ύφεση. «Δεν βλέπω ένα τέτοιο κενό, γιατί το έχουμε ήδη καλύψει σε μεγάλο βαθμό. Έχουμε πολλές ιδέες για το πώς θα καλύψουμε το υπόλοιπο. Χωρίς να λάβουμε νέα δάνεια έχει σημειωθεί πρόοδος αναφορικά με την απομείωση του χρέους. Στηριζόμαστε στην ανάπτυξη της οικονομίας, η χώρα θα αφήσει πίσω της την ύφεση». Ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός τόνισε: «Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί χαμηλότερα επιτόκια, μακρύτερες περιόδους αποπληρωμής και επιπλέον περιόδους χάριτος». Για την πιθανή χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, είπε: «Ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη πάνε μαζί. Δεν το βλέπω αυτό ως δίλημμα». «Έχει ήδη αρχίσει η ανάκαμψη» Ο Α. Σαμαράς, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Εβραϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες (AJC Transatlantic Institute) με θέμα το μέλλον της Ευρώπης, υπογράμμισε: «Οι δημοκρατίες πρέπει να ο πρωθυπουργός σε εξ απορρήτων συνεργάτη του, στέλνοντας σαφέστατο μήνυμα εν όψει καλοκαιριού ότι δεν πρέπει να καθυστερεί το έργο που πρέπει να παραχθεί και να υλοποιεί τις εντολές του. Οι ρυθμοί Σαμαρά είναι παράδειγμα για όλους. Εντός και έκτος Ελλάδος, δίνει τη μάχη και πιστεύει ότι η Ελλάδα θα είναι πολύ πιο δυνατή στο άμεσο μέλλον. πολεμήσουν ενωμένες και αλληλέγγυες ενάντια στον ρατσισμό, στην τρομοκρατία, στον εξτρεμισμό και στην ύφεση. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σημερινές δημοκρατίες είναι η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η κοινωνική συνοχή και οι μεταρρυθμίσεις που φέρνουν ανάπτυξη». Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην παρατεταμένη περίοδο ύφεσης που πέρασε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η οποία, όπως είπε, χτύπησε με δριμύτητα την ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα τη μεσαία τάξη, προκάλεσε ανεργία χωρίς προηγούμενο και οδήγησε στη φτώχεια σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Πριν από δύο μόλις χρόνια πολλοί προεξοφλούσαν την κατάρρευση της χώρας, με τον εξτρεμισμό να δυναμώνει απότομα και να συντρίβει τη φιλελεύθερη δημοκρατία, αλλά διαψεύστηκαν. «Ο εξτρεμισμός κέρδισε έδαφος προσωρινά, αλλά δεν απέκτησε ποτέ δυναμική. Σήμερα ο εξτρεμισμός κάθε μορφής βλέπει τη δυναμική του να υποχωρεί. Η κοινωνική συνοχή, αν και τραυματίστηκε, άντεξε στις πιέσεις. Η Δημοκρατία, παρά τα πλήγματα που υπέστη από λαϊκιστές κάθε είδους, στάθηκε όρθια» σημείωσε. «Η ανάκαμψη στην Ελλάδα έχει ήδη αρχίσει, η ανοδική τάση της ανεργίας ανακόπηκε και αντιστράφηκε και η ανάπτυξη πλησιάζει. Ο αγώνας συνεχίζεται. Δεν τελειώσαμε ακόμα. Αλλά τώρα πια κερδίζουμε έδαφος. Είναι ένας αγώνας της ελπίδας ενάντια στον φόβο. Ένας αγώνας της φιλελεύθερης δημοκρατίας ενάντια στον λαϊκισμό και στον εξτρεμισμό. Είναι μια σύγκρουση Νέες επενδύσεις από Dow Chemical Company και IBM Ο πρωθυπουργός συνεχίζει να βλέπει ο ίδιος όλους εκείνους τους παγκόσμιους κολοσσούς που θα μπορούσαν να φέρουν δουλειές, άρα και ανάπτυξη στην Ελλάδα. Είχε συνάντηση με τους επικεφαλής των εταιρειών Dow Chemical Company και IBM. Η συνάντηση αφορούσε στη συνεργασία των δύο εταιρειών για δημιουργία κέντρου παροχής υπηρεσιών στον τομέα των πληροφοριακών συστημάτων στην Ελλάδα. Η Dow Chemical Company αρχικά θα εστιάσει στην αξιοποίηση υπηρεσιών υποστήριξης λειτουργιών και διαχείρισης έργων υποδομής πληροφοριακών συστημάτων, ενώ οι εν λόγω υπηρεσίες θα παρέχονται από τα κεντρικά γραφεία της IBM στην Αθήνα και θα τεθούν σε λειτουργία αργότερα κατά τη διάρκεια του 2014. Ο πρόεδρος της Dow Chemical Company, Andrew Liveris, εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου δήλωσε ότι αυτή η επένδυση μπορούσε να γίνει οπουδήποτε στην Ευρώπη, άλλα επέλεξαν την Ελλάδα, καθώς, όπως ανέφερε, ο πρωθυπουργός και η ομάδα του έχουν δημιουργήσει ένα φιλοεπενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας και για να έρθει η ανάπτυξη χρειάζονται επενδύσεις. Ο γενικός διευθυντής της IBM στην Ευρώπη, Rich Hume, δήλωσε ότι αυτή η συνεργασία θα ενισχύσει τις τεχνολογικές δυνατότητες και το ταλέντο που υπάρχει στην Ελλάδα.
www.axiaplus.gr ΑΠΟΨΗ 3/19 ανάμεσα στη νέα Ενωμένη Ευρώπη και στα φαντάσματα από το παρελθόν» ανέφερε ο πρωθυπουργός. Είπε επίσης πως, για να νικήσει η δημοκρατία, οι ηγέτες πρέπει να πείσουν τους λαούς τους ότι η Δημοκρατία δεν είναι προνομιακός χώρος για ακρότητες και εξτρεμιστές, ούτε για λαϊκιστές καιροσκόπους, αλλά είναι η εγγύηση της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής, καθώς και το εφαλτήριο της ανάπτυξης και της ευημερίας. «Οι μεταρρυθμίσεις κρατάνε τη δημοκρατία ζωντανή και την οικονομία λειτουργική. Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι συμφορά για τον λαό, αλλά σωτηρία για την κοινωνία» δήλωσε. «Στοίχημα η ανάπτυξη» Η «μακροχρόνια και διατηρήσιμη ανάπτυξη» αποτελεί «πρόκληση, ανάγκη και απαίτηση για το μέλλον». «Χωρίς αυτήν οι δημοκρατίες και οι οικονομίες της ελεύθερης αγοράς δεν θα κρατήσουν για πολύ» επισήμανε ο Έλληνας πρωθυπουργός, συμπληρώνοντας: «Η ανάπτυξη είναι το εύφορο έδαφος πάνω στο οποίο ευδοκιμούν οι δημοκρατίες, ενώ το ακριβώς αντίθετο αναδεικνύει τους εχθρούς της». «Όχι στον ρατσισμό» Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι πρέπει όλοι να επιδείξουμε μηδενική ανοχή στον ρατσισμό, στην τρομοκρατία και στην παραβίαση της έννομης τάξης. «Έχουμε υποχρέωση να σταματήσουμε τον ρατσισμό πριν ξεκινήσει. Και οπωσδήποτε πριν χαθεί κάθε έλεγχος. Όλα τα είδη ρατσισμού είναι απαράδεκτα. Ο αντισημιτισμός είναι εντελώς απαράδεκτος» ανέφερε ο Α. Σαμαράς, σημειώνοντας ότι σήμερα στην Ελλάδα ενισχύεται η νομοθεσία εναντίον του ρατσισμού, με σαφείς αναφορές στις γενοκτονίες και στο Ολοκαύτωμα. «Τέτοιες πικρές αναμνήσεις πρέπει να χαραχθούν βαθιά στη συνείδησή μας και οι κοινωνίες να μην ξεχάσουν ποτέ. Δεν είναι απλώς υποχρέωσή μας απέναντι σε εκείνους που χάθηκαν τότε. Είναι, επίσης, υποχρέωσή μας απέναντι στη σημερινή και στις μελλοντικές γενεές να θυμούνται και εκείνες και να μην επιτρέψουν ποτέ την επανάληψη παρόμοιων φρικαλεοτήτων» υποστήριξε. Η εκλογή Γιουνκέρ Ο Α. Σαμαράς, προσερχόμενος στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, εξέφρασε την αισιοδοξία του για την εκλογή Γιουνκέρ. Τόνισε συγκεκριμένα: «Η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρώτων κρατών που στήριξαν την υποψηφιότητα του κ. Γιουνκέρ και η Νέα Δημοκρατία το κόμμα το οποίο παρέσχε μία εκ των δύο υπογραφών που χρειάζονταν προκειμένου ο κ. Γιουνκέρ να καταστεί υποψήφιος. Είμαι αισιόδοξος για το τελικό αποτέλεσμα και επίσης είμαι αισιόδοξος ότι ο διορισμός του θα εδραιώσει και θα ενισχύσει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της ανάπτυξης. Ισχυρότερη ανάπτυξη είναι απόλυτα απαραίτητη για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας στην Ευρώπη και κυρίως στη χώρα μου». Ο πρωθυπουργός δέχθηκε θερμά συγχαρητήρια από τους κυρίους Μπαρόζο και Ρομπάι για την πολύ αποτελεσματική δουλειά που έγινε κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας. Ο κ. Μπαρόζο τόνισε ότι ο Α. Σαμαράς κατάφερε να ενισχύσει τη σταθερότητα στη χώρα του και να κάνει την Ευρώπη να πάει μπροστά. - - - *** *** - *** - *** - *** *** - *** - *** - - *** - - *** - *** - - *** - - *** - ***
4/20 ΑΠΟΨΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΡΙΔΕΣ ΣΕ ΠΑΣΟΚ ΔΗΜ.ΑΡ. Η ΕΜΜΟΝΗ ΣΤΟ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ», ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ «ΜΙΚΡΗΣ ΔΕΗ» ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ www.axiaplus.gr Στον πυρετό των αποκρατικοποιήσεων και των επιπτώσεων που θα έχουν αυτές στην κοινωνία, στους πολίτες, αλλά και στο «κοινωνικό τους προφίλ» παρέμειναν και αυτή την εβδομάδα τα κόμματα, με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜ. ΑΡ. να παίρνουν δημόσια θέση με αφορμή το θέμα της «μικρής ΔΕΗ». εν έλειψαν, βέβαια, οι κόντρες στη Βουλή για θέματα της επικαιρότητας μεταξύ βουλευτών «διαφορετικής κομματικής προέλευσης», αλλά και οι εσωτερικές «παραφωνίες» με τη δημιουργία «στρατοπέδων» μέσα στην ίδια παράταξη. Παράλληλα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος εξήρε την προσφορά του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ στη χώρα και την ευρωπαϊκή της κατεύθυνση και υποστήριξε τους «συνοδοιπόρους του στην κρίση», όπως ο απερχόμενος διοικητής της ΤτΕ, ενώ ο Φώτης Κουβέλης είχε και πάλι να αντιμετωπίσει τους «διαφωνούντες» με την πολιτική του. «Ναι υπό προϋποθέσεις» στις ιδιωτικοποιήσεις από το ΠΑΣΟΚ «Στηρίζουμε τις αποκρατικοποιήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνδυαστούν με ανάπτυξη και θέσεις εργασίας» λένε κύκλοι της Χαριλάου Τρικούπη. Ήδη η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» σε επενδυτές προκάλεσε προβλήματα στο ΠΑΣΟΚ, ακόμα και στο να πείσει βουλευτές του να ψηφίσουν το σχετικό νομοσχέδιο, ενώ αντιδράσεις αναμένονται και για το θέμα της ιδιωτικοποίησης της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης. «Θα εκτιμήσουμε την κατάσταση όπως θα εξελίσσεται. Το θέμα της ΕΥΑΘ παραμένει ανοιχτό» λέγεται από στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που φαίνεται να προβληματίζονται τόσο για την πώληση αυτή καθεαυτή όσο και για τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας της Θεσσαλονίκης. «Προτού προηγηθεί οτιδήποτε θα πρέπει να υπάρξει διάλογος με τις τοπικές κοινωνίες και να ξεκαθαριστούν τα νομικά προβλήματα με το Συμβούλιο της Επικρατείας» συμπληρώνουν. Το ΠΑΣΟΚ έθεσε «θέμα ΔΕΗ» Το θέμα της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ έθεσε το ΠΑΣΟΚ, σε συνάντηση στελεχών του με στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου και τους συναρμόδιους υπουργούς, όπως αποφασίσθηκε σε σύσκεψη υπό τον πρόεδρο του Κινήματος, Ευάγγελο Βενιζέλο. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης, ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Κωνσταντίνος Μαθιουδάκης, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Αρθούρος Ζερβός, και στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως οι Παναγιώτης Ρήγας, Χρήστος Πρωτόπαππας και Δημήτρης Καρύδης. «Όλα τα θέματα είναι στο τραπέζι, με οργανωμένο τρόπο, αλλά κανένα δεν αντιμετωπίζεται χαλαρά και εκτός δεσμεύσεων». Σε αυτό το κλίμα κινήθηκε η συζήτηση για τη ΔΕΗ, σύμφωνα και με την «τακτική» που είχε προτείνει ο κ. Βενιζέλος στην πρόσφατη (της προηγούμενης Παρασκευής) σύσκεψη κομματικών και κυβερνητικών στελεχών. «Πρέπει να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, που θα αφορά αφενός στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου στην προστασία και στήριξη των καταναλωτών» υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ. «Ο Ανδρέας Παπανδρέου χάραξε τον ευρωπαϊκό δρόμο» Αναφερόμενος στη συμπλήρωση των 18 χρόνων από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε πως ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου που «χάραξε τον δρόμο για την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας». «Όποιοι καλλιεργούν και αναπαράγουν ψευδαισθήσεις, δεν κατάλαβαν ποτέ ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου οικοδόμησε την πολιτική του στην αμετάκλητα ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και στην ικανότητά της να βρίσκεται πάντα στην πρώτη ταχύτητα των ευρωπαϊκών εξελίξεων», ανέφερε ο κ. Βενιζέλος και συμπλήρωσε: «Τα 18 αυτά χρόνια είναι μια περίοδος πυκνή και τα τελευταία πέντε χρόνια εξαιρετικά δύσκολα για τον ελληνικό λαό που κρατάει ζωντανή τη μνήμη του ηγέτη της αλλαγής και την ανάμνηση των ριζοσπαστικών αποφάσεών του που μείωσαν τις αδικίες». Πάντως, ο κ. Πάγκαλος ερωτώμενος γιατί δεν πήγε στο μνημόσυνο του Ανδρέα Παπανδρέου είπε :«Δεν πήγα ποτέ. Ποτέ. Γενικά, δεν πηγαίνω σε κηδείες και μνημόσυνα, όσο μπορώ. Θεωρώ απαράδεκτο να γίνονται διαγκωνισμοί γύρω από έναν νεκρό και κάποιοι να επιχειρούν να διαχειριστούν τη μνήμη του και να είναι οι καλοί ή οι κακοί παπανδρεϊκοί ή οι καλοί και κακοί παγκαλικοί, χιωτικοί κ.λ.π. Αν η προσωπικότητά σου ήταν τόσο ισχυρή που δημιούργησε ακολούθους, καλό είναι αυτοί να βρουν έναν άλλον τρόπο να σε τιμήσουν». Εξήρε τον Προβόπουλο «Τεράστια» χαρακτήρισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος τη συμβολή του απερχόμενου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλου στη διάσωση της ελληνικής οικονομίας και των καταθέσεων των Ελλήνων πολιτών, μετά τη σημερινή τους συνάντηση στο υπουργείο Εξωτερικών. Στην αποχαιρετιστήρια συνάντησή τους ο Ευάγγελος Βενιζέλος εξήρε το έργο του πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και τόνισε ότι «Έκλεισε ένας ιστορικός κύκλος πολύ μεγάλης σημασίας, γιατί η θητεία του στην κεντρική τράπεζα συμπίπτει με μια κρίση βαθιά, μεγάλη, η οποία επιβάλλει στην πραγματικότητα την αναδιοργάνωση όχι μόνο της οικονομίας αλλά όλης της χώρας». «Για να φθάσουμε όμως σε αυτή τη νέα φάση έπρεπε η χώρα να σωθεί. Να σταθεί όρθια. Και η συμβολή του κ. Προβόπουλου στη διάσωση της ελληνικής οικονομίας, στη διάσωση των καταθέσεων των Ελλήνων πολιτών είναι τεράστια» είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Απάντηση ΔΗΜ.ΑΡ. στο κάλεσμα ΣΥΡΙΖΑ για τη «μικρή ΔΕΗ» Με επιστολή του γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, Δημήτρη Αναγνωστάκη, επέλεξε η ΔΗΜ.ΑΡ. να απαντήσει αρνητικά στην πρόσκληση της Κ.Ο. του Κόντρα Ρήγα με Κωνσταντοπούλου ΣΕ ΕΥΘΕΙΑ αντιπαράθεση ήρθαν για άλλη μία φορά στη Βουλή ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Ρήγας, και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ζωή Κωνσταντοπούλου. Αφορμή της κόντρας στάθηκε η «κατηγορία» που εξαπέλυσε η Ζωή Κωνσταντοπούλου στην κυβέρνηση ότι «έκλεισε τη Βουλή για να καθαρίσει ο κ. Βενιζέλος από το σκάνδαλο των υποβρυχίων και να παραγραφεί η δικογραφία που διαβιβάστηκε στη Βουλή». Ο Παναγιώτης Ρήγας απάντησε στην κ. Κωνσταντοπούλου «θυμίζοντάς της» ότι «αυτός που παρουσίασε το βιβλίο του κεντρικού προσώπου στο σκάνδαλο των υποβρυχίων Αντώνη Κάντα δεν ήταν άλλος από τον πατέρα της Ζωής, Νίκο Κωνσταντόπουλο». «Να μην αναζητούν λοιπόν αλλού τα πρόσωπα των σκανδάλων αλλά δίπλα τους και μέσα στο κόμμα τους» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ρήγας. Η κ. Κωνσταντοπούλου αντέδρασε λέγοντας στον κ. Ρήγα «να συνεχίσει να υπερασπίζεται τον αθώο κ. Βενιζέλο», προκαλώντας την άμεση απάντηση του γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, που είπε: «Δεν δέχομαι διακοπές από την επιδοματούχο ανήλικη». «Ζηλέψατε την δόξα του Δριβελέγκα» αντέκρουσε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, με τον κ. Ρήγα να αναφέρει: «Ακόμα περιμένω την αγωγούλα που μου είχες τάξει». Τέλος, η Ζωή Κωνσταντοπούλου έκανε λόγο για «πόλεμο λάσπης από τον κ. Ρήγα», θυμίζοντας ότι στην παρουσίαση του βιβλίου του κ. Κάντα ήταν παρών και ο Γιάννης Στουρνάρας.