Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Ηρόδοτος (484-425 π.χ.) θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστήμης της Ιστορίας και για αυτό ονομάζεται και «πατέρας» της Ιστορίας. Μας αφηγείται τους ελληνοπερσικούς πολέμους και εξιστορεί με χρονολογική σειρά την Ιστορία των λαών της Ανατολής. Προσθέτει, όμως, στα ιστορικά και πολλά μυθολογικά στοιχεία και αυτό αλλοιώνει κάπως την πραγματική εικόνα.

ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org/wiki/file:wien-parlament-154-herodot-2008-gje.jpg

ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Θουκυδίδης (460-400 π.χ.) διορθώνει αυτή την ασάφεια του Ηροδότου, παραθέτοντας μόνο ιστορικά στοιχεία, και μας περιγράφει στο έργο του τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Προσπαθεί να βρει τις αιτίες που γεννούν τα ιστορικά γεγονότα και εξιστορεί τα γεγονότα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Ο Θουκυδίδης θεωρείται ο θεμελιωτής της ιστορικής έρευνας.

ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org/wiki/file:wien-parlament-146-thukydides-2008-gje.jpg

ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Ξενοφώντας (430 355 π.χ.) είναι ο τρίτος μεγάλος ιστοριογράφος της κλασσικής εποχής. Από το έργο του ξεχωρίζει η περιγραφή της εκστρατείας του Κύρου εναντίον του αδερφού του Αρταξέρξη Β, «Κύρου Ανάβασις», στην οποία συμμετείχε ο ίδιος, καθώς και η επιστροφή των Ελλήνων μισθοφόρων που είναι γνωστή ως «Κάθοδος των Μυρίων».

ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΞΕΟΝΟΦΩΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org/wiki/file:wien-parlament-152-xenophon-2008-gje.jpg

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Στη φιλοσοφία αναπτύσσεται κατά τα κλασικά χρόνια το νέο ρεύμα των σοφιστών. Κατηγορήθηκαν από πολλούς σύγχρονους φιλοσόφους τους, ότι πρόβαλλαν το προσωπικό συμφέρον εις βάρος του συνολικού, αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι οι σοφιστές συνέβαλλαν στη θεμελίωση της παιδαγωγικής επιστήμης και στην ανάπτυξη της ρητορικής.

«Η ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» Πίνακας του Raffaelo Santi που απεικονίζει τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και βρίσκεται στην «Αίθουσα της Υπογραφής» ή "Stanza della Segnatura" στο Αποστολικό Παλάτι στο Βατικανό, στην Ρώμη. Πηγή εικόνας: https://de.wikipedia.org/wiki/datei:raffael_058.jpg

ΣΩΚΡΑΤΗΣ Ο Σωκράτης θεωρείται ο πατέρας της «διαλεκτικής μεθόδου» και κήρυττε την ηθική διαβίωση. Δεν διασώθηκε κανένα έργο του, αλλά γνωρίζουμε τη διδασκαλία του από τον μαθητή του, τον Πλάτωνα. Άγαλμα του Σωκράτη μπροστά στην Ακαδημία Αθηνών Πηγή εικόνας: https://gr.pinterest.com/pin/447756387938312620/

ΠΛΑΤΩΝΑΣ Ο Πλάτωνας συνέχισε την ηθική διδασκαλία του Σωκράτη και δίδασκε ότι υπάρχει μία ιδανική σφαίρα ζωής, όπου κυριαρχούν το καλό, το ωραίο και το ηθικό και προς αυτά πρέπει να πορεύεται ο άνθρωπος. Άγαλμα του Πλάτωνα μπροστά στην Ακαδημία Αθηνών Πηγή εικόνας: https://ikypros.com/tag/πλάτων

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Ο Αριστοτέλης, από τα Στάγειρα της Χαλκιδικής, ήταν μαθητής του Πλάτωνα. Aνέπτυξε τη φιλοσοφία και έβαλε τις βάσεις για πολλές επιστήμες όπως: αστρονομία, ιατρική, ζωολογία, βοτανική, γεωγραφία, πολιτική, οικονομία. Άγαλμα του Αριστοτέλη στη γενέτειρά του, στα Στάγειρα της Χαλκιδικής Πηγή εικόνας: http://www.dimosaristoteli.gr/gr/culture/aristotle/life-of-philosopher

ΙΑΤΡΙΚΗ Ο Ιπποκράτης από την Κω, μαθητής του Αριστοτέλη, συνεχίζει την ιατρική έρευνα και ιδρύει στην Κω την πρώτη μεγάλη ιατρική σχολή στο Ασκληπιείο. Εικόνα δεξιά: άγαλμα του Ιπποκράτη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω Πηγή εικόνας: http://aegeanews.gr/news/politismos-technes/5356/chatzivasiliou-thesi-enos-agalmatos-sto-anakenismeno-archeologiko-mousio-tis/

ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΣΤΗΝ ΚΩ Πηγή εικόνας: https://de.wikipedia.org/wiki/asklepieion_von_kos

Ψηφιακή αναπαράσταση του Ασκληπιείου της Κω Έργο του Franck Devedjian Πηγή εικόνας: https://de.wikipedia.org/wiki/asklepieion_von_kos

ΡΗΤΟΡΙΚΗ Η τέχνη της ρητορικής αναπτύχθηκε κυρίως κατά τον 4 ο αιώνα π.χ. και απέβλεπε στην καλύτερη παρουσίαση των θέσεων και των επιχειρημάτων τόσο στα δικαστήρια όσο και στις συνεδριάσεις της Εκκλησίας του Δήμου. Οι μεγαλύτεροι ρήτορες της εποχής είναι ο Λυσίας, ο Ισοκράτης, ο Δημοσθένης και ο Ισαίος.

ΛΥΣΙΑΣ (445 380 π.χ.) Άγαλμα του Jean Dedieu (1850) στον κήπο των Βερσαλλιών, Παρίσι, Γαλλία

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ (436 338 π.χ.) Άγαλμα του Ισοκράτη Βρέθηκε στην Villa dei Papiri, στο αρχαίο Herculaneum κοντά στην Πομπηία, στον κόλπο της Νάπολης Αρχαιολογικό μουσείο Νάπολης, Ιταλία Πηγή εικόνας: https://www.museoarcheologiconapoli.it/en/3598-2/

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ (384 322 π.χ.) Προτομή του Δημοσθένη ρωμαϊκό αντίγραφο από αρχαίο χάλκινο πρωτότυπο, 280 π.χ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι, Γαλλία Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/demosthenes

ΘΕΑΤΡΟ Η κλασική περίοδος αναδεικνύει την τέχνη του θεάτρου ή της τραγικής ποίησης. Περιλαμβάνει: την τραγωδία το σατυρικό δράμα την κωμωδία Τα έργα των μεγάλων ποιητών της κλασσικής περιόδου παραμένουν επίκαιρα και παίζονται είτε αυτούσια είτε διασκευασμένα ακόμη και σήμερα.

ΘΕΑΤΡΟ Οι μεγάλοι δημιουργοί της κλασσικής περιόδου είναι: ο Αισχύλος ο Σοφοκλής ο Ευριπίδης ο Αριστοφάνης Το γεγονός ότι οι πολίτες στην αρχαία Αθήνα παρακολουθούσαν δωρεάν τις θεατρικές παραστάσεις, δείχνει τη μεγάλη σπουδαιότητα που απέδιδαν οι Αθηναίοι στο θέατρο. Εικόνα επάνω: Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου Πηγή εικόνας: https://www.in2life.gr/features/dossier/dossierarticle/285305/epidavros-23-mystika-gia-to-festival-toy-2013.html

ΑΙΣΧΥΛΟΣ Ο Αισχύλος (525-456) παρουσίαζε στα έργα του τους ανθρώπους καλύτερους από όσο ήταν πραγματικά. Γνωστά έργα του είναι οι «Πέρσες» και οι «Επτά επί Θήβας» Προτομή του Αισχύλου Ρωμαϊκό αντίγραφο Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης, Ιταλία Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/aeschylus

ΣΟΦΟΚΛΗΣ Ο Σοφοκλής (496-406) έπλαθε στα έργα του τους ανθρώπους όπως θα έπρεπε να είναι. Από το τεράστιο έργο του (123 τραγωδίες) ξεχωρίζουν τα έργα «Οιδίπους τύραννος» και η «Αντιγόνη». Προτομή του Σοφοκλή Μουσείο Pushkin, Μόσχα, Ρωσία Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/sophocles

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ο Ευριπίδης (445-386) έδειχνε στα έργα του τους ανθρώπους όπως ακριβώς ήταν, δηλαδή πολύ ρεαλιστικά. Τα πιο γνωστά έργα του είναι μεταξύ άλλων: η «Μήδεια» η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» η «Ιφιγένεια εν Ταύροις» Προτομή του Ευριπίδη Ρωμαϊκό αντίγραφο Μουσείο Βατικανού, Ρώμη, Ιταλία Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/euripides

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ Ο Αριστοφάνης (445-386) σατίριζε την ζωή αλλά και τους πολιτικούς και τους ανθρώπους του πνεύματος της εποχής του με τόλμη, αθυροστομία και καυστικό λόγο. Έργα του μεταξύ άλλων: «Όρνιθες», «Ιππείς», και «Βάτραχοι» Προτομή του Αριστοφάνη Ρωμαϊκό αντίγραφο Μουσείο Uffizi, Φλωρεντία, Ιταλία Πηγή εικόνας: https://el.wikipedia.org/wiki/αριστοφάνης

ΘΕΑΤΡΟ Ο σκοπός του θεάτρου στην αρχαιότητα ήταν κυρίως διδακτικός: μέσα από τα θεατρικά έργα η επιδίωξη των ποιητών ήταν να αποφεύγουν οι άνθρωποι: την υπερβολή την υπεροψία την αλαζονεία και τις αρνητικές συμπεριφορές και να ζουν με μέτρο, σύνεση και αρετή.

Κείμενα, συγγραφή, ιστορική έρευνα, εικόνες: Γαρίτατζης Χαράλαμπος (ΠΕ07) Φιλολογική επιμέλεια: Μαρία Αβερκιάδου (ΠΕ02)