Διαδίκτυο-Υπηρεσίες Διαδικτύου: Η εξέλιξη από το Web 1.0 στο Web 2.0 Ανδρέας Βέγλης Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Εφαρμογών Πληροφορικής στα ΜΜΕ Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ-ΑΠΘ
Το Διαδίκτυο και οι υπηρεσίες του
Διαδίκτυο Είναι ένα παγκόσμιο σύστημα διασύνδεσης δικτύων υπολογιστών που ανταλλάσουν δεδομένα με packet switching χρησιμοποιώντας το σύνολο πρωτοκόλλων. Περιλαμβάνει εκατομμύρια ιδιωτικά, δημόσια, ακαδημαϊκά, εμπορικά και κυβερνητικά δίκτυα τοπικού έως παγκόσμιου ενδιαφέροντος Η διασύνδεση πετυχαίνεται με χρήση: Χάλκινων καλωδίων Οπτικών ινών Ασύρματων συνδέσεων Άλλων τεχνολογιών διασύνδεσης
Μέγεθος 30/6/2012, 2.405.518.376 χρήστες
Ποσοστά διείσδυσης
ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΛΛΑΔΑ
Χρήση διαδικτύου (ΠΚΠ 2011)
Κατοχή Η/Υ, DSL, κινητού τηλεφώνου (ΠΚΠ 2011)
Χώρος πρόσβασης στο διαδίκτυου (ΠΚΠ 2011)
Διαδικτυακές δραστηριότητες χρηστών (ΚΤΠ 2011)
Χρήση κοινωνικών δικτύων (ΠΚΠ 2011)
Δραστηριότητες χρηστών διαδικτύου ανά ηλικιακή ομάδα (ΠΚΠ 2011)
Μεταγωγή πακέτου - Packet switching Packet switching είναι μια μέθοδος επικοινωνίας που χωρίζει τα δεδομένα σε τμήματα πακέτα τα οποία στη συνέχεια δρομολογούνται πάνω από ένα διαμοιραζόμενο δίκτυο. Για να επιτευχθεί αυτό τα αρχικά δεδομένα τεμαχίζονται σε πολλά μικρότερα πακέτα. Κάθε πακέτο περιλαμβάνει τον προορισμό και τον αριθμό του πακέτου. Κάθε πακέτο δρομολογείται και μπορεί να ακολουθήσει διαφορετικά μονοπάτια. Στον προορισμό το αρχικό μήνυμα αναδομείται.
Πως δημιουργήθηκε το διαδίκτυο 1969 - Το υπουργείο αμύνης των Η.Π.Α. δημιουργεί το πειραματικό δίκτυο ARPANET το οποίο γίνεται χώρος δοκιμών των νέων δικτυακών τεχνολογιών. Το ARPANET αρχικά συνδέει τέσσερα πανεπιστήμια και επιτρέπει τους επιστήμονες να διαμοιράζονται πόρους μέσω μεγάλων αποστάσεων.
STANFORD UCLA SANTA BARBARA UTAH Αρχικός κορμός Arpanet
Αρχικά σχέδια
Δομή scale-free δίκτυο.
Δικτυακός κορμός της Forthnet
Δικτυακός κορμός της OTEnet Ανδρέας Βέγλης αναπληρωτής καθηγητής
Δικτυακός κορμός της Panafonet
Δικτυακός κορμός της GRNET
Δίκτυο ΑΠΘ
Πρωτόκολλα επικοινωνίας Τα πρωτόκολλα είναι προσυμφωνημένες μέθοδοι επικοινωνίας ανάμεσα σε υπολογιστές.
Internet Protocols Η Internet Protocol Suite (TCP/IP) είναι ένα σύνολο από πρωτόκολλα επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται στο διαδίκτυο καθώς και σε άλλα παρόμοια δίκτυα. Το όνομα προκύπτει από τα δύο σημαντικότερα πρωτόκολλα: Transmission Control Protocol (TCP) Internet Protocol (IP)
Το TCP/IP αποτελείται από δύο τμήματα: TCP και IP. IP: βάζει σε φάκελο τα δεδομένα και γράφει την διεύθυνση αποστολής επιτρέπει στο δίκτυο να διαβάζει το φάκελο και να στέλνει τα δεδομένα στον προορισμό τους καθορίζει το ποσό των δεδομένων που χωρούν σε ένα φάκελο (packet)
Παράδειγμα Ανδρέας Βέγλης αναπληρωτής καθηγητής Η σχέση μεταξύ των δεδομένων IP και δικτύου συχνά συγκρίνεται με αυτή ενός γράμματος, του φακέλου του και του ταχυδρομικού συστήματος.
TCP χωρίζει τα δεδομένα σε πακέτα που μπορεί να χειριστεί το δίκτυο επαληθεύει ότι όλα τα πακέτα έφτασαν στο προορισμό τους επανατοποθετεί στη σωστή σειρά τα δεδομένα
Μετατροπή Βήμα STEP 2 STEP Βήμα 1 1 2 3 4 5 6 Data that makes up entire e-mail mesasage ROUTER 1 ROUTER 2 1 1 5 4 ROUTER 5 4 3 6 ROUTER 2 4 3 6 ROUTER Βήμα STEP 3 1 2 3 4 5 6 Data that makes up entire e-mail mesasage MΑποστολή essage being μηνύματος sent M essage Λήψη μηνύματος is received
Σύστημα διευθύνσεων IP Είναι ένας τρόπος αναγνώρισης υπολογιστών στο δίκτυο. Ένας αριθμός Μοναδικός Παγκόσμιο Πρότυπο
Διεύθυνση IP Όταν ένας χρήστης θέλει να συνδεθεί με έναν άλλο υπολογιστή για να μεταφέρει αρχεία, να στείλει e- mail, πρέπει να γνωρίζει που βρίσκεται ο άλλος υπολογιστής. Δηλαδή πρέπει να ξέρει τη διεύθυνση του υπολογιστή. Μία IP (Internet Protocol) διεύθυνση είναι ένα αναγνωριστικό για ένα υπολογιστή σε ένα δίκτυο. Η διεύθυνση IP καλείται και αριθμός IP ή διεύθυνση Internet.
Διεύθυνση IP Είναι ένα αριθμητικός προσδιορισμός (λογική διεύθυνση) που ανατίθεται σε κάθε συσκευή που συμμετέχει σε ένα δίκτυο υπολογιστών που χρησιμοποιεί το TCP/IP πρωτόκολλο για επικοινωνία μεταξύ των κόμβων. Αποθηκεύονται με δυαδικά ψηφία. Αναπαριστώνται με τρόπο κατανοητό στους ανθρώπους σε μορφή: 208.77.188.166 (for IPv4), 2001:db8:0:1234:0:567:1:1 (for IPv6)
4,294,967,296 (2 32 ) possible unique addresses
IP version 6 addresses 2 128, or about 3.403 1038 unique addresses
Στατικές και δυναμικές IP addresses
Στατική IP address Στατική όταν ένας υπολογιστής έχει ρυθμιστεί ώστε να χρησιμοποιεί την ίδια IP address κάθε φορά (DSL σύνδεση με στατική IP).
Δυναμική IP address Δυναμική όταν η IP address ανατίθεται αυτόματα κάθε φορά που συνδέεται στο διαδίκτυο (dialup σύνδεση με ISP)
Ειδικοί υπολογιστές που καλούνται domain name servers, αντιστοιχούν το domain name στην IP address ώστε να μπορούν τα δεδομένα να δρομολογηθούν στον προορισμό τους. π.χ www.auth.gr Domain name servers
Domain names Ανδρέας Βέγλης αναπληρωτής καθηγητής Μία διεύθυνση IP address αποτελείται από 4 τμήματα που χωρίζονται με τελείες. Κάθε τμήμα περιέχει ένα αριθμό που μπορεί να είναι από το 0 έως 255. Παράδειγμα = 155.207.160.20 Eπειδή είναι δύσκολο για τους χρήστες να θυμούνται τις IP addresses χρησιμοποιούνται τα domain names healthyw ay.com 111.23.125.68
Πίνακας σημαντικότερων καταλήξεων IP διευθύνσεων
Υπηρεσίες διαδικτύου Η έννοια της υπηρεσίας Γνωστές υπηρεσίες: WWW E-mail Blogs Wikis RSS Chat Forums
WWW Το World Wide Web (Web) είναι ένα σύστημα διασυνδεδεμένων εγγράφων υπερκειμένου τα οποία είναι προσπελάσιμα μέσω του διαδικτύου Πλοηγητής επιτρέπει την προβολή ιστοσελίδων που μπορούν να περιλάβουν κείμενο, εικόνες, βίντεο και άλλα πολυμεσικά αρχεία, καθώς και την πλοήγηση ανάμεσα στις ιστοσελίδων με χρήση των υπερσυνδέσεων
WWW (2/2) Αναπτύχθηκε στο διάσημο CERN (Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών της Γενεύης) και χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την ανταλλαγή άρθρων, απόψεων και ερευνητικών εργασιών μεταξύ των φυσικών στοιχειωδών σωματιδίων που εργάζονταν εκεί. Αυτό το ευρωπαϊκό εργαλείο βασίζεται όχι μόνο σε απλό υπερκείμενο (hypertext) αλλά διαθέτει και συνδέσμους ανάμεσα σε διαφορετικά κείμενα διασκορπισμένα σε www servers σ όλον τον πλανήτη!
Πως λειτουργεί Εισάγουμε μια διεύθυνση URL, ή ακολουθούμε μία σύνδεση από άλλη σελίδα Στη συνέχεια ο πλοηγητής ξεκινά την ανταλλαγή μιας σειράς μηνυμάτων επικοινωνίας στο υπόβαθρο με τελικό σκοπό να φέρει και να εμφανίσει την ιστοσελίδα Μετατρέπεται το όνομα του server σε IP διεύθυνση Ο πλοηγητής ζητάει τη σελίδα στέλνοντας μια HTTP αίτηση στον WWW διακομιστή με τη συγκεκριμένη διεύθυνση. Η σελίδα στέλνεται στον πλοηγητή ο οποίος στη συνέχεια στέλνει επιπλέον αιτήσεις για τις εικόνες καθώς και άλλα πολυμεσικά αρχεία που ενδεχομένως περιλαμβάνει η σελίδα Τέλος ο πλοηγητής μεταφράζει το περιεχόμενο της σελίδας και το εμφανίζει στην οθόνη του υπολογιστή
Μέγεθος του WWW 2010-12
Μέγεθος διαδικτύου Οκτώβριος 2012
Πλοηγητές Το εργαλείο με το οποίο κάνουμε προσπέλαση τις WWW σελίδες ονομάζεται πρόγραμμα πλοήγησης (browser). Αρχικά κυκλοφορούσαν αρκετά προγράμματα περιήγησης αλλά τελικά καθιερώθηκαν δύο: ο Internet Explorer (Microsoft), και ο Netscape Navigator (Netscape). Η Netscape σταμάτησε την ανάπτυξη του Navigator Ανάπτυξη του Firefox Google Chrome
E-mail Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail) είναι μια μέθοδος συγγραφής, αποστολής, λήψης και αποθήκευσης μηνυμάτων με χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων τηλεπικοινωνιών. Χρησιμοποιεί το Simple Mail Transfer Protocol και το Post Office Protocol Μοντέλο client / server Client υπολογιστής χρήστη Server διακομιστής αλληλογραφίας (e-mail server) Αποστολή κειμένου, επισύναψη αρχείων, περιορισμός μεγέθους
Τι είναι e-mail αποστολή πληροφοριών μεταξύ υπολογιστών και ανθρώπων μέσω του Internet. Μία από τις η πιο διαδεδομένες υπηρεσίες Μπορεί να σταλεί σε πολλαπλούς αποδέκτες A B Send Message To: A,B,C C
Διεύθυνση Electronic Mail Μία e-mail διεύθυνση προσδιορίζει ένα άτομο και έναν υπολογιστή με σκοπό την ανταλλαγή e-mail. Η βασική δομή μίας διεύθυνσης e-mail address περιλαμβάνει: Όνομα χρήστη @ όνομα υπολογιστή veglis@jour.auth.gr
ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ E-MAIL E-mail: μη ασφαλές μέσο επικοινωνίας (μεταφορά κακόβουλων προγραμμάτων) ΙΟΙ (κώδικας διάδοσης / επίθεσης- παρεμβολή ανθρώπινου παράγοντα) ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ (αυτοεκτελέσιμα π.χ. W32.Blaster) SPYWARE (Δούρειοι ίπποι, key loggers, Adware, dialers) ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: Μετατροπή Η/Υ σε ZOMBIE για την αποστολή spam (Επιθέσεις τύπου DoS) Παραποίηση πεδίου FROM: του μηνύματος και χρήση βιβλίου διευθύνσεων για περαιτέρω διάδοση του Ιού ή του Worm σε άλλους χρήστες
ΑΠΑΤΕΣ ΜΕΣΩ E-MAIL PHISHING (προσπάθεια απόσπασης προσωπικών στοιχείων χρηστών προσομοίωση δικτυακών τόπων οργανισμών και τραπεζών) SCAM (μηνύματα που στέλνουν διάφοροι επιτήδειοι σε υποψήφια θύματα, υπόσχοντάς τους πολλά λεφτά, σε σύντομο χρονικό διάστημα) Απάτη με τα Νιγηριανά e-mail (419 Nigerian scam) ΚΙΝΔΥΝΟΙ Υποκλοπή προσωπικών στοιχείων Απώλεια χρημάτων Διακινδύνευση σωματικής ακεραιότητας
Phishing
Συνέχεια ΑΠΑΤΕΣ ΜΕΣΩ E-MAIL HOAX (φάρσες μέσω e-mail- διάδοσή σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό παραληπτών) SPAM Προειδοποιητικά μηνύματα για την εμφάνιση καταστροφικών ιών, Μηνύματα συμπαράστασης και έκφρασης αλληλεγγύης, Μηνύματα εκφοβισμού ΚΙΝΔΥΝΟΣ Επιβάρυνση των λογαριασμών χρηστών με άχρηστα μηνύματα
Hoax Antichrist Hoax Reported on: July 17, 2001 ALERT: THE WORST VIRUS IN THE HISTORY. It has just been discovered a new virus that has been classified for Microsoft and for Mcafee like the most destructive of all times. This virus was discovered yesterday and is known with the name of ANTICHRIST, it has not been discovered an antivirus for it, it simply destroys the furrow zero of the hard disk, where vital information for its operation are kept. It works in the following way: 1. -) It sends itself to all the names of your address book with the title: "SURPRISE?!!!!!!!!!!" 2. -) In the moment that it is installed it destroys the furrow zero and in this way it destroys forever the hard disk. Please send this E-mail to the most possible people, in case of receiving an e-mail with subject "SURPRISE?!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!"!, make yourself get advise from an expert because it has auto-install capacity.
Web 2.0
Web 2.0 Ο όρος περιγράφει την τάση αλλαγής στη χρήση της τεχνολογίας του WWW καθώς και στη σχεδίαση ιστοσελίδων, που έχει ως σκοπό να ενισχύσει τη δημιουργικότητα, τις επικοινωνίες, τον ασφαλή διαμοιρασμό πληροφοριών, την συνεργασία και την λειτουργικότητα στο WWW. Youtube, Facebook, wikipedia, blogs, wikis Δεν υπάρχει κάποιο ορόσημο μετάβασης από Web 1.0 σε Web 2.0.
Κατηγορίες εφαρμογών Web 2.0 Ιστολόγια (Blogs). Wikis. Κοινωνική σελιδοσήμανση (Social bookmarking). RSS και άλλες τεχνολογίες ενημέρωσης. Συστήματα συνεργατικής συγγραφής (Collaborative editing tools). Συστήματα διαμοιρασμού πολυμεσικών αρχείων (Media Sharing services). Κοινωνική δικτύωση (Social networking) και συστήματα κοινωνικής παρουσίας (social presence systems). Bricolage και εφαρμογές Mashups.
2004 H Λέξη της Χρονιάς
Ορισμοί των Blog & Blogging - 1 Ένα blog είναι ένας δικτυακός τόπος στον οποίο ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων εισάγει τακτικά κείμενα, εικόνες, βίντεο, ήχους και συνδέσμους συνήθως σε ημερήσια βάση. Ο όρος είναι συντομογραφία της λέξης weblog. Πρακτικά πρόκειται για ένα νέο είδος ψηφιακού ημερολογίου (log), στο οποίο μπορεί κανείς να εισάγει καταχωρήσεις σχετικά μ ένα θέμα κατά χρονολογική σειρά. http://en.wikipedia.org/wiki/blog
Ορισμοί των Blog & Blogging - 2 Η δημιουργία και συντήρηση ενός blog ή η προσθήκη ενός άρθρου σε υπάρχον blog καλείται blogging. Τα ανεξάρτητα άρθρα σε ένα blog ονομάζονται blog posts (δημοσιεύσεις), posts, ή entries (εισαγωγές). Το άτομο που δημοσιεύει αυτά τα άρθρα ονομάζεται blogger. Τα blog αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου δικτύου κοινωνικών μέσων. http://en.wikipedia.org/wiki/blog
Blog Τα Βασικά Τα Blog είναι ιστοσελίδες! Εμφανίζονται με αντίθετη χρονολογική σειρά οι πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις διαβάζονται πρώτες Η δημοτικότητά τους συνεχίζει να αυξάνεται ένα νέο blog δημιουργείται κάθε δευτερόλεπτο Είναι δημοφιλή μερικώς λόγω των απλών προγραμμάτων που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία τους Απλά στη δημιουργία Απλά στην ανανέωση Τακτοποιημένα και οργανωμένα Δωρεάν!
Τι είναι ένα Wiki; Είναι ένα σύνολο δυναμικών, συνεργατικά γραμμένων ιστοσελίδων. Εφευρέθηκε το 1995 από τον Ward Cunningham με σκοπό την online συνεργασία στον προγραμματισμό και στην καλύτερη σχεδίαση λογισμικού. Εξελίχθηκε στις αρχές του 2000 για την εξοικείωση με όλες τις μορφές online συνεργασίας.
Wiki Ορισμός από τη Wikipedia Ένα wiki (σύμφωνα με τον Ward Cunningham) είναι μια μορφή ιστοχώρου που επιτρέπει στους χρήστες την προσθήκη και επεξεργασία περιεχομένου, και είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για εποικοδομητική συγγραφή με συνεργασία. Ουσιαστικά, ένα wiki είναι μια απλουστευμένη διαδικασία δημιουργίας σελίδων HTML συνδυασμένη με ένα σύστημα που καταγράφει κάθε αλλαγή που συμβαίνει με το χρόνο, έτσι ώστε οποιαδήποτε στιγμή, μια σελίδα να μπορεί να επανέλθει σε μια προηγούμενη κατάστασή της (αναίρεση).
Κοινωνική Σελιδοσήμανση (Social Bookmarking) Bookmarks Tags (λέξεις κλειδιά) Διαμοιρασμός bookmarks
Really Simple Syndication RSS - Really Simple Syndication Ένα RSS αρχείο είναι ένα μικρό αρχείο κειμένου που παρέχει μια περιεκτική περίληψη του περιεχομένου μιας ιστοσελίδας. Το αρχείο RSS ανανεώνεται κάθε φορά που αλλάζει το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Το RSS χρησιμοποιείται για τη διανομή πληροφοριών απαιτεί μικρό εύρος ζώνης. Το RSS είναι γραμμένο σε XML (extensible Markup Language)
RSS βασικά στοιχεία Βασικά στοιχεία ενός αρχείου RSS Τίτλος Υπερσύνδεση (hyperlink) Περιγραφή Το RSS επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν προσαρμοσμένες (customized) πηγές πληροφοριών. Οι χρήστες εγγράφονται σε ένα RSS feed
Παράδειγμα RSS Feeds
Συστήματα συνεργατικής συγγραφής (Collaborative editing tools). Πολλοί χρήστες σε ένα έγγραφο Συνεργατική συγγραφή Τα δεδομένα αποθηκεύονται στο διαδίκτυο
Συστήματα διαμοιρασμού πολυμεσικών αρχείων (Media Sharing services) Αποθήκευση πολυμεσικών αρχείων στο διαδίκτυο και διαμοιρασμός Youtube, Flickr
Κοινωνική δικτύωση (Social networking) και συστήματα κοινωνικής παρουσίας (social presence systems). Instant Messaging (Skype, IM) Facebook, LinkedIN Academia, Researchgate
Twitter Είναι ένα δικτυακός τόπος που προσφέρει κοινωνική δικτύωση και υπηρεσίες microblogging. Επιτρέπει στους χρήστες να στέλνουν σε άλλους χρήστες tweets. Τα tweets είναι μηνύματα κειμένου 140 χαρακτήρων που εμφανίζονται στη σελίδα προφιλ του χρήστη. Τα tweets μπορεί να είναι δημόσια ή να απευθύνονται μόνο σε συγκεκριμένους χρήστες Followers
Twitter στο κινητό τηλέφωνο Χρήση ειδικής εφαρμογής Χρήση SMS
Instant messaging Instant messaging(im) είναι μια μορφή σύγχρονης επικοινωνίας μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ατόμων που βασίζεται στην εισαγωγή κειμένου Χρησιμοποιούνται συσκευές που συνδέονται πάνω σε ένα δίκτυο όπως το διαδίκτυο
Χαρακτηριστικά Live Messenger, Skype Επιπλέον υπηρεσίες: group chatting, conference services (including voice and video), file transfer Χρήση web-cams, φωνητική κλήση μέσω διαδικτύου. Δυνατότητα αποθήκευσης chat Διαμοιραζόμενοι φάκελοι PC to phone κλήσεις (σε ορισμένες χώρες) Offline messaging
Bricolage και εφαρμογές Mashups
Και μετά τι? Web 1.0 Web 2.0... Web 3.0
Web 3.0 Σημασιολογικός ιστός: επέκταση του σημερινού ιστού όπου η πληροφορία έχει καλά καθορισμένο νόημα καθιστώντας την συνεργασία μεταξύ υπολογιστών και ανθρώπων πιο αποτελεσματική. Βελτιωμένη αναζήτηση Εκτέλεση σύνθετων διεργασιών Εξατομίκευση πληροφοριών
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!
Στοιχεία επικοινωνίας E-mail : veglis@jour.auth.gr Προσωπική ιστοσελίδα blogs.auth.gr/veglis Υλικό μαθήματος: ftp://pacific.jour.auth.gr/dimos.pdf