Ευρωπαϊκή Συμφωνία για την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου (visas) στους πρόσφυγες

Ευρωπαϊκή Συμφωνία για την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου (visas) στους πρόσφυγες Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την κοινωνική ασφάλιση (αποσπάσματα) Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας όσον αφορά τους πρόσφυγες Διακήρυξη για το εδαφικό άσυλο Σύσταση 293 (1961) για το δικαίωμα σε άσυλο Απόφαση 14 (1967) για τη χορήγηση ασύλου σε όσους απειλούνται με διώξεις Για τη δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης σε θέματα προσφύγων, αιτούντων άσυλο και εκτοπισμένων προσώπων βλέπε: http://www.coe.int/t/e/legal_affairs/legal_co-operation/foreigners_and_citizens/asylum,_refugees_and_stateless_persons/ 1

Ευρωπαϊκή Συμφωνία για την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου (visas) στους πρόσφυγες Υπογράφηκε στο Στρασβούργο στις 20 Απριλίου 1959 Έναρξη ισχύος : 3.9.1960 σύμφωνα με το άρθρο 9 Κείμενο : Συμβούλιο της Ευρώπης, Σειρά Ευρωπαϊκών Κειμένων, Νο. 31 Οι υπογεγραμμένες Κυβερνήσεις, Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, Επιθυμώντας να διευκολύνουν τα ταξίδια των προσφύγων που διαμένουν στα εδάφη τους, Συμφώνησαν τα ακόλουθα : Άρθρο 1.- 1. Οι πρόσφυγες που διαμένουν νόμιμα στο έδαφος ενός των Συμβαλλομένων Μερών θα εξαιρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Συμφωνίας και με την προϋπόθεση της αμοιβαιότητας, της χορήγησης θεώρησης εισόδου (visa) προκειμένου να εισέλθουν στο έδαφος των άλλων Συμβαλλομένων Μερών και προκειμένου για την διέλευση των συνόρων εφόσον : α) είναι κάτοχοι ισχύοντος ταξιδιωτικού εγγράφου που έχει εκδοθεί από τις αρχές του Συμβαλλόμενου Μέρους όπου έχουν την νόμιμη διαμονή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 ή της Συμφωνίας που αφορά την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων στους πρόσφυγες της 15ης Οκτωβρίου 1946, β) η διαμονή τους είναι διάρκειας μικρότερης ή πάντως δεν υπερβαίνει την χρονική περίοδο των τριών μηνών. 2. Η θεώρηση εισόδου απαιτείται για όλες τις περιπτώσεις διαμονής διάρκειας μεγαλύτερης των τριών μηνών ή για κάθε είσοδο στο έδαφος ενός άλλου Μέρους προκειμένου για την άσκηση επικερδούς δραστηριότητας. Άρθρο 2.- Ο όρος "έδαφος" ενός Συμβαλλόμενου Μέρους έχει, όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας, την έννοια που το Μέρος αυτό αποδίδει στον όρο αυτό με δήλωση απευθυνόμενη στο Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 3.- Στο μέτρο όπου ένα ή περισσότερα Συμβαλλόμενα Μέρη το κρίνουν αναγκαίο η διέλευση των συνόρων θα πραγματοποιείται στα οριζόμενα σημεία εισόδου. Άρθρο 4.- 1. Οι διατάξεις της παρούσας Συμφωνίας δεν θίγουν τις νομικές προϋποθέσεις και τις σχετικές ρυθμίσεις που αφορούν στην παραμονή των αλλοδαπών στο έδαφος του κάθε Συμβαλλόμενου Μέρους. 2. Καθένα από τα Συμβαλλόμενα Μέρη διατηρεί το δικαίωμα να αρνηθεί την είσοδο ή την διαμονή στο έδαφός του σε πρόσωπα που θεωρεί ανεπιθύμητα. Άρθρο 5.- Οι πρόσφυγες που εισέρχονται στο έδαφος ενός Συμβαλλομένου Μέρους κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας Συμφωνίας δικαιούνται να επιστρέψουν οποτεδήποτε στο έδαφος του Συμβαλλόμενου Μέρους του οποίου οι αρχές έχουν εκδόσει το ταξιδιωτικό έγγραφο με απλή αίτηση του πρώτου Συμβαλλόμενου Μέρους, εκτός αν αυτό έχει επιτρέψει στους ενδιαφερόμενους να εγκατασταθούν στο έδαφός του. Άρθρο 6.- Οι διατάξεις της παρούσας Συμφωνίας δεν θίγουν τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, των συμβάσεων, των συνθηκών ή των διμερών ή των πολυμερών συμφωνιών που ισχύουν ή πρόκειται να ισχύσουν και με βάση τις οποίες εφαρμόζονται ευνοϊκότερα μέτρα όσον αφορά την διέλευση των συνόρων από τους πρόσφυγες που διαμένουν νόμιμα στο έδαφος ενός των Συμβαλλομένων Μερών. 2

Άρθρο 7.- 1. Καθένα από τα Συμβαλλόμενα Μέρη διατηρεί το δικαίωμα, για λόγους δημόσιας τάξης ή ασφάλειας ή δημόσιας υγείας να μην εφαρμόσει αμέσως την παρούσα Συμφωνία ή να αναστείλει προσωρινά την εφαρμογή της έναντι των άλλων Μερών ή έναντι μερικών από αυτά, εκτός από τις διατάξεις του άρθρου 5. Αυτό το μέτρο κοινοποιείται αμέσως στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η ίδια διαδικασία εφαρμόζεται και στην περίπτωση που παύσει να ισχύει το εν λόγω μέτρο. 2. Κάθε Συμβαλλόμενο Μέρος που επικαλείται ένα από τα δικαιώματα που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο δεν δύναται να απαιτεί την εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας από άλλο Μέρος παρά στο μέτρο που την εφαρμόζει έναντι του Μέρους αυτού. Άρθρο 8.- Η παρούσα Συμφωνία παραμένει ανοικτή για υπογραφή από τα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που δύνανται να είναι Μέρη με : α) υπογραφή χωρίς επιφύλαξη επικύρωσης, β) υπογραφή με επιφύλαξη επικύρωσης συνοδευόμενη με επικύρωση. Τα όργανα επικύρωσης θα κατατεθούν στο Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 9.- 1. Η παρούσα Συμφωνία θα αρχίσει να ισχύει ένα μήνα μετά την ημερομηνία κατά την οποία τρία μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8, θα υπογράψουν την Συμφωνία χωρίς επιφύλαξη επικύρωσης ή θα την επικυρώσουν. 2. Για κάθε μέλος, που θα υπογράψει μεταγενέστερα την Συμφωνία χωρίς επιφύλαξη επικύρωσης ή που θα την επικυρώσει μεταγενέστερα η Συμφωνία θα αρχίσει να ισχύει ένα μήνα μετά την ημερομηνία υπογραφής ή κατάθεσης του οργάνου επικύρωσης. Άρθρο 10.- Μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας Συμφωνίας η Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης μπορεί να καλέσει, με ομόφωνη απόφαση, κάθε Κυβέρνηση μη μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης που είναι μέρος στην Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 ή στην Συμφωνία που αφορά την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων στους πρόσφυγες της 15ης Οκτωβρίου 1946, να προσχωρήσει στην παρούσα Συμφωνία. Η προσχώρηση θα παράγει έννομα αποτελέσματα ένα μήνα μετά την ημερομηνία κατάθεσης του οργάνου προσχώρησης στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 11.- Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης θα κοινοποιεί στα μέλη του Συμβουλίου και στα Κράτη που προσχωρούν : α) όλες τις υπογραφές με τις ενδεχόμενες επιφυλάξεις επικύρωσης, την κατάθεση κάθε οργάνου επικύρωσης και την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας Συμφωνίας, β) την κατάθεση κάθε οργάνου προσχώρησης που πραγματοποιείται κατ' εφαρμογή του άρθρου 10, γ) κάθε κοινοποίηση ή δήλωση που παραλαμβάνεται κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 2, 7 και 12, και την ημερομηνία έναρξης ισχύος τους. Άρθρο 12.- Κάθε Συμβαλλόμενο Μέρος μπορεί δηλώσει ότι παύει να ισχύει όσον το αφορά η εφαρμογή της παρούσης Συμφωνίας, με τρίμηνη προειδοποίηση απευθυνόμενη με κοινοποίηση στο Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σε πίστωση των ανωτέρω, οι υπογεγραμμένοι, νόμιμα εξουσιοδοτημένοι υπέγραψαν την παρούσα Σύμβαση. ΕΓΙΝΕ στο Στρασβούργο στις 20 Απριλίου 1959, στην αγγλική και στην γαλλική γλώσσα, τα δύο κείμενα όντας εξίσου αυθεντικά, σε ένα πρωτότυπο που θα κατατεθεί στα αρχεία του Συμβουλίου 3

της Ευρώπης. Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης θα αποστείλει πιστό κυρωμένο αντίγραφο στις Κυβερνήσεις που το υπόγραψαν. 4

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την κοινωνική ασφάλιση (αποσπάσματα) Υπογράφηκε στο Παρίσι την 1η Μαρτίου 1972 Έναρξη ισχύος : 1.3.1977 Κείμενο : Συμβούλιο της Ευρώπης, Σειρά Ευρωπαϊκών Συμβάσεων, Νο. 78 Τα Κράτη Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, που υπογράφουν την παρούσα Σύμβαση, Θεωρώντας ότι σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η πραγματοποίηση όσο το δυνατόν στενότερης συνεργασίας μεταξύ των μελών του, Θεωρώντας ότι ο πολυμερής συντονισμός των νομοθεσιών για την κοινωνική ασφάλιση είναι ένα μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού, Θεωρώντας ότι ο Ευρωπαϊκός Κώδικας για την κοινωνική ασφάλιση, που είναι ανοικτός για υπογραφή από της 16ης Απριλίου 1964, ορίζει, στο άρθρο 73 ότι τα Συμβαλλόμενα στον Κώδικα Μέρη θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να ρυθμίσουν με ένα ειδικό όργανο τα θέματα που αφορούν την κοινωνική ασφάλιση των αλλοδαπών και των μεταναστών, ειδικότερα όσον αφορά την ισότητα μεταχείρισης τους με τους υπηκόους τους και την διατήρηση των δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί ή αυτών που αποκτώνται, Επιβεβαιώνοντας την αρχή της ισότητας της μεταχείρισης των υπηκόων των Συμβαλλομένων Μερών, των προσφύγων και των απάτριδων, στα πλαίσια της εφαρμογής της νομοθεσίας της κοινωνικής ασφάλισης του κάθε Συμβαλλόμενου Μέρους καθώς και την αρχή της διατήρησης των προνομίων που αφορούν στις ωφέλειες που προβλέπονται από τις νομοθεσίες της κοινωνικής ασφάλισης, παρά τις μετακινήσεις των προστατευομένων προσώπων εντός των εδαφών των Συμβαλλομένων Μερών, αρχές που εμπνέουν όχι μόνον μερικές διατάξεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη αλλά και πολλές Συμβάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας, Συμφώνησαν τα εξής : ΜΕΡΟΣ Ι Γενικές Διατάξεις Άρθρο 1.- Για τους σκοπούς εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης : α) ο όρος "Συμβαλλόμενο Μέρος" δηλώνει κάθε Κράτος που έχει καταθέσει όργανο επικύρωσης, αποδοχής ή προσχώρησης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 75 ή του άρθρου 77, β) οι όροι "έδαφος Συμβαλλόμενου Μέρους" και "υπήκοος Συμβαλλόμενου Μέρους" ορίζονται στο Παράρτημα Ι : κάθε Συμβαλλόμενο Μέρος θα κοινοποιήσει σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 81 κάθε τροποποίηση του Παραρτήματος Ι, γ) ο όρος "νομοθεσία" δηλώνει τους νόμους, τις ρυθμίσεις και τις καταστατικές διατάξεις που ισχύουν κατά την ημερομηνία της υπογραφής της παρούσας Σύμβασης ή που θα αρχίσουν να ισχύουν μεταγενέστερα στο σύνολο ή σε οποιοδήποτε μέρος του εδάφους κάθε Συμβαλλόμενου Μέρους και που αφορούν τους κλάδους και το καθεστώς της κοινωνικής ασφάλισης που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 2, δ) ο όρος "σύμβαση κοινωνικής ασφάλισης" δηλώνει κάθε διμερές ή πολυμερές όργανο που δεσμεύει ή που θα δεσμεύσει αποκλειστικά δύο ή περισσότερα Συμβαλλόμενα Μέρη καθώς και κάθε πολυμερές όργανο που δεσμεύει ή που θα δεσμεύσει τουλάχιστον δύο Συμβαλλόμενα Μέρη και ένα άλλο Κράτος ή περισσότερα Κράτη στο πεδίο της κοινωνικής ασφάλισης για το σύνολο ή για μέρος των κλάδων και των καθεστώτων που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 2 καθώς και στις κάθε φύσης συμφωνίες που συνάπτονται στα πλαίσια των εν λόγω οργάνων, ε) ο όρος "αρμόδια αρχή" δηλώνει τον υπουργό, τους υπουργούς ή την αντίστοιχη αρχή όπου 5

υπάγονται τα καθεστώτα της κοινωνικής ασφάλισης για το σύνολο ή για οποιοδήποτε μέρος του εδάφους κάθε Συμβαλλόμενου Μέρους, στ) ο όρος "Αρχή" δηλώνει τον οργανισμό ή την αρχή που είναι επιφορτισμένοι με την εφαρμογή όλης ή μέρους της νομοθεσίας κάθε Συμβαλλόμενου Μέρους, ζ) ο όρος "αρμόδια Αρχή" δηλώνει : ι) αν πρόκειται για καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης, είτε την αρχή στην οποία είναι μέλος ο ενδιαφερόμενος κατά την στιγμή της αίτησης για το επίδομα, είτε την αρχή η οποία του οφείλει το επίδομα ή από την οποία έχει δικαίωμα να λαμβάνει επίδομα αν κατοικούσε στο έδαφος του Συμβαλλόμενου Μέρους όπου βρίσκεται αυτή η αρχή, είτε την αρχή που ορίζει η αρμόδια αρχή του εν λόγω Συμβαλλόμενου Μέρους, ιι) αν πρόκειται για καθεστώς άλλο από αυτό της κοινωνικής ασφάλισης ή για καθεστώς οικογενειακής επιδότησης, την αρχή που ορίζεται από την αρμόδια αρχή του εν λόγω Συμβαλλόμενου Μέρους, ιιι) αν πρόκειται για καθεστώς σχετικό με τις υποχρεώσεις του εργοδότη που αφορούν στα επιδόματα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 2, είτε τον εργοδότη ή τον αναπληρωτή ασφαλιστή είτε ελλείψει αυτού το οργανισμό ή την αρχή που ορίζεται από την αρμόδια αρχή του εν λόγω Συμβαλλόμενου Μέρους, η) ο όρος "αρμόδιο Κράτος" δηλώνει το Συμβαλλόμενο Μέρος στο έδαφος του οποίου βρίσκεται η αρμόδια αρχή, θ) ο όρος "διαμονή" δηλώνει την συνήθη διαμονή, ι) ο όρος "παραμονή" δηλώνει την προσωρινή παραμονή, κ) ο όρος "αρχή του τόπου διαμονής" δηλώνει την αρχή που είναι εξουσιοδοτημένη να καταβάλει τα εν λόγω επιδόματα στον τόπο διαμονής του ενδιαφερόμενου, σύμφωνα με την νομοθεσία του Συμβαλλόμενου Μέρους την οποία εφαρμόζει αυτή η αρχή ή αν δεν υπάρχει αυτή η αρχή, την αρμόδια αρχή που ορίζεται από το εν λόγω Συμβαλλόμενο Μέρος, λ) ο όρος "αρχή του τόπου παραμονής" δηλώνει την αρχή που είναι εξουσιοδοτημένη να καταβάλει τα εν λόγω επιδόματα στον τόπο παραμονής του ενδιαφερόμενου σύμφωνα με την νομοθεσία του Συμβαλλόμενου Μέρους που εφαρμόζει αυτή η αρχή, ή αν δεν υπάρχει αυτή η αρχή, την αρχή που ορίζεται από το εν λόγω Συμβαλλόμενο Μέρος, μ) ο όρος "εργάτης" δηλώνει τον μισθωτό ή τον ελεύθερο εργαζόμενο καθώς και κάθε εξομοιούμενο πρόσωπο σύμφωνα με την νομοθεσία του εν λόγω Συμβαλλόμενου Μέρους, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από την παρούσα Σύμβαση, ν) ο όρος "συνοριακός εργάτης" δηλώνει τον μισθωτό εργαζόμενο που απασχολείται στο έδαφος Συμβαλλόμενου Μέρους και διαμένει στο έδαφος άλλου Συμβαλλόμενου Μέρους όπου επιστρέφει κατ' αρχήν καθημερινά ή τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Όμως : ι) στις σχέσεις Γαλλίας με τα συνορεύοντα Συμβαλλόμενα Μέρη, προκειμένου να θεωρηθεί ο ενδιαφερόμενος συνοριακός εργάτης πρέπει να απασχολείται και να διαμένει σε ζώνη της οποίας το βάθος δεν ξεπερνά κατ' αρχή τα είκοσι χιλιόμετρα εκατέρωθεν της συνοριακής γραμμής, ιι) ο συνοριακός εργάτης ο οποίος απασχολείται στο έδαφος ενός Συμβαλλόμενου Μέρους σε επιχείρηση στην οποία υπάγεται κανονικά και ο οποίος είναι αποσπασμένος από αυτήν την επιχείρηση εκτός της συνοριακής ζώνης είτε στο έδαφος του ίδιου Συμβαλλόμενου Μέρους, είτε στο έδαφος άλλου Συμβαλλόμενου Μέρους, για χρονική διάρκεια που δεν υπερβαίνει του τέσσερες μήνες, διατηρεί την ιδιότητα του συνοριακού εργάτη κατά την περίοδο της απόσπασής του, για το χρονικό όριο των τεσσάρων μηνών, ξ) ο όρος "πρόσφυγας" έχει την έννοια που του αποδίδεται με το άρθρο πρώτο, Α, της Σύμβασης για το καθεστώς του πρόσφυγα που υπογράφηκε στην Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και με την παράγραφο 2 του άρθρου πρώτου του Πρωτοκόλλου για το καθεστώς του πρόσφυγα της 31ης Ιανουαρίου 1967, χωρίς γεωγραφικό περιορισμό, 6

ο) ο όρος "άπατρις" έχει την έννοια που του αποδίδεται με το άρθρο πρώτο της Σύμβασης για το καθεστώς των ανιθαγενών που έγινε στην Νέα Υόρκη στις 28 Σεπτεμβρίου 1954, π) ο όρος "μέλη της οικογένειας" δηλώνει τα πρόσωπα που ορίζονται ή που χαρακτηρίζονται ως τέτοια, ή που ορίζονται ως μέλη του νοικοκυριού από την νομοθεσία που εφαρμόζει η αρχή που είναι επιφορτισμένη με την καταβολή των επιδομάτων ή στις περιπτώσεις που προβλέπονται στα εδάφια α και γ της παραγράφου 1 του άρθρου 21 και στην παράγραφο 6 του άρθρου 24 από την νομοθεσία του Συμβαλλόμενου Μέρους στο έδαφος του οποίου διαμένουν : όμως, αν αυτές οι νομοθεσίες θεωρούν ως μέλη της οικογένειας ή του νοικοκυριού μόνον τα πρόσωπα που διαμένουν μαζί με τον ενδιαφερόμενο, θεωρείται ότι πληρείται αυτή η προϋπόθεση όταν τα εν λόγω πρόσωπα εξαρτώνται κατ' αρχήν από τον ενδιαφερόμενο, ρ) ο όρος "επιζώντες" δηλώνει τα πρόσωπα που ορίζονται ή που χαρακτηρίζονται ως τέτοια από την νομοθεσία βάσει της οποίας χορηγούνται τα επιδόματα: όμως, αν αυτή η νομοθεσία θεωρεί ως επιζώντες μόνον τα πρόσωπα τα οποία διέμεναν μαζί με τον θανόντα θεωρείται ότι αυτή η προϋπόθεση πληρούται όταν τα εν λόγω πρόσωπα εξαρτιόνταν κατ' αρχήν από τον θανόντα, σ) ο όρος "περίοδοι ασφάλισης" δηλώνει τις περιόδους καταβολής των εισφορών, τις περιόδους εργασίας, επαγγελματικής δραστηριότητας ή της διαμονής όπως ορίζονται ή θεωρούνται ως περίοδοι ασφάλισης από την νομοθεσία από την οποία διέπονται, καθώς και όλες οι περίοδοι που εξομοιώνονται με αυτές στο μέτρο που αναγνωρίζονται από αυτή τη νομοθεσία ως ισοδύναμες με τις περιόδους ασφάλισης, τ) οι όροι " περίοδοι απασχόλησης" και "περίοδοι επαγγελματικής δραστηριότητας" δηλώνουν τις περιόδους που ορίζονται ή που χαρακτηρίζονται ως τέτοιες από την νομοθεσία η οποία τις διέπει καθώς και όλες τις περιόδους που εξομοιώνονται με αυτές στο μέτρο που αναγνωρίζονται από αυτή τη νομοθεσία ως ισοδύναμες με τις περιόδους απασχόλησης ή επαγγελματικής δραστηριότητας, υ) ο όρος "περίοδοι διαμονής" δηλώνει τις περιόδους που ορίζονται ή χαρακτηρίζονται ως τέτοιες από την νομοθεσία από την οποία διέπονται, φ) οι όροι "επιδόματα", "επιχορηγήσεις", "συντάξεις" περιλαμβάνουν όλα τα επιδόματα, τις επιχορηγήσεις και τις συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των στοιχείων που επιβαρύνουν τον εθνικό προϋπολογισμό και όλες τις αυξήσεις, αναπροσαρμογές ή συμπληρωματικά επιδόματα, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από την παρούσα Σύμβαση, καθώς και τα επιδόματα που έχουν ως στόχο την διατήρηση ή την βελτίωση της ικανότητας κέρδους, τις εισφορές σε κεφάλαιο που μπορούν να αντικατασταθούν από τις συντάξεις και την καταβολή των ποσών που δίδονται με την μορφή επιστροφής των συνεισφορών, χ) ο όρος "οικογενειακά επιδόματα" περιλαμβάνει τα περιοδικά επιδόματα σε είδος που χορηγούνται με βάση τον αριθμό και την ηλικία των παιδιών. Ο όρος "οικογενειακές επιχορηγήσεις" περιλαμβάνει όλες τις επιχορηγήσεις σε είδος ή σε χρήμα που έχουν ως σκοπό την ανακούφιση των οικογενειακών βαρών, εκτός από τα ειδικά επιδόματα γέννησης τα οποία ρητά εξαιρούνται σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ. Κάθε ενδιαφερόμενο Συμβαλλόμενο Μέρος θα κοινοποιήσει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8, κάθε τροποποίηση που επέρχεται στο Παράρτημα ΙΙ σχετικά με τα επιδόματα γέννησης που προβλέπονται από την εθνική του νομοθεσία, ψ) ο όρος "επίδομα θανάτου" περιλαμβάνει κάθε ποσό που καταβάλλεται άπαξ σε περίπτωση θανάτου, με εξαίρεση τις εισφορές σε κεφάλαιο που ρυθμίζονται από το εδάφιο φ του παρόντος άρθρου, ω) ο όρος " με χαρακτήρα συνεισφοράς" εφαρμόζεται στα επιδόματα των οποίων η χορήγηση εξαρτάται είτε από την άμεση οικονομική συμμετοχή των προστατευομένων προσώπων ή των εργοδοτών τους είτε από προϋπόθεση επαγγελματικής επιμόρφωσης καθώς και από τη νομοθεσία ή τα νομικά συστήματα τα οποία ρυθμίζουν την χορήγηση αυτών των επιδομάτων. Τα επιδόματα των οποίων η χορήγηση δεν εξαρτάται ούτε από την άμεση οικονομική συμμετοχή των προστατευομένων προσώπων ή των εργοδοτών τους ούτε από προϋπόθεση επαγγελματικής επιμόρφωσης ονομάζονται 7

"επιδόματα χωρίς χαρακτήρα συνεισφοράς". Με τον αυτόν όρο αποκαλούνται και η νομοθεσία ή τα νομικά συστήματα που προβλέπουν αποκλειστικά την χορήγηση αυτών των επιδομάτων, αα) ο όρος "επιδόματα που χορηγούνται με την μορφή μεταβατικών καθεστώτων" περιλαμβάνει είτε τα επιδόματα που χορηγούνται στα πρόσωπα που έχουν υπερβεί συγκεκριμένη ηλικία κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος της εφαρμοζόμενης νομοθεσίας είτε τα επιδόματα που χορηγούνται μεταβατικά λόγω αντιμετώπισης ειδικών καταστάσεων ή για περιόδους που ολοκληρώθηκαν εκτός των ορίων της επικράτειας του Συμβαλλόμενου Μέρους. Άρθρο 2.- 1. Η παρούσα Σύμβαση εφαρμόζεται σε όλες τις νομοθεσίες που ρυθμίζουν τα των κλάδων της κοινωνικής ασφάλισης που αφορούν : α. επιδόματα ασθένειας και εγκυμοσύνης, β. επιδόματα αναπηρίας, γ. επιδόματα γήρατος, δ. επιδόματα επιζώντων, ε. επιδόματα εργατικού ατυχήματος και επαγγελματικής ασθένειας, στ. επιδόματα θανάτου, ζ. επιδόματα ανεργίας, η. οικογενειακά επιδόματα. 2. Η παρούσα Σύμβαση εφαρμόζεται στα γενικής φύσης καθεστώτα της κοινωνικής ασφάλισης καθώς και στα ειδικής φύσης, ανεξάρτητα από το άν έχουν χαρακτήρα συνεισφοράς καθώς και στα καθεστώτα που αφορούν τις υποχρεώσεως του εργοδότη όσον αφορά τα επιδόματα που περιλαμβάνονται στην προηγούμενη παράγραφο. Με διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσοτέρων Συμβαλλομένων Μερών θα προσδιορισθούν, στο μέτρο του δυνατού, οι προϋποθέσεις εφαρμογής της Σύμβασης σε κάθε καθεστώς που υιοθετείται με συλλογικές συμφωνίες που καθίστανται υποχρεωτικές με αποφάσεις δημοσίου δικαίου. 3. Όσον αφορά τις νομοθεσίες που αφορούν τους εργαζόμενους στην θάλασσα, οι διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΙΙ της παρούσας Σύμβασης δεν επηρεάζουν τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας των Συμβαλλομένων Μερών όσον αφορά τις υποχρεώσεις του εφοπλιστή, που για την εφαρμογή της Σύμβασης θεωρείται ο εργοδότης. 4. Η παρούσα Σύμβαση δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις παροχής κοινωνικής ή ιατρικής βοήθειας ούτε στα καθεστώτα επιδότησης των θυμάτων πολέμου ή των συνεπειών του ούτε στα ειδικά καθεστώτα των δημοσίων υπαλλήλων και του εξομοιούμενου προσωπικού. 5. Η παρούσα Σύμβαση δεν εφαρμόζεται στις νομοθεσίες που αποσκοπούν στην εφαρμογή σύμβασης κοινωνικής ασφάλισης που έχει συναφθεί μεταξύ ενός Συμβαλλομένου Μέρους και ενός ή περισσοτέρων άλλων Κρατών. Άρθρο 4.- 1. Η παρούσα Σύμβαση εφαρμόζεται : α. στα πρόσωπα που υπάγονται στην δικαιοδοσία ενός ή περισσοτέρων των Συμβαλλομένων Μερών και που έχουν την ιθαγένεια ενός Συμβαλλόμενου Μέρους ή στους πρόσφυγες ή στους ανιθαγενείς που διαμένουν στο έδαφος του Συμβαλλόμενου Μέρους καθώς και στα μέλη των οικογενειών τους και στους κατιόντες τους. β. στους επιζώντες των προσώπων που υπάγονταν στην δικαιοδοσία ενός ή περισσοτέρων Συμβαλλομένων Μερών, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια αυτών των προσώπων, όταν οι επιζώντες έχουν την ιθαγένεια Συμβαλλόμενου Μέρους ή στους πρόσφυγες ή στους ανιθαγενείς που διαμένουν στο έδαφος Συμβαλλόμενου Μέρους. γ. χωρίς να επηρεάζεται η εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 4 του άρθρου 2, στους δημοσίους υπαλλήλους και στο προσωπικό, που σύμφωνα με την νομοθεσία του εν λόγω Συμβαλλόμενου Μέρους, εξομοιώνονται με το οριζόμενο στο άρθρο αυτό καθεστώς στο μέτρο που υπάγο 8

νται στην δικαιοδοσία του Συμβαλλόμενου Μέρους όπου εφαρμόζεται η Σύμβαση. 2. Εκτός από τη διάταξη του εδαφίου γ της προηγούμενης παραγράφου δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης οι κατηγορίες των προσώπων - εκτός από τα μέλη του προσωπικού των διπλωματικών ή των προξενικών αποστολών και το ιδιωτικό προσωπικό που βρίσκεται στην υπηρεσία αυτών των αποστολών - για τις οποίες η Σύμβαση της Βιέννης για τις διπλωματικές σχέσεις και η Σύμβαση της Βιέννης για τις προξενικές σχέσεις προβλέπουν εξαίρεση από την εφαρμογή των διατάξεων της κοινωνικής ασφάλισης που ισχύουν στο Κράτος όπου είναι διαπιστευμένα τα μέλη των αποστολών αυτών ή στο Κράτος διαμονής τους, ανάλογα με την περίπτωση. 9

Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας όσον αφορά τους πρόσφυγες Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο στις 16 Οκτωβρίου 1980 Έναρξη ισχύος : 1.12.1980 σύμφωνα με το άρθρο 10 Κείμενο : Σειρά Ευρωπαϊκών Συμβάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης Νο. 107 Τα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που υπογράφουν την παρούσα Συμφωνία, Εκτιμώντας ότι σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η πραγματοποίηση όσο το δυνατόν στενότερης συνεργασίας μεταξύ των μελών του, Εκφράζοντας την επιθυμία για βελτίωση της κατάστασης των προσφύγων στα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, Επιθυμώντας να διευκολύνουν την εφαρμογή του άρθρου 28 της Σύμβασης για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 και των παραγράφων 6 και 11 του Παραρτήματός της, που αφορούν ειδικότερα την περίπτωση των προσφύγων που αλλάζουν τόπο διαμονής και εγκαθίστανται νόμιμα στο έδαφος άλλου Συμβαλλόμενου Μέρους, Αποφασίζοντας για το σκοπό αυτό να ορίσουν, με πνεύμα φιλελεύθερο και ανθρωπιστικό, τις προϋποθέσεις μεταβίβασης της αρμοδιότητας σχετικά με την έκδοση των ταξιδιωτικών εγγράφων από ένα Συμβαλλόμενο Μέρος σε άλλο Μέρος, Εκτιμώντας ότι αποτελεί κοινή επιθυμία να ρυθμισθεί το θέμα αυτό με τρόπο ομοιόμορφο στα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, Συμφώνησαν τα εξής : Άρθρο 1.- Για τον σκοπό της παρούσας Συμφωνίας: α) ο όρος "πρόσφυγας" δηλώνει το πρόσωπο στο οποίο εφαρμόζεται η Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 ή το Πρωτόκολλο για το Καθεστώς των Προσφύγων της 31ης Ιανουαρίου 1967, β) η έκφραση "ταξιδιωτικό έγγραφο" δηλώνει το έγγραφο που εκδίδεται βάσει της εν λόγω Σύμβασης, γ) η έκφραση "πρώτο Κράτος" δηλώνει το Κράτος, Μέρος της παρούσας Συμφωνίας, που εξέδωσε το ταξιδιωτικό έγγραφο, δ) η έκφραση "δεύτερο Κράτος" δηλώνει ένα άλλο Κράτος, Μέρος της παρούσας Συμφωνίας, στο οποίο βρίσκεται ο πρόσφυγας, στον οποίο έχει εκδοθεί ταξιδιωτικό έγγραφο από το πρώτο Κράτος. Άρθρο 2.- 1. Η μεταβίβαση της αρμοδιότητας αρχίζει να παράγει έννομα αποτελέσματα με την εκπνοή διετούς πραγματικής και αδιάκοπης περιόδου διαμονής στο δεύτερο Κράτος με την συγκατάθεση των Αρχών του Κράτους αυτού, ή νωρίτερα, εφόσον το δεύτερο Κράτος δέχθηκε να παραμείνει ο πρόσφυγας στο έδαφός του είτε μόνιμα, είτε για περίοδο που υπερβαίνει τον χρόνο ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου. Αυτή η περίοδος των δύο ετών αρχίζει να υπολογίζεται από της ημερομηνίας εισόδου του πρόσφυγα στο έδαφος του δευτέρου Κράτους, ή αν δεν μπορεί να αποδειχθεί η ημερομηνία αυτή, από της ημερομηνίας κατά την οποίαν ο πρόσφυγας παρουσιάσθηκε στις Αρχές του δευτέρου Κράτους. 2. Για τον υπολογισμό της περιόδου που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου : α) δεν υπολογίζεται η παραμονή που επιτρέπεται από τις αρχές του δευτέρου Κράτους για λόγους σπουδών, επιμόρφωσης ή για λόγους ιατρικούς, β) δεν υπολογίζεται η διάρκεια κράτησης του πρόσφυγα λόγω ποινικής καταδίκης του, γ) δεν υπολογίζεται η περίοδος κατά την οποία επιτρέπεται στον πρόσφυγα να διαμένει στο 10

έδαφος του δευτέρου Κράτους αναμένοντας την έκδοση απόφασης επί προσφυγής του κατά απορριπτικής απόφασης για έκδοση άδειας παραμονής στο πρόσωπό του ή κατά μέτρου με το οποίο διατάσσεται η απομάκρυνσή του από το έδαφος του Κράτους εκτός αν η απόφαση που θα εκδοθεί είναι ευνοϊκή για τον πρόσφυγα, δ) υπολογίζονται οι περίοδοι κατά τις οποίες ο πρόσφυγας απουσιάζει προσωρινά από το έδαφος του δευτέρου Κράτους για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρείς συνεχόμενους μήνες ή κατ' επανάληψη για συνολική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξη μήνες οπότε θεωρείται ότι δεν έχει διακοπεί η διαμονή για το χρονικό διάστημα των απουσιών αυτών. 3. Θεωρείται ότι έχει ήδη συντελεστεί η μεταβίβαση της αρμοδιότητας όταν, κατ' εφαρμογή του άρθρου 4 δεν μπορεί να ζητηθεί η επανεισδοχή στο πρώτο Κράτος. Άρθρο 3.- 1. Μέχρι της ημερομηνίας μεταβίβασης της αρμοδιότητας η ισχύς του ταξιδιωτικού εγγράφου παρατείνεται ή το έγγραφο ανανεώνεται από το πρώτο Κράτος. 2. Ο πρόσφυγας δεν υποχρεούται να εγκαταλείψει το δεύτερο Κράτος για να παρατείνει ή για να ανανεώσει το ταξιδιωτικό του έγγραφο και δύναται για τον σκοπό αυτό να απευθυνθεί στην διπλωματική αποστολή ή στα προξενικά γραφεία του πρώτου Κράτους. Άρθρο 4.- 1. Εφόσον δεν έχει συντελεστεί η μεταβίβαση της αρμοδιότητας σύμφωνα με τις παραγρ. 1 και 2 του άρθρου 2, ο πρόσφυγας γίνεται δεκτός για επανεισδοχή στο έδαφος του πρώτου Κράτους ακόμα και μετά την εκπνοή του ταξιδιωτικού εγγράφου. Σε αυτήν την περίπτωση, η επανεισδοχή λαμβάνει χώρα με απλή αίτηση του δευτέρου Κράτους, εφόσον αυτή η αίτηση υποβληθεί στο διάστημα των έξη μηνών μετά την λήξη ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου. 2. Αν οι Αρχές του δευτέρου Κράτους αγνοούν που βρίσκεται ο πρόσφυγας και δεν δύνανται για τον λόγο αυτό να υποβάλλουν την αναφερόμενη στην παράγραφο 1 αίτηση κατά την διάρκεια των έξη μηνών από της λήξης ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου, αυτή η αίτηση πρέπει να υποβληθεί από το δεύτερο Κράτος στο διάστημα των έξη μηνών από της γνώσης του τόπου διαμονής του πρόσφυγα και σε κάθε περίπτωση το αργότερο δύο έτη από της εκπνοής του ταξιδιωτικού εγγράφου. Άρθρο 5.- 1. Από της ημερομηνίας μεταβίβασης της αρμοδιότητας, α) το πρώτο Κράτος παύει να είναι αρμόδιο για την παράταση ή για την ανανέωση του ταξιδιωτικού εγγράφου, β) ανήκει στο δεύτερο Κράτος η αρμοδιότητα να εκδώσει στον πρόσφυγα νέο ταξιδιωτικό έγγραφο. 2. Το δεύτερο Κράτος ενημερώνει το πρώτο ότι συντελέσθηκε μεταβίβαση της αρμοδιότητας. Άρθρο 6.- Από της ημερομηνίας μεταβίβασης της αρμοδιότητας το δεύτερο Κράτος θα διευκολύνει, για λόγους οικογενειακής συνένωσης καθώς και για λόγους ανθρωπιστικούς την είσοδο στο έδαφός του του συζύγου και των ανήλικων τέκνων του πρόσφυγα ή των προσώπων που εξαρτώνται από αυτόν. Άρθρο 7.- Οι αρμόδιες Αρχές των Μερών της παρούσας Συμφωνίας δύνανται να επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους για τις ανάγκες εφαρμογής της. Οι Αρχές αυτές ορίζονται από κάθε Κράτος όταν εκφράζει την βούληση δέσμευσής του με την παρούσα Συμφωνία, με δήλωση απευθυνόμενη στο Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 8.- 1. Καμία από τις διατάξεις της παρούσας Συμφωνίας δεν πλήττει τα δικαιώματα και τα προνόμια που αναγνωρίζονται ή που μπορεί να χορηγηθούν στους πρόσφυγες ανεξάρτητα από την παρούσα Συμφωνία. 11

2. Καμία διάταξη της παρούσας Συμφωνίας δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως αποτελούσα εμπόδιο σε Κράτος που δεσμεύεται με αυτήν να επεκτείνει τις ωφέλειες της σε πρόσωπα που δεν πληρούν τις προβλεπόμενες σε αυτήν προϋποθέσεις. 3. Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται στις διμερείς Συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ των Κρατών Μερών, και που αφορούν την μεταβίβαση της αρμοδιότητας για έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων βάσει της Σύμβασης για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 ή την επανεισδοχή του πρόσφυγα ελλείψει μεταβίβασης παύουν να ισχύουν για τα Μέρη τους από της έναρξης ισχύος της παρούσας Συμφωνίας. Δεν θίγονται τα δικαιώματα και τα προνόμια που έχουν ήδη αναγνωρισθεί στους πρόσφυγες με βάση αυτές τις διμερείς συμφωνίες. Άρθρο 9.- 1. Η παρούσα Συμφωνία είναι ανοικτή για υπογραφή από τα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που μπορούν να εκφράσουν την συγκατάθεσή τους να δεσμευθούν με αυτήν με : α) υπογραφή χωρίς επιφύλαξη επικύρωσης, αποδοχής ή έγκρισης, ή β) υπογραφή με επιφύλαξη επικύρωσης, αποδοχής ή έγκρισης ακουλουθούμενη από την επικύρωσης, την αποδοχή ή την έγκριση. 2. Τα όργανα επικύρωσης, αποδοχής ή έγκρισης θα κατατεθούν στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 10.- 1. Η παρούσα Συμφωνία θα αρχίσει να ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκπνοή περιόδου ενός μηνός από της ημερομηνίας όπου δύο Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης θα εκφράσουν την συγκατάθεσή τους να δεσμευθούν με την Συμφωνία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9. 2. Για κάθε Κράτος μέλος που θα εκφράσει μεταγενέστερα την συγκατάθεσή του να δεσμευθεί με την Συμφωνία, αυτή θα αρχίσει να ισχύει για το Κράτος αυτό την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκπνοή της περιόδου ενός μηνός από της ημερομηνίας της υπογραφής ή της κατάθεσης του οργάνου της επικύρωσης, της αποδοχής ή της έγκρισης. Άρθρο 11.- 1. Μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας Συμφωνίας, η Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης δύναται να καλέσει κάθε Κράτος μη μέλος του Συμβουλίου, Μέρους στην Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 ή στο Πρωτόκολλο για το Καθεστώς των Προσφύγων της 31ης Ιανουαρίου 1967 να προσχωρήσει στην Συμφωνία. Η απόφαση πρόσκλησης λαμβάνεται με την πλειοψηφία που ορίζεται στο άρθρο 20 (δ) του Καταστατικού και με ομόφωνη γνώμη των αντιπροσώπων των Συμβαλλομένων Κρατών που συμμετέχουν στην Επιτροπή. 2. Για κάθε Κράτος που προσχωρεί η Συμφωνία αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκπνοή της περιόδου ενός μηνός από της ημερομηνίας της κατάθεσης του οργάνου προσχώρησης στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άρθρο 12.- 1. Κάθε Κράτος δύναται, κατά την υπογραφή ή κατά την κατάθεση του οργάνου επικύρωσης, αποδοχής ή έγκρισης ή προσχώρησης, να ορίσει το έδαφος ή τα εδάφη όπου θα εφαρμοσθεί η παρούσα Συμφωνία. 2. Στην συνέχεια κάθε Κράτος δύναται με δήλωση που απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης να επεκτείνει την εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας σε κάθε άλλο έδαφος που αναφέρεται στην δήλωση. Η Συμφωνία θα αρχίσει να ισχύει για το έδαφος αυτό την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκπνοή της περιόδου ενός μηνός από της ημερομηνίας παραλαβής της δήλωσης από τον Γενικό Γραμματέα. 3. Κάθε δήλωση που υποβάλλεται κατ' εφαρμογή των προηγούμενων παραγράφων μπορεί να ανακληθεί, όσον αφορά το έδαφος που αναφέρεται σε αυτήν με κοινοποίηση που απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα. Η ανάκληση αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκ 12

πνοή περιόδου έξη μηνών από της ημερομηνίας παραλαβής της κοινοποίησης από τον Γενικό Γραμματέα. Άρθρο 13.- Χωρίς να θίγεται το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 12 της παρούσας Συμφωνίας, αυτή ισχύει για κάθε ένα από τα Συμβαλλόμενα Μέρη λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών και των επιφυλάξεων που διετύπωσε το κάθε Συμβαλλόμενο στην παρούσα Συμφωνία Μέρους κατά την δέσμευσή του με την Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951 και με το Πρωτόκολλο για το Καθεστώς των Προσφύγων της 31ης Ιανουαρίου 1967. Άρθρο 14.- 1. Κάθε Κράτος δύναται, κατά την υπογραφή ή κατά την κατάθεση του οργάνου επικύρωσης, αποδοχής ή έγκρισης ή προσχώρησης να δηλώσει ότι θα εφαρμόσει τις επιφυλάξεις που αποτελούν Παράρτημα της παρούσας Συμφωνίας στην οποία δεν επιτρέπεται καμμία άλλη επιφύλαξη. 2. Κάθε Συμβαλλόμενο Κράτος που διετύπωσε επιφύλαξη κατ' εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου μπορεί να την ανακαλέσει οποτεδήποτε εν όλω ή εν μέρει με δήλωση απευθυνόμενη στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η ανάκληση αρχίζει να ισχύει από της ημερομηνίας της παραλαβής της κοινοποίησης από τον Γενικό Γραμματέα. 3. Το Μέρος που διετύπωσε επιφύλαξη για θέμα που ρυθμίζεται από διάταξη της παρούσας Συμφωνίας δεν μπορεί να αξιώνει την εφαρμογή αυτής της διάταξης από άλλο Συμβαλλόμενο Μέρος: όμως, δύναται, εάν η επιφύλαξη είναι μερική ή υπό όρους, να αξιώσει την εφαρμογή της διάταξης αυτής στο μέτρο που την αποδέχεται. Άρθρο 15.- 1. Θέματα που αφορούν την ερμηνεία και την εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας θα ρυθμίζονται με απευθείας συνεννόηση μεταξύ των αρμόδιων κρατικών Αρχών και, εν ανάγκη, με την διπλωματική οδό. 2. Κάθε διαφορά μεταξύ των Μερών που αφορά την ερμηνεία ή την εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας και η οποία δεν επιλύθηκε με διαπραγματεύσεις ή με κάποιο άλλο μέσο, θα υποβάλλεται με αίτηση ενός των ενδιαφερομένων Μερών σε διαιτησία. Καθένα από τα Μέρη θα υποδεικνύει ένα διαιτητή και οι δύο διαιτητές θα ορίζουν έναν τρίτο διαιτητή. Αν εντός προθεσμίας τριών μηνών από της αίτησης της διαιτησίας, ένα από τα Μέρη δεν έχει ορίσει διαιτητή, ο τελευταίος θα ορισθεί, με αίτηση του άλλου Μέρους από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι υπήκοος ενός των Κρατών Μερών στην διαφορά ο διαιτητής διορίζεται από τον Αντιπρόεδρο του Δικαστηρίου, ή αν ο Αντιπρόεδρος του Δικαστηρίου είναι υπήκοος ενός των Κρατών Μερών στην διαφορά ο διαιτητής διορίζεται από το αρχαιότερο μέλος του Δικαστηρίου που δεν είναι υπήκοος ενός των Κρατών Μερών στην διαφορά. Η ίδια διαδικασία εφαρμόζεται και στην περίπτωση όπου οι δύο διαιτητές δεν συμφωνούν για τον διορισμό του τρίτου. Το Δικαστήριο της διαιτησίας καθορίζει την διαδικασία που θα εφαρμοσθεί. Οι αποφάσεις του λαμβάνονται με πλειοψηφία. Η απόφασή του είναι οριστική. Άρθρο 16.- 1. Κάθε Μέρος, δύναται, οποτεδήποτε, να καταγγείλει την παρούσα Συμφωνία με δήλωση απευθυνόμενη στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. 2. Η καταγγελία παράγει έννομα αποτελέσματα την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την εκπνοή της περιόδου έξη μηνών από της ημερομηνίας παραλαβής της κοινοποίησης από τον Γενικό Γραμματέα. 3. Η καταγγελία δεν πλήττει τα δικαιώματα και τα προνόμια που αναγνωρίσθηκαν στους πρόσφυγες κατ' εφαρμογή της παρούσας Συμφωνίας. 13

Άρθρο 17.- Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης θα κοινοποιεί στα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και σε κάθε Κράτος που προσχωρεί στην παρούσα Συμφωνία : α) κάθε υπογραφή, β) την κατάθεση κάθε εγγράφου επικύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησης, γ) την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας Συμφωνίας σύμφωνα με τα άρθρα 10, 11 και 12, δ) κάθε άλλη πράξη, δήλωση ή ανακοίνωση που αφορά την παρούσα Συμφωνία. Σε πίστωση των ανωτέρω, οι υπογεγραμμένοι, νόμιμα εξουσιοδοτημένοι υπόγραψαν την παρούσα Συμφωνία. ΕΓΙΝΕ στο Στρασβούργο στις 16 Οκτωβρίου 1980, σε ένα μόνον αντίτυπο, του οποίου τα κείμενα στην γαλλική και στην αγγλική είναι εξ ίσου αυθεντικά, το οποίο θα κατατεθεί στα αρχεία του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης θα κοινοποιήσει επίσημο κυρωμένο αντίγραφο στα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και στα Κράτη που προσεκλήθησαν να προσχωρήσουν στην παρούσα Συμφωνία. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Επιφυλάξεις Κατ' εφαρμογή της παραγράφου 1 του άρθρου 14 της παρούσας Συμφωνίας, κάθε Κράτος δύναται να δηλώσει : 1. ότι, όσον το αφορά, η μεταβίβαση της αρμοδιότητας σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 δεν θα ισχύει για μόνον το λόγο ότι επέτρεψε στον πρόσφυγα να διαμείνει στο έδαφός του για περίοδο που υπερβαίνει την ισχύ του ταξιδιωτικού εγγράφου για λόγους σπουδών ή επιμόρφωσης, 2. ότι δεν θα δεχθεί αίτηση για επανεισδοχή που υποβάλλεται κατ' εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 4. 14

Διακήρυξη για το εδαφικό άσυλο Υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών στις 18 Νοεμβρίου 1977 κατά την 278η συνάντηση των Αναπληρωτών τους Η Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, Αφού εξέτασε το ισχύον καθεστώς του εδαφικού ασύλου, Λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές που περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καθώς και στην Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών του 1967 για το Εδαφικό Άσυλο, Ενεργώντας στα πλαίσια επίτευξης των στόχων που περιλαμβάνονται στο Καταστατικό του Συμβουλίου της Ευρώπης, Έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Λαμβάνοντας υπόψη το Ψήφισμα (67) 14 της 29ης Ιουνίου 1967, Επιθυμώντας να υπογραμμίσει την κοινή πρακτική των Κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφορικά με το εδαφικό άσυλο, Διακηρύσσει : 1. Στα πλαίσια της εκπλήρωσης των ανθρωπιστικών τους υποχρεώσεων, τα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης επιβεβαιώνουν την βούλησή τους να διατηρήσουν, βάσει των αρχών που περιλαμβάνονται στο Ψήφισμα (67) 14, την φιλελεύθερη στάση τους έναντι των προσώπων που αναζητούν άσυλο στην επικράτειά τους, 2. Τα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, μέρη στην Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, επιβεβαιώνουν το δικαίωμά τους να χορηγούν άσυλο σε κάθε πρόσωπο, που εξαιτίας δικαιολογημένου φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων, πληροί επίσης και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις που απαιτούνται σύμφωνα με τη Σύμβαση αυτή, καθώς και σε κάθε άλλο πρόσωπο που εκτιμούν ότι αξίζει της χορήγησης ασύλου για λόγους ανθρωπιστικούς. 3. Τα Κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης επιβεβαιώνουν ότι η χορήγηση εδαφικού ασύλου είναι πράξη ειρηνική και ανθρωπιστική που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εχθρική έναντι του άλλου Κράτους και που πρέπει να τυγχάνει σεβασμού από όλα τα Κράτη. 15

Σύσταση 293 (1961) για το δικαίωμα σε άσυλο 1 Υιοθετήθηκε από τη Συμβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 26 Σεπτεμβρίου 1961 Κείμενο: Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης 293 (1961) Η Συνέλευση, Υπενθυμίζοντας την Σύστασή της 234 με την οποία πρότεινε την υιοθέτηση Δευτέρου Πρωτοκόλλου, συμπληρωματικού της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Εκτιμώντας ότι αποτελεί παράδοση των Κρατών μελών να χορηγούν άσυλο στους πολιτικούς πρόσφυγες και κρίνοντας ότι πρέπει να δοθεί νομική ισχύς στην πρακτική αυτή, αφού μάλιστα για τους πολιτικούς πρόσφυγες η άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών εξαρτάται από την αναγνώριση του δικαιώματος σε άσυλο και από την χορήγηση ασύλου, Εκτιμώντας ότι αποτελεί επιθυμία, όπως στο μέτρο του δυνατού και σύμφωνα με την εξασφάλιση των νόμιμων συμφερόντων τους, τα Κράτη μέλη αναγνωρίζουν σε αυτά τα πρόσωπα το δικαίωμα να αναζητούν άσυλο, να τους χορηγείται άσυλο και να επωφελούνται του ασύλου, Αφού εξέτασε την έκθεση της νομικής επιτροπής (Εγγρ. 1329), Συστήνει στην Επιτροπή των Υπουργών : 1. Να αναθέσει στην Επιτροπή των Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων, η οποία έχει ήδη εξουσιοδοτηθεί να εξετάσει τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να περιλάβει στο Δεύτερο Πρωτόκολλο της Σύμβασης ένα άρθρο που να αναφέρεται στο δικαίωμα σε άσυλο, εμπνεόμενη από το παρακάτω σχέδιο, 2. Να υποβάλει, για συζήτηση, στην Συνέλευση το σχέδιο πρωτοκόλλου που θα συνταχθεί από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, πριν την υπογραφή του από τις Κυβερνήσεις των Κρατών μελών. Άρθρο 1. Καθένας δικαιούται να ζητά και να απολαμβάνει την προστασία του ασύλου από τις διώξεις στην επικράτεια των υψηλών συμβαλλομένων μερών. 2. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί κανείς να το επικαλεστεί στην περίπτωση δίωξης για μη πολιτικό αδίκημα. 3. Με εξαίρεση τους επιτακτικούς λόγους εθνικής ασφάλειας ή προστασίας του πληθυσμού κανένα πρόσωπο που ζητά ή απολαμβάνει την προστασία του ασύλου σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου δεν θα υπόκειται μέτρα όπως είναι η άρνηση εισόδου στα σύνορα, η επαναπροώθηση ή η απέλαση που μπορεί να το εξαναγκάσουν να επιστρέψει ή να παραμείνει σε έδαφος όπου δικαιολογημένα φοβάται ότι θα υποστεί διώξεις που απειλούν τη ζωή του, την προσωπική του ακεραιότητα ή την ελευθερία του. 4. Το υψηλό συμβαλλόμενο μέρος που αρνείται την είσοδο, επαναπροωθεί ή απελαύνει το πρόσωπο που ζητά ή απολαμβάνει την προστασία του ασύλου, κατά τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, χορηγεί στον ενδιαφερόμενο εύλογη προθεσμία και κάθε αναγκαία διευκόλυνση προκειμένου να επιδιώξει την εισδοχή του σε άλλη χώρα. 1 Συζητήθηκε στη Συνέλευση την 26.9.1961 (15η σύνοδος) (βλέπε Doc. 1329, Report of the Legal Committee). Υιοθέτηση του κειμένου από τη Συνέλευση στις 26.9.1961 (15 η σύνοδος). 16

Απόφαση 14 (1967) για τη χορήγηση ασύλου σε όσους απειλούνται με διώξεις Υιοθετήθηκε από τους Αναπληρωτές της Επιτροπής Υπουργών στις 29 Ιουνίου 1967 Κείμενο: Απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης 14 (1967) Η Επιτροπή των Υπουργών, Εκτιμώντας τη Σύσταση 293 (1961) της Συνέλευσης που αφορά το δικαίωμα σε άσυλο και την Σύσταση 434 (1965) της Συνέλευσης που αφορά την εφαρμογή του δικαίου του ασύλου στους Ευρωπαίους πρόσφυγες, Συνειδητοποιώντας την φιλελεύθερη πρακτική, που βασίζεται στο ανθρωπιστικό πνεύμα, που ήδη εμπνέει την πολιτική των Κυβερνήσεων των Κρατών μελών σε θέματα ασύλου, Λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ορίζει ότι κανείς δεν επιτρέπεται να υποβληθεί σε απάνθρωπη μεταχείριση, Εκφράζοντας την ευχή ότι οι Κυβερνήσεις των Κρατών μελών, με πνεύμα ανθρωπιστικό, θα πράξουν ό,τι είναι δυνατόν, μεμονωμένα και συλλογικά, ώστε να εξασφαλίσουν στα πρόσωπα που απειλούνται με διωγμούς την ασφάλεια και την προστασία που έχουν ανάγκη, Αναγνωρίζοντας ότι οι Κυβερνήσεις των Κρατών μελών πρέπει να λαμβάνουν ταυτόχρονα υπόψη τις υποχρεώσεις τους που πηγάζουν από τις υπάρχουσες διεθνείς συμβάσεις καθώς και την ανάγκη προστασίας της εθνικής ασφάλειας και της κοινωνίας από σοβαρούς κινδύνους, Συστήνει στις Κυβερνήσεις των Κρατών μελών να εμπνέονται από τις ακόλουθες αρχές: 1. Να ενεργούν με πνεύμα ιδιαίτερα φιλελεύθερο και ανθρωπιστικό ως προς τα πρόσωπα που αναζητούν άσυλο στο έδαφός τους. 2. Να εξασφαλίζουν, με το ίδιο πνεύμα, ότι κανένα πρόσωπο δεν θα υπόκειται το μέτρο της επαναπροώθησης ή της απέλασης ή της άρνησης εισόδου στην χώρα ή οποιοδήποτε άλλο μέτρο που έχει ως αποτέλεσμα την αναγκαστική επιστροφή του ή την παραμονή του σε έδαφος όπου μπορεί να απειλείται με διωγμό για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων. 3. Στην περίπτωση όπου προκειμένου για την προστασία της εθνικής ασφάλειας ή της κοινωνίας από σοβαρούς κινδύνους, η Κυβέρνηση Κράτους μέλους αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο υιοθέτησης μέτρων που έχουν ως αποτέλεσμα την απαγορευμένη από την προηγούμενη παράγραφο κατάσταση, θα πρέπει να χορηγήσει στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο, στο μέτρο του δυνατού και σύμφωνα με τις συνθήκες που κρίνει κατάλληλες, την δυνατότητα να μεταβεί σε χώρα άλλη από αυτή όπου απειλείται με διωγμό. 4. Αν προκύψουν δυσκολίες για ένα Κράτος μέλος κατά την σύμφωνη με τις παραπάνω συστάσεις δράση του, πρέπει οι Κυβερνήσεις των άλλων Κρατών μελών, με πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και συλλογικής ευθύνης στον τομέα αυτό, να εξετάσουν, μεμονωμένα ή σε συνεργασία, στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης, την δυνατότητα υιοθέτησης μέτρων κατάλληλων προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες αυτές. 17