ιαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική 6. Χρηματοδότηση Ενεργειακών Επενδύσεων (TPF, BOT) Καθηγητής Ιωάννης Ψαρράς Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων & ιοίκησης Γρ. 0.2.7. Ισόγειο Σχολής Ηλεκτρολόγων Τηλέφωνο: 210-7723551, 210-7723583 E-mail: john@epu.ntua.gr ntua
Περιεχόμενα Ορισμός Κλασσικές Μορφές Χρηματοδότησης Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης Χρηματοδότηση από Τρίτους Δομή Βασικά Στάδια Τύποι Συμβάσεων Build-Operate Operate-Transfer Δομή Στάδια Πλεονεκτήματα 6.1
Γενικά 6.2 Ενεργειακός Έλεγχος Χρηματοδότηση Έργων ιαχείριση Έργων Ενεργειακές Παρεμβάσεις - Έργα Παρακολούθηση & Στοχοθέτηση
Κλασσικές Μορφές Χρηματοδότησης 6.3 Αυτό-χρηματοδότηση (Self-Financing) Χρήση ιδίων κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση η η του έργου. ανεισμός (Debt Financing) Σύναψη δανείου για τη χρηματοδότηση του έργου. Το δάνειο παρουσιάζεται στον ισολογισμό της επιχείρησης. ης Επιδοτήσεις Κοινοτικά ο Προγράμματα α
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας Γ ΚΠΣ 6.4 8 Άξονες Προτεραιότητας Άξονας Προτεραιότητας 2: Στήριξη & Ενθάρρυνση της Επιχειρηματικότητας Μέτρο 2.1: Ενίσχυση Επενδύσεων σε Συστήματα Συμπαραγωγής, γής ΑΠΕ και Εξοικονόμησης Ενέργειας Συνολικό Κόστος: 1072 εκατ. ΕΥΡΩ Περιλαμβάνει ράσεις: Ενημέρωσης και προώθησης Υποδομής τεχνικής υποστήριξης Οικονομικά κίνητρα Ειδικά καθεστώτα ενίσχυσης επενδύσεων
Κατηγορίες Επενδύσεων και Ποσοστά Δημόσιας Επιχορήγησης 6.5 ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ 30 % ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ- ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ-ΨΥΞΗΣ 30 % ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ή ΑΛΛΩΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΜΕ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Ή ΥΓΡΑΕΡΙΟ ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 30 % ΑΙΟΛΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 30 % ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 30 % ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ 40% ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ 35 % ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 45 % ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 30 % ΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ 50% ΚΑΤΑ ΦΕΚ 1526Β, 27/7/99
Ειδικά Καθεστώτα Ενίσχυσης 6.6 Στον οικιακό τομέα Στον βιομηχανικό τομέα, μέσω εθελοντικών συμφωνιών Στο δημόσιο τομέα, μέσω Χρηματοδότησης Από Τρίτους
ΕΣΠΑ «Αλλάζω ΚΛΙΜΑτιστικό» 6.7 Συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους, ενώ υλοποιείται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑΕ)» και των Περιφερειακών Επιχειρησιακών υνατότητα αγοράς έως 2 κλιματιστικών τεχνολογίας DC Inverter (κλάσης Α) με 35% επιδότηση για κάθε δράση με ταυτόχρονη απόσυρση μια παλαιάς, εν λειτουργία συσκευής, η οποία προωθείται προς ανακύκλωση Επέκταση της δράσης και στα ψυγεία, τα οποία αποτελούν εξίσου ενεργοβόρες προς τα κλιματιστικά συσκευές
ΕΣΠΑ Πρόγραμμα «Εξοικονομώ» [1/2] 6.8 Εφαρμογή δράσεων ενεργειακής αποδοτικότητας σε ήμους (άνω των 10.000 κατοίκων) Κατανομή ανά άξονα προϋπολογισμού Σχεδίου Υλοποίησης ημοτικά κτίρια: 55-65% Κοινόχρηστοι χώροι: 12-25% Μεταφορές: 0-15% Τεχνικές υποδομές: 0-4% ράσεις διάδοσης, δικτύωσης και ενημέρωσης: 0-4% ράσεις υποστήριξης της προετοιμασίας και της εφαρμογής: 0-10%
ΕΣΠΑ Πρόγραμμα «Εξοικονομώ» [2/2] 6.9 Ύψος Προϋπολογισμού ανά ήμο ήμος >10.000 <45.000 κάτοικοι, έως 700.000 ήμος > 45.000<90.000 κάτοικοι,, έως 1.000.000 ήμος > 90.000<150.000 κάτοικοι, έως 1.500.000 ήμος >150.000 <300.000 κάτοικοι, έως 3.000.000 ήμος >300.000 κάτοικοι, έως 6.000.000 Πρώτη προκήρυξη έληξε στο τέλος Ιουλίου 2009
ΕΣΠΑ «Εξοικονομώ κατ οίκον» [1/4] 6.10 Παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό τομέα με στόχο την μείωση των ενεργειακών αναγκών λαμβάνοντας υπόψη την περιφερειακή και την κοινωνική συνοχή. Εθνική Εμβέλεια Εκτιμώμενος Αριθμός Ωφελούμενων Νοικοκυριών: 80.000 000 Εκτιμώμενη Ενεργειακή Εξοικονόμηση 1 δις kwh 10
ΕΣΠΑ «Εξοικονομώ κατ οίκον» [2/4] 6.11 Μονοκατοικίες, πολυκατοικίες ως σύνολο κτηρίου και μμ μεμονωμένα μ διαμερίσματα μρ μ πολυκατοικίας με «αυτονομία» θέρμανσης που: Έχουν οικοδομική άδεια πριν την 31.12.1979 Χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία (έντυπο Ε1 φορολογικής δήλωσης) Βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης 1.500 / τ.μ. Έχουν καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της. 11
ΕΣΠΑ «Εξοικονομώ κατ οίκον» [3/4] 6.12 A (Χαμηλά Εισοδήματα) Κατηγορία Ωφελούμενου B (Μεσαία Εισοδήματα) Γ (Υψηλά Εισοδήματα) Άγαμοι- Ατομικό Εισόδημα (ΑΕ) Έγγαμοι - Οικογενειακό Εισόδημα (ΟΕ) ΑΕ 15.000 15.000 < ΑΕ 30.000 30.000 < ΑΕ 45.000 Ο ό ΟΕ. 25.000 25.000 < ΟΕ 50.000 000 50.000 000 < ΟΕ 65.000 Κίνητρο Άτοκο άνειο 30% Επιστροφή Κεφαλαίου Κάλυψη κόστους ενεργειακών επιθεωρήσεων Χαμηλότοκο άνειο 15% Επιστροφή Κεφαλαίου Κάλυψη κόστους ενεργειακών επιθεωρήσεων Χαμηλότοκο άνειο Κάλυψη κόστους ενεργειακών επιθεωρήσεων Ανώτατος Επιλέξιμος Προϋπολογισμός ανά Ωφελούμενο 15.000 12
ΕΣΠΑ «Εξοικονομώ κατ οίκον» [4/4] Α/Α ΚΑΤ/ΡΙΑΣ 1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ / ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ Αντικατάσταση κουφωμάτων και συστημάτων σκίασης Α. Συρόμενα ή επάλληλα Β. Ανοιγόμενα Γ. Μόνο υαλοπίνακες Δ. Εξωτερικά σταθερά συστήματα σκίασης και εξώφυλλα Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτηρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής 2 Α. Εξωτερική θερμομόνωση δώματος & πιλοτής Β. Εξωτερική θερμομόνωση λοιπού κελύφους Γ. Εσωτερική θερμομόνωση 3 Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης Α. Κεντρικό σύστημα θέρμανσης Β. Ατομικός (επιτοίχιος) καυστήρας λέβητας Γ. Διατάξεις αυτομάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης Δ. Σύστημα με κύρια χρήση Α.Π.Ε. ή ΣΗΘΥΑ Ε. Ηλιακά συστήματα για παροχή ζεστού νερού χρήσης 6.13 13
Ανασταλτικοί Παράγοντες 6.14 Μεγάλο αρχικό κόστος Μακρά διάρκεια δά απόσβεσης της επένδυσης Συνήθως χαμηλή προτεραιότητα Μεγάλο τεχνολογικό και λειτουργικό ρίσκο Περιορισμένη γνώση σύγχρονων τεχνολογιών
Σύγχρονοι Χρηματοδοτικοί Μηχανισμοί Ενεργειακών Έργων 6.15 Χρηματοδότηση από Τρίτους (Third Party Financing) i Build-Operate-Transfer
Χρηματοδότηση από Τρίτους 6.16 H ESCO αναλαμβάνει τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία Η ESCO αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση (ή εξεύρεση χρηματοδότησης) Η ESCO αναλαμβάνει τα ρίσκα Φορείς: ESCO Χρήστης-Πελάτης Χρηματοδοτικός Οργανισμός
Η Δομή του TPF 6.17 Εφοδιαστής Εξοπλισμού Εξοπλισμός Πληρωμή ESCO άνειο Αποπληρωμή ανείου Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός Εγκατάσταση Πληρωμή βασισμένη στην απόδοση Επιχείρηση Πελάτης
Βασικά Στάδια ενός έργου με TPF 6.18 1. Μελέτη Σκοπιμότητας 2. Σύναψη Συμφωνίας 3. Μελέτη 4. Κατασκευή 6. Λειτουργία Παρακολούθηση Έλεγχος 7. Μεταφορά στο Χρήστη
Τύποι Συμβάσεων TPF (1/3) 6.19 Σύμβαση συμμετοχής στα εξοικονομούμενα (shared savings) Ο χρήστης πληρώνει ανάλογα με την εξοικονόμηση Όλοι οι κίνδυνοι μεταβιβάζονται στην ESCO Κίνητρα ενδιαφέρον για καλή λειτουργία Συνεχής παρακολούθηση εν παρέχεται εγγύηση στο χρήστη εν είναι γνωστό το ποσό πληρωμής στην ESCO
Τύποι Συμβάσεων TPF (2/3) 6.20 Σύμβαση Εγγυημένης Εξοικονόμησης (guaranteed savings) Οι πληρωμές είναι γνωστές εξαρχής Εγγυημένη εξοικονόμηση κόστους ενέργειας Μειωμένο ενδιαφέρον χρήστη Όχι ανάγκη για παρακολούθηση από χρήστη Μεγάλη διάρκεια (Συχνά) Σύναψη δανείου από χρήστη
Τύποι Συμβάσεων TPF (3/3) 6.21 Σύμβαση First Out Μικρή διάρκεια Η καλύτερη απόδοση μειώνει τη διάρκεια Όχι άμεση μείωση κόστους ενέργειας Όχι συμμετοχή χρήστη στην εξοικονόμηση Μειωμένο ενδιαφέρον
Πλεονεκτήματα της TPF (1/2) 6.22 Τεχνικά Πλεονεκτήματα Μεταβίβαση κινδύνων Εμπειρία ESCO (σε τεχνικά οικονομικά θέματα) Ο Χρήστης δεν αναλαμβάνει τεχνικές ευθύνες Μικρότερο κόστος αγοράς εξοπλισμού Προσφορά πακέτου υπηρεσιών
Πλεονεκτήματα της TPF (2/2) 6.23 Οικονομικά πλεονεκτήματα Όχι επένδυση από Χρήστη Τα διαθέσιμα του χρήστη σε άλλους τομείς Αύξηση ανταγωνιστικότητας Ο εξοπλισμός, τελικά, στην ιδιοκτησία του Χρήστη «χωρίς κόστος»
Προβλήματα στην εφαρμογή της TPF 6.24 Τεχνικά ιαφορά προβλέψεων αποτελεσμάτων Μεγαλύτερη διάρκεια από αναμενόμενη Εξωτερικοί παράγοντες (τιμές μςκαυσίμων,, κ.ά.) ) Οικονομικά Εξάρτηση από λειτουργία της επιχείρησης
Παράδειγμα: Σύστημα Συμπαραγωγής (1/2) 6.25 Νοσοκομειακή Μονάδα (Ν/Μ) Ετήσιο Κόστος Ενέργειας: 200.000 Euro Κόστος συστήματος συμπαραγωγής: 400.000000 Euro Ετήσια Εξοικονόμηση: 50.000 Euro (25%) Σύμβαση συμμετοχής στα εξοικονομούμενα (shared savings) ESCO: Για 12 χρόνια εισπράττει 85% της ετήσιας εξοικονόμησης Ν/Μ: Για 12 χρόνια 15% της ετήσιας εξοικονόμησης Το 13ο χρόνο η ESCO αποχωρεί
Παράδειγμα: Σύστημα Συμπαραγωγής (2/2) 6.26 Σύμβαση Εγγυημένης ης Εξοικονόμησης ης (guaranteed savings) ESCO: Για 14 χρόνια εισπράττει 36.500 Euro/έτος Το 15ο χρόνο η ESCO αποχωρεί Σύμβαση First Out ESCO: Για 10 χρόνια εισπράττει την ετήσια εξοικονόμηση (100%) Τον 11ο χρόνο η ESCO αποχωρεί
Θεσμικό Πλαίσιο 6. 27 Ν 3855 - ΦΕΚ 95/Α 23/6/2010 Μέτρα για τη βλί βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ενεργειακές υπηρεσίες & άλλες διατάξεις Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών ΕΕΥ (ESCO) Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) μεταξύ του τελικού καταναλωτή και της ΕΕΥ Χρηματοδότηση από Τρίτους
Build-Operate-Transfer 6.28 Το κράτος παραχωρεί την ανάπτυξη ενός έργου σε έναν Οργανισμό Ο Οργανισμός είναι υπεύθυνος για την κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του έργου για μία ορισμένη χρονική περίοδο Η απόσβεση της επένδυσης γίνεται από την εκμετάλλευση του έργου από τον Οργανισμό Το έργο μεταφέρεται στο κράτος μετά τη λήξη της περιόδου
Στάδια ενός ΒΟΤ έργου (1/3) Αναγνώριση Αναγνώριση έργου Προκαταρκτική μελέτη Σύσταση κρατικής Επιτροπής 6.29 Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος Προετοιμασία εγγράφων Καθορισμός κριτηρίων Κοινοποίηση Υποβολή Προτάσεων ημιουργία Κοινοπραξιών ξώ Μελέτη Υποβολή προτάσεων
Στάδια ενός ΒΟΤ έργου (2/3) 6.30 Αξιολόγηση Προτάσεων Οικονομικά κριτήρια Γενικότερα κριτήρια Επιλογή συγκεκριμένης Πρότασης Τελική απόφαση Αιτιολόγηση Σύναψη συμφωνίας
Στάδια ενός ΒΟΤ έργου (3/3) 6.31 Ανάπτυξη - Προετοιμασία ημιουργία παραχωρησιούχου εταιρείας Υπογραφή επιμέρους συμφωνιών Κατασκευή Λειτουργία Μεταφορά
Πλεονεκτήματα 6.32 Μη καταβολή κρατικών κεφαλαίων Μετατόπιση κινδύνων Παροχή τεχνογνωσίας, σύγχρονου εξοπλισμού και πρόσβαση σε ισχυρές αγορές Εισαγωγή ξένου κεφαλαίου Βέλτιστη απόδοση
Προβλήματα και Ανασταλτικοί Παράγοντες 6.33 Πολιτικές επιπλοκές αστάθεια Αλλαγές σε νομοθεσία Ανεπαρκή έσοδα Θέματα χρέωσης
Στοιχεία Επιτυχούς BOT Έργου 6.34 Εφικτό αποτέλεσμα με ικανοποιητικές αποδοχές Αναγνώριση κινδύνων Κατάλληλη κατανομή κινδύνων Ξεκάθαρες και αρμονικές σχέσεις ιάθεση συνεργασίας κοινός στόχος Ξεκάθαρο οικονομικό και νομικό περιβάλλον