ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ... 4 ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ... 5 ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ... 6 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ... 7-26 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013... 8-19 ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013... 20-26 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ-ΟΜΙΛΗΤΕΣ-ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ... 27-34 ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ... 35-52 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ... 53-56 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΩΝ & ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ... 57-62 3
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, Η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος - Ένωση Ψυχιάτρων Παιδιών & Εφήβων διοργανώνει το 8 ο Πανελλήνιο Συνέδριό της μέσα σε ένα πρωτόγνωρο για τις γενιές μας και ιδιαίτερα δυσμενές κλίμα, αυτό μιας σοβαρής κρίσης η οποία, εκτός από οικονομική, είναι και βαθιά κοινωνική, πολιτισμική, αλλά και με διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης. Τα παιδιά και οι έφηβοι γενικότερα, ιδιαίτερα όμως αυτά με ανάγκες ψυχιατρικής και ψυχοκοινωνικής φροντίδας, αλλά και οι οικογένειές τους, υφίστανται τις συνέπειες αυτής της κρίσης πολύ περισσότερο ως πλέον ευάλωτος πληθυσμός. Το Συνέδριό μας δεν μπορούσε παρά να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του στα ζητήματα που ανακύπτουν από την κατάσταση αυτή και έτσι έγινε και η επιλογή του κεντρικού θέματος: «Ψυχική οδύνη και ανθεκτικότητα σε συνθήκες κρίσης». Στην ειδική θεματολογία συμπεριλαμβάνονται ζητήματα που αφορούν στην ψυχοπαθολογία, τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις, τις επιπτώσεις στις σχέσεις, τα παιδιά των μεταναστών κλπ. Η κρίση πλήττει όμως και τις υπηρεσίες, μαζί και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, αλλά και τη σχέση με τους λήπτες υπηρεσιών, ζητήματα που θα συζητηθούν στο γενικότερο πλαίσιο της πορείας της Μεταρρύθμισης. Ωστόσο, πέραν της συγκυρίας, υπάρχουν και διαχρονικά ζητήματα τα οποία και αυτά συμπεριλάβαμε ως γενική θεματολογία και αφορούν στην εκπαίδευση, τη δικαστική ψυχιατρική παιδιού-εφήβου, την ψυχοφαρμακολογία αλλά και το ζήτημα της ψυχοθεραπείας, τη δια-πολιτισμική προσέγγιση, τα ΜΜΕ και τις νέες τεχνολογίες σε σχέση με την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων, καθώς και το καίριο ζήτημα της συνεργασίας και ταυτόχρονα των ορίων και της ταυτότητας της Παιδοψυχιατρικής σε σχέση με την Παιδική και Εφηβική Ιατρική. Όλα αυτά τα θέματα θα αναπτυχθούν από προσκεκλημένους ομιλητές και διακεκριμένους ειδικούς στις γενικές συνεδρίες και στα συμπόσια. Παράλληλα, θα υπάρξουν ομάδες εργασίας και εκπαιδευτικά σεμινάρια, ενώ σε ελεύθερες και αναρτημένες ανακοινώσεις θα δοθεί η ευκαιρία παρουσίασης εργασιών από υπηρεσίες και νεότερους συναδέλφους. Τέλος, καθώς το 2013 συμπληρώνονται «επίσημα» 30 χρόνια ζωής της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας, θα γίνει αναφορά στην πορεία αυτή σε ένα ειδικό πανηγυρικό συμπόσιο. Σας καλούμε να συμβάλετε με την ενεργό συμμετοχή και επιστημονική συμβολή σας στο να αποτελέσει το 8 ο Συνέδριό μας ένα σταθμό μέσα στις δύσκολες συνθήκες. Οι τελευταίες μας αναγκάζουν να περιορίσουμε τη διάρκειά του σε δύο ημέρες, κατά τις οποίες όμως θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να υπάρξει ένα πλούσιο και ουσιαστικό πρόγραμμα εργασιών. Σας περιμένουμε, λοιπόν, στις 31 Μαΐου και 1 Ιουνίου 2013 στο Ξενοδοχείο Μετροπόλιταν της Αθήνας. Εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής Νίκος Ζηλίκης Πρόεδρος της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος Ένωσης Ψυχιάτρων Παιδιών και Εφήβων 4
ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Νίκος Ζηλίκης Αντιπρόεδρος: Γιώργος Γκριτζέλας Γραμματέας: Αθανασία Χαροκόπου Ταμίας: Ελένη Μεσσήνη Μέλη: Μάνος Τσαλαμανιός Κωνσταντία Λαδοπούλου Ευαγγελινή Αθανασοπούλου ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Ζηλίκης Ν. Γραμματέας: Χαροκόπου Α. Ταμίας: Μεσσήνη Ε. Μέλη: Αντωνίου Ξ. Αποστολοπούλου Κ. Αστεριάδου Φ. Βαγιωνής Γ. Γκιζάρη Φ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Αθανασοπούλου Ε. Κουμούλα Α. Ανδρούτσος Χ. Καραγιάννη Μ. Γκριτζέλας Γ. Λαζαράτου Ε. Γρηγοριάδου Α. Μαγριπλής Δ. Καλτσά Α. Κατσικά Α. Ορφανάκη Α. Παπαδημητρίου Μ. Νταφούλης Β. Πολάκη Ο. Σερντάρη Α. Ταγκούλη Ε. Τζιάκης Ν. Τσακίρη Α. Μπέκα Α. Μπιτζαράκη Κ. Σουμάκη Ε. Στρούθος Μ. ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Γιωσαφάτ Μ. Μαρκοβίτης Μ. Ιεροδιακόνου Χ. Μαχαίρα Ο. Καραντάνος Γ. Μπεράτη Σ. Κωτσόπουλος Σ. Παπαθεοφίλου Π. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Αλεξανδρίδης Α. Αμπατζόγλου Γ. Αναγνωστόπουλος Δ. Αναστασόπουλος Δ. Βλαχάκη Ε. Γεωργιάδης Δ. Γεωργίτσης Π. Γιαννοπούλου Ι. Ζερβής Χ. Καραγιαννάκη Ι. Καραγιάννη Σ. Καραγιάννης Δ. Κατριβάνου Α. Κολαΐτης Γ. Κόρπα Τ. Κυπριανός Σ. Κυριαζής Δ. Λαδοπούλου Κ. Λιακοπούλου Μ. Μανωλόπουλος Σ. Μπαζαρίδης Κ. Μπαρδάνη Ε. Ρούσσου Α. Σακελλαρόπουλος Π. Τσιάντης Ι. Χριστιανόπουλος Κ. Παπαγεωργίου Β. Παπανεοφύτου Ν. Παπανικολάου Α. Σιαμούλη Φ. Σκούλικα Α. Στεφανάτος Γ. Τσαλαμανιός Ε. Τσανίρα Ειρ. Φωτοπούλου Ε. Χαντζαρά Β. Χριστογιώργος Στ. 5
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Α. Ειδική θεματολογία Ψυχική οδύνη και κλινική έκφραση Επιπτώσεις στο δεσμό και τις σχέσεις Ψυχική ανθεκτικότητα Συναισθηματικές διαταραχές Τραύμα - μετατραυματικές διαταραχές Ψυχοσωματικές διαταραχές Ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές Διαταραχές διαγωγής - παραβατικότητα Χρήση - κατάχρηση ψυχοδραστικών ουσιών Παιδί/έφηβος με ψυχικά πάσχοντες γονείς Παιδί-έφηβος και σχολείο Παιδιά μεταναστών Επιπτώσεις στην παροχή υπηρεσιών Θεραπευτική φροντίδα Πρόληψη Κοινωνικά υποστηρικτικά συστήματα Μεταρρύθμιση και Τομεοποίηση στη δοκιμασία της κρίσης Κρίση και ενδιάμεσες δομές Β. Γενική θεματολογία Εκπαίδευση στην Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου (ΨΠΕ) Δικαστική Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου Ψυχοφαρμακολογία Παιδιού και Εφήβου Επιδημιολογία Διαγνωστικά και ταξινομικά συστήματα στην Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου Δια-πολιτισμική ψυχιατρική παιδιού-εφήβου Δημόσιος και ιδιωτικός τομέας υπηρεσιών στην Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ) και Ψυχική Υγεία παιδιών-εφήβων Πληροφορική, τηλεπικοινωνίες και διαδίκτυο στην ΨΠΕ Παιδιατρική - Εφηβική Ιατρική και ΨΠΕ: ζητήματα συνεργασίας, ορίων και ταυτότητας Το ζήτημα της «ψυχοθεραπείας» στην Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου Γ. Ειδική συνεδρία ολομέλειας «Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος 1983-2013. Τριάντα χρόνια ιστορίας και προοπτικές» 6
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 08.00-09.00 Εγγραφές 09.00-10.30 Προφορικές ανακοινώσεις Προεδρείο: Κ. Μπιτζαράκη OR.01 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Ε. Κορκολή, Δ. Πούλιου, Γ. Σχοιναράκη, Γ. Κεφαλάς, Ο. Σουγιουλτζή, Π. Ντινιακός Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Γ. Ν. Μυτιλήνης ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 OR.02 OR.03 OR.04 OR.05 OR.07 OR.08 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ, ΨΥΧΙΚΗ ΟΔΥΝΗ ΚΑΙ ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Ε. Αθανασιάδου, Μ. Παπαδημητρίου, Θ. Αποστολοπούλου, Β. Λαλιώτη Συμβουλευτική Τηλεφωνική Υπηρεσία της ΕΨΥΠΕ 801 801 1177 & 116111 ΜΠΑΜΠΑ ΓΙΑΤΙ ΚΛΑΙΣ Ε. Δαβίλλα, Β. Μαντάς, Ν. Νιανιάκας, Χ. Πάκου, Ν. Δέγλερης, Π. Βουτυράκος Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών, Παράρτημα Πειραιά Η ΠΑΤΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ Δ. Κωστοπούλου, Α. Μωραϊτάκη, Ε. Φωκά, Λ. Ιακώβου Κέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινής ΕΟΠΥΥ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ: Η ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Ο. Πολάκη, Π. Γεωργίτσης Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Ν. Σμύρνης, Γ.N. «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ - Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΩΙΜΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΙΣΗΣ Ε. Μεσσήνη, Α. Κοτρώνη Ξενώνας SOS-ΕΛΙΖΑ ΨΥΧΙΚΗ ΟΔΥΝΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ. Η ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ, ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Κ. Εικοσιπεντάρχου Μονάδα Εφήβων, Γραφείο Εκπαίδευσης Ε.ΚΕ.ΨΥ.Ε 8
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ OR.09 ΤΟ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ» ΤΗΣ ΑΚΟΥΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ & ΕΦΗΒΟΥΣ Α. Καραλανίδου 1,2, Α. Σερντάρη 2, Ι. Καραγιαννάκη 1, Μ. Λειβαδίτης 2 1 Παιδοψυχιατρική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης 2 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Κοινωνικής Ψυχιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης OR.10 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΤΖΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Μ. Καραντώνη, Α. Γεωργίτση, Δ. Κοττορού, Α. Μαργαρώνη, Β. Μπεμπένη, Ε. Λορεντζάκη, Ε. Τσεβά, Ε. Φωτοπούλου Παιδοψυχιατρικό Τμήμα, Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά 10.30-12.00 Στρογγυλό Τραπέζι Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις με οικογένειες ή «ένα πρότυπο που συνδέει» Συντονιστές: Δ. Μαγριπλής, Α. Θεοδωράκη Θεραπευτές και θεραπευόμενοι σε περίοδο οικονομικής και κοινωνικής αποσταθεροποίησης. Τι αλλάζει; Β. Πομίνι Κρίση και αλλαγή στα οικογενειακά δυναμικά: πρόκληση για το θεραπευτή Β. Σαλαβού Οικογένεια σε μεταβάσεις: «η στοχοποίηση του παιδιού» Κ. Χαραλαμπάκη Η συνεισφορά ενός Ιατρείου Οικογένειας, ως δομή και δράση στην «ενδυνάμωση» των οικογενειών σε περίοδο γενικευμένης κρίσης Π. Γεωργίτσης Από την οδύνη στην ανθεκτικότητα: «Η μοναδικότητα του θεραπευτικού σκυροδέματος» Δ. Μαγριπλής Σχολιαστής : Δ. Γεωργιάδης 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 9
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 12.30-14.00 Στρογγυλό Τραπέζι Πρόγραμμα πρώιμης θεραπευτικής παρέμβασης στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Συντονιστές: Γ. Κολαΐτης, Ε. Λάγιου-Λιγνού Βραχεία ψυχοδυναμική θεραπευτική παρέμβαση με γονείς και βρέφη/νήπια Μ. Τσελίκα, Β. Βασιλοπούλου Ομάδες γονέων - νηπίων Α. Ναυρίδη ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom Πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα Κ. Τριανταφύλλου 14.00-15.00 Μεσημεριανή διακοπή 15.00-16.30 Forum Παιδοψυχιατρική μεταρρύθμιση στην περίοδο της κρίσης Συντονιστές: Ε. Σουμάκη, Δ. Αναγνωστόπουλος Εισηγητές: Δ. Αναγνώστου, Χ. Ανδρούτσος, Π. Βουτυράκος, Δ. Γεωργιάδης, Γ. Γκριτζέλας, Α. Γρηγοριάδου, Γ. Κολαϊτης, Κ. Μπιτζαράκη, Κ. Μπόλιας, Μ. Παπαδημητρίου, Μ. Στρούθος, Ν. Τζιάκης Σχολιαστές: Ι. Τσιάντης, Ν. Ζηλίκης 16.30-18.00 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 18.00-18.30 Διάλειμμα - Καφές ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 10
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 18.30-20.00 Στρογγυλό Τραπέζι Θεραπείες παιδιών και εφήβων στο δημόσιο τομέα: ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας Συντονιστής: Στ. Χριστογιώργος Μονάδα ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας για παιδιά και εφήβους στο Γενικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Στ. Χριστογιώργος Μονάδα οικογενειακής ψυχοθεραπείας στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο: Μέσα από την εμπειρία 5 ½ χρόνων λειτουργίας Α. Καλτσά Κλινικά και δεοντολογικά ερωτήματα απέναντι σε καταστροφικές εκφάνσεις της εφηβικής κρίσης Χ. Ζερβής Φροντίδα εφήβων σε κοινωνική κρίση στο πλαίσιο ξενώνα μιας κοινοτικής δομής Ν. Ζηλίκης Σχολιαστής: Γ. Μόσχος 20.00-21.00 Τιμητική εκδήλωση Καθηγητή Ι. Τσιάντη Προεδρείο: Ν. Ζηλίκης Προσφωνήσεις: Γ. Κολαΐτης, Στ. Χριστογιώργος Ομιλία: Ι. Τσιάντης ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom 21.00-21.30 Τελετή Έναρξης Χαιρετισμοί Ι. Γκιουζέπας, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Γ. Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη - Κύκλος δικαιωμάτων του Παιδιού Εκπρόσωπος του Δήμου Αθηναίων Εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας Φ. Κουλούρη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας 21.30 Δεξίωση υποδοχής ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 11
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09.00-10.30 Προφορικές ανακοινώσεις Προεδρείο: Ε. Τσαλαμανιός OR.11 OR.12 H ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ A. Παλαιολόγου, Δ. Αναγνωστόπουλος, Ε. Λαζαράτου Υπηρεσία Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, A Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιου Αθηνών ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΟΜΟΦΥΛΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Χ. Ανομίτρη, Ε. Λαζαράτου Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Καισαριανής-Βύρωνα, Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 OR.13 OR.14 OR.15 OR.16 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Π. Μεράβογλου, Ε. Λαγάκου, Ε. Λαζαράτου Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής, Α Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΚΚΨΥ Α. Χριστοδούλου, Ε. Πετράκη, Μ. Βλασσοπούλου, Ε. Λαζαράτου Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, Υπηρεσία Παιδιών και Εφήβων ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Μ. Βλασσοπούλου, Ε. Λαγάκου, Ι. Τσίπρα, Α. Σακελλαρίου, Ε. Λαζαράτου Τμήμα Παιδιών και Εφήβων, Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΦΙΛ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Χ.-Μ. Βέρμπη, Ι. Καπερώνης, Φ. Πρίφτης, Β. Βασσαρά, Θ. Μαστοράκη, Β. Δρουμπουλιανούδη, Δ. Ψαροβασίλη, Α. Φουρτούνη, Σ. Κυπριανός Παιδοψυχιατρική Υπηρεσία Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ιωαννίνων, Νοσοκομείο Χατζηκώστα 12
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ OR.17 OR.18 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ «ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ»: ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Α. Καλαντζή-Αζίζι, Α. Σοφιανοπούλου, Κ. Σοφιανοπούλου Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ) Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ VIDEO MODELING Κ. Λευθέρη, Ε. Χειλαδάκη, Π. Τζουβελέκης Επιστημονικό Κέντρο Ειδικών Θεραπειών «Πράξις και Λόγος» OR.19 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΨΥΧΟΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ - ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ ΥΠΟΤΥΠΟΥ Τ. Κόρπα, Ε. Τζίλα, Π. Παπαδοπούλου, Χ. Σκαλούμπακας, Κ. Τριανταφύλλου, Ζ. Αβούρη, Σ. Καραγιάννη Μονάδα Διαταραχών Προσοχής, Υπερκινητικότητας και Μάθησης, Παιδοψυχιατρικό Τμήμα Νοσοκομείου Παίδων «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού», Αθήνα OR.20 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Β. Νταφούλης 1, Ε. Καλύβα 2, Β. Τσακίρης 3, 1 Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης 2 Το Διεθνές Τμήμα του Πανεπιστημίου του Sheffield, CITY College, Θεσσαλονίκη και 3 Ιδιώτης Ειδικός Παιδαγωγός ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 13
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 10.30-12.00 Στρογγυλό Τραπέζι Κρίσεις στην οικογένεια και στο παιδί όπως εμφανίζονται μέσα από το πλαίσιο της Διασυνδετικής -Συμβουλευτικής Παιδοψυχιατρικής στο Γενικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Συντονίστρια: Μ. Λιακοπούλου Απόπειρες αυτοκτονίας και η κρίση στην οικογένεια Β. Χαντζαρά Συμπτωματολογία Μετατραυματικής Διαταραχής Στρες σε παιδιά που υπέστησαν έγκαυμα ή σοβαρό τραυματισμό και στους γονείς τους Α. Καλτσά Όταν η κρίση ξεσπά: Παράγοντες ανθεκτικότητας και ευαλωτότητας στις οικογένειες των παιδιών που υφίστανται μεταμόσχευση μυελού οστών Α. Μπέκα Μετανάστευση και ψυχολογικές αντιδράσεις παιδιών: Κλινικές παρατηρήσεις από τη φιλοξενία παιδιών στο Γενικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Γ. Γιαννακόπουλος Νεανικός Σακχαρώδης Διαβήτης: Πεδίο οικογενειακών συγκρούσεων και κρίσεων Μ. Λιακοπούλου 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές 12.30-14.00 Στρογγυλό Τραπέζι Πρώιμη παρέμβαση στην κοινότητα: ανάπτυξη συνεργασίας με βρεφονηπιακούς σταθμούς Συντονιστής: Γ. Αμπατζόγλου Θεωρητικές και πρακτικές επισημάνσεις Γ. Αμπατζόγλου Πρώιμη παρέμβαση σε παιδιά βρεφικής και προσχολικής ηλικίας. Συγκλίνουσες διαδρομές με φορείς ψυχικής υγείας Χ. Αποστολακούδη Δουλεύοντας στις νέες συνθήκες με στόχο την πρώιμη παρέμβαση: συνεργασία ιατροπαιδαγωγικής υπηρεσίας με βρεφονηπιακούς σταθμούς Ε. Αθανασοπούλου Σχολιάστρια: Β. Παπαδοπούλου 14.00-15.00 Μεσημεριανή διακοπή 14
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 15.00-16.30 Στρογγυλό Τραπέζι Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας παιδιών & οικογενειών μεταναστών / προσφύγων σε καιρό κρίσης. Το παράδειγμα του έργου «10/16» Συντονιστής: Ν. Γκιωνάκης Κοινωνικό κεφάλαιο και ψυχική ανθεκτικότητα. Οι λόγοι μιας επιλογής, τα αναμενόμενα αποτελέσματα μιας σειράς δράσεων, οι πρακτικές εφαρμογές Ν. Γκιωνάκης Παρεμβάσεις σε σχολεία με στόχο την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Διδάγματα από την εμπειρία του έργου «10/16» Ι. Κατσόγιαννου Κανείς μόνος του στην κρίση. Δημιουργία δικτύου αλληλεγγύης σε τοπικό επίπεδο. Προκλήσεις και επιτεύγματα Ι. Προκόπη Η κλινική εργασία με παιδιά και οικογένειες μεταναστών/ προσφύγων στο πλαίσιο του έργου «10/16» - Παραδείγματα ολοκληρωμένων παρεμβάσεων σε κοινοτικό επίπεδο Ι. Ρεβίθη Αξιολόγηση των δράσεων του έργου «10/16» για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας παιδιών/οικογενειών μεταναστών και προσφύγων σε συνοικία της Αθήνας Κ. Γερουλάνου 16.30-18.00 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] 18.00-18.30 Διάλειμμα - Καφές 18.30-20.00 Στρογγυλό Τραπέζι Η άσκηση της παιδοψυχιατρικής στο Γενικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο την εποχή της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης Συντονίστρια: Στ. Καραγιάννη Εξωτερικά Ιατρεία Παιδοψυχιατρικού Τμήματος - Συνθήκες εργασίας - Πολυπλοκότητα των περιστατικών και δυσκολίες στη θεραπευτική παρέμβαση Ε. Χαραλαμπίδου Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης όπως αποτυπώνονται στην άσκηση της Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρικής Τ. Κυριακίδου Η λειτουργία της Μονάδας Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας για παιδιά και εφήβους με νοητική υστέρηση, αυτισμό και κοινωνικά προβλήματα την εποχή της έλλειψης Τ. Κόρπα ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 15
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09.00-10.30 Προφορικές ανακοινώσεις Προεδρείο: Α. Χαροκόπου OR.21 OR.22 Η «ΨΥΧΙΚΗ ΟΔΥΝΗ» ΘΕΣΜΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΩΝ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γ. Φρέρης 1, Σ. Σπύρου 2 1 Κ.Ψ.Υ. Δ. Αθηναίων, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» 2 Γ.Ν. Μυτιλήνης «Βοστάνειο» ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ, ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Γ. Νικολαΐδης, Σ. Ντιναπόγιας, Α. Βασιλακοπούλου, Α. Δημητροκάλλη, Γ. Τσουβέλας Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης - Παραμέλησης των Παιδιών, Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Corfu ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 OR.23 OR.24 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ Γ. Τσουβέλας, Α. Βασιλακοπούλου, Α. Δημητροκάλη, Σ. Ντιναπόγιας, Γ. Νικολαΐδης Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ/ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΣΤΡΕΣ Ε.-Μ. Συγγελάκη 1, Ι. Μπεράτης 1, Μ.-Η. Ακαλέστου 1, Α. Στεφανάκου 1, Β. Λάγγαρη 1, Κ. Φύσσας 1, Β. Παπαγιαννοπούλου 1, Θ. Χατζηπέμου 1, Χ. Ασημόπουλος 1, Γ. Σιδερίδης 2, Γ. Κολαΐτης 3, Α.-Κ. Τσιάντης 1 1 Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), 2 Harvard Medical School, Clinical Research Center, Children s Hospital, Boston, U.S.A. 3 Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» 16
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ OR.25 OR.26 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΜΗΤΕΡΩΝ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ Β. Ντρέ 1, Α. Παπανικολάου 1, Μ. Κοκκώση 2, Ι. Κουρνιανός 1, Λ. Πέππου 3, Γ. Γιαννακόπουλος 1, Γ. Κολαΐτης 1 1 Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «H ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», 2 Α Ψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής, Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αιγινήτειο» Νοσοκομείο, 3 Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΡΙΣΗΣ Α. Κατσικά, Ι. Καραγιαννάκη Ψυχιατρική Κλινική Παιδιών και Εφήβων, Ιπποκράτειο ΓΝ Θεσσαλονίκης OR.27 OR.28 ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ. ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΝΟΗΜΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΥΝΗ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ Κ. Θανοπούλου Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής) ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Μ. Γιαννακοπούλου¹, Γ. Αντύπας¹, Α. Παπαδημητροπούλου 2, Μ. Προύντζου 2, Ε. Δεληγιάννη 2, Σ. Τσούμα 2, Α. Κατριβάνου 2 ¹ Ιδιώτης Παιδοψυχίατρος 2 Παιδοψυχιατρική Μονάδα Ψυχιατρικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Corfu OR.29 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Μ. Γιαννακοπούλου, Ε. Κάντα, A. Παπαθεοφίλου, Γ. Αντύπας, Σ. Βασιλειάδου, Γ. Κουτσογιαννοπούλου, Σ. Μανωλέσου, Γ. Μανωλέσος, Α. Κατριβάνου Πρόγραμμα «Ηώς», Πρόγραμμα για την προαγωγή ψυχικής υγείας παιδιών, εφήβων και νέων. ΚΕντρο ΚΟΙνοτικής ΨΥχιατρικής Ν/Δ Ελλάδος, Παιδοψυχιατρική Μονάδα Ψυχιατρικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Π. OR.30 Η ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΜΟΡΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΕΩΝ (ΔΕΠ-Υ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER) Θ. Καλπακίδης, Σ. Βαγιωνά, Φ.-Μ. Σεκέρη, Κ. Πατσάκης, Ο. Βενετούλια Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών (ΕΚΕΨΥΕ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 17
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 10.30-12.00 Εργαστήριο - Τμήμα Θεραπείας Παιδιών και Εφήβων, Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς Κλινικές εφαρμογές της Γνωσιακής - Συμπεριφοριστικής Θεραπείας σε παιδιά και εφήβους: Βασικές αρχές και μελέτη περιπτώσεων Σ. Γεωργουτσάκου, Αν. Σοφιανοπούλου 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές 12.30-14.00 Βιωματικό Εργαστήριο Ένωσης Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας (ΕΔΠΕ) Νανουρίσματα: Aνακουφίζοντας την ψυχική οδύνη Ειρ. Τζελέπη, Ξ. Μαλαθράκη 14.00-15.00 Μεσημεριανή διακοπή 15.00-16.30 Στρογγυλό Τραπέζι Διαδικτυακές συμπεριφορές και ψυχική υγεία Συντονιστές: Κρ. Χριστιανόπουλος, Β. Νταφούλης ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Corfu ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 Εθισμός εφήβων στα διαδικτυακά παιχνίδια: έκταση, συνέπειες και διαχείριση του φαινομένου Κ. Σιώμος Ο εθισμός στο διαδίκτυο ως προγνωστικός παράγοντας ανίχνευσης της ουσιοεξάρτησης στο μέλλον: ερευνητικά δεδομένα από την Ελλάδα Β. Φισούν Κίνητρα των εφήβων στη χρήση των κοινωνικών δικτύων και η συσχέτιση τους με ψυχιατρικά συμπτώματα Γ. Φλώρος 16.30-18.00 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] 18.00-18.30 Διάλειμμα - Καφές 18
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 18.30-20.00 Στρογγυλό Τραπέζι Διαχείριση Κρίσεων, με επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών και οικογενειών: Από την ψυχική οδύνη στην ελπίδα Συντονιστής: Ι. Τσιάντης Η διαχείριση της επικοινωνίας και των ΜΜΕ σε καταστάσεις κρίσεων και μαζικών καταστροφών Γ. Καραμπουτάκης Ο ρόλος των σωμάτων ασφαλείας στη διαχείριση της επικοινωνίας σε καταστάσεις κρίσεων Ι. Σταμούλης ΜΜΕ και Κρίσεις: Ο ρόλος τους στη ενημέρωση και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Η επίδραση στη ψυχολογία των παιδιών Μ. Τσέλιου Ο ρόλος του Παιδοψυχιάτρου, στη διαχείριση κρίσεων: Παρουσίαση προγράμματος πρώιμης παρέμβασης Α. Κανελλόπουλος Σχολιαστής: Γ. Κολαΐτης ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Corfu ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2013 19
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09.00-10.30 Ομάδα Εργασίας Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε συνθήκες κρίσης: Νέα δεδομένα, νέες προκλήσεις Συντονίστριες: Μ. Τάσση, Β. Αντωνοπούλου Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας Β.Α. και Δ. Κυκλάδων ΕΠΑΨΥ: Προκλήσεις και προοπτικές σε συνθήκες κρίσης Στ. Παντελίδου, Μ. Λάβδας, Στ. Στυλιανίδης Διαχείριση περιστατικών ενδο-οικογενειακής βίας από κοινοτική υπηρεσία Ψυχικής Υγείας στις Κυκλάδες Κ. Διονυσοπούλου, Στ. Παντελίδου ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom Αγωγή κοινότητας στους εφήβους στο Νομό Φωκίδας. Νέες προκλήσεις και επαναπροσδιορισμός των δράσεων ως απάντηση στην πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης Η. Λαζογιώργου, Ι. Σύρος, Π. Ιακωβάκη, Ι. Καλλία, Μ. Λαζαρίδου, Π. Σακελλαρόπουλος, Α. Φραγκούλη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου. Προκλήσεις σε συνθήκες κρίσης και τρόποι αντιμετώπισης Μ. Τάσση, Φ. Σταματοπούλου, Ε. Πίπα, Ηλ. Φύλλα, Κ. Μπόλιας Παραβατικοί έφηβοι - θύτες - θύματα. Η συνεργασία της Κ.Μ.Ψ.Υ. Χίου με τους φορείς και τα μέλη της κοινότητας και η διαχείριση και υποστήριξή τους Φ. Σταματοπούλου, Χ. Δρίζου, Ηλ. Φύλλα, Σ. Γρέγου, Κ. Μπόλιας Σχολιάστρια: Ε. Σουμάκη ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 10.30-12.00 Στρογγυλό Τραπέζι Ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις στην Ψυχιατρική Παιδιού και εφήβου Συντονιστές: Κ. Μπαζαρίδης, Α. Γρηγοριάδου Ψυχαναλυτική Θεραπεία Ε. Λεωνίδη Ομαδική Αναλυτική Θεραπεία Α. Γρηγοριάδου Γνωστική-συμπεριφορική Θεραπεία Φ. Σιαμούλη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία Ε. Τσαλαμανιός 20
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές 12.30-13.30 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture Προεδρείο/Chair: Δ. Αναγνωστόπουλος Developing Child and Adolescent Mental Health Services in Challenging Times B. Doody (Ireland) 13.30-15.00 Στρογγυλό Τραπέζι Η κρίση ως επίθεση στη σκέψη - Η ψυχανάλυση ως απόδοση νοήματος Συντονίστρια: Ειρ. Τσανίρα Τα πολλαπλά πρόσωπα της κρίσης Ειρ. Τσανίρα Η κρίση ως αντίσταση στην αναλυτική σχέση Β. Δημόπουλος Ψυχανάλυση και υποκείμενα σε κρίση Α. Χατζόπουλος Η αναγκαιότητα της επινόησης θεωρίας στην κλινική πρακτική Γ. Γκριτζέλας Δυσκολίες στην συγκρότηση της ταυτότητας του παιδοψυχιάτρου Μ. Χάσπαρη ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom 15.00-16.00 Μεσημεριανή διακοπή 16.00-17.00 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture Προεδρείο/Chair: Ν. Ζηλίκης Crise, rupture et dépassement en 2013 J.-P. Matot (Belgium) Σχολιάστρια: Ε. Λαζαράτου ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 21
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 17.00-18.30 Στρογγυλό Τραπέζι Καινοτόμες δράσεις προαγωγής της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων: εμπειρίες και τεκμήρια αποτελεσματικότητας Συντονιστής: Γ. Κολαΐτης Κοινωνικές ανισότητες και ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων Χ. Δημητρακάκη Όταν ο γονέας πάσχει από κατάθλιψη Γ. Γιαννακόπουλος Πρόληψη διαταραχής διαγωγής στα παιδιά Α. Βούρδας ΑΙΘΟΥΣΑ Α - Aegean Sea Ballroom Πολυοικογενειακή θεραπεία εφήβων με διαταραχές διατροφής Φ. Γονιδάκης 18.30-20.00 Στρογγυλό Τραπέζι Πρόληψη μαθησιακών δυσκολιών στην κοινότητα Συντονίστριες: Ε. Λαζαράτου, Μ. Βλασσοπούλου Παρουσίαση του προγράμματος που εφαρμόζεται στο Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής Α. Χριστοδούλου Δουλεύοντας με γονείς παιδιών με Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές: Προκλήσεις σε εποχές κρίσης Ν. Χαβελέ Πρώιμος εντοπισμός και παρέμβαση σε παιδιά με Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές σχολικών ικανοτήτων Β. Βασιλοπούλου ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 Πρόγραμμα αξιολόγησης και αποκατάστασης γραφοκινητικών δεξιοτήτων Κ. Τζαλαγιάννης Λογοπεδικά προγράμματα πρόληψης και αποκατάστασης Ε. Πετράκη 20.00-21.30 Πανηγυρική Συνεδρία Ολομέλειας «30 χρόνια Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος» Προεδρείο: Ν. Ζηλίκης Με συμμετοχή των διατελεσάντων Προέδρων της Εταιρείας ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ του Συνεδρίου 22
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09.00-10.30 Στρογγυλό Τραπέζι Σε συνεργασία με την Εταιρεία Οικογενειακού Δικαίου Το συμφέρον του παιδιού από τη σκοπιά του Οικογενειακού Δικαίου και της Παιδοψυχιατρικής Συντονιστές: Κ. Λαδοπούλου, Κ. Κουτσουλέλος Παράγοντες ευαλωτότητας και ψυχικής ανθεκτικότητας σε παιδιά μετά από διαζύγιο Κ. Λαδοπούλου Ανάθεση επιμέλειας παιδιών μετά από διάσταση και διαζύγιο Π. Νικολόπουλος Μεταβαλλόμενα οικογενειακά σχήματα και σχέσεις γονέων και παιδιών Ε. Ρεθυμιωτάκη 10.30-12.00 Στρογγυλό Τραπέζι Πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων με χρόνια σωματική νόσο σε περίοδο οικονομικής ύφεσης Συντονιστές: Β. Τομαράς, Β. Χαντζαρά Πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων με χρόνια σωματική νόσο Β. Χαντζαρά Η νεοπλασματική νόσος ως συνθήκη κρίσης σε παιδιά και εφήβους: ψυχικές επιπτώσεις και προσαρμογή Α. Ηλιάδου Ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις σε παιδιά και εφήβους με Ινοκυστική Νόσο Β. Αντωνοπούλου Χρόνια νόσος σε παιδιά και εφήβους και η λειτουργία της οικογένειας Κ. Κώτσης 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές 12.30-13.30 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 23
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 13.30-15.00 Στρογγυλό Τραπέζι Σχιζοφρένεια πρώιμης έναρξης: παράγοντες ευαλωτότητας και ανθεκτικότητας Συντονιστής: Μ. Κυριακόπουλος Παθοφυσιολογικές παράμετροι της σχιζοφρένειας πρώιμης έναρξης Μ. Κυριακόπουλος Κάνναβη και ψύχωση στην εφηβεία Χ. Ανδρούτσος Κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες κρίσης και ανθεκτικότητας στην ψύχωση: Μια περίπτωση follie à deux στην εφηβεία Σ. Μανωλέσου Σχολιάστρια: Β. Χαντζαρά 15.00-16.00 Μεσημεριανή διακοπή ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios 16.00-17.00 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] 17.00-18.30 Στρογγυλό Τραπέζι Θεραπεία μέσω skype - Αναγκαιότητα ή επιλογή Συντονίστρια: Ε. Σουμάκη Θεωρητική παρουσίαση μέσω βιβλιογραφίας για τη θεραπεία μέσω skype Μ. Παπαδημητρίου Παρουσίαση του προγράμματος Α. Καλπαδάκη, Α. Σπανού ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 Κλινικό υλικό ψυχοθεραπείας μέσω skype Μ. Βιντερσχόβεν - Ζερβάκη Συμπεράσματα - προβληματισμοί: Γ. Παπακωνσταντίνου Σχολιαστής: Χ. Ζερβής 24
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 18.30-20.00 Στρογγυλό Τραπέζι Η επίδραση της κρίσης στην ψυχική λειτουργία βρέφους-νηπίου Συντονιστής: Σ. Μανωλόπουλος Μητέρα-βρέφος σε κρίση: όταν ο διάλογος εξαφανίζεται, το σώμα μιλά Μ. Μιχαλέλη Η αύξηση του άγχους και οι λεπτές ισορροπίες στη σχέση μητέρας βρέφους Α. Σκούλικα Αναφορά στην δημόσια σφαίρα Σ. Μανωλόπουλος Όταν η κρίση είναι διαρκής: εμπειρίες από την παιδιατρική φροντίδα ευάλωτων πληθυσμών Μ. Μπούρη Σχολιαστής: Γ. Αμπατζόγλου ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Chios 25
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09.00-10.30 Στρογγυλό Τραπέζι Υπαρξιακές αλλαγές ως απάντηση στις δραματικές αλλαγές της κρίσης Συντονιστής: Δ. Καραγιάννης ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Corfu Το θάρρος της αλλαγής, αντίσταση στην καταθλιπτική συμμόρφωση Δ. Καραγιάννης Στη δίνη της θεραπευτικής αλλαγής, θεραπευτής και θεραπευόμενος Ε. Καραγιάννη Video: Δημιουργικές ανάσες σε άνυδρους καιρούς Δ. Καραγιάννης - Ε. Καραγιάννη 10.30-12.00 Ομάδα Εργασίας Σεμινάριο στην Δικαστική Παιδοψυχιατρική - Ένα πιλοτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Συντονιστής: Γ. Γκριτζέλας ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 12.00-12.30 Διάλειμμα - Καφές Εισηγητές: Α. Μπέκα, Ι. Γιαννοπούλου, Μ. Στρούθος 12.30-13.30 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] 13.30-15.00 Ομάδα Εργασίας Ο ρόλος της «κρίσης» στην ψυχική ανθεκτικότητα Συντονιστής: Δ. Μαγριπλής Εισηγήτριες: Σ. Χατζηγελέκη, Σ. Βαγιωνά 15.00-16.00 Μεσημεριανή διακοπή 16.00-17.00 Προσκεκλημένος ομιλητής / Lecture [ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ] ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - Syros 17.00-18.30 Ομάδα εργασίας Ρωγμές στους γονικούς δεσμούς Συντονίστρια: Ειρ. Τσανίρα Εισηγητές: Α. Χαροκόπου, Γ. Γκριτζέλας, Β. Οικονόμου 18.30-20.00 Ομάδα εργασίας Οικογένεια με παιδί στο φάσμα του αυτισμού: Αντιδράσεις και προσαρμογή γονέων και αδελφών Εισηγήτρια: Ε. Ταγκούλη Σχολιάστρια: Κ. Λαδοπούλου 26
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ-ΟΜΙΛΗΤΕΣ-ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ-ΟΜΙΛΗΤΕΣ-ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ Doody B. Senior Clinical Lecturer in Child & Adolescent Psychiatry, Trinity College Dublin, Clinical Director of the Health Service Execu ve Linn Dara Child & Adolescent Mental Health Service, and Na onal Advisor to the Health Service Execu ve Matot J.-P. Dr, Child and adolescent psychiatrist, Member of the Belgian Society of Psychoanalysis, Director of the Revue Belge de Psychanalyse, Secretary of the board of the AEPEA (European Associa on for Child and Adolescent Psychopathology) Αθανασοπούλου Ε. Παιδοψυχίατρος, Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Αμπατζόγλου Γ. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Γ Ψυχιατρική Κλινική Α.Π.Θ. Αναγνωστόπουλος Δ. Αναπλ. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Αναγνώστου Δ. Παιδοψυχίατρος Ανδρούτσος Χ. Παιδοψυχίατρος, Τμήμα Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων, Γ.Ν.Α. «Σισμανόγλειο» Αντωνοπούλου Β. Παιδοψυχίατρος, Μέλος της Ομάδας Έργου του Προγράμματος Προαγωγής Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων με χρόνια σωματική νόσο, Παιδοψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Αποστολακούδη Χ. Ψυχολόγος, Ψυχοκοινωνική Υπηρεσία Δ.Π.Σ. Θεσσαλονίκης Βαγιωνά Σ. Παιδοψυχίατρος, Προϊστάμενη Ιατροπαιδαγωγικής Υπηρεσίας ΕΚΕΨΥΕ Πειραιώς Βασιλοπούλου Β. Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Βιντερσχόβεν-Ζερβάκη Μ. Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια Παιδιών και Εφήβων, Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα για το Παιδί «Σπύρος Δοξιάδης» Βλασσοπούλου Μ. Λογοθεραπεύτρια, Αναπλ. Καθηγήτρια, Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΚΚΨΥ Βύρωνα Καισαριανής Βούρδας Α. MRCPsych, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Παιδοψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Βουτυράκος Π. Παιδοψυχίατρος ΕΚΕΨΥΕ 28