ΤΟΚΑΤΛΙΔHΣ - ΚΟΝΤΙΑΔΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΤΟΚΑΤΛΙΔHΣ - ΚΟΝΤΙΑΔΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 77 79 ΑΘΗΝΑ Τ.Κ. 104 34 ΤΗΛ..: (+ 30) 210 8814601 / 7211130 FAX: (+ 30) 210 8813847 / 7211643 Υπόθεση ανταλλαγής ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου 2012 Σημειώσεις Προς το Δ.Σ. και τα μέλη της Ο.Σ.Π.Α. Ι. Εισαγωγικά Αθήνα, 01.05.2012 Κατά την ενημερωτική συνάντηση που διοργανώθηκε από την Ο.Σ.Π.Α. την 26.04.2012 αναπτύχθηκαν διάφορες γενικές και νομικές θέσεις επί της φύσης του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι κάτοχοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου πρ. υπάλληλοι της Ολυμπιακής Αεροπορίας Α.Ε. και μέλη των σωματείων-μελών της Ο.Σ.Π.Α., καθώς έχουν υποστεί σημαντική οικονομική ζημία από τη διαδικασία ανταλλαγής των αρχικών ομολόγων με άλλα μειωμένης αξίας. Με το παρόν θα επιδιωχθεί, όπως ζητήθηκε από την Ο.Σ.Π.Α., να εντοπισθούν ορισμένες βασικές παράμετροι του προβλήματος, με σκοπό να επισημανθούν 1

ορισμένες κατά την άποψή μου κατάλληλες νομικές ενέργειες από τους ενδιαφερομένους, για την προστασία των δικαιωμάτων τους. 1 ΙΙ. Βασικές παράμετροι του προβλήματος 1. Το PSI και η εφαρμογή του στην Ελλάδα Ως γνωστόν, το PSI αποτελεί πρόγραμμα που συμφωνήθηκε σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο μεταξύ των δανειστών της Ελλάδας, των μετεχόντων φορέων στο πρόγραμμα διάσωσης αυτής, και της Ελληνικής Κυβέρνησης, με ευρύτερη προσυπογραφή και αποδοχή από ελληνικές πολιτικές δυνάμεις. Οι δε βασικές εφαρμοστικές του ρυθμίσεις στο πλαίσιο της ελληνικής έννομης τάξης έλαβαν την μορφή νόμου θεσπισθέντος από τη Βουλή των Ελλήνων. Περαιτέρω, ειδικότερες πράξεις εφαρμογής του έλαβαν την μορφή πράξεων της Διοικήσεως με τη σύμπραξη της Βουλής (Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου) και άλλων πράξεων της Διοικήσεως. 2. Η περίπτωση των ομολογιούχων της Ο.Σ.Π.Α. Oι κάτοχοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου στην περίπτωση της Ο.Σ.Π.Α. παρουσιάζουν τη διαφοροποίηση από άλλους ομολογιούχους του Ελληνικού Δημοσίου ότι έλαβαν τα εν λόγω ομόλογα ως (μερική) καταβολή αποζημίωσής τους 1 Οι παρούσες σημειώσεις αποτελούν συνοπτική παρουσίαση ορισμένων σκέψεων που αναπτύχθηκαν από τον υποφαινόμενο κατά την ενημερωτική συνάντηση που οργανώθηκε από την Ο.Σ.Π.Α. την 26.04.2012. Αποτελούν έκφραση προσωπικής γνώμης και δεν συνιστούν παροχή νομικής συμβουλής, η οποία δύναται να χορηγηθεί μόνο σε εντολέα και στο πλαίσιο υφιστάμενης σχέσης επαγγελματικής συνεργασίας, κατόπιν μελέτης του συγκεκριμένου φακέλου της υπόθεσης του εντολέα. Περαιτέρω, οι παρούσες σημειώσεις και τα εκφραζόμενα με αυτές συμπεράσματα δεν αποτελούν ούτε δύνανται να εκληφθούν ως προτροπή για σύναψη σύμβασης εντολής, αλλά παρέχονται προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων και διευκόλυνση του σχετικού επιστημονικού διαλόγου στο πλαίσιο ανταλλαγής απόψεων, κατόπιν σχετικού αιτήματος της Ο.Σ.Π.Α. 2

για την απόλυσή τους από την Ολυμπιακή Αεροπορία Α.Ε. επομένως, όχι καταρχήν με επενδυτικό σκοπό, αλλά με σκοπό να λάβουν οφειλόμενη εκ της εργατικής νομοθεσίας αποζημίωση απόλυσης. Η «αιτία» (κατά την νομική έννοια του όρου) δηλαδή της σύμβασής τους με το Ελληνικό Δημόσιο δυνάμει της οποίας τους χορηγήθηκαν τα εν λόγω ομόλογα ήταν όχι η επένδυση αλλά η καταβολή αποζημίωσης απόλυσης. Το ερώτημα που ανακύπτει συναφώς είναι εάν επομένως δεν συνιστούν «επενδυτές» (κατά την έννοια του χρηματιστηριακού δικαίου) οι εν λόγω κάτοχοι ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Κατά την άποψή μου, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εν προκειμένω η ιδιότητα του επενδυτή, λόγω της κατοχής ομολόγου που συνιστά επενδυτικό προϊόν, ανεξαρτήτως της αιτίας σύναψης της σύμβασης δυνάμει της οποίας αποκτήθηκε το ομόλογο αυτό. Δεν ευσταθεί κατά την άποψή μου, ότι δεν υπήρξε αποδοχή των εν λόγω ομολόγων από τους ομολογιούχους της Ο.Σ.Π.Α. το ερώτημα που ενδεχομένως τίθεται είναι εάν με την μη τήρηση της υπόσχεσης του Ελληνικού Δημοσίου να αποπληρώσει την συνολική αξία των εν λόγω ομολόγων αναγεννάται η ευθύνη του προς καταβολή αντίστοιχης αποζημίωσης στους θιγόμενους ομολογιούχους και επί τη βάσει ποίων διατάξεων, με ποια ένδικα βοηθήματα (δικόγραφα) και ενώπιον ποίων Δικαστηρίων. Στο σημείο αυτό, είναι ενδιαφέρον να παρατηρηθεί ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία και κατ επέκταση η ελληνική (λόγω μεταφοράς των σχετικών ευρωπαϊκών Οδηγιών) προβλέπει συγκεκριμένη (οικονομική) προστασία των δύο βασικών κατηγοριών προσώπων που μετέχουν στην τραπεζική και χρηματοοικονομική αγορά ως «καταναλωτές»: των «καταθετών» και των «επενδυτών». Για τους καταθέτες, όπως και για τους επενδυτές, προβλέπεται ορισμένο ύψος οικονομικής προστασίας (αποζημίωσης) που καταβάλλεται υπό αυστηρά οριζόμενες προϋποθέσεις από ειδικά ταμεία, στην περίπτωση αδυναμίας του διαμεσολαβητή στην αγορά (τράπεζας, χρηματιστηριακής εταιρείας κ.ο.κ.) να τους καταβάλει το ποσό που τους οφείλει. 3

Είναι σαφές ότι στην παρούσα περίπτωση οι ομολογιούχοι της Ο.Σ.Π.Α. δεν δύνανται να θεωρηθούν ως καταθέτες (ούτε ως «αποταμιευτές» όπως έχουν πρόσφατα χαρακτηρισθεί ιδίως σε επικοινωνιακό επίπεδο). Παρότι μπορούν να θεωρηθούν ως επενδυτές, δεν φαίνεται ωστόσο να συντρέχουν οι προϋποθέσεις αποζημίωσής τους από ταμείο προστασίας επενδυτών, καθώς η αδυναμία (πλήρους) αποπληρωμής τους συντρέχει στο πρόσωπο του αντισυμβαλλομένου τους εκδότη των ομολόγων (Ελληνικού Δημοσίου) και όχι διαμεσολαβητή, ενώ παράλληλα ρυθμίζεται από ειδικό νομοθετικό πλαίσιο. Εγείρονται όμως εν προκειμένω σημαντικά και περίπλοκα νομικά ερωτήματα, τα οποία δεν είναι δέον να αναπτυχθούν στο παρόν. Επομένως, προκύπτει ότι είτε η σχετική νομοθετική ρύθμιση, όπως εφαρμόζεται στην περίπτωση των ομολογιούχων της Ο.Σ.Π.Α. αποσκοπεί ακριβώς στην απομείωση της αξίωσής τους κατά του Ελληνικού Δημοσίου (προς ελάφρυνση του τελευταίου) χωρίς πρόβλεψη δυνατότητας αποζημίωσής τους είτε η εν λόγω νομοθετική ρύθμιση δεν αποσκοπεί ειδικώς σε αυτό αλλά και δεν ρυθμίζει τον τρόπο προστασίας τους (ως προς την εργατική διάσταση της αξίωσής τους έναντι του Ελληνικού Δημοσίου). Συνεπώς, είναι κρίσιμο κατά την άποψή μου να εξετασθεί εάν στην περίπτωση των ομολογιούχων της Ο.Σ.Π.Α. η χορήγηση σε αυτούς ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου από τον αντισυμβαλλόμενό τους συνιστά πλήρη εξόφληση ως προς την οφειλόμενη αποζημίωση λόγω απόλυσης, ανεξαρτήτως της τελικής αξίας των εν λόγω ομολόγων, ή όχι. Το ζήτημα αυτό θέτει σημαντικές και νέες νομικές διαστάσεις και προβληματισμούς, τόσο σε επίπεδο εφαρμοστέου ευρωπαϊκού δικαίου (προστασίας του επενδυτή κυρίως) όσο και σε επίπεδο εφαρμοστέου ελληνικού δικαίου (προστασίας του εργαζομένου κατά την απόλυση κυρίως), δεδομένου μάλιστα ότι οι σχετικές με την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης διατάξεις του ελληνικού δικαίου έχουν ιδιαίτερη νομική ισχύ. 4

Λόγω ακριβώς της ιδιαιτερότητας αυτού του ζητήματος, που άπτεται σημαντικών θεμάτων ευρωπαϊκού και ελληνικού δικαίου, η διεθνής εμπειρία σε αντίστοιχες υποθέσεις διαγραφής δημοσίου χρέους (όπως κατεξοχήν εκείνη της Αργεντινής) δεν είναι κατά την άποψή μου πρωταρχικής σημασίας (αν και χρήζουν μελέτης σε κάθε περίπτωση). 3. Οι ευρύτερες διαστάσεις του ζητήματος Αν και είναι εύλογο ότι οι ομολογιούχοι της Ο.Σ.Π.Α., βιώνοντας μία ιδιαιτέρως δυσχερή και απρόβλεπτη εις βάρος τους μεταβολή, ενδιαφέρονται για την άμεση αντιμετώπιση του θέματος ιδίως στο πλαίσιο της ελληνικής Πολιτείας, είναι κατά την άποψή μου σαφές ότι η ελληνική Πολιτεία, ενδεχομένως επιδιώκοντας την επίλυση του θέματος αυτών, θα λάβει υπόψη της και την ευρύτερη διάσταση που θα έχει τέτοια προσπάθεια, καθώς πιθανότατα θα υπάρξει επίκληση τυχόν ευνοϊκής ρύθμισης ως «προηγούμενου» και από άλλες ομάδες θιγομένων ομολογιούχων. Αντιστοίχως, θα πρέπει να θεωρηθεί ιδιαιτέρως πιθανό ότι τόσο διεθνείς οργανισμοί και φορείς τους όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και πρωτίστως κράτη δανειστές της Ελλάδας, αλλά και ιδιώτες αλλοδαποί ομολογιούχοι Ελλην. Δημοσίου (όπως ιδίως μεγάλες ξένες τράπεζες και επενδυτικοί οργανισμοί κάθε είδους), θα παρακολουθήσουν στενά κάθε σχετική εξέλιξη και θα αντιδράσουν με τον ισχυρότερο τρόπο έναντι κάθε προσπάθειας της ελληνικής Πολιτείας να προστατεύσει Έλληνες ομολογιούχους από τις συνέπειες της μερικής διαγραφής του ελληνικού χρέους. Τέτοια αντίδραση, δε, θα είναι τόσο πολιτική όσο και νομική / δικαστική. Για τον λόγο αυτό, κατά την άποψή μου είναι καταρχήν πολύ μικρή η πιθανότητα να προχωρήσει η ελληνική Πολιτεία, εφόσον η Ελλάδα παραμείνει σε ευρωπαϊκό προσανατολισμό και υπό τις παρούσες συνθήκες, σε (νομοθετική) ρύθμιση υπέρ ομολογιούχων φυσικών προσώπων ή ομάδας ομολογιούχων φυσικών προσώπων, 5

η οποία να αφορά άμεσα και να συνδέεται άμεσα με το PSI και το πλαίσιο εφαρμογής του. Ωστόσο, προφανώς πρέπει να υπάρχει σε επίπεδο πολιτικό / νομοθετικό όπως ήδη υπάρχει από την Ο.Σ.Π.Α. συνεχής προσπάθεια και πίεση για την αντιμετώπιση του ζητήματος, με έμφαση στην ιδιαιτερότητα αυτής κατά τα ανωτ. Κατά την άποψή μου, θα είναι χρήσιμο η προσπάθεια αυτή σε κατάλληλη χρονική στιγμή να μην περιορισθεί στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, αλλά να επεκταθεί και σε άλλους αρμόδιους πολιτικούς φορείς (όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο). Πέραν τούτου, ασφαλώς κρίσιμη θα είναι η νομική προσπάθεια και η δικαστική διεκδίκηση της οφειλόμενης αποζημίωσης από τους θιγομένους ομολογιούχους της ΟΣ.Π.Α.: 4. Νομικός αγώνας Ο νομικός αγώνας για τη διεκδίκηση αποζημίωσης από τους ομολογιούχους της Ο.Σ.Π.Α. αναμένεται κατά την άποψή μου να είναι δυσχερής και ενδεχομένως σημαντικής διάρκειας (αν και καταβάλλεται προσπάθεια για τη σύντμηση των χρόνων εκδίκασης υποθέσεων από τα Δικαστήρια). Τρεις βασικές οδοί εμφανίζονται ως καταρχήν πρόσφορες για τους ενδιαφερομένους: α) Αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας Με την άσκηση αίτησης ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας δύναται να επιδιωχθεί από τους ενδιαφερόμενους να ακυρωθούν τα εφαρμοστικά μέτρα του PSI καθ ό μέρος αφορούν τους ομολογιούχους της Ο.Σ.Π.Α., για σειρά νομικών λόγων 6

που δεν είναι δέον να αναπτυχθούν εδώ, και με έμφαση στην αιτία απόκτησης των εν λόγω ομολόγων κατά τα ανωτ. Σχετικά πρέπει εν προκειμένω να σημειωθούν κατά την άποψή μου ιδίως τα εξής: - Δεν είναι αναγκαίο να ασκήσει αίτηση ακύρωσης κάθε ένας θιγόμενος ομολογιούχος (είτε χωριστά είτε μέσω ομαδικών δικογράφων): εάν και κατόπιν δεκτής αίτησης ενός προσώπου κριθεί από το ΣτΕ ακυρωτέα η προσβαλλόμενη διοικητική πράξη, αυτή παύει να είναι έγκυρη και σε ό,τι αφορά τους λοιπούς ενδιαφερόμενους. - Είναι πολύ σημαντικό για ποιους (νομικούς) λόγους θα ζητηθεί από το ΣτΕ η ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης: υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο κάποιοι λόγοι να απορριφθούν αλλά κάποιοι άλλοι να γίνουν δεκτοί αρκεί να γίνει δεκτός και ένας λόγος ακύρωσης, για να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη. Συνεπώς, έχει σημασία η διεξοδική και πλήρης αντιμετώπιση του θέματος με επίκληση κάθε δυνατού λόγου ακύρωσης. - Για τα νομικά ζητήματα που θα λάβει υπόψη της η απόφαση του ΣτΕ που θα εκδοθεί, θα έχει κρίνει με τρόπο δεσμευτικό για τα κατώτερα διοικητικά Δικαστήρια αυτό είναι προφανώς πολύ θετικό σε περίπτωση ευδοκίμησης αίτησης ακύρωσης αλλά παρουσιάζει και αντίστοιχους κινδύνους σε περίπτωση απόρριψης. Χωρίς να είναι δυνατό να προβλεφθεί η έκβαση ακυρωτικής δίκης ενώπιον του ΣτΕ, η οποία αποτελεί συνάρτηση πολλών νομικών και διαδικαστικών παραμέτρων, και χωρίς να είναι γνωστό σε ποια ακριβώς νομικά επιχειρήματα και ισχυρισμούς στηρίζεται κάθε μία αίτηση ακύρωσης που έχει ενδεχομένως ασκηθεί ή δύναται να ασκηθεί ενώπιον του ΣτΕ, το συγκεκριμένο εγχείρημα είναι κατά την άποψή μου δυσχερές, για λόγους πρωτίστως νομικούς. Θα θεωρούσα, δε, περαιτέρω ότι για τους αυτούς λόγους η ενώπιον του ΣτΕ αίτηση ακύρωσης δεν είναι το πλέον κατάλληλο ένδικο βοήθημα για την προστασία των ομολογιούχων της Ο.Σ.Π.Α. 7

β) Αγωγή αποζημίωσης λόγω αστικής ευθύνης του Δημοσίου Οι ομολογιούχοι της Ο.Σ.Π.Α. θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο άσκησης αγωγής αποζημίωσης λόγω αστικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου έναντι αυτών (άρθρο 105 ΕισΝΑΚ), ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων. Παρότι και αυτό το εγχείρημα δεν είναι απλό, παρουσιάζει κατά την άποψή μου ορισμένα πλεονεκτήματα έναντι άλλων (όπως λ.χ. ότι για την συνδρομή της αστικής ευθύνης του Δημοσίου προς αποζημίωση ιδιώτη δεν απαιτείται υπαιτιότητα του αρμοδίου οργάνου του Δημοσίου). Στο ίδιο πλαίσιο, θα μπορούσε να ζητηθεί πέραν της αποζημίωσης και χρηματική ικανοποίηση ηθικής βλάβης. γ) Αγωγή αποζημίωσης κατά την εργατική νομοθεσία Παράλληλα, οι ομολογιούχοι της Ο.Σ.Π.Α. θα μπορούσαν να επιδιώξουν, ακριβώς επί τη βάσει του ισχυρισμού ότι δεν υπήρξε εξόφλησή τους ως προς την οφειλόμενη σε αυτούς αποζημίωση απόλυσης, να προσφύγουν στα αρμόδια Πολιτικά Δικαστήρια, κατά τη διαδικασία των εργατικών διαφορών. Σημειώνεται, ότι εν προκειμένω η νομική βάση του αιτήματός τους θα είναι διάφορη από εκείνη της αγωγής αποζημίωσης ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων (ανωτ., υπό β), οπότε καταρχήν οι δύο διαδικασίες μπορούν να προχωρήσουν παράλληλα (χωρίς αυτό να συνεπάγεται εν τέλει και διπλή είσπραξη της αυτής οφειλής, εάν ήθελε θεωρηθεί ότι τελεσφορούν τόσο η διοικητική όσο και η εργατική αγωγή). δ) Αξιοποίηση ευρωπαϊκών Δικαστηρίων Θα είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο εάν καταστεί εφικτό οι ομολογιούχοι της Ο.Σ.Π.Α. να αξιοποιήσουν στον μέγιστο βαθμό τόσο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 8

όσο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Πολύ συνοπτικά σημειώνονται σχετικά τα εξής: - Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τ. Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Δ.Ε.Κ.) είναι αρμόδιο να κρίνει με τρόπο νομικά δεσμευτικό επί «προδικαστικών ερωτημάτων» που του τίθενται από τα εθνικά Δικαστήρια ενώπιον των οποίων εκκρεμεί δικαστική διαφορά που εγείρει ζητήματα ευρωπαϊκού δικαίου. Δηλαδή, εν προκειμένω, δεν δύναται να προσφύγει απευθείας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο θιγόμενος ομολογιούχος της Ο.Σ.Π.Α. αλλά εάν σε (οποιουδήποτε βαθμού) δίκη του ενώπιον οποιουδήποτε ελληνικού Δικαστηρίου εγερθεί ζήτημα ερμηνείας του σχετικού ευρωπαϊκού δικαίου, το ελληνικό Δικαστήριο δύναται να παραπέμψει το σχετικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε γίνεται εκεί δίκη στην οποία μπορεί να μετέχει και ο διάδικος ομολογιούχος. Η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι δεσμευτική για όλα τα Δικαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το νομικό ζήτημα που επίλυσε. - Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι αρμόδιο για να κρίνει και επί αστικής φύσεως υποθέσεις που αφορούν και σε περιουσιακά / οικονομικά δικαιώματα ιδιωτών, όπως εν προκειμένω, εφόσον ωστόσο έχει ολοκληρωθεί όλη η δικαστική διαδικασία στο κράτος μέλος και εφόσον έχει συντρέξει παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων (όπως το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη ή το δικαίωμα στην προστασία της περιουσίας). Δηλαδή, εν προκειμένω, εάν ομολογιούχος της Ο.Σ.Π.Α. ολοκλήρωνε τη δικαστική πορεία στην Ελλάδα επί ορισμένης λ.χ. αγωγής του, η οποία απορριπτόταν κατά παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων του από το ελληνικό Κράτος, θα μπορούσε να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου υπό ορισμένες αυστηρές ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις και ενδεχομένως να επιτύχει την καταδίκη της Ελληνικής Δημοκρατίας να του καταβάλει ορισμένη αποζημίωση. 9

ΙΙΙ. Συμπερασματικά Κατόπιν των ανωτέρω, ορισμένα βασικά συμπεράσματα κατά την άποψή μου είναι τα εξής: - Όπως ήδη επιχειρείται, είναι σημαντική η πολυεπίπεδη επιδίωξη της προστασίας των ομολογιούχων της Ο.Σ.Π.Α. ( σε επίπεδο συνδικαλιστικό / πολιτικό / νομικό, σε επίπεδο ελληνικό / ευρωπαϊκό ). - Υπάρχουν περισσότερες δυνατές οδοί διεκδίκησης δικαστικής προστασίας, με αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Κατά την άποψή μου είναι κρίσιμο να αξιοποιηθούν παράλληλα όλες οι δυνατές οδοί νομικής προστασίας, σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με ενδεχομένως λιγότερη έμφαση στην αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ. - Η εξέλιξη της υπόθεσης θα κριθεί από ένα σύνολο παραμέτρων, πολιτικοοικονομικών (διεθνής οικονομική συγκυρία, πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα κ.ο.κ.) αλλά και νομικών (ανάπτυξη ισχυρισμών σε δικόγραφα και αντιμετώπισή τους από Δικαστήρια), καθώς και η χρονική συγκυρία αυτών. Με τιμή, Κωνσταντίνος Τοκατλίδης, Δ.Μ.Σ. (Ευρωπαϊκό Δίκαιο), LL.M. (Τραπεζικό και Χρηματοοικονομικό Δίκαιο) Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω Α.Μ. Δ.Σ.Α. 22502 Πατησίων 77-79 Αθήνα 104 34 Τ: 210 7211130, 8814601 F: 210 7211643, 8813847 M: 6944942025 E: tokatlidis.k@dsa.gr 10