Η Χημεία με γεύσεις, χρώματα και αρώματα

Ε. Κ. Φ. Ε. Χ α λ α ν δ ρ ί ο υ Η Χημεία με γεύσεις, χρώματα και αρώματα ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΙΘΑΝΟΛΗΣ Σκοπός: Η παρασκευή αιθανόλης από ζύμωση εκχυλίσματος σταφίδων ( σταφιδογλέυκους) Εισαγωγικές γνώσεις Η αιθανόλη ή αιθυλική αλκοόλη ή οινόπνευμα παρασκευάζεται από ζαχαρούχα διαλύματα με αλκοολική ζύμωση. Τα ζαχαρούχα διαλύματα προέρχονται: α) από καρπούς που περιέχουν ζάχαρα όπως τα σταφύλια β) από μελάσσα που είναι υπόλειμμα της ζαχαροβιομηχανίας και περιέχει ζάχαρα γ) από αμυλούχες ουσίες όπως οι πατάτες το σιτάρι το κριθάρι το καλαμπόκι Όργανα & Συσκευές Αντιδραστήρια & γυάλινο διαφανές δοχείο με αεροστεγές πώμα (π.χ. βαζάκι από μαρμελάδα) ράβδος ανάδευσης διηθητικό χωνί ποτήρι των 200mL στήριγμα με προσαρμοσμένο δακτύλιο αποστακτική διάταξη: (κλασματήρας, θερμόμετρο, πώματα, ψυκτήρας, 2 ελαστικοί σωλήνες) λύχνος, τρίποδας και πλέγμα σταφίδες 1 κουταλάκι μαγιά της μπύρας νερό διηθητικό χαρτί βαμβάκι σύρμα μήκους 20 εκ. σπίρτα Πειραματική διαδικασία 1. Χάραξε τις σταφίδες με μαχαιράκι και τοποθέτησέ τες στο γυάλινο δοχείο. 2. Πρόσθεσε ένα κουταλάκι μαγιά της μπύρας. 3. Συμπλήρωσε το δοχείο με χλιαρό νερό, αφήνοντας περιθώριο 2-3 εκατοστά από τα χείλη του δοχείου. 4. Ανακίνησε το περιεχόμενο του δοχείου με τη ράβδο και κλειστό ερμητικά. 5. Τοποθέτησε το δοχείο σε εμφανές μέρος έτσι, ώστε να μπορείς να παρακολουθείς την εξέλιξη της ζύμωσης. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος πρέπει να είναι 20-30 C. 6. Παρακολούθησε τον αναβρασμό που εκδηλώνεται μετά από μερικές ώρες. 7. Μετά από ορισμένο χρόνο (τουλάχιστον δύο-τρεις ημέρες) άνοιξε προσεκτικά το δοχείο. 8. Διήθησε το περιεχόμενο του δοχείου έτσι, ώστε να παραμείνουν στον ηθμό οι σταφίδες και η σκόνη από τη μαγιά της μπύρας. 1

9. Πρόσθεσε το διήθημα στον κλασματήρα της αποστακτικής συσκευής. 10. Παρακολούθησε τη διαδικασία της απόσταξης που εκτελεί ο καθηγητής σου. 11. Συγκέντρωσε μέρος από το προϊόν που αποστάζει στους 78 C στο ποτήρι των 100mL και φύλαξε το. 12.Στερέωσε λίγο βαμβάκι στην άκρη ενός σύρματος και βρέξε το με το απόσταγμα. Ανάφλεξε το υγρό βαμβάκι. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΙΚΕΡ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ 1L οινόπνευμα λευκό ποτοποιίας (μπορεί να χρησιμοποιηθεί βότκα ή τσίπουρο) Φλούδες από 8 μεγαλούτσικα φρούτα (επιλέγουμε: λεμόνια, περγαμόντο, μανταρίνια ή πορτοκάλια) Σιρόπι 700g ζάχαρη 1250g νερό Πλένουμε επιμελώς το φλοιό των εσπεριδοειδών. Προσέχουμε να μην είναι κερωμένες με παραφίνη η επιφάνεια. Σ αυτήν την περίπτωση την απομακρύνουμε με ξύσιμο. Καθαρίζουμε τα φρούτα όπως το μήλο κυκλικά χωρίς να πάρουμε πολύ από το άσπρο μέρος γιατί πικρίζει. Τοποθετούμε τις φλούδες σε βάζο με το καθαρό οινόπνευμα. Αφήνουμε μία εβδομάδα να εκχειλιστεί η χρωστική και τα αιθέρια έλαια. Βράζουμε το σιρόπι επί 5, να γίνει ελαφρύ σιρόπι. Αφήστε το να κρυώσει εντελώς, ρίχνουμε κι ανακατεύουμε το αρωματισμένο οινόπνευμα. Το μίγμα θα θολώσει. Το λικέρ αυτό είναι θολό. Προσθέστε και 1-2 παγάκια. Καθώς λιώνει ο πάγος, το λικέρ αραιώνει και γίνεται πιο γλυκόπιοτο. Αναμιγνύουμε τα δύο διαλύματα και τα βάζουμε στην κατάψυξη. Σερβίρεται ως χωνευτικό μετά το φαγητό. 10 όγκους ρακή (τσίπουρο, τσικουδιά) 1 όγκος μέλι θυμαρίσιο ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΡΑΚΟΜΕΛΟΥ 2

Ξύλο κανέλας (προαιρετικά) Αρωματικά π.χ. Γλυκάνισος αστεροειδής, γαρύφαλλο, κρόκος Κοζάνης, δίκταμο (κατά βούληση) Αραιώνουμε το μέλι με μέρος από τη ρακή ζεσταίνοντας το σε υδατόλουτρο ή στο φούρνο μικροκυμάτων έτσι, ώστε να γίνει πιο λεπτόρευστο. Αναμιγνύουμε το μέλι με τη ρακή, προσθέτουμε τα αρωματικά. Ανακινούμε έντονα και αφήνουμε το μίγμα επί τρεις (3) βδομάδες τουλάχιστον. Θα καταβυθιστεί ένα κολλοειδές. Δύο με τρεις ημέρες πριν ολοκληρωθεί η ανταλλαγή των αρωμάτων θα διηθήσουμε, ώστε να φύγουν τα στερεά και αφήνουμε να κατακαθίσει το κολλοειδές. Επακολουθεί προσεκτική απόχυση. Υπάρχει μια απώλεια του 10 %. Νερό Σόδα μαγειρική Αιθέριο έλαιο ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ «ΠΡΑΣΙΝΟΥ» ΑΠΟΣΜΗΤΙΚΟΥ Σε ένα λίτρο νερό προσθέτουμε ένα κουταλάκι του γλυκού σόδα. Διαλύουμε τρεις-τέσσερις σταγόνες αιθέριου ελαίου π.χ. λεβάντας. Αναδεύουμε και ψεκάζουμε τον αέρα του χώρου που θέλουμε να αρωματίσουμε. http://www.megatv.com/oikipouroi/default.asp?catid=20491#toppage ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟΥ 2L ζεστό νερό ½ φλιτζανιού ξίδι ¼ φλιτζανιού μαγειρική σόδα Βόρακας (τετραβορικό νάτριο για απολυμαντική δράση) Στο ζεστό νερό το ξίδι και μετά τη σόδα και αναμιγνύουμε. Προσθέτουμε και τον βόρακα αν επιθυμούμε απολυμαντική δράση. Έχουμε ένα καθαριστικό για γυάλινες επιφάνειες και αποθέσεις αλάτων σε πλακάκια και βρύσες. http://www.megatv.com/oikipouroi/default.asp?catid=20491#toppage 2 φλιτζάνια βραστό νερό 2 πορτοκάλια τις φλούδες Σταγόνες από υγρό σαπούνι ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟΥ (για μαλακόσωμα έντομα) Ρίχνουμε 2 φλιτζάνια βραστό νερό στις φλούδες από 2 πορτοκάλια και τις αφήνουμε να μουλιάσουν 24 ώρες ώστε να εκχυλιστούν οι εντομοκτόνες ουσίες που περιέχουν το λιμονένιο και λιναλόλη. Απομακρύνουμε τις φλούδες και στο εκχύλισμα προσθέτουμε 2mL υγρό σαπούνι για τα πιάτα. Φυλάσσουμε το διάλυμα σε γυάλινο μπουκάλι. Ψεκάζουμε απ ευθείας τα έντομα (μελίγκρες, αφίδες, ψήλοι, μύγες)και τις φωλιές τους. 3

http://www.megatv.com/oikipouroi/default.asp?catid=20492#toppage ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ (ΘΕΡΜΗ ΜΕΘΟΔΟΣ) Εισαγωγικές γνώσεις Σαπούνια ονομάζουμε τα άλατα με αλκάλια οργανικών οξέων με πολλά άτομα άνθρακα, ιδίως των κορεσμένων παλμιτικού και στεατικού και του ακόρεστου ελαϊκού με νάτριο ή κάλιο. Τα σαπούνια παρασκευάζονται με θέρμανση λιπών και ελαίων με καυστικό νάτριο ή καυστικό κάλιο (αλκάλια). Η αντίδραση που πραγματοποιείται ονομάζεται σαπωνοποίηση. ΛΑΔΙ ή ΛΙΠΟΣ + ΚΑΥΣΤΙΚΟ ΝΑΤΡΙΟ ΣΑΠΟΥΝΙ + ΓΛΥΚΕΡΙΝΗ (ΓΛΥΚΕΡΟΛΗ) Όργανα & Συσκευές Αντιδραστήρια & Λύχνος τρίποδας θέρμανσης πλέγμα αμιάντου γυάλινη ράβδος ανάδευσης ποτήρι ζέσεως 250 ml Ελαιόλαδο οινόπνευμα διάλυμα καυστικού νατρίου διάλυμα χλωριούχου νατρίου Η πειραματική διαδικασία 1. Σε ποτήρι ζέσεως των 250 ml βάζουμε 10 ml ελαιόλαδο, 20 ml οινόπνευμα και 5 ml κορεσμένου διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 2. Παίρνουμε το πλέγμα αμιάντου και το τοποθετούμε στον τρίποδα θέρμανσης. Στη συνέχεια τοποθετούμε πάνω στο πλέγμα το ποτήρι με το περιεχόμενό του. 3. Ανάβουμε το λύχνο και θερμαίνουμε το περιεχόμενο του ποτηριού. Συγχρόνως αναδεύουμε προσεκτικά το περιεχόμενο του ποτηριού με την γυάλινη ράβδο ανάδευσης μέχρι να παρατηρήσουμε το σχηματισμό παχύρρευστης μάζας. 4. Σβήνουμε τον λύχνο και αφήνουμε το περιεχόμενο του ποτηριού σε ηρεμία για 10-15 λεπτά και στη συνέχεια προσθέτουμε περίπου 60 ml νερό. 5. Ανάβουμε τον λύχνο και θερμαίνουμε πάλι το ποτήρι μέχρι το μίγμα που περιέχει να διαλυθεί. 6. Προσθέτουμε περίπου 80 ml κορεσμένου διαλύματος χλωριούχου νατρίου και αναδεύουμε καλά το περιεχόμενο. 7. Σβήνουμε το λύχνο και αφήνουμε το ποτήρι να ψυχθεί. Παρατηρούμε το σχηματισμό παχύρρευστης μάζας (σαπούνι) στην επιφάνεια του μίγματος που περιέχει το ποτήρι. 8. Αφού ψυχθεί αρκετά αποχύνουμε με προσοχή τα απόνερα (νερό, γλυκερίνη ώστε στο ποτήρι να μείνει το σαπούνι που έχει σχηματισθεί. 9. Μεταφέρουμε με τη βοήθεια σπάτουλας το σαπούνι σε στεγνή επιφάνεια (γυαλί ωρολογίου, πλακάκι ) για να στεγνώσει. ΠΡΟΣΟΧΗ Η θέρμανση πρέπει να γίνει προσεκτικά με συνεχή ανάδευση, ώστε να αποφύγουμε εκτίναξη του περιεχομένου του ποτηριού. Σταματάμε την θέρμανση μόλις διαπιστώσουμε ότι πλησιάζουμε το σημείο βρασμού. Συνιστάται η χρήση προστατευτικών γυαλιών. 4

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ ( ΚΡΥΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ) Όργανα & Συσκευές Αντιδραστήρια & Ράβδο ή κουτάλα ανάδευσης (ξύλινη ή πλαστική), προαιρετικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μίξερ χειρός. Θερμόμετρο Ζυγαριά ακριβείας Ένα πλαστικό δοχείο για να διαλύσουμε την καυστική σόδα στο νερό Ένα δοχείο για να αναμείξουμε το λάδι με το διάλυμα της καυστικής σόδας. Καλούπια Ελαιόλαδο Καυστική σόδα (NaOH) Νερό, καλύτερα απιοντισμένο. Μπορεί να αντικατασταθεί ή να συνδυαστεί π.χ. με ανθόνερο, χυμούς φρούτων, γάλα, τσάι, καφέ. Η συνταγή Για 1Kg ελαιόλαδο, χρειαζόμαστε κανονικά 135gr καυστική σόδα. 1g ελαιόλαδου για να μετατραπεί σε σαπούνι, με καυστική σόδα α- παιτεί 0,135g καυστικής σόδας (NaOH). Άρα για 1Kg ελαιόλαδο (1000g) χρειαζόμαστε 1000g x 0,135g/g = 135g NaOH. Με αυτή την ποσότητα, όλο το λάδι θα μετατραπεί σε σαπούνι. Εμείς όμως θέλουμε να αφήσουμε λίγο λάδι, μέσα στο σαπούνι μας, για να έχουμε την μικρότερη δυνατή τιμή ph και για να αφήνει μια αίσθηση απαλότητας στο δέρμα. Έτσι θα αφήσουμε, το 5% της ποσότητας του λαδιού, να μην μετατραπεί σε σαπούνι. Αυτό λέγεται υπερλίπανση. Μπορούμε αν θέλουμε να αφήσουμε και παραπάνω 10%, αλλά το 5% συνήθως είναι αρκετό. Άρα θα πρέπει να βάλουμε 5% λιγότερο καυστική σόδα. Έτσι, 135g x 5% = 6,75g η μείωση της καυστικής σόδας, επομένως χρησιμοποιούμε: 135gr 6,75gr = 128,25g καυστικής σόδας ανά Kg ελαιόλαδου. Την ποσότητα της καυστικής σόδας, θα την διαλύσουμε σε 315,5g νερό. Δεν απαιτείται απόλυτη ακρίβεια. Ρίχνετε σιγά-σιγά την καυστική σόδα στο νερό και ανακατεύετε με αργές κινήσεις. Όσο ρίχνετε την καυστική σόδα, θα διαπιστώσετε ότι η θερμοκρασία του διαλύματος, ανεβαίνει, αφού η διάλυση είναι ι- σχυρά εξώθερμη αντίδραση. Μετά τη διάλυση, αφήστε το διάλυμα να έρθει στην θερμοκρασία 35 40 ο C, με θερμομέτρησή του. Όταν το νερό αντικατασταθεί ή συνδυαστεί με ανθόνερο, χυμούς φρούτων, ή γάλα θα πρέπει, τα εν λόγω υλικά, να είναι σε μορφή πάγου (παγάκια), για να κρατηθεί χαμηλά η θερμοκρασία της διάλυσης και να 5

διατηρήσουν τα ίδια τα φυσικά τους συστατικά μετά την διάλυσή τους. Προσοχή! Ρίχνετε πρώτα την καυστική σόδα στο νερό και όχι το αντίθετο για να είναι ηπιότερη η διάλυση. Όση ώρα η καυστική σόδα κρυώνει, θερμάνετε το λάδι στη στην θερμοκρασία 35 40 ο C. Για να αναμίξετε το λάδι με το διάλυμα της καυστικής σόδας, αυτά τα δύο μέρη θα πρέπει να βρίσκονται στην ίδια περίπου θερμοκρασία των 35 40 ο C. Αφού τα δύο μέρη, έχουν την ίδια θερμοκρασία, ρίχνετε μέσα στο λάδι το διάλυμα της καυστικής σόδας και αρχίζετε το ανακάτεμα. Αν χρησιμοποιήσετε μια απλή ράβδο ή κουτάλα, τότε θα σας πάρει αρκετή ώρα, μπορεί και μια ώρα. Αν χρησιμοποιήσετε κάποιο μίξερ χειρός θα γίνει πολύ πιο γρήγορα, αλλά θα πρέπει να προσέξετε να μην έχετε εκτινάξεις του διαλύματος της σαπωνοποίησης, γιατί είναι ακόμα καυστικό. Αν μπορείτε, διατηρήστε τη θερμοκρασία της αντίδρασης σταθερή και αναδεύετε συνέχεια, μέχρι το μίγμα να χάσει τη διαύγειά του και σιγά - σιγά να αποκτήσει μια χρυσοκίτρινη ή ακόμα και υπόλευκη απόχρωση. Θα πρέπει, στο τέλος, όπως ανακατεύετε με τη ράβδο, πίσω από την ράβδο να μένει ένα μικρό αυλάκι που κλείνει σιγά-σιγά. Αυτό είναι το λεγόμενο «ίχνος», που όταν το δείτε το μίγμα είναι έτοιμο. Σε αυτή την φάση, μπορείτε να ρίξετε μέσα, αρωματικά και αιθέρια έλαια. Αφού το μίγμα είναι έτοιμο, μπορείτε να το ρίξετε στα καλούπια σας. Από τα καλούπια βγάλτε το μίγμα μετά από δύο με τρεις μέρες, ως έχει ή κόψτε το σε μικρότερα κομμάτια, αν το καλούπι είναι μεγάλο. Το σαπούνι σας, θα πρέπει να παραμείνει για τουλάχιστον ένα μέχρι δύο μήνες, σε καλά αεριζόμενο χώρο, για να «ωριμάσει» γιατί η σαπωνοποίηση που θα οδηγήσει στη ελαχιστοποίηση του ph του, εξελίσσεται με μικρή ταχύτητα. Όσο περνάει ο καιρός θα δείτε τα σαπούνια σας να καλύπτονται από μια λευκή πούδρα. Μην ανησυχήσετε, δεν είναι τίποτα άλλο από απλή σόδα που προκύπτει από την αντίδραση της καυστικής σόδας με το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας. Πρόσθετες πληροφορίες Όταν θέλετε να χρησιμοποιήσετε και άλλα λάδια σε συνδυασμό (π.χ. λάδι καρύδας για να έχετε ιδιαίτερο αφρισμό) στη συνταγή, αλλάζει και το ποσό της καυστικής σόδας και του νερού που αναλογεί, τότε μπορείτε να απευθυνθείτε στη διεύθυνση που ακολουθεί για να βρείτε ένα lye calculator. http://www.cranberrylane.com/calculator.htm) Βάλτε τα γραμμάρια στα είδη λαδιού που θέλετε να χρησιμοποιήσετε και θα σας υπολογίσει γραμμάρια καυστικής σόδας και νερού που πρέπει να χρησιμοποιήσετε στη συνταγή σας Συνταγές σαπουνιών που έγιναν και πέτυχαν 1. παραδοσιακό ελαιόλαδο: 100g NaOH: 13g αποσταγμένο νερό: 31g Στο trace: (λίγο πριν τελειώσει το ανακάτεμα και είναι έτοιμο να μπει στα καλούπια) Αιθέριο έλαιο : 10-15 σταγόνες 2. σαπούνι με πορτοκάλι ελαιόλαδο: 200g NaOH: 25,7g 6

φρέσκος χυμός πορτοκαλιού και σε παγάκια (αντί για νερό): 30g σε παγάκια και 33,2g σε χυμό θ=40 ο C Στο trace: για χρώμα: 1κ.γ. κανέλα, 1κ.σ. τσάι Χριστουγέννων αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού: 20 σταγόνες 3. σαπούνι με λεμόνι (μοιάζει με χαλβά) ελαιόλαδο: 200g NaOH: 25,7g φρέσκος χυμός λεμονιού και σε παγάκια (αντί για νερό): 30g σε παγάκια και 33,2g σε χυμό θ=40 ο C Στο trace: για χρώμα στη μεγαλύτερη ποσότητα σαπουνόμαζας : κανέλα και στο υπόλοιπο: κακάο αιθέριο έλαιο λεμονιού: 20 σταγόνες 4. σαπούνι με μελισσοκέρι ελαιόλαδο: 225g μελισσοκέρι: 14g NaOH: 30g αποσταγμένο νερό: 70g Στο trace: Αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού: 20 σταγόνες 5. σαπούνι με γάλα, αμυγδαλέλαιο, έλαιο καρύδας για καθαρισμό προσώπου και όχι μόνο ελαιόλαδο: 56g έλαιο καρύδας: 16g αμυγδαλέλαιο: 8g νερό: 27,4g (αποσταγμένο) NaOH: 11,7g Στο trace: γάλα: 5g Αιθέριο έλαιο: σανταλόξυλο 2,4g (έντονο άρωμα) ή 1,6g (πιο διακριτικό άρωμα). (εγώ έβαλα θυμάρι) o Το γάλα και το αιθέριο έλαιο το ρίχνουμε λίγο πριν τελειώσει το ανακάτεμα και είναι έτοιμο να μπει στα καλούπια. 6.σαπούνι για λούσιμο, με μπύρα και βότανα 50g ελαιόλαδο με έγχυση δαφνόφυλλων 40 g ελαιόλαδο με έγχυση βοτάνων 5 g έλαιο καρύδας 5 g αμυγδαλέλαιο 14,9 g NaOH 18,3 g μπίρα (ξεθυμασμένη) 18,3g έγχυμα βοτάνων σε αποσταγμένο νερό (δαφνόφυλλα, ρίγανη, θυμάρι, χαμομήλι) Αιθέρια έλαια: δυόσμος και χαμομήλι: 0,5ml από το κάθε ένα Έγχυση δαφνόφυλλων σε ελαιόλαδο: Οι πρότυπες ποσότητες είναι: για 50g ελαιόλαδο, 25g αποξηραμένα ή 75g νωπά φύλλα δάφνης. Ψιλοκόβουμε τα φύλλα δάφνης. 7

Βάζουμε το λάδι μαζί με τα δαφνόφυλλα να ζεσταθούν ήπια, σε μπεν μαρι για 3ώρες. Σουρώνουμε και στραγγίζουμε πολύ καλά με τη βοήθεια μιας μουσελίνας. Τοποθετούμε σε αποστειρωμένα γυάλινα δοχεία που κλείνουν αεροστεγώς (αν τα μπουκάλια είναι σκουρόχρωμα ακόμα καλύτερα). Έγχυση βοτάνων σε ελαιόλαδο: Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία αλλά τώρα για το κοκτέιλ βοτάνων. Στις ίδιες αναλογίες με αυτές που είπαμε πιο πάνω για τα δαφνόφυλλα (για 50g ελαιόλαδο, 25g αποξηραμένα ή 75g νωπά βότανα). Βότανα που θα ρίξουμε στο λάδι είναι: Ρίγανη, θυμάρι, χαμομήλι. Έγχυμα βοτάνων (σε νερό): Οι ποσότητες είναι: για 500g νερό, 30g αποξηραμένα ή 75g για νωπά βότανα. Τα βότανα που θα χρησιμοποιήσουμε είναι: Ρίγανη Δαφνόφυλλα Δενδρολίβανο Θυμάρι Χαμομήλι Η διαδικασία είναι παρόμοια, με αυτή που χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε αφέψημα, μόνο που δεν αφήνουμε το νερό να βράσει. Θερμαίνουμε το νερό και λίγο πριν αρχίσει ο βρασμός, το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το ρίχνουμε στα βότανα, που από πριν έχουμε τοποθετήσει σε δοχείο που κλείνει καλά. Τα αφήνουμε για 10 λεπτά (μέχρι να γίνει η έγχυση). Σουρώνουμε και το αφήνουμε να κρυώσει ώστε να το χρησιμοποιήσουμε στην παρασκευή του σαπουνιού. *Δεν διατηρείται πάνω από μία ημέρα. Προετοιμασία μπύρας: Από την προηγούμενη ημέρα αφήνουμε την μπίρα να ξεθυμάνει μέσα σε ένα σκεύος με μεγάλο στόμιο. Κατά την παρασκευή του σαπουνιού, ανακατεύουμε την μπίρα (αφού πρώτα την ζυγίσουμε), με το έγχυμα βοτάνων σε νερό. Μέσα σε αυτό το μείγμα διαλύουμε το NaOH. Η διαδικασία είναι ίδια σαν να είχαμε σκέτο νερό. Πρόσθετες πληροφορίες Αντί για νερό! Μπορούμε να αντικαταστήσουμε το νερό με οτιδήποτε: γάλα, χυμούς φρούτων και λαχανικών, ανθόνερα, μπύρα κλπ. Όταν όμως θα ρίξουμε το NaOH, πρέπει να φροντίσουμε να μην ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 35 40 βαθμούς Κελσίου γιατί θα καταστραφούν τα θρεπτικά συστατικά. Οπότε το υλικό που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι μισό σε μορφή πάγου και μισό κρύο από το ψυγείο. 1. Βάζουμε το κρύο μισό του υλικού στο pyrex και το pyrex σε μπαιν μαρί με κρύο νερό και παγάκια. 2. Προσθέτουμε λίγη ποσότητα NaOH και ανακατεύουμε. 3. Όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 30 35 βαθμούς, ρίχνουμε 1-2 παγάκια του υπόλοιπου υλικού μας για να ξαναπέσει. 4. Επαναλαμβάνουμε τα βήματα 2 και 3 μέχρι να μπει όλο το NaOH και το υγρό μας. Το σαπούνι θα πάρει και ιδιαίτερο χρώμα ανάλογα με το υγρό που έχουμε διαλέξει, πχ με γάλα, γίνεται πορτοκαλί. 8

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΟΥ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ σαπούνι τριμμένο βόρακας (τετραβορικό νάτριο) σόδα πλύσης. Σε 1 Kg βρασμένο νερό, διαλύω 130g σαπούνι τριμμένο. Σε 1 Kg βρασμένο νερό, διαλύω πρώτα 130g βόρακα (τετραβορικό νάτριο) και μετά 130g σόδα πλύσης. Στη συνέχεια αναμιγνύω τα δύο διαλύματα και προσθέτω σ αυτά και 2 Kg νερό. Ρίχνω λίγο ξύδι (1/2κ.γ.) Ρίχνω και λίγο ανθόνερο ή αιθέρια έλαια για άρωμα. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 9