Δρ. Χρήστος Μπακάλης 1 Πρόταση για ΠΜΣ «Δικτυακές Πόλεις και Αναπαραστάσεις» Λόγοι ίδρυσης και λειτουργίας ΠΜΣ «Δικτυακές Πόλεις και Αναπαραστάσεις» Η σκοπιμότητα ίδρυσης και λειτουργίας ΠΜΣ που θα έχει ως αντικείμενο την εξειδικευμένη εκπαίδευση και έρευνα πάνω σε θέματα των σύγχρονων αστικών πολιτισμών ενισχύεται από τα εξής: Στη διεθνή βιβλιογραφία οι όροι networked cities και media cities 2 έχουν καθιερωθεί μέσα από μελέτες των σύγχρονων αστικών φαινομένων. Ο όρος δίκτυο αποτελεί εννοιολογικό εργαλείο έρευνας αλλά και περιγραφή μιας κατάστασης, η οποία προκύπτει από τη συνάντηση διαφορετικών χωροχρόνων. Οι πόλεις αποτελούν πεδία τέτοιων καταστάσεων συνδέοντας, ως κόμβοι, διαφορετικές γεωγραφίες καθώς επίσης και το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Ο ορισμός τους ως δικτυακές πόλεις εμπεριέχει τις δυναμικές συνθήκες που δημιουργούν οι ροές και οι τροχιές πολιτισμικών πρακτικών που στη συνέχεια καταλήγουν σε αναπαραστάσεις στο χώρο. Τα τεχνολογικά δίκτυα και τα ψηφιακά μέσα ενισχύουν την πολυσημία, δημιουργώντας νέες οντότητες οιονεί υποκείμενα / αντικείμενα στην κοινωνική πραγματικότητα των χρηστών των πόλεων. Στους σύγχρονους ακαδημαϊκούς χώρους, η ανάγκη για διεπιστημονική έρευνα και συνεργασία χαρακτηρίζει κάθε καινοτόμο προσπάθεια στο βαθμό που προβάλει πλέον ως απαραίτητη για την υπέρβαση των περιορισμών που θέτει ο αυστηρός καταμερισμός των επιστημών, όπως αυτός είχε εξελιχθεί και εφαρμοστεί και στη χώρα μας ως τα τέλη του 20 ου αιώνα. Η διεπιστημονική συνεργασία και η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα πεδία των πολιτισμικών και τεχνολογικών σπουδών διαμορφώνει νέες μεθοδολογίες έρευνας και νέες ερμηνευτικές προσεγγίσεις πάνω στο ζήτημα της διαλεκτικής σχέσης ανθρώπου και χώρου. Οι αστικοί χώροι υπήρξαν πάντα τα κυρίαρχα πεδία της πολιτισμικής παραγωγής. Τις τελευταίες δεκαετίες η μαζική μετακίνηση πληθυσμών από περιοχές λιγότερο αστικοποιημένες και την ύπαιθρο προς τις αστικές συσπειρώσεις, οδήγησε στη σύγχρονη εκδοχή των μητροπολιτικών περιοχών, των μέγα-πόλεων και των αναβαθμισμένων με τάσεις μεγέθυνσης αστικών κέντρων της περιφέρειας. Στις πόλεις αυτές νέες κοινωνικές κατηγορίες αναδύονται, των οποίων τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά διαφέρουν. Επιπλέον, η συνάντηση των ετερόκλητων στοιχείων οδηγεί σε νέες φόρμες επιβεβαιώνοντας τον ρόλο των πόλεων ως μήτρες πολιτισμού. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα την εστίαση του επιστημονικού ενδιαφέροντος στη μελέτη αυτών των χώρων. Η διεθνής ακαδημαϊκή πρακτική και εμπειρία στα ΠΜΣ έχει δείξει πως ζητήματα σχετικά με τη μελέτη των σύγχρονων αστικών πολιτισμικών φαινομένων βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο από την πλευρά των 1 Ο Χρήστος Μπακάλης είναι Κοινωνικός Ανθρωπολόγος με Διδακτορικό Δίπλωμα στην Κοινωνιολογία. Έχει εξειδίκευση στην Κοινωνιολογία των Αστικών Χώρων και των Πολιτισμικών Δικτύων. Από το 1997 συνεργάζεται με το Εργαστήριο Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ψηφιακής Τεκμηρίωσης του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου συμμετέχοντας σε πολλά ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο έχει διδάξει σε Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών με αντικείμενα την πόλη και το περιβάλλον και τη διαχείριση μνημείων. 2 Hanley, R. 2003, Horan, T. & Zimmerman, R. 2004, Coutard, O., Hanley, R. & Zimmerman, R. 2004, Albrechts, L. & Mandelbaum, S. 2005, Sheller, M. & Urry, J. 2006, Corey, K. & Wilson, M. 2006, Kellerman, A. 2006, Χτούρης, Σ. 1997, 2004, 2005. 1
μεταπτυχιακών φοιτητών -διαφόρων ειδικοτήτων- όσο και από την πλευρά των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και ερευνητών που επενδύουν γνώση και πόρους σε έρευνες σχετικές με το μείζον ζήτημα της σχέσης ανθρώπου και δομημένου χώρου. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας είναι αλληλένδετη με κάθε ενέργεια μελέτης και εφαρμογής. Το ΠΜΣ «Δικτυακές Πόλεις και Αναπαραστάσεις» διεκδικεί τη μοναδικότητα ως προς τους στόχους και το αντικείμενο του στον ελλαδικό χώρο. Ουσιαστικά, δημιουργείται ένα περιβάλλον συνεργασίας ειδικευμένων επιστημόνων και ερευνητών που εντάσσονται στους επιστημονικούς χώρους των Αρχιτεκτόνων και Πολιτικών Μηχανικών, Πληροφορικών, Κοινωνιολόγων, Ανθρωπολόγων, Μουσειολόγων και Ιστορικών. Παρόμοιες συνεργασίες εξελίσσονται στο πλαίσιο προγραμμάτων σχετικά με τον αστικό σχεδιασμό, την κοινωνιολογία των πόλεων, τη διαχείριση πολιτιστικής κληρονομιάς, την πολιτιστική διαχείριση και την πολιτισμική πληροφορική. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση δίνεται έμφαση στην προσέγγιση και ερμηνεία των σύγχρονων αστικών φαινομένων, θέτοντας στο πλαίσιο ανάλυσης την ψηφιακή τεχνολογία ως καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης και σύνταξης του κοινωνικού και δομημένου χώρου. Η λειτουργία του ΠΜΣ θα ενισχύσει το επιστημονικό εν γένει προφίλ του Τμήματος συμβάλλοντας στην εκπαιδευτική και ερευνητική ολοκλήρωσή του. Επιπλέον, θα ενισχύσει την προσπάθεια του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας ως προς την ανάπτυξη και την καθιέρωσή του. Δύναται μέσω της λειτουργίας του να αναπτυχθούν πεδία συνεργασίας με άλλα Τμήματα και Σχολές πάνω σε ζητήματα διαχείρισης σχετικά με τις πόλεις και τις αστικοποιημένες περιοχές. Η τοπική κοινωνία επωφελείται από τη λειτουργία του ΠΜΣ σε διάφορα επίπεδα. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα σε επιστήμονες μέλη της να συμμετέχουν διευρύνοντας τους επιστημονικούς τους ορίζοντες τόσο σε θέματα κατανόησης και ερμηνείας όσο και σε θέματα εφαρμογών. Επιπλέον, μέσα από επικοινωνιακές δράσεις δίνεται η δυνατότητα στην τοπική κοινωνία παρακολούθησης του επιστημονικού έργου που παράγεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας καθώς επίσης και των εξελίξεων πάνω στους τομείς των πολιτισμικών και τεχνολογικών σπουδών σε διεθνές επίπεδο. Ακόμη, η πόλη και άλλες αστικές περιοχές της ευρύτερης περιφέρειας μπορούν να καταστούν πεδία μελετών και εφαρμογών από το προσωπικό του ΠΜΣ και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Η λειτουργία του ΠΜΣ θα συνδράμει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής κυρίως όμως θα συμβάλει στην πολιτισμική παραγωγή της τοπικής κοινωνίας με τον εμπλουτισμού του γνωσιακού αποθέματος και στην ενίσχυση της πολιτισμικής επικοινωνίας και του πολιτισμικού κεφαλαίου. Κλείνοντας, το ΠΜΣ «Δικτυακές Πόλεις και Αναπαραστάσεις» δεν επηρεάζει και δεν επικαλύπτει παλαιότερη πρόταση για ΠΜΣ που συζητήθηκε στο Τμήμα και που αφορά στην Πολιτισμική Διαχείριση (κατ ουσία διαχείριση πολιτισμικής κληρονομιάς) και την Πολιτισμική Πληροφορική. Για τους παραπάνω λόγους η ίδρυση και λειτουργία του εν λόγω ΠΜΣ μπορούν να θεωρηθούν εφικτή και βιώσιμη αντίστοιχα. Η συγκεκριμένη πρόταση γίνεται στη λογική της υπέρβασης και της ακαδημαϊκής εξωστρέφειας θέτοντας υψηλούς στόχους, αναζητώντας παράλληλα νέα πεδία δράσης, όπου θα συναντηθούν και θα εξελιχθούν ερευνητικές μεθοδολογίες, πολιτισμικές ερμηνείες και καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές. Ακολουθεί αναλυτικό σχέδιο της πρότασης 2
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ» Αντικείμενο - σκοπός Το πρόγραμμα έχει ως αντικείμενο τη διεπιστημονική έρευνα ανάμεσα στις γνωστικές περιοχές που διαμορφώνουν α) η μελέτη των πολιτισμών των αστικών χώρων και β) οι μέθοδοι αναπαράστασης και αλληλεπιδράσης με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών. Σκοπός του ΠΜΣ είναι η εξειδίκευση των μεταπτυχιακών φοιτητών προερχόμενων από τις επιστημονικές περιοχές των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, της αρχιτεκτονικής, των ΜΜΕ, της πολιτισμικής διαχείρισης και της πολιτισμικής πληροφορικής και η μετεκπαίδευσή τους στη μελέτη, σχεδιασμό και παρέμβαση σε ζητήματα που συνδέονται με την πολιτιστική προβολή και αναπαράσταση σε αστικά περιβάλλοντα. Επιπλέον, ερευνώνται ζητήματα ερμηνείας και σημειωτικής ανάλυσης της κοινωνικής πραγματικότητας όπως αυτή πλέον διαμορφώνεται με την εγκαθίδρυση και διαμεσολάβηση των ψηφιακών συστημάτων και τη δημιουργία νέων δυνητικών χώρων. Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και η επέκταση της χρήσης τους έχει μετασχηματίσει τους αστικούς χώρους δημιουργώντας νέα πεδία δράσης και αναπαράστασης για τους κατοίκους και χρήστες των πόλεων. Η σχέση ανθρώπου, δομημένου περιβάλλοντος και φύσης επαναπροσδιορίζεται συνεχώς και διαμεσολαβείται από τα ψηφιακά προϊόντα και τις συμβολικές διαστάσεις που αυτά λαμβάνουν. Οι συνταγματικές σχέσεις συγχρονίας και διαχρονίας των κοινωνικών και οιονεί υποκειμένων στηρίζονται στην ύπαρξη και δυναμική λειτουργία πολυεπίπεδων πολιτισμικών δικτύων. Τα δίκτυα αυτά είτε κοινωνικά είτε τεχνολογικά δημιουργούν υβρίδια που συσσωματώνουν πληροφορίες και ανθρώπινες εμπειρίες. Οι ταυτότητες του χώρου και των ανθρώπων μετασχηματίζονται και οι προσλαμβάνουσες εμπλουτίζονται με νέες παραστάσεις. Η σύνταξη του πολιτισμικού χώρου περιέχει σημεία πολυδιάστατα, παράγωγα της ψηφιακής τεχνολογίας με έντονα μεταβαλλόμενες σημασιοδοτήσεις. Οι πόλεις ως παλήμψιστα διαθέτουν ιστορικό περιεχόμενο που αναδεικνύεται και συμβολοποιείται όταν ιδεολογικοί, οικονομικοί ή αισθητικοί λόγοι το επιβάλουν. Η μνήμη ατομική και συλλογική δημιουργεί και αναπαράγει αφηγήσεις και αστικούς μύθους παρουσιάζοντας διαφορετικές και όχι πάντα σύμπλεουσες εκδοχές του παρελθόντος. Οι πόλεις διαθέτουν παρόν κατά το οποίο σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα όπως η μετανάστευση, η αστυφιλία και ο κοινωνικός διαχωρισμός επιδρούν και διαμορφώνουν το χώρο. Επιπλέον, πολιτισμικά φαινόμενα όπως η τέχνη αλλά και οι καθημερινές συμπεριφορές γέννιουνται και εκκολάπτονται μαζί με τις τεχνολογικές καινοτομίες, με τις οποίες πλέον αναπτύσσουν σχέσεις αλληλοδιαμόρφωσης. Οι πόλεις έχουν μέλλον το οποίο προδιαγράφεται δυναμικά μέσα από τις συναντήσεις του παρελθόντος με το εκάστοτε παρόν. Τα χωρικά πεδία συλλογικής έκφρασης, όπου οι πολιτισμικές αναπαραστάσεις εξελίσσονται, είναι δημόσιοι χώροι όπως δρόμοι, πλατείες, στάδια, θέατρα, κινηματογράφοι, αρχαιολογικοί χώροι, τόποι μνήμης, μουσεία, εκθεσιακοί χώροι κλπ. Οι κοινωνικές δυναμικές διαμορφώνουν την ατομική εμπειρία και ορίζουν τις συνθήκες τις συμβολικής αλληλεπίδρασης στη αστική καθημερινότητα. Τα 3
πολιτιστικά γεγονότα συμμετέχουν στην πολιτισμική παραγωγή διαμορφώνοντας συνειδήσεις και εκδοχές του χώρου. Η άμεση σύνδεση των παραπάνω με τις εξελισσόμενες τεχνολογίες έχει ως αποτέλεσμα τη δικτύωση των πόλεων με χρόνους και χώρους, γεγονός που ενισχύει την πολιτισμική επικοινωνία των κατοίκων. Επιπλέον, αλλάζει την αισθητική της πόλης και παρεμβαίνει στη διαμόρφωση του πολιτισμικού κεφαλαίου. Το ΠΜΣ αποσκοπεί στην εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών στη μελέτη και παρέμβαση τέτοιων μορφών αναπαράστασης στους αστικούς χώρους. Μεταπτυχιακοί τίτλοι Το Π.Μ.Σ. απονέμει: 1) Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) με τίτλο: «Δικτυακές Πόλεις και Αναπαραστάσεις». 2) Διδακτορικό Δίπλωμα (Δ.Δ.) στην «Πολιτισμική Επικοινωνία» Κατηγορίες πτυχιούχων Στο ΠΜΣ γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι των Σχολών Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Αρχιτεκτόνων, Πολιτικών, Μηχανολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Πληροφορικής, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, Πολιτισμικής Διαχείρισης και Πολιτισμικής Πληροφορικής πανεπιστημίων της ημεδαπής ή αναγνωρισμένων ομοταγών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, που επιθυμούν να συμμετέχουν σε διεπιστημονικές σπουδές και ερευνητικές δραστηριότητες γύρω από τους αστικούς χώρους, τις τεχνολογίες αναπαράστασης και την πολιτισμική Επικοινωνία, γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι συναφών τμημάτων ΤΕΙ. Χρονική Διάρκεια 1. Η χρονική διάρκεια για την απονομή του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) ορίζεται σε τέσσερα (4) ακαδημαϊκά εξάμηνα πλήρους φοίτησης. Κατά τα τρία (3) πρώτα εξάμηνα γίνεται η διδασκαλία των μαθημάτων. Κατά το τέταρτο εξάμηνο εκπονείται η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. 2. Η χρονική διάρκεια για την απονομή Διδακτορικού Διπλώματος (Δ.Δ.) ορίζεται σε τρία (3) κατ ελάχιστον ακαδημαϊκά έτη μετά τη λήψη του Μ.Δ.Ε. Πρόγραμμα μαθημάτων Στο πλαίσιο των μαθημάτων οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έρχονται σε επαφή με φορείς και επιχειρήσεις που ασχολούνται με την θέματα πολιτισμικής επικοινωνίας, και παράλληλα διενεργούνται εκπαιδευτικές και ερευνητικές επισκέψεις σε χώρους ενδιαφέροντος. Τα μαθήματα, η διδακτική και ερευνητική απασχόληση, οι πρακτικές ασκήσεις και οι κάθε είδους εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες για την απονομή του κατά το άρθρο 3 τίτλου ορίζονται ως εξής: 4
Το πρόγραμμα των μαθημάτων οργανώνεται σε τρία εξάμηνα. Στα πρώτο και δεύτερο εξάμηνο προσφέρονται τέσσερα και στο τρίτο εξάμηνο από τρία μαθήματα / ερευνητικά σεμινάρια αντίστοιχα. Επιπλέον, στο τρίτο εξάμηνο οι μεταπτυχιακοί φοιτητές συγγράφουν την ερευνητική πρόταση / πρόταση εφαρμογής για τη διπλωματική εργασία που θα εκπονήσουν κατά το τέταρτο εξάμηνο. Το τέταρτο εξάμηνο διατίθεται για την εκπόνηση της μεταπτυχιακής διατριβής. Τα μαθήματα διδάσκονται επί τουλάχιστον δεκατρείς (13) εβδομάδες σύμφωνα με το πίνακα του προγράμματος σπουδών. Η συμμετοχή στα μαθήματα είναι υποχρεωτική. Τα μαθήματα διδάσκονται στην ελληνική ή, κατά περίπτωση στην αγγλική γλώσσα. Κάθε μάθημα του πρώτου, δεύτερου και τρίτου εξαμήνου αντιστοιχεί σε επτάμισι (7,5) πιστωτικές μονάδες (ECTS). Η συγγραφή ερευνητικής πρότασης κατά το τρίτο εξάμηνο αντιστοιχεί σε 15 πιστωτικές μονάδες (ECTS). Η εκπόνηση της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας κατά το τέταρτο εξάμηνο αντιστοιχεί σε τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες (ECTS). Συνολικά οι απόφοιτοι πρέπει να συγκεντρώσουν εκατόν είκοσι (120) πιστωτικές μονάδες ECTS (30) ανά εξάμηνο. Αναλυτικότερα το Πρόγραμμα Μαθημάτων του ΠΜΣ έχει ως εξής: Α ΕΞΑΜΗΝΟ Κοινωνιολογία του αστικού χώρου Τεχνολογικά δίκτυα και ψηφιακές αναπαραστάσεις Πόλη και μνήμη Αρχαιολογικές παραστάσεις και πόλη Β ΕΞΑΜΗΝΟ Πολυμέσα και πόλεις Χώροι αναπαράστασης Πολιτισμική διαχείριση Πολιτισμικά δίκτυα και χώρος Γ ΕΞΑΜΗΝΟ Αρχιτεκτονικά ρεύματα και στυλ Εικόνα και ταυτότητα στη δημιουργική πόλη Συγγραφή ερευνητικής πρότασης / πρότασης εφαρμογής Αριθμός Εισακτέων Ο αριθμός των εισακτέων στο ΠΜΣ ορίζεται, κατ ανώτατο όριο, σε δεκαπέντε (15) άτομα ανά ακαδημαϊκό έτος. Προσωπικό Το πρόγραμμα θα απασχολήσει μέλη Δ.Ε.Π και διδάσκοντες βάσει του π.δ. 407/1980 του τμήματος καθώς και μέλη ΔΕΠ άλλων Τμημάτων του ιδίου Πανεπιστημίου και άλλων Πανεπιστημίων. Επίσης, θα απασχοληθούν ομότιμοι καθηγητές, επισκέπτες καθηγητές, εντεταλμένοι επίκουροι καθηγητές ή ειδικοί επιστήμονες που ασχολούνται με σχετικά προς το ΠΜΣ επιστημονικά αντικείμενα, σύμφωνα με τα 5
προβλεπόμενα στις κείμενες διατάξεις. Ερευνητές αναγνωρισμένων ερευνητικών Ιδρυμάτων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής που πληρούν τις προϋποθέσεις των διατάξεων της παραγρ. 3α του αρθρ.12 του ν.2083/1992. Υλικοτεχνική Υποδομή Για τη λειτουργία του Π.Μ.Σ. θα χρησιμοποιηθεί η υλικοτεχνική υποδομή του Τμήματος Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας (χώροι διδασκαλίας, τεχνικά μέσα, εργαστήρια). Διάρκεια Λειτουργίας Το παρόν ΠΜΣ εγκρίνεται για να λειτουργήσει έως το ακαδημαϊκό έτος., οπότε θα αξιολογηθεί η δυνατότητα συνέχισης λειτουργίας του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον υπ αριθμ. 3685 (ΦΕΚ 148, τ.α, 16.7.2008) Νόμο για τις μεταπτυχιακές σπουδές. Κόστος Λειτουργίας 1. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας του ΠΜΣ εκτιμάται ότι θα ανέλθει στις 30.000 ευρώ και αναλύεται ως εξής: Κατηγορίες Δαπανών Κόστος α. Ανθρώπινο δυναμικό 12.000 β. Εκδόσεις, ημερίδες και άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες 3.000 γ. Δαπάνες μετακίνησης και εκπαιδευτικές εκδρομές 5.000 δ. Έντυπα και Γραφική Υλη 1.500 ε. Εξοπλισμός 4.000 στ. Τεχνική Υποστήριξη Αναλώσιμα 1.000 Δημοσιότητα 2.000 Διάφορες δαπάνες 1.500 Σύνολο 30.000 2. Πηγή χρηματοδότησης του ΠΜΣ θα είναι τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών φοιτητών. Το ΠΜΣ είναι δυνατόν να έχει συμπληρωματικά έσοδα από χορηγίες και ερευνητικά προγράμματα. 3. Σε φοιτητές/ήτριες είναι δυνατόν να χορηγηθούν υποτροφίες μετά από την απόφαση των αρμοδίων οργάνων ΠΜΣ, ή απαλλαγή από τα δίδακτρα για κοινωνικούς λόγους, ή ανάληψη συγκεκριμένων υποχρεώσεων στο ΠΜΣ ή στο Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών. Μεταβατικές Διατάξεις Όσα θέματα δεν προβλέπονται στης διατάξεις της παρούσας απόφασης θα ρυθμίζονται από τον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών και τα αρμόδια όργανα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. 6