ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

1 ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Διευθυντής Προγράμματος: Αναπλ. Καθηγητής Γ. Κουμουνδούρος Παρουσίαση Προγράμματος Γενικές πληροφορίες Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Περιβαλλοντική Βιολογία Διαχείριση Χερσαίων και Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων (ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ) λειτουργεί από το 1998 και έχει σκοπό α) να προάγει τη γνώση και την έρευνα στους τομείς αιχμής, που περιλαμβάνονται στο ευρύτερο φάσμα των Θαλάσσιων, Παράκτιων και Χερσαίων Βιολογικών Πόρων, της Εφαρμοσμένης Οικολογίας, της Διαχείρισης Οικοσυστημάτων, της Αλιείας, των Υδατοκαλλιεργειών και της Βιολογικής Γεωργίας, και β) να δημιουργεί στελέχη με άρτια εκπαίδευση και ευρεία γνώση του επιστημονικού πεδίου (Υπουργική απόφαση Β7/431/13.10.1998 Φ.E.K. 1151/3-11-98 και Β7/5964/6.11.2002,Φ.Ε.Κ.1465/21.11.2002). Στο ΠΜΣ διδάσκουν καθηγητές του Τμήματος Βιολογίας και άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και καθηγητές και ερευνητές από άλλα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και προσκεκλημένοι ειδικοί επιστήμονες. Επιπρόσθετα, το ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ έχει διαμορφώσει μια σειρά από προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν σημαντικά πλεονεκτήματα για τους νέους μας συνεργάτες μεταπτυχιακούς φοιτητές, όπως: Συνεργασία με ερευνητικούς φορείς με σημαντική επιστημονική παραγωγή (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών), Ερευνητικά προγράμματα και συνεργασία με ερευνητικούς φορείς στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο, Πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας ερευνητική - εργαστηριακή υποδομή του Τμήματος και των συνεργαζόμενων φορέων, Εξειδίκευση και ευρύτητα, και Διαρκής επιδίωξη της αριστείας. Περιγραφή των δεξιοτήτων που θα αποκτήσουν οι φοιτητές καθώς και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων μάθησης Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και της έρευνας στο ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ είναι προσανατολισμένο στη μελέτη κρίσιμων σύγχρονων θεμάτων που αφορούν στα οικοσυστήματα, στη βιοποικιλότητα και στους βιολογικούς πόρους, τόσο στο θαλάσσιο όσο και στο χερσαίο περιβάλλον. Το πρόγραμμα σπουδών, που περιλαμβάνει μαθήματα, εργαστηριακές ασκήσεις (rotations) και μεταπτυχιακή ερευνητική διατριβή, προσφέρει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες σύγχρονες (state-of-the-art) γνώσεις και δεξιότητες σε σημαντικούς τομείς της περιβαλλοντικής έρευνας, όπως: Δομή και λειτουργία οικοσυστημάτων, χωρο-χρονικές κλίμακες και πρότυπα, μοντελοποίηση διεργασιών, βιολογική ωκεανογραφία, Διερεύνηση της βιοποικιλότητας σε όλες τις κλίμακες από το επίπεδο της μοριακής δομής έως το επίπεδο της βιογεωγραφίας, Αρχές διαχείρισης, εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ρύπανση και αποκατάσταση, κλιματικές αλλαγές, βιολογική καταπολέμηση εντόμων, και Υδατοκαλλιέργειες (βιολογία, φυσιολογία, ηθολογία, τεχνολογία, περιβαλλοντικές αλληλεπιδράσεις), αλιευτική βιολογία και διαχείριση. 1

2 Στις δεξιότητες που αποκτούν οι φοιτητές από το ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ συμπεριλαμβάνεται επίσης η εκμάθηση της συγγραφής άρτιων επιστημονικών δοκιμίων, αλλά και της παρουσίασης των αποτελεσμάτων έρευνας με προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις σε ημερίδες και συνέδρια. Υλικοτεχνική υποδομή του Προγράμματος Το κτίριο του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι πρόσφατης κατασκευής (1996) και εκτείνεται σε 9.060 m 2 εκ των οποίων 5.360 m 2 είναι ο ωφέλιμος χώρος. Στο Τμήμα Βιολογίας λειτουργούν τόσα ερευνητικά εργαστήρια όσα και τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος (50-70 m 2 έκαστο), ενώ υπάρχουν εγκαταστάσεις Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο, 135 m 2 ), ακτίνων Χ για μελέτες δομικής Βιολογίας, ICP-MS, Αυτόματος Ζυμωτήρας για μεσαίας κλίμακας μικροβιακές καλλιέργειες, Αυτόματος αναλυτής αλληλουχιών DNA, Ζωοτροφείο (275 m 2 ), Ολοκληρωμένα συστήματα ενυδρείων, Εντομοτροφείο (190 m 2 ) και Θερμοκήπιο (800 m 2 ) για τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Τμήματος. Επίσης υπάρχουν και γενικές εγκαταστάσεις καθαρισμού/απιονισμού ύδατος και υγρής/ξηράς αποστείρωσης, ψυκτικοί θάλαμοι/εργαστήρια για βιοχημικές/μοριακές εργασίες και Ηλεκτρονικό εργαστήριο. Στα ερευνητικά εργαστήρια διατίθεται μοντέρνος εξοπλισμός για γενετικές, δομικές, βιοχημικές, βιοενεργητικές, φυσιολογικές και περιβαλλοντικές μελέτες. Ο εργαστηριακός εξοπλισμός και οι διαθέσιμες υποδομές καλύπτουν όλες τις ερευνητικές ανάγκες του Τμήματος καθώς και τις απαιτήσεις του ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ με τον καλύτερο τρόπο. Διοικητικά Όργανα του Προγράμματος Τα όργανα, που είναι υπεύθυνα γενικά για τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Βιολογίας και οι αρμοδιότητές τους καθορίζονται από το άρθρο 2, παρ. α-ε του Ν. 3685/2008 και είναι: η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΓΣΕΣ), η Συντονιστική Επιτροπή του ΠΜΣ και ο Διευθυντής του ΠΜΣ. Οι αρμοδιότητες των διοικητικών οργάνων περιγράφονται αναλυτικά στον εκτενή οδηγό του ΠΜΣ (http://www.biology.uoc.gr/postgraduate/envbiol/index.htm). Τίτλοι Σπουδών Μετά την περάτωση των σπουδών, απονέμεται από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στη «Περιβαλλοντική Βιολογία: Διαχείριση Θαλάσσιων και Χερσαίων Βιολογικών Πόρων» με εξειδικεύσεις: α) Χερσαία Οικοσυστήματα/Βιολογικοί Πόροι και β) Θαλάσσια Οικοσυστήματα/Βιολογικοί Πόροι (Υπουργική απόφαση Β7/5964/6.11.2002, Φ.Ε.Κ. 1465/21.11.2002). Διάρκεια Σπουδών Oι μεταπτυχιακές σπουδές αρχίζουν κατά κανόνα το χειμερινό εξάμηνο. H διάρκεια του ΠΜΣ που οδηγεί στη λήψη ΜΔΕ είναι τέσσερα (4) εξάμηνα και δεν υπερβαίνει τα έξι (6) εξάμηνα. Για τους ΜΦ μερικής απασχόλησης, η χρονική διάρκεια είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Κανονισμός και Πρόγραμμα Σπουδών 1. H αξιολόγηση της απόδοσης στα μαθήματα και τις εργαστηριακές ασκήσεις (βλ. παρακάτω), καθώς και η συνολική εκτίμηση της απόδοσης του/της ΜΦ, αποτελούν βασικά κριτήρια για την ανανέωση της αποδοχής του/της στο ΠΜΣ και για την ανανέωση της υποτροφίας, εφ' όσον αυτή υπάρχει, μετά την πάροδο 12μήνου. Στο διάστημα αυτό ο/η ΜΦ υποχρεούται: α) Να παρακολουθήσει επιτυχώς (βλέπε παρακάτω) τα μεταπτυχιακά μαθήματα, που αντιστοιχούν στον ελάχιστο αριθμό προβλεπόμενων ωρών διδασκαλίας και πιστωτικών μονάδων. β) Να ολοκληρώσει δύο προχωρημένες εργαστηριακές ασκήσεις (rotations). 3. H διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται στην Ελληνική και κατ εξαίρεση στην Αγγλική γλώσσα. 4. Τη διδασκαλία των μαθημάτων και την επίβλεψη των προχωρημένων εργαστηριακών ασκήσεων μπορούν να αναλάβουν μέλη ΔΕΠ, ερευνητές και ειδικοί επιστήμονες, σύμφωνα με τον αναλυτικό οδηγό του προγράμματος και την σχετική νομοθεσία (Ν. 3685/16-7-2008 άρθρο 5 παρ. 1,2,3). 5. Οι ΜΦ είναι υποχρεωμένοι να συγκεντρώσουν συνολικά 120 Π.Μ. (ECTS), 30 ανά εξάμηνο. Στο ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ υπάρχουν υποχρεωτικά μαθήματα (26 ECTS συνολικά) και μαθήματα επιλογής. Για να θεωρηθεί η παρακολούθηση των μαθημάτων ως επιτυχής, είναι αναγκαίο ο μέσος όρος της βαθμολογίας να είναι τουλάχιστον 7/10. Στη διάρκεια του πρώτου έτους, πραγματοποιούνται δύο προχωρημένες εργαστηριακές ασκήσεις (rotations, 16 ECTS συνολικά), στα γνωστικά αντικείμενα των ΠΜΣ και σε εργαστήρια της επιλογής των ΜΦ. Kατά την διάρκεια κάθε άσκησης, οι ΜΦ υποχρεούνται να εκτελέσουν ερευνητικό έργο με επίδοση τουλάχιστον 7/10. 2

3 6. Kατά την διάρκεια του δεύτερου έτους ο ΜΦ εκπονεί ερευνητική εργασία σε Εργαστήριο της επιλογής του με σύμφωνη γνώμη της ΓΣΕΣ. H αξιολόγηση της Διατριβής γίνεται με παρουσίασή της ενώπιον των τριών (3) βαθμολογητών και, κατά την κρίση αυτών, και άλλων ειδικών επιστημόνων. 7. O ΜΦ θεωρείται ότι περάτωσε τις σπουδές του και του απονέμεται το ΜΔΕ, εφ' όσον συμπλήρωσε τέσσερα εξάμηνα σπουδών, περάτωσε επιτυχώς τα μαθήματα και τις εργαστηριακές ασκήσεις και, τέλος, συνέγραψε Διατριβή με το ερευνητικό του έργο. Για τον τελικό βαθμό του ΜΔΕ λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός στα μαθήματα (30%), στις εργαστηριακές ασκήσεις (20%) και ο βαθμός της Διατριβής (50%). 8. Στο πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνεται και η Ετήσια Συνάντηση Μεταπτυχιακής Έρευνας (ΕΣΜΕ), η οποία αποσκοπεί στην (α) προαγωγή της επιστημονικής πρακτικής, (β) εκπαίδευση των Μ.Φ. στην παρουσίαση επιστημονικών εργασιών, (γ) ενημέρωση των μελών του ΠΜΣ και των ΜΦ για την διεξαγόμενη έρευνα, και (δ) αξιολόγηση του ΠΜΣ. Η συμμετοχή των ΜΦ στην ΕΣΜΕ είναι υποχρεωτική. Πρόγραμμα Μαθημάτων Το Πρόγραμμα εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων (ΠΜ ή ECTS), σύμφωνα με το ν.3374/2005. Οι πιστωτικές μονάδες εκφράζουν τον φόρτο εργασίας που απαιτείται για την ολοκλήρωση των στόχων ενός ακαδημαϊκού προγράμματος από κάθε φοιτητή ή σπουδαστή. Πρόγραμμα μαθημάτων για ΜΦ πλήρους φοίτησης 1 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: Αρχές Ερευνητικής Μεθοδολογίας (2 ΠΜ), Χερσαία Οικοσυστήματα της Ελλάδας* (6 ΠΜ), Θαλάσσια Οικοσυστήματα* (4 ΠΜ), Βιοποικιλότητα (4 ΠΜ), Διαχείριση Οικοσυστημάτων (4 ΠΜ). Μαθήματα επιλογής: Δυναμική και Διαχείριση Ιχθυοπληθυσμών (4 ΠΜ), Υδατοκαλλιέργειες (4 ΠΜ), Περιβαλλοντική Γεωλογία - Γεωποικιλότητα & διαχείριση αβιοτικού περιβάλλοντος (3 ΠΜ), Νησιώτικη Οικολογία (3 ΠΜ). 2 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: Ανάλυση Δεδομένων (6 ΠΜ). Μαθήματα επιλογής: Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (4 ΠΜ), Δορυφορική τηλεπισκόπηση (2 ΠΜ), Αποκατάσταση Οργανικά Ρυπασμένου Περιβάλλοντος (2 ΠΜ), Φωτοσύνθεση- Από τη διαχείριση της ηλιακής ενέργειας στην περιβαλλοντική βιοτεχνολογία (3 ΠΜ), Σύγχρονες τάσεις στη διαχείριση της φυτοπροστασίας (3 ΠΜ), Μαθηματική Βιολογία (3 ΠΜ). Εργαστηριακές ασκήσεις: 2 συνολικά, από 8 ΠΜ η καθεμία. Οι εργαστηριακές ασκήσεις, όπως και τα μαθήματα κορμού, είναι υποχρεωτικά για όλους του ΜΦ. 3 ο Εξάμηνο Ανάπτυξη και διεξαγωγή μεταπτυχιακής ερευνητικής εργασίας (Μ.Ε.Ε.) διάρκειας τουλάχιστον 20 εβδομάδων (30 ΠΜ). 4 ο Εξάμηνο Εκτέλεση της Μ.Ε.Ε. διάρκειας τουλάχιστον 7 εβδομάδων (10 ΠΜ). Συγγραφή και υποστήριξη μεταπτυχιακής διατριβής (20 ΠΜ). Πρόγραμμα μαθημάτων για ΜΦ μερικής απασχόλησης 1 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: Αρχές Ερευνητικής Μεθοδολογίας (2 ΠΜ), Χερσαία Οικοσυστήματα της Ελλάδας* (6 ΠΜ), Θαλάσσια Οικοσυστήματα* (4 ΠΜ). Μαθήματα επιλογής: Δυναμική και Διαχείριση Ιχθυοπληθυσμών (4 ΠΜ), Υδατοκαλλιέργειες (4 ΠΜ). 2 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: -. Μαθήματα επιλογής: Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (4 ΠΜ), Δορυφορική τηλεπισκόπηση (2 ΠΜ), Μαθηματική Βιολογία (3 ΠΜ). Εργαστηριακές ασκήσεις: 1 η άσκηση (8 ΠΜ). 3

4 3 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: Βιοποικιλότητα (4 ΠΜ), Διαχείριση Οικοσυστημάτων (4 ΠΜ), Ανάλυση Δεδομένων (6 ΠΜ). Μαθήματα επιλογής: Περιβαλλοντική Γεωλογία - Γεωποικιλότητα & διαχείριση αβιοτικού περιβάλλοντος (3 ΠΜ), Νησιώτικη Οικολογία (3 ΠΜ). 4 ο Εξάμηνο Μαθήματα κορμού: -. Μαθήματα επιλογής: Αποκατάσταση Οργανικά Ρυπασμένου Περιβάλλοντος (2 ΠΜ), Φωτοσύνθεση- Από τη διαχείριση της ηλιακής ενέργειας στην περιβαλλοντική βιοτεχνολογία (3 ΠΜ), Σύγχρονες τάσεις στη διαχείριση της φυτοπροστασίας (3 ΠΜ), Εργαστηριακές ασκήσεις: 2 η άσκηση (8 ΠΜ). 5 ο και 6 ο Εξάμηνο Ανάπτυξη και εκτέλεση μεταπτυχιακής ερευνητικής εργασίας (ΜΕΕ) διάρκειας τουλάχιστον 20 εβδομάδων. 7 ο Εξάμηνο Περάτωση της ΜΕΕ διάρκειας τουλάχιστον 7 εβδομάδων. 8ο Εξάμηνο Συγγραφή και υποστήριξη μεταπτυχιακής διατριβής. Προϋποθέσεις Εισαγωγής Διαδικασία προκήρυξης πρόσκλησης ενδιαφέροντος H πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (Προκήρυξη) για συμμετοχή στα ΠΜΣ του Τμήματος αναρτάται τον Φεβρουάριο / Μάρτιο κάθε έτους στο διαδίκτυο. Οι ακριβείς ημερομηνίες αναρτώνται στις ιστοσελίδες του Τμήματος στο διαδίκτυο (www.biology.uoc.gr). Προϋποθέσεις αποδοχής Μεταπτυχιακών Φοιτητών Για την αποδοχή ΜΦ ακολουθούνται οι ακόλουθες 3 βασικές αρχές: 1. Η αξιολόγηση για την αποδοχή ΜΦ στο ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ γίνεται από την Επιτροπή Αξιολόγησης (ΕΑ) των υποψηφίων ΜΦ με συνεκτίμηση των προσκομισθέντων δικαιολογητικών και της προσωπικής συνέντευξης. 2. Κατά κανόνα, οι ΜΦ που γίνονται δεκτοί στο ΠΜΣ, είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις είναι δυνατή η αποδοχή στο ΠΜΣ, υποψηφίων μερικής απασχόλησης μετά από αιτιολογημένη αίτηση στο Τμήμα Bιολογίας. 3. Προϋπόθεση για οριστική εγγραφή των υποψηφίων στο ΠΜΣ είναι η ολοκλήρωση των προπτυχιακών υποχρεώσεων μέχρι την 15 η Οκτωβρίου του ιδίου ακαδημαϊκού έτους. Oι ειδικές προϋποθέσεις αποδοχής MΦ στο ΠΜΣ-ΠΒΔΧΘ Στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης γίνονται δεκτοί κάτοχοι πτυχίου ή τελειόφοιτοι ΑΕΙ της ημεδαπής ή ισότιμου πτυχίου ΑΕΙ της αλλοδαπής προερχόμενοι από Τμήματα: Βιολογικών, Χημικών, Ιατρικών και συναφών Επιστημών, απόφοιτοι Φαρμακευτικών, Κτηνιατρικών και Γεωπονικών Σχολών, Μαθηματικών, Φυσικών καθώς και πτυχιούχοι ΑΤΕΙ συναφών ειδικοτήτων. Εφόσον οι πτυχιούχοι ΑΤΕΙ γίνουν δεκτοί, θα πρέπει να εξεταστούν επιτυχώς στα οκτώ βασικά μαθήματα που έχει ορίσει το Τμήμα, στις εξεταστικές περιόδους που αυτά εξετάζονται. Η επιλογή των ΜΦ στο ΠΜΣ γίνεται με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Βαθμός Πτυχίου και βεβαίωση αναλυτικής βαθμολογίας για τους τελειόφοιτους. Επίδοση σε προπτυχιακά μαθήματα σχετικά με την ειδίκευση. Αποδεδειγμένη επάρκεια της Αγγλικής γλώσσας. Αξιολόγηση συστατικών επιστολών. Προσωπική συνέντευξη Κάθε άλλο στοιχείο σχετικό με τα προσόντα του/της υποψηφίου/ας που αποδεικνύεται από τα δικαιολογητικά που κατατίθενται. Η προσωπική συνέντευξη γίνεται σε θέματα ευρύτερου επιστημονικού ενδιαφέροντος και αποβλέπει: α) στη διαπίστωση της γενικής επιστημονικής κατάρτισης του υποψηφίου, β) στην αξιολόγηση άλλων χαρακτηριστικών του 4

5 υποψηφίου και γ) στον προσδιορισμό πιθανών ελλείψεων, που θα επέβαλαν παρακολούθηση συμπληρωματικών προπτυχιακών μαθημάτων κλπ. Πραγματοποιείται κατ ιδίαν από δύο ή τρία μέλη ΔEΠ που συμμετέχουν στο ΠΜΣ, και στη συνέχεια από την Επιτροπή Αξιολόγησης (ΕΑ) του Προγράμματος. Υποψήφιοι από Xώρες με σύστημα GRE, που αδυνατούν να παραστούν στις συνεντεύξεις, υποχρεούνται να υποβάλουν πλέον των απαιτούμενων δικαιολογητικών, αποτελέσματα εξετάσεων GRE σε Βιολογικές Επιστήμες. Η οριστική απόφαση για τον αριθμό των εισακτέων μεταπτυχιακών φοιτητών, σειρά επιτυχίας και ενδεχόμενη χορήγηση υποτροφίας λαμβάνεται από την ΕΑ του ΠΜΣ και επικυρώνεται από την ΓΣΕΣ του Τμήματος Βιολογίας. Ο ακριβής αριθμός φοιτητών καθορίζεται ετησίως από τη ΓΣΕΣ (ΦΕΚ 1151/3-11-98). Δυνατότητες χρηματοδότησης Το ΠΜΣ «Περιβαλλοντική Βιολογία Διαχείριση Χερσαίων και Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων» δεν έχει δίδακτρα. Οι ΜΦ δικαιούνται όλων των παροχών των προπτυχιακών φοιτητών, όπως αυτές καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία. Κατά τη διάρκεια εκπόνησης της Μεταπτυχιακής Διατριβής οι ΜΦ δύναται να χρηματοδοτούνται από την συμμετοχή τους σε προγράμματα Έρευνας & Τεχνολογίας. Tο ΠΜΣ ενθαρρύνει τους/τις ΜΦ, που δεν εντάσσονται στις παραπάνω κατηγορίες, να επιτύχουν εξωτερική χρηματοδότηση από διάφορα Iδρύματα (I.K.Y., Ωνάσειο, κλπ.). Το ΠΜΣ ενθαρρύνει τους ΜΦ να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα υποτροφιών κινητικότητας LLP/ERASMUS. για την υλοποίηση πρακτικής άσκησης (placement) σε Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και φορείς του εξωτερικού. Πληροφορίες ΠΜΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Βιολογίας, Βασιλικά Βουτών, Τ.Θ. 2208, Τ.Κ. 71409, Ηράκλειο Κρήτης Διευθυντής Σπουδών του Προγράμματος : Αναπληρωτής Καθηγητής Κουμουνδούρος Γιώργος Τηλ.: 2810 394065, 2810 324066 - Fax : 2810 394408, E-mail : gkoumound@biology.uoc.gr Γραμματεία: Μπερβανάκη Ευφροσύνη, Τηλ. +30 2810 394402, Fax: +30 2810 394408, E-mail: bervan@biology.uoc.gr Ηλεκτρονική διεύθυνση του Προγράμματος: http://www.biology.uoc.gr/postgraduate/envbiol/index.html Ο παρών οδηγός είναι συνοπτικός. Αναλυτικές πληροφορίες για όλα τα παραπάνω πεδία αναφέρονται στην ιστοσελίδα του προγράμματος. 5