ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α & ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ ÔÅ ÍÏËÏÃÉÊÏ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏ ÉÄÑÕÌÁ (Ô.Å.É) ÁÈÇÍÁÓ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣ (ΚΑΘΕΤΗ ΡΑΣΗ) ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α & ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Χατζή Ναταλία Ιούνιος 2003

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α & ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6 1.1. Προσδοκίες από την πραγµατοποίηση µεταπτυχιακών σπουδών 7 1.2. Παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπ όψη κατά την επιλογή 8 1.3. ιαδικασία Αίτησης 9 1.4. Αναγνώριση παρεχοµένου τίτλου σπουδών από το ΙΚΑΤΣΑ 12 1.5. Τίτλοι Μεταπτυχιακών Σπουδών 13 2 η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΑΝΑ ΧΩΡΑ 16 2.1. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα 17 2.2. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία 20 2.3. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία 24 2.4. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στη Γερµανία 27 2.5. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στις Η.Π.Α. 29 2.6. Οι µεταπτυχιακές σπουδές στον Καναδά 34 3 η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ 35 3.1. Υποτροφίες Κληροδοτήµατα από δηµόσιους φορείς 36 3.2. Υποτροφίες Κληροδοτήµατα από ιδιωτικούς φορείς 40 4 η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 42 3

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Γραφείο ιασύνδεσης του Τ.Ε.Ι. Αθήνας είναι ένας θεσµός που καλείται να λειτουργήσει ως ο συνδετικός κρίκος ανάµεσα στο Τ.Ε.Ι και στους παραγωγικούς φορείς και να απαντήσει στις διαρκώς εξελισσόµενες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σκοπός του Γραφείου ιασύνδεσης είναι να προετοιµάσει και να υποστηρίξει τους φοιτητές και τους αποφοίτους στην επαγγελµατική σταδιοδροµία προσφέροντάς τους πληροφορίες για µεταπτυχιακές σπουδές και υποτροφίες, ενηµερώνοντάς τους για προγράµµατα κατάρτισης και θέσεις εργασίας στο δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα, και ενισχύοντας τις ατοµικές δεξιότητες που απαιτούνται για τη διερεύνηση και ανεύρεση εργασίας. Το Γραφείο ιασύνδεσης απευθύνεται: Στους φοιτητές του ΤΕΙ Αθήνας, στους αποφοίτους αλλά και σε όλους τους φοιτητές της Ανώτατης Εκπαίδευσης που ενδιαφέρονται για υποτροφίες, µεταπτυχιακές σπουδές και συµβουλευτική σταδιοδροµίας. Στο ακαδηµαϊκό και διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ Αθήνας. Στις επιχειρήσεις του Ιδιωτικού και ηµόσιου Τοµέα που ενδιαφέρονται να επιλέξουν φοιτητές για την πρακτική άσκηση ή να καλύψουν θέσεις εργασίας προσλαµβάνοντας αποφοίτους του ΤΕΙ Αθήνας. Στους Οργανισµούς, Φορείς προώθησης στην απασχόληση, και Φορείς συνεχιζόµενης κατάρτισης. Στις Υπηρεσίες Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθώς και σε Συλλογικούς Φορείς. Το Γραφείο ιασύνδεσης παρέχει στους φοιτητές και στους αποφοίτους ενηµέρωση για: Τα προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών και εξειδίκευσης των Ελληνικών και των ξένων Πανεπιστηµίων. Υποτροφίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Προγράµµατα συνεχιζόµενης και συµπληρωµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τα επαγγελµατικά δικαιώµατα των αποφοίτων του ΤΕΙ Αθήνας. Τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης στο δηµόσιο και στον ιδιωτικό τοµέα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας και τις δυνατότητες επαγγελµατικής αποκατάστασης. Τις προϋποθέσεις πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Την ισχύουσα νοµοθεσία και τις δυνατότητες για επαγγελµατική αποκατάσταση των ατόµων µε αναπηρίες, κ.α. Άλλες υπηρεσίες του Γραφείου, αφορούν στην Συµβουλευτική µε στόχο να βοηθήσει τους φοιτητές στην: 4

Ενδυνάµωση ατοµικών δεξιοτήτων και την ανάπτυξη ικανοτήτων. Λήψη αποφάσεων. Επιλογή και τον Σχεδιασµό Σταδιοδροµίας. Σύνταξη Βιογραφικού Σηµειώµατος και Συνοδευτικών Επιστολών. Συνέντευξη Επιλογής Προσωπικού. Ανάπτυξη Τεχνικών Αναζήτησης Εργασίας και προετοιµασίας για την επιτυχή αντιµετώπιση των ειδικών καταστάσεων που διαµορφώνονται στους χώρους εργασίας. Ανάπτυξη ικανοτήτων διαχείρισης των συγκρούσεων. Αντιµετώπιση προσωπικών δυσκολιών που σχετίζονται µε τον ακαδηµαϊκό χώρο. Το Γραφείο ιασύνδεσης του ΤΕΙ Αθήνας για να επιτύχει τους στόχους του συνεργάζεται µε τους ακόλουθους φορείς, ενισχύοντας την επικοινωνία του Ιδρύµατος µε την αγορά εργασίας: Επιχειρήσεις Φορείς προώθησης στην απασχόληση Φορείς συνεχιζόµενης κατάρτισης Φορείς Ερευνητικών προγραµµάτων Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα. Επιπλέον, διοργανώνει σεµινάρια και ηµερίδες µε σκοπό τη γνωριµία των φοιτητών κι αποφοίτων µε την αγορά εργασίας. Παράλληλα συµµετέχει σε συνέδρια και ηµερίδες που διοργανώνονται από Οργανισµούς, Επιµελητήρια, συλλόγους Αποφοίτων και τοπικούς φορείς. Για την επίτευξη των παραπάνω, έχει δηµιουργηθεί Βάση εδοµένων η οποία εµπλουτίζεται συνεχώς µε στοιχεία που αφορούν στην καταγραφή των παραγωγικών µονάδων, στην καταγραφή των αναγκών των παραγωγικών µονάδων σε θέσεις εργασίας, εξειδικεύσεις κ.α., µε παράλληλη ενηµέρωση των µελών του ιδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των ΤΕΙ και των αποφοίτων. Παράλληλα, η Βάση εδοµένων ενηµερώνει για τις νέες τάσεις της αγοράς εργασίας και τις προσφερόµενες θέσεις εργασίας από τις επιχειρήσεις και τους οργανισµούς. Το προσωπικό του Γραφείου, κατάλληλα εκπαιδευµένο και σε διαρκή και άµεση επικοινωνία µε τους φοιτητές, τους αποφοίτους, τις επιχειρήσεις και τους οργανισµούς, είναι πρόθυµο να δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για τις παρεχόµενες υπηρεσίες και δραστηριότητές του. Μια από τις παρεχόµενες υπηρεσίες του Γραφείου ιασύνδεσης του ΤΕΙ Αθήνας αποτελεί και η παρούσα έκδοση «ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ», η οποία φιλοδοξεί να αποτελέσει απαραίτητο βοήθηµα στην αναζήτηση µεταπτυχιακής εκπαίδευσης από τους φοιτητές κι αποφοίτους που ενδιαφέρονται να εξειδικευτούν σε συγκεκριµένους τοµείς, ενδυναµώνοντας τα προσόντα τους κατά τη µελλοντική αναζήτηση εργασίας. 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος Μεταπτυχιακές Σπουδές αναφέρεται σε προγράµµατα µετεκπαίδευσης ή/και εξειδίκευσης των αποφοίτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στο επιστηµονικό πεδίο που τους ενδιαφέρει, µε τελικό στόχο την προώθηση της έρευνας και της τεχνολογίας. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται στη χώρα µας µια συνεχής αύξηση της ζήτησης µεταπτυχιακών σπουδών από πτυχιούχους Πανεπιστηµίων/Τ.Ε.Ι., ενώ, συγχρόνως, αυξάνεται ο αριθµός εργοδοτικών φορέων που επιθυµούν ή/και απαιτούν την κατοχή ενός µεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ως τυπική απόδειξη επιθυµητών ικανοτήτων, εµπειριών και εξειδικευµένων επιστηµονικών γνώσεων. Οι τάσεις αυτές κάνουν επιτακτική την ανάγκη πληροφόρησης για τις δυνατότητες µεταπτυχιακών σπουδών, ώστε οι ενδιαφερόµενοι πτυχιούχοι να µπορούν να επιλέξουν τα µεταπτυχιακά προγράµµατα σπουδών που ανταποκρίνονται στο επίπεδο γνώσεων, τα ενδιαφέροντα και τις επαγγελµατικές προσδοκίες τους. Στα πλαίσια της προσπάθειας ενηµέρωσης των φοιτητών κι αποφοίτων του Τ.Ε.Ι. Αθήνας κατά τα πρώτα, κρίσιµα στάδια της διερεύνησης και επιλογής προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών, το Γραφείο ιασύνδεσης διοργανώνει σε τακτά χρονικά διαστήµατα σχετικές εκδηλώσεις στο χώρο του Ιδρύµατος, ενώ, σε συνεργασία µε φορείς και εκπαιδευτικά ιδρύµατα της Ελλάδας και του εξωτερικού, συλλέγει έντυπο και ηλεκτρονικό πληροφοριακό υλικό το οποίο οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να συµβουλευτούν καθηµερινά. Οι παρακάτω γενικές παρατηρήσεις βασίζονται στις µέχρι τώρα έρευνες κι επαφές µας και απαντούν σε ερωτήµατα που τίθενται συχνά από σπουδαστές και απόφοιτους που επισκέπτονται το Γραφείο ιασύνδεσης. Η παρούσα έκδοση «ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ» διαρθρώνεται σε 3 βασικές ενότητες: 1. Η πρώτη ενότητα «ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ» αποτελεί αφενός το κυρίως συµβουλευτικό µέρος του εντύπου, µε στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέµατα επιλογής που αφορούν τις µεταπτυχιακές σπουδές. Περιλαµβάνει γενικές πληροφορίες όσον αφορά τη διαδικασία αίτησης, τα βασικά κριτήρια επιλογής ενός υποψηφίου φοιτητή σε µεταπτυχιακό πρόγραµµα σπουδών, την αναγνώριση τίτλου σπουδών εξωτερικού και τα είδη προγραµµάτων σε µεταπτυχιακό επίπεδο. 2. Η δεύτερη ενότητα «ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΑΝΑ ΧΩΡΑ», στοχεύει στην πληροφόρηση για τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, τους τίτλους σπουδών, την αίτηση, το κόστος σπουδών και διαβίωσης, τις πηγές χρηµατοδότησης, και άλλες ιδιαιτερότητες για τις ακόλουθες χώρες: Ελλάδα, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερµανία, Η.Π.Α. και Καναδά. 3. Η ενότητα «ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ» περιλαµβάνει πληροφορίες για τις υποτροφίες κρατικών και ιδιωτικών φορέων, αναφορά στη χρηµατοδότηση που δίδεται απευθείας από τα πανεπιστήµια και στη χρηµατοδότηση µέσω προγραµµάτων δανειοδότησης τραπεζών. Λόγω του όγκου των πληροφοριών, σας προτρέπουµε στην επιβεβαίωσή τους από τις πρωτότυπες πηγές πληροφόρησης. Το προσωπικό του Γραφείου ιασύνδεσης είναι 6

πάντα πρόθυµο να σας δώσει οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία και να σας βοηθήσει στην αναζήτησή σας. 7

1 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 8

1.1. ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ Οι σηµαντικότεροι λόγοι για τους οποίους οι απόφοιτοι στρέφονται προς τις µεταπτυχιακές σπουδές είναι: να αυξήσουν τις πιθανότητες ανεύρεσης απασχόλησης γρήγορα και µε τους καλύτερους δυνατούς όρους, και να βελτιώσουν το επίπεδο γνώσεών τους στην επιστήµη στην οποία εντάσσονται και οι προπτυχιακές σπουδές τους, ή σε κάποια άλλη επιστήµη. Είναι γνωστό ότι οι µεταπτυχιακές σπουδές µπορεί να βοηθήσουν την επαγγελµατική αποκατάσταση των αποφοίτων, ενώ σε ορισµένες περιπτώσεις αποτελούν και προϋπόθεση (όπως, για παράδειγµα η ακαδηµαϊκή σταδιοδροµία στην οποία είναι απαραίτητο το διδακτορικό δίπλωµα ). Οπωσδήποτε όµως δεν θα πρέπει να θεωρήσουµε ότι επιτυγχάνεται αυτόµατα η εξασφάλιση απασχόλησης. Γι αυτό κατά την επιλογή του αντικειµένου των µεταπτυχιακών σπουδών θα πρέπει να λαµβάνουµε υπ όψιν και την επαγγελµατική αξία των σπουδών αυτών. Έτσι είναι βασικό να προσδιορίσουµε ποιος είναι ο τοµέας της αγοράς εργασίας στον οποίο στοχεύουµε και ποιες είναι οι προοπτικές εξέλιξης που διαγράφονται για τον τοµέα αυτό. Με το κριτήριο αυτό είναι σίγουρο ότι θα διακρίνουµε εύκολα ποιες από τις µεταπτυχιακές σπουδές έχουν ιδιαίτερη σηµασία -είναι αποδοτικές- και ποιες όχι. Φυσικά το παραπάνω κριτήριο δεν ισχύει για τους αποφοίτους που αναζητούν µεταπτυχιακές σπουδές σε ένα συγκεκριµένο αντικείµενο λόγω ιδιαίτερης κλίσης και αγάπης προς αυτό. Τους είναι αδιάφορο αν θα βρουν απασχόληση. Πρέπει να γίνει σαφές πάντως, ότι η ακαδηµαϊκή γνώση ενός αντικειµένου από µόνη της δεν είναι αρκετή για να εξασφαλίσει µια επαγγελµατική σταδιοδροµία. Το βέβαιο είναι ότι για οποιοδήποτε λόγο και αν αποφασίσετε να κάνετε µεταπτυχιακές σπουδές, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι σπουδές είναι διαφορετικές από τις προπτυχιακές, αφού απαιτούν: Σαφώς περισσότερη ατοµική µελέτη και µε προσωπική κατά βάση, πρωτοβουλία. Συνεργασία µε συγκεκριµένο καθηγητή ως επιβλέποντα Συνεχή κριτική όλων των γνώσεων που αποκτήθηκαν στο σχετικό αντικείµενο κτλ. Έτσι αν θεωρήσετε τις µεταπτυχιακές σπουδές µόνο ως µια διέξοδο για να αναβάλλετε τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται ο καθένας που αναζητεί εργασία, θα διαπιστώσετε ότι οδηγείστε σε ένα καινούργιο αδιέξοδο. Η παράταση της φοιτητικής ζωής, αν δεν υπάρχει πραγµατικό ενδιαφέρον για το αντικείµενο των µεταπτυχιακών σπουδών, θα προκαλέσει αναβολή στη λήψη αποφάσεων, µε αποτέλεσµα όχι µόνο να µη λύνονται τα προβλήµατα, αλλά να αυξάνονται. Τελικά, πρέπει να πεισθείτε ότι αξίζει η πραγµατοποίηση µεταπτυχιακών σπουδών προτού ξεκινήσετε. 9

1.2. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΥΠ ΟΨΙΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ Θα πρέπει, κατ αρχήν να αφιερώσετε πολύ χρόνο προκειµένου να προχωρήσετε στην κατάλληλη για σας επιλογή. Από την πρώτη στιγµή που θα ξεκινήσετε την αναζήτηση µεταπτυχιακών, θα διαπιστώσετε ότι είναι πάρα πολλά τα ιδρύµατα που προσφέρουν µεταπτυχιακές σπουδές και τεράστια η ποικιλία αντικειµένων σε όλες τις επιστήµες, µε αποτέλεσµα η επιλογή να γίνεται µια πολύ δύσκολη υπόθεση. Αν και δεν υπάρχουν απόλυτα κριτήρια για την αξιολόγηση µεταπτυχιακών προγραµµάτων ή σχολών που µπορούν να θεωρηθούν κατάλληλα για όλους τους φοιτητές, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θα πρέπει να λαµβάνονται σοβαρά υπόψη, προκειµένου να πραγµατοποιηθεί η καταλληλότερη για τον κάθε υποψήφιο επιλογή. Αυτοί οι παράγοντες αφορούν τα εξής θέµατα: Τύπος και τόπος των σπουδών: Μεταπτυχιακά στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό; Με ποιο στόχο πτυχίου;(master, PhD κλπ) Πλήρους ή µερικής παρακολούθησης; Με διδασκαλία ή µε έρευνα; Επίπεδο ιδρύµατος: Ποια είναι η άποψη που επικρατεί για το επίπεδο του ιδρύµατος γενικά αλλά και ιδιαίτερα του τµήµατος στο οποίο θα ενταχθείτε; Επίβλεψη: Είναι πρωταρχικής σηµασίας να υπάρξει καλή συνεργασία µε τον επιβλέποντα καθηγητή. Θα πρέπει να υπάρχει συχνή επαφή αφού είναι δεδοµένο ότι συχνά θα έχετε ανάγκη βοηθείας στα καινούρια πεδία γνώσης. υνατότητα απορρόφησης σε εργασία: Όπως αναφέραµε και στην προηγούµενη παράγραφο, θα πρέπει να εξετάσετε ποιες προοπτικές δηµιουργούνται µετά την ολοκλήρωση και αυτού του επιπέδου σπουδών. Χρήσιµο σε αυτή σας την αναζήτηση, θα ήταν να εξετάσετε ποια ήταν η εξέλιξη παλαιότερων αποφοίτων που ακολούθησαν τον ίδιο κύκλο σπουδών µ αυτόν που εσείς θέλετε να επιλέξετε. ιευκολύνσεις: Είναι ενδιαφέρον να γνωρίζετε ποιες διευκολύνσεις, από πλευράς υλικοτεχνικής υποδοµής, προσφέρει το Ίδρυµα (εργαστηριακές εγκαταστάσεις, πρόσβαση σε Η/Υ, σύγχρονη και πλήρως ενηµερωµένη τουλάχιστον στο αντικείµενό σας βιβλιοθήκη κλπ) Γεωγραφική θέση: Πόσο µακριά από τον τόπο µονίµου κατοικίας σας βρίσκεται το ίδρυµα; Ποιες οι κλιµατολογικές συνθήκες; είναι ευχάριστες σε σας; Πόσο εύκολα βρίσκει κανείς κατοικία εκεί; Οικονοµικά: Ένα από τα πιο βασικά ζητήµατα είναι το κόστος των σπουδών τόσο για δίδακτρα όσο και για διαβίωση. Το ίδρυµα παρέχει οικονοµική βοήθεια; Υπάρχει δυνατότητα παραµονής σε φοιτητική εστία; Υπάρχει δυνατότητα µερικής απασχόλησης µέσα στο Ίδρυµα (όπως διδασκαλία σε προπτυχιακούς φοιτητές) ή έξω από αυτό; Γλώσσα: (προκειµένου για σπουδές στο εξωτερικό) Φυσικά ένα από τα πρώτα ζητήµατα που θα πρέπει να έχετε επιλύσει είναι αυτό που αφορά στη γλώσσα στην οποία γίνονται οι µεταπτυχιακές σπουδές. Όπως είναι προφανές, από τη φύση τους οι µεταπτυχιακές σπουδές απαιτούν πολύ καλή γνώση της γλώσσας στην οποία γίνονται. Όσο περισσότερο προετοιµασµένοι είσαστε στη συγκεκριµένη γλώσσα, τόσο περισσότερο χρόνο, απογοητεύσεις, κόπο και χρήµα θα γλιτώσετε. Κοινωνική ζωή: Μπορεί να µην είναι βασικό κριτήριο κατά την επιλογή αλλά δεν είναι αµελητέο ο τόπος που θα επιλέξετε να προσφέρει υψηλό πολιτιστικό επίπεδο. Τότε τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. 10

1.3. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΙΤΗΣΗΣ Αφού βεβαιωθείτε πως έχετε κάνει την καταλληλότερη για σας επιλογή κατεύθυνσης µεταπτυχιακών σπουδών, θα πρέπει να αρχίσετε τις διαδικασίες αίτησης. Η τελική αίτηση για τα προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών για τα οποία ενδιαφέρεστε, είναι το αποτέλεσµα µιας µακρόχρονης και συστηµατικής διαδικασίας συλλογής πληροφοριών και αξιολόγησής τους υπό το πρίσµα των προσωπικών σας επαγγελµατικών στόχων και ενδιαφερόντων. Οι πληροφορίες αυτές µπορούν να προέλθουν είτε από τις πηγές του Γραφείου ιασύνδεσης, είτε από απευθείας επαφή µε τα πανεπιστήµια. Η αίτηση σε γενικές γραµµές Σε γενικές γραµµές πρέπει να ξέρετε ότι: Θα πρέπει να προηγείται της αίτησης κάποια επιστολή σας στο πανεπιστήµιο, µε την οποία θα ζητάτε πρόσφατες πληροφορίες σχετικά µε το περιεχόµενο των µεταπτυχιακών προγραµµάτων που προσφέρονται, τις προϋποθέσεις εισαγωγής, τις φόρµες αιτήσεων, τη χρηµατοδότηση και την αναµενόµενη ηµεροµηνία εισαγωγής για το ακαδηµαϊκό έτος που σας ενδιαφέρει. Τις ερωτήσεις αυτές θα πρέπει να τις συνοδεύετε µε πληροφορίες που αφορούν το ακαδηµαϊκό σας υπόβαθρο, ώστε να πάρετε όσο το δυνατόν πιο σωστή ενηµέρωση. Ως απάντηση θα λάβετε ένα πακέτο πληροφοριών του πανεπιστηµίου και τα έγγραφα των αιτήσεων. Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυµα έχει διαφορετική φόρµα αίτησης και οι διαδικασίες αιτήσεων διαφέρουν σηµαντικά, πολλές φορές ανάµεσα και στα τµήµατα του ίδιου ιδρύµατος. Χρειάζεται, λοιπόν, προσεκτική ανάγνωση των οδηγιών συµπλήρωσης της αίτησης και αναζήτηση βοήθειας στα σηµεία, για τα οποία δεν είσαστε σίγουροι σχετικά µε το τι ακριβώς πρέπει να συµπληρώσετε. Σε κάποιες σχολές του εξωτερικού, ιδιαίτερα σε εκείνες που προσφέρουν µεταπτυχιακά προγράµµατα στον τοµέα της διοίκησης επιχειρήσεων, υπάρχει χρέωση για την επεξεργασία της αίτησης. Πότε πρέπει να αρχίσει η διαδικασία ιάρκεια Η διαδικασία επιλογής µεταπτυχιακού προγράµµατος πρέπει να αρχίσει περίπου δύο µε τρία ακαδηµαϊκά εξάµηνα πριν την αναµενόµενη ηµεροµηνία εισαγωγής. Αφού επισκεφθείτε το Γραφείο ιασύνδεσης και πάρετε τις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζεστε για να πραγµατοποιήσετε την επιλογή σας, κι αφού συζητήσετε µε καθηγητές από το τµήµα σας για τα µελλοντικά µεταπτυχιακά και εργασιακά σχέδιά σας, συγκεντρώστε όλες τις πληροφορίες που έχετε και φτιάξτε µια λίστα µε σχολές, στις οποίες ενδιαφέρεστε πραγµατικά να φοιτήσετε. Κατόπιν, κάνετε τις επαφές σας µε τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα που σας ενδιαφέρουν και αναζητήστε φορείς υποτροφιών ή/και χρηµατοδότησης. Ανάλογα µε τη χώρα και τον κλάδο µεταπτυχιακών σπουδών που σας ενδιαφέρει, διαφέρει και το χρονοδιάγραµµα των δραστηριοτήτων που χρειάζεται να ακολουθήσετε, προκειµένου να γίνετε δεκτός σε κάποιο πρόγραµµα. Για τις αιτήσεις στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα του εξωτερικού, χρειάζεται επιπλέον, στις περισσότερες περιπτώσεις, να δώσετε κάποιο τεστ γλώσσας όπως π.χ. το TOEFL, προκειµένου να πιστοποιηθεί ότι έχετε επαρκή γνώση της γλώσσας που χρησιµοποιείται στη χώρα, στην οποία σκοπεύετε να κάνετε µεταπτυχιακές σπουδές, ή κάποιο τεστ ακαδηµαϊκών γνώσεων όπως το GRE και το GMAT. Στις περιπτώσεις που χρειάζονται αυτές οι εξετάσεις, σας συµβουλεύουµε να µην τις αφήσετε για την 11

τελευταία στιγµή. Καλό θα ήταν να δώσετε εξετάσεις περίπου 9 µήνες πριν από την αναµενόµενη ηµεροµηνία εισαγωγής σας στο µεταπτυχιακό πρόγραµµα. Τι πρέπει να αναφέρετε στην πρώτη επαφή µε τα ιδρύµατα Η πρώτη επαφή µε τα τµήµατα που σας ενδιαφέρουν, γίνεται µέσω ταχυδροµικής ή ηλεκτρονικής επιστολής. Ο δεύτερος τρόπος είναι πιο γρήγορος κι άρα πιο αποτελεσµατικός, αφού σας επιτρέπει να πάρετε άµεσα τις πληροφορίες που χρειάζεστε προκειµένου να προετοιµαστείτε έγκαιρα. Αν όµως προτιµάτε το συµβατικό ταχυδροµείο, σιγουρευτείτε ότι στην επιστολή σας δίνετε όλα τα απαραίτητα στοιχεία επικοινωνίας. Ανεξάρτητα από τον τρόπο επικοινωνίας, κατά την πρώτη σας επαφή µε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυµα ή φορέα, είναι απαραίτητο να δώσετε κάποια βασικά στοιχεία για να εξυπηρετηθείτε µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τα στοιχεία αυτά αφορούν: Τη διάρκεια των σπουδών που έχετε κάνει µέχρι τώρα ή θα ολοκληρώσετε σε σύντοµο χρονικό διάστηµα. Τον τύπο και το όνοµα του εκπαιδευτικού ιδρύµατος της προπτυχιακής σας κατάρτισης. Το αντικείµενο των σπουδών σας και Τυχόν εργασιακή ή ερευνητική εµπειρία την οποία έχετε. Στη συνέχεια ζητήστε συγκεκριµένες πληροφορίες για το µεταπτυχιακό πρόγραµµα για το οποίο ενδιαφέρεστε, καθώς επίσης και για τις δυνατότητες χρηµατοδότησης από το πανεπιστήµιο. Όσο πιο συγκεκριµένες ερωτήσεις κάνετε, τόσο πιο συγκεκριµένες απαντήσεις θα µπορούσατε να πάρετε, ώστε να προετοιµαστείτε έγκαιρα και να επιλέξετε σωστά. Το πακέτο της αίτησης Αφού σιγουρευτείτε πως έχετε πάρει τις πιο πρόσφατες πληροφορίες για τα προγράµµατα σπουδών που σας ενδιαφέρουν, συγκεντρώστε τα απαραίτητα στοιχεία και δικαιολογητικά που απαιτούνται για να συµπληρώσετε το πακέτο της αίτησης. Η επιλογή των υποψηφίων γίνεται βάσει των εγγράφων που θα στείλετε, γι αυτό δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα εξής σηµεία: Απαραίτητο είναι το αντίγραφο του βασικού σας πτυχίου σε επίσηµη µετάφραση της γλώσσας σπουδών, στο οποίο θα αναγράφεται κι ο τελικός βαθµός σας, ενώ είναι δυνατό να σας ζητηθεί και αναλυτική βαθµολογία των µαθηµάτων τα οποία διδαχθήκατε. Ο µέσος όρος του πτυχίου που απαιτείται διαφέρει από σχολή σε σχολή, αλλά συνήθως ζητείται βαθµός µεγαλύτερος του 6,5-7/10. µπορείτε, όµως, να κάνετε αίτηση για µεταπτυχιακά και χωρίς να έχετε πάρει ακόµη το πτυχίο σας, εφόσον βρίσκεστε στο τελευταίο εξάµηνο των προπτυχιακών σας σπουδών και δηλώσετε την αναµενόµενη ηµεροµηνία αποφοίτησης. Η αίτησή σας πρέπει να είναι συµπληρωµένη πλήρως και µε ακρίβεια. Οι περισσότερες αιτήσεις για σπουδές στο εξωτερικό, αλλά συχνά και στην Ελλάδα, περιλαµβάνουν µία παράγραφο, στην οποία µε συντοµία πρέπει να δώσετε πληροφορίες για τις σπουδές, τις γνώσεις σας και τους λόγους για τους οποίους επιλέγετε το συγκεκριµένο µεταπτυχιακό πρόγραµµα. Έτσι, η αρµόδια επιτροπή µπορεί να κρίνει µέσω αυτού του σύντοµου κειµένου τις ικανότητές σας στο γραπτό λόγο και στη σύντοµη παρουσίαση ιδεών. Μαζί µε την αίτηση πρέπει να στείλετε 2-3 συστατικές επιστολές καθηγητών του τµήµατός σας. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες απαραίτητες είναι οι συστατικές επιστολές από εργοδότες, καθώς η επαγγελµατική εµπειρία είναι υποχρεωτική προϋπόθεση για υποψηφιότητα σε ορισµένα µεταπτυχιακά 12

προγράµµατα. Τέλος, αρκετές φορές οι συστατικές επιστολές πρέπει να συµπληρωθούν απευθείας σε συγκεκριµένες φόρµες. Σηµαντική είναι η βαθµολογία των τεστ γλώσσας και ακαδηµαϊκών γνώσεων. Τα επίσηµα αποτελέσµατα αυτών των εξετάσεων ταχυδροµούνται απευθείας από τους αρµόδιους για τη διεξαγωγή των τεστ οργανισµούς. Τι να περιµένετε αφού στείλετε την αίτηση Αφού σιγουρέψετε πως η αίτησή σας έχει φτάσει σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα που σας ενδιαφέρουν, θα πρέπει να περιµένετε κάποια απάντηση, θετική ή αρνητική. Εφόσον φτάσουν οι απαντήσεις, επιλέξτε από τα προγράµµατα στα οποία γίνατε δεκτοί εκείνο που πραγµατικά θέλετε να παρακολουθήσετε. Ειδοποιήστε το αρµόδιο εκπαιδευτικό ίδρυµα σχετικά µε την επιθυµία σας να παρακολουθήσετε το συγκεκριµένο µεταπτυχιακό πρόγραµµα µέχρι τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία που ορίζεται. Ενηµερώστε επίσης τα ιδρύµατα που σας δέχτηκαν κι εσείς δεν τα προτιµήσατε. Φροντίστε έγκαιρα όλες τις βασικές διαδικασίες που απαιτούνται πριν φύγετε (συνάλλαγµα, εξασφάλιση διαµονής, αναβολή από το στρατό κ.ά.) και µεταβείτε στον τόπο διεξαγωγής των µεταπτυχιακών σας σπουδών πριν την έναρξη των µαθηµάτων προκειµένου να ασχοληθείτε µε όλες τις τυπικές διαδικασίες που απαιτούνται σε σχέση µε τις σπουδές σας αλλά και τη διαµονή σας. Άλλα σηµαντικά σηµεία Μερικές άλλες σηµαντικές πληροφορίες που πρέπει να έχετε υπόψη σας είναι οι εξής: Συνήθως µαζί µε την αίτησή σας ζητείται και βιογραφικό σηµείωµα, στο οποίο θα περιέχονται στοιχεία σχετικά µε την προπτυχιακή σας κατάρτιση, τις ειδικές γνώσεις που κατέχετε, την επαγγελµατική και ερευνητική σας εµπειρία, τα ενδιαφέροντά σας ή/και άλλα επιµέρους στοιχεία. Σε ορισµένες περιπτώσεις για την εισαγωγή σας σε κάποιο µεταπτυχιακό πρόγραµµα είναι δυνατόν να σας ζητηθεί να δώσετε κάποια συνέντευξη. Σκοπός της συνέντευξης αυτής είναι να αντληθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τις γνώσεις και τα προσόντα κάθε υποψηφίου και να αξιολογηθούν τα προσωπικά του χαρακτηριστικά. Είναι αναµενόµενο τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα να αναζητούν τους «καλύτερους», προκειµένου να εξασφαλίσουν το κατάλληλο επιστηµονικό δυναµικό σε µεταπτυχιακό επίπεδο και να προωθήσουν σωστά το ακαδηµαϊκό τους έργο. Η συνέντευξη είναι µια µοναδική ευκαιρία για να πετύχετε την εισαγωγή σας στο µεταπτυχιακό πρόγραµµα που σας ενδιαφέρει, γι αυτό προετοιµαστείτε σωστά για να απαντήσετε σε ερωτήσεις που αφορούν το ακαδηµαϊκό σας υπόβαθρο, τον εαυτό σας, και τους µελλοντικούς σας επαγγελµατικούς στόχους, αλλά και για να αιτιολογήσετε την απόφασή σας να ακολουθήσετε τη συγκεκριµένη µεταπτυχιακή ειδίκευση, καθώς και την επιλογή του συγκεκριµένου εκπαιδευτικού ιδρύµατος. Τέλος, δώστε προσοχή στις προθεσµίες που ορίζονται τόσο για την αίτηση, όσο και για την αποδοχή της θέσης σε ένα µεταπτυχιακό πρόγραµµα. Μην αµελείτε να απαντήσετε έγκαιρα και να προετοιµαστείτε κατάλληλα. Η ενεργητικότητα συντελεί αποτελεσµατικά στην αξιοποίηση των επαγγελµατικών δυνατοτήτων και ανοίγει διάφορες προοπτικές στη σταδιοδροµία που ακολουθούµε, µε αποτέλεσµα να βελτιώνεται η τωρινή µας θέση και να αποκτούµε στερεότερες και διαρκώς πλατύτερες επαγγελµατικές βάσεις. 13

1.4. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΙΤΛΟΥ ΣΠΟΥ ΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Προτού ξεκινήσετε τη διαδικασία εγγραφής σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυµα του εξωτερικού, θα πρέπει οπωσδήποτε να πάρετε τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά µε την ισοτιµία του τίτλου που σκοπεύετε να αποκτήσετε µε αυτόν κάποιου αντίστοιχου κλάδου αναγνωρισµένου από το ελληνικό κράτος, καθώς και για την ακαδηµαϊκή και επαγγελµατική αναγνώριση των µεταπτυχιακών σας σπουδών, ιδιαίτερα αν σας ενδιαφέρει να απασχοληθείτε στο δηµόσιο τοµέα. Ακόµη και το πιο ενδιαφέρον και περιζήτητο στο εξωτερικό πρόγραµµα, µπορεί να έχει ελάχιστη αξία αν δε µπορεί, σύµφωνα µε τις ισχύουσες στη χώρα µας διατάξεις, να αξιοποιηθεί επαγγελµατικά. Ο υπεύθυνος φορέας για την αναγνώριση, ισοτιµία και αντιστοιχία βαθµολογίας τίτλων σπουδών του εξωτερικού µε τα ηµεδαπά απονεµόµενα πτυχία είναι το ιαπανεπιστηµιακό Κέντρο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών της Αλλοδαπής ( Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α.). Στο Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. διατίθεται κατάλογος µε τα πανεπιστήµια του εξωτερικού που έχουν κριθεί και αναγνωρίζονται από το ελληνικό κράτος. Εάν κάποιο ακαδηµαϊκό ίδρυµα του εξωτερικού δε συµπεριλαµβάνεται στους καταλόγους, δε σηµαίνει ότι δεν αναγνωρίζεται, αλλά ότι µέχρι το χρόνο σύνταξης του καταλόγου δεν είχε δοθεί η ευκαιρία στο Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. να αποφανθεί για το ακαδηµαϊκό επίπεδο του εν λόγω πανεπιστηµίου. Είναι φανερό ότι οι ενδιαφερόµενοι για µεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό θα πρέπει να συµβουλεύονται το Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. πριν επιλέξουν το ίδρυµα για τις σπουδές τους, ώστε να γνωρίζουν εκ των προτέρων τη δυνατότητα αναγνώρισης του τίτλου που θα τους απονεµηθεί. Επίσης, ορισµένα πανεπιστήµια παρέχουν πτυχία, τα οποία απαιτούν παρακολούθηση µαθηµάτων και σε πανεπιστήµια άλλων χωρών. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ενδιαφερόµενος θα πρέπει να έρθει σε επαφή µε το Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. προκειµένου να διαπιστώσει αν το πτυχίο που θα αποκτήσει θα τύχει αναγνώρισης. Προκειµένου να αναγνωριστεί ο τίτλος του εξωτερικού είναι απαραίτητη η κατάθεση ορισµένων δικαιολογητικών στο Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Τα δικαιολογητικά αυτά σε γενικές γραµµές είναι: Αίτηση που χορηγείται από το Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Παράβολο. Υπεύθυνη δήλωση του νόµου 1599/1986. Επικυρωµένο αντίγραφο προπτυχιακού τίτλου του ελληνικού Α.Ε.Ι. Αντίγραφο τίτλου που πρόκειται να κριθεί, επικυρωµένο για τη γνησιότητα των υπογραφών και επίσηµα µεταφρασµένο. Επικυρωµένο πιστοποιητικό µαθηµάτων βαθµών, εάν απαιτείται υποχρεωτική παρακολούθηση µαθηµάτων. Εργασία µεταπτυχιακού τίτλου ή διδακτορική διατριβή, που επιστρέφονται µετά την αναγνώριση. Περίληψη διδακτορικής διατριβής στα ελληνικά. 14

1.5. Τίτλοι Μεταπτυχιακών Σπουδών. Πτυχία και ιπλώµατα µεταπτυχιακών σπουδών. Όλα τα Πανεπιστήµια και κάποια κολέγια υψηλότερης εκπαίδευσης, προσφέρουν σπουδές πέραν του επιπέδου των προπτυχιακών σπουδών οι οποίες οδηγούν σε διεθνώς αναγνωρισµένα, και πολύ συχνά περίφηµα, µεταπτυχιακά προσόντα σε επίπεδο πιστοποιητικού (certificate), διπλώµατος (diploma), µεταπτυχιακού διπλώµατος (masters) και διδακτορικού (doctorate). Η χρονική διάρκεια των σπουδών ποικίλει από εννέα µήνες µέχρι τρία ή τέσσερα έτη. Η µεταπτυχιακή έρευνα µπορεί να πραγµατοποιηθεί σε σχεδόν οποιοδήποτε αντικείµενο και συχνά µπορεί να είναι σε κλάδους αιχµής όπως οι επιστήµες και η τεχνολογία. Πολλές σπουδές αντικατοπτρίζουν και είναι προσαρµοσµένες στις ανάγκες της βιοµηχανίας και είναι σχεδιασµένες σε στενή συνεργασία µε εργαζόµενους ή επαγγελµατικές οργανώσεις. Μερικά ερευνητικά προγράµµατα µπορούν να τυγχάνουν κοινής επίβλεψης και στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, έτσι ώστε να µπορείτε να πραγµατοποιήσετε έρευνα σε ένα αντικείµενο στην Ελλάδα, µε µικρότερο κόστος από το να σπουδάζετε εξ ολοκλήρου στο εξωτερικό. Ένα πτυχίο ή δίπλωµα µεταπτυχιακών σπουδών απονέµεται µετά από επιτυχηµένη ολοκλήρωση σπουδών µε διδασκαλία ή µετά από µία περίοδο έρευνας, ή συνδυασµό και των δύο. Οι σπουδές µε διδασκαλία παρέχονται στα επίπεδα masters, diploma και certificate. Τα πτυχία µε έρευνα στα επίπεδα masters, masters of philosophy ή doctorate απονέµονται στους φοιτητές οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει µία περίοδο πρωτογενούς έρευνας και έχουν υποβάλλει µία διατριβή προς εξέταση. Πτυχία masters µε διδασκαλία Ο τίτλος του πτυχίου masters συνήθως, άλλα όχι πάντοτε, καθορίζεται από το αντικείµενο της µελέτης π.χ. Master of Arts (MA), Master of Science (Msc), Master of Engineering (MEng), Master of Technology (MTech), Master of Laws (LLM), Master of Business Administration (MBA). Μερικές σπουδές masters είναι περίφηµες και δίνουν τη δυνατότητα πλήρους ή µερικής εξαίρεσης από επαγγελµατικά προσόντα, στην περίπτωση που κάποιος χρειασθεί να εργαστεί στην αντίστοιχη ξένη χώρα. Άλλες σπουδές masters παρέχουν εξάσκηση υψηλού επιπέδου σε περιοχές ειδικών αντικειµένων. Οι σπουδές masters µε διδασκαλία πλήρους απασχολήσεως (full-time) διαρκούν ένα ακαδηµαϊκό έτος (σπανίως και δύο έτη) και αποτελούνται από σειρά µαθηµάτων (µαθήµατα, σεµινάρια, κτλ.) εκπαίδευση σε µεθόδους έρευνας, ιδιαίτερες εργασίες ή εκθέσεις, και συνήθως διάφορες γραπτές εξετάσεις. Τα στοιχεία διδασκαλίας των σπουδών µπορεί να αξιολογούνται µε εξετάσεις, µε συνεχή εκτίµηση της εργασίας ή και µε τους δύο τρόπους. Οι σπουδές masters µε διδασκαλία µπορεί επίσης να περιλαµβάνουν έρευνα ή πτυχιακή εργασία σε ένα ορισµένο θέµα το οποίο πρέπει να γραφεί ως µία εκτεταµένη έκθεση, η οποία ονοµάζεται thesis ή dissertation. Μπορεί επίσης, ως τµήµα των σπουδών, να περιλαµβάνεται και µια προφορική εξέταση, η οποία ονοµάζεται «viva voce» ή πιο απλά «viva». 15

Στα πτυχία masters δεν υπάρχουν διαβαθµίσεις, αν και κάποια Πανεπιστήµια µπορεί να απονέµουν µία «διάκριση» (distinction) για εξέχουσα απόδοση. Πτυχία masters µε έρευνα Πτυχία masters µπορεί επίσης να αποκτηθούν µε έρευνα, και οι περισσότερες fulltime σπουδές διαρκούν δύο ηµερολογιακά έτη. Μερικά Πανεπιστήµια απονέµουν ένα MPhil (Master of Philosophy). Το MPhil µπορεί να είναι σε science, engineering medicine, arts, ή social studies. Το UK Office of Science and Technology (Μεγάλη Βρετανία) έχει εισάγει επιπλέον ένα νέο πτυχίο masters µε έρευνα, ένα Master of Research (MRes), ως το σηµείο εκκίνησης για ένα PhD. ιπλώµατα και Πιστοποιητικά (Diplomas and Certificates) Τα διπλώµατα και τα πιστοποιητικά είναι συνήθως σπουδές οι οποίες σχετίζονται µε µία ιδιαίτερη θέση και δίνουν την δυνατότητα µιας πλήρους ή τµηµατικής εξαίρεσης από επαγγελµατικές εξετάσεις, εάν σκοπεύετε να εργασθείτε στη χώρα όπου θα τα αποκτήσετε. Αυτά µερικές φορές αποτελούνται από στοιχεία διδασκαλίας σπουδών masters χωρίς την διατριβή, και µερικές σπουδές προσφέρουν την ευκαιρία της µεταφοράς από τις σπουδές ενός διπλώµατος στις σπουδές ενός master µετά από µία επιτυχηµένη ολοκλήρωση. Τα διπλώµατα και τα πιστοποιητικά κανονικά ολοκληρώνονται σε 9 ή 12 µήνες, και δεν περιλαµβάνουν µία εκτεταµένη έκθεση ή διατριβή. Οι σπουδές παρέχονται σε ένα ευρύ πεδίο, όπως computing, marketing, teaching και social work. Τυπικές µεταπτυχιακές απονοµές περιλαµβάνουν: Diploma in Management Studies (DMS) και Postgraduate Certificate in Education (PGCE). ιδακτορικά Το πτυχίο του διδακτορικού διπλώµατος απονέµεται για µία σε βάθος πρωτογενή έρευνα σε ένα συγκεκριµένο πεδίο, η οποία αποτελεί µία πραγµατική συνεισφορά στη γνώση. Οι φοιτητές πραγµατοποιούν ανεξάρτητη έρευνα κάτω από επίβλεψη και γράφουν τα αποτελέσµατά τους και τα συµπεράσµατα τους ως µία διατριβή. Όλα τα Πανεπιστήµια απονέµουν το πτυχίο του Doctor of Philosophy (PhD ή DPhil) για διδακτορικά στις τέχνες (arts) ή στην επιστήµη (science). Για να αποκτηθεί ένα διδακτορικό δίπλωµα απαιτούνται συνήθως για την ολοκλήρωσή του τρία χρόνια, αν και µπορεί να χρειασθεί και πολύ περισσότερος χρόνος. Πολύ λίγα διδακτορικά περιλαµβάνουν παρακολούθηση κάποιων µαθηµάτων (coursework). Συνήθως το διδακτορικό απονέµεται µε διατριβή. Η «viva» ή η προφορική εξέταση είναι υποχρεωτική. Ένας αυξανόµενος αριθµός ιδρυµάτων προσφέρουν από κοινού PhD προγράµµατα µε επίβλεψη (γνωστά και ως «split»), στα οποία οι φοιτητές αφιερώνουν τµήµα της περιόδου της εγγραφής τους στο ξένο ίδρυµα και τµήµα σε ένα ίδρυµα της χώρας τους. 16

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ Ακολουθεί συγκεντρωτικός πίνακας µε τους τίτλους και τη διάρκεια µεταπτυχιακών προγραµµάτων σπουδών για τις χώρες που αναλύονται στην ενότητα 2, ο οποίος παρουσιάζει και την αντιστοιχία των µεταπτυχιακών τίτλων µεταξύ τους. Ελληνικοί τίτλοι Βρετανικοί τίτλοι Γαλλικοί τίτλοι Αµερικανικοί τίτλοι Καναδικοί τίτλοι Γερµανικοί τίτλοι ιδακτορικό (3 έτη ελάχιστο) Ph.D. (3 έτη) Doctorat (2-4 έτη µετά το DEA) Doctorate PhD (3 έτη ελάχιστο) Doctorate PhD (3 έτη ελάχιστο) Doctorate (2-5 έτη) Mphil (1-2 έτη) DEA (1 έτος) Μεταπτυχιακό πρόγραµµα (1-2 έτη) MSc, MA, MBA, LLM (1 έτος) DESS (1 έτος) MSc, MA, MBA LLM (2 έτη) MSc, MA, MBA LLM (2 έτη) Magister LLM Diploma (9µήνες) Diploma Diploma Diplom Πρόγραµµα κατάρτισης για πτυχιούχους Certificate (ως 6 µήνες) Zertifikat/ Lizentiat 17

2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΑΝΑ ΧΩΡΑ 18

2.1. ΟΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Γενικές πληροφορίες Ένας µεγάλος αριθµός προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών προσφέρεται τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά ιδρύµατα τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, δίνοντας τη δυνατότητα στους πτυχιούχους να αποκτήσουν επιπλέον γνώσεις και περισσότερα εφόδια στην προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας. Τα προγράµµατα αυτά, παρότι δεν έχουν -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- πολλά χρόνια ζωής, εξελίσσονται και αυξάνονται µε εκπληκτικούς ρυθµούς. Στην πλειονότητά τους, τα µεταπτυχιακά προγράµµατα διοργανώνονται από τµήµατα των Πανεπιστηµίων, είτε καθένα ξεχωριστά, είτε µε τη συνεργασία κι άλλων τµηµάτων του ίδιου ή άλλου Πανεπιστηµίου της Ελλάδας ή του εξωτερικού (διατµηµατικά προγράµµατα). Σύµφωνα µε το Νόµο 2327/95 (Άρθρο 16 Παρ. 1), οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Ι. έχουν τη δυνατότητα πραγµατοποίησης µεταπτυχιακών σπουδών στα Ελληνικά Πανεπιστήµια. Συγκεκριµένα: Άρθρο 16. Παρ.1 α. Οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Ι. µπορούν να πραγµατοποιούν µεταπτυχιακές σπουδές στα Α.Ε.Ι. Οι ενδιαφερόµενοι υποβάλλουν σχετική αίτηση στο τµήµα που επιθυµούν να παρακολουθήσουν µεταπτυχιακές σπουδές και το τµήµα αποφασίζει για τη µεταφορά πιστωτικών µονάδων των υποψηφίων ή την παραποµπή σε εξέταση µαθηµάτων στο οικείο πανεπιστηµιακό τµήµα προκειµένου να µετάσχουν στις διαδικασίες επιλογής του προγράµµατος µεταπτυχιακών σπουδών. Οι εκπληρούντες επιτυχώς τις προϋποθέσεις αυτές µετέχουν ισότιµα µε τους πτυχιούχους Α.Ε.Ι. στην επιλογή των προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών. β. Η αναγνώριση του τίτλου µεταπτυχιακών σπουδών των πτυχιούχων Τ.Ε.Ι. που πραγµατοποιήθηκαν και θα πραγµατοποιούνται στην αλλοδαπή, γίνεται από το οικείο όργανο του Ε.ΣΥ.Π και µέχρι τη συγκρότησή του από το Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Το όργανο αυτό εξετάζει το πρόγραµµα προπτυχιακών σπουδών και τις τυχόν πρόσθετες σπουδές και ορίζει τα αναγκαία ενδεχοµένως συµπληρωµατικά µαθήµατα, στα οποία πρέπει να εξεταστούν σε τµήµα Α.Ε.Ι. ώστε ο συνολικός χρόνος και το επίπεδο σπουδών να είναι αντίστοιχα µε τη διάρκεια και το πρόγραµµα του πανεπιστηµιακού τµήµατος. γ. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων δύναται να καθορίζονται οι λεπτοµέρειες εφαρµογής των διατάξεων των προηγούµενων περιπτώσεων α και β. Επιπλέον, ένα χρόνο µετά την ένταξη των Τ.Ε.Ι. στην ανώτατη εκπαίδευση, υλοποιείται µια από τις πιο σηµαντικές διατάξεις του νέου νόµου, που προβλέπει τη σύµπραξη των Τ.Ε.Ι. στη λειτουργία µεταπτυχιακών σε πανεπιστήµια µε τη συµµετοχή εκπαιδευτικού προσωπικού των Τ.Ε.Ι. ή µε τη διάθεση χώρων, εγκαταστάσεων και εργαστηρίων των Τεχνολογικών Ιδρυµάτων. Σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από το νόµο, τους τίτλους των µεταπτυχιακών σπουδών θα τους χορηγούν τα πανεπιστήµια, εποµένως θα είναι επίσηµα αναγνωρισµένοι από το κράτος. 19

Στα Τ.Ε.Ι., επίσης, δίνεται η δυνατότητα να συµπράττουν στη λειτουργία µεταπτυχιακών, που οργανώνονται και πραγµατοποιούνται σε οµοταγή πανεπιστήµια του εξωτερικού. Σύµφωνα µε το Φ.Ε.Κ. 771, τεύχος 2 ο, 21-6-2002: 1. Τµήµατα των ΤΕΙ µπορούν να συµπράττουν στη λειτουργία Προγραµµάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.), την ευθύνη οργάνωσης κι εκτέλεσης των οποίων έχουν οµοταγή Πανεπιστήµια του εξωτερικού αναγνωρισµένα από το ΙΚΑΤΣΑ. 2. Η σύµπραξη αυτή συνίσταται στη συµµετοχή µελών Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Π.) των ΤΕΙ στην εκτέλεση των εν λόγω Π.Μ.Σ. και στη διάθεση µέσων, εργαστηρίων και άλλων εγκαταστάσεων των συµπράττοντων ΤΕΙ για την πραγµατοποίηση των ανωτέρω Π.Μ.Σ. 3. Τα µέλη Ε.Π. των ΤΕΙ που συµµετέχουν κατά τα ανωτέρω στη λειτουργία των Π.Μ.Σ. πρέπει να διαθέτουν τα ακαδηµαϊκά προσόντα και να πληρούν τις λοιπές προδιαγραφές που απαιτούνται κατά τις κείµενες διατάξεις για τα µέλη ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (.Ε.Π.) των Πανεπιστηµίων εσωτερικού προκειµένου να µπορούν αυτά να συµµετέχουν σε Π.Μ.Σ. 4. Εφ όσον στο πλαίσιο της ανωτέρω σύµπραξης χρησιµοποιούνται εργαστήρια και λοιπές εγκαταστάσεις Τµηµάτων ΤΕΙ, είναι δυνατό να επικουρούν στην εκτέλεση εργαστηριακών και λοιπών συναφών εργασιών του Π.Μ.Σ. µέλη του Ειδικού Τεχνικού Προσωπικού και του λοιπού εργαστηριακού προσωπικού του οικείου Τ.Ε.Ι., εφ όσον αυτά διαθέτουν την απαραίτητη γνώση και εµπειρία και ύστερα από απόφαση του Συµβουλίου του συµπράττοντος Τµήµατος ΤΕΙ. 5. Για την έγκριση της κατά τα ανωτέρω σύµπραξης απαιτείται απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων, ύστερα από εισήγηση του Συµβουλίου του συµπράττοντος Τµήµατος ΤΕΙ, και γνώµη του Συµβουλίου του οικείου ΤΕΙ. Στην εισήγηση του Τµήµατος εµπεριέχεται υποχρεωτικά και το πρόγραµµα σπουδών του Π.Μ.Σ. του Πανεπιστηµίου του εξωτερικού. Με την ανωτέρω απόφαση, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις της σύµπραξης και ρυθµίζονται όλα τα σχετικά λειτουργικά και οργανωτικά θέµατα, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στην έγγραφη συµφωνία που συνάπτεται µεταξύ του συµπράττοντος ΤΕΙ και του Πανεπιστηµίου του εξωτερικού. 6. Οι τίτλοι σπουδών που χορηγούνται από Π.Μ.Σ., τα οποία εκτελούνται σύµφωνα µε τα ανωτέρω, αναγνωρίζονται και ισοτιµώνται από το ΙΚΑΤΣΑ µε τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις όπως οι τίτλοι µεταπτυχιακών σπουδών των Προγραµµάτων του Πανεπιστηµίου του εξωτερικού τα οποία πραγµατοποιούνται εξ ολοκλήρου στην έδρα του και χωρίς τη σύµπραξη του ελληνικού ΤΕΙ. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι, σύµφωνα µε το Σχέδιο Νόµου το οποίο επεξεργάστηκε η Οµάδα Εργασίας για την αναµόρφωση των µεταπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα, όχι µόνο δίνεται η δυνατότητα στους πτυχιούχους των ΤΕΙ να γίνονται δεκτοί στα µεταπτυχιακά προγράµµατα των ΑΕΙ, αλλά επιτρέπεται στα ίδια τα ΤΕΙ να οργανώνουν και να λειτουργούν προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών, τα οποία όµως οδηγούν µόνο στη χορήγηση µεταπτυχιακού διπλώµατος και όχι διδακτορικού. Η επιλογή των φοιτητών για την παρακολούθηση προγράµµατος που οδηγεί στη χορήγηση του µεταπτυχιακού διπλώµατος γίνεται πριν την έναρξη του ακαδηµαϊκού έτους και πάντοτε έπειτα από προκήρυξη στην οποία αναφέρεται και ο αριθµός των µεταπτυχιακών φοιτητών που γίνονται δεκτοί. Τα κριτήρια επιλογής καθορίζονται στον Εσωτερικό Κανονισµό Λειτουργίας του Προγράµµατος, και αναφέρονται υποχρεωτικά στη δηµόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος. Αντιθέτως, η επιλογή 20