ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΛΥΓΕΡΗ 2014 Λυγερή Γκαμήλα 14 Στάθης Καββαδάς ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο 2014 1
Περιεχόμενα Εισαγωγή 3 Οργάνωση Αποστολής 3 Περιοχή του σπηλαίου. 5 Προαποστολή 5 Σκοποί της Αποστολής. 6 Πρόγραμμα...7 Μέλη της Αποστολής 7 Χρονικό της Αποστολής.8 Το σπήλαιο με λίγα λόγια (περιγραφή) 15 Υλικά Αρματώματος.. 19 Η Αποστολή με Αριθμούς 19 Γενικές παρατηρήσεις...20 Ευχαριστίες...21 Αντί Επιλόγου!...21 Βιβλιογραφία...21 2
Εισαγωγή Αφορμή για την αποστολή στη Τύμφη και στη τρύπα της Λυγερής στάθηκε ότι σαν σύλλογος είχαμε αφήσει εδώ και καιρό το συγκεκριμένο σπηλαίο λόγο της απόστασης από εμάς, την δυσκολία προσέγγισης του ( περίπου 3 ½ ώρες πεζοπορία ) αλλά κυρίως την δυσκολία της οργάνωσης του, αφού πρέπει ένας τεράστιος όγκος υλικών μαζί και καταδυτικών να μεταφερθούν σε υψόμετρο 2000 μέτρων περίπου. Οργάνωση Αποστολής Η αρχή για την οργάνωση της αποστολής έγινε περίπου στις αρχές του Απρίλη, όπου μιλώντας με το μέλος του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. Θωμά Θεοδοσιάδη ( γνώστης της περιοχής και του συγκεκριμένου σπηλαίου) σχετικά με το ποιά θα είναι η καλύτερη περίοδος για την αποστολή, καταλήξαμε ότι αυτή η περίοδος είναι οι αρχές του Ιουνίου, όπου το βουνό κρατεί ακόμα λίγες χιονούρες για να χρησιμοποιήσουμε για νερό και τα ζώα ( κοπάδια από αγελάδες της περιοχής) δεν έχουν ανέβει ακόμα τόσο ψηλά. Πραγματικά μετέπειτα η πληροφορία αυτή αποδείχτηκε καταλυτική για την επιτυχία της αποστολής. Διαβάζοντας την έκθεση του Θωμά της αποστολής του 2009 1 κατάλαβα ότι το πιο σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία της αποστολής θα ήταν ο χρόνος, μιας και τέτοιας έκτασης αποστολής με τόσες παραμέτρους θα ήταν σπάνιο να μην υπάρχει κάτι που θα πάει το χρονοδιάγραμμα πίσω. Έτσι λοιπόν πήραμε την απόφαση η αποστολή να είναι 9 ημέρες και να περιλαμβάνει την εβδομάδα του ΑΓ.ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ώστε τα μέλη της αποστολής να έπαιρναν 4 ημέρες άδεια από την εργασία τους. Οπότε η ημερομηνία της αποστολής ορίστηκε 7/6 -- 15/6/14 και τοιχοκολλήθηκε με ανακοίνωση στον πίνακα στο σύλλογο.παράλληλα έγινε γραπτή γνωστοποίηση της αποστολής στο ΔΣ του συλλόγου καθώς στάλθηκε και με e mail επιστολή για οικονομική επιχορήγηση της αποστολής από το σύλλογο των 800 ευρώ. Στο ΔΣ που έγινε αρχές Μαΐου εγκρίθηκε το άνω ποσό που αφορούσε 500 ευρώ για 4 μουλάρια που θα κουβαλούσαν τα υλικά στην περιοχή του σπηλαίου 1 Θωμάς Θεοδοσιάδης, Σπηλαιολογική Αποστολή στο όρος Τύμφη, Λυγερή Γκαμήλα, Σπήλαιο η τρύπα της Λυγερής, ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο., 2009, http://www.speleo.gr/gr/documents/ligeri2009.pdf 3
150 ευρώ για αγορά μικρής γεννήτριας ( περίπου 1,1kva) και 150 για την αγορά φίλτρων νερού για να καθαρίζουμε σε πόσιμο το νερό που θα παίρναμε από της χιονούρες. Στην αποστολή δήλωσαν 21 άτομα πράγμα αρκετά αισιόδοξο. Ο Γιώργος Καρατζήμας είχε αναλάβει από τα μέσα του Απριλίου την εύρεση των μουλαριών αφού είχε συγγενικό του πρόσωπο στην περιοχή του Πάπιγκου που είχε μουλάρια, ενώ ο Άγγελος Κανάριος ανέλαβε να αγοράσει την γεννήτρια και τα φίλτρα νερού. Εξαιρετικά χρήσιμη για την πορεία της αποστολής ήταν η κινητοποίηση των περισσοτέρων μελών της αποστολής ώστε να μαζευτούν τα υλικά που θα χρειαζόμασταν για την αποστολή. Μετά από αρκετές συναντήσεις στο σύλλογο και τη βοήθεια των μελών είχαμε οριστικοποιήσει πλέον όλα τα πράγματα που θα χρειαζόμασταν για την αποστολή από τα υλικά της κατάδυσης μέχρι και το μενού του φαγητού. Επίσης κάτι πολύ σημαντικό για την επιτυχή έκβαση του όλου εγχειρήματος ήταν, ότι αποφασίσαμε μια εβδομάδα πριν από την αποστολή να πραγματοποιήσουμε μια προαποστολή, με σκοπό να βρούμε ακριβώς την είσοδο του σπηλαίου για να μην ταλαιπωρηθούμε και καθυστερούμε όταν ανέβουμε μαζί με τα ζώα και τα υλικά, να δούμε τις χιονούρες του βουνού και την εύρεση νερού καθώς και το ακριβές σημείο που θα στήναμε την κατασκήνωση και γενικά να είχαμε μια ακριβή εικόνα για το τι θα αντιμετωπίζαμε. Στα τέλη του Μαΐου ήταν σχεδόν όλα έτοιμα έγινε η ταξινόμηση των πραγμάτων ανά κατηγορία ( τρόφιμα σε μπιτόνια, υλικά σε σακίδια..κτλ ).Το βάρος δε, που ήταν το ποιο σημαντικό που μας ένοιαζε έφτασε τα 380 κιλά, και ήμασταν εντος του ορίου, αφού ο μουλάρας μας είχε πει ότι τα ζώα έχουν ικανότητα μεταφοράς 130 kg. Εμείς βεβαία τα είχαμε υπολογίσει για 100kg το κάθε ζώο, αφού η περιοχή που θα πηγαίναμε ήταν απομακρυσμένη και σε κάποια σημεία αρκετά δύσβατη. ΤΡΟΦΙΜΑ -ΓΚΑΖΙΕΡΕΣ -ΚΑΤΣΑΡΟΛΕΣ ΣΧΟΙΝΙΑ- ΜΕΤΑΛΛΑ- ΔΡΑΠΑΝΑ ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ 140kg 90 kg 80kg 4
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΒΕΝΖΙΝΗ ΔΙΑΦΟΡΑ (τέντες, ορθοστάτες..) 10kg 10kg 30kg 20kg. Τέλος, τελευταίες ημέρες μιλήσαμε με τον ΕΥΘΥΜΗ ΜΠΟΥΧΩΡΗ που θα μας έφερνε τα μουλάρια και οριστικοποιήσαμε το ραντεβού που ορίστηκε για το Σάββατο 7/6 στη τοποθεσία Αυγερινός στις 9.00 το πρωί. Περιοχή του σπηλαίου Το σπήλαιο βρίσκετε στο νομό Ιωαννίνων στο Όρος Τύμφη στη μεριά του πλατό της κορυφής Αστράκα (2680μ) νότια της κορυφής 39 56 58.66 Ν 20 46 27.20 Ε. Προαποστολή Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω αποφασίσαμε να πάμε μια εβδομάδα πριν την κύρια αποστολή μια προαποστολή με σκοπούς που αναφέρονται πιο πάνω. Έτσι αναχωρήσαμε την παρασκευή απόγευμα 30/5 από Αθήνα 6 μέλη 2 του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. με προορισμό το χωριό Βραδέτο. Στις 02.00 περίπου το βράδυ φτάσαμε στο χωριό και κατασκηνώσαμε στον εξωτερικό χώρο ( περιστύλιο ) της εκκλησίας. Το πρωί του Σαββάτου 31/5 στις 8.00 ξυπνήσαμε και στις 09.00 ήμασταν έτοιμοι για αναχώρηση για την τοποθεσία Αυγερινός όπου θα ξεκινούσαμε την πεζοπορία. Μετά από 20 φτάσαμε, και αφού ετοιμαστήκαμε στις 10.00 είχαμε ξεκινήσει την πεζοπορία προς την τοποθεσία του σπηλαίου. Σε 3 ½ ώρες είχαμε βρει και είχαμε φτάσει στην περιοχή που ήταν το σπήλαιο όμως εντύπωση μας έκανε ότι το βουνό κράταγε ακόμα πάρα πολύ χιόνι από τα 1900 μέτρα μέχρι το διάσελο στα 2100. Υπήρχαν επίσης αρκετές πολύ μεγάλες χιονούρες στο μονοπάτι προς το σπήλαιο κάτι που μας προβλημάτισε 2 Ζουρμπάκης Θοδωρής, Θεοδοσιάδης Θωμάς, Κεφαλιανού Νίκη, Καββαδάς Στάθης, Ακριβιάδης Νίκος, Μίτσιος Δήμος. 5
έντονα κατά πόσο θα μπορούσαν να περάσουν τα ζώα που θα ήταν αρκετά φορτωμένα 3. Στις 14.00 στήσαμε τις σκηνές μας, φτιάξαμε ένα πρόχειρο μαγειρείο, ενώ φτιάξαμε και ένα τοιχίο με πέτρες περιμετρικά του μαγειρείου ώστε να προστατευτούμε από το δυνατό κρύο αέρα και τοποθετήσαμε την τέντα. Μετά από ένα σύντομο γεύμα κάναμε ερεύνα στην περιοχή κάτω από έντονη βροχή και εντοπίσαμε ρυάκια από χιονούρες που έλιωναν από τα οποία, θα μπορούσαμε να πάρουμε νερό για τις ανάγκες της αποστολής. Εντοπίσαμε επίσης την είσοδο του σπηλαίου και καθορίσαμε περίπου που θα στήναμε την κατασκήνωση, μαγειρείο, εφορείο κτλ κτλ. Το πρωί της Κυριακής 1/6 ξυπνήσαμε κάτω από αρκετό κρύο και μικρή χιονόπτωση. Μετά από το πρωινό κάναμε μια μικρή βόλτα πάλι στη περιοχή μαζέψαμε τα πράγματα μας, αφήσαμε βέβαια τις σκηνές αφού θα μας χρειαζόντουσαν για την κύρια αποστολή, και κατά τις 11.00 ξεκινήσαμε προς τα πίσω. Έπειτα από 3 ώρες φτάσαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε προς Αθήνα. Σκοποί της Αποστολής Πρωταρχικός στόχος της αποστολής ήταν η κατάδυση στο σιφόνι στο τέλος του σπηλαίου σε βάθος -392 μέτρων.η ιδέα της βουτιάς στο σιφόνι της Λυγερής σε αυτό το βάθος αλλά κυρίως σε αυτό το υψόμετρο ( 2000 μ) είναι από μόνο του μια πρόκληση. Πρόκληση που όλοι επιζητάγαμε αφού είχε παραμείνει αβούτηχτο και το μεγάλο υψόμετρο που βρίσκετε μας ερέθιζε τη φαντασία. Δεύτερος στόχος ήταν αφού τελειώναμε με το βάραθρο της Λυγερής η έρευνα πεδίου για ταυτοποίηση και ίσως η ανακάλυψη και άλλων βαράθρων. Επίσης κέρδος για το σύλλογο θα ήταν η μεγάλη εμπειρία που θα κέρδιζαν νέοι σπηλαιολόγοι από μία τέτοιου μεγέθους αποστολή. 3 Όλη η διαδρομή σημαδεύτηκε και σπρέι χρώματος ; με το σήμα (Λ). Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή ώστε την διαδρομή να μπορούν ναν την χρησιμοποιήσουν φορτωμένα ζώα. 6
Πρόγραμμα ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6/6 Αναχώρηση από Αθήνα Άφιξη στο Βραδέτο. ΣΑΒΒΑΤΟ 7/6 Άφιξη στη περιοχή του σπηλαίου Στήσιμο κατασκήνωσης Αρμάτωμα 1 ου κομματιού του σπηλαίου ΚΥΡΙΑΚΗ 8/6 Αρμάτωμα του σπηλαίου ΔΕΥΤΕΡΑ 9/6 Κατέβασμα υλικών κατάδυσης ΚΑΤΑΔΥΣΗ ΤΡΙΤΗ 10/6 Ανέβασμα υλικών κατάδυσης Ξαρμάτωμα σπηλαίου ΤΕΤΑΡΤΗ 11/6 Τακτοποίηση υλικών - Ανάπαυση ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12-13/6 Έρευνα πεδίου ΣΑΒΒΑΤΟ 14/6 Επιστροφή στο Βραδέτο ΚΥΡΙΑΚΗ 15/6 Επιστροφή στην Αθήνα Μέλη της Αποστολής 1) ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ 2) JAN VAN DRYEL 3) ΚΑΒΒΑΔΑΣ ΣΤΑΘΗΣ 4) ΚΑΝΑΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ 5) ΚΑΝΩΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 6) ΚΑΡΑΚΥΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 7) ΚΑΡΑΤΖΗΜΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 8) ΚΑΡΤΕΡΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ 7
9) ΚΑΤΣΑΝΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ 10) ΚΟΛΙΣΟΓΛΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ 11) LUKASHEVICH ANIA 12) ΛΥΠΑΡΟΥ ΣΤΑΜΑΤΙΑ 13) ΜΑΓΙΕΦΣΚΙ ΕΙΡΗΝΗ 14) ΜΑΝΔΡΑΓΟΥΡΕΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ 15) ΜΙΤΣΙΟΣ ΔΗΜΟΣ 16) ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ ΧΑΡΙΣ 17) DERVISHAJ LORELA 18) ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 19) ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ 20) ΤΑΡΤΑΡΗ ΓΙΩΡΓΙΑ 21) ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΒΑΛΑΣΗΣ Χρονικό της Αποστολής Η αποστολή ξεκίνησε το απόγευμα της παρασκευής με την αναχώρηση των περισσότερων μελών της αποστολής περίπου στις 18.00. Μετά από μια σύντομη στάση στα Ιωάννινα περίπου στις 02.30 φτάσαμε στο Βραδέτο εκτός από μια ομάδα ( Στέλιο, Σταματία, Γιώργο Καρακύρη..) που έφτασαν στο Βραδέτο στις 04.00. Έτσι είχαμε φτάσει όλοι εκτός από τον Γιαν, Γεωργία,Χρήστο που θα μας συναντούσαν την επομένη μέρα το πρωί κατευθείαν στη τοποθεσία Αυγερινός. ΣΑΒΒΑΤΟ 7/6/14 Πρωινό ξύπνημα στις 7.00 μετά δυσκολίας μετά από ένα τόσο μεγάλο ταξίδι και λίγες ώρες ύπνου. Μαζέψαμε τα πράγματα μας και μετά από ένα σύντομο καφέ στο καφενείο στη πλατεία του Βραδέτου ξεκινήσαμε περίπου 8.30 για την τοποθεσία Αυγερινός όπου στις 09.00 είχαμε ραντεβού με τον Ευθύμη ο οποίος είχε τα μουλάρια. Πραγματικά στις 09.00 στην ώρα του είχε έρθει με τα 4 μουλάρια και μετά από 5 λεπτά ήρθε και η Γεωργία, ο Χρήστος και ο Γιαν ο οποίος με το βανάκι του είχε φορτώσει από την Αθήνα όλα τα υλικά της αποστολής. Τα υλικά της αποστολής ήταν συνολικά 380 κιλά και βλέποντας ο Ευθύμης μας είπε ότι κανονικά για αυτό τον όγκο θα χρειάζονταν άλλα 2 ζώα ακόμα για να ανέβουν το βουνό, παρόλο που μας είχε πει ότι το κάθε ζώο έχει ικανότητα μεταφοράς 130 κιλών. Εμείς βέβαια γνωρίζοντας το δύσβατο της περιοχής καθώς και την απόσταση τα είχαμε υπολογίσει για 100. (χρήσιμο σε μελλοντικές αποστολές θα ήταν να υπολογίζετε το κάθε ζώο για 80 κιλά και να δίνετε και μεγάλη σημασία στον όγκο). Μετά από 1 ώρα 8
φορτώματος των υλικών στα ζώα και αφού τα χωρέσαμε όλα στις 10.10 ξεκινήσαμε το μονοπάτι. Το πρώτο κομμάτι της διαδρομής μέχρι την Γκαιλότρυπα το καλύψαμε σχετικά εύκολα με μερικές στάσεις για τα ζώα και φτάσαμε εκεί στις 13.00. Μετά από μια στάση 15 περίπου χωρίσαμε από το κεντρικό μονοπάτι που πάει προς τη λούτσα Ρομπόζη και στρίψαμε αριστερά ακολουθώντας το μονοπάτι προς την Αστράκα και την τρύπα της Λυγερής. Από εκεί και μετά λόγω του δύσβατου του μονοπατιού άρχισαν τα προβλήματα. Μετά από 30 ανάβαση σε σημείο που το έδαφος έκανε σκαλοπάτια το ένα μουλάρι στραβοπάτησε, έπεσε με αποτέλεσμα να πληγώσει αρκετά ένα πόδι του. Αποτέλεσμα να το ξεφορτώσουμε και να του βάλουμε επάνω του μόνο δυο σακίδια. Έτσι αφήσαμε πίσω 2 σάκους με καταδυτικό εξοπλισμό και 2 με υλικά σπηλαίου με σκοπό να γυρίσουμε το απόγευμα να τα κουβαλήσουμε εμείς μέχρι την κατασκήνωση. Μετά από 1 ώρα σε υψόμετρο 2050 και σε απόσταση 200μ από το διάσελο είχαμε το δεύτερο ατύχημα. Σε μια χιονούρα άλλο μουλάρι γλίστρησε στην πλάγια του βουνού, ευτυχώς πολύ έγκαιρα το κράτησε ο Γιώργος Καρατζήμας και εγώ γλυτώνοντας τα χειρότερα. Το ξεφορτώσαμε άμεσα και ευτυχώς σηκώθηκε χωρίς να έχει πληγωθεί, περάσαμε την χιονούρα περίπου 150μ το ξαναφορτώσαμε και ευτυχώς χωρίς άλλα παρατράγουδα μετά από περίπου 15 φτάσαμε στο χώρο που θα στήναμε την κατασκήνωση. Όλα τα μέλη επιδόθηκαν στο στήσιμο, οργάνωση της κατασκήνωσης ενώ ο Δήμος, Δημήτρης, Βαλάσης, Χρήστος ξανακατέβηκαν να φέρουν τα 4 σακίδια που είχαμε αφήσει στο σημείο που χτύπησε το πρώτο μουλάρι. Στις 17.30 είχαν γυρίσει και όλα τα υλικά ήταν πλέον στην κατασκήνωση. Αφού ασχοληθήκαμε όλοι εντατικά στις 19.30 η κατασκήνωση πλέον ήταν έτοιμη. Αποφασίσαμε να αρχίσουμε το αρμάτωμα του σπηλαίου το απόγευμα με σκοπό να κάνουμε το πρώτο κομμάτι του σπηλαίου μέχρι τα -100μ. Στις 20.30 μπαίνουν στο σπήλαιο ο Περικλής και ο Γιώργος Καρατζήμας. Αρματώνουν μέχρι τα -100μ. Έξοδος Γιώργου,Περικλή στις 23.30. 9
ΚΥΡΙΑΚΗ 8/6/14 Το πρωί λόγο της κούρασης σηκωθήκαμε περίπου στις 7.30, φάγαμε πρωινό, βγάλαμε υπηρεσίες καθώς και τις ομάδες που θα αρμάτωναν το σπήλαιο. Στις 10.15 ξεκίνησε η πρώτη ομάδα. Στις 09.50 ο Γιαν, η Γεωργία, ο Χρήστος και ο Μιχάλης ξεκινάνε για πεζοπορία στο βουνό. 10.15: Είσοδος 1 ης ομάδας αρματώματος που αποτελείται από Στέλιο, Σταματία, Γιώργο Πορτοκάλογλου. 13.45: Είσοδος 2 ης ομάδας που αποτελείται από Λευτέρη, Δημήτρη, Γιώργο Καρακύρη. 15.30: Επιστροφή της ομάδας που ήταν για πεζοπορία έχοντας πάει Ασπρόβρυση, Χάσμα του Έπους, στάνη Μυριούνη, Προβατίνα. 18.30: Έξοδος πρώτης ομάδας που αρμάτωσε μέχρι τα 170μ περίπου συναντώντας πολλές δυσκολίες με το πέτρωμα αφού από τα -100μ μέχρι τα 220μ περίπου είναι αρκετά σαθρό και αποκολλούνται μεγάλα κομμάτια πετρώματος. 19.30: Είσοδος 3 ης ομάδας αρματώματος που αποτελείται από Βαλάση, Ειρήνη και Νίκο. Το απόγευμα κύλισε στη κατασκήνωση με κουβάλημα νερού από τις χιονούρες και φιλτράρισμα του. Εδώ να αναφέρω ότι τα φίλτρα νερού αποδείχτηκαν πολύτιμα αφού οι ανάγκες της κατασκήνωσης για 20 άτομα είναι μεγάλες τόσο για πόσιμο όσο και για μαγείρεμα. Στις 19.30 περίπου ο καιρός χάλασε με δυνατό αέρα και έντονη βροχόπτωση. Οι τέντες που βάλαμε δεν άντεξαν από τη δύναμη του αέρα με αποτέλεσμα να τις φτιάξουμε από την αρχή. 23.30-00.30: Έξοδος 2 ης ομάδας αρματώματος που αρματώνει περίπου μέχρι τα - 250μ συναντώντας και αυτή τα γνωστά προβλήματα με το σαθρό πέτρωμα. ΔΕΥΤΕΡΑ 9/6/14 06.00: έξοδος 3 ης ομάδας αρματώματος που αρματώνει περίπου μέχρι τα -310μ. Εδώ λόγο κακής εκτίμησης της χαρτογράφησης εκ μέρους μας, η 3 η ομάδα έχοντας αρματώσει μέχρι τα -310μ περίπου υπολογίζει ότι είναι τα -350μ και ότι απομένει λίγο ακόμα για να φτάσουμε στο σιφόνι. 10
09.15: Είσοδος Στάθη και Γιαν με σκοπό να πατώσουν το σπήλαιο, στις 12.00 αρχίζουμε το αρμάτωμα και φτάνοντας στα -350μ έχουμε την αρχική εντύπωση ότι το σπήλαιο τελειώνει εκεί, και εκεί που ήταν το σιφόνι είναι ένα στένεμα με το νερό να ρέει. Σε αυτή την εντύπωση βοήθησε δυστυχώς πολύ και η μορφολογία της αίθουσας που ήταν στρογγυλή σαν λίμνη και το στένεμα έδινε την εντύπωση ότι εκεί ήταν το σιφόνι. 16.30: Έξοδος Στάθη και Γιαν που φτάνοντας στα -350μ στο πολύ στενό σημείο του σπηλαίου νομίζουμε ότι είναι ο πάτος και ότι το σιφόνι είναι πλέον στεγνό. 17.30: Είσοδος Γιώργου Πορτοκάλογλου, Χρήστου και Δήμου που τελικά βρίσκουν τη συνέχεια του σπηλαίου αλλά δεν τους φτάνουν τα υλικά για να τερματίσουν το σπήλαιο. 20.00: Είσοδος Χάρις Λορέλας 22.30: Έξοδος Λορέλας, Χρήστου 02.30: Έξοδος Δήμου, Γιώργου Πορτοκάλογλου, Χάρις Επίσης Γιώργος Καρακύρης, Σταματία, Γεωργία κάνουν πεζοπορία στην Β.Α περιοχή της Αστράκας κάνοντας ψαχτήρι. Τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής ασχολήθηκαν με την κατασκήνωση ( μαγείρεμα, νερό ) καθώς και με την επιδιόρθωση των τεντών καθώς ο καιρός ήταν πολύ άσχημος με βροχή, χαλάζι και πολύ δυνατό άνεμο. Δυστυχώς είχαμε χάσει μια πολύτιμη ημέρα νομίζοντας ότι είχαμε πατώσει ενώ έμεναν άλλα 40 μέτρα. ΤΡΙΤΗ 10/6/14 08.15: Είσοδος Καρατζήμα Γιώργου και Περικλή που παίρνοντας ότι υλικά έχουν απομείνει μπαίνουν με σκοπό να τελειώσουν το αρμάτωμα του σπηλαίου. 10.30: Αναχώρηση για Αθήνα, Γιαν, Λορέλα, Ειρήνη, Στέλιος, Σταματία, Γιώργος Καρακύρης, Γιώργος Πορτοκάλογλου, Μιχάλης 12.00: Αναχώρηση Χρήστος Παπούλιας. Αποφασίσαμε να περιμένουμε την Έξοδο του Περικλή και Γιώργου Καρατζήμα για να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε. 11
14.00: Έξοδος Περικλή, Γιώργου που τελικά αρματώνουν το σπήλαιο και συναντούν το σιφόνι, αποφασίζουμε να κατεβάσουμε τα υλικά για ένα δύτη λόγο της δυσκολίας του βαράθρου άλλα κυρίως ότι πολλά μέλη της αποστολής αποχώρησαν αφού δεν είχαν άλλη άδεια και δεν υπήρχαν αρκετά άτομα για τα υλικά κατάδυσης και το ξαρμάτωμα του σπηλαίου. 17.30: Είσοδος Λευτέρη,Νίκου, Δημήτρη που κατεβάζουν τα υλικά κατάδυσης στο σιφόνι. 18.00: Είσοδος Βαλάση,Άνιας που για προπόνηση και επίσκεψη της Άνιας κατεβαίνουν στα -250μ. 22.30: Έξοδος Βαλάση Άνιας. 23.30: Έξοδος Λευτέρη. 24.30: Έξοδος Νίκου, Δημήτρη. Επίσης η Γεωργία με τη Χάρις πάνε για πεζοπορία και μαρκάρουν στο gps του συλλόγου σημεία ενδιαφέροντος. ΤΕΤΑΡΤΗ 11/6/14 09.15: Είσοδος Περικλή και Γιώργου για την κατάδυση ( λόγο ότι υπήρχαν υλικά για ένα δύτη αποφασίστηκε να κάνει τη βουτιά ο Γιώργος). 11.30: Γίνεται η βουτιά στο σιφόνι. Πηγαίνει 7μ ευθεία ενώ το βάθος του αρχίζει από 40εκ και σταδιακά βαθαίνει σε 2μ, στρίβει δεξιά και αμέσως αριστερά καθοδικά περίπου 3μ, ενώ ο πάτος είναι γεμάτος με ίζημα με μηδενική ορατότητα. Το πλάτος δε είναι περίπου λίγο μεγαλύτερο από μισό μέτρο εκτός από τον πάτο του τρίμετρου πηγαδιού που γίνεται πιο πλατύ ( ο δύτης μπορεί να γυρίσει και να βγει με το κεφάλι ).Με ψηλάφηση δεν βρέθηκε διέξοδος. Ανεβαίνοντας από την κάθοδο των 3μ ακριβώς από πάνω υπάρχει καμινάδα που πάλι δεν βρέθηκε τίποτα. Θερμοκρασία νερού 10C. Δυστυχώς λόγο των μικρών μπουκαλών κατάδυσης 5lit δεν υπήρχε δυνατότητα περισσότερης παραμονής στο σιφόνι και ψαχούλευμα στο ίζημα για τυχόν δίοδο. Πιθανό στο πάτο του πηγαδιού να στρίβει αριστερά. Στα σχέδια είναι να επαναλάβουμε τη βουτιά με περισσότερες και μεγαλύτερες μπουκάλες. 12
12.00: Γιωργία, Βαλάσης, Δημήτρης κάνουν πεζοπορία σε Ασπρόβρυση Χάσμα του Έπους, και κουβάλησαν νερό για την κατασκήνωση. 12.15 Είσοδος Στάθη, Χάρις, Δήμου με σκοπό το ξαρμάτωμα του σπηλαίου από τον πάτο μέχρι τα -200μ και κουβάλημα των υλικών. 13.30: Συναντάμε τους δύτες στα -330μ που μας ενημερώνουν για το αποτέλεσμα της κατάδυσης. 15.30: Είσοδος Λευτέρη για να βοηθήσει στο κουβάλημα των υλικών. Ξαρματώνετε το σπήλαιο μέχρι τα -180μ. 16.30: Έξοδος Περικλή 17.00: Έξοδος Γιώργου Καρατζήμα 20.30: Έξοδος Στάθη 21.15: Έξοδος Χάρις 21.30: Έξοδος Λευτέρη 22.00: Έξοδος Δήμου ΠΕΜΠΤΗ 12/6/14 07.00: Είσοδος Περικλή στα 180μ για να βγάλει ένα σακίδιο με υλικά 10.00: Έξοδος Περικλή 11.45: Είσοδος Βαλάση, Νίκου για τα -180μ με σκοπό να συνεχίσουν το ξαρμάτωμα. 12.00: Είσοδος Άνιας, Δημήτρη για κουβάλημα υλικών προς τα έξω. 12.30: Αναχώρηση Περικλή για Άρτα 13.00: Είσοδος Άγγελου για ξαρμάτωμα από τα -100μ 15.45: Έξοδος Άνιας 16.00: Έξοδος Δημήτρη 16.15: Έξοδος Βαλάση 16.30: Έξοδος Νίκου. 19.00: Είσοδος Χάρις,Γεωργίας με σκοπό να δει η Γεωργία την είσοδο της Λυγερής. 19.45: Έξοδος Άγγελου, ξαρμάτωμα σπηλαίου. Ενώ η έξοδος του Αγγέλου συνοδεύεται από μια απίστευτης έντασης, περίπου 1.30 ώρας, χαλαζόπτωσης. 21.00: Το έχει στρώσει από το χαλάζι. 13
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13/6/14 Η Γεωργία, Δήμος, Άγγελος, Άνιας, Γιώργος Καρατζήμας πάνε πεζοπορία Ασπρόβρυση, Χάσμα του Έπους, Προβατίνα και φέρνουν νερό για την κατασκήνωση ενώ Βαλάσης, Στάθης, Δημήτρης, Χάρις,Λευτέρης, Νίκος μένουν στη κατασκήνωση και ταχτοποιούν όλα τα υλικά και κάνουν δουλειές κατασκήνωσης. Απόγευμα Παρασκευής χαλάρωση για όλα τα μέλη της αποστολής που τόσο είχαν ανάγκη. 17.30: Επιστροφή της ομάδας από την πεζοπορία. 18.30: Με την υπόδειξη του Άγγελου πήγαμε να δούμε ένα βαραθράκι.τελικά διαπιστώσαμε ότι ήταν το σπήλαιο Μυγάκια που είχε επισκεφτεί την τρίτη η Χάρις με την Γεωργία. 19.30: Με υπόδειξη του Γιώργου Καρατζήμα Άνια, Χάρις, Γιώργος πάνε σε ένα μεγάλης διατομής βάραθρο.αποφασίζουν να ξαναπάνε το Σάββατο το πρωί. 21.00: Με υπόδειξη της Χάρις η ίδια ομάδα πάει σε άλλο σημείο με δέντρο.έχει σκοτεινιάσει, αποφασίζουν να πάνε Σάββατο πρωί. ΣΑΒΒΑΤΟ 14/6/14 Η ημέρα για την αναχώρηση από τη Λυγερή είχε φτάσει. 08.00: Ανια, Γιώργος, Δημήτρης, Νίκος, Χάρις πάνε στο βάραθρο με τη μεγάλη διατομή. Κατεβαίνει ο Νίκος και η Χάρις μέχρι το σημείο που δεν χρειάζεται σχοινί. Ο Δημήτρης βρίσκει ότι είναι σημαδεμένο με την ένδειξη C3 4. Ακριβώς δίπλα υπάρχει και άλλο βάραθρο. 09.00: Άνια, Γιώργος, Δημήτρης, Χάρις πηγαίνουν σε άλλο βάραθρο 300μέτρα από το C3. Τις συντεταγμένες τις είχε στείλει ο Θωμάς. Κατέβηκε η Άνια αλλά είχε χιονούρα κάτω. 10.00: Δέντρο. Άνια, Χάρις, Γιώργος, Δημήτρης διαπιστώνουν ότι υπάρχει άνοιγμα πολύ μικρό για να χωρέσει άνθρωπος 12.00: Στάθης, Βαλάσης, Νίκος πηγαίνουν τα τρόφιμα που έχουν περισσέψει σε παρακείμενο μαντρί. 12.45: Άφιξη Εύθυμη με τα μουλάρια. Αφού ξεκουράστηκαν τα ζώα, τα φορτώσαμε και στις 13.45 ξεκινήσαμε την επιστροφή προς την τοποθεσία Αυγερινός. Στις 16.45 και χωρίς κανένα 4 14
παρατράγουδο φτάσαμε στον Αυγερινό και στα αυτοκίνητα. Πληρώσαμε, ευχαριστήσαμε τον Εύθυμη που και αυτός καταπονήθηκε να μας ανεβάσει τα ζώα στη Λυγερή και δώσαμε ραντεβού για του χρόνου. Κατευθυνθήκαμε στο Βραδέτο για μια σύντομη βόλτα και μπύρα στο καφενεδάκι του χωρίου, και στις 18.30 φύγαμε με προορισμό την Άρτα και το κτήμα του Περικλή, που μας περίμενε με πολύ ανυπομονησία, χαρά, και υπερβολικά πολύ φαί, που μετά από 1 εβδομάδα στο βουνό το κατασπαράξαμε. Έπειτα από ένα υπέροχο βράδυ με φίλους και συζητώντας την αποστολή, πέσαμε αποκαμωμένοι για ύπνο. ΚΥΡΙΑΚΗ 15/6/14 Ευχαριστήσαμε τον Περικλή για την φιλοξενία και επιστρέψαμε όλα τα μέλη στην ΑΘΗΝΑ. Το σπήλαιο με λίγα λόγια (περιγραφή) 5 Είσοδος Κατέβασμα περίπου 17 μέτρων για να συναντήσουμε την είσοδο του σπηλαίου. Υπάρχει πριν την είσοδο και σε ύψος περίπου 8 μέτρων μεγάλη χιονουρα. 5 Τα αποκόμματα της χαρτογράφησης προέρχονται από την χαρτογράφηση τουp.hatherley στο S.Worthington, Speleological Society Expedition to the Tymphe mountains, Sheffield University, Greece, 1979, σελ 16, 17. 15
Έως τα -100μ Μικρά διαδοχικά κατεβάσματα και μικρά κομμάτια οριζοντίου σπηλαίου πέτρωμα γενικά καλής ποιότητας. Εικόνα 1:Κάτοψη. Έως τα -260μ Τρία διαδοχικά κατεβάσματα περίπου 50 μέτρων το καθένα σπασμένα στα δυο. Μεγάλα προβλήματα με το αρμάτωμα καθώς το πέτρωμα είναι σαθρό και αποκολλούνται κομμάτια πετρώματος. 16
Έως τα -350μ Μικρά κατεβάσματα ενώ το σπηλαίο αρχίζει να γίνεται πιο στενό. Από τα 280 αρχίζει πλέον ο σπηλαιολόγος και βρέχεται παντού καθώς σε αυτό το στενό κομμάτι η ροη του νερού είναι έντονη. Έως -390μ Εδώ είναι το ποιο στενό κομμάτι του σπηλαίου αφού υπάρχει ένα αρκετά στενό πέρασμα 7-8 μέτρων περίπου. Μετά υπάρχουν 4 κατεβάσματα περίπου 10 μέτρων με το τελευταίο που καταλήγει στο σιφόνι να είναι 17μετρα. Έντονη ροη νερού (βρεχόμαστε πολύ) που ειδικά στο τελευταίο κομμάτι το νερό πέφτει όλο επάνω στο σπηλαιολόγο. 17
Το σιφόνι Πηγαίνει 7 μέτρα ευθεία, ενώ το βάθος αρχίζει από 40εκ και σταδιακά βαθαίνει σε 2 μέτρα, στρίβει δεξιά και αμέσως αριστερά καθοδικά για περίπου 3 μέτρα. Ο βυθός και τα τοιχώματα είναι γεμάτα με ίζημα, και η εξερεύνηση έγινε με μηδενική ορατότητα, με την ψηλάφηση δεν μπόρεσε ο δύτη να βρει προς τα πού συνεχίζει. Ανεβαίνοντας από το βάθος των 3 μέτρων, και ακριβώς από πάνω υπάρχει καμινάδα όπου επίσης δεν βρέθηκε συνέχεια. Εικόνα 2: Σκαρίφημα σιφονιού, από μνήμης. Καρατζήμας Γιώργος. 18
Υλικά Αρματώματος Για το αρμάτωμα του σπηλαίου χρησιμοποιήσαμε : 700 μέτρα σχοινί 6 80 κρίκοι 70 πλακέτες 10 περίπου ιμάντες. 60 περίπου inox βύσματα 2 δράπανα. Αριθμός σπηλαιολόγων= 21 Η Αποστολή με Αριθμούς Μέλη του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο = 21 7 Συνολική χρόνος διαμονής μέσα στο σπήλαιο= 251,5 ώρες ή 10,5 ημέρες. Περισσότερες ώρες μέσα στο σπήλαιο από έναν σπηλαιολόγο = 10,5 Ζώα που χρησιμοποιήθηκαν = 4 Βάρος υλικών srt (σκοινιά, κρίκοι, πλακέτες, κλπ) = 90 kg Βάρος υλικών κατασκήνωσης (σκηνές, τέντες, ορθοστάτες, Γεννήτρια, καύσιμα, κλπ) = 70 kg Βάρος τροφών, εξοπλισμού μαγειρείου = 140 kg Βάρος υλικών κατάδυσης = 80 k 6 Παρόλο που φαίνονται πολλά σε σχέση με το βάθος του σπηλαίου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στο αρμάτωμα μικρών καταβάσεων ακόμη και οριζοντίων τμημάτων, ώστε η μεταφορά υλικών για την κατάδυση να γίνει όσο το δυνατόν με μεγαλύτερη ασφάλεια. Στο μόνο σημείο που υπερβάλαμε είναι στο πρώτο κομμάτι μέχρι τα -100 όπου είχαμε αρκετή φύρα, περίπου 50-70 μέτρα δεν χρειάζονταν αρμάτωμα! 7 Παρότι στάλθηκαν προσκλήσεις και σε άλλους συλλόγους για συμμετοχή, για διάφορους λόγους ο καθένας δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στην αποστολή. 19
Γενικές Παρατηρήσεις!!! 1) Όσο αφορά τα ζώα, πρέπει να είναι περισσότερα από ότι λέει ο αγωγιάτης (περίπου 80κιλά το ζώο και προσοχή στον όγκο.) 2) Μεγαλύτερες μπουκάλες κατάδυσης. 3) Το αρμάτωμα από τα -100 μέχρι τα -220 περίπου χρειάζεται βελτίωση ( Σαθρό πέτρωμα ) 4) Για το νερό καλό θα είναι και εφόσον υπάρχει δυνατότητα να κρατηθεί ένα μουλάρι για μεταφορά νερού από την ασπρόβρυση(περίπου 45 απόσταση) για τις ανάγκες της κατασκήνωσης. 5) Επικοινωνία.Θα ήταν πολύτιμη για την εξοικονόμηση υπερπολύτιμου χρόνου η επικοινωνία μεταξύ σπηλαίου και βάσης. Χρήσιμο θα ήταν η εγκατάσταση field telephone(τηλέφωνο πεδίου ή μαγνητικό) 6) Λόγο υψόμετρου και θερμοκρασίας θα ήταν φρόνιμο να υπάρχει εφεδρικό μίγμα προπανίου για το μαγείρεμα. 7) Απαραίτητη για τους δύτες η χρήση στο σιφόνι, σακιδίου που να έχει μπρίκι, γκαζάκι, σούπες, αλουμινοκουβέρτες ( αυτό που είχαμε αποδείχτηκε ιδιαίτερα χρήσιμο και αναγκαίο). 8) Βουτιά είναι καλό να γίνει χωρίς πέδιλα. Είναι πολύ στενά και δεν μπορείς να γυρίσεις ενώ υπάρχει η πιθανότητα μπερδέματος μίτου με τα πέδιλα. Σηκώνεται ίζημα και είναι προτιμότερο να γίνει η προώθηση με τα χέρια. 9) Στο χώρο της κατασκήνωσης έχουν παραμείνει βάρη 7 κιλών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντική κατάδυση. 10) Χρειάζεται μια πιο στιβαρή κατασκευή τέντας στο χώρο της κατασκήνωσης και του μαγειρείου ώστε να προστατευόμαστε από τις καιρικές συνθήκες που συνήθως είναι ευμετάβλητες. Είναι σχεδόν αναγκαίο να καλύπτει και τις πλαϊνές πλευρές ( ταλαιπωρηθήκαμε πολύ από την βροχή και το χαλάζι που πέρναγε στο χώρο συγκέντρωσης). 20
Ευχαριστίες Ξεκινώντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα μέλη του ΣΠΕΛΕΟ που λόγο υποχρεώσεων δεν κατάφεραν να είναι στην αποστολή αλλά συνέβαλαν πολύ στην επιτυχία της αφού διέθεσαν χρόνο και ενέργεια και σημαντικές πληροφορίες προκειμένου να συμβάλουν στην οργάνωση της και την επιτυχία της. Το σύλλογο μας και το ΔΣ για την αμέριστη συμπαράσταση τους και την τόσο σημαντική οικονομική βοήθεια Θα ήθελα στο τέλος να ευχαριστήσω όλα τα μέλη της αποστολής για τον πολύτιμο χρόνο που διέθεσαν για την οργάνωση της, αλλά κυρίως επειδή υπερέβαλαν εαυτό και επέδειξαν φοβερό επαγγελματισμό, συνέπεια και αυταπάρνηση κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες, ώστε η επιτυχία αυτής της αποστολής για το σύλλογο να γίνει πραγματικότητα. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Αντί Επιλόγου! Η ευχή, η επόμενη αποστολή να είναι και αυτή που θα καταφέρει να βρει μια δίοδο στο σιφόνι και συνέχεια σε αυτό το τόσο απαιτητικό αλλά όμορφο σπήλαιο. Βιβλιογραφία Θωμάς Θεοδοσιάδης, Σπηλαιολογική Αποστολή στο όρος Τύμφη, Λυγερή Γκαμήλα, Σπήλαιο η τρύπα της Λυγερής, ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο., 2009, http://www.speleo.gr/gr/documents/ligeri2009.pdf S.Worthington,Speleological Society Expedition to the Tymphe mountains, Sheffield Universi ty, Greece, 1979. ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο, Αρχείο Τόμος Ιωάννινα. 21