«Tο σχολείο πλήρωσε τη βιασύνη να παραδοθεί» ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΟΥΣΗΣ Άρχισε να λειτουργεί µόλις τον περασµένο Σεπτέµβριο. Κι όµως, όλα δείχνουν πως το 2ο Λύκειο της Πρέβεζας θα καθυστερήσει να δεχθεί φέτος τους µαθητές του, αφού έχει υποστεί σηµαντικές ζηµιές από τον σεισµό της Πέµπτης. Το κτίριο που παραδόθηκε ένα µήνα πριν από τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, πέρσι, ελέγχθηκε χθες το πρωί από κλιµάκιο του Οργανισµού Σχολικών Κτιρίων. Όπως διαπιστώθηκε, αν και δεν φέρει ζηµιές στις κολόνες και δεν υπάρχει πρόβληµα στη στατικότητα του κτιρίου, εντούτοις οι ζηµιές στην τοιχοποιία είναι εκτεταµένες και οι εργασίες για την αποκατάσταση θα πάρουν χρόνο. «Το σχολείο πλήρωσε τη βιασύνη να τελειώσουν οι εργασίες για να παραδοθεί ένα µήνα πριν από τις εκλογές πέρσι», είπε στα «NEA» ο νοµάρχης Πρέβεζας κ.b. Ιωάννου, ο οποίος διαδέχθηκε τον µέχρι πέρυσι νοµάρχη κ. Τσουµάνη. Πρόσθεσε µάλιστα πως τα άλλα σχολεία της Πρέβεζας που υπέστησαν ζηµιές είναι κτίρια τριάντα ετών και επιπλέον οι ζηµιές τους είναι σε πολύ µικρότερη κλίµακα. Το τούνελ. Αµέσως µετά τον σεισµό έκλεισε προληπτικά το υποθαλάσσιο τούνελ που συνδέει το Άκτιο µε την Πρέβεζα για 45 λεπτά, προκειµένου να ελεγχθεί από µηχανικούς. Όπως διαπιστώθηκε, δεν υπήρξε κανένα πρόβληµα στο έργο από τα 6,4 Ρίχτερ που µετά τον έλεγχο αποδόθηκε και πάλι στην κυκλοφορία. Μηχανικοί βρίσκονταν σε επιφυλακή και επαναλάµβαναν τους ελέγχους, αλλά, όπως επισήµαναν, «το τούνελ αντέδρασε εξαιρετικά».
KATΟΛIΣΘHΣEIΣ Eπιχείρηση για να µεταφέρουν τους εγκλωβισµένους ΠΑΝΟΣ ΘΕΟ ΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Αποκλεισµένη παρέµενε έως χθες το βράδυ η τουριστική περιοχή του Αγίου Νικήτα της Λευκάδας εξαιτίας των κατολισθήσεων και των αποκολλήσεων βράχων. Οι δεκάδες µετασεισµοί όµως, αρκετοί από τους οποίους ήταν ισχυροί, οδήγησαν χιλιάδες τουρίστες να εγκαταλείψουν το νησί και το κοµβόι των αυτοκινήτων ήταν ατέλειωτο και χθες από την πλωτή γέφυρα της Λευκάδας µέχρι την Αµφιλοχία. Οι δυτικές περιοχές του νησιού είναι εκείνες που «ένιωσαν» περισσότερο τον σεισµό και δεκάδες σπίτια έχουν υποστεί ζηµιές. H λειτουργία στις εκκλησίες χθες έγιναν στα προαύλια, τόσο στην πόλη της Λευκάδας όσο και στα χωριά. H καταγραφή των ζηµιών συνεχιζόταν έως αργά χθες. Οι µεγαλύτερες καταστροφές έχουν γίνει στα Λαζαράτα, ενώ µια τριώροφη οικοδοµή κατέρρευσε στην περιοχή της Νεάπολης. Τραυµατίες. Το νοσοκοµείο της Λευκάδας εκκενώθηκε και οι σοβαρότερα τραυµατισµένοι µεταφέρθηκαν στα Νοσοκοµεία της Πρέβεζας και των Ιωαννίνων. Ένας Τσέχος τουρίστας νοσηλεύεται στην Εντατική στα Ιωάννινα µε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, χτυπηµένος από βράχια, καθώς επίσης και ένα ζευγάρι Σκωτσέζων τουριστών. H κατάστασή τους, ωστόσο, δεν εµπνέει καµία ανησυχία. Τα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκοµείου της Λευκάδας από τις πρώτες ώρες µετά τον σεισµό άρχισαν να λειτουργούν στο κτίριο του ηµοτικού Σχολείου που βρίσκεται δίπλα. Χωρίς ρεύµα. Ρωγµές όµως διαπιστώθηκαν στην προβλήτα του λιµανιού της Λυγιάς, αλλά και στο έδαφος της πλωτής γέφυρας, χωρίς όµως να δηµιουργείται πρόβληµα στη λειτουργία της. Το νησί έµεινε για µεγάλο διάστηµα χωρίς ρεύµα, ενώ πρόβληµα δηµιουργήθηκε και στην υδροδότηση. Έτσι, έγινε διανοµή εµφιαλωµένου νερού, θα συνεχισθεί και τις επόµενες ηµέρες, αφού όπως είπε στα «NEA» ο υφυπουργός ΠΕΧΩ Ε Γιάννης Τσακλίδης που µετέβη στο νησί, έχει διαπιστωθεί ότι δηµιουργούνται µετά τον σεισµό προβλήµατα στα δίκτυα ύδρευσης λόγω ρωγµών στο δίκτυο που δεν είναι εύκολο να διαπιστωθούν αµέσως. Ταυτόχρονα στήθηκαν επιχειρήσεις από την EMAK, τον Στρατό και το Λιµενικό για τον απεγκλωβισµό τουριστών από τις παραλίες του νησιού, στις οποίες έγιναν κατολισθήσεις. Μάλιστα, τέσσερις άνδρες της EMAK κινδύνευσαν να τραυµατισθούν από τις κατολισθήσεις κοντά στον Άγιο Νικήτα.
PIΠEΣ H δοκιµασία H ΛΕΥΚΑ Α άντεξε - και άντεξε χάρη στην αξιοποίηση της σκληρής εµπειρίας από το παρελθόν. ΣΤΕΛΝΕΙ µάλιστα τρία σαφή µηνύµατα προς όλους: ΠΡΩΤΟΝ, ότι η πιστή εφαρµογή, χωρίς παρεκκλίσεις και εκπτώσεις, της σύγχρονης αντισεισµικής τεχνολογίας στις κατασκευές... ΑΠΟΤΕΛΕΙ τη µόνη αποτελεσµατική άµυνα για την προστασία ανθρώπων και πόλεων... ΑΠΟ ένα φυσικό φαινόµενο που ούτε αποτρέπεται ούτε προβλέπεται. ΟΙ µικρές ζηµιές, σε σχέση µε το µέγεθος του σεισµού, επιβεβαίωσαν την ανάγκη να συνειδητοποιήσουν όλοι - και οι αρχές αλλά και οι πολίτες... ΟΤΙ ουδείς δικαιούται να αγνοεί τις υποδείξεις των επιστηµόνων για τήρηση, σε κάθε τεχνικό έργο, των κανόνων αντισεισµικής προστασίας... KAI επιβεβαίωσαν ότι η µικρή οικονοµική επιβάρυνση που συνεπάγεται... EINAI µηδαµινή µπροστά στο όφελος, αφού έτσι σώζονται ζωές και περιορίζονται οι ζηµιές. ΕΥΤΕΡΟΝ, ότι υπάρχουν ακόµη και ορισµένοι ασυνείδητοι... ΟΠΩΣ οι υπεύθυνοι της κατασκευής σχολείου στην Πρέβεζα, που αν και νεόδµητο υπέστη µεγάλες ζηµιές. ΓΙ' AYTH όπως και για κάθε παρόµοια περίπτωση, η ικαιοσύνη έχει τον λόγο. ΤΡΙΤΟΝ, ότι - επιτέλους - ο κρατικός µηχανισµός απέκτησε τα αναγκαία αντανακλαστικά για αποτελεσµατική αντιµετώπιση των συνεπειών τέτοιων φαινοµένων. APKEI βεβαίως η βοήθεια να φτάσει εκεί που πραγµατικά έχει ανάγκη σήµερα το νησί... ΣΤΗΝ οικονοµία δηλαδή και τον τουρισµό που δοκιµάζονται σκληρά!
Γιατί δεν θρηνήσαµε θύµατα παρά τη µεγάλη ένταση του σεισµού Tα... γερά θεµέλια στήριξαν το νησί Eίχαν τηρηθεί µε ευλάβεια οι αντισεισµικοί κανονισµοί H ευλαβική τήρηση των αντισεισµικών κανονισµών, δηλαδή τα αντισεισµικά κτίρια, έσωσαν τη Λευκάδα από µεγάλες καταστροφές, παρά το µεγάλο µέγεθος (6,4 Ρίχτερ) του σεισµού. Αυτό τονίζουν οι περισσότεροι επιστήµονες, σηµειώνοντας παράλληλα ότι η απόσταση του νησιού από το επίκεντρο, η διεύθυνση του ρήγµατος, η ώρα της δόνησης, έπαιξαν σηµαντικό ρόλο για την ελαχιστοποίηση ζηµιών και τραυµατισµών. 1. Τα αντισεισµικά κτίρια. «Το µέγεθος του σεισµού, 6,4 Ρίχτερ, ήταν αρκετά µεγάλο. Ωστόσο, η εικόνα που έχουµε δεν είναι δραµατική σε σύγκριση µε ανάλογου µεγέθους σεισµούς σε άλλες περιοχές. Το µήνυµα που παίρνουµε, είναι ότι όταν σε µία περιοχή έχουν τηρηθεί µε ευλάβεια οι αντισεισµικοί και αρχιτεκτονικοί κανονισµοί συµπεριφέρονται σωστά οι κατασκευές και δεν έχουµε καταστροφές», εξηγεί στα «NEA» ο διευθυντής του Γεωδυναµικού Ινστιτούτου Αθηνών, κ. Γιώργος Σταυρακάκης. «H Λευκάδα έχει µακρά εµπειρία σεισµών, αφού βρίσκεται στο Ιόνιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα όλος ο κόσµος, εργάτες, αρχιτέκτονες, κατασκευαστές, να τηρούν τις αντισεισµικές προδιαγραφές, ειδικά µετά τον καταστροφικό σεισµό της Κεφαλονιάς, το 1953», τονίζει ο καθηγητής Αντισεισµικής Προστασίας στο ΕΜΠ, κ. Παναγιώτης Καρύδης. «Άλλωστε, οι συνεχείς σεισµοί στην περιοχή υπενθυµίζουν το πρόβληµα». 2. H απόσταση. εν υπήρξαν εκτεταµένες ζηµιές, γιατί «το επίκεντρο ήταν µακριά από το νησί. Ακόµα και αυτά τα 30 χιλιόµετρα της απόστασης δηµιουργούν ένα "µαξιλάρι" εκτόνωσης της σεισµικής ενέργειας», λέει ο κ. Καρύδης. 3. H διεύθυνση του ρήγµατος. Σύµφωνα µε τον καθηγητή Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών κ. Ευθύµιο Λέκκα, ευνοϊκή για τη Λευκάδα ήταν και η διεύθυνση του ρήγµατος που ενεργοποιήθηκε. «Είχε διεύθυνση Βορράς - Νότος, ενώ περισσότερες ζηµιές θα είχαµε σε περίπτωση που η διεύθυνσή του ήταν Ανατολή - ύση. H ενέργεια διοχετεύθηκε κυρίως προς τη θάλασσα». 4. H ώρα. Το νησί στάθηκε τυχερό και γιατί η δόνηση έγινε νωρίς το πρωί, σηµειώνει ο κ. Λέκκας. «Αν ο σεισµός σηµειωνόταν αργότερα, όταν πολύς κόσµος θα είχε επισκεφθεί τις δηµοφιλείς δυτικές παραλίες, (Πόρτο Κατσίκι, Εγκρεµνοί, Αγ. Νικήτας κ.λπ.) ίσως υπήρχαν τραυµατισµοί λουοµένων από τις κατολισθήσεις». Κόντρα σεισµολόγων για την ένταση και τα αίτια Κόντρα ξέσπασε για µία ακόµα φορά µεταξύ των σεισµολόγων λίγες ώρες µετά την εκδήλωση του σεισµού της Λευκάδας. Αυτήν τη φορά η αντιπαράθεση επικεντρώθηκε στο µέγεθος της δόνησης, ωστόσο δεν έλειψαν οι διαφωνίες και για τα αίτια που την προκάλεσαν. Έτσι, από την µια πλευρά βρέθηκαν τα Γεωδυναµικά Ινστιτούτα Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που υπολόγιζαν το µέγεθος σε 6,4 βαθµούς της κλίµακας Ρίχτερ, και από την άλλη το Πανεπιστήµιο της Πάτρας που έδωσε 5,9 Ρίχτερ.
«Σε κάθε σεισµό υπάρχουν µικροδιαφορές στον υπολογισµό του µεγέθους», εξηγεί ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών κ. Ευθύµιος Λέκκας. «Τα όργανα αλλά και η µεθοδολογία του κάθε επιστηµονικού ινστιτούτου διαφέρουν και µπορεί να δώσουν διαφορές στο µέγεθος. Ωστόσο, από το 5,9 έως το 6,4 η διαφορά είναι µεγάλη», συµπληρώνει. «Ξεφεύγει από τα όρια του στατιστικού λάθους». Ο οµότιµος καθηγητής Σεισµολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου κ. Βασίλης Παπαζάχος δήλωνε την Πέµπτη ότι «η Πάτρα δεν µπορεί να υπολογίσει καλά το µέγεθος και αυτό είναι γνωστό. Το µέγεθος του σεισµού ήταν από 6,2 µέχρι 6,4 Ρίχτερ, όπως τον κατέγραψαν και τα ξένα ινστιτούτα». Πράγµατι, τόσο το Αµερικανικό όσο και το Σουηδικό Γεωδυναµικό Ινστιτούτο υπολόγισαν ότι το µέγεθος του σεισµού κυµαινόταν από 6,1 έως 6,4 βαθµούς. «Σέβοµαι την ηλικία του και την προσφορά του και δεν µου επιτρέπεται να αντιπαρατεθώ», απάντησε ο καθηγητής Σεισµολογίας κ. Άκης Τσελέντης. «Αυτός όµως δεν σέβεται τους κατοίκους των νησιών», πρόσθεσε. «Έχω 17 όργανα στην περιοχή, από τα πιο αξιόπιστα, και δεν επιτρέπω σε κανέναν να τα αµφισβητήσει», συµπλήρωσε ο ίδιος, ενώ τόνισε ότι «οι συνάδελφοι των Γεωδυναµικών Ινστιτούτων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τηλεφωνήθηκαν και συνεννοήθηκαν µεταξύ τους ως προς την εκτίµηση του µεγέθους του σεισµού»... Ευαίσθητη παράµετρος.την πεποίθησή του ότι ο χθεσινός σεισµός ήταν ο κύριος και ότι το µέγεθός του ήταν 6,4 βαθµοί της κλίµακας Ρίχτερ διατύπωσε και ο σεισµολόγος του Γεωδυναµικού Ινστιτούτου Αθήνας, κ. Γεράσιµος Παπαδόπουλος. «Είναι εξαιρετικά ευαίσθητη η παράµετρος του µεγέθους ενός σεισµού, για να βγάζουµε τόσο αυθαίρετα συµπεράσµατα», συµπλήρωσε σχολιάζοντας τις δηλώσεις Τσελέντη. ιαφωνίες σηµειώθηκαν, ωστόσο, και στα αίτια που προκάλεσαν τον σεισµό. Ο κ. Παπαδόπουλος σηµείωσε ότι ο σεισµός δεν έχει καµία σχέση µε τον καταστρεπτικό σεισµό του 1953, καθώς προέρχεται από ένα διαφορετικό ρήγµα, το οποίο ενεργοποιείται κάθε 40 µε 50 χρόνια και ειδικότερα είχε ενεργοποιηθεί την τελευταία φορά στις 22 Απριλίου του 1948, µε ένταση 6,5 Ρίχτερ και παλαιότερα, τον Νοέµβριο του 1914, µε 6,3 Ρίχτερ. Σχετικά µε το αν ο σεισµός αυτός µπορεί να ενεργοποιήσει άλλα ρήγµατα, ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι όπως προκύπτει από τα µέχρι στιγµής στοιχεία, η πιθανότητα αυτή είναι πολύ µικρή, καθώς και ότι επιστηµονικά το ενδεχόµενο αυτό συνιστά την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Ο κ. Τσελέντης, από τη δική του πλευρά, σηµείωνε ότι είναι πολύ νωρίς ακόµα για να βγάλουµε συµπεράσµατα, ενώ σε ερώτηση αν περιµένει την εκδήλωση τσουνάµι στις θάλασσες του Ιονίου απάντησε ότι τίποτα δεν αποκλείεται.
«Γύρω µας σπασµένα κεραµίδια. Kαι πανικός. Οι γονείς βγήκαν στον δρόµο µε τα παιδιά τους. Οι συναγερµοί των αυτοκινήτων χτυπούσαν δαιµονισµένα...» Tο κλάµα των παιδιών δεν σταµατούσε Tα εφιαλτικά δευτερόλεπτα του σεισµού σε... πρώτο πρόσωπο ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ Ο πατέρας µου, βιοπαλαιστής ψαράς, µε εξηντάχρονη θητεία στη θάλασσα, επέµενε τις τελευταίες εβδοµάδες ότι τα «θαλάσσια ρεύµατα κινούνται παράξενα και θα γίνει σεισµός...». εν του δώσαµε σηµασία. H Λευκάδα άλλωστε έχει «φίλο» τον σεισµό. ΛΕΥΚΑ Α Στις 8.20 το πρωί της Πέµπτης, παραµονή της Παναγίας, ο Εγκέλαδος ξαναχτύπησε τη Λευκάδα µε 6,4 Ρίχτερ. Αµέσως ξύπνησαν οι µνήµες. Είχα ακούσει για τους µεγάλους σεισµούς του 1948 και του 1953. Άλλωστε µαθητής στο Γυµνάσιο θυµάµαι τις συχνές επισκέψεις του Εγκέλαδου. Ζηµιές σε παλαιά - κυρίως - κτίρια προκάλεσε ο σεισµός της Πέµπτης. Όµως οι τουρίστες εγκαταλείπουν τη Λευκάδα και από τον φόβο των συνεπειών Μαζί µε την οικογένειά µου κοιµόµασταν στο παλιό, των µετασεισµών. Ήταν ένα αντισεισµικό σπίτι (µια ελαφρά κατασκευή της ισχυρό σοκ στους επαγγελµατίες δεκαετίας του '50), στην παλιά πόλη της Λευκάδας. του νησιού. Σίγουρα θα Πετάχτηκα έντροµος. «Τα παιδιά, τα παιδιά!», χρειαστεί αρκετός χρόνος για να φώναξα δυνατά και έτρεξα στο διπλανό δωµάτιο. Ο ορθοποδήσουν Παναγιώτης και η Μυρτώ έβαλαν τα κλάµατα. Ο µικρός Γιωργάκης, ο ανιψιός µου, µόλις 18 µηνών, δεν µπορούσε να σταµατήσει. Ήταν η πρώτη φορά που ζούσαν µια τέτοια τροµακτική εµπειρία. H δόνηση ήταν µεγάλη. Με βουητό. Το παλιό ρολόι έπεσε από τον τοίχο. Μαζί του και όλες σχεδόν οι φωτογραφίες, τα βάζα, οι κορνίζες. Το σπίτι γέµισε ρωγµές. υο τοίχοι έπεσαν από την κρεβατοκάµαρα. Ευτυχώς δεν έπαθε κανείς µας τίποτε. Βεβαιώθηκα ότι ήταν όλοι καλά, άρπαξα τη φωτογραφική µηχανή και βγήκα στον δρόµο. Ο απέναντι τοίχος είχε καταρρεύσει, ενώ τα κεραµίδια από τα περισσότερα σπίτια είχαν γεµίσει τους δρόµους. H Ευγενία Μπόρσα, η γειτόνισσά µας, ήταν ξυπόλητη στον δρόµο. Καθισµένη, κρατώντας το κεφάλι της είχε ξεσπάσει σε λυγµούς. «Παναγία µου, βοήθεια, σώσε µας!» φώναζε. Γύρω µας σπασµένα κεραµίδια. Και πανικός. Οι γονείς βγήκαν στον δρόµο µε τα παιδιά τους. Οι συναγερµοί των αυτοκινήτων χτυπούσαν δαιµονισµένα. Άρχισα να βγάζω φωτογραφίες. Ο ιδρώτας άρχισε να τρέχει από το µέτωπό µου. Πανικός. Έτρεξα µέσα σε συντρίµµια σε σπασµένα τζάµια, σε φωνές και προσπαθούσα να φωτογραφίσω. Όµως, φωτογραφίζεται ο πανικός, ο φόβος; «Αυτός ο σεισµός ήταν ο πιο ισχυρός µετά το 1953», έλεγε ο Κώστας Περδικάρης. Ωστόσο, προσθέτει ο κ. Λάκης Μαµαλούκας, εκδότης της εφηµερίδας «Λευκάς», ο τελευταίος πιο ισχυρός σεισµός µεγέθους 7,2 Ρίχτερ έγινε στις 30 Ιουνίου 1948. Μάλιστα, η Καλοµοίρα Κατωπόδη παρατηρεί ότι εάν αυτός σεισµός είχε εκδηλωθεί σε άλλη πόλη, θα θρηνούσαµε θύµατα, αφού η Λευκάδα έχει εντυπωσιακές αντισεισµικές κατασκευές. Στην κεντρική αγορά της Λευκάδας σχεδόν όλα τα καταστήµατα είχαν µεγάλες ζηµιές. Σπασµένες τζαµαρίες, πεσµένα ράφια. Απόγνωση. Σε πολλά σπίτια οι υλικές ζηµιές ήταν µεγάλες. Πεσµένες σκεπές και τοίχοι, µεγάλες
ρωγµές. Στη Νεάπολη το «σπίτι του Γιώργου Βρεττού» έγειρε, θυµίζοντας τον Πύργο της Πίζας. Από το νοσοκοµείο µεταφέρθηκαν οι ασθενείς στο γειτονικό δηµοτικό σχολείο. Νοσοκόµες, γιατροί και ασθενοφόρα έτρεχαν σαν δαιµονισµένα. H κινητοποίηση από το EKAB ήταν πράγµατι εντυπωσιακή. έκα ασθενοφόρα κατέφθασαν από τα Γιάννενα. Οι βαρύτερα τραυµατισµένοι µεταφέρθηκαν στο νοσοκοµείο των Ιωαννίνων ενώ σε συναγερµό τέθηκε το νοσοκοµείο της Πρέβεζας. Οι τραυµατίες έφθασαν τους δεκαεπτά από τους οποίους οι τέσσερις είναι σοβαρά. Ευτυχώς που δεν υπάρχουν νεκροί. Ένα µεγάλο σύννεφο σκόνης είχε σκεπάσει την περιοχή του Άι-Γιάννη, στα βόρεια της πόλης. Ήταν από την κατολίσθηση στον Άγιο Νικήτα, στα δυτικά του νησιού. Τουρίστες αποκλείστηκαν στα Πευκούλια ενώ πολλά αυτοκίνητα είχαν καταπλακωθεί. Οι παραλίες στο Πόρτο Κατσίκι και στους Εγκρεµνούς υπέστησαν κατολισθήσεις. Οι ώρες περνούσαν. Φάνηκαν δυο ελικόπτερα. Οι αρµόδιοι του υπουργείου Εσωτερικών, της Πυροσβεστικής, της Πολιτικής Προστασίας είχαν κινητοποιηθεί. Πήγα στη γέφυρα, την πλωτή γέφυρα που συνδέει τη Λευκάδα µε τη γειτονική Ακαρνανία. Χιλιάδες τουρίστες εγκατέλειπαν το νησί. Ο σεισµός είχε διαλύσει τις διακοπές τους. Και µαζί έδωσε ένα πλήγµα στον τουρισµό. Ήταν ένα ισχυρό σοκ στους επαγγελµατίες του νησιού. Και σίγουρα θα χρειαστεί πολύς χρόνος, αλλά και η βοήθεια του κράτους για να ορθοποδήσουν. Αργά το απόγευµα της Πέµπτης άρχισε έξω από το ηµαρχείο να µοιράζονται σκηνές και µπουκάλια µε εµφιαλωµένο νερό. H γειτονική εκκλησία, η Παναγία των Ξένων, κρίθηκε ακατάλληλη και «µεταφέρθηκε» στο γειτονικό πάρκο. H νύχτα προβλεπόταν εφιαλτική. Με κάθε τρόπο προσπάθησα να καθησυχάσω τα παιδιά µου. Ο φόβος είχε φωλιάσει µέσα τους. Ο Παναγιώτης, 11 ετών, είχε ακούσει από το σχολείο του για τον σεισµό και τις προφυλάξεις. H 8χρονη Μυρτώ είχε φοβηθεί περισσότερο απ' όλους. Ένα αόρατο χέρι... H γη σειόταν συνέχεια. Λες και το νησί ήταν ένα άδειο κουτί που κάποιο αόρατο χέρι το κουνούσε αδιάκοπα. Οι µετασεισµοί ήταν ισχυροί. Προσπάθησα να συγκεντρωθώ. Να πείσω τα παιδιά µου ότι δεν κινδυνεύουν. Όλη τη νύχτα κοιµηθήκαµε αγκαλιά στο πάτωµα. Εγώ µε τα µάτια καρφωµένα στο ταβάνι και τις σκέψεις κουβάρια. εν έκλεισα µάτι. Ευτυχώς που οι δονήσεις ήταν ασθενείς. Ξηµέρωσε της Παναγίας µε τη Λευκάδα να προσεύχεται. Να προσπαθεί να κλείσει τις πληγές που άφησε στο πέρασµά του ο σεισµός. Και ο πατέρας µου έφυγε για ψάρεµα. Ήµουν σίγουρος ότι πήγε για να «συναντήσει» τα θαλάσσια ρεύµατα...
Kανένα µέτρο προστασίας, παρά τον χάρτη επικινδυνότητας που σχεδιάστηκε ύστερα από µελέτη του Πανεπιστηµίου της Aθήνας εν... άκουσαν την προειδοποίηση «Kαµπανάκι» από το '99 για κατολισθήσεις στις δηµοφιλέστερες παραλίες Προειδοποίηση από το 1999 είχαν κάνει οι επιστήµονες για τις περιοχές της Λευκάδας που θα κινδύνευαν περισσότερο σε έναν σεισµό. Οι περιοχές στις οποίες εντοπίζονται τα µεγαλύτερα προβλήµατα από τον προχθεσινό σεισµό είναι ακριβώς αυτές που περιελάµβανε µελέτη του Πανεπιστηµίου της Αθήνας για λογαριασµό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. H µελέτη που έγινε από τον καθηγητή Γεωλογίας Ευθύµιο Λέκκα, προειδοποιούσε ότι σχεδόν ολόκληρη η δυτική πλευρά της Λευκάδας - όπου βρίσκονται και οι δηµοφιλέστερες παραλίες - ήταν επικίνδυνη για κατολισθήσεις και καταπτώσεις. Ωστόσο, καµία µέριµνα δεν είχε ληφθεί µετά τις προειδοποιήσεις των επιστηµόνων µέχρι τον σεισµό. Στη µελέτη του Πανεπιστηµίου της Αθήνας είχαν καταγραφεί όλα τα σηµεία που ήταν πιθανόν έπειτα από έναν σεισµό να υποστούν καθιζήσεις, ενώ είχαν χαρτογραφηθεί και όλα τα ρήγµατα (ενεργά, πιθανά ενεργά, ανενεργά) της Λευκάδας. Σε οριακή κατάσταση. «ιαπιστώσαµε ότι βρίσκονταν σε οριακή κατάσταση για κατολίσθηση τα πρανή στις δυτικές παραλίες. ηλαδή στο Πόρτο Κατσίκι, τους Εγκρεµνούς, τον Άγιο Νικήτα. Παρουσιάζουν υψηλή επικινδυνότητα», τονίζει ο κ. Λέκκας. Κάτι που επιβεβαιώθηκε άλλωστε, αφού κατολισθήσεις σηµειώθηκαν σε αρκετές παραλίες της υτικής Λευκάδας. Τις επικίνδυνες περιοχές για κατολισθήσεις και καταπτώσεις και τα επικίνδυνα σηµεία για καθιζήσεις ύστερα από έναν σεισµό στη Λευκάδα είχε επισηµάνει και χαρτογραφήσει µε επιτόπια µελέτη πριν από 3 χρόνια επιστηµονική οµάδα του Τµήµατος Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, επικεφαλής της οποίας ήταν ο καθηγητής κ. Ευθύµιος Λέκκας. Οι ερευνητές κατέγραψαν αναλυτικά και όλα τα ρήγµατα του νησιού «Είχαµε πράγµατι κατολισθήσεις σ' αυτές τις περιοχές, οι οποίες µάλιστα µπορούν να γίνουν ακόµα πιο επικίνδυνες µε τους µετασεισµούς που ακολουθούν». Στη δυτική πλευρά. Όπως δείχνει ο χάρτης που έφτιαξε η οµάδα του καθηγητή, σχεδόν όλη η δυτική πλευρά του νησιού έχει τέτοια επικίνδυνα σηµεία. Παρεµβάσεις, όπως λέει ο κ. Λέκκας, θα µπορούσαν να είχαν γίνει σε κάποια σηµεία, «όπου ήταν δυνατόν, µε κατασκευή τοίχων αντιστήριξης στα πρανή για προστασία από τις κατολισθήσεις». Σε αρκετές απ' αυτές τις παραλίες δεν έχουν τοποθετηθεί ούτε οι απλές πινακίδες που να προειδοποιούν τους επισκέπτες ότι υπάρχει κίνδυνος κατολισθήσεων. Σύµφωνα µε τον καθηγητή πάντως, «ο χάρτης ακόµα και σήµερα παραµένει χρήσιµος για την προστασία του νησιού» H µελέτη κατέγραψε επίσης και τις περιοχές της Λευκάδας που είναι επικίνδυνες για καθιζήσεις και ρευστοποιήσεις (όταν στερεό πέτρωµα υγροποιείται και το έδαφος βυθίζεται) ύστερα από έναν σεισµό. Αυτές βρίσκονται κυρίως στο βόρειο και βορειοανατολικό τµήµα της Λευκάδας (9 σηµεία), δηλαδή στην πρωτεύουσα και τις γύρω περιοχές, έως το λιµάνι της Λυγιάς. Τα συµπεράσµατα µάλιστα επιβεβαιώθηκαν, αφού
καθιζήσεις µετά τον σεισµό υπήρξαν τόσο στο κέντρο της Λευκάδας (γέφυρα, δρόµοι κ.λπ.) όσο και στο λιµάνι της Λυγιάς. Στο νότιο τµήµα επικίνδυνα θεωρούνται 4 σηµεία πάνω από τον κόλπο της Βασιλικής. Τα ρήγµατα. Στον αναλυτικό χάρτη που έφτιαξε η οµάδα του Πανεπιστηµίου υπάρχουν και όλα τα ρήγµατα (ενεργά, πιθανά ενεργά, ανενεργά). Πολλά από τα ενεργά βρίσκονται στη δυτική πλευρά, ενώ τα πιθανά ενεργά είναι διασκορπισµένα σε όλο το νησί. Όπως ανέφερε στα «NEA» ο κ. Λέκκας, κανένα από αυτά τα ρήγµατα δεν ενεργοποιήθηκε µε τον σεισµό. Ωστόσο, «είναι ρήγµατα που διαµορφώνουν τις εντάσεις και τις ζηµιές, όπως συνέβη δυτικά µε την πρόκληση κατολισθήσεων». Ρεπορτάζ: Ματίνα Ηρειώτου, Μάνος Χαραλαµπάκης, Χρήστος Μανωλάς, Κώστας Καντούρης
SΟS εκπέµπουν οι ξενοδόχοι της Λευκάδας βλέποντας τους παραθεριστές να εγκαταλείπουν το νησί Έκκληση στους τουρίστες «Aπολύτως ασφαλή τα ξενοδοχεία» ΚΩΣΤΑΣ ΝΤΕΛΕΖΟΣ ραµατικό SOS εκπέµπουν οι ξενοδόχοι της Λευκάδας που βλέπουν τους τουρίστες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, να εγκαταλείπουν το νησί στην κορύφωση της φετινής τουριστικής περιόδου. Οι περισσότεροι ξένοι έφυγαν από τη Λευκάδα όχι τόσο επειδή δεν εµπιστεύονται τις εγκαταστάσεις που τους φιλοξενούν, αλλά για τον φόβο αποκλεισµού κάποιου τµήµατος του οδικού δικτύου (από τις κατολισθήσεις βράχων - εδαφών). Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λευκάδας κ. Θεόδωρος Κονδυλάτος, διαβεβαιώνει ότι, από τους ελέγχους που έγιναν, διαπιστώθηκε ότι κανένα ξενοδοχείο δεν έπαθε την παραµικρή ζηµιά από τον µεγάλο σεισµό της 14ης Αυγούστου και πως η διαµονή σε όλες τις ξενοδοχειακές µονάδες είναι ασφαλής. Θεόδωρος Κονδυλάτος: «Τα διάφορα ετοιµόρροπα κτίρια που δείχνουν τα τηλεοπτικά κανάλια είναι πολύ παλαιά στην κατασκευή τους», τονίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λευκάδας Θέλουµε να επισηµάνουµε, τονίζει ο κ. Κονδυλάτος, ότι «τα διάφορα ετοιµόρροπα κτίρια που δείχνουν τα τηλεοπτικά κανάλια είναι πολύ παλαιά στην κατασκευή τους». Οικοδοµικός κανονισµός. Στη Λευκάδα - προσθέτει χαρακτηριστικά - µετά το 1980 για την κατασκευή κτιρίων εφαρµόζεται ο αυστηρότερος οικοδοµικός κανονισµός. «Για τη στατική επάρκεια των κτιρίων ισχύει συντελεστής σεισµικότητας 0,16, δηλαδή ο ίδιος συντελεστής που ισχύει και στην Ιαπωνία, την πλέον σεισµογενή χώρα στον κόσµο».
Καθησυχάζουν οι σεισµολόγοι για «το σύνδροµο της Kεφαλονιάς» «Το σύνδροµο της Κεφαλονιάς» ανησυχεί τους κατοίκους των Ιονίων νήσων. Μπορεί ο σεισµός που σηµειώθηκε το πρωί της Πέµπτης να ήταν µάλλον ο κύριος, σύµφωνα µε τους σεισµολόγους, ωστόσο οι Το πρωτοσέλιδο των «ΝΕΩΝ» κάτοικοι της Λευκάδας - ειδικά οι µεγαλύτεροι σε στις 14 Αυγούστου του 1953, ηλικία - δεν εφησυχάζουν. Το ιστορικό προηγούµενο δύο µέρες µετά τον κύριο σεισµό τους κάνει εξαιρετικά επιφυλακτικούς σε αυτές τις των 7,2 Ρίχτερ διαβεβαιώσεις. Θυµούνται ότι και το 1953, στις 9 Αυγούστου, άκουγαν από τον κρατικό ραδιοφωνικό σταθµό τις ίδιες διαβεβαιώσεις από τους επιστήµονες εκείνης της εποχής. Μόλις είχε συµβεί ο µεγάλος σεισµός 6,5 Ρίχτερ που είχε συνταράξει την Κεφαλονιά και όλα τα Ιόνια Νησιά. Στις 12 Αυγούστου, 4 ολόκληρες ηµέρες µετά την πρώτη δόνηση, έγινε ο µεγάλος, ο κύριος σεισµός, µε το ίδιο επίκεντρο, µεγέθους 7,2 βαθµών της κλίµακας Ρίχτερ. Τετρακόσιοι πενήντα πέντε νεκροί, χιλιάδες τραυµατίες, δεκάδες σπίτια, εκκλησίες και δρόµοι κατεστραµµένα ήταν ο τραγικός απολογισµός. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, κ. Ευθύµιος Λέκκας θεωρητικά δεν αποκλείεται να συµβεί πάλι κάτι τέτοιο. «Είναι ένα ενδεχόµενο πιθανό σε όλους τους σεισµούς. Εάν δεν περάσουν αρκετές ηµέρες, ακόµα και µήνες δεν µπορούµε να είµαστε σίγουροι. Το πλήθος των µετασεισµικών δονήσεων που σηµειώθηκαν ωστόσο µας δείχνει ότι εκτονώνεται η κατάσταση». Και ο Γεράσιµος Παπαδόπουλος, σεισµολόγος του Γεωδυναµικού Ινστιτούτου Αθηνών, εκτιµά πως µάλλον πρόκειται για τον κύριο σεισµό, χωρίς να αποκλείει ένα ισχυρό µετασεισµό. Επιφυλακτικός εµφανίζεται ο οµότιµος καθηγητής Σεισµολογίας Βασίλης Παπαζάχος: «Το θέµα είναι στατιστικό. Από την καταγραφή της σεισµικής δραστηριότητας που θα εξελιχθεί τις επόµενες ώρες, θα µπορέσουµε να εκτιµήσουµε µε βεβαιότητα αν ο χθεσινός ήταν ο κύριος σεισµός».
Πέτυχε η κινητοποίηση του κρατικού µηχανισµού ΛΟΥΚΑΣ ΗΜΑΚΑΣ Μάχη µε τον χρόνο (και τις εντυπώσεις) έδωσε και κέρδισε από την πρώτη στιγµή η κυβέρνηση για την αντιµετώπιση των συνεπειών του σεισµού στη Λευκάδα. H κινητοποίηση του συνόλου των εµπλεκοµένων υπηρεσιών του κρατικού µηχανισµού και η επί τόπου φυσική παρουσία της πολιτικής ηγεσίας ήταν τα δύο στοιχήµατα που, όπως και στους σεισµούς του 1999, προσπάθησε να κερδίσει η κυβέρνηση. Το µεγάλο άγχος του Πρωθυπουργού κ. K. Σηµίτη, που µόλις ενηµερώθηκε για τον σεισµό, σήκωσε το τηλέφωνό του και άρχισε να δίνει εντολές, ήταν µήπως ο «ιός» του εκαπενταύγουστου είχε χτυπήσει τον κρατικό µηχανισµό. Οι εµπλεκόµενοι υφυπουργοί Εσωτερικών, ηµόσιων Έργων και ηµόσιας Τάξης κ.κ. Λ. Παπαδήµας,Γ. Τσακλίδης και Π. Τσερτεκίδης, η γενική γραµµατέας της Περιφέρειας, ο αρχηγός της Πυροσβεστικής Π. Φούρλας, κλιµάκιο του ΓΕΕΘΑ και άλλοι κρατικοί παράγοντες επί τόπου και µε τις τοπικές αρχές συγκρότησαν αµέσως συντονιστικό και εκτελεστικό όργανο µε βάση τα υφιστάµενα σχέδια πολιτικής προστασίας. Πέραν της αντιµετώπισης των άµεσων προβληµάτων, ο Πρωθυπουργός έδωσε έµφαση στην εµπέδωση αισθήµατος σιγουριάς και ασφάλειας στους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν, ιδιαίτερα µάλιστα, καθώς πρόκειται για µέρη µε πολύ τουρισµό. Στο πλαίσιο αυτό έκανε προσωπική δήλωση από τη Σίφνο επισηµαίνοντας τον ρόλο που έπαιξε η συστηµατική αντισεισµική θωράκιση που εφαρµόζεται εδώ και πολλά χρόνια, αναφερόµενος στις περιορισµένες ζηµιές που υπήρξαν. Παράλληλα έδωσε εντολή να διανυκτερεύσουν τα µέλη της κυβέρνησης, ενώ χθες µετέβη στη Λευκάδα και είχε σύσκεψη µε τους παράγοντες του τουρισµού ο αρµόδιος υφυπουργός κ. Γεωργακόπουλος. Για την τόνωση του τουρισµού θα γίνει προβολή της Λευκάδας, ενίσχυση του φεστιβάλ της κ.ά., ενώ τονίστηκε ότι οι ξενοδοχειακές µονάδες του νησιού δεν έχουν υποστεί ζηµιές. Από την πλευρά της N.. µετέβη στη Λευκάδα κλιµάκιο από βουλευτές της (κ.κ. Αγγελόπουλος, Καµµένος και Σαλµάς). Σε ανακοινώσεις τους KKE, ΣΥΝ και ΗΚΚΙ τονίζουν ότι προέχει η επούλωση των πληγών και η αντισεισµική θωράκιση της χώρας.