Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 462 final Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα μετά τον σεισμό που έπληξε τα Ιόνια Νησιά τον Νοέμβριο του 2015 EL EL

2 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η παρούσα απόφαση καλύπτει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής το «Ταμείο») για ποσό ύψους EUR μετά τον σεισμό στην Ελλάδα. Δεδομένου ότι η κινητοποίηση του Ταμείου θα χρηματοδοτηθεί στο σύνολό της με την εν μέρει χρησιμοποίηση των EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεις πληρωμών που έχουν ήδη εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2016, δεν απαιτείται διορθωτικός προϋπολογισμός. 2. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΟΙ Στις 5 Φεβρουαρίου 2016, η Επιτροπή έλαβε αίτηση για την παροχή οικονομικής ενίσχυσης από το Ταμείο σχετικά με καταστροφή στην Ελλάδα (σεισμική δόνηση που έπληξε την περιφέρεια των Ιονίων Νήσων και ιδιαίτερα τα νησιά Κεφαλονιά και Λευκάδα) η οποία συνέβη στις 17 Νοεμβρίου Η Επιτροπή εξέτασε διεξοδικά την εν λόγω αίτηση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 (εφεξής «ο κανονισμός»), και ιδίως τα άρθρα 2, 3 και 4. Τα σημαντικότερα στοιχεία των εκτιμήσεων ορίζονται κατωτέρω. (1) Η Ελλάδα υπέβαλε την αίτησή της για οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο στις 5 Φεβρουαρίου 2016, εντός προθεσμίας 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 17 Νοεμβρίου 2015 (Λευκάδα). Η αίτηση υποβλήθηκε ως «περιφερειακή καταστροφή» σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού. Μετά από έρευνα που διεξήγαγε η Επιτροπή υποβλήθηκαν επικαιροποιημένες πληροφορίες στις 9 Μαρτίου (2) Κατά την υποβολή της αίτησής της, η Ελλάδα ζήτησε την καταβολή προκαταβολής επί των προβλεπόμενων ενισχύσεων από το Ταμείο. Μετά την προκαταρκτική εκτίμηση της αίτησης, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πληρούνται οι όροι που προβλέπονται στο άρθρο 4α του κανονισμού. (3) Σύμφωνα με την απόφαση C(2016) 1772 της Επιτροπής, της 18ης Μαρτίου 2016, χορηγήθηκε προκαταβολή ύψους EUR, η οποία αντιπροσώπευε το 10 % της προβλεπόμενης οικονομικής ενίσχυσης από το Ταμείο. (4) Οι ελληνικές αρχές εκτίμησαν αρχικά τις συνολικές άμεσες ζημίες σε EUR. Στις 9 Μαρτίου 2016, οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν επικαιροποίηση της αίτησης στην οποία η συνολική άμεση ζημία ανερχόταν σε EUR. Το επικαιροποιημένο ποσό της ζημίας, αντιπροσωπεύει το 2,1 % του περιφερειακού ΑΕγχΠ της συγκεκριμένης περιφέρειας NUTS 2 Ιονίων Νήσων (3 137 εκατ. EUR με βάση στοιχεία του 2014 της Eurostat 2 για τον κωδικό EL62) και, επομένως, υπερβαίνει το κατώτατο όριο του 1,5 % του περιφερειακού ΑΕγχΠ που ορίζεται στον κανονισμό για να χαρακτηριστεί ως περιφερειακή καταστροφή. 1 2 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ L 311 της , σ. 3. Αυτό βασίζεται στα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, που ελήφθησαν τον Μάιο Τη στιγμή παραλαβής της αίτησης το κατώτατο όριο υπολογίστηκε βάσει προσωρινών (υψηλότερων) στοιχείων σε ποσό ύψος 48,7 εκατ. EUR, το οποίο, στη συνέχεια, μειώθηκε σε 47,1 εκατ. EUR. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις το εν λόγω όριο καλύπτεται χωρίς να επηρεάζεται το ποσό της προτεινόμενης ενίσχυσης. EL 2 EL

3 (5) Ο προσδιορισμός του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης από το Ταμείο γίνεται με βάση τις συνολικές άμεσες ζημίες. Η οικονομική ενίσχυση μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για επείγουσες ενέργειες πρώτης ανάγκης και για ενέργειες αποκατάστασης, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 του κανονισμού. (6) Όσον αφορά τον αντίκτυπο και τις επιπτώσεις της σεισμικής δόνησης, η καταστροφική σεισμική ακολουθία που έπληξε τη Λευκάδα το πρωί της 17ης Νοεμβρίου 2015 ήταν μεγέθους έως 6,1 της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ καταγράφηκαν ζημίες και στα βόρεια τμήματα της Ιθάκης και της Κεφαλονιάς. Ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί. Δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους και οκτώ τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με ειδικούς σεισμολόγους η δόνηση μετατόπισε τη Λευκάδα κατά 36 εκατοστά προς τον Νότο. Το Ελληνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας ενεργοποιήθηκε αμέσως παρέχοντας προσωρινή φιλοξενία-στέγαση και σίτιση στους σεισμοπλήκτους. Από τον σεισμό υπέστησαν ζημίες 120 κατοικίες, εκ των οποίων 20 κρίθηκαν ακατάλληλες. Επιπλέον, αναφέρθηκαν εκτεταμένες ζημίες στα επαρχιακά και δημοτικά δίκτυα υποδομών, σε ιδιωτικά και δημόσια κτήρια (μεταξύ άλλων στο τοπικό νοσοκομείο) και σε λοιπές υποδομές (λιμάνια, βιολογικά δίκτυα) αλλά και σε πολιτιστικά μνημεία (κυρίως εκκλησίες). Ορισμένες από τις σημαντικότερες, από τουριστική άποψη, παραλίες στα δυτικά του νησιού καταστράφηκαν καθώς καλύφθηκαν από κατολισθήσεις. (7) Το κόστος των ουσιωδών ενεργειών έκτακτης ανάγκης που είναι επιλέξιμες δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 2 του κανονισμού εκτιμήθηκε από τις ελληνικές αρχές σε 52,374 εκατ. EUR και κατανεμήθηκε ανά είδος ενέργειας. Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά τον τομέα των μεταφορών και υπερβαίνει τα 38 εκατ. EUR. Το δεύτερο μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία υπερβαίνει τα 7 εκατ. EUR. (8) Η πληγείσα περιφέρεια αποτελεί «λιγότερο αναπτυγμένη περιφέρεια» στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων ( ). Οι ελληνικές αρχές δεν δήλωσαν στην Επιτροπή την πρόθεση να ανακατανείμουν τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα των ΕΔΕΤ σε μέτρα αποκατάστασης. (9) Όσον αφορά την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών δεν εκκρεμεί επί του παρόντος διαδικασία επί παραβάσει. Η Ελλάδα, μία από τις πρώτες σε σεισμική δραστηριότητα χώρες της Ευρώπης, έχει προβεί στη δημιουργία ενός πλαισίου πρόληψης και διαχείρισης κινδύνου φυσικών καταστροφών. Ο πρώτος Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός (Ε.Α.Κ.-2000) τέθηκε σε ισχύ το 1959 και έχει υποστεί πολλές τροποποιήσεις. Το 2003 συμπεριλήφθηκε στον κανονισμό ο Νέος Χάρτης Ζωνών Σεισμικής Επικινδυνότητας. Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και εποπτεύεται από το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με στόχο την ελαχιστοποίηση των καταστροφικών επιπτώσεων των σεισμών. (10) Κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, δεν είχε κινηθεί για την Ελλάδα διαδικασία επί παραβάσει σχετικά με την ενωσιακή νομοθεσία που αφορά τον χαρακτήρα της καταστροφής. (11) Οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες. EL 3 EL

4 3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ O κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο , και ιδίως το άρθρο 10 επιτρέπει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «το Ταμείο»), εντός του ετήσιου ανώτατου ορίου των EUR (τιμές 2011), πάνω από τα κονδύλια των σχετικών τομέων του δημοσιονομικού πλαισίου. Οι όροι επιλεξιμότητας για το Ταμείο εκτίθενται αναλυτικά στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 661/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σημείο 11 της διοργανικής συμφωνίας, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 4 (ΔΣ) καθορίζει τις λεπτομέρειες για την κινητοποίηση του Ταμείου. Δεδομένου ότι η αλληλεγγύη αποτελούσε τον κύριο λόγο ίδρυσης του Ταμείου, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση από το Ταμείο πρέπει να είναι σταδιακή. Αυτό σημαίνει ότι, σύμφωνα με την προγενέστερη πρακτική, το μέρος των ζημιών που υπερβαίνει το κατώτατο όριο «μείζονος καταστροφής» για την κινητοποίηση του Ταμείου (δηλαδή, το 0,6% του ΑΕΕ ή 3 δισεκατ. EUR σε τιμές 2011, ανάλογα με το ποιο είναι το χαμηλότερο ποσό) πρέπει να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ένταση ενίσχυσης σε σχέση με τις ζημίες που δεν υπερβαίνουν το κατώτατο όριο. Το ποσοστό που εφαρμόστηκε κατά το παρελθόν για τον υπολογισμό των κονδυλίων σε περιπτώσεις μειζόνων καταστροφών ήταν 2,5% του συνόλου των άμεσων ζημιών κάτω από το κατώτατο όριο και 6% πάνω από αυτό. Για τις περιφερειακές καταστροφές και τις καταστροφές που γίνονται δεκτές στο πλαίσιο της διάταξης για τις «γειτονικές χώρες», το ποσοστό είναι 2,5%. Η ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβεί το εκτιμώμενο συνολικό κόστος των επιλέξιμων ενεργειών. Η μέθοδος υπολογισμού της ενίσχυσης από το Ταμείο Αλληλεγγύης καθορίστηκε στην ετήσια έκθεση για το Ταμείο Αλληλεγγύης και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Βάσει της αίτησης που έχει υποβάλει η Ελλάδα, ο υπολογισμός της ενίσχυσης από το Ταμείο, με βάση την εκτίμηση των συνολικών άμεσων ζημιών που προκλήθηκαν, έχει ως εξής: Καταστροφή Άμεση ζημία (σε εκατ. EUR) 2,5 % των άμεσων ζημιών μέχρι το κατώτατο όριο (σε EUR) 6 % των άμεσων ζημιών πάνω από το κατώτατο όριο Συνολικό ποσό προτεινόμενης ενίσχυσης (σε EUR) ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ Κατά την έγκριση του προϋπολογισμού του 2016, κινητοποιήθηκε ποσό ύψους EUR για την πληρωμή προκαταβολών και οι αντίστοιχες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό. Με βάση την εξέταση της εν λόγω αίτησης ΕΕ L 347 της , σ ΕΕ C 373 της , σ. 1. Ανακοίνωση στην Επιτροπή C (2016) EL 4 EL

5 και λαμβάνοντας υπόψη τη μέγιστη δυνατή επιδότηση από το Ταμείο, η Επιτροπή προτείνει την κινητοποίηση του Ταμείου για ποσό ύψους EUR από τα EUR που κινητοποιήθηκαν ειδικά για προκαταβολές στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος Δεδομένου ότι καταβλήθηκε ήδη ποσό ύψους EUR για το 10 % των προκαταβολών σύμφωνα με το άρθρο 4α παράγραφος 2 του κανονισμού, το υπόλοιπο ποσό που πρέπει να καταβληθεί ανέρχεται σε EUR. Μετά την πληρωμή των ανωτέρω προκαταβολών, το διαθέσιμο υπόλοιπο για την πληρωμή προκαταβολών στον προϋπολογισμό ανέρχεται σε EUR. Σύμφωνα με το σημείο 11 της ΔΣ, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα επαναδιάθεσης πιστώσεων, η Επιτροπή προτείνει να αποσύρει από το εν λόγω διαθέσιμο υπόλοιπο ποσό ύψους EUR που απαιτείται για την Ελλάδα. Μετά την καταβολή του υπολοίπου, παραμένει διαθέσιμο ποσό ύψους EUR για περαιτέρω προκαταβολές το 2016, σε περίπτωση ανάγκης. Με βάση τις διαθέσιμες επί του παρόντος πληροφορίες, εκτιμάται ότι το ποσό αυτό είναι επαρκές σε περίπτωση υποβολής νέων αιτήσεων κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους. Σε περίπτωση διαφωνίας, θα κινηθεί διαδικασία τριμερούς διαλόγου σύμφωνα με το σημείο 11 της ΔΣ 6. 6 ΕΕ C 373 της , σ. 1. EL 5 EL

6 Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα μετά τον σεισμό που έπληξε τα Ιόνια Νησιά τον Νοέμβριο του 2015 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7, και ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 3, Έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 8, και ιδίως το σημείο 11, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «το Ταμείο») έχει ως στόχο να επιτρέψει στην Ένωση να αντιδρά με ταχύ, αποτελεσματικό και ευέλικτο τρόπο σε καταστάσεις επείγουσας ανάγκης ώστε να εκφράζει την αλληλεγγύη της προς τον πληθυσμό των περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. (2) Το Ταμείο δεν πρέπει να υπερβαίνει το μέγιστο ετήσιο ποσό των EUR (τιμές 2011), όπως ορίζεται στο άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου 9. (3) Στις 5 Φεβρουαρίου 2016, η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση για την κινητοποίηση του Ταμείου, μετά τον σεισμό που έπληξε τα Ιόνια Νησιά τον Νοέμβριο του (4) Η αίτηση της Ελλάδας πληροί τις προϋποθέσεις για την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης από το Ταμείο, όπως ορίζονται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002. (5) Επομένως, πρέπει να κινητοποιηθεί το Ταμείο για την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης στην Ελλάδα. (6) Με την απόφαση (ΕΕ) 2016/252 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 10 το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινητοποιήθηκε για ΕΕ L 311 της , σ. 3. ΕΕ C 373 της , σ. 1. Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο (ΕΕ L 347 της , σ. 884). EL 6 EL

7 να χορηγηθεί ποσό ύψους EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε πιστώσεις πληρωμών για την πληρωμή προκαταβολών για το οικονομικό έτος Οι εν λόγω πιστώσεις χρησιμοποιήθηκαν σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Κατά συνέπεια, υπάρχουν περιθώρια να καταβληθεί το συνολικό ποσό για την εν λόγω κινητοποίηση μέσω της ανακατανομής των διαθέσιμων πιστώσεων για την πληρωμή προκαταβολών στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος (7) Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την κινητοποίηση του Ταμείου, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να εφαρμοστεί από την ημερομηνία της έκδοσής της, ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Στο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2016, κινητοποιείται το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη χορήγηση ποσού ύψους EUR στην Ελλάδα, σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε πιστώσεις πληρωμών. Το πλήρες ποσό της κινητοποίησης που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο χρηματοδοτείται με πιστώσεις που κινητοποιήθηκαν για την πληρωμή προκαταβολών στον προϋπολογισμό της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2016, και το ποσό που είναι διαθέσιμο για προκαταβολές θα μειωθεί αναλόγως. Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εφαρμόζεται από... [η ημερομηνία της έκδοσής της]. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ο Πρόεδρος Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος 10 Απόφαση (ΕΕ) 2016/252 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πληρωμή προκαταβολών (ΕΕ L 47 της , σ. 5). Η ημερομηνία θα προστεθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από τη δημοσίευση στην ΕΕ. EL 7 EL