Υ Ρ Η Σ Η Α Ν Η Κ Ζ Α Ρ Υ Α Η Ο Λ Ο Γ Η Κ Ζ Δ Σ Α Η Ρ Δ Η Α

Υ Ρ Η Σ Η Α Ν Η Κ Ζ Α Ρ Υ Α Η Ο Λ Ο Γ Η Κ Ζ Δ Σ Α Η Ρ Δ Η Α ΣΡΗΑΚΟΣΟ ΣΔΣΑΡΣΟ ΤΜΠΟΗΟ ΒΤΕΑΝΣΗΝΖ ΚΑΗ ΜΔΣΑΒΤΕΑΝΣΗΝΖ ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΔΥΝΖ Αζήλα, 9, 10 θαη 11 Μαΐνπ 2014 Βπδαληηλό θαη Υξηζηηαληθό Μνπζείν Π α ξ α ζ θ ε π ή, 9 Μ α ΐ ν π 2 0 1 4 Πξσηλή πλεδξίαζε ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΡΥΘΣΕΚΣΟΝΘΚΗ, ΓΛΤΠΣΘΚΗ θαη ΣΟΠΟΓΡΑΦΘΑ Πξνεδξεύνπλ: Χαξάιακπνο Μπνύξαο θαη Πιάησλ Πεηξίδεο 9.20 Έλαξμε 9.30 Γεκήηξεο Υαηδειαδάξνπ: Σν δηάδεκα «δηα καξγαξηηώλ θαη ιίζσλ ηηκίσλ» ηνπ Μεγάινπ Κσλζηαληίλνπ. 9.45 Γεκήηξεο Αζεκαθόπνπινο - Υξπζνύια Μπειέθνπ: Ζ Χαιθή Πύιε ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο ζην πιαίζην ηεο ηνπζηηληάλεηαο αξρηηεθηνληθήο. 10.00 Γηώξγνο Γειεγηαλλάθεο: Ο εθρξηζηηαληζκόο ηεο λήζνπ Ηθαξίαο. Νέα δεδνκέλα. 10.15 Έιιε Σδαβέιια: Παξαηεξήζεηο γηα ηε κνξθή θαη ην ξόιν ησλ νηθηζκώλ ηεο Αηηηθήο από ηνλ 4ν έσο θαη ηνλ 7ν αηώλα. 10.30 Βαζίιεηνο Κνξώζεο: Σν πξσηνβπδαληηλό παξειζόλ ησλ Μεγάξσλ. Ογδόληα ρξόληα ζησπεξήο παξνπζίαο, ηζηνξία ηεο έξεπλαο θαη λέα δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηε γελέζιηα πόιε ηνπ Βύδαληα. 10.45 Δπαγγειία Π. Διεπζεξίνπ Νεθηάξηνο Η. θάγθνο: Βνπηηάλνη Λαθσλίαο, εθθιεζίεο: Ζ αλαζθαθηθή έξεπλα. ΗΗ. Ζ πξσηνβπδαληηλή εγθαηάζηαζε.

11.00 Δπάγγεινο Αζαλ. Παπαζαλαζίνπ: Φξνύξηνλ παιαηνρξηζηηαληθήο επνρήο ζηηο ππώξεηεο ηνπ Οιύκπνπ. 11.15 Μηράιεο Λπρνύλαο: Με αθνξκή έλα δηάηξεην ζσξάθην από ην ζπγθξόηεκα ηνπ Οθηάγσλνπ ησλ Φηιίππσλ. 11.30 πδήηεζε 11.45 Γηάιεηκκα Πξνεδξεύνπλ: ηαύξνο Μακαινύθνο θαη Βαξβάξα Παπαδνπνύινπ 12.15 Μαξίλα Μπξηαλζέσο-Κνπθνπνύινπ: Σν θηεηνξηθό έξγν ηνπ Aγίνπ Ησάλλνπ ηνπ ηλαΐηνπ («ηεο Κιίκαθνο»). 12.30 Γεκήηξεο Αζαλαζνύιεο: Νέα ζηνηρεία γηα ηελ Μνλή Κνηκήζεσο ηεο Θενηόθνπ ζηνπ ηείξε Κόξθνπ Κνξηλζίαο. 12.45 σηήξεο Βνγηαηδήο: Νεώηεξα ζηνηρεία γηα ην θαζνιηθό ηεο Μνλήο Μεγίζηεο Λαύξαο. Δπηβεβαίσζε θαη απόξξηςε ζεσξηώλ. 13.00 Πινύηαξρνο Λ Θενραξίδεο: Ο δηώξνθνο λαόο ηνπ Σηκίνπ Πξνδξόκνπ ζηε κνλή Ηβήξσλ. Οηθνδνκηθέο θάζεηο θαη γξαθηθή απνθαηάζηαζε. 13.15 Νίθνο Σζηβίθεο Jamieson C. Donati: Όταν κοιτάς από υηλά...κηα κεζνβπδαληηλή ζεκαηηθή πξσηεύνπζα: Αξραηνινγία θαη δνξπθνξηθή έξεπλα ζην Ακόξην ηεο Μηθξάο Αζίαο. 13.30 Αλαζηάζηνο Σάληζεο: Ο λαόο ηεο Κνίκεζεο ζηε Νίθαηα μαλά: Οη όςηκεο κεηαζθεπέο. 13.45 Παζράιεο Αλδξνύδεο - Μειπνκέλε Πεξδηθνπνύινπ: Παξαηεξήζεηο ζηελ πζηεξνβπδαληηλή νξζνκαξκάξσζε ηνπ θαζνιηθνύ ηεο Μνλήο ηεο Χώξαο ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε. 14.00 Υαξαιακπία Α. Οιπκπίνπ: Ζ ρξήζε ηνπ θπζηθνύ θσηόο ζηελ εθθιεζηαζηηθή αξρηηεθηνληθή ηεο Κύπξνπ. 14.15 πδήηεζε 14.30 Λήμε ηεο πξσηλήο ζπλεδξίαζεο 2

Απνγεπκαηηλή πλεδξίαζε ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΖΩΓΡΑΦΘΚΗ Πξνεδξεύνπλ: Αγγειηθή Καηζηώηε θαη Βαζηιηθή Φσζθόινπ 17.00 Μάξθνο Γηαλλνύιεο: Making of Christian Heroes. Σν παξάδεηγκα ηνπ παηξηάξρε Ησζήθ ζηελ πξσηνβπδαληηλή ηέρλε. 17.15 Ησάλλεο Π. Υνπιηαξάο: Απνθάιπςε ςεθηδσηνύ δαπέδνπ ζε αλαζθαθή παιαηνρξηζηηαληθήο βαζηιηθήο ζηνλ Γξπκό Βόληηζαο. Πξώηεο παξαηεξήζεηο. 17.30 Νίθε Βαζηιηθνύ: Νέα ζηνηρεία γηα ηηο βπδαληηλέο ηνηρνγξαθίεο ηεο Αγίαο Άλλαο ηθίλνπ. 17.45 ηαπξνύια Γαδάθε - νθία Καπέηε: Ζ παξάζηαζε ηνπ ηέθαλνπ Γνπζάλ ζηε κνλή Σηκίνπ Πξνδξόκνπ εξξώλ. 18.00 Νίθνο Παπαγεσξγίνπ: Ζ παξάζηαζε ησλ αγίσλ Ησάζαθ θαη «Γξεγνξίνπ Παιακά»(;) ζην λαό ηνπ Αγίνπ Γεκεηξίνπ Θεζζαινλίθεο. Μηα πξόηαζε επαλεξκελείαο ηεο. 18.15 Αιεμία Φσηεηλή ηακνύιε: Ζ έθθξαζε εηθόλαο ηνπ Αγίνπ Γεκεηξίνπ από ηνλ Μαθάξην Μαθξή ε εηθνλνγξαθία ηνπ καξηπξίνπ ηνπ αγίνπ. 18.30 Άλλα Παξαλνύ: Ζ παξάζηαζε ηεο Πεληεθνζηήο κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ βπδαληηλνύ εηθνλνγξαθηθνύ πξνγξάκκαηνο. Δξκελεπηηθέο πξνζεγγίζεηο. 18.45 πδήηεζε 19.00 Γηάιεηκκα 3

ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΖΩΓΡΑΦΘΚΗ θαη ΕΠΘΓΡΑΦΘΚΗ Πξνεδξεύνπλ: Παξή Καιακαξά θαη Αγαζνλίθε Σζηιηπάθνπ 19.30 Αιέμαλδξνο Αλαγλσζηόπνπινο: Παιαηνιόγεηα θνξεηή εηθόλα Απνθαζειώζεσο από ηε Μνλή Σηκίνπ Πξνδξόκνπ εξξώλ. 19.45 Θαλάζεο Μαΐιεο: Νέα ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηηο πξνζθπλεκαηηθέο εηθόλεο θαη ηα ρηηζηά ηέκπια ζηελ Κξήηε. Ο λαόο ηεο Μεηακόξθσζεο ηνπ σηήξα ζηα Μεζθιά. 20.00 Κσλζηαληίλνο Μ. Βαθεηάδεο: Εεηήκαηα κεζόδνπ θαη έξεπλαο ηεο βπδαληηλήο δσγξαθηθήο. Ζ ηεθκεξίσζε ηεο κνξθήο. 20.15 Νηθόιανο Μαζηξνρξήζηνο: Παξαηεξήζεηο ζε επηηύκβηεο επηγξαθέο ηεο Ρόδνπ (4νο-7νο αη.). 20.30 Άλλα Η. Λακπξνπνύινπ: Δπηηύκβηα επηγξαθή από ηελ Λάξηζα ηνπ Άξγνπο. Μία λέα πξνζέγγηζε. 20.45 Γεώξγηνο Βειέλεο: Πξνζζήθεο θαη δηνξζώζεηο ζε επηγξαθέο ηξηώλ ζηαπξεπίζηεγσλ λαώλ ηνπ 13νπ αηώλα. 21.00 πδήηεζε 21.15 Λήμε ηεο απνγεπκαηηλήο πλεδξίαζεο ά β β α η ν, 1 0 Μ α ΐ ν π 2 0 1 4 ΖΜΔΡΗΓΑ ME ΘΔΜΑ Η γέλλεζε, ε εμέιημε θαη νη πξννπηηθέο ηεο έξεπλαο γηα ηε βπδαληηλή αξραηνινγία θαη ηέρλε ζηελ Ειιάδα. Αθηέξωκα ζηα 100 ρξόληα από ην ζάλαην ηνπ Γεωξγίνπ Λακπάθε θαη από ηελ ίδξπζε ηνπ Βπδαληηλνύ θαη Υξηζηηαληθνύ Μνπζείνπ. 4

Πξσηλή πλεδξίαζε Πξνεδξεύνπλ: Ναλώ Χαηδεδάθε θαη Νηθόιανο Γθηνιέο 9.30 Σόληα Κηνπζνπνύινπ: Ζ ηζηνξία ηνπ Βπδαληίνπ θαηά ην πξώην κηζό ηνπ 20νπ αηώλα. 9.50 Όιγα Γθξάηδηνπ: Βσζαντινή Αρταιολογία: ε ηζηνξηνγξαθηθή θιεξνλνκηά θαη νη πξνθιήζεηο ηεο επνρήο καο. 10.10 Δπγελία Υαιθηά: Οη Βπδαληηλέο αλαζθαθέο ζηελ Διιάδα. Από ηνλ 20ν ζηνλ 21ν αηώλα. 10.30 Υαξάιακπνο Μπνύξαο: Ζ ηζηνξία ηεο έξεπλαο ηεο βπδαληηλήο αξρηηεθηνληθήο ζηελ Διιάδα. 10.50 Διέλε-Άλλα Υιέπα: Αλαδεηώληαο ηελ εηθόλα ηνπ βπδαληίνπ: Δπξσπατθέο επηξξνέο ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ βπδαληηλώλ κλεκείσλ ζηελ Διιάδα. 11.10 Αζελά Υξηζηνθίδνπ: θέςεηο πάλσ ζηηο ζύγρξνλεο αληηιήςεηο θαη κεζόδνπο αλαζηήισζεο θαη απνθαηάζηαζεο βπδαληηλώλ κλεκείσλ. 11.25 Βαξβάξα Παπαδνπνύινπ - Έιελα Καηεξίλε: Νέεο πξνζεγγίζεηο ζηελ απνθαηάζηαζε θαη ρξήζε ησλ κνλώλ ζην Νεζί ηεο ιίκλεο ησλ Ησαλλίλσλ. 11.40 πδήηεζε 11.55 Γηάιεηκκα Πξνεδξεύνπλ: Μαξία Βαζηιάθε θαη Δπγελία Γεξνύζε 12.25 Αλαζηαζία Λαδαξίδνπ: Bπδαληηλό θαη Xξηζηηαληθό Mνπζείν. Σν ρξνληθό ελόο αηώλα. 12.45 Αλαζηαζία Σνύξηα: Βπδαληηλά κνπζεία θαη εθζέζεηο ζηελ Διιάδα ηελ ηειεπηαία εθαηνληαεηία, αληηιήςεηο θαη κνπζεηαθέο πξαθηηθέο. 13.05 Αγαζνλίθε Γ. Σζηιηπάθνπ: Δίθνζη ρξόληα από ην ηαμίδη ηεο επηζηξνθήο. Δίθνζη ρξόληα Μνπζείν Βπδαληηλνύ Πνιηηηζκνύ. 5

13.20 Liudmila Khrushkova: Les collections byzantines dans la reserve de Chersonèse Taurique : histoire et traits caractéristiques 13.35 Άγγεινο Κνθθαιηάξεο: Μνπζεηαθέο εθζέζεηο-ζηαζκνί ηεο βπδαληηλήο ηέρλεο θαη ηνπ πνιηηηζκνύ ζηελ Διιάδα: Εεηνύκελα θαη πξνηάζεηο γηα λέα κνληέια δηαρείξηζεο. 13.50 Παληειήο Γ. Φνπληάο: «Θύξαζελ» βπδαληηλνινγήκαηα ηξηώλ αλζξώπσλ ηεο ηέρλεο. 14.05 πδήηεζε 14.20 Λήμε ηεο πξσηλήο ζπλεδξίαζεο Απνγεπκαηηλή πλεδξίαζε Πξνεδξεύνπλ: Γεκήηξεο Αζαλαζνύιεο θαη Γεώξγηνο Βειέλεο 17.00 Γηάλλεο Λακπάθεο: Χαηξεηηζκόο 17.05 νθία Καινπίζε-Βέξηε: Αληηθώλεζε. 17.10 Γηνλύζεο Μνπξειάηνο: Ο Γεώξγηνο Λακπάθεο κεηαμύ Βπδαληηλήο θαη Χξηζηηαληθήο Αξραηνινγίαο. 17.30 Νηθόιαο Λ. Φύζζαο: Ζ αιιεινγξαθία Γεσξγίνπ Λακπάθε ζην «Αξρείν Οηθνγελείαο Λακπάθε». 17.50 Γεώξγηνο Γ. Σζηκπνύθεο: Σν αξρείν επηγξαθώλ ηνπ Γεσξγίνπ Λακπάθε. 18.05 Γήκεηξα Κσηνύια: Πόζν κνληέξλν κπνξεί λα είλαη ην Βπδάληην; Ο Γεώξγηνο Λακπάθεο θαη νη βξεηαλνί αξρηηέθηνλεο ηνπ αξρείνπ Byzantine Research Fund. 18.20 Νηθήηαο Πάζζαξεο: Ζ πεξηνδεία ηνπ Γεσξγίνπ Λακπάθε ζηελ Ακνξγό ην έηνο 1904. 18.35 Μίξθα Παιηνύξα: Ο Γεώξγηνο Λακπάθεο θαη ε «απνθεθάιηζηο ησλ αγίσλ» ζηα Μέγαξα. 6

18.50 Πέηξνο Κνπθόπνπινο: Αξρηηεθηνληθή θαη δηάθνζκνο ηεο νηθίαο ηνπ ηδξπηή ηεο Χξηζηηαληθήο Αξραηνινγηθήο Δηαηξίαο Γ. Λακπάθε, ζηελ νδό Χάξεηνο ζην Κνισλάθη. 19.05 πδήηεζε 19.20 Γηάιεηκκα Πξνεδξεύνπλ: Αλαζηαζία Λαδαξίδνπ θαη Όιγα Γθξάηδηνπ 19.50 Βαζηιηθή Α. Φσζθόινπ: Αλαδεηώληαο ην Βπδάληην ζηνλ Ιστό. Μηα ηζηνξηνγξαθηθή πξνζέγγηζε ηεο ζρέζεο ησλ Βπδαληηλώλ πνπδώλ κε ηηο Νέεο Σερλνινγίεο. 20.10 Πιάησλ Πεηξίδεο: Ζ ηζηνξία ηεο έξεπλαο ηεο βπδαληηλήο θεξακηθήο θαη ηα λέα δεδνκέλα ζηελ επηζηήκε ηεο θεξακνινγίαο. 20.30 Ναηαιία Πνύινπ-Παπαδεκεηξίνπ: Ανασκάπτοντας στο σκοτάδι. Ζ πξνζθνξά ηεο αξραηνινγηθήο έξεπλαο ζηε κειέηε ηεο κεηαβαηηθήο πεξηόδνπ ηνπ βπδαληίνπ. 20.50 Γηώξγνο Πάιιεο: Ζ επηγξαθηθή ησλ κεζαησληθώλ ρξόλσλ ζηελ Διιάδα θαη ην δήηεκα ηνπ Corpus ησλ κλεκείσλ. 21.05 πδήηεζε 21.20 Παξνπζίαζε ηνπ ΛΔ ηόκνπ ηνπ Γειηίνπ ηεο XAE 21.30 Απνλνκή βξαβείνπ ζηε κλήκε Σίηνπ Παπακαζηνξάθε 21.40 Γεμίσζε 7

Κ π ξ η α θ ή, 1 1 Μ α ΐ ν π 2 0 1 4 Πξσηλή πλεδξίαζε Παξνπζίαζε αλαξηεκέλσλ πηλαθίδσλ: 9.30 Παλαγ. η. Καηζαθάδνο: Πξόηαζε κεζόδνπ ππνινγηζκνύ ηνπ κεγέζνπο κεζαησληθνύ νηθηζκνύ. Γηώξγνο Φνπζηέξεο: Πξνζζήθε ζηνλ θαηάινγν ησλ βπδαληηλώλ ζηαπξεπίζηεγσλ λαώλ: Ο άγηνο Νηθόιανο ζηηο Μάιιεο Ηεξάπεηξαο. Γηάλλεο Γ. παλόο: Ζ ζπληήξεζε ησλ ηνηρνγξαθηώλ ηνπ θαζνιηθνύ ηεο Ηεξάο Μνλήο Φαλεξσκέλεο αιακίλαο ΜΘΚΡΟΣΕΥΝΘΑ θαη ΚΕΡΑΜΘΚΗ Πξνεδξεύνπλ: Βηθησξία Κέπεηδε θαη Ναηαιία Πνύινπ-Παπαδεκεηξίνπ 10.15 Αλαζηάζηνο Υ. Αλησλάξαο: Οξεηράιθηλα επξήκαηα από ην Ηεξό ηεο βαζηιηθήο θάησ από ηελ Αγία νθία Θεζζαινλίθεο. 10.30 Πέηξνο Καςνύδαο Υξήζηνο Υεηιάο: Οξεηράιθηλνο πεηεηλόο από ηε κνλή Μεγίζηεο Λαύξαο ζην Άγηνλ Όξνο. 10.45 Πξόδξνκνο Παπαληθνιάνπ: Απνηππώζεηο ηεο εμνπζίαο. Πξνηνκέο επάξρσλ ζε ελζθξάγηζηνπο πξσηνβπδαληηλνύο ακθνξείο. 11.00 Νηθόιανο Βαζηιάθεο: Δηζεγκέλε ηηαιηθή θεξακηθή ζηελ Πάηξα (13 νο 18 νο αη.). 11.15 πδήηεζε 11.30 Γέζπνηλα Μαθξνπνύινπ : Σα επξήκαηα ηεο βπδαληηλήο Θεζζαινλίθεο πνπ απνθαιύθζεθαλ θαηά ηηο εξγαζίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ κεηξνπνιηηηθνύ ζηδεξνδξόκνπ ηεο πόιεο. 8

12.00 Γηάιεηκκα 12.30 Δηήζηα Γεληθή πλέιεπζε ησλ κειώλ ηεο Υξηζηηαληθήο Αξραηνινγηθήο Δηαηξείαο Δθζέζεηο πεπξαγκέλσλ 2013: α)ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ θαη β)ηεο Δμειεγθηηθήο Δπηηξνπήο Οηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο πδήηεζε Απνγεπκαηηλή πλεδξίαζε ΑΡΥΘΣΕΚΣΟΝΘΚΗ ΜΕΣΑ ΣΗΝ ΑΛΩΗ Πξνεδξεύνπλ: Μηιηηάδεο Πνιπβίνπ θαη Πέηξνο Κνπθόπνπινο 17.00 Αζηέξηνο ηεθάλνπ: Δπί ηα ίρλε ηεο Μνλήο ηνπ Θεζζαινληθέσο ηνπ Αγίνπ Όξνπο. 17.15 Αθξνδίηε Α. Παζαιή: Σν θαζνιηθό ηεο κνλήο Σαμηαξρώλ ζηε Νεξάηδα ηπιίδαο. 17. 30 Γηάλλεο Καξαηδόγινπ: Νέεο παξαηεξήζεηο ζηνπο λανύο ηεο Μ. Οζίνπ εξαθείκ Γνκπνύ. 17.45 Καηεξίλα Μαλνύζνπ-Νηέιια: Σν ρακέλν νζσκαληθό «ηέκελνο ηεο αγνξάο» ζηελ Αξθαδία-Κππαξηζζία ηεο Μεζζελίαο. 18.00 πδήηεζε 18.15 Γηάιεηκκα 9

ΖΩΓΡΑΦΘΚΗ ΜΕΣΑ ΣΗΝ ΑΛΩΗ Πξνεδξεύνπλ: Μαξία Κσλζηαληνπδάθε θαη Μαξία Καδαλάθε 18.45 ηέιια Frigerio-Εέληνπ: Χξνλνιόγεζε έξγσλ ηνπ 16νπ αηώλα ζηελ Κύπξν. 19.00 Νάλζε Γειέ: Ο λαόο ηεο Κνίκεζεο ηεο Θενηόθνπ ζηνλ Λνγθαλίθν Λαθσλίαο. Αλαρξνλνιόγεζε ηνπ β ζηξώκαηνο ηνηρνγξάθεζεο. 19.15 Kido Masako: Ζ εηθνλνγξαθηθή κειέηε ησλ ηνηρνγξαθηώλ ηνπ λανύ ηεο ηεξάο κνλήο Παλαγίαο Φαλεξσκέλεο αιακίλαο ζύκθσλα κε ηα λέα δεδνκέλα κεηά ηηο εξγαζίεο ζπληήξεζεο. 19.30 Δπηπρία Γεσξγνύιηα: Ο Άδεο ζε παξαζηάζεηο ηεο Αλάζηαζεο ζηε κεηαβπδαληηλή εληνίρηα δσγξαθηθή. Δηθνλνγξαθηθνί λεσηεξηζκνί. 19.45 ηπιηαλή Καιεληάθε: Οη θνξεηέο εηθόλεο ηεο Γθνπβεξληώηηζζαο (ηέιε 16 νπ αη. 1856) ζην Ηζηνξηθό Μνπζείν Κξήηεο. 20.00 πδήηεζε 20.15 Λήμε ηνπ 34νπ πκπνζίνπ Βπδαληηλήοθαη Μεηαβπδαληηλήο Αξραηνινγίαο θαη Σέρλεο. 10