Περιεχόμενα Πατριαρχική Απόδειξις επί τοις Χριστουγέννοις Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου...3 Μήνυμα Χριστουγέννων Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέα...5 Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία Μνημόσυνο για την εκατονταετηρίδα (1912 2012) από την εκδημία του Πατριάρχη Ιωακείμ Γ στον Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου Σταυροδρομίου...7 Οι εργασίες της επιστημονικής ημερίδας στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης με θέμα: «Η ειρήνη και δικαιοσύνη του Θεού ως πρότυπο ζωής στη σύγχρονη κοινωνία»...9 Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Σαμπά...12 Εκδημία Πρωτοπρεσβύτερου Χαραλάμπους Κριτσωτάκη...13 Επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ στην Κρήτη...15 Επίκαιρα...20 Δωρεές...30 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ & ΒΙΑΝΝΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 26 ο Σεπτέμβριος Δεκέμβριος 2012 Εκδότης: Ιερά Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Λεωφόρος Ελευθ. Βενιζέλου 703 00 Αρκαλοχώρι Ηρακλείου Τηλ.: 28910 22042 22069 fax: 28910 24612 e mail: imarkall@otenet.gr web address: http://www.imakb.gr Επιμέλεια κειμένων: Ιεροδ. Ιερόθεος Χιώτης Διόρθωση κειμένων: Πρωτοπρ. Δημήτριος Καπελλάκης, Γραμματέας Ι. Μητροπόλεως Εξώφυλλο: Ευαγγελιστάριο του Αυτοκράτορα Φωκά, Η Γέννηση του Χριστού, 1120 30, Άγιον Όρος, Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας Οπισθόφυλλο: Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς. Σελιδοποίηση: Τεκονάκης Γιώργος Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ Γ. Καζανάκης Δ/χοι ΑΒΕ ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου Κρήτης τηλ. 2810 382800 e mail: info@kazanakis.gr Η «Πρόθεση» εκδίδεται περιοδικά και διανέμεται δωρεάν. Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους. Χειρόγραφα δεν επιστρέφονται
Πατριαρχική Απόδειξις επί τοις Χριστουγέννοις Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου + Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ * * * "Χριστός γεννάται δοξάσατε. Χριστός επί γης υψώθητε." ς πανηγυρίσωμεν χαρμοσύνως την άφατον Θεού συγκατάβασιν. Οι Άγγελοι προηγούνται ψάλλοντες "δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία". Επί της γης όμως βλέπομεν και βιούμεν πολέμους και απειλάς πολέμων. Και όμως δεν αναιρείται εκ τούτου η χαρμόσυνος α γ γ ε λ ί α. Η ε ι ρ ή ν η, πράγματι ήλθεν επί της γης δια της καταλλαγής, εν τω προσώπω Ιησού Χριστού, του Θεού και των ανθρώπων. Αλλά, ατυχώς, δεν κατηλλάγημεν, παρά το άγιον θέλημά Του, οι άνθρωποι μεταξύ μας. Διακείμεθα εχθρικώς προς αλλήλους. Διακρινόμεθα δια φανατισμούς ως προς τας θρησκευτικάς και πολιτικάς μας πεποιθήσεις, δια πλεονεξίαν ως προς την απόκτησιν των αγαθών, δια επεκτατισμόν ως προς την άσκησιν της πολιτικής εξουσίας. Και ούτω συγκρουόμεθα προς τους συνανθρώπους μας. Ο πεφωτισμένος αυτοκράτωρ των Ρωμαίων Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας, δια του Διατάγματος των Μεδιολάνων, του εκδοθέντος εν έτει 313 μετά Χριστόν, εθέσπισε την ελευθέραν άσκησιν της χριστιανικής πίστεως, παραλλήλως και την ελευθέραν άσκησιν πάσης άλλης θρησκείας. Δυστυχώς, μετά την πάροδον, έκτοτε, χιλίων επτακοσίων ακριβώς ετών, εξακολουθούν ασκούμενοι κατά τόπους θρησκευτικοί διωγμοί κατά χριστιανών η άλλων χριστιανικών μειονοτήτων. Παραλλήλως, οι οικονομικοί ανταγωνισμοί εντείνονται παγκοσμίως και η επιδίωξις του προσκαίρου κέρδους προωθείται ως κεφαλαιώδης σκοπός. Αι θλιβεραί συνέπειαι της υπερσυγκεντρώσεως του πλούτου εις χείρας ολίγων και της οικονομικής εξαθλιώσεως μεγάλων ανθρωπίνων μαζών παραβλέπονται. Η δυσαναλογία αύτη, η οποία χαρακτηρίζεται παγκοσμίως ως ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή κ ρ ί σ ι ς, είναι κατ ουσίαν απότοκος της η θ ι κ ή ς κ ρ ί σ ε ω ς. Εις την ηθικήν ταύτην κρίσιν, ατυχώς η ανθρωπότης δεν δίδει την πρέπουσαν σημασίαν. Προς δικαιολόγησιν της στάσεώς της επικαλείται την ελευθερίαν των συναλλαγών. Η ελευθερία όμως των συναλλαγών δεν επιτρέπει το έγκλημα. Και εγκληματική συμπεριφορά δεν είναι μόνον η περιγραφομένη εις τους ποινικούς κώδικας. Είναι και εκείνη η οποία, αν και δεν προβλέπεται υπό των επιταγών των ποινικών νόμων, υφαρπάζει τον πλούτον των άλλων δια καταλλήλων μεθοδεύσεων. Εφ όσον ο νόμος δεν επιβάλλεται, αι αντιδράσεις των θιγομένων πολιτών εκδηλούνται πολλάκις ανεξελέγκτως και προκαλούν διασάλευσιν της κοινωνικής ειρήνης. 3
Παρακολουθούντες, λοιπόν, από του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου, τα "σημεία των καιρών", κατά τα οποία "ακούονται" πανταχόθεν και βιούνται "πόλεμοι και ακαταστασίαι" και εγείρεται έθνος επί έθνος και βασιλεία επί βασιλείαν, σεισμοί τε μεγάλοι κατά τόπους και λιμοί και λοιμοί, φόβητρά τε και σημεία απ ουρανού μεγάλα παρουσιάζονται (πρβλ. Λουκ. κα, 10 12), βιούντες δε εμπραγμάτως το Βασιλειανόν, ότι "της αγάπης εξαίρετα δύο ταύτα το λυπείσθαι μεν και αγωνιάν εφ οις βλάπτεται ο αγαπώμενος, χαίρειν δε και αγωνίζεσθαι υπέρ της ωφελείας αυτού...ο δε μη ούτω συνδιατιθέμενος φανερός εστι μη αγαπών τον αδελφόν" (Μ. Βασιλείου, Όροι κατ επιτομήν, P.G. 31, 1200Α), κηρύττομεν από της Ιεράς ταύτης Καθέδρας του Κέντρου της Ορθοδοξίας το επί θύραις νέον Έτος ως Έ τ ο ς Π α ν α ν θ ρ ω π ί ν η ς Α λ λ η λ ε γ γ ύ η ς. Ελπίζομεν ότι ούτω θα ευαισθητοποιήσωμεν αρκετάς καρδίας των μελών της ανθρωπότητος επί του προβλήματος της μεγάλης και εκτεταμένης πτωχείας και επί της ανάγκης λήψεως μέτρων, προς ανακούφισιν των πεινώντων και δυστυχούντων. Ζητούμεν, ως πνευματικός εκκλησιαστικός ηγέτης, την σύμπραξιν όλων των καλής θελήσεως προσώπων και Κυβερνήσεων δια την πραγματοποίησιν επί της γης της του Κυρίου ε ι ρ ή ν η ς. Της ειρήνης, την οποίαν επηγγέλθησαν οι Άγγελοι και έφερε το βρέφος Ιησούς. Επιθυμούντες την αληθή ειρήνην ταύτην, την πάντα νουν υπερέχουσαν, οφείλομεν να την επιδιώκωμεν εμπράκτως, μη αδιαφορούντες δια τας αδυναμίας, πνευματικάς και υλικάς, του συνανθρώπου, υπέρ του οποίου Χριστός κατήλθεν εις τον κόσμον. Η αγάπη και η ειρήνη είναι γνωρίσματα των Μαθητών και Αποστόλων του Κυρίου και παντός Χριστιανού. Όθεν, προτρεπόμεθα εαυτούς και αλλήλους, όπως κατά το Έ τ ο ς τούτο της Π α ν α ν θ ρ ω π ί ν η ς Α λ λ η λ ε γ γ ύ η ς καταβάλλωμεν ως άτομα και ως λαοί, συνειδητάς προσπαθείας δια την άμβλυνσιν των απανθρώπων συνεπειών των μεγάλων ανισοτήτων και δια την αναγνώρισιν υπό πάντων του δικαιώματος των ασθενεστέρων προς απόλαυσιν των απαραιτήτων δια την ζωήν του ανθρώπου αγαθών. Τοιουτοτρόπως θα ίδωμεν πραγματοποιουμένην εν τω μέτρω του ανθρωπίνως εφικτού και επί της γης την ειρήνην. Προσκυνούντες μεθ απάσης της αισθητής και της νοητής κτίσεως την εκ Παρθένου επί γης ενδημίαν του Υιού και Λόγου του Θεού και κλίνοντες γόνυ ενώπιον του Βρέφους Ιησού, του φωτισμού και σωτήρος μας, του υπερασπιστού της ζωής μας, διερωτώμεθα αληθώς μετά του Ψαλμωδού τίνα φοβηθησόμεθα ή από τίνος δειλιάσωμεν (πρβλ. Ψαλμ. 26) οι χριστιανοί, εφ όσον "ετέχθη ημίν σήμερον Σωτήρ" (πρβλ. Λουκ. β 11), "ο Κύριος των δυνάμεων και βασιλεύς της δόξης" (πρβλ. Ψαλμ. 23); Ευχόμεθα και προσευχόμεθα εκτενώς και ολοκαρδίως όπως το ανατέλλον έτος 2013 καταστή δια πάντας έτος πανανθρωπίνης αλληλεγγύης, ελευθερίας, καταλλαγής, ευδοκίας, ειρήνης και ευφροσύνης και όπως ο εν Σπηλαίω τεχθείς προαιώνιος Λόγος του Πατρός, ο ενώσας τούς αγγέλους και τους ανθρώπους εν ενί τάγματι και ποιήσας ειρήνην επί της γης, χαρίζη εις πάντας υπομονήν, ελπίδα και δύναμιν και ευλογή τον κόσμον δια των θείων δωρεών της αγάπης Αυτού. Αμήν. Φανάριον, Χριστούγεννα, βιβ + Ο Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών 4
Μήνυμα Χριστουγέννων Μητροπολ τη Αρκαλοχωρ ου, Καστελλ ου και Βι ννου Ανδρέα Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου ΑΝΔΡΕΑΣ Προς το ευσεβές πλήρωμα της καθ' ημάς Ιεράς Μητροπόλεως Αδελφοί μου πεφιλημένοι και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, ορυφαίο γεγονός της αποκάλυψης του μυστηρίου του Θεού προς τον άνθρωπο αποτελεί η Γέννηση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, που είναι το μυστήριο της δημιουργίας, της ζωής, της αρχής και του τέλους του κόσμου, αλλά και της άλλης ζωής, μετά την έξοδο από τον κόσμο αυτό. Το απόκρυφο μυστήριο, το ανερμήνευτο, το ανεξιχνίαστο, το δυσθεώρητο, το «μυστήριον ξένον», αποκαλύπτεται κεκαλυμμένο με την ενσάρκωση του Θεανθρώπου Ιησού. Εορτάζομε κι αυτή τη χρονιά Χριστούγεννα, εν μέσω δυσκολιών, κρίσεων, στερήσεων, αξιακών αμφισβητήσεων. 5
Πώς μπορούμε όμως εμείς, ως άνθρωποι, να ερμηνεύσωμε, να εξιχνιάσωμε, να προσεγγίσωμε, να αγκαλιάσωμε τον Χριστό, «τω προ των αιώνων εκ πατρός γεννηθέντα αρρεύστως Υιώ»; Τον Κύριο και εξουσιαστή του ουρανού και της γης, που εισήλθε με την σάρκα μας στη ζωή μας, μέσα σε παραδοξότατες συνθήκες; Ετέχθη σ ένα σπήλαιο, ως πένης και ξένος, υστερούμενος τα εντελώς αναγκαία, ενώ σοφοί μάγοι εξ ανατολών σπεύδουν να Τον προσκυνήσουν, οι δε άγγελοι δοξολογούσαν για τα γενόμενα. Έχαιραν και αγάλλονταν, γιατί με την Θεία Γέννηση αποκαλυπτόταν περισσότερο και στους αγγέλους το μυστήριο του θεϊκού φωτός. Σε λίγο ο Ιωσήφ θα λάβη αγγελικό πρόσταγμα για να ξεκινήση η μετανάστευση εις την αλλοδαπή γη της Αιγύπτου, προκειμένου να σωθή το παιδίον από τον κοσμικό, επίγειο και φθαρτό άρχοντα της εποχής, της κάθε εποχής. «Μέλλει γαρ Ηρώδης ζητείν το παιδίον του απολέσαι αυτό». Ο Χριστός, η Παναγία, ο Ιωσήφ, φυγάδες πλέον, μετανάστες και ξένοι σ άλλη χώρα έχουν την ανάγκη της φιλοξενίας, της στέγης, του φαγητού, της ζεστασιάς, της φροντίδας και της μέριμνας των συνανθρώπων τους, από τους οποίους εξαρτάται πλήρως η ζωή τους και η καθημερινότητά τους. Πόσοι άνθρωποι συμπαραστάθηκαν στην θεία οικογένεια; Στο Χριστό, την Παναγία και τον Ιωσήφ; Αλλά και πόσοι άλλοι άνθρωποι τους αγνόησαν, αδιαφόρησαν, ίσως μάλιστα να τους χλεύασαν ή και να λοιδώρησαν; Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Κύριός μας στο Ευαγγέλιο, που θα ομιλήση και θα θέση το κριτήριο της έσχατης κρίσης, σαφέστατα θα μας γνωρίση: «εφ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων εμοί εποιήσατε». Συνεπώς, πατέρες και αδελφοί, χριστιανοί και χριστιανές, η αποκάλυψη του μυστηρίου των Χριστουγέννων, η ερμηνεία, η προσέγγισή μας, το αγκάλιασμά μας, προς το ανεξιχνίαστο μυστήριο της φάτνης της Βηθλεέμ, προϋποθέτει την αγάπη, την μέριμνα, την βοήθεια και την συμπαράσταση στους αδελφούς μας, τους συνανθρώπους μας, τον άλλο άγνωστο της διπλανής πόρτας. Την αγάπη και μέριμνα, χωρίς διακρίσεις γλώσσας, χρώματος, φυλής ή πολιτιστικής ταυτότητας, χωρίς φραγμούς και διαχωριστικές γραμμές. Ο άλλος, ο ξένος, ο διπλανός μας, είναι ο αδελφός μας, ο εαυτός μας. Είναι ο μικρός Χριστός, ο μεγάλος Χριστός ή ο παππούς Χριστός. Χρόνια πολλά! Καλά Χριστούγεννα! Εύχομαι πλούσια την χάρη, το έλεος και την ευλογία του Κυρίου μας στα πρόσωπα όλων Υμών και ιδιαίτερα στη δοκιμαζόμενη νέα γενιά. Ευλογημένο, υγιές και ειρηνικό το νέο έτος. Αυτώ η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2012 Διάπυρος προς τον τεχθέντα και επιφανέντα Κύριον ευχέτης πάντων υμών Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ Ο ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ, ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΑΝΝΟΥ Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ 6
Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία Μνημόσυνο για την εκατονταετηρίδα (1912 2012) από την εκδημία του Πατριάρχη Ιωακείμ Γ στον Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου Σταυροδρομίου ην Τετάρτη 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου της μεγαλωνύμου Κοινότητος Σταυροδρομίου, προεξάρχοντος της Α.Θ.Π. του Οι κου μενικού μας Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, συλλειτουργούντος και του Σεβ. Ποιμενάρχη μας κ. Ανδρέα. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε μνημόσυνο για την εκατονταετηρίδα (1912 2012) από την εις Κύριον εκδημία του αοιδίμου Οικουμενικού Πατριάρχη κυρού Ιωακείμ Γ, ενώ στην προσωπικότητά του και την εν γένει προσφορά του, στην Εκκλησία και το Γένος, αναφέρθηκε ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας με την εύστοχη ομιλία του, απόσπασμα της οποίας παραθέτουμε: Σήμερον ο Ναός ο έμψυχος, του μεγάλου Βασιλέως, εν ναώ εισέρχεται, αυτώ ετοιμασθήναι, εις θείαν κατοίκησιν. Λαοί αγαλλιάσθε. Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, Σεβασμία των αγίων Ιεραρχών χορεία, φιλέορτον εκκλησίασμα, Με τους λόγους αυτούς του τροπαρίου του Όρθρου της «θαυμαστής και παγκοσμίου», κατά τον Συναξαριστή της ημέρας, εορτής των Εισοδίων της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, ο ιερός υμνωδός της Εκκλησίας εισοδεύει όλους εμάς τους πιστούς, εις το μυστήριο της Θείας Οικονομίας, το τελετουργούμενο και σήμερα από την κοινή Μητέρα όλων μας δια την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, κατά την ημέρα των Εισοδίων της Αειπαρθένου εις τα Άγια των Αγίων. Η σημερινή είσοδος της Κυρίας Θεοτόκου αποτελεί την εκπλήρωση της υπόσχεσης των αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης προς τον Ζώντα Θεόν του κόσμου και της ιστορίας, ότι εφ όσον σε προβεβηκυία ηλικία θα τεκνοποιούσαν, χάριτι του Θείου ελέους δια «του οίκτου της αυτών ατεκνίας», θα προσέφεραν «το τικτόμενον παιδίον Αυτώ αναθείναι». Η είσοδος της Θεοτόκου εις τον ναόν σηματοδοτεί την έναρξη της κατά Θεόν και εν Αγίω Πνεύματι προετοιμασίας της Παναγίας, ώστε να καταστή το αγνόν σκεύος της Θείας Χάριτος και μάλιστα μοναδικό, δια να χωρήση εις την μήτρα της τον Αχώρητο και να φέρη εις τας αγκάλας της τον εν κόλποις του Πατρός αϊδίως υπάρχοντα, ο Οποίος είναι «ο ων και ο ην και ο ερχόμενος». «Δεύτε προθύμως τη Θεοτόκω προσέλθωμεν και τα εις αυτήν προτελεσθέντα θεία μυστήρια οικονομικώς εποπτεύσωμεν» καλεί τους πιστούς ο εν Αγίοις προκάτοχος της Υμετέρας Σεπτής Κορυφής Γερμανός ο Α, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, κατά την εύσημον ημέρα ταύτη των Εισοδίων της Θεοτόκου. Μέσα από σύνολο το μυστήριο της Θείας Οικονομίας, που τόσο πιστά και αφοσιωμένα και με πνεύμα πλήρους υπακοής και υποδειγματικής αφοσίωσης, με την είσοδό Της εις το ναό, υπηρέτησε η Υπεραγία Θεοτόκος, επήλθε η κατά Θεόν λύτρωση, η δια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού δικαίωση, και η αποκατάσταση των κτιστών και πεπερασμένων ανθρώπων εις το αρχαίον κάλλος. Η πραγματικότητα αυτή βιώνεται μέσα από την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας ως Σώματος Χριστού και οδηγεί εις την πρόγευση των υπερκοσμίων αγαθών, με την είσοδο των πιστών εις τα Άγια των Αγίων της Βασιλείας του Θεού. 7
Τα Εισόδια της Θεοτόκου Μια τέτοια είσοδο, η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, προτάσει της Υμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος και αποφάσει της περί Αυτήν Αγίας και Ιεράς Συ νόδου, τελετουργεί εν τη Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία, και εύχεται προσευχητικώς, επιμνημοσύνως και καθηκόντως προς τον Κύριο της Ζωής και του Θανάτου και δια τον αοίδιμο μεγάλο Πατριάρχη Ιωακείμ Γ, με την συμπλήρωση εκατονταετηρίδος από την εις Κύριον εκδημία του Πρωθιεράρχου τούτου, που εκόσμισε τον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Θρόνο και κατέστη χρυσός κρίκος εις την αποστολική και πατριαρχική χορεία των διατελεσάντων Οικουμενικών Πατριαρχών: «αυτός επί της γης την ζωήν αυτού εδόξασας, αυτός δε και την έξοδον του βίου αυτού εν τη εισόδω των Αγίων σου ποίησον, και το πνεύμα αυτού μετ απάντων των απ αιώνος σοι ευαρεστησάντων συναρίθμησον». (..) Προσδοκούμε, δι ευχών της Υμετέρας Σεπτής Κορυφής, όπως το παράδειγμα, οι υποθήκες, οι ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες και το χάρισμα της προφητικής ενόρασης των μελλόντων, που διέκριναν τον σήμερον τιμώμενο αοίδιμο Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ, ως και τον κατά πάντα αντάξιο εν διαδόχοις αυτού Παναγιώτατο κ. Βαρθολομαίο, αποτελέσει πάντοτε, νυν και αεί, οδοδείκτη σταθερό δια την ζωή και την πορεία της Μητρός Εκκλησίας, έως της συντελείας των αιώνων και την είσοδο όλων υμών, ομού μετά του τιμωμένου Πρωθιεράρχου, εις την Βασιλεία των Ουρανών, «ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος. Αμήν». 8
Οι εργασίες της επιστημονικής ημερίδας στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης με θέμα: «Η ειρήνη και δικαιοσύνη του Θεού ως πρότυπο ζωής στη σύγχρονη κοινωνία» ε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της επιστημονικής Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε το διήμερο 12 13 Νοεμβρίου ε.έ. στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης. Η ημερίδα οργανώθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση των είκοσι χρόνων από την ίδρυση το 1992 του μείζονος εκκλησιαστικού εκπαιδευτικού ιδρύματος της Μεγαλονήσου, της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης, η οποία εγκαινιάστηκε με αγιασμό από τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο. Η Ανωτέρα εξελίχθηκε και λειτουργεί από το 2007 ως Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης (ΑΕΑΗΚ). Θέμα της Ημερίδας ήταν το διαχρονικό και, ιδίως σήμερα, επίκαιρο ζήτημα «της ειρήνης και δικαιοσύνης του Θεού ως πρότυπο ζωής στη σύγχρονη κοινωνία», το οποίο προσείλκυσε το ενδιαφέρον των προσελθόντων και προκάλεσε γόνιμες συ ζητήσεις επί των εισηγήσεων. Σ αυτό συνέβαλαν, τόσο η άψογη οργάνωση από πλευράς Ακαδημίας (σημειωτέον ότι οι εργασίες της ημερίδας πραγματοποιήθηκαν στην άρτι ανακαινισμένη και αρτίως εξοπλισμένη αίθουσα τελετών της Ακαδημίας), το πολυσχιδές πρό 9
γραμμα που, μεταξύ άλλων, περιελάμβανε μουσικές εκδηλώσεις από τις χορωδίες και την ορχήστρα της Σχολής, αλλά κυρίως οι επιστημονικές ανακοινώσεις από τους προσκεκλημένους επίλεκτους και καταξιωμένους καθηγητές από τις Θεολογικές Σχολές του ΑΠΘ, του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις ΑΕΑ Αθηνών και Ηρακλείου. Η Ημερίδα συνδυάσθηκε με την απονομή των πτυχίων στους Αποφοίτους της Ακαδημίας. Από το χρονικό των εργασιών Το απόγευμα της 12 ης Νοεμβρίου και ώρα 16.30, μετά το πέρας της προσέλευσης των επισήμων, η Χορωδία της Ακαδημίας, υπό τη χοραρχία του εκλ. Επίκουρου Καθηγ. της ΑΕΑΗΚ κ. Μιχαήλ Στρουμπάκη, με τη συνδρομή των διδασκόντων καθηγητών κ. Ανδρέα Γιακουμάκη, υπ. Δρ. Μουσ/λογίας και εκλ. ΕΔΙΠ, κ. Αντώνιο Μποτονάκη, υπ. Δρ. Μουσ/λογίας, κα. Έλενα Ηλιοπούλου, καθηγήτρια μουσικής και κ. Σταύρο Μαζωνάκη, θεολόγο μουσικό, απέδωσε εκκλ. ύμνους συναφείς με τη θεματική της Ημερίδας. Ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, χαιρέτησε την έναρξη των εργασιών, τονίζοντας, αφενός το επίκαιρο του θέματος, αφετέρου τη σημασία που λαμβάνει για την τοπική Εκκλησία η οργάνωση της ημερίδας στο χώρο της ΑΕΑΗΚ. Κατόπιν, ο Σεβ. Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέας, Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της ΑΕΑΗΚ, έλαβε το λόγο χαιρετίζοντας κι εκείνος με τη σειρά του τις εργασίες της ημερίδας, μεταξύ άλλων είπε: [...] Η Εκκλησία και η Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης με προσευχή, λειτουργική ζωή, μελέτη και σπουδή των κειμένων της εκκλησιαστικής παράδοσης, συμμετέχει στη σύνολη αγωνία των απροσδόκητων εξελίξεων. Πορεύεται και νοηματοδοτείται από το χριστιανικό και ευαγγελικό αρχέτυπο της αγάπης και όχι της απόρριψης του πλησίον μας και του άλλου, του γνωστού ή του ξένου. Οικοδομεί τη συνύπαρξη και όχι τη βίαιη συμπεριφορά προς το διπλανό μας, της άλλης φυλής, της διαφορετικής γλώσσας, της ξένης πολιτιστικής ταυτότητας, κατά το παράδειγμα και προηγούμενο του Οικου μενικού μας Πατριαρχείου και του Πα τριάρχη μας Βαρθολομαίου και πάντα ταύτα κατά το πρότυπο του καλού Σαμαρείτη της ευαγγελικής περικοπής και της ευαγγελικής αγάπης των φιλοκαλικών κειμένων. Η Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία, παράλληλα, προβληματίζεται βαθύτατα από τα θλιβερά φαινόμενα που μας οδηγούν στην απο ιεροποίηση της ζωής, με τη διάθεση διακωμώδησης ιερατικών αμφίων και ενδυμάτων, με τις ενσυνείδητες ή ασυνείδητες προσπάθειες απαξίωσης της εκκλησιαστικής, πνευματικής και πολιτιστικής ταυτότητας, με τη στοχοποίηση των συμβόλων της Εκκλησίας, αλλά και ευρύτερα των θρησκευτικών συμβόλων. [...] Επίσης, πριν την έναρξη των συνεδριών, ο τ. Αναπληρωτής Καθηγητής της ΑΕΑΗΚ και Σχολάρχης της Ανωτέρας Εκκλ. Σχολής Κρήτης, Πρωτ. π. Γεώργιος Μαρνέλλος μίλησε για τα 20 χρόνια της Σχολής, παρουσιάζοντας με αδρές γραμμές το επιτελεσθέν έργο από το 1992 αλλά και το χρονικό της μετεξέλιξης της Ανωτέρας Εκκλ. Σχολής σε Ανώτατη Εκκλ. Ακαδημία. Κατά την Α συνεδρία, υπό την προεδρεία του κ. Πέτρου Βασιλειάδη, μίλησαν οι κ. Γεώργιος Μαρτζέλος, Καθηγ. Θεολ. Σχολής του ΑΠΘ με θέμα: Οι διαθρησκειακές πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την 10
επικράτηση της ειρήνης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, και ο κ. Κύριλλος Κατερέλος, Επίσκ. Αβύδου, Καθηγ. Θεολ. Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα: Η ειρήνη και η δικαιοσύνη του Θεού ως πρότυπο ζωής στον απελευθερωτικό αγώνα των πτωχών στη Λατινική Αμερική. Κατά τη Β Συνεδρία, υπό την προεδρεία του κ. Γ. Μαρτζέλου, μίλησαν οι κ. Πέτρος Βασιλειάδης, Καθ. Θεολ. Σχολής ΑΠΘ με θέμα: Ειρήνη και δι καιοσύνη. Από την Αγία Γραφή στη σύγ χρονη Ιεραποστολή και ο κ. Απόστολος Μπουρνέλης, Καθηγ. ΑΕΑΗΚ με θέμα: Οι αρετές της ειρήνης και της δικαιο σύνης κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον. Πριν από τη λήξη των εργασιών της πρώτης ημέρας, η Χορωδία και Ορ χήστρα της ΑΕΑΗΚ υπό τη διεύθυνση του Υπ. Δρ. Μουσ/λογίας και εκλ. ΕΔΙΠ της ΑΕΑΗΚ κ. Ανδρέα Γιακουμάκη παρουσίασε τραγούδια από την Κων σταντι νοπολίτικη και Κρητική παρά δοση. Η δεύτερη ημέρα, 13 Νοεμβρίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ξεκίνησε με τη Θ. Λει τουργία στον ναό της Αγίας Σκέπης, εντός της Ακαδημίας, ιερουργούντος του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου. Στη Θ. Λειτουργία, έψαλαν καθηγητές, φοιτητές και φοιτήτριες της Ακαδημίας, υπό τη χοραρχία του κ. Ανδρέα Γιακουμάκη. Μετά τη σύ ντομη δεξίωση, συνεχίστηκαν οι ερ γασίες της ημερίδας. Κατά την Γ Συνεδρία, υπό την προ εδρεία του κ.κ. Κύριλλου Κατερέλου, μίλησαν ο κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέμα: Η Θεία Λειτουργία και το μυστήριο της ειρήνης και ο κ. Εμμανουήλ Δουνδουλάκης, εκλ. Επίκουρος Καθηγητής ΑΕΑΗΚ με θέμα: Η χρήση των όρων ειρήνη και δικαιοσύνη στους Ειρμούς των Κανόνων μέχρι τον 13ο αιώνα. (Συγκριτικά δεδομένα & Διαπλαστικές πηγές). Κατά την Δ Συνεδρία, υπό την προεδρεία του κ. Παν. Σκαλτσή, μίλησαν ο κ. Χρήστος Τσιρώνης, Λέκτορας Θεολ. Σχολής ΑΠΘ με θέμα: Δίκαιος πόλεμος ή δίκαιη ειρήνη; Διλήμματα και ερμηνείες κοινωνικού και θεολογικού λόγου και ο κ. Χριστόφορος Αρβανίτης, εκλ. Επίκουρος Καθηγητής ΑΕΑΗΚ με θέμα: Κοινωνική δικαιοσύνη: από την Πα τερική ποιμαντική στη νεωτερική «πα ρεμβατική» θεολογική σκέψη. Το ου σιώ δες της μεθοδολογίας. Κατά την Ε και τελευταία Συ νεδρία, υπό την προεδρεία του κ. Χρ. Τσιρώνη, μίλησαν ο κ. Δημήτριος Πασ σάκος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΕΑΑ, με θέμα: Η μεταμορφωτική εμπειρία της δικαιοσύνης του Θεού στις Παύλειες κοινότητες. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα και ο π. Αυγουστίνος Μπαϊραχτάρης, εκλ. Επίκουρος Καθηγητής ΑΕΑΗΚ με θέμα: Η Οικουμενική προσφορά της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον τομέα της ειρήνης και της δικαιοσύνης στο σύγχρονο συ ναφειακό περιβάλλον της πολυπολιτι σμικό τητας. Τα συμπεράσματα της ημερίδας συνόψισε ο εκλ. Λέκτορας της ΑΕΑΗΚ κ. Ιωάννης Λίλης, ενώ οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με τη Χορωδία της ΑΕΑΗΚ, υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Μονωδίας κας Νεκταρίας Λαουμτζή, και την παρουσίαση αποσπασμάτων από τα μουσικά έργα «Άξιoν Εστίν» του Μ. Θεοδωράκη και «Ειρήνη» του Γ. Μαρκόπουλου. Στο τέλος παρατέθηκε γεύμα στο οποίο παρακάθησαν ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ.κ. Ανδρέας, οι ομιλητές, οι καθηγητές, οι φοιτητές και φοιτήτριες της ΑΕΑΗΚ, καθώς και οι λοιποί σύνεδροι. 11
Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Σαμπά 12 ε ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια και με τη συμμετοχή πολλών Ιερέων και πλήθους κόσμου, τελέσθηκαν τα εγκαίνια του νεόδμητου ιερού ναού, Αγίου ιερομάρτυρος και ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού της ενορίας Σαμπά Πεδιάδος, την Παρασκευή 24 Αυγούστου. Ο ναός αυτός αποτελεί καρπό έμπνευσης, ενότητας, αλλά πάνω απ όλα πίστης των δεκάδων επώνυμων και α νώνυμων ενοριτών του Σαμπά. Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει πρώτα στον π. Νικόλαο Τζιμπιμπάκη, εφημέριο της ενορίας Σαμπά, αλλά και στους ιερείς π. Εμμανουήλ Σταυρουλάκη, εφημέριο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Μηνά Ηρακλείου και π. Στυλιανό Χαραλαμπάκη, εφημέριο του Ιερού Ναού Γενεσίου της Θεοτόκου Μπεντεβή Ηρακλείου, οι οποίοι εργάστηκαν μια ολόκληρη δεκαπενταετία, μέχρι να ολοκληρωθεί ο ναός και να τελεσθούν τα εγκαίνιά του. Το απόγευμα της Πέμπτης, 23 Αυγούστου, τέθηκε σε προσκύνηση τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, το οποίο έδωσε ως ευλογία ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Αρσένιος προς τον πρωτοπρεσβύτερο Εμμανουήλ Σταυρουλάκη. Ακολούθησε ο εσπερινός των εγκαινίων, προεξάρχοντος του πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη Κορνηλίου Αθανασάκη, με τη συμμετοχή πολλών Ιερέων και ευλαβών πιστών. Την επαύριο, Παρασκευή 24 Αυγούστου, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας χοροστάτησε στον Όρθρο, ακολούθως τέλεσε τα εγκαίνια του Ιερού Ναού και στη συνέχεια τέλεσε την πρώτη Θεία Λειτουργία στην καθαγιασμένη Αγία Τράπεζα. Ο πατήρ Νικόλαος Τζιμπιμπάκης, εφημέριος Σαμπά, στο λόγο που εκφώνησε κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο κ. Ανδρέα για την αγάπη και την υποστήριξή του σε όλη την πορεία της ανέγερσης του Ιερού Ναού, τους ευσεβείς ενορίτες του Σαμπά, η ευλάβεια και η αγάπη των οποίων, προς την Εκκλησία και τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό έφεραν το λαμπρό αυτό αποτέλεσμα. Επίσης ευχαρίστησε το Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδος κ. Ζαχαρία Καλογεράκη, τον πρόεδρο τη Τοπικής Κοινότητας Σαμπά κ. Γεώργιο Σταυρουλάκη, τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Νικόλαο Παπαδάκη, καθώς και όλα τα μέλη για την ενεργή βοήθεια και υποστήριξη. Ιδιαίτερη δε αναφορά έκανε στον π. Εμμανουήλ Σταυρουλάκη και τον π. Στυλιανό Χαραλαμπάκη. Επίσης ευχαρίστησε όλους τους ευεργέτες και τους δωρητές, των οποίων η συμβολή ήταν αναγκαία και πολύτιμη. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας, ο οποίος επαίνεσε εν πρώτοις τον π. Νικόλαο, αλλά και τους π. Εμμανουήλ και π. Στυλιανό, για το ζήλο που επέδειξαν στην ανέγερση του Ιερού Ναού, τους κατοίκους της ενορίας Σαμπά, τους προέδρους της κοινότητας, τον πολιτιστικό σύλλογο Σαμπά, καθώς και όλους εκείνους που συνέβαλαν στην αποπεράτωση και τον εγκαινιασμό του. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, μαζί με το αντίδωρο, ο Σεβασμιώτατος κ. Ανδρέας μοίρασε ευλογία από τα εγκαίνια, ενώ στη συνέχεια παρεκάθησαν όλοι σε γεύμα που παρέθεσε η Ενορία Σαμπά, στην αίθουσα του Ιερού Ναού.
Εκδημία Πρωτοπρεσβύτερου Χαραλάμπους Κριτσωτάκη ην Κυριακή 5 Αυγούστου εξεδή μησε προς Κύριον o αιδεσιμώτατος πρωτοπρεσβύτερος Χαράλαμπος Κριτσωτάκης, πρώην εφημέριος Μελεσών και Αρκαλοχωρίου. Το πρωί της επομένης τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ενοριακό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μελεσών, ενώ λίγο αργότερα τελέσθηκε η εξόδιος ακολουθία από το Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο και το Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας κ. Ανδρέα. Στην ακολουθία συμμετείχε πλήθος ιερέων και ευλαβών χριστιανών, οι οποίοι ήλθαν να προσευχηθούν για την ανάπαυση της ψυχής του κεκοιμημένου ιερέα. Τον επικήδειο της νεκρώσιμης ακολουθίας εκφώνησε ο πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Κορνήλιος Αθανασάκης, απόσπασμα του οποίου και παραθέτουμε: «Στο άκουσμα της κοιμήσεως του μακαριστού π. Χαραλάμπους Κριτσωτάκη συγκεντρωθήκαμε σήμερα Κλήρος και Λαός, για να αποτίσουμε φόρο τιμής και σεβασμού στον ακούραστο Λευίτη, στον ταπεινό και τίμιο Ιερέα, τον αγαπητό μας πατέρα Χαράλαμπο. Ο προκείμενος μακαριστός πατέρας Χαράλαμπος γεννήθηκε το 1945 στο χωριό Λαγούτα, από ευσεβείς γονείς και ανατράφηκε με αγάπη και σεβασμό προς την Εκκλησία και τους ανθρώπους, τους οποίους κλήθηκε στη συνέχεια να διακονήσει ως ιερέας. Νυμφεύεται την εκλεκτή σύζυγό του Ελένη και μετέπειτα πρεσβυτέρα, με την οποία αποκτά τέσσερα παιδιά. Μαζί χαράζουν την πορεία της ζωής τους. Μέσα από τον σεβασμό και την αλληλοκατανόηση και εν τω συνδέσμω της αγάπης και της ειρήνης δημιουργούν μια εκλεκτή οικογένεια. Στις 4 5 1968, στον ιερό ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μελεσών, χειροτονείται Διάκονος από το μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο και στις 6 7 1968 Πρεσβύτερος, στον ιερό ναό Υπεραγίας Θεοτόκου του οικοτροφείου αρρένων Ηρακλείου και την 11 Ιουλίου 1968 τοποθετείται εφημέριος στην ενορία Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μελεσών, την οποία υπηρέτησε επί 22 συναπτά έτη. Στη συνέχεια μετατίθεται στην ενορία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αρκαλοχωρίου, όπου και παραμένει εφημέριος για 13 χρόνια, απ όπου και συνταξιοδοτείται. [...] Αγαπητέ μας πατέρα Χαράλαμπε, Υπήρξες ομολογουμένως, αξιοπρεπής, ευγενής και ως άνθρωπος και ως ιερέας. Ό,που εργάσθηκες και υπηρέτησες άφησες αγαθές εντυπώσεις, έγινες αγαπητός και σεβαστός και ωφέλησες ποικιλότροπα αυτούς που σε πλησίασαν. Και τώρα φεύγεις ανήμερα της εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου ολόλαμπρος, μέσα στην απαστράπτουσα δόξα της Μεταμορφώσεώς Του. Θα θυμόμαστε την καλοσύνη σου, την αγάπη σου, τον καλό σου λόγο. Ζήσαμε την πορεία της ασθένειάς σου. Θαυμάσαμε την πίστη, την υπομονή, την καρτερικότητα, το μεγαλείο της ψυχής σου. [...] Σεβαστέ και αγαπητέ μας πατέρα Χαράλαμπε. Την πίστιν τετήρηκας. Τον δρόμον τετέλεκας. [...] Γενέθλια έχεις σήμερα, κάνεις αρχή στην αιώνια ζωή στην ανέσπερη βασιλεία του Θεού. Και με τη δική σου συμμετοχή θα γίνεται στον ουρανό η Θεία Λειτουργία. Κοιμήσου γέροντα, αναπαύσου. Στη γη θα μένει το σώμα σου, μα στον ουρανό με την Παναγία τη Μυρτιώτισσα, τον Άγιο Εφραίμ και τους Αγγέλους θα ζει η ψυχή σου.» ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ! 13
Επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ στην Κρήτη ε λαμπρότητα και κάθε επισημότητα υποδέχθηκε η Δυτική Κρήτη τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κύριο Κύριο Βαρθολομαίο, ο οποίος πραγματοποίησε τετραήμερη επίσκεψη, από την 1 η έως και την 4 η Σεπτεμβρίου, στις Μητροπόλεις Κυδωνίας και Αποκορώνου, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και Κισάμου και Σελίνου. Ο Παναγιώτατος συνοδευόταν από τους Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Προύσης κ. Ελπιδοφόρο, Αυστρίας κ. Αρσένιο, το Μέγα Αρχιμανδρίτη, νυν Μητροπολίτη Κυδωνιών κ. Αθηναγόρα, το Μέγα Εκκλησιάρχη κ. Βενιαμίν, τον Τριτεύοντα των Πατριαρχικών Διακόνων κ. Θεόδωρο Μεϊμάρη, τον Γραμματέα του Πατριαρχείου κ. Κων/νο Τσικάκη και το δημοσιογράφο κ. Νικόλαο Μαγγίνα. Το απόγευμα του Σαββάτου, 1 Σεπτεμβρίου, υποδέχθηκαν τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη, στο αεροδρόμιο των Χανίων «Ι. Δασκαλογιάννης», η Ιεραρχία της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, κληρικοί και μοναχοί, ο Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Μανούσος Βολουδάκης, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελληνική Κυβέρνηση, ο Περιφερει άρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, ο Δήμαρχος Χανίων κ. Εμμανουήλ Σκουλάκης, τοπικοί Βουλευτές, τέως και νυν, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας και των Ενόπλων Δυνάμεων της Κρήτης, καθώς και πλήθος κόσμου, αλλά και των γύρω περιοχών, το οποίο έσπευσε να καλωσορίσει τον Πατριάρχη του Γένους. 14
Με την έλευση του Πατριάρχη πραγματοποιήθηκε, κατά το έθος, προσφώνηση από το Δήμαρχο Χανίων και αντιφώνηση από τον Προκαθήμενο της ανά τον κόσμο Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στη συνέχεια, ο Παναγιώτατος επισκέφθηκε την Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίας Τριάδος των Τζαγκαρόλων, όπου πραγματοποιήθη κε θερμή υποδοχή και τελέσθηκε δοξολογία, με τη συμπλήρωση 400 ετών από την ίδρυσή της. Στο τέλος της δοξολογίας ο Σεβ. Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός, προσφώνησε τον Παναγιώτατο και τον καλωσόρισε στην Κρήτη. Ακολούθησε προ σφώνηση από τον πανοσιολ. Αρχιμ. Αμφιλόχιο Παπαγιαννάκη, Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής, ο οποίος και προχειρίστηκε από τον Σεπτό Οικουμενικό Πατριάρχη Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου. Ακολούθησε η χειροθεσία, κατόπιν προτάσεως της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρου Αρναουτάκη, σε Άρχοντα Έξαρχο. Με το πέρας της δοξολογίας παρατέθηκε επίσημο δείπνο. Το πρωί της επομένης, Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου, τελέσθηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη και η ακολουθία των εγκαινίων του Καθολικού της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, το οποίο είναι μετόχι της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Χρυσοπηγής. Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρή της κ. Ειρηναίος προσφώνησε, εκ μέρους της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, την Σεπτή Κορυφή της Ορθοδοξίας και στη συνέχεια η Οσιωτάτη Καθηγουμένη Θεοξένη Μοναχή, εκ μέρους της Αδελφότητας, καλωσόρισε τον Παναγιώτατο και αναφέρθηκε στο έργο που επιτελέσθηκε μέχρι την ολοκλήρωση του «οικολογικού Μοναστηριού». Ο Πατριάρχης, στην αντιφώνηση του, τόνισε μεταξύ άλλων ότι: «τα εγκαίνια κάθε Ναού δίνουν νέα πνοή στους ανθρώπους» Με το πέρας της Θείας Λειτουργίας και αφού έλαβαν όλοι οι παρευρισκόμενοι την ευχή του Πατριάρχη ανέβηκαν στην τράπεζα της Μονής, όπου παρατέθηκε γεύμα. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε τον αγιασμό στο «Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης», στο Μετόχι της Αγίας Κυριακής και κατευθύνθηκε με αυτοκινητοπομπή στην πόλη του Ρεθύμνου, όπου έγινε δεκτός με θερμότατη υποδοχή στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη, παρουσία των Ιεραρχών της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, κληρικών, μοναχών και μοναζουσών της Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, αλλά και από όλο το νησί. Την Πολιτεία εκπροσώπησε η Υπουργός Τουρισμού κα Όλγα Κεφαλογιάννη, ενώ παρέστησαν ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, τοπικές, πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλης, καθώς και εκατοντάδες Ρεθύμνιων, οι οποίοι υποδέχθηκαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη «εν τυμπάνω και χορώ εν χορδαίς και οργάνω» (ψαλμ. 150 ος ). Ο Δήμαρχος Ρεθύμνης Γεώργιος Μαρινάκης προσφώνησε τον Παναγιώτατο και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν με πομπή στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου Ρεθύμνου, όπου τελέσθηκε επίσημη δοξολογία. Ο Σεβα σμιώ τατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος στην προσφώνησή του μεταξύ άλλων είπε: «το Ρέθυμνο είναι μικρό μα έχει καρδιά μεγάλη, που άνοιξε διάπλατα μέσα του να σας βάλει. Της οικουμένης είστε εσείς ο φάρος και η Αξία και ο Καπετάνιος ο Σεμνός για την Ορθοδοξία». 15
Εγκαίνια Νέου Καθολικού Ακολούθησαν τα εγκαίνια του Κέντρου Ορθόδοξου Πολιτισμού του Μητροπολιτικού Μεγάρου και τελέσθηκαν τα Θυρανοίξια του παρεκκλησίου επ ονόματι του Αγίου Τίτου και πάντων των Ρεθυμνίων Αγίων, το οποίο βρίσκεται στο Επισκοπείο της Ιεράς Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, στο λόφο του Τιμίου Σταυρού. Η ημέρα κατέληξε σε επίσημο δείπνο, που παρατέθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης. Τη Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου ο Παναγιώτατος επισκέφθηκε την Ιερά Μονή Αγίας Ειρήνης, την Αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου κα Μαρία Λιονή, τον Ιερό Ναό Κυρίας των Αγγέλων και το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, ενώ το μεσημέρι παρέστη σε επίσημη εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του από το Δήμο Ρεθύμνου. Στη συνέχεια τέλεσε τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κυρού Ανθίμου και κατευθύνθηκε στην Ιερά Μονή Σωτήρος Χριστού Κουμπέ, όπου μετά τη δοξολογία έγιναν τα εγκαίνια της ανακαινισμένης αίθουσας, με τα αρχιερατικά άμφια και τα προσωπικά είδη του μακαριστού Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κυρού Τίτου. Αργότερα επισκέφθηκε την Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Αρκαδίου, όπου του παρατέθηκε γεύμα, αφού είχε προηγηθεί δοξολογία στο Καθολικό της Μονής. Τελειώνοντας την επίσκεψή του στο Ρέθυμνο ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσκύνησε στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίου Γεωργίου Αρσανίου, στην οποία τον αποχαιρέτησαν από τη Μητρόπολη, με τον ίδιο τρό πο που τον υποδέχθηκαν, με χορούς και τραγούδια. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας παρέστη και χαιρέτισε τις εργασίες της Κεντρικής Επιτροπής του Π.Σ.Ε., που βρισκόταν σε εξέλιξη, στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, στο Κολυμπάρι Χανίων. Την Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου ο Σεπτός Πα τριάρχης εγκαινίασε το «Τσατσαρωνάκειο» Πολιτιστικό Πολύκεντρο την Ιεράς Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου, όπου έγινε δεκτός εν μέσω θερμών εκδηλώσεων. Το μεσημέρι πραγματοποιήθηκε, στο Πάρκο Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας του Πολυτεχνείου Κρήτης, η τελετή αναγόρευσής του σε επίτιμο Διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης. Ακολούθως παρεκάθισε σε γεύμα που παρέθεσε η οικογένεια του τέως πρωθυπουργού κ. Κων/νου Μητσοτάκη και τέλεσε τρισάγιο στον τάφο της μακαριστής συζύγου του Μαρίκας Κων. Μητσοτάκη. Τελευταίος σταθμός πριν το ταξίδι της επιστροφής για τον Παναγιώτατο, ήταν η γυναικεία Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Κορακιών. Αργά το απόγευμα της Τρίτης, οι Αρχιερείς της Εκκλησίας Κρήτης, κληρικοί, μοναχοί και πλήθος κόσμου κα τευόδωσαν την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη του Ορθοδόξου Γένους, στο αεροδρόμιο των Χανίων «Ι. Δασκαλογιάννης», απ όπου και αναχώρησε για το Φανάρι. 16
Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής Στην Ελλάδα της βαθειάς ύφεσης και της ανεργίας πολλές οικογένειες, ευρισκόμενες στα όρια της φτώχειας, υποσιτίζονται καθημερινά, αντιμετωπίζουν μειονεκτικές συνθήκες διαβίωσης και ζουν σε απόγνωση, καθότι αδυνατούν ν ανταπεξέλθουν ακόμη και στην κάλυψη των καθημερινών βασικών διατροφικών τους αναγκών, γεγονός που επιτάσσει περισσότερο από κάθε άλλη φορά την πανανθρώπινη αλληλεγγύη, την καταλλαγή, την κοινωνική συνοχή. Ο Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής της Ιεράς Μητρόπολής μας, προκειμένου να συμπαρασταθεί στον πλησίον, ο οποίος κατά τις εόρτιες ημέρες των Χριστουγέννων ενδεχομένως να στερηθεί τον «άρτον τον επιούσιον..» και θέλοντας να εκφράσει έμπρακτα την αλληλεγγύη και να εφαρμόσει τη ρήση του Κυρίου μας «εφ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε», διένειμε κι αυτά τα Χριστούγεννα δέματα με τρόφιμα, φάρμακα, ενδύματα, υποδήματα και κλινοσκεπάσματα σε εμπερίστατους αδελφούς μας, πτωχούς, νεόπτωχους και ανέργους. Συγκεκριμένα, την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου ετοίμασε και διένειμε, από την αίθουσα του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου στο Αρκαλοχώρι, 1750 και πλέον δέματα τροφίμων σε άπορες οικογένειες της Ιεράς Μητρόπολής μας. Τα τρόφιμα που συγκεντρώθηκαν προέρχονταν από αγορές του Τομέα Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής, από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κρήτης και από το Ειδικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σπουδαία ήταν επίσης η προσφορά του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, των Ιερέων, των Εκκλησιαστικών Συμβούλων των Ενοριών, της 133 Σ.Μ. Καστελλίου, καθώς και εθελοντών συνανθρώπων μας και συντοπιτών μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 21 22 23 και 24 Δεκεμβρίου ο Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής διοργάνωσε παζάρι (BAZZAR) Χριστουγεννιάτικων δώρων για την ενίσχυση των παιδικών γευμάτων, που καθημερινά διανέμονται από τη Μητρόπολή μας σε 75 παιδιά. Το παζάρι πραγματοποιήθηκε στο χώρο του πρώην καταστήματος της Παγκρήτιας Τράπεζας, επί της Ελευθερίου Βενιζέλου στο Αρκαλοχώρι και ήταν καρπός αγάπης και εθελοντικής εργασίας συνανθρώπων μας. Συγκίνηση προκάλεσε η μεγάλη ευαισθησία και η ανταπόκριση που επέδειξαν πολλοί συνάνθρωποί μας, τόσο από την πόλη του Αρκαλοχωρίου, όσο και από την ευρύτερη περιοχή, οι οποίοι έσπευσαν να αγκαλιάσουν την προσπάθεια της Μητρόπολής μας, και να συμβάλλουν με τον οβολό του υστερήματος ή του λίγου περισσεύματός τους στην ενίσχυση των παιδικών γευμάτων, τα οποία συνεχίζουν τη λειτουργία τους, χάρη στην ουσιαστική και αθόρυβη συμβολή πολλών αδελφών μας, επωνύμων και ανωνύμων, επιχειρηματιών και ιδιωτών. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία συνετέλεσαν στην προβολή της διοργάνωσης του BAZZAR Χριστουγεννιάτικων δώρων. 17
Εορτή Αγίου Αποστόλου Τίτου στο Τυμπάκι Το Σάββατο 25 Αυγούστου, εορτή του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου Τίτου, πρώτου Επισκόπου Κρήτης, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Ανδρέας βρέθηκε στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Τίτου στο Τυμπάκι του Δήμου Φαιστού, κατόπιν προσκλήσεως του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακαρίου, όπου προεξήρχε στο Αρχιερατικό Συλλείτουργο και στο τέλος της Θείας Λειτουργίας απένειμε το οφφίκιο του οικονόμου και προχείρισε σε αρχιμανδρίτη τον Ιερομόναχο πατέρα Γεώργιο Αθανασάκη. Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίου Γερασίμου Κασταμονίτσας Την Κυριακή 26 Αυγούστου, ο Σεβασμιώτατος κ. Ανδρέας τέλεσε την ακολουθία των Εγκαινίων του Ιερού Ναού Αγίου Γερασίμου στην Κασταμονίτσα Πεδιάδος. Στην τελετή παραβρέθηκαν οι κτή τορες του Ιερού Ναού κ.κ. Δημήτριος και Ανδριανή Αντωνάκη, καθώς Ιερείς της περιφέρειας Καστελλίου και πλήθος κόσμου. 18
Εορτή Αγίου Φανουρίου και θυρανοίξια Ι.Ν. Αγίου Μενελάου Κάτω Καστελλιανών Νέος διοικητής στην 133 Σ.Μ. Καστελλίου Την Τρίτη 27 Αυγούστου, εορτή του Αγίου Φανουρίου του Νεοφανούς, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Ανδρέας τέλεσε τη Θεία Λειτουργία στον πανηγυρίζοντα ομώνυμο Ιερό Ναό στα Κάτω Καστελλιανά Μονοφατσίου και στη συνέχεια τα Θυρανοίξια του Ιερού Ναού Αγίου Μενελάου. Στην ακολουθία παρευρέθηκε πλήθος πιστών καθώς και η κτήτορας του Ιερού Ναού Αγίου Μενελάου κυρία Αικατερίνη Λουλάκη, η οποία ανήγειρε τον εν λόγω Ιερό Ναό εις μνήμη του συζύγου της Μενελάου Λουλάκη. Την Πέμπτη 30 Αυγούστου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας παραβρέθηκε στην 133 Σ.Μ. στο Καστέλλι Πεδιάδος, όπου σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης παραλαβής της Διοίκησης της Μονάδας από το Σμήναρχο κ. Γεώργιο Κορμέντζα στο Σμήναρχο κ. Μαρίνο Λούκο. Ο Σεβασμιώτατος συνε χά ρη το νέο Διοικητή και του ευχήθηκε καλή και ευλογημένη θητεία προς το κοινό καλό. Νυχτερινή Θεία Λειτουργία Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Την Παρασκευή 31 Αυγούστου ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, όπως κάθε χρόνο, τέλεσε νυχτερινή Θεία Λειτουργία, με την ευκαιρία της ημέρας προσευχής υπέρ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας παραβρέθηκε προσευχόμενος, ενώ στο τέλος της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε η ευλόγηση των άρτων και αναγνώσθηκε η Πατριαρχική εγκύκλιος για την προστασία του περιβάλλοντος. 19
Ετήσιο μνημόσυνο Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου Κωνσταντίνου Ζαχαριουδάκη Εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα της Βιάννου Στις εκδηλώσεις μνήμης, προς τιμή των θυμάτων του ολοκαυτώματος της Επαρχίας Βιάννου από τα γερμανικά στρατεύματα, παραβρέθηκε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας, ο οποίος προεξήρχε της επί σημης Δοξολογίας που τελέσθηκε στον Ιερό Ναό Αγίων Πάντων Σελί Αμιρά και της επιμνημόσυνης δέησης που τελέσθηκε στο μνημείο θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος λειτούργησε στον Ιερό Ενοριακό Ναό Αγίου Αντωνίου στο Καστέλλι Πεδιάδος, όπου στο τέλος της Θείας Λειτουργίας τέλεσε μνημόσυνο, με τη συμπλήρωση ενός έτους από την εκδημία του μακαριστού πατρός Κωνσταντίνου Ζαχαριουδάκη, Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου, Ιεροκήρυκα της Ιεράς Μητρόπολής μας. Ο Σεβασμιώτατος κ. Ευγένιος αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του μακαριστού Αρχιμανδρίτη, εξαίροντας την ιερατική του διακονία και την αγάπη του προς την Εκκλησία. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί, ότι για την προσφορά του μακαριστού Αρχιμανδρίτη στην Εκκλησία και την παιδεία, ο κ. Αλέξανδρος Κ. Κόφφας, εξέδωσε βιβλίο με τίτλο «Ο ΑΡΧΙΜΑΝ ΔΡΙΤΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΑΧΑΡΙΟΥΔΑΚΗΣ» μια μικρή αντιπροσφορά στη μεγάλη δική του προσφορά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, όπου γίνεται αναφορά στο βίο, την προσωπικότητα και τη δράση του μακαριστού πατρός Κωνσταντίνου. Στις εκδηλώσεις μνήμης παραβρέθηκαν, μεταξύ άλλων, Βουλευτές του Ηρακλείου, ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, ο Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου κ. Ευριπίδης Κουκιαδάκης, ο Γενικός Γραμματέας Αποκεν τρωμένης Διοίκησης Κρήτης κ. Γεώργιος Δεικτάκης, πρώην αιρετοί, εκπρόσωποι των στρατιωτικών αρχών και των σωμάτων α σφαλείας, καθώς και πλήθος κόσμου. 20