ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ 24-30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 Οι Εμβολιασμοί με Στοιχεία και Αριθμούς Οι εμβολιασμοί αποτελούν μία από τις πιο επιτυχημένες πρωτοβουλίες δημόσιας υγείας. Κάθε χρόνο οι εμβολιασμοί αποτρέπουν περίπου 2-3 εκατομμύρια θανάτους από διφθερίτιδα, τέτανο, κοκίτη και ιλαρά, επικίνδυνες ασθένειες που πλήττουν κατά κύριο λόγο τα παιδιά. Οι εμβολιασμοί συνετέλεσαν στην εξάλειψη της ευλογιάς και σχεδόν έχουν εξαλείψει την πολιομυελίτιδα. Το 2013 περίπου το 84% των βρεφών παγκοσμίως εμβολιάστηκε με τις τρεις δόσεις του εμβολίου που χρειάζεται για να ανοσοποιηθούν κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου και του κοκίτη (εμβόλιο DTP3) σε σχέση με 20% το 1980. Αυτές οι τρεις ασθένειες μπορεί να αποβούν μοιραίες σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. (Επιπλέον στοιχεία στο http://data.unicef.org/child-health/immunization) Υπολογίζεται πως τα εμβόλια κατά τις ιλαράς έχουν αποτρέψει σχεδόν 15,6 εκατομμύρια θανάτους από το 2000 έως το 2013. Ο μητρικός και ο νεογνικός τέτανος έχουν εξαλειφθεί με τον εμβολιασμό στις 35 από τις 59 χώρες υψηλού κινδύνου από το 1999. Από το 2000 η Συμμαχία GAVI, της οποίας ιδρυτικό μέλος είναι η UNICEF, έχει στηρίξει τον εμβολιασμό 440 εκατομμυρίων παιδιών στις φτωχότερες χώρες του κόσμου σώζοντας περίπου 6 εκατομμύρια ζωές. Σχεδόν το ένα πέμπτο των βρεφών σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να μην λαμβάνουν τα βασικά εμβόλια, κάτι το οποίο μπορεί να αποτελεί γι αυτά την διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των παιδιών που το 2013 δεν έλαβαν τρεις δόσεις του εμβολίου DTP ζουν σε 15 χώρες: Αιθιοπία, Αφγανιστάν, Βιετνάμ, Δημοκρατία του Κονγκό, Ινδία, Ινδονησία, Ιράκ, Κένυα, Μεξικό, Νιγηρία, Νότια Αφρική, Ουγκάντα, Πακιστάν, Συρία και Τσαντ 1. Η πολιομυελίτιδα συνεχίζει να είναι ενδημική σε τρεις χώρες - Αφγανιστάν, Νιγηρία και Πακιστάν. Αρκετές άλλες χώρες με χαμηλή ανοσοποιητική κάλυψη όπως η Συρία και η Σομαλία παραμένουν ευάλωτες στην διεθνή εξάπλωση της ασθένειας 2. Περίπου το 17% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών μπορούν να αποτραπούν με τον εμβολιασμό. Περίπου 1,5 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν ετησίως από ασθένειες που μπορούν να αποτραπούν από τα τωρινά προτεινόμενα εμβόλια 3. Ο μητρικός και ο νεογνικός τέτανος συνεχίζουν να αποτελούν προβλήματα δημόσιας υγείας σε 24 χώρες, κυρίως στην Αφρική και την Ασία. Είναι μια ασθένεια-απόρροια της φτώχειας η οποία μόνο το 2013 σκότωσε 49.000 νεογέννητα. Η ιλαρά συνεχίζει να σκοτώνει περίπου 330 παιδιά κάθε μέρα, κυρίως στην Αφρική και την Ασία. Τα παιδιά που γεννιούνται από γυναίκες με ελλιπή μόρφωση είναι τα πιο ευάλωτα. Αν όλες οι μητέρες στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος λάμβαναν πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ο παιδικός εμβολιασμός κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου και του κοκίτη θα αυξανόταν κατά 10%. 1 http://data.unicef.org/child-health/immunization 2 http://www.polioeradication.org/infectedcountries/syrianarabrepublic.aspx 3 http://apps.who.int/immunization_monitoring/diseases/en/ and http://www.who.int/gho/immunization/en/
Επίσης αν όλες οι μητέρες σε αυτές τις χώρες λάμβαναν δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο παιδικός εμβολιασμός κατά αυτών των ασθενειών θα αυξανόταν κατά 43%. Αν όλα τα παιδιά ανοσοποιούνταν με τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια, θα μπορούσαμε να σώσουμε σχεδόν 25 εκατομμύρια ζωές από το 2011 έως το 2020. Η UNICEF και οι συνεργάτες της στηρίζουν τα προγράμματα εμβολιασμών σε περισσότερες από 100 χώρες για να βοηθήσουν όλα τα παιδιά να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν: Επικοινωνία για την ανάπτυξη με σκοπό να εργαστούν με τις κοινότητες και να δημιουργήσουν απαίτηση για εμβόλια. Προμήθεια εμβολίων και ψυχρή αλυσίδα για την αγορά και μεταφορά εμβολίων, τη βελτίωση της ψυχρής αλυσίδας του συστήματος διανομής και την παρακολούθηση. Το 2014 η UNICEF προμήθευσε 2,71 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων αξίας 1,5 δις δολαρίων. Υποστήριξη πολιτικής και τεχνική βοήθεια για να βοηθήσουν τα συνεργαζόμενα κράτη να βελτιώσουν τα προγράμματα τακτικών εμβολιασμών και να επεκτείνουν τις εκστρατείες εμβολιασμών πιο αποτελεσματικά έτσι ώστε να φτάσουν ακόμη και στο τελευταίο παιδί. Η UNICEF αποτελεί τον μεγαλύτερο αγοραστή εμβολίων παγκοσμίως φτάνοντας το 40% των παιδιών του κόσμου. Η UNICEF είναι κεντρικός συνεργάτης της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (GAVI), της Πρωτοβουλίας για την Ιλαρά και την Ερυθρά, της πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη του Μητρικού και του Νεογνικού Τετάνου (MNTE) και της Πρωτοβουλίας για την Παγκόσμια Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας (GPEI). Επίσης συνεργάζεται στενά με τα αδελφικά Γραφεία των Ηνωμένων Εθνών, με τις κυβερνήσεις των δωρητριών χωρών και των χωρών στις οποίες υλοποιούνται τα προγράμματα, με διεθνείς αναπτυξιακούς και οικονομικούς οργανισμούς και με την φαρμακευτική βιομηχανία, με σκοπό να καταστήσει τους εμβολιασμούς προσιτούς για όλα τα παιδιά. 2
Κύρια Μηνύματα για την Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμού 1. Κάθε χρόνο θα μπορούσαν να σώζονται οι ζωές 1,5 εκατομμυρίου παιδιών αν είχαν πρόσβαση σε εμβόλια. Τα φτωχότερα και τα πιο περιθωριοποιημένα παιδιά εξαιρούνται συστηματικά από τους εμβολιασμούς που σώζουν ζωές παρότι είναι αυτά που τους χρειάζονται περισσότερο. Τα προγράμματα εμβολιασμών δεν υλοποιούνται επαρκώς κάτι το οποίο θεωρείται κρίσιμο για την επιβίωση και την ευημερία των παιδιών. Τα παιδιά δεν εμβολιάζονται επειδή ζουν σε δυσπρόσιτες κοινότητες, είναι περιθωριοποιημένα λόγω φτώχειας ή είναι δύσκολο να προσεγγισθούν λόγω συγκρούσεων. Τα δημόσια συστήματα υγείας αποτυγχάνουν να εμβολιάσουν τα παιδιά επειδή δεν έχουν επαρκή χρηματοδότηση, εκπαιδευμένο προσωπικό ή την ικανότητα να στοχεύσουν σε συγκεκριμένες περιοχές όπου τα παιδιά παραμένουν ανεμβολίαστα. Τα ανεμβολίαστα παιδιά στερούνται σε πολλαπλά επίπεδα συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην εκπαίδευση, της επαρκούς διατροφής και άλλων ζωτικών υπηρεσιών υγείας. Σε σύγκριση με τα πιο ευκατάστατα παιδιά, τα παιδιά των φτωχότερων νοικοκυριών σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πριν την ηλικία των πέντε ετών. 4 Το 2013, 21,8 εκατομμύρια παιδιά σχεδόν ένα στα πέντε βρέφη δεν έλαβαν τα εμβόλια τα οποία θα μπορούσαν να τους σώσουν την ζωή, να τα προστατεύσουν από ασθένειες και να τα προστατεύσουν από αναπηρίες 5. Περίπου 1,5 εκατομμύριο παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες κατά των οποίων θα μπορούσαν να έχουν ανοσοποιηθεί 6. Τα παιδιά που ζουν σε αστικές περιοχές και προέρχονται από πιο ευκατάστατες και πιο μορφωμένες οικογένειες είναι πολύ πιο πιθανόν να εμβολιαστούν σε σχέση με τα παιδιά που ζουν σε φτωχότερες και πιο δυσπρόσιτες κοινότητες ή των οποίων οι μητέρες έχουν ελάχιστη μόρφωση. Στη Μαδαγασκάρη, τα παιδιά που προέρχονται από πλουσιότερες, αστικές οικογένειες έχουν 1,5 περισσότερες πιθανότητες να εμβολιαστούν σε σχέση με αυτά που ζουν σε φτωχές αγροτικές περιοχές. Ένα παιδί με μορφωμένη μητέρα έχει 1,7 περισσότερες πιθανότητες να εμβολιαστεί σε σχέση με ένα παιδί του οποίου η μητέρα δεν έχει λάβει καθόλου επίσημη εκπαίδευση. 7 Η αναφορά προόδου για το Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης για τα Εμβόλια δεν δείχνει σχεδόν καμία βελτίωση στην παγκόσμια ανοσοποιητική κάλυψη κατά τα τελευταία πέντε χρόνια. Η πρόοδος έχει σταματήσει κυρίως επειδή οι υπηρεσίες ανοσοποίησης δεν καταφέρνουν να φτάσουν στα πιο ευάλωτα και περιθωριοποιημένα παιδιά. Οι παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας, της ιλαράς καθώς επίσης και του μητρικού και νεογνικού τετάνου θα αποτύχουν εάν δεν φτάσουν στις φτωχότερες κοινότητες μέσα στις ίδιες τις χώρες 8. Μία μεγάλη αύξηση στα περιστατικά πολιομυελίτιδας στο Πακιστάν - εξαιτίας της χαμηλής ποιότητας των εκστρατειών, την έλλειψη πρόσβασης και τις αρνήσεις - θέτει σε κίνδυνο το σχέδιο εξάλειψης της πολιομυελίτιδας μέχρι το 2018. Παρότι είναι ολοκληρωτικά αποτρέψιμος, ο νεογνικός τέτανος - ένας γρήγορος και επίπονος δολοφόνος - συνεχίζει να είναι πρόβλημα σε σχεδόν 25 χώρες όπου δεν εμβολιάζονται όλες οι 4 UNICEF, Narrowing the Gaps, 2010 5 http://data.unicef.org/child-health/immunization 6 http://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/global_immunization_data.pdf 7 Achieving equity in immunization: a case study of a UNICEF-led equity-based case study in Madagascar, UNICEF March 2015 8 UNICEF, Narrowing the Gap, 2010 3
μέλλουσες μητέρες και όπου οι γυναίκες γεννούν και φροντίζουν τα νεογέννητά τους σε ανθυγιεινές συνθήκες. Σχεδόν 50.000 νεογέννητα πέθαναν από τέτανο το 2013 9. 2. Στις χώρες όπου έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές πολιτικές και οικονομικές δεσμεύσεις, έχουν προστατευθεί και περισσότερα παιδιά επιτυχώς με την χρήση εμβολίων. Ο αριθμός των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών μειώθηκε παγκοσμίως κατά το ήμισυ από το 1990 έως το 2013, πέφτοντας από τα 12,7 εκατομμύρια στα 6,3 εκατομμύρια και σώζοντας τις ζωές 17.000 παιδιών κάθε μέρα 10. Οι εμβολιασμοί είναι η αιτία για μερικές από τις μεγαλύτερες προόδους στη μείωση των παιδικών θανάτων και σώζουν από πρόωρο θάνατο περίπου 2-3 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο. 11 Η πολιομυελίτιδα, μία ασθένεια που κάποτε προξενούσε το φόβο σε όλο τον κόσμο, θεωρείται μια παγκόσμια επιτυχία που οφείλεται στα εμβόλια. Ο κόσμος δεν βρισκόταν ποτέ σε καλύτερη θέση για να εξαλείψει αυτήν την καταστροφική και ανίατη ασθένεια που πλήττει κατά κύριο λόγο τα παιδιά και οδηγεί στην παράλυση και την μόνιμη αναπηρία. Χάρη στις έντονες πολιτικές προσπάθειες και την κοινωνική συμμετοχή, δεν έχουν υπάρξει περιστατικά άγριου πολιοϊού σε ολόκληρη την ήπειρο της Αφρικής από τον Αύγουστο του 2014 - συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας, μία από τις τρεις τελευταίες χώρες όπου η πολιομυελίτιδα συνεχίζει να είναι ενδημική. Στην Νιγηρία εμβολιάζονται περισσότερα παιδιά από ποτέ άλλοτε, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι περισσότερο από το 90% των παιδιών έχουν λάβει περισσότερες από τρεις δόσεις στοματικού εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των παραδοσιακών περιοχών υψηλού κινδύνου στην Βόρεια Νιγηρία 12. Για να προσφέρουν στα παιδιά την καλύτερη δυνατή προστασία κατά της πολιομυελίτιδας, η UNICEF και οι συνεργάτες της στηρίζουν την εισαγωγή μίας δόσης από το νέο ενέσιμο εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας στα εθνικά προγράμματα 126 χωρών μέχρι το τέλος του 2015. Αυτή είναι μία από τις πιο φιλόδοξες εισαγωγές εμβολίων στην ιστορία. Χάρη στις σημαντικές οικονομικές και πολιτικές δεσμεύσεις τόσο από δωρήτριες χώρες όσο και από χώρες χαμηλού εισοδήματος, νέα εμβόλια φτάνουν σε περισσότερα παιδιά από ποτέ άλλοτε και βελτιώνουν κατά πολύ την προστασία ενάντια στις κύριες αιτίες παιδικών θανάτων. Το 2013, ως μέλος της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (GAVI), η UNICEF υποστήριξε την εισαγωγή νέων εμβολίων κατά της πνευμονίας, της διάρροιας και άλλων θανατηφόρων για τα παιδιά ασθενειών σε 41 χώρες 13. Τον Ιανουάριο του 2015, οι δωρήτριες χώρες κατάφεραν να προσφέρουν το ποσό-ρεκόρ των 7,5 δις δολαρίων στην Συμμαχία για τα Εμβόλια (GAVI), της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος η UNICEF. Αυτά τα χρήματα θα βοηθήσουν στην προστασία επιπλέον 300 εκατομμυρίων παιδιών στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, αποτρέποντας 5-6 εκατομμύρια παιδικούς θανάτους 14. 9 Khan, Rownak et al. Maternal and Neonatal Tetanus Elimination: From Protecting Women and Newborns to Protecting All. International Journal of Women s Health 7 (2015): 171 180. PMC. Web. 3 Mar. 2015 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc4322871/ 10 APR Report 2014 11 WHO Factsheet on immunization coverage: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs378/en/ 12 http://www.polioeradication.org/mediaroom/newsstories/nigeria-looking-towards-a-polio-free- Future/tabid/526/news/1196/Default.aspx 13 Gavi Alliance Progress Report 2013 14 Gavi Pledging Conference, Berlin, January 27 th 2015, Chair s Summary 4
3. Τα προγράμματα για τον εμβολιασμό των παιδιών χρειάζονται συνεχείς επενδύσεις, αλλά τα οφέλη τους προς τα παιδιά και την κοινωνία υπερτερούν κατά πολύ του κόστους. Οι επενδύσεις στην ανοσοποίηση και στα συστήματα υγείας έχουν και οικονομικό όφελος. Ξέρουμε πώς να δώσουμε τα κατάλληλα εμβόλια σε εκείνα τα παιδιά που τα έχουν ανάγκη την κατάλληλη στιγμή. Επίσης αναπτύσσονται νέες τεχνικές και στρατηγικές για να φθάσουν τα εμβόλια στα παιδιά που τα χρειάζονται και να βελτιώνονται παράλληλα και τα συστήματα υγείας. Οι επενδύσεις στην ανοσοποίηση και στα συστήματα υγείας έχουν οικονομικό όφελος. Με την αύξηση της χρήσης των ήδη υπαρχόντων εμβολίων σε 72 από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο μπορούν να σωθούν 6,4 εκατομμύρια ζωές, όπως επίσης και να αποφευχθεί η δαπάνη 6.2 δις δολαρίων σε θεραπείες και 145 δις δολαρίων σε απώλειες σε παραγωγικότητα από το 2011 έως το 2020 15. Οι προσπάθειες για την παγκόσμια εξάλειψη της πολιομυελίτιδας έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο και έχουν καταφέρει να την περιορίσουν σε μερικές μόνο απόμερες γωνιές του κόσμου. Το Πακιστάν αποτελεί σήμερα τη μοναδική μεγαλύτερη απειλή για την εξάλειψη την πολιομυελίτιδας. Με την υποστήριξη της παγκόσμιας κοινότητας, πολιτικές δεσμεύσεις και λογοδοσία, το Πακιστάν έχει την δυνατότητα να επανέλθει στο σωστό δρόμο και να διακόψει την μετάδοση της πολιομυελίτιδας προς όφελος των παιδιών του Πακιστάν και των παιδιών όλου του κόσμου. Από το 2011 έως το 2020, θα χρειαστεί να επενδυθούν 25,4 δις δολάρια από τα δημόσια συστήματα υγείας για την παροχή παιδικών εμβολίων. 16 Για να γίνουν τα εμβόλια προσβάσιμα εκεί όπου τα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών μεσαίου εισοδήματος, χρειάζονται περισσότερες χρηματοδοτήσεις καθώς επίσης και χαμηλότερες τιμές. Παρόλο που οι χώρες μεσαίου εισοδήματος φιλοξενούν την πλειοψηφία των μη ανοσοποιημένων παιδιών του κόσμου, θεωρείται πως δεν δικαιούνται παγκόσμια στήριξη. 17 Για να επεκταθεί η πρόσβαση σε νέα εμβόλια χρειάζεται ακόμη περισσότερη πολιτική υποστήριξη 18. Η αδράνεια έχει ως αποτέλεσμα περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο επιπλέον παιδικούς θανάτους από πνευμονία και διάρροια κάθε χρόνο. 19 Για να εμβολιαστούν κατά του μητρικού και νεογνικού τετάνου τα 88 εκατομμύρια γυναικών που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο, απαιτούνται περισσότερα από 170 εκατομμύρια δολάρια εκ των οποίων τα 91 εκατομμύρια δεν έχουν χρηματοδοτηθεί ακόμη 20. Για να διατηρηθούν τα τακτικά προγράμματα εμβολιασμών, είναι απαραίτητο να υπάρχει προβλέψιμη και βιώσιμη χρηματοδότηση. Στις χώρες όπου καταρρέει η ανοσοποίηση, καταρρέει και το υπόλοιπο σύστημα παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας - συμπεριλαμβανομένης της ζωτικής φροντίδας των εγκύων και των παιδιών καθώς επίσης και της εμπιστοσύνης στο σύστημα υγείας. Οι μητέρες που εμπιστεύονται πως οι εμβολιασμοί θα 15 Between 2011-2020: http://www.jhsph.edu/news/news-releases/2011/ivac-vaccine-studies.html and UNICEF Executive Director Anthony Lake opening speech to the Global Consultation on Addressing Inequalities in the Post-2015 Development Agenda, Copenhagen, Denmark 02/19/2013 16 Patrick Lydon a, Gian Gandhi b, Jos Vandelaer b & Jean-Marie Okwo-Bele, Health system cost of delivering routine vaccination in lowand lower-middle income countries: what is needed over the next decade? http://www.who.int/bulletin/volumes/92/5/13-130146/en/ 17 UNICEF Supply Division Annual Report 2012, p.23 18 Chopra M, Mason E, Borazzo J, Campbell H, Rudan I, Liu L, Black R, Bhutta Z Ending of preventable deaths from pneumonia and diarrhea: an achievable goal. The Lancet 2013; 381: 1499-506 19 Bhutta ZA, Das JK, Walker N, et al, for The Lancet Diarrhoea and Pneumonia Interventions Study Group. Interventions to address deaths from pneumonia and diarrhea equitably: what works and at what costs? Lancet 2013, published online April 12 2013 20 As of June 2014 Khan, Rownak et al. Maternal and Neonatal Tetanus Elimination: From Protecting Women and Newborns to Protecting All. International Journal of Women s Health 7 (2015): 171 180. PMC. Web. 3 Mar. 2015 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc4322871/ 5
είναι διαθέσιμοι για τα παιδιά τους είναι πιο πιθανόν να αναζητήσουν βοήθεια όταν αυτά αρρωστήσουν. 4. Οι εμβολιασμοί είναι κρίσιμης σημασίας για όλα τα παιδιά όπου και αν ζουν, είτε σε χώρες χαμηλού, μεσαίου ή υψηλού εισοδήματος. Δαπανηρά ξεσπάσματα αποτρέψιμων ασθενειών όπως είναι η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και ο κοκίτης σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου αποτελούν απειλή για τα παιδιά όλου του κόσμου. Σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου δεν ανοσοποιούνται τα παιδιά, οι ζωές τους και οι κοινότητές στις οποίες ζουν βρίσκονται σε κίνδυνο. Η ιλαρά - ένας ιδιαίτερα μεταδοτικός ιός - προσβάλλει περισσότερους από 20 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, ενώ εδώ και πενήντα χρόνια υπάρχει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για την αντιμετώπισή της. Η ιλαρά αποτελεί απειλή για τη ζωή των παιδιών, ιδιαίτερα σε περιοχές της Αφρικής και της Ασίας, όπου τα παιδιά συχνά υποσιτίζονται και έχουν ελάχιστη ή και καθόλου πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη 21. Παραπληροφόρηση, που διαδίδεται στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από ομάδες κατά των εμβολίων, θέτει άσκοπα σε κίνδυνο τα παιδιά τρομάζοντας τους γονείς με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούν ή να καθυστερούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Αυτό αποτελεί ένα συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα τόσο σε χώρες υψηλού όσο και μεσαίου εισοδήματος. Στις χώρες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος όπου δεν τίθεται θέμα πρόσβασης στα εμβόλια, οι γονείς όλο και περισσότερο επιλέγουν να μην πραγματοποιήσουν ή να καθυστερήσουν τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Αυτό έχει πυροδοτήσει το μεγαλύτερο ξέσπασμα ιλαράς στις Η.Π.Α. από το 2000 και μία αύξηση 350% στα περιστατικά ιλαράς στην Ευρώπη από το 2007 έως το 2013 22. Κατά το πέρασμα της τελευταίας δεκαετίας, οι γονείς στις χώρες υψηλού εισοδήματος όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες όλο και περισσότερο επιλέγουν να παρατείνουν το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα του παιδικού εμβολιασμού, κάτι το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο να αποκτήσουν ή να μεταδώσουν τα παιδιά σοβαρές ασθένειες. Σε οποιονδήποτε δεδομένο μήνα, σχεδόν όλοι οι παιδίατροι των Η.Π.Α. λαμβάνουν αιτήματα από γονείς που ζητούν την καθυστέρηση ή την μη πραγματοποίηση των εμβολιασμών 23. Παρά την πλήρη πρόσβαση σε εμβόλια και τις ισχυρές μονάδες υγείας, η Πολιτεία της Οκλαχόμα έχει το ίδιο ποσοστό εμβολιασμού κατά της ιλαράς με την Γκάνα, ενώ η Δυτική Βιρτζίνια και το Οχάιο έχουν χαμηλότερο ποσοστό κάλυψης σε σχέση με την Αγκόλα. 24 Χρειάζεται να διεξαχθεί πιο εκτεταμένη έρευνα για να βρεθεί ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος να πεισθούν οι διστακτικοί γονείς για τον εμβολιασμό των παιδιών. Παραδόξως, οι γονείς που δεν έχουν αμφιβολίες σχετικά με τους εμβολιασμούς είναι πιο πιθανόν να αρνηθούν τον εμβολιασμό όταν οι γιατροί τους παρουσιάζουν πραγματικά στοιχεία 25. 21 http://www.measlesrubellainitiative.org/resources/advocacy-tools/2014-fact-sheet/ 22 http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/vaccines-and-immunization/data-and-statistics 23 Tracy A. Lieu, G. Thomas Ray, Nicola P. Klein, Cindy Chung, and Martin Kulldorff, Geographic Clusters in Underimmunization and Vaccine Refusal, Pediatrics.2014-2715 http://pediatrics.aappublications.org/content/early/2015/01/13/peds.2014-2715.abstract 24 http://data.unicef.org/resources/immunization-summary-a-statistical-reference-containing-data-through-2013 and http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6334a1.htm 25 Brendan Nyhan, PhDa, Jason Reifler, PhDb, Sean Richey, PhDc, and Gary L. Freed, MD, MPHd Effective Messages in Vaccine Promotion: A Randomized Trial Pediatrocs 2013-2365 http://pediatrics.aappublications.org/content/early/2014/02/25/peds.2013-2365 6
Σχετικά με τις παιδικές ασθένειες που μπορούν να αποτραπούν με τον εμβολιασμό Η διφθερίτιδα είναι μία σοβαρή ασθένεια η οποία προκαλείται από ένα δηλητήριο που δημιουργείται από βακτήρια. Προκαλεί μία παχιά επίστρωση στο πίσω μέρος της μύτης ή του λαιμού κάτι το οποίο δυσκολεύει τους ασθενείς να αναπνεύσουν ή να καταπιούν. Μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. i Η ηπατίτιδα Β είναι μία σοβαρή μόλυνση που επηρεάζει το ήπαρ. Οδηγεί σε χρόνια ηπατική νόσο και θέτει τους ανθρώπους σε υψηλό κίνδυνο θανάτου από κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος 26. Η αιμοφιλική γρίπη τύπου Β (Hib) μπορεί να προκαλέσει σοβαρή πνευμονία, μηνιγγίτιδα και άλλες σοβαρές ασθένειες, σχεδόν αποκλειστικά σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. Η ιλαρά είναι μία ιδιαίτερα μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού η οποία προκαλείται από έναν ιό ii. Η ιλαρά προκαλεί πυρετό, καταρροή, βήχα και εξανθήματα σε όλο το σώμα. Περίπου ένα στα 20 παιδιά με ιλαρά αναπτύσσουν επίσης πνευμονία. Ένα ή δύο στα 1.000 παιδιά που κολλούν ιλαρά πεθαίνουν. iii Ο κοκίτης είναι μία ιδιαίτερα μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού, η οποία προκαλεί βίαιο, ανεξέλεγκτο βήχα που προκαλεί δυσκολίες στην αναπνοή. Ο κοκίτης πιο συχνά προσβάλει τα βρέφη και τα μικρά παιδιά και μπορεί να αποβεί μοιραίος, ιδιαίτερα σε μωρά μικρότερα του ενός έτους iv. Η πνευμονιοκοκκική νόσος μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, μηνιγγίτιδα ή λοίμωξη του αίματος. Στη χειρότερη μορφή της, η πνευμονιοκοκκική νόσος σκοτώνει έναν στους τρεις ανθρώπους που θα προσβληθούν απ αυτή v. Η πνευμονία είναι η κύρια αιτία παιδικών θανάτων στον κόσμο. Η πολιομυελίτιδα προσβάλει κυρίως παιδιά κάτω των πέντε ετών. Μία στις 200 μολύνσεις οδηγεί σε μη αναστρέψιμη παράλυση. Το 5% έως και το 10% των παιδιών που παραλύουν πεθαίνουν όταν οι αναπνευστικοί τους μυς ακινητοποιούνται vi. Ο ροταϊός αποτελεί την κύρια αιτία σοβαρής διάρροιας σε βρέφη και μικρά παιδιά. Παγκοσμίως προκαλεί περισσότερους από μισό εκατομμύριο θανάτους κάθε χρόνο σε παιδιά κάτω των πέντε ετών vii. Τα παιδιά των οποίων οι μητέρες έχουν ερυθρά κατά τα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης συχνά αναπτύσσουν το σύνδρομο συγγενούς ερυθράς (CRS). Τα παιδιά με CRS γεννιούνται με μόνιμες αναπηρίες και κινδυνεύουν επιπλέον από άλλα προβλήματα στην ανάπτυξή τους όπως συγγενή καρδιοπάθεια και νοητική υστέρηση viii. Οι μητέρες και τα νεογέννητα κολλούν τέτανο, μία εξαιρετικά θανατηφόρα ασθένεια, όταν οι γέννες πραγματοποιούνται υπό ανθυγιεινές συνθήκες ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες και υπανάπτυκτες περιοχές ix. Ο τέτανος μπορεί εύκολα να προληφθεί με εμβόλια κατά του τετάνου, υγιεινές συνθήκες τοκετού και σωστές πρακτικές φροντίδας του ομφάλιου λώρου. Η φυματίωση είναι μία ασθένεια που επιτίθεται στους πνεύμονες. Αν δεν δοθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, τότε η φυματίωση μπορεί να αποβεί μοιραία x. Ο κίτρινος πυρετός συναντάται σε τροπικά κλίματα και μεταδίδεται στους ανθρώπους από το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού. Η σοβαρότητα της ασθένειας κυμαίνεται από μία αυτοπεριοριζόμενη εμπύρετη νόσο έως και σε ηπατική νόσο με αιμορραγία. Μέχρι και το 50% των ανθρώπων που ασθενούν σοβαρά και δεν λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή μπορεί να πεθάνουν xi. i http://www.who.int/ith/diseases/diphtheria/en/ ii http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs286/en/index.html iii www.cdc.gov/measles iv http://www.who.int/immunization_monitoring/diseases/pertussis/en/ v http://www.cdc.gov/vaccines/vpd-vac/pneumo/default.htm#disease vi http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/en/ vii http://www.who.int/nuvi/rotavirus/en/ viii http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs367/en/ ix http://www.unicef.org/media/media_45487.html?p=printme x http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/index.html xi http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs100/en/ 26 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs204/en/ 7