H ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ Πρόσφατες Εξελίξεις Απρίλιος 211 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ
Ρήτρα αποποιήσεως ευθύνης Οι απόψεις, τιμές, ποσά ή επιτόκια και κάθε προφορική ή γραπτή ανάλυση είναι ενδεικτικές, αντανακλούν καλόπιστα γενόμενες παραδοχές και εκτιμήσεις μας όπως και τη διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση για τα σχετικά δεδομένα της αγοράς, έχουν δε απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση προτροπή για πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής. Τα δεδομένα που παρατίθενται έχουν ληφθεί από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες και έχει καταβληθεί κάθε δυνατή επιμέλεια για την ορθή επεξεργασία τους. Ωστόσο τα δεδομένα δεν έχουν επαληθευθεί από την Τράπεζα και δεν παρέχεται καμία εγγύηση, ρητή ή σιωπηρή, για την ακρίβεια, πληρότητα ή εγκυρότητά τους. Ως εκ τούτου, δεν παρέχουμε οποιαδήποτε διαβεβαίωση ότι οι παραδοχές και εκτιμήσεις μας είναι οι μόνες σωστές, ή ότι η διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση είναι πλήρης και ακριβής. Οι απόψεις που διατυπώνονται ισχύουν κατά τη χρονική στιγμή εκδόσεως του εντύπου και υπόκεινται σε αναθεώρηση χωρίς οποιαδήποτε προειδοποίηση. Κάθε επενδυτική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του επενδυτή και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωση και αξιολόγηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου. Η Alpha Τράπεζα A.E. δεν παρέχει (άμεσα ή έμμεσα) συμβουλευτικές υπηρεσίες, παρά μόνον κατόπιν ρητής έγγραφης συμφωνίας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, τόσο δε η Τράπεζα όσο και οι διευθυντές, τα στελέχη και οι εργαζόμενοι σε αυτή δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από τη χρήση του παρόντος εντύπου. 2
Από την κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην κρίση του δημοσίου χρέους 4 3M LIBOR/OIS Spread 22 Διαχρονική εξέλιξη σταθμισμένου δείκτη CDS 5 ετών Ευρω ζώ νης, 29-211 35 3 basis points USD 2 18 16 25 14 2 12 15 1 1 EUR 8 5 6 Πηγή: : Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών 4 4/7 7/7 1/7 1/8 4/8 7/8 1/8 1/9 4/9 7/9 1/9 1/1 4/1 7/1 1/1 11/9 12/9 1/1 2/1 3/1 4/1 5/1 6/1 7/1 8/1 9/1 μ.β. 1/1 11/1 12/1 2/11 3 Σύμφωνα με ακαδημαϊκές μελέτες, σημαντικά χρηματοπιστωτικά επεισόδια προηγούνται κρίσεων δημοσίου χρέους. Η πραγματική αξία του δημοσίου χρέους παρουσιάζει σημαντική άνοδο (86% κατά μέσο όρο) μετά από σημαντικά χ/ο επεισόδια. Κύριος λόγος η υποχώρηση των φορολογικών εσόδων και το κόστος των προγραμμάτων δημοσιονομικής στήριξης ενώ μικρότερη είναι η επίπτωση των προγραμμάτων ενίσχυσης και αναχρηματοδότησης του τραπεζικού τομέα (The Aftermath of Financial Crises, Reinhart & Rogoff, 1/29).
Σε εξέλιξη η κρίση του δημοσίου χρέους 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 % ΑΕΠ Δημόσιο Xρεος % ΑΕΠ. 2-215 Ανεπτυγμένες οικονομίες Αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες 2 22 24 26 28 21 212 214 11% 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -1% Ιρλανδία Ισπανία Ποσοστιαία μεταβολή δημοσίου χρέους, 28-211 Μ. Βρετανία Ελλάδα ΗΠΑ Πορτογαλία Γαλλία Ιαπω νία Ολλανδία Καναδάς Αυστρία Γερμανία 29-11 28-9 Βέλγιο Ιταλία Κορέα 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 δισ. Κατανομή λήξεων δημοσίου χρέους χωρών Ευρω ζώ νης 211 Βέλγιο Ιταλία Ποτογαλία Ισπανία 4 Πηγή: ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, Bloomberg Προτεραιότητα η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προκλήσεων έναντι της διασφάλισης της διατηρησιμότητας της οικονομικής ανάκαμψης μετά τις σημαντικές πιέσεις που δέχθηκαν τα κρατικά χρεόγραφα χωρών του ευρωπαϊκού νότου (τέλη β τριμήνου 21). Διαφορετικές πολιτικές στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στις ανεπτυγμένες αγορές. Η Ευρώπη (Ευρωζώνη & Μ. Βρετανία) προσανατολίζεται στη δημοσιονομική εξυγίανση σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που διατηρούν την έμφασή τους στην αναπτυξιακή προσπάθεια. Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ
Σε εξέλιξη η κρίση του δημοσίου χρέους 6 Δημόσιο χρέος και χρηματοδοτικές ανάγκες 211 JPN 5 Χρηματοδοτικές ανάγκες % ΑΕΠ 4 3 2 1 FIN AUS SWE USA SPA FRABEL ITA POR CA IRE UK GER GRE y =,2399x - 2,1222 R 2 =,8959 25 5 75 1 125 15 175 2 225 25 Δημόσιο χρέος % ΑΕΠ Πηγή:ΔΝΤ ΔΝΤ, Bloomberg Οι μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ανάγκες για το 211 εκτιμώνται σε Ιαπωνία (57,7% ΑΕΠ), ΗΠΑ (27,8% ΑΕΠ), Ελλάδα (23,8% ΑΕΠ) και Βέλγιο (23,5% ΑΕΠ). 5 O βαθμός εξάρτησης από μη εγχώριους επενδυτές κρίσιμος παράγοντας για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη 11 1 9 Διαχρονική εξέλιξη CDS 5 ετών χωρών Ευρω ζώνης, 29-211 8 7 6 5 4 3 2 1 2/9 3/9 4/9 5/9 6/9 7/9 8/9 9/9 1/9 11/9 12/9 1/1 2/1 3/1 4/1 5/1 6/1 7/1 8/1 9/1 1/1 11/1 12/1 2/11 4/11 μ.β. Ιταλία Πορτογαλία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία 6 Πηγή: : Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών Διαφορετική η εστία των δημοσιονομικώνπροβλημάτωντωνχωρώντηςπεριφέρειας της Ευρωζώνης. Η Ελλάδα προηγήθηκε των εξελίξεων, η αρχική αδυναμία συντονισμού δράσης επέτρεψε τη διασπορά του προβλήματος. Το προβλήματα του τραπεζικού συστήματος της Ιρλανδίας επιδείνωσαν τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Ενίσχυση των ανησυχιών για την κατάσταση της Πορτογαλίας, μετά την παραίτηση του Πρωθυπουργού της χώρας εξαιτίας της καταψήφισης από το Κοινοβούλιο του σχεδίου δημοσιονομικής προσαρμογής. Η αντιμετώπιση ενός προβλήματος φερεγγυότητας ως πρόβλημα ρευστότητας, ηαδυναμία αναγνώρισης της διασύνδεσης τραπεζικής-δημοσιονομικής κρίσης σε υπερεθνικό επίπεδο και η έλλειψη έγκαιρης πρόγνωσης/αντιμετώπισης του προβλήματος συμβάλουν στη μη ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα αντιμετώπισή του.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη Πιστοληπτική Διαβάθμιση οίκου αξιολόγισης S&P AAA AA+ AA AA- A+ A A- BBB+ BBB BBB- BB+ BB AAA AA+ AA AA- A+ A A- BBB+ BBB BBB- BB+ BB BB- Ισπανία Ελλάδα Ιρλανδία Πορτογαλία BB- B+ B+ 3/97 9/97 3/98 9/98 3/99 9/99 3/ 9/ 3/1 9/1 3/2 9/2 3/3 9/3 3/4 9/4 3/5 9/5 3/6 9/6 3/7 9/7 3/8 9/8 3/9 9/9 3/1 9/1 S&P Ελλάδα Ιρλανδία Πορτογαλία Ισπανία Πιστοληπτική διαβάθμιση ΒΒΒ- ΒΒ- ΒΒΒ+ ΑΑ Προοπτική Αρνητική (Credit Watch) Σταθερή Αρνητική Αρνητική 7 Ο οίκος αξιολόγησης S&P εκτιμά ότι συγκεκριμένοι όροι του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) επιβαρύνουν τη θέση ιδιωτών πιστωτών. Σύγκεκριμένα, αναφέρει τον όρο που προβλέπει ότι η προσφυγή στον ESM θα συνδέεται με αξιολόγηση βιωσιμότητας χρέους και το γεγονός ότι ο ESM θα απολαμβάνει καθεστώς προνομιακού πιστωτή έναντι λοιπών πιστωτών (εκτός ΔΝΤ). Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Bloomberg.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη Περιθώριο έναντι ευρωεπιτοκίων (IRS) και πιστοληπτική διαβάθμιση S&P AAΑ AΑ+ AΑ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ AΥΣΤΡΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΙΣΠΑΝΙΑ AAΑ AΑ+ AΑ AΑ- AΑ- Α+ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ITAΛΙΑ Α+ Α Α Α- Α- ΒΒΒ+ IΡΛΑΝΔΙΑ ΒΒΒ+ BBΒ ΒΒ+ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ BBΒ ΒΒ+ BBΒ- ΒΒ ΒΒ- B+ B ΕΛΛΑΔΑ -8 2 12 22 32 42 52 62 72 82 92 Περιθώριο 1ετών ομολόγων έναντι ευρωεπιτοκίων BBΒ- ΒΒ ΒΒ- B+ B Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Bloomberg.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη 5ετές CDS *Δημοσιονομικό έλλειμμα % ΑΕΠ 211-2 -4-6 -8-1 Φιλανδία, 26 Γερμανία, 42 Αυστρία, 55 Ολλανδία, 36 Βέλγιο, 128 Πορτογαλία, 58 Ισπανία, 224 Ιταλία, 139 Ελλάδα, 118-12 Ιρλανδία, 6 3 45 6 75 9 15 12 135 15 *Δημοσιονομικό Χρέος % ΑΕΠ 211 *Προβλέψεις Ε.Ε. Ο συνδυασμός υψηλού δημοσίου χρέους και δημοσιονομικού ελλείμματος αποτυπώνεται σε υψηλό κόστος ασφάλισης έναντι αθέτησης υποχρεώσεων κρατικών ομολόγων (CDS). 9 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Bloomberg, Στοιχεία CDS: 5/4/211.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη Διαχρονική εξέλιξη ονομαστικών μεγεθών αγοράς CDS περιφερειακών χωρών Ευρωζώνης,, 29-211 $9. Ελλάδα $1. $55. Ιρλανδία $7. $85. $8. $9.5 $9. $5. $6.5 $75. $8.5 $45. $6. $7. $65. $8. $7.5 $4. $5.5 $6. $7. $35. $5. $55. $6.5 $3. $4.5 $5. $45. $6. $5.5 $25. $4. $4. $35. 4/9 5/9 7/9 8/9 Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) καθαρή ονομαστική αξία (σε δισ. $) 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 $5. $4.5 $2. $15. 4/9 5/9 7/9 8/9 Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) καθαρή ονομαστική αξία (σε δισ. $) 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 $3.5 $3. $85. Πορτογαλία $1. $185. Ισπανία $2.5 $8. $75. $9.5 $9. $173. $161. $19. $7. $8.5 $149. $17.5 $65. $8. $137. $16. $6. $7.5 $125. $55. $7. $113. $14.5 $5. $6.5 $11. $13. $45. $4. $35. Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) καθαρή ονομαστική αξία (σε δισ. $) $6. $5.5 $5. $89. $77. $65. Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) καθαρή ονομαστική αξία (σε δισ. $) $11.5 $1. 4/9 5/9 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 4/9 5/9 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 1 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Διαχρονική εξέλιξη CDS 5 ετών και μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης, 29-211 4/9 5/9 Ελλάδα CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 16, 15, 14, 13, 12, 11, 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 4/9 5/9 Ιρλανδία CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 13, 12, 11, 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Πορτογαλία CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία 12, 11, 1, 9, 8, 7, 36 33 3 27 24 21 18 15 12 9 Ισπανία CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία 1, 9,5 9, 8,5 8, 7,5 7, 1 5 6, 6 3 6,5 5, 6, 4/9 5/9 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 4/9 5/9 7/9 8/9 1/9 11/9 1/1 2/1 4/1 5/1 7/1 8/1 1/1 11/1 11 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC. Η σημαντική ενίσχυση του λόγου του μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προς την καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης στην Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία συνδέεται με την αύξηση του επιπέδου των CDS.
H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη Μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών & λόγος μικτού ονομαστικού ύψους συναλλαγών CDS / καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης 16 $86,8 16 14 14 12 1 8 $77,5 $51,4 $45,5 $68,5 $81,1 $131,8 $171,1 $267,3 $34,5 12 1 8 6 $8,3$84,6 6 4 4 2 2 Ελλάδα Ιρλανδία Πορτογαλία Ισπανία Ιταλία Γερμανία Μικτό ονομαστικό ύψος/καθαρή ονομαστική αξία 31/12/21 Μικτό ονομαστικό ύψος/καθαρή ονομαστική αξία 25/3/211 Μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) 25/ Μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών (σε δισ. $) 31/12/21 12 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC. Η ενίσχυση του λόγου μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προς την καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης υποδηλώνει ενδεχομένως αυξημένη αβεβαιότητα και πιθανή διάθεση κερδοσκοπίας.
Συνολική δανειακή έκθεση τραπεζών $25 Δανειακή έκθεση τραπεζών σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία ανά χώρα σε δισ. $, στοιχεία έως τέλη γ τριμήνου 21 $225 $2 $175 $15 $125 $1 $75 $5 $25 $ Γερμανία Ισπανία Γαλλία Ιταλία Λοιπές χώρες Ευρωζώνης Μ. Βρετανία Ιαπωνία ΗΠΑ Λοιπές Ελλάδα ($277,9 δισ.) Ιρλανδία ($813,8 δισ.) Πορτογαλία ($322 δισ.) Ισπανία ($198,8 δισ.) Πηγή: : BIS 13 Σημαντικήηέκθεσητωνευρωπαϊκώντραπεζώνσευποχρεώσειςτουιδιωτικούκαι δημοσίου τομέα περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης. Η έκθεση των τραπεζών που παρακολουθεί η BIS στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης αυξήθηκε το γ τρίμηνο του 21 κατά $231 δισ. στα $2,5 τρισ.. Τη μεγαλύτερη δανειακή έκθεση στην Πορτογαλία έχει η Ισπανία η οποία ανέρχεται στα $18,6 δισ..
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2,, Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ (σε δισ. ), 5/21-3/211 Συνολικές Αγορές 14/5/1 28/5/1 11/6/1 25/6/1 9/7/1 23/7/1 6/8/1 2/8/1 3/9/1 17/9/1 1/1/1 15/1/1 29/1/1 12/11/1 26/11/1 1/12/1 24/12/1 7/ 21/ 4/2/11 18/2/11 4/ 18/ 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ Χρηματοδοτικοί Μηχανισμοί προ 5/21 Macro-Financial Assistance Balance of Payments ( 5δισ.) EFSM (EU Budget) ( 6 δισ.) EFSF (State Guarantees) ( 44 δισ.).)* ΙΜF ( 25 25 δισ.) Στήριξη χωρών εκτός Ε.Ε.... Στήριξη χωρών Ε.Ε. Εκροές 12 δισ.. Χρηματοδοτικοί Μηχανισμοί μετά 5/21 Στήριξη χωρών Ε.Ε. Εκροές 22,5 δισ.. Στήριξη χωρών Ευρωζώνης. Στα πλαίσια EFSM/EFSF * Επίσημη έγκριση αύξησης διαθέσιμου ποσού στα 44 δισ. αναμένεται στη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. τον Ιούνιο. Αυστηρά & εμπροσθοβαρή δημοσιονομικά προγράμματα στις χώρες της περιφέρειας σε συνεργασία με ΔΝΤ/ΕΚΤ. Διατήρηση της παροχής άπλετης ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα σε βραχυπρόθεσμο διάστημα (έως 3 μήνες) από την ΕΚΤ και αγορές κρατικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά ( 76,5 δισ., 3/211). Παροχή απευθείας χ/ο βοήθειαςαπόχώρεςτηςευρωζώνης& ΔΝΤ προς την Ελλάδα ( 11 δισ., 21-213). 14 Δημιουργία χρηματοδοτικών μηχανισμών (5/21) στο πλαίσιο της Ε.Ε. (EFSM/EFSF) και σε συνεργασία με το ΔΝΤ, καθώς και δημιουργία μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) από τον 7/213.
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Χ/Ο ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΧΩΡΩΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ, 2/211 ΕΛΛΑΔΑ ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ 8 δισ. ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ Ε.Ε. EFSM EFSF ΔΝΤ 3 δισ. ΙΡΛΑΝΔΙΑ 4,8 δισ. 22,5 δισ. 17,7 δισ. 22,5 δισ. ΛΗΞΙΑΡΙΟ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ 55. 5. 45. 4. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5. ΕΥΡΩ ΕΚΑΤ. Ελλάδα Τόκοι Κεφάλαιο 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2. ΕΥΡΩ ΕΚΑΤ. Ιρλανδία Τόκοι Κεφάλαιο 211 216 221 226 231 236 241 246 251 256 211 216 221 226 231 236 241 246 251 256 15 Πηγή: : Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη O μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα τεθεί σε ισχύ τον 7/213 διαδεχόμενος τον προσωρινό μηχανισμό EFSM/EFSF. Δυνατότητα αγοράς κρατικών ομολόγων στην πρωτογενή αγορά, χωρών της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζoυν σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης. Η προσφυγή μιας χώρας μέλους στον ΕSM θα ενεργοποιεί τη διαδικασία αξιολόγησης της βιωσιμότητας του χρέους της από Ε.Ε./ΕΚΤ/ΔΝΤ (γνωμοδότηση για τη φύση της εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα σύμφωνα με τις πρακτικές του ΔΝΤ). 8 75 7 65 6 55 5 45 4 ΕΥΡΩ ΔΙΣ. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ & ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ, 211-213 ΙΣΠΑΝΙΑ IMF ΟΕSM θα απολαμβάνει καθεστώς προνομιούχου πιστωτή έναντι των λοιπών πιστωτών (εκτός του ΔΝΤ). H χρηματοδοτική δυνατότητα του EFSF/IMF καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες χρηματοδότησης Ιρλανδίας και Πορτογαλίας στην περίοδο 211-213. 35 3 25 2 15 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ EFSF 16 Ητρέχουσα(4/211) διαθέσιμη χρηματοδοτική δυνατότητα του EFSF/EFSM προσεγγίζει τα 36 δισ.. Ο χρηματοδοτικός μηχανισμός της Ευρωζώνης δανείζεται μέσω εκδόσεων χρεογράφων πιστοληπτικής διαβάθμισης ΑΑΑ. 1 5 ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛ Λ ΑΔΑ ΧΡΗΜ ΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 211-213 EFSM ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΧΡΗΜ/ΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ EFSF/EFSM +IM F Πηγή: : Bloomberg, EFSF
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 ΕΥΡΩ ΔΙΣ. ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ & ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΧΡΗΜΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ESM/IMF ΙΣΠΑΝΙΑ: 747 δισ. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΠΑΝΙΑ: 1. δισ. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ IMF ESM Δημόσιο Χρέος 211 (Ευρώ δισ.) Δημόσιο Χρέος 215 (Ευρώ δισ.) Διαθέσιμη χρημ/κη δυνατότητα ESM+IMF 17 O μόνιμος χρηματοδοτικός μηχανισμός ESM/ΔΝΤκαλύπτειτοσύνολοτουδημοσίουχρέουςτων χωρών Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας. Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, ΔΝΤ
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη Χώρα Συνεισφορά στον ESM Καταβλητέα (σε δισ.) Εγγυήσεις (σε δισ.) Πιστοληπτική Διαβάθμιση S&P Γερμανία 27,146% 21,717 168,35 ΑΑΑ Γαλλία 2,386% 16,39 126,393 ΑΑΑ Ιταλία 17,914% 14,331 111,67 A+ Ισπανία 11,94% 9,523 73,85 AA Ολλανδία 5,717% 4,574 35,445 ΑΑΑ Βέλγιο 3,477% 2,782 21,557 AA+ Ελλάδα 2,817% 2,254 17,465 BB- Αυστρία 2,783% 2,226 17,255 ΑΑΑ Πορτογαλία 2,59% 2,7 15,556 BBB- Φιλανδία 1,797% 1,438 11,141 ΑΑΑ Ιρλανδία 1,592% 1,274 9,87 BBB+ Σλοβακία,824%,659 5,19 A+ Σλοβενία,428%,342 2,654 AA Λουξεμβούργο,25%,2 1,55 ΑΑΑ Κύπρος,196%,157 1,215 A- Εσθονία,186%,149 1,153 A Μάλτα,73%,58,453 A Σύνολο 1,% 8, 62, O μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα έχει κεφαλαιακή βάση 7 δισ.. και διαθέσιμη χρηματοδοτική δυνατότητα ύψους 5 δισ.. Το καταβλητέο κεφάλαιο ανέρχεται στα 8 δισ.. καιαναμένεταιναδιατεθείσε5 ισόποσες ετήσιες δόσεις από τον Ιούλιο του 213. 18 Το κόστος δανεισμού θα ανέρχεται στο επιτόκιο χρηματοδότησης του ESM + 2 μ.β. γιαταπρώτα τρία έτη. Εάν η διάρκεια των δανείων υπερβαίνει την τριετία, το κόστος δανεισμού θα επιβαρύνεται κατά επιπλέον 1 μ.β. για τα επόμενα έτη. Πηγή: : Bloomberg, ESM
Η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη Δάνειο ΕΕ/ΔΝΤ* & Εκτιμώμενη Διάρθρωση Χρέους Ελληνικού Δημοσίου 6 5 4 3 2 Ευρώ δισ. ΕΚΡΟΕΣ ** ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΔΑΝΕΙΟ ΕΚΤ/ΔΝΤ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΟΣΕΩΝ ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΕ/ΔΝΤ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΙ TOKOI ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΕ/ΔΝΤ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΤΟΚΩΝ ΕΚΤΟΣ ΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩ ΤΙΤΛΟΙ ΕΔ ΣΕ ΕΥΡΩ 1-1 -2-3 ΕΙΣΡΟΕΣ -4-5 211 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, *4,5 έτη περίοδος χάριτος και 5,5 έτη περίοδος αποπληρωμής, **Εκτίμηση Υπουργείου Οικονομικών, ΟΔΔΗΧ 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 231 232 233 234 235 236 237 238 239 24 241 242 257 19 H μέση διάρκεια του δανείου της ΕΕ/ΔΝΤ συνολικού ύψους 11 δισ. επιμηκύνθηκε από τα 3,5 έτη (3 έτη περίοδος χάριτος και 2 έτη περίοδος αποπληρωμής) στα 7,5 έτη (4,5 έτη περίοδος χάριτος και 5,5 έτη περίοδος αποπληρωμής). Η τελευταία δόση του δανείου θα καταβληθεί τον 6/223. Το κόστος του δανεισμού από την ΕΕ μειώθηκε κατά 1 μ.β. με εκτιμώμενο ονομαστικό όφελος περί των 6 δισ.. Η ανωτέρω εκτιμώμενη εικόνα διάρθρωσης υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου υποδηλώνει την ανάγκη νέου δανεισμού από τις διεθνείς αγορές από τα μέσα του 212.
Έξοδοι δια(απο απο)φυγής από την κρίση χρέους διαφορετικές αρχικές προσεγγίσεις Αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Μείωση του επιτοκιακού κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Ανάληψη χρέους από τρίτους χρηματοοικονομική βοήθεια. Δημοσιονομική προσαρμογή. Εκτύπωση νέου χρήματος (seigniorage inflate the debt away!). Αναπροσαρμογή δανειακών όρων (Restructuring, rescheduling, reprofiling,.) 2 Πηγή: : Niall Ferguson/ W.Buiter,, 5/21
21-326 8265 marketanalysis@alpha.gr Πάνος Ρεμούνδος Μαρία Κουτουζή Ιωάννης Κουραβέλος, CFA Κωνσταντίνος Αναθρεπτάκης premoundos@alpha.gr mkoutouzi@alpha.gr ikouravelos@alpha.gr kanathreptakis@alpha.gr