ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΕΚΣΥΧΡΟΝΙΣΜΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΕΚΣΥΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑ ΓΑΓΛΙΑ, M.Sc., Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ Πολιτικό Γραφείο Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων E-mail: agaglia@teemail.gr

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΔΙΚΤΥΩΝ Εποπτευόμενοι φορείς για υδραυλικά και κτηριακά έργα Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. - (Κτ.Υπ.) (ΟΣΚ, ΔΕΠΑΝΟΜ, ΘΕΜΙΔΑ) Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) Γενική Γραμματεία επί θεμάτων Υποδομών Μεταφορών & Δικτύων: Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων: Γενική Γραμματεία Υποδομών: Γενική Δ/νση Συγκοινωνιακών Υποδομών Γενική Δ/νση Υδραυλικών & Κτιριακών Υποδομών Γενική Δ/νση Τεχνικής Υποστήριξης Εταιρεία Ύδρευσης & Αποχέτευσης (Ε.Υδ.Απ) Δ/νση Κτιριακών Έργων Δ/νση Έργων Ύδρευσης, Αποχέτευσης και Επεξεργασίας Λυμάτων Δ/νση Κανόνων και Ποιότητας Πηγή: Π.Δ. 109 (ΦΕΚ 176 Α/2014) Οργανισμός του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων 2

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. Γενική Δ/νση Υδραυλικών και Κτηριακών Έργων Δ/νση Κτηριακών Υποδομών: Σχεδιασμός, Προγραμματισμός, Μελέτη, Κατασκευή και Εποπτεία των Κτηριακών Υποδομών Βελτίωση Θεσμικού Πλαισίου των Έργων. Έργα Δ/νσεων: Μελέτη και κατασκευή δεκάδων δημοσίων κτηρίων, κυρίως χώρους στάθμευσης, ΣΕΑ, διόδια, καταλύματα, κατασκηνώσεις, δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης, μονάδες αφαλάτωσης, βιολογικοί καθαρισμοί κτλ. Συντήρηση και επισκευή δημοσίων κτηρίων και υδραυλικών έργων. Δ/νση Έργων Ύδρευσης, Αποχέτευσης & Επεξεργασίας Λυμάτων : Σχεδιασμός, Προγραμματισμός, Εκπόνηση, Εποπτεία, Έλεγχος και Έγκριση Τεχνικών Μελετών των Έργων αρμοδιότητας Γ.Γ.Υ. Βελτίωση Θεσμικού Πλαισίου των Έργων Παροχή Τεχνικής Συνδρομής σε Άλλους Φορείς ή Επίπεδα Διοίκησης, με Προγραμματική Συμφωνίας Συνεργασίας. 3

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. Γενική Δ/νση Τεχνικής Υποστήριξης Δ/νση Κανόνων και Ποιότητας: Ανάπτυξη και προώθηση της εφαρμογής κανόνων ποιότητας σε όλες τις κατασκευές με έμφαση στα τεχνικά έργα. Προδιαγραφές, κανόνες, οδηγίες (τεύχη δημοπράτησης κ.ά.), τεχνολογίες κατασκευής, Αναλύσεις τιμών, τιμολογήσεις έργων, αναθεωρήσεις τιμών, Συστήματα διοίκησης/διαχείρισης και ελέγχου ποιότητας. Προγραμματισμένα έργα: Επικαιροποίηση (70) Προσωρινών Εθνικών Τεχνικών Προδιαγραφών (ΠΕΤΕΠ) Σύνταξη Κανονισμού Ελέγχου Εφαρμογής Προγραμμάτων Ποιότητας και Τήρησης Κανόνων Ασφαλείας & Υγείας στα Δημόσια Έργα (Μελέτες - Κατασκευές). Έλεγχος με κλιμάκια ελεγκτών από Δ/νση Κανόνων και Ποιότητας και Περιφέρειες. 4

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, 5

ΕΡΓΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΣΤΟ ΠΑΚΕΤΟ JUNCKER 6

ΕΡΓΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΣΤΟ ΠΑΚΕΤΟ JUNCKER. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ 7

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ Περιγραφή & Στόχος Έργου Περιγραφή Έργου: Στόχος Έργου με σημερινά δεδομένα: Έναρξη / Διάρκεια : Αναβάθμιση υφιστάμενων και κατασκευή νέων δημόσιων κτιρίων, με στόχο την ασφάλεια των χρηστών και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους, καθώς και την αναβάθμιση των κοινωνικών παροχών. Έλεγχος στατικής επάρκειας και ενίσχυση κτιρίων. Συντήρηση και ανακαίνιση κτιριακού κελύφους, συμπαγή και διαφανή δομικά στοιχεία. Συντήρηση, αναβάθμιση ή αντικατάσταση των Η/Μ εγκαταστάσεων (θέρμανσης, ψύξης) & εξοπλισμού. Βελτίωση περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κτλ. Επιλογή τεχνολογιών φιλικές προς το περιβάλλον, εφαρμογή κανονισμών πιστοποίησης, προτύπων, κανονισμών δόμησης, ενεργειακής απόδοσης κ.τ.λ.. 2017 / 5 χρόνια Εκτιμώμενο Κόστος: 3.000.000.000 Πηγές Χρηματοδότησης: Έσοδα : Οφέλη Έργου : Ιδιώτες Επενδυτές και Δημόσιο (ΣΔΙΤ) Εμπορική αξιοποίηση κτηρίων, Μείωση λειτουργικού κόστους Ασφαλής Λειτουργίας Κτηρίων, Εξοικονόμηση Πόρων, Αναβάθμιση Συνθηκών Εργασίας, κ.ά 8

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ Οφέλη Έργου Κοινωνικά, Οικονομικά και Περιβαλλοντικά Οφέλη: Στατική επάρκεια και ασφάλεια κτιρίων. Ανακαίνιση κελύφους (συμπαγή και διαφανή δομικά στοιχεία), περιορισμός ολικής καταστροφής κτιρίων. Θερμική προστασία κτιρίων, περιορισμός υγρασίας. Εφαρμογή νέας τεχνολογίας Η/Μ εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, εξασφαλίζοντας κατάλληλες συνθήκες υγιεινής και θερμικής άνεσης. Εφαρμογή συστημάτων αξιοποίησης εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Βελτίωση της λειτουργικότητας και των συνθηκών εργασίας για τους εργαζόμενους. Αναβάθμιση περιβάλλοντος χώρου και μικροκλίματος των κτιρίων. Παράταση χρόνου ζωής κτιρίων. Αύξηση της αξίας των ακινήτων. Μείωση δαπανών λειτουργίας και συντήρησης. Μείωση δαπανών για ενέργειας. Αξιοποίηση παλιών (εκτός λειτουργίας) κτιρίων. Εμπορική αξιοποίηση κτιρίων. Βελτίωση και κάλυψη άμεσων αναγκών της δημόσιας διοίκησης, σε κτιριακές υποδομές. Αναβάθμιση δημόσιων υπηρεσιών, παρέχοντας τη δυνατότητα ταχύτερης και ποιοτικής εξυπηρέτησης. 9

ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ Περιγραφή & Στόχος Έργου Περιγραφή Έργου: Στόχος Έργου με σημερινά δεδομένα: Έναρξη / Διάρκεια : Σχεδιασμός, ανάπτυξη και λειτουργία συστημάτων διαδικτύου των πραγμάτων (internet of things) για τη διαχείριση δημοσίων κτηρίων, την κατανόηση και παρακολούθηση της κατάστασής τους και τη βελτίωση της ενεργειακής και μακροπρόθεσμης διαχείρισής τους. Δημιουργία ευφυών αισθητήρων για δημόσια κτήρια. Συλλογή απαιτούμενων δεδομένων. Ανάπτυξη περιφερειακής υποδομής για αποθήκευση και επεξεργασία των δεδομένων. Ανάπτυξη Προγραμματιστικών Διεπαφών (APIs) για τη διαλειτουργικότητα του συστήματος με συστήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, έξυπνης πόλης, κ.ά. Ανάπτυξη απαραίτητων εφαρμογών για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης κτηρίων 2016 / 2 χρόνια Εκτιμώμενο Κόστος: 150.000.000 Πηγές Χρηματοδότησης: Ιδιώτες Επενδυτές και Δημόσιο (ΣΔΙΤ) Έσοδα : Οφέλη Έργου : Μείωση λειτουργικού κόστους Εξοικονόμηση πόρων, Βελτίωση λειτουργικότητας και διαχείρισης κτηρίων 10

ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ Περιγραφή & Στόχος Έργου Κοινωνικά, Οικονομικά και Περιβαλλοντικά Οφέλη: Εξοικονόμηση χρημάτων. Για τα δημόσια κτίρια, εκτιμάται ετήσια μείωση από 10-30% του κόστους συντήρησης, Αποδοτικότερη διαχείριση του δημόσιου κτιριακού αποθέματος, Κατανόηση του συνολικού κόστους κτήσης δημοσίων κτηρίων, αποτίμηση της αξίας τους. Βελτίωση της διαχείρισής τους με τους πλέον αποδοτικούς και αποτελεσματικούς τρόπους University of Cambridge, https://www.jbs.cam.ac.uk/home/ 11

ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Περιγραφή & Στόχος Έργου Νησιά Βόρειο Ανατολικού Αιγαίου Κυκλάδες και Δωδεκάνη σα Περιγραφή Έργου: Στόχος Έργου με σημερινά δεδομένα: Έναρξη / Διάρκεια : Σχεδιασμός, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση νέων μονάδων Αφαλάτωσης, αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών Υδροδότησης και Αποχέτευσης, καθώς και η κατασκευή νέων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Κατασκευή νέων μονάδων Αφαλάτωσης σε 11 νησιά και μία σε παραθαλάσσια περιοχή. Αντικατάσταση των υφιστάμενων κατεστραμμένων τμημάτων του δικτύου υδροδότησης και επέκταση αυτού σε συγκεκριμένες νησιωτικές περιοχές. Κατασκευή νέων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων (βιολογικοί καθαρισμοί) σε 22 νησιωτικές περιοχές και ανακατασκευή των υποδομών και του δικτύου αποχέτευσης. 2017 / 4 χρόνια Νησιά Αργοσαρωνι κού Ελαφόνησος, Λακωνία Εκτιμώμενο Κόστος: 125.000.000 Πηγές Χρηματοδότησης: Ιδιώτες Επενδυτές και Δημόσιο (ΣΔΙΤ) Περιοχή επιλεγμένων νησιών Έσοδα : Οφέλη Έργου : Τέλη Υδροδότησης και Αποχέτευσης Εξοικονόμηση φυσικών πόρων, μείωση δαπανών παραγωγής / μεταφοράς νερού. 12

ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Οφέλη Έργου Νησιά Βόρειο Ανατολικού Αιγαίου Κυκλάδες και Δωδεκάνη σα Κοινωνικά Οφέλη: Βελτίωση της ποιότητας πόσιμου νερού και κατά συνέπεια αύξηση του βιοτικού επιπέδου κατοίκων και επισκεπτών. Επαρκής κάλυψη των αναγκών υδροδότησης, λόγω αναβάθμισης και επέκτασης των δικτύων. Μείωση κόστους υδροδότησης, λόγω περιορισμού των διαρροών στα δίκτυα και περιορισμού των αναγκών συντήρησης. Μείωση κόστους υδροδότησης λόγω κατάργησης μεταφοράς νερού με πλοία. Αξιοποίηση του θαλασσινού και υφάλμυρου νερού (ανεξάντλητη φυσική πηγή). Βελτίωση προϋποθέσεων αύξησης της οικονομικής δραστηριότητας μέσω της τουριστικής ανάπτυξης. Νησιά Αργοσαρωνι κού Ελαφόνησος, Λακωνία Περιοχή επιλεγμένων νησιών Περιβαλλοντικά Οφέλη: Ορθή διαχείριση και εξοικονόμηση υδάτων. Προστασία του περιβάλλοντος (παράκτιες περιοχές κ.ά.) από τα λύματα και ειδικότερα των υπόγειων υδάτων από την επιμόλυνση με νιτρικά και νιτρώδη. Δυνατότητα παραγωγής νερού για άρδευση από ΚΕΛ και περιορισμό της σπατάλης πόσιμου νερού. 13

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, 14

ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (ΚΤΥΠ) Δομή και Σκοπός Ίδρυσης ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε. (Κτ.Υπ.) Ν. 4199/2013 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ Α.Ε. (Ο.Σ.Κ) ΣΚΟΠΟΣ Κτ.Υπ. Μελέτη, Απόκτηση Γης, Κατασκευή, Επέκταση, Ανακαίνιση, Επισκευή, Συντήρηση και Εξοπλισμός Κτιριακών Εγκαταστάσεων και εν γένει Υποδομών Δημοσίου Ενδιαφέροντος ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε. ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΝΕΓΕΡΣΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Α.Ε. (Δ.Επ.Α.Νο.Μ.) Πηγή: http://www.ktyp.gr/ 15

ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (ΚΤΥΠ) Δραστηριότητες: Έργα και Τεχνική Υποστήριξη Κτιριακών Υποδομών ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (Κτ.Υπ.) Μελέτη, Κατασκευή Υποδομών Παιδείας, Υγείας και Δικαιοσύνης Προγραμματισμός Αναγκών & Απόκτηση Γης για Εκπαιδευτικές Υποδομές Διαχείριση Ακινήτων (Γη & Κτίρια) Διαχείριση Προβλημάτων Στατικής Επάρκειας Διαχείριση Έργων Υποδομών στην Αλλοδαπή Διενέργεια Προμηθειών Εξοπλισμού Παιδείας, Υγείας και Δικαιοσύνης Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Εξοπλισμού Σχολείων Παροχή Υπηρεσιών προς Τρίτους Υλοποίηση Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. Πηγή: http://www.ktyp.gr/ 16

ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (ΚΤΥΠ) Υλοποίηση Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. ΕΡΓΑ Σ.Δ.Ι.Τ. Διαχειρίζεται όλες τις Διαδικασίες από την Προετοιμασία του έργου έως και την Εποπτεία της Σύμβασης Λειτουργίας Μετά την ολοκλήρωση της «ωρίμανσης» των πολεοδομικών και ιδιοκτησιακών όρων και των τεχνικών στοιχείων, υποβάλλεται πρόταση στην Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ για υπαγωγή του έργου στo Ν.3389/2005 Επιλογή αναδόχου μέσω Διαδικασίας κλειστού ή ανοικτού διαγωνισμού. Ανάδοχος Υλοποίησης Έργου : Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) Ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ), αναλαμβάνει τη Μελέτη, Χρηματοδότηση, Κατασκευή και Τεχνική Διαχείριση για 25 χρόνια Πηγή: http://www.ktyp.gr/ 17

ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (ΚΤΥΠ) Υλοποίηση Έργων Βιοκλιματικού Σχεδιασμού ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ ΘΕΡΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΕΛΥΦΟΥΣ Θερμομόνωση, Φυτεμένα Δώματα ΠΑΘΗΤΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΡΟΣΙΣΜΟΣ Σκίαση, Φυσικός Αερισμός, Φύτευση ΦΩΤΙΣΜΟΣ Πηγή: http://www.ktyp.gr/ 18

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΡΟΣΤΑΣΤΙΑΣ (ΟΑΣΠ) Αρμοδιότητες - Δραστηριότητες ΣΚΟΠΟΣ Ο.Α.Σ.Π.: - Επεξεργασία & Σχεδιασμός Αντισεισμικής Πολιτικής της Χώρας. - Συντονισμός Ενεργειών Δημοσίου & Ιδιωτικού Δυναμικού για την Εφαρμογή της Πολιτικής. Αρμοδιότητες ΟΑΣΠ: Συντονισμός Σύνταξης Αντισεισμικών Κανονισμών, με αρμόδιους φορείς. Εγκατάσταση Δικτύου Επιταχυνσιογράφων. Σύνταξη Γεωλογικών Χαρτών, Μελέτες κτλ. Εκπαιδευτικά Προγράμματα για Σεισμούς. Σύνταξη Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης. Συντονισμός για Μετασεισμική Αποκατάσταση Δομικού Πλούτου. Συγκέντρωση Πληροφοριών για Αντισεισμική Πολιτική. Κέντρο Τεκμηρίωσης & Πληροφοριών. Συνεργασίες με Διεθνείς Οργανισμούς & Χώρες με Υψηλή Σεισμικότητα. Σχεδιασμός και Χρηματοδότηση Εφαρμοσμένης Έρευνας. Ανάπτυξη Τεχνολογίας για Ελαχιστοποίηση Συνεπειών από Σεισμούς. Εθνικό Δίκτυο Επιταχυνσιογράφων και Σεισμογράφων στην Ελλάδα Πηγή: Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας. Δραστηριότητες 2011-2012. 19

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΡΟΣΤΑΣΤΙΑΣ (ΟΑΣΠ) Προσεισμικός Έλεγχος Κτηρίων 1997: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΣ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Ταχύς οπτικός έλεγχος ΔΕΥΤΕΡΟΟΒΑΘΜΙΟΣ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Προσέγγιση αποτίμησης σεισμικής ικανότητας με βάση αναλυτικότερους υπολογισμούς. ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΣ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Αναλυτική / αριθμητική αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας και σύνταξη μελέτης αποκατάστασης / ενίσχυσης. 2001: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΤΗΡΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ Καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης κτηρίων Πρώτη εκτίμηση σεισμικής επάρκειας Καθορισμός Εθνικών προτεραιοτήτων περαιτέρω ελέγχου. 2016: ΣΥΓΡΚΟΤΗΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Αναλυτικός προσεισμικός έλεγχος και αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας Καθορισμός περαιτέρω εθνικών προτεραιοτήτων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ: Διαδικτυακή Καταγραφή των προσεισμικών ελέγχων κτηρίων. Δυνατότητα πρόσβασης σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς. Πηγή: Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας 20

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΡΟΣΤΑΣΤΙΑΣ (ΟΑΣΠ) Πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΣ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΤΗΡΙΩΝ Προσεισμικό Έλεγχος περίπου σε 14.000 κτήρια Φορέας/Περιοχή Δελτία Προσεισμικού Ελέγχου Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας & 1308 Θράκης Περιφέρεια Κεντρικής 1101 Μακεδονίας Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας 506 Περιφέρεια Ηπείρου 346 Περιφέρεια Θεσσαλίας 1029 Περιφέρεια Ιονίων Νήσων 520 Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας 1306 Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 950 Περιφέρεια Αττικής 3427 Περιφέρεια Πελοποννήσου 1508 Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου 361 Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου 526 Περιφέρεια Κρήτης 877 Υπουργεία 344 Πηγή: Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας 21

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΡΟΣΤΑΣΤΙΑΣ (ΟΑΣΠ) Πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΣ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΤΗΡΙΩΝ Πηγή: Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας 22

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΟΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 23

ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΤΗΡΙΩΝ Βασικά Κριτήρια Σχεδιασμού Μελέτη Σκοπιμότητας Ανάγκη Αναβάθμισης Κτηρίων Μελέτη Σκοπιμότητας Σχεδιασμός, Κτηρίου Επιλογή Κατάλληλης Τεχνολογίας Έλεγχος στατικής επάρκειας. Το κόστος συνολικής αναβάθμισης μπορεί να υπερβαίνει το κόστος νέας κατασκευής. Μελέτη Σκοπιμότητας. Καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης. Εκτίμηση Κόστους Επεμβάσεων και Βιωσιμότητα. Αναλυτικός Σχεδιασμός Υπολογισμός Φορτίων. Βασικό κριτήριο η τελική κατανάλωση ενέργειας και η διατήρηση συνθηκών άνεσης και υγιεινής. Βιοκλιματικός Σχεδιασμός. Παθητικά Ηλιακά Συστήματα ;;; Θερμική Προστασία Κτηρίου. Αναλυτική μελέτη κόστους οφέλους. Μεγάλος αριθμός δημοσίων κτηρίων λειτουργούν πρωινές ώρες και τα θερμικά τους φορτία είναι περιορισμένα. Κατάλληλη Επιλογή Η/Μ. Σχεδιασμός και διαστασιολόγηση ανάλογα τις συνθήκες κατά περίπτωση (τοποθεσία, διαθέσιμες ενεργειακές πηγές, χρήση κτηρίου κ.ά.) και επιλογή συστημάτων υψηλής απόδοσης με τις απαιτούμενες διατάξεις αυτομάτου ελέγχου. Πιστοποίηση. Επιλογή Πιστοποιημένων δομικών και Η/Μ στοιχείων. 24

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΤΗΡΙΩΝ Μέθοδοι Προσδιορισμού Ειδικής Κατανάλωσης Ενέργειας (kwh/m 2 ) Μέθοδοι προσδιορισμού της ειδικής κατανάλωσης ενέργειας (kwh/m 2 ) ενός κτηρίου, (ΕΝ-15217 και ΕΝ-15603) : α) καταγραφή της ετήσιας πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας «operational rate», β) εκτίμηση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας «asset rate», με υπολογιστικά μοντέλα. 25

ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ποσοστιαία Κατανομή Κτηρίων ανά Χρήση για το 2011 Το 81% των κτηρίων ανήκουν στον οικιακό, το 5% σε Καταστήματα και Γραφεία, 1% σε Ξενοδοχεία 0,55% σε Εκπαιδευτικά κτήρια και 0,5% σε κτήρια Περίθαλψης. Πηγή: Απογραφή Κτηρίων στην Ελλάδα το 2011. Εθνική Στατιστικής Υπηρεσία της Ελλάδος. www.statistics.gr. 26

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ Ειδική κατανάλωση ενέργειας (kwh/m²/έτος) Πηγή: 1. Αργυρίου, Α., Βαλληνδράς, Γαγλία, Α., Δασκάλακη, Ε., Σιγάλας, Γ. Σανταμούρης Μ, «Τελική συνοπτική έκθεση και οδηγίες για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, γραφείων, εμπορικών, νοσοκομείων, σχολείων και ξενοδοχείων» στα πλαίσια του προγράμματος, "Εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια Δημοσίου και Εμπορικού τομέα, Νοικοκύρεμα Εκσυγχρονισμός». Υπουργείο Βιομηχανίας Έρευνας και Τεχνολογίας / Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας ΥΒΕΤ - ΕΛΚΕΠΑ. Αθήνα, (1992). 2. E. Trianti-Stourna, K. Spyropoulou, C. Theofylaktos, K. Droutsa, C.A. Balaras, M. Santamouris, D.N. Asimakopoulos, G. Lazaropoulou, N. Papanikolaou, «Energy Conservation Strategies for Sports Centers» - Part A and B. Energy & Buildings, Vol. 27, No 2, p. 109-135, (1998). 3. C.A. Balaras, K. Droutsa, A.A. Argiriou, D.N. Asimakopoulos, «Potential for Energy Conservation in Apartment Buildings». Energy & Buildings, Vol. 31, No 2, p. 143-154, (2000). 4. C.A. Balaras, A.G. Gaglia. «Operating Rooms - Case Studies for acceptable indoor conditions related to HVAC systems, 110 p. Group Energy Conservation, IMPAE, National Observatory of Athens, (A.A. Argiriou, D.N. Asimakopoulos, C.A. Balaras, Editors), Publ. No 1/2000, NOA Technical Library, Athens, January (2000). 5. Δ. Λάλας, Κ.Α. Μπαλαράς, Ε. Δασκαλάκη, Α. Γαγλία, Α.Α. Αργυρίου, Κ. Δρούτσα, Β. Γρηγοριάδης, Σ. Παραλίδου, Χ. Κατσαρού. «Ελληνικά Αεροδρόμια, Τεύχος Α», 187 σελ. Ομάδα Εξοικονόμησης Ενέργειας, ΙΜΦΑΠ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ενέργειας, Υπουργείο Ανάπτυξης, Ιούλιος (2001). 27

ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Για κάθε κατηγορία χρήσης κτηρίων εκτιμήθηκε ο αριθμός κτιρίων, η συνολική επιφάνεια τους και τα τεχνικά χαρακτηριστικά δομικών και Η/Μ στοιχείων Υποκατηγορίες Κτηρίων Γραφείων/Καταστημάτων (Γ/Κ) Κτήρια (προ-1980) Κτήρια (1980-2001) Κτήρια (2002-2010) Σύνολο 89.352 39.348 23.850 Χωρίς ή Ανεπαρκή Θερμομόνωση 89.352 -- -- Χωρίς ή Ανεπαρκή Θερμομόνωση Οροφής 89.352 -- -- Με Κεντρικό Σύστημα Θέρμανσης 15.539 32.465 23.850 Με Παλιό Κεντρικό Σύστημα Θέρμανσης 10.877 9.740 -- Με Σύστημα Θερμοκρασιακής 15.539 22.726 -- Αντιστάθμισης για την Κεντρική Θέρμανση Χωρίς Θερμοστάτες Χώρων 10.887 16.233 -- Με Πλήρη Κλιματισμό 8.935 15.739 22.658 Χωρίς Ηλιακούς Συλλέκτες 17.870 7.870 4.770 Χωρίς Λαμπτήρες Υψηλής Απόδοσης 80.417 35.413 -- Χωρίς Σκίαση 5.361 9.444 -- Πηγή: Gaglia A.G., Balaras C.A., Mirasgedis S., Georgopoulou E., Sarafidis Y., Lalas D. P. «Empirical Assessment of the Hellenic Non-Residential Buildings, Energy Consumption, Emissions & Potential Energy Savings». Energy Conversion and Management, 48/4, 1160-1175, 2007. 28

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Κτίρια Τριτογενή Τομέα (kwh/m²/έτος) Πηγή: Gaglia A.G., Balaras C.A., Mirasgedis S., Georgopoulou E., Sarafidis Y., Lalas D. P. «Empirical Assessment of the Hellenic Non-Residential Buildings, Energy Consumption, Emissions & Potential Energy Savings». Energy Conversion and Management, 48/4, 1160-1175, 2007. 29

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Κτίρια Τριτογενή Τομέα (GWh/έτος) ανά είδος ΜΕΕ Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΜΕΕ) 11 6 12 8 7 9 2 5 3 1 10 4 13 14 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 Εξοικονόμηση Ενέργειας (GWh) Ζώνη A Ζώνη B Ζώνη Γ Ζώνη Δ ΓΡΑΦΕΙΑ / ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΜΕΕ) 9 6 8 7 2 10 14 3 13 5 4 12 1 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 Εξοικονόμηση Ενέργειας (GWh) Ζώνη A Ζώνη B Ζώνη Γ Ζώνη Δ Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΜΕΕ) 9 12 6 8 ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ 10 7 2 3 4 5 13 1 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 Εξοικονόμηση Ενέργειας (GWh) Ζώνη A Ζώνη B Ζώνη Γ Ζώνη Δ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Πηγή: Gaglia A.G., Balaras C.A., Mirasgedis S., Georgopoulou E., Sarafidis Y., Lalas D. P. «Empirical Assessment of the Hellenic Non-Residential Buildings, Energy Consumption, Emissions & Potential Energy Savings». Energy Conversion and Management, 48/4, 1160-1175, 2007. 30

ΜΕΤΡΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΜΕΕ) και μείωση ρύπων CO2 σε (kt) από την εφαρμογή αυτών στα κτήρια Πηγή: Δ. Λάλας, Κ.Α. Μπαλαράς, Α. Γαγλία, Σ. Μοιρασγεντής, Ι. Σαραφίδης, Ε. Γεωργοπούλου, Σ. Ψωμάς, Διερεύνηση Υποστηρικτικών Πολιτικών για την προώθηση των μέτρων πολιτικής του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με Μείωση των Εκπομπών CO2 στον Οικιακό Τριτογενή Τομέα. Τελική Έκθεση. Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) - Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), Αθήνα, Μάιος 2003. 31

ΜΕΤΡΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Οικονομική αξιολόγηση των ΜΜΕ για τον περιορισμό των εκπομπών CO2 στον οικιακό και τριτογενή τομέα έγινε με βάση τη μεθοδολογία της Ανάλυσης Κόστους Οφέλους. Για κάθε ΜΕΕ υπολογίστηκε η καθαρή παρούσα αξία (ΚΠΑ): των καθαρών χρηματοροών που αφορούν στην υλοποίηση του ΜΕΕ (κόστος επένδυσης, λειτουργίας, καυσίμου, κλπ.) και της μείωσης των εκπομπών που επιτυγχάνεται ανά περίπτωση καθώς και το ετήσιο ισοδύναμο του κόστους και της μείωσης των εκπομπών. Οικονομική αξιολόγηση βάσει του δείκτη "κόστος ανά μοναδιαία μείωση εκπομπών" που ορίζεται ως το πηλίκο του ετήσιου ισοδύναμου κόστους δια της ετήσιας ισοδύναμης μείωσης των εκπομπών CO2 που προκύπτει από την υλοποίηση κάθε ΜΕΕ ( /tnco2). Πηγή: Δ. Λάλας, Κ.Α. Μπαλαράς, Α. Γαγλία, Σ. Μοιρασγεντής, Ι. Σαραφίδης, Ε. Γεωργοπούλου, Σ. Ψωμάς, Διερεύνηση Υποστηρικτικών Πολιτικών για την προώθηση των μέτρων πολιτικής του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με Μείωση των Εκπομπών CO2 στον Οικιακό Τριτογενή Τομέα. Τελική Έκθεση. Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) - Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), Αθήνα, Μάιος 2003. 32

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Προτεραιότητες εφαρμογής ΜΕΕ στα ελληνικά κτήρια ( ) Μέτρα οικονομικά ελκυστικά & βιώσιμα. (*) Ενεργειακά αποδοτικά μέτρα. Απαιτείται ώθηση μέσω οικονομικών επιδοτήσεων ( ) Μη επιλεγόμενα μέτρα, είναι υψηλού κόστους και μη βιώσιμα. Πηγή: Δ. Λάλας, Κ.Α. Μπαλαράς, Α. Γαγλία, Σ. Μοιρασγεντής, Ι. Σαραφίδης, Ε. Γεωργοπούλου, Σ. Ψωμάς, Διερεύνηση Υποστηρικτικών Πολιτικών για την προώθηση των μέτρων πολιτικής του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με Μείωση των Εκπομπών CO2 στον Οικιακό Τριτογενή Τομέα. Τελική Έκθεση. Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) - Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), Αθήνα, Μάιος 2003. 33

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μελέτη Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. Συμπεράσματα Εφαρμογής ΜΕΕ στα ελληνικά κτήρια Ορισμένα από τα προτεινόμενα ΜΕΕ μπορούν να εφαρμοστούν με χαμηλές δαπάνες: συχνή συντήρηση και έλεγχος των Η/Μ συστημάτων, αεροστεγάνωση ανοιγμάτων, εγκατάσταση θερμοστατών, αντικατάσταση των λαμπτήρων με ενεργειακούς. Η θερμομόνωση υφιστάμενων κτιρίων είναι το πιο ενεργειακά αποδοτικό ΜΕΕ για νοσοκομεία και ξενοδοχεία και το δεύτερο σε σειρά ενεργειακά αποδοτικό ΜΕΕ για τα γραφεία/καταστήματα και σχολεία. Το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στα ελληνικά κτήρια είναι αρκετά υψηλό, και μπορεί να αξιοποιηθεί με κατάλληλα ΜΕΕ χωρίς την απαίτηση οποιασδήποτε οικονομικής υποστήριξης, αφού στην πλειοψηφία τους είναι οικονομικά βιώσιμα. Αν ληφθεί υπόψη η συνεχής αύξηση του ενεργειακού κόστους (πετρέλαιο, ηλεκτρισμός), τα ΜΕΕ είναι σήμερα ακόμα πιο ελκυστικά από οικονομικής απόψεως. Εντούτοις με την εφαρμογή κατάλληλων υποστηρικτικών πολιτικών είναι δυνατόν να επιτευχθούν ακόμη σημαντικότερες μειώσεις της καταναλισκόμενης ενέργειας και των συνεπαγόμενων εκπομπών στον τομέα των κτηρίων. Πηγή: Δ. Λάλας, Κ.Α. Μπαλαράς, Α. Γαγλία, Σ. Μοιρασγεντής, Ι. Σαραφίδης, Ε. Γεωργοπούλου, Σ. Ψωμάς, Διερεύνηση Υποστηρικτικών Πολιτικών για την προώθηση των μέτρων πολιτικής του ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με Μείωση των Εκπομπών CO2 στον Οικιακό Τριτογενή Τομέα. Τελική Έκθεση. Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) - Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), Αθήνα, Μάιος 2003. 34

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΑΘΗΝΑ ΓΑΓΛΙΑ, M.Sc., Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ Πολιτικό Γραφείο Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων E-mail: agaglia@teemail.gr