ΧΡΗΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Εργαλείο Οικονομικής Ανάπτυξης και Απασχόλησης

12 th ANNUAL ATHENS TAX FORUM ΧΡΗΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Εργαλείο Οικονομικής Ανάπτυξης και Απασχόλησης Η υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) του ν.4281/2014 Εταίρος Ομιλητής: Πάνος Αλεξανδρής March 10 th, 2016 Athenaeum Intercontinental Hotel

Α. Ιστορική εξέλιξη του νομοθετικού πλαισίου (i) ν. 4351/1964: «περί προστασίας της τιμής του πολιτικού κόσμου της χώρας»: για πρώτη φορά καθιέρωσε την υποχρέωση διαφόρων δημοσίων λειτουργών να υποβάλλουν δήλωση περιουσιακής κατάστασης και προέβλεψε ποινικές κυρώσεις για την παράλειψη υποβολής. (ii) ν. 1738/1987: διεύρυνε τον κύκλο των υπόχρεων σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης κα προέβλεψε εκ νέου το αξιόποινο της παράλειψης υποβολής της σχετικής δήλωσης ή της υποβολής ανακριβούς δήλωσης. (iii) ν. 2429/1996 και ν. 3213/2003: τροποποίησαν διαδοχικά τις σχετικές διατάξεις ως προς την υποχρέωση δήλωσης περιουσιακής κατάστασης αλλά και την παράλειψη υποβολής της. (iv) ν. 4281/2014 Athenaeum Intercontinental Hotel 2

Β. Σκοπός του νόμου (i) Η επίτευξη διαφάνειας στην άσκηση εξουσίας από πρόσωπα που υπέχουν υποχρέωση δήλωσης πόθεν έσχες. (ii) το αξιόποινο της μη υποβολής ή της υποβολής ανακριβούς δήλωσης καλύπτει τα ελλείμματα που δημιουργούνται στην αποτελεσματική τιμώρηση των εγκλημάτων διαφθοράς και φοροδιαφυγής. (iii) Επιβολή ποινής σε όποιον παραλείπει να δηλώσει κάποιο περιουσιακό του στοιχείο, με την υπόνοια ότι το πράττει επειδή πρόκειται για προϊόν εγκληματικής συμπεριφοράς. Athenaeum Intercontinental Hotel 3

Γ. Υπόχρεα πρόσωπα Μετά τη δημοσίευση και ισχύ του Ν. 4281/2014(01.01.2015), και αναφορικά με τον επιχειρηματικό κλάδο, στα υπόχρεα πρόσωπα συγκαταλέγονται: (i) ο ιδιοκτήτης (ii) οι εταίροι (iii) οι βασικοί μέτοχοι(άνω του 1%) (iv) τα εκτελεστικά μέλη οργάνου διοίκησης (v) τα διευθυντικά στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις και (vi) τα φυσικά πρόσωπα που έχουν τη μόνιμη κατοικία τους στην Ελλάδα και φέρουν κάποια από τις ανωτέρω ιδιότητες σε αλλοδαπές επιχειρήσεις που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις, εφόσον το αντικείμενο των δημοσίων συμβάσεων υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ ανά διαγωνισμό ή προϋπολογισμός του έργου υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 4

Δ. Χρόνος υποβολής της δήλωσης Αρχική Δήλωση: εντός ενενήντα(90) ημερών από την απόκτηση της ιδιότητας, όπου καθιστά το πρόσωπο υπόχρεο προς υποβολή. Εφεξής: κάθε χρόνο και το αργότερο τρεις (3) μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Υποχρέωσηυποβολήςκαιγιαένα(1)έτοςμετάτηναπώλειαήτηλήξητηςιδιότητας του υποχρέου[αντί των τριών(3) ετών που ίσχυε]. Athenaeum Intercontinental Hotel 5

H υποβολή της δήλωσης εντός τριών (3) μηνών μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής: (i) διευκολύνει τους υποχρέους κατά τη σύνταξη των δηλώσεών τους, καθώς τους επιτρέπει να περιλαμβάνουν σε αυτήν τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του αντιστοίχου οικονομικού έτους και (ii) διευκολύνεται ο έλεγχος των δηλώσεων, αφού επιτρέπεται, πλέον, η σύγκριση της φορολογικής δήλωσης με τη δήλωση περιουσιακής κατάστασης. Athenaeum Intercontinental Hotel 6

Ε. Περιεχόμενο Δήλωσης Τα υφιστάμενα κατά την 31 η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους περιουσιακά στοιχεία στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή. Ειδικά ως προς την αρχική δήλωση, πρέπει να περιληφθούν τα υφιστάμενα περιουσιακά στοιχεία κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Athenaeum Intercontinental Hotel 7

Περιουσιακά στοιχεία θεωρούνται: (i) Ταέσοδα,απόκάθεπηγή. (ii) Τα ακίνητα, καθώς και τα εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά, με ακριβή προσδιορισμό τους. (iii) Οι μετοχές ημεδαπών και αλλοδαπών εταιρειών, τα ομόλογα και ομολογίες κάθε είδους, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κάθε είδους και τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα κάθε είδους. (iv) Οι κάθε είδους καταθέσεις σε τράπεζες, ταμιευτήρια και άλλα πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και τα κάθε είδους χρηματιστηριακά ή ασφαλιστικά προϊόντα και συμμετοχές σε κεφάλαια επιχειρηματικών ή επενδυτικών συμμετοχών(funds) και καταπιστεύματα(trusts). (v)ταπλωτάκαιταεναέριαμεταφορικάμέσα,καθώςκαιτακάθεχρήσηςοχήματα. (vi) Η συμμετοχή σε κάθε είδους εταιρία ή επιχείρηση. Athenaeum Intercontinental Hotel 8

ΣΤ. Ποινικές Κυρώσεις της μη υποβολής ή της υποβολής ανακριβούς δηλώσεως (i) Φυλάκιση και χρηματική ποινή έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ: υπόχρεος σε δήλωση που παραλείπει να υποβάλει δήλωση ή υποβάλει ανακριβή ή ελλιπή δήλωση. (ii) Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή από δέκα χιλιάδες (10.000) έως πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ: στην περίπτωση που ο υπόχρεος τελεί το αδίκημα με σκοπό την απόκρυψη περιουσιακού στοιχείου που απέκτησε επωφελούμενος της ιδιότητάς του. (iii) Κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και με χρηματική ποινή από είκοσι χιλιάδες (20.000) έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ: αν η συνολική αξία της αποκρυπτόμενης περιουσίας του ιδίου και των λοιπών προσώπων για τα οποία αυτός οφείλει να υποβάλει δήλωση υπερβαίνει συνολικά το ποσό των τριακοσίων (300.000) χιλιάδων ευρώ, ανεξαρτήτως αν η απόκρυψη επιχειρείται με τη μη υποβολή δήλωσης ή την υποβολή ελλιπούς ή ανακριβούς δήλωσης. Athenaeum Intercontinental Hotel 9

ΣΤ. Ποινικές Κυρώσεις της μη υποβολής ή της υποβολής ανακριβούς δηλώσεως (iv) Μόνο χρηματική ποινή ή Ατιμώρητη η πράξη: υπόχρεος σε δήλωση που από αμέλεια παραλείπει να υποβάλει δήλωση ή υποβάλει ανακριβή ή ελλιπή δήλωση. (v) Ποινικές ευθύνες τρίτων: φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών μέχρι δύο (2) ετών, για όσους εν γνώσει τους συμπράττουν σε υποβολή ανακριβών δηλώσεων ή όσων δεν ενημερώνουν για τη διάπραξη αυτού του αδικήματος για φυλάκιση τουλάχιστον έξι(6) μηνών, σε όποιον αρνείται την παροχή στοιχείων και πληροφοριών ή δημοσιεύει παρατύπως υποβληθείσες δηλώσεις περιουσιακής καταστάσεως. (vii) Νομικά αμφισβητούμενο το θέμα της εκπρόθεσμης υποβολής Ζ. Υπόχρεα πρόσωπα προς ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων Τα όσα αναφέρονται στο Ν. 3691/2008, όπως ενδεικτικώς πιστωτικά ιδρύματα, ορκωτοί ελεγκτές, φοροτεχνικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, πρόσωπα παρέχοντα συμφωνίες σε εταιρείες και trusts. Athenaeum Intercontinental Hotel 10

Η. Επί της προβλεπόμενης ποινής επί της εφαρμοζόμενης ποινικής διαδικασίας (i) Σωρευτική επιβολή ποινών(χρηματικών και στερητικών της ελευθερίας). (ii) Στην τέλεση της κακουργηματικής μορφής του αδικήματος επιβάλλεται αποστέρηση πολιτικών δικαιωμάτων από δύο(2) έως δέκα(10) έτη. (iii) Δήμευση με την καταδικαστική απόφαση των περιουσιακών στοιχείων που δεν δηλώθηκαν ήίσηςαξίαςήεπιβολήχρηματικής ποινήςμέχριτοποσότηςαξίαςαυτών. Athenaeum Intercontinental Hotel 11

Η. Επί της προβλεπόμενης ποινής επί της εφαρμοζόμενης ποινικής διαδικασίας (iv) Κατά τη διάρκεια της προδικασίας o ανακριτής, με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα, μπορεί να απαγορεύσει την κίνηση κάθε είδους λογαριασμών, τίτλων ή χρηματοπιστωτικών προϊόντων που τηρούνται σε πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοπιστωτικό οργανισμό, καθώς και το άνοιγμα των θυρίδων θησαυροφυλακίου του κατηγορουμένου, έστω και κοινών οποιουδήποτε είδους με άλλο πρόσωπο. (v) Ο ανακριτής ή το δικαστικό συμβούλιο μπορούν να διατάξουν την απαγόρευση εκποίησης ορισμένου ακινήτου του κατηγορουμένου. Η διάταξη του ανακριτή ή το βούλευμα επέχει θέση έκθεσης κατάσχεσης. (vi) Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση των πράξεων που τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος είναι το τριμελές εφετείο, ενώ για τις σε βαθμό πλημμελήματος το τριμελές πλημμελειοδικείο. Athenaeum Intercontinental Hotel 12

Ποινολόγιο Αδικημάτων Φοροδιαφυγής ΝΟΜΟΣ 2523/1997/ΝΟΜΟΣ 1882/1990 Φοροδιαφυγή στο φόρο εισοδήματος: Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί, υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων(15.000) ευρώ. Κάθειρξη, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ. ΝΟΜΟΣ 4337/2015 Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών, εφόσον είτε ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδήματα ή στα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου είτε αν το προς απόδοση ποσό του κυρίου φόρου, τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε, αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς. Κάθειρξη, αν το ποσό του φόρου, τέλους ή εισφοράς υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων(150.000) ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 13

Ποινολόγιο Αδικημάτων Φοροδιαφυγής Φοροδιαφυγή στο φόρο πλοίων: Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε υπερβαίνει για κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων(15.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών, εφόσον είτε ο φόρος υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου είτε αν το προς απόδοση ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε, αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς. Κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών, εφόσον το ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων(150.000) ευρώ. Κάθειρξη, αν το ποσό του φόρου υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων(150.000) ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 14

Ποινολόγιο Αδικημάτων Φοροδιαφυγής Φοροδιαφυγή στο Φ.Π.Α. Φυλάκιση, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του ΦΠΑ που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση έως το ποσό των τριών χιλιάδων(3.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του ΦΠΑ που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση από το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ μέχρι το ποσό των εβδομήντα πέντε(75.000) ευρώ. Κάθειρξη, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του ΦΠΑ που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, υπερβαίνει σε ετήσια βάση το ποσό των εβδομήντα πέντε(75.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών, αν το ποσό απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις πενήντα χιλιάδες(50.000) ευρώ. Κάθειρξη, αν το ποσό του φόρου, τέλους ή εισφοράς, εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας, υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος το ποσό των εκατό χιλιάδων(100.000) ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 15

Ποινολόγιο Αδικημάτων Φοροδιαφυγής Πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία: Φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών, ανεξάρτητα από το αν ο δράστης διαφεύγει ή όχι την πληρωμή του φόρου. Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων(3.000) ευρώ. Κάθειρξη, εφόσον η αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών, ανεξάρτητα από το αν ο δράστης διαφεύγει ή όχι την πληρωμή του φόρου. Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ. Κάθειρξη έως δέκα (10) έτη, εφόσον η αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων(200.000) ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 16

Ποινολόγιο Αδικημάτων Φοροδιαφυγής Μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους Ν. 1882/1990 Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων(50.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων(150.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. Φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων(200.000) ευρώ. Athenaeum Intercontinental Hotel 17

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ευχαριστώ για την προσοχή σας