Πρόγραμμα Πιστοποίησης Γνώσεων και Δεξιοτήτων H/Y ΕΝΟΤΗΤΑ 1: «ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ» Μάθημα 0.2: Το Λογισμικό (Software) Δίκτυα υπολογιστών Αντώνης Χατζηνούσκας
2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Σκοπός του Μαθήματος Β. Θεωρία 1. Το Λογισμικό (Software) 1. Εισαγωγή 2. Λογισμικό Λειτουργικού συστήματος 3. Λογισμικό εφαρμογών και Ελεύθερο λογισμικό 4. Πνευματικά δικαιώματα και στάδια ανάπτυξης 2. Δίκτυα υπολογιστών 1. Τοπικό(LAN) και δίκτυο ευρείας περιοχής (WAN) 2. Internet Intranet και Extranet 3. Δίκτυα επικοινωνιών Γ. Ασκήσεις 1. Ερωτήσεις 2. Ασκήσεις Τελικών εξετάσεων (2 ασκήσεις)
3 Α. Σκοπός του Μαθήματος Επίπεδο Α Κατανόηση των βασικών εννοιών του λογισμικού Κατανόηση του τι είναι λειτουργικό σύστημα και αναφορά διαδεδομένων λειτουργικών συστημάτων Κατανόηση όλων των τύπων δικτύων και της μεταφοράς δεδομένων. Επίπεδο Β Μάθημα βασικό για το τελικό TEST πιστοποίησης της ενότητας. Περίπου το 40% των ερωτήσεων «αντλούνται» από το συγκεκριμένο μάθημα. Επίπεδο Γ Ιδιαίτερη προσοχή στις σημειώσεις παρατηρήσεις (με πράσινο χρώμα) στο τέλος κάποιων διαφανειών. Οι παρατηρήσεις αυτές πολλές φορές αποτελούν ερωτήσεις στο τελικό TEST πιστοποίησης της ενότητας
1. Το Λογισμικό (Software) 4 Ορισμός : Όπως ήδη έχουμε αναφέρει ο υπολογιστής αποτελείτε από το Υλικό και από το Λογισμικό μέρος
1. Το Λογισμικό (Software) Λειτουργικό Σύστημα Ορισμός : 5 Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι έχουν διαμορφωθεί δύο μεγάλες οικογένειες λειτουργικών συστημάτων, αυτή των UNIX συμβατών και των MICROSOFT WINDOWS. Φυσικά υπάρχουν και άλλα λειτουργικά συστήματα όπως το MAC OS της Apple, το SOLARIS της Sun. Μπορούμε να πούμε ότι τα WINDOWS είναι το δημοφιλέστερο λειτουργικό σύστημα προσωπικών υπολογιστών με ένα μερίδιο αγοράς που φτάνει το 90% σε παγκόσμιο επίπεδο Το Λειτουργικό σύστημα ελέγχει και διαχειρίζεται τους πόρους του υπολογιστή και τη μνήμη RAM. Μπορεί να επεμβαίνει όταν η μνήμη εξαντλείται και να χρησιμοποιεί την βοηθητική μνήμη. Επίσης είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία του υπολογιστή με όλες τις περιφερικές μονάδες Το Λειτουργικό σύστημα ελέγχει και διαχειρίζεται τους πόρους του υπολογιστή και τη μνήμη RAM. Μπορεί να επεμβαίνει όταν η μνήμη εξαντλείται και να χρησιμοποιεί την βοηθητική μνήμη. Επίσης είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία του υπολογιστή με όλες τις περιφερικές μονάδες
1. Το Λογισμικό (Software) Λειτουργικό Σύστημα Στο πρώτο λειτουργικό σύστημα MS-DOS ο χρήστης έπρεπε να πληκτρολογεί εντολές στην οθόνη ενώ «έβλεπε» μόνο μια μαύρη οθόνη όπου μπορούσε να κάνει όλες τις απαραίτητες εντολές Εικόνα 3-1 6 Στο λειτουργικό σύστημα MS-WINDOWS ο χρήστης έχει γραφικό περιβάλλον εργασίας που σίγουρα είναι πιο φιλικό και στον χειρισμό (χρήση mouse) αλλά και στην απομνημόνευση των εντολών Εικόνα 3-2
1. Το Λογισμικό (Software) Λογισμικό εφαρμογών Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία λογισμικού είναι το Λογισμικό εφαρμογών. Μια εφαρμογή για να λειτουργήσει χρειάζεται ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ το λειτουργικό σύστημα. Έχουμε διάφορα είδη εφαρμογών όπως εκπαιδευτικές, εφαρμογές γραφείου κα. Φυσικά οι εφαρμογές είναι πολύ περισσότερες από τα λειτουργικά συστήματα. Έχουμε προγράμματα ή πακέτα προγραμμάτων όπως το MS-OFFICE για να εκτελούμε λειτουργίες γραφείου όπως επεξεργασία κειμένου, λογιστικά φύλλα, παρουσιάσεις και βάσεις δεδομένων Εικόνα 3-4 7!!! SOS : Πολλές εφαρμογές ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ από το λειτουργικό σύστημα που έχουμε στον υπολογιστή μας. Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα που διαθέτουμε μπορούμε να εκτελέσουμε και ένα συγκεκριμένο είδος εφαρμογών. Οι εφαρμογές του MS-OFFICE δεν μπορούν να εκτελεστούν σε διαφορετικό λειτουργικό σύστημα από αυτό των WINDOWS εκτός εάν έχει διαμορφωθεί ειδική έκδοση
1. Το Λογισμικό (Software) Ελεύθερο Λογισμικό Ορισμός : 8
1. Το Λογισμικό (Software) Πνευματικά Δικαιώματα Ορισμός : 9!!! SOS : Κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης μιας εφαρμογής θα σας ζητηθεί κωδικός KEY, που συνήθως είναι γραμμένος στο κουτί του CD ή στην άδεια χρήσης. Οι όροι χρήσης διαφέρουν από πρόγραμμα σε πρόγραμμα. Άλλα προγράμματα απαιτούν άδεια χρήσης και άλλα ανά υπολογιστή που εγκαθίσταται το πρόγραμμα
1. Το Λογισμικό (Software) Στάδια Ανάπτυξης Ορισμός : Η διαδικασία της ανάπτυξης λογισμικού είναι ένα σύνολο βημάτων ανάλυσης, σχεδίασης, προγραμματισμού, ελέγχου και υλοποίησης. Η ανάπτυξη ενός νέου συστήματος περιλαμβάνει συνήθως βήματα παρόμοια με τα παρακάτω 10
1. Το Λογισμικό (Software) Στάδια Ανάπτυξης 11
1. Το Λογισμικό (Software) Στάδια Ανάπτυξης 12
13 2. Δίκτυα Υπολογιστών Ορισμός : Δίκτυο υπολογιστών ονομάζεται ένα σύνολο από υπολογιστές, τερματικά, υπολογιστικές διατάξεις κλπ που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους και ικανοί να ανταλλάσουν πληροφορίες και δεδομένα Ο τρόπος σύνδεσης δεν είναι απαραίτητα το καλώδιο. Είναι δυνατόν να συνδέονται μεταξύ τους με ασύρματα μέσα, με μικροκύματα με δορυφορικές ζεύξεις. Με απλά λόγια ένα δίκτυο είναι ένα μέσο (ή και εργαλεία) επικοινωνίας που καταργεί τις αποστάσεις καθώς και τις διαφορές μεταξύ των υπολογιστών. Ένα δίκτυο επιτρέπει την προσπέλαση σε πηγές πληροφοριών και τη χρήση υπηρεσιών τηλεπληροφορικής Μερικά από τα πλεονεκτήματα χρήσης δικτύου είναι Η διάκριση των δικτύων μπορεί να γίνει με βάση τη γεωγραφική απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στους συνδεδεμένους κόμβους. Έτσι όπως θα δούμε και στη συνέχεια έχουμε τα ΤΟΠΙΚΑ δίκτυα (LAN Local Area Network) και τα δίκτυα ΕΥΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (WAN Wide Area Network)!!! SOS : Βασική προϋπόθεση για τη διασύνδεση ενός υπολογιστή σε δίκτυο είναι η ύπαρξη μιας κάρτας δικτύου ή μιας ασύρματης σύνδεσης
14 2. Δίκτυα Υπολογιστών Ορισμός 1 : Ορισμός 2 :
15 2. Δίκτυα Υπολογιστών Client / Server Ορισμός : Σε ένα μοντέλο Client / Server ο SERVER είναι ένας υπολογιστής που προσφέρει υπηρεσίες προς τους άλλους υπολογιστές οι οποίοι μέσα σε ένα δίκτυο παίρνουν την ονομασία CLIENT Βάση του μοντέλου αυτού ένας client υπολογιστής συνδέεται σε έναν server στον οποίο υπάρχουν οι πληροφορίες ενώ ο client εξαρτάται από τον server για να παραλάβει αυτές τις πληροφορίες Η σύνδεση στον server πραγματοποιείται μέσω ενός LAN, μιας τηλεφωνικής γραμμής ή ενός δικτύου WAN. Ο Server επεξεργάζεται την αίτηση του client και στέλνει μια απάντηση σε αυτόν. Η σύνδεση μεταξύ του client και του server διατηρείται μόνο κατά τη διάρκεια της πραγματικής ανταλλαγής πληροφοριών
16 2. Δίκτυα Υπολογιστών Internet Ορισμός :
17 2. Δίκτυα Υπολογιστών Intranet Ορισμός :!!! SOS : Συνήθως οι μεγάλες εταιρείες αφήνουν εξωτερικούς χρήστες να έχουν πρόσβαση στο intranets μέσω firewalls έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα του intranet. Όταν ένα μέρος του Intranet μπορεί να προσεγγιστεί από πελάτες, προμηθευτές κα εκείνο το κομμάτι του δικτύου γίνεται Extranet
18 2. Δίκτυα Υπολογιστών Extranet Ορισμός :
19 2. Δίκτυα Υπολογιστών Επικοινωνίες Ορισμός 1 : PSTN Η λέξη προέρχεται από το Public Switched Telephone Network (Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο) και είναι η πρώτη μορφή τηλεφωνικού δικτύου που δημιουργήθηκε. Σκοπός η μεταφορά φωνής από ένα σημείο σε άλλο, ενώ για να συνδεθούν οι υπολογιστές μεταξύ τους σε αυτό είναι απαραίτητη η χρήση Modem ώστε τα ηλεκτρικά σήματα να μετατραπούν σε αναλογικά για να μεταφερθούν μέσα από τα τηλεφωνικά καλώδια Ορισμός 2 : ISDN Η λέξη προέρχεται από το Integrated Services Digital Network και στα Ελληνικά μεταφράζεται ως Ψηφιακό Δίκτυο Ενοποιημένων Υπηρεσιών. Αποτελεί την εξέλιξη του PSTN και παρέχει τη δυνατότητα υποστήριξης με τη χρήση μιας μόνο τηλεφωνικής σύνδεσης τεσσάρων μορφών επικοινωνίας (Φωνής Εικόνας Δεδομένων και Κειμένου) Ορισμός 3 : ADSL Η λέξη προέρχεται από το Asymmetric Digital Subscriber Line. Πρόκειται γιο μια μέθοδο με την οποία οι ψηφιακές πληροφορίες μπορούν να μεταδίδονται με πολύ ψηλές ταχύτητες. Σε αντίθεση με τη σύνδεση μέσω Modem ή με τη γραμμή ISDM όταν χρησιμοποιούμε τη μέθοδο ADSL έχουμε συνεχή σύνδεση με το διαδίκτυο, και δεν κάνουμε χρήση της τηλεφωνικής γραμμής. Η μέθοδος είναι η μόνη δημοφιλής στην Ελλάδα αν και οι ταχύτητες το τελευταίο διάστημα προσπαθούν να προσεγγίσουν τα Ευρωπαϊκά δεδομένα Ορισμός 4 : ΚΑΝΑΛΙΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ε/Τ Tα κανάλια ψηφιακής επικοινωνίας τύπου Τα αποτελούν πρότυπο την Αμερικανικής βιομηχανίας επικοινωνιών. Τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά πρότυπα είναι η σειρά καναλιών Ε. Η ονομασία τους χαρακτηρίζεται από το γράμμα Τα (ή Ε) και έναν αριθμό για παράδειγμα Τ1, Τ4. Η δομή τους είναι ιεραρχική και καθορίζεται από τις συστάσεις της ψηφιακής μετάδοσης και πολυπλεξίας δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό και η ταχύτητα τους ανεβαίνει ανάλογα με τον αριθμό. Το κανάλι τύπου Τ1 έχει ταχύτητα 1,544 Mbps ενώ το Τ4 έχει ταχύτητα 274,176 Mbps