ΕΠΕΙΓΟΝ. Αθήνα, 25 / 2 / 2009 Αρ. Πρωτ. : 3084

ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Αθήνα, 25 / 2 / 2009 Αρ. Πρωτ. : 3084 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΡΟΣ : Ταχ. Δ/νση : Λ. Κηφισίας 124 Πίνακας Αποδεκτών & Ιατρίδου 2 Ταχ. Κώδικας : 115 26 Αμπελόκηποι Πληροφορίες : Δρ. Δήμητρα Καρδάση Τηλέφωνο : 2106971592 Αρ. Τηλεομ. : 2106971501 E-mail : dkardassi@efet.gr ΘΕΜΑ: «Ενημέρωση σχετικά με α) νέα νομοθεσία για τα κριτήρια καθαρότητας χρωστικών, γλυκαντικών και υπόλοιπων προσθέτων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών και β) νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις βελτιωτικές ουσίες τροφίμων» Νέα νομοθεσία για τα κριτήρια καθαρότητας χρωστικών, γλυκαντικών και υπόλοιπων προσθέτων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών Σας ενημερώνουμε ότι δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι παρακάτω οδηγίες: Οδηγία 2008/60/ΕΚ της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τα γλυκαντικά που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα (ΕΕ L 158/18.6.08, σ.17) Οδηγία 2008/84/ΕΚ της Επιτροπής της 27ης Αυγούστου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τα πρόσθετα τροφίμων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών (ΕΕ L 253/20.9.08, σ.1) και Οδηγία 2008/128/ΕΚ της Επιτροπής της 22ας Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα (ΕΕ L 6/10.1.09, σ. 20). Η οδηγία 2008/60/ΕΚ αποτελεί κωδικοποιημένη έκδοση και αντικαθιστά την οδηγία 95/31/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της (οδηγίες 98/66/ΕΚ, 2000/51/ΕΚ, 2001/52/ΕΚ, 2004/46/ΕΚ και 2006/128/ΕΚ της Επιτροπής οι οποίες έχουν εναρμονιστεί στον Κ.Τ.Π., Άρθρο 69). Η οδηγία 2008/84/ΕΚ αποτελεί κωδικοποιημένη έκδοση και αντικαθιστά την οδηγία 96/77/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της (οδηγίες 98/86/ΕΚ, 2000/63/ΕΚ, 2001/30/ΕΚ, 2002/82/ΕΚ, 2003/95/ΕΚ, 2004/45/ΕΚ και 2006/129/EΚ της Επιτροπής οι οποίες έχουν εναρμονιστεί στον Κ.Τ.Π., Άρθρο 36). Σημειώνεται ότι η οδηγία 2008/84/ΕΚ τροποποιήθηκε πρόσφατα με την οδηγία 2009/10/ΕΚ της 13ης Φεβρουαρίου 2009. Η οδηγία 2008/128/ΕΚ αποτελεί κωδικοποιημένη έκδοση και αντικαθιστά την οδηγία 95/45/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της (οδηγίες 1999/75/ΕΚ, 2001/50/ΕΚ, 1

2004/47/ΕΚ και 2006/33/ΕΚ της Επιτροπής οι οποίες έχουν εναρμονιστεί στον Κ.Τ.Π., Άρθρο 35, Μέρος Β ). Οι οδηγίες 95/31/ΕΚ, 96/77/ΕΚ και 95/45/ΕΚ είχαν τροποποιηθεί επανειλημμένα και ουσιωδώς και για λόγους σαφήνειας και ορθολογισμού κρίθηκε σκόπιμη η κωδικοποίησή τους. Το Γ.Χ.Κ. ως αρμόδιο για την εναρμόνιση της κοινοτικής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο, ενημέρωσε ότι για τις οδηγίες που αποτελούν κωδικοποιήσεις οδηγιών δεν απαιτείται εναρμόνιση στην εθνική νομοθεσία. Σε επόμενη εκτύπωση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών το άρθρο 36 «ειδικά κριτήρια καθαρότητας για τα πρόσθετα τροφίμων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών», άρθρο 35, Μέρος Β «ειδικά κριτήρια καθαρότητας για τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα» και άρθρο 69 «ειδικά κριτήρια καθαρότητας για τα γλυκαντικά που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα» θα ενημερωθούν σύμφωνα με τις οδηγίες 2008/60/ΕΚ, 2008/84/ΕΚ και 2008/128/ΕΚ. Για το λόγο αυτό παρακαλείσθε να μην ληφθεί υπόψη η αναφορά στο έγγραφό μας με Α.Π. 1261/29.1.09 «Αποστολή κατευθυντήριων οδηγιών για τον επίσημο έλεγχο τροφίμων (έλεγχος προσθέτων τροφίμων)» όσον αφορά στην εναρμόνιση των παραπάνω οδηγιών. Οι παραπάνω οδηγίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://eur-lex.europa.eu) και στο δικτυακό τόπο του ΕΦΕΤ (www.efet.gr) στο σύνδεσμο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ. Νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις βελτιωτικές ουσίες τροφίμων Σας ενημερώνουμε ότι δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ακόλουθο νομοθετικό πακέτο τεσσάρων κανονισμών για τις βελτιωτικές ουσίες τροφίμων (πρόσθετα, ένζυμα, αρωματικά, ενιαία διαδικασία έγκρισης αυτών). Η δέσμη των τεσσάρων αυτών κανονισμών αποσκοπεί στην αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας και υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών και των θεμιτών πρακτικών στο εμπόριο τροφίμων και λαμβανομένης υπόψη της προστασίας του περιβάλλοντος. 1. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1331/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για τη θέσπιση ενιαίας διαδικασίας έγκρισης για τα πρόσθετα τροφίμων, τα ένζυμα τροφίμων και τις αρωματικές ύλες τροφίμων (ΕΕ L 354/31.12.2008, σ.1) Ο ανωτέρω κανονισμός ισχύει από τις 20 Ιανουαρίου 2009. Τα βασικά σημεία του κανονισμού έχουν ως εξής: Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής (Άρθρο 1) Ο ανωτέρω κανονισμός θεσπίζει μια ενιαία κοινοτική διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης προσθέτων, ενζύμων και αρωματικών υλών τροφίμων, αποτελεσματική, χρονικά οριοθετημένη και διαφανής, ώστε να διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία τους στην κοινοτική αγορά. Η ενιαία διαδικασία έγκρισης θα βασίζεται σε εκτίμηση της επικινδυνότητας, την οποία θα πραγματοποιεί η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και στη διαχείριση της επικινδυνότητας στην οποία συμμετέχουν τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της διαδικασίας της κανονιστικής επιτροπής. Στην Επιτροπή ανατίθεται το έργο της κατάρτισης, της τήρησης και της επικαιροποίησης ενός γενικού θετικού καταλόγου για κάθε κατηγορία των εν λόγω ουσιών, με βάση τις επιστημονικές αξιολογήσεις της EFSA. 2

Κοινοτικός κατάλογος ουσιών (Άρθρο 2) Ως «επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου» νοείται α) η προσθήκη μιας ουσίας στον κοινοτικό κατάλογο β) η αφαίρεση μιας ουσίας από τον κοινοτικό κατάλογο γ) η προσθήκη, η αφαίρεση ή η τροποποίηση όρων, προδιαγραφών ή περιορισμών που αφορούν την παρουσία ουσίας στον κοινοτικό κατάλογο. Κύρια στάδια της ενιαίας διαδικασίας (Άρθρο 3) Η ενιαία διαδικασία για την επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου μπορεί να κινηθεί είτε με πρωτοβουλία της Επιτροπής είτε ύστερα από υποβολή αίτησης. Η αίτηση αυτή μπορεί να υποβάλλεται από ένα κράτος μέλος ή έναν ενδιαφερόμενο, ο οποίος μπορεί να εκπροσωπεί πολλούς ενδιαφερομένους. Οι αιτήσεις διαβιβάζονται στην Επιτροπή η οποία ζητεί τη γνωμοδότηση της EFSA. Ωστόσο, για τις επικαιροποιήσεις που αφορούν την αφαίρεση μιας ουσίας από τον κοινοτικό κατάλογο ή την προσθήκη, η αφαίρεση ή η τροποποίηση όρων, προδιαγραφών ή περιορισμών, η Επιτροπή μπορεί να μη ζητεί τη γνωμοδότηση της EFSA εάν οι επικαιροποιήσεις αυτές δεν ενδέχεται να έχουν επίδραση στην ανθρώπινη υγεία. Η EFSA γνωμοδοτεί εντός εννέα μηνών από την παραλαβή έγκυρης αίτησης και διαβιβάζει τη γνωμοδότησή της στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη και, όπου εφαρμόζεται, στον αιτούντα. Επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου (Άρθρο 7) Η Επιτροπή υποβάλλει στην μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων σχέδιο κανονισμού για την επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου, λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της EFSA, τις τυχόν συναφείς διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας και άλλους εύλογους και συναφείς προς το υπό εξέταση ζήτημα παράγοντες. Στις περιπτώσεις όπου δεν έχει ζητηθεί η γνωμοδότηση της EFSA, η περίοδος των εννέα μηνών αρχίζει από την ημερομηνία παραλαβής έγκυρης αίτησης από την Επιτροπή. Εκτελεστικά μέτρα (Άρθρο 9) Μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2009 προβλέπεται η έκδοση εκτελεστικών μέτρων κάθε τομεακής νομοθεσίας για τα τρόφιμα τα οποία θα αφορούν ιδίως στο περιεχόμενο, στην προετοιμασία και την παρουσίαση της αίτησης, στις ρυθμίσεις για τον έλεγχο της εγκυρότητας της αίτησης και στο είδος των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στη γνωμοδότηση της EFSA. 2. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1332/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για τα ένζυμα τροφίμων και την τροποποίηση της οδηγίας 83/417/ΕΟΚ του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1493/1999 του Συμβουλίου, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ, της οδηγίας 2001/112/ΕΚ του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 (ΕΕ L 354/ 31.12.2008, σ.7) Ο ανωτέρω κανονισμός ισχύει από τις 20 Ιανουαρίου 2009. Τα βασικά σημεία του κανονισμού έχουν ως εξής: Αντικείμενο (Άρθρο 1) Ο παρών κανονισμός προβλέπει κοινοτικό κατάλογο εγκεκριμένων ενζύμων τροφίμων, όρους χρήσης για τα ένζυμα τροφίμων σε τρόφιμα και κανόνες για την επισήμανση των ενζύμων τροφίμων που πωλούνται ως τέτοια. 3

Σημειώνεται ότι η κοινοτική νομοθεσία έως τώρα κάλυπτε μόνο τα ένζυμα που χρησιμοποιούνταν ως πρόσθετα τροφίμων ενώ τα υπόλοιπα ένζυμα ρυθμίζονταν σύμφωνα με τις νομοθεσίες των κρατών-μελών. Κοινοτικός κατάλογος ενζύμων τροφίμων-διάθεση ενζύμων στην αγορά (Άρθρα 4, 5) Μόνο τα ένζυμα τροφίμων που περιλαμβάνονται στον κοινοτικό κατάλογο επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά ως τέτοια και να χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα. Απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά ενζύμου τροφίμων ή τροφίμου στο οποίο έχει χρησιμοποιηθεί ένζυμο τροφίμων, εάν η χρήση αυτού του ενζύμου τροφίμων δε συμμορφώνεται προς τον κανονισμό και τα εκτελεστικά μέτρα του. Το άρθρο 4 που αναφέρεται στον κοινοτικό κατάλογο ενζύμων εφαρμόζεται από την ημερομηνία εφαρμογής του κοινοτικού καταλόγου. Έως την ημερομηνία αυτή, εφαρμόζονται οι ισχύουσες εθνικές διατάξεις σχετικά με τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση των ενζύμων τροφίμων και των τροφίμων που παράγονται με ένζυμα τροφίμων. Ο κοινοτικός κατάλογος των ενζύμων θα θεσπιστεί από την Επιτροπή μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης όλων των αιτήσεων που θα υποβληθούν με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) 1331/2008. Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων αυτών είναι 24 μήνες μετά την ημερομηνία εφαρμογής των εκτελεστικών μέτρων που θα θεσπιστούν σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) 1331/2008. Γενικοί όροι για την καταχώριση ενζύμων τροφίμων στον κοινοτικό κατάλογο (Άρθρο 6) Ένα ένζυμο τροφίμων μπορεί να συμπεριληφθεί στον κοινοτικό κατάλογο μόνο αν βάσει των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων, δεν θέτει θέμα ασφάλειας για την υγεία των καταναλωτών στο προτεινόμενο επίπεδο χρήσης, υπάρχει εύλογη τεχνολογική ανάγκη και η χρήση του δεν παραπλανεί τον καταναλωτή. Ένζυμα τροφίμων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (Άρθρο 8) Ένα ένζυμο τροφίμων που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 μπορεί να συμπεριληφθεί στον κοινοτικό κατάλογο σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό μόνο εφόσον καλύπτεται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003. Όταν ένα ένζυμο τροφίμων που περιλαμβάνεται ήδη στον κοινοτικό κατάλογο παράγεται από διαφορετική πηγή που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν θα απαιτεί νέα έγκριση δυνάμει του παρόντος κανονισμού στο βαθμό που η νέα πηγή καλύπτεται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και το ένζυμο τροφίμων είναι σύμφωνο με τις προδιαγραφές που θεσπίζονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Επισήμανση ενζύμων τροφίμων και παρασκευασμάτων ενζύμων τροφίμων (Άρθρα 10-13) Τα ανωτέρω άρθρα αναφέρονται σε επισήμανση ενζύμων τροφίμων και παρασκευασμάτων ενζύμων τροφίμων που α) δεν προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή και β) που προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή και εφαρμόζονται από τις 20 Ιανουαρίου 2010. 4

Συνοπτικό χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 1332/2008 Ημερομηνία ισχύος κανονισμού: 20 Ιανουαρίου 2009 Eπισήμανση ενζύμων τροφίμων και παρασκευασμάτων ενζύμων τροφίμων (Άρθρα 10-13) : εφαρμογή από τις 20 Ιανουαρίου 2010 Kοινοτικός κατάλογος (Άρθρο 4) o Ημερομηνία εφαρμογής των εκτελεστικών μέτρων που θα θεσπιστούν σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) 1331/2008 : πιθανή ημερομηνία Δεκέμβριος του 2010. o Προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων για έγκριση: 24 μήνες μετά την ημερομηνία εφαρμογής των εκτελεστικών μέτρων, πιθανή ημερομηνία Δεκέμβριος του 2012. Υιοθέτηση του κοινοτικού καταλόγου : 9 μήνες μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την EFSA κατατίθεται πρόταση από την Επιτροπή για τη θέσπιση του κοινοτικού καταλόγου. 3. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 που αφορά τα πρόσθετα τροφίμων (ΕΕ L 354/ 31.12.2008, σ.16) Ο ανωτέρω κανονισμός ισχύει από τις 20 Ιανουαρίου 2009. Οι κύριες νομοθετικές πράξεις που καταργεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 είναι οι ακόλουθες: οδηγία 89/107 (Άρθρο 29 του Κ.Τ.Π.), οδηγία 94/35/ΕΚ (Άρθρο 68 του Κ.Τ.Π.), οδηγία 94/36/ΕΚ (Άρθρο 35 του Κ.Τ.Π.), οδηγία 95/2/ΕΚ (Άρθρο 33 του Κ.Τ.Π.), απόφαση 2002/247/ΕΚ. Ωστόσο, κατά τη μεταβατική περίοδο, διατηρούνται σε ισχύ ορισμένες διατάξεις αυτών όπως περιγράφεται αναλυτικά κατωτέρω. Τα βασικά σημεία του κανονισμού έχουν ως εξής: Αντικείμενο (Άρθρο 1) Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τα πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα και προβλέπει: κοινοτικούς καταλόγους εγκεκριμένων προσθέτων τροφίμων (παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ), όρους χρήσης προσθέτων τροφίμων σε τρόφιμα, σε πρόσθετα τροφίμων, σε ένζυμα τροφίμων και σε αρωματικές ύλες τροφίμων κανόνες για την επισήμανση προσθέτων τροφίμων που πωλούνται ως τέτοια. Γενικοί όροι για την καταχώριση και τη χρήση προσθέτων τροφίμων στους κοινοτικούς καταλόγους (Άρθρο 6) Ένα πρόσθετο τροφίμων μπορεί να συμπεριληφθεί στους κοινοτικούς καταλόγους των παραρτημάτων ΙΙ και ΙΙΙ μόνο εάν βάσει των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων, δεν θέτει θέμα ασφαλείας για την υγεία των καταναλωτών, στο προτεινόμενο επίπεδο χρήσης, υφίσταται εύλογη τεχνολογική ανάγκη που δεν μπορεί να επιτευχθεί με άλλο οικονομικά και τεχνολογικά εφικτό μέσο και η χρήση του δεν παραπλανά τον καταναλωτή. Για να συμπεριληφθεί στους κοινοτικούς καταλόγους των παραρτημάτων ΙΙ και ΙΙΙ, ένα πρόσθετο τροφίμων πρέπει να παρέχει πλεονεκτήματα και οφέλη στον καταναλωτή και, επομένως, να εξυπηρετεί έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους σκοπούς: α) διατήρηση της διατροφικής αξίας του τροφίμου 5

β) παροχή αναγκαίων συστατικών ή στοιχείων για τρόφιμα που παρασκευάζονται για ομάδες καταναλωτών με ειδικές διατροφικές ανάγκες γ) αύξηση της ικανότητας διατήρησης ή της σταθερότητας ενός τροφίμου ή βελτίωση των οργανοληπτικών του ιδιοτήτων, υπό τον όρο ότι η φύση, η σύσταση ή η ουσία του τροφίμου δεν μεταβάλλονται κατά τρόπο που να παραπλανεί τον καταναλωτή δ) συμβολή στην παρασκευή, τη μεταποίηση, την προετοιμασία, την επεξεργασία, τη συσκευασία, τη μεταφορά ή την αποθήκευση τροφίμου, υπό τον όρο ότι το πρόσθετο τροφίμων δεν χρησιμοποιείται για τη συγκάλυψη των αποτελεσμάτων της χρήσης ελαττωματικών πρώτων υλών ή ανεπιθύμητων πρακτικών ή τεχνικών συμπεριλαμβανομένων των μη υγιεινών πρακτικών ή τεχνικών, κατά τη διάρκεια κάποιας από τις δραστηριότητες αυτές. Ειδικοί όροι για τα γλυκαντικά και τις χρωστικές (Άρθρα 7 & 8) Προβλέπονται ειδικοί όροι για τα γλυκαντικά και τις χρωστικές που μπορούν να συμπεριληφθούν στον κοινοτικό κατάλογο του παραρτήματος ΙΙ. Περιεχόμενο των κοινοτικών καταλόγων προσθέτων τροφίμων (Άρθρο 10) Ένα πρόσθετο τροφίμων που πληροί τους όρους των άρθρων 6, 7 και 8 μπορεί, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1331/2008 να συμπεριληφθεί στον κοινοτικό κατάλογο του παραρτήματος II ή/και του παραρτήματος ΙΙΙ του κανονισμού. Τα παραρτήματα απαρτίζονταν από τα εξής: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Κοινοτικός κατάλογος προσθέτων τροφίμων που εγκρίνονται για χρήση σε τρόφιμα και όροι χρήσης. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ Κοινοτικός κατάλογος προσθέτων τροφίμων που εγκρίνονται για χρήση σε πρόσθετα τροφίμων, ένζυμα τροφίμων και αρωματικές ύλες τροφίμων και όροι χρήσης τους. Κοινοτικός κατάλογος φορέων σε θρεπτικές ουσίες και όροι χρήσης τους o o o o o Μέρος 1 Φορείς σε πρόσθετα τροφίμων Μέρος 2 Πρόσθετα τροφίμων εκτός των φορέων σε πρόσθετα τροφίμων Μέρος 3 Πρόσθετα τροφίμων συμπεριλαμβανομένων των φορέων σε ένζυμα τροφίμων Μέρος 4 Πρόσθετα τροφίμων συμπεριλαμβανομένων των φορέων σε αρωματικές ύλες τροφίμων Μέρος 5 Φορείς σε θρεπτικές ουσίες και άλλες ουσίες που προστίθενται για θρεπτικούς ή/και άλλους φυσιολογικούς σκοπούς. Έως τώρα ρυθμίζονταν νομοθετικά τα παρακάτω: Πρόσθετα τροφίμων για χρήση σε τρόφιμα (95/2/EK, 94/35/EK, 94/36/EK) Πρόσθετα τροφίμων σε αρωματικές ύλες τροφίμων (95/2/EK) Φορείς σε πρόσθετα τροφίμων (95/2/EK) Πρόσθετα τροφίμων (εκτός των φορέων) σε πρόσθετα τροφίμων (σε εθνική νομοθεσία) 6

Πρόσθετα τροφίμων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (Άρθρο 13) Ένα πρόσθετο τροφίμων που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 μπορεί να συμπεριληφθεί στους κοινοτικούς καταλόγους των παραρτημάτων ΙΙ και ΙΙΙ μόνο εφόσον καλύπτεται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003. Όταν ένα πρόσθετο τροφίμων που περιλαμβάνεται ήδη στον κοινοτικό κατάλογο παράγεται από διαφορετική πηγή που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν θα απαιτεί νέα έγκριση στο βαθμό που η νέα πηγή καλύπτεται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και το ένζυμο τροφίμων είναι σύμφωνο με τις προδιαγραφές που θεσπίζονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Άρθρα 13,14,15 Ρυθμίζονται οι γενικές διατάξεις για τη χρήση προσθέτων σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα, σε τρόφιμα για βρέφη και μικρά παιδιά και χρήση χρωστικών για σήματα. Παραδοσιακά τρόφιμα (Άρθρο 20) Ορισμένα κράτη μέλη που αναφέρονται στο παράρτημα IV μπορούν να εξακολουθήσουν να απαγορεύουν τη χρήση ορισμένων κατηγοριών προσθέτων τροφίμων σε παραδοσιακά τρόφιμα που παράγονται στην επικράτειά τους, όπως καταγράφονται στο εν λόγω παράρτημα. Το παράρτημα IV έχει ως βάση του την Απόφαση 292/97/EΚ (την οποία καταργεί) για τη διατήρηση των εθνικών νομοθεσιών που απαγορεύουν τη χρήση ορισμένων προσθέτων στην παραγωγή ορισμένων ειδικών τροφίμων. Επισήμανση προσθέτων τροφίμων (Άρθρα 21-25) Τα ανωτέρω άρθρα αναφέρονται σε α) επισήμανση προσθέτων που δεν προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή (Άρθρα 21-22), β) επισήμανση προσθέτων που προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή (Άρθρο 23) και γ) απαιτήσεις επισήμανσης για τρόφιμα που περιέχουν ορισμένες χρωστικές τροφίμων (Άρθρο 24). Νέες απαιτήσεις επισήμανσης για τρόφιμα που περιέχουν ορισμένες χρωστικές ουσίες (Άρθρο 24) (συσχέτιση ορισμένων συνθετικών χρωστικών των τροφίμων με αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών - μελέτη πανεπιστημίου Southampton). Σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού το οποίο θα αρχίσει να ισχύει από 20 Ιουλίου 2010, προβλέπονται ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης των τροφίμων που περιέχουν τις χρωστικές ουσίες Κίτρινο Sunset (E 110), Κίτρινο Κινολίνης (E 104), Καρμοϊσίνη (Ε 122), Ερυθρό Allura (E 129), Ταρτραζίνη (Ε102) και Πονσώ 4R (Ε124) και τα οποία θα πρέπει περιλαμβάνουν την επιπρόσθετη πληροφορία «ονομασία ή αριθμός E της χρωστικής ουσίας: μπορεί να έχει επιβλαβή συνέπεια στη δραστηριότητα και προσοχή στα παιδιά». Στο άρθρο 24 προβλέπεται ότι τα τρόφιμα που διατίθενται στην αγορά ή επισημαίνονται πριν από τις 20 Ιουλίου 2010 και τα οποία δεν συμμορφώνονται με το άρθρο 24 μπορούν να διατίθενται στην αγορά μέχρι την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας ή μέχρι την τελική ημερομηνία χρήσης. Υποχρέωση πληροφόρησης (Άρθρο 26) Ο παραγωγός ή ο χρήστης ενός προσθέτου τροφίμων έχει την υποχρέωση να κοινοποιεί αμέσως στην Επιτροπή κάθε νέα επιστημονική ή τεχνική πληροφορία που ενδεχομένως επηρεάζει την αξιολόγηση της ασφάλειας του προσθέτου 7

τροφίμων. Επίσης ο παραγωγός ή ο χρήστης ενός προσθέτου τροφίμων έχει την υποχρέωση να ενημερώνει την Επιτροπή, ύστερα από αίτημά της, για την πραγματική χρήση του προσθέτου τροφίμων. Η Επιτροπή κοινοποιεί τις πληροφορίες αυτές στα κράτη μέλη. Παρακολούθηση της πρόσληψης προσθέτου τροφίμων (Άρθρο 27) Τα κράτη μέλη διατηρούν συστήματα για την παρακολούθηση της κατανάλωσης και της χρήσης προσθέτων τροφίμων βασιζόμενα στην προσέγγιση εκτίμησης επικινδυνότητας και κοινοποιούν τα πορίσματά τους περιοδικά στην Επιτροπή και στην EFSA. Για το σκοπό αυτό ύστερα από διαβούλευση με την EFSA, μπορεί να θεσπιστεί μια κοινή μεθοδολογία για τη συλλογή πληροφοριών από τα κράτη μέλη σχετικά με την πρόσληψη προσθέτων τροφίμων μέσω της διατροφής στην Κοινότητα. Θέσπιση κοινοτικών καταλόγων προσθέτων τροφίμων (Άρθρο 30) Πρόσθετα τροφίμων που έχουν εγκριθεί για χρήση σε τρόφιμα στο πλαίσιο των οδηγιών 94/35/ΕΚ, 94/36/ΕΚ και 95/2/ΕΚ καθώς και οι όροι χρήσης τους συμπεριλαμβάνονται στα παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ μέρος 1 ύστερα από επανεξέταση της συμμόρφωσής τους με τα άρθρα 6, 7 και 8 του κανονισμού κατά περίπτωση. Η επανεξέταση αυτή δεν περιλαμβάνει νέα εκτίμηση επικινδυνότητας εκ μέρους της EFSA και ολοκληρώνεται μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2011. Πρόσθετα τροφίμων και χρήσεις που δεν χρειάζονται πλέον δεν θα περιληφθούν στα αντίστοιχα παραρτήματα. Μεταβατικά μέτρα (Άρθρο 31) Έως ότου ολοκληρωθεί η σύσταση κοινοτικών καταλόγων προσθέτων τροφίμων όπως προβλέπεται στο άρθρο 30, οι τροποποιήσεις των παραρτημάτων των οδηγιών 94/35/ΕΚ, 94/36/ΕΚ και 95/2/ΕΚ, γίνονται σύμφωνα με την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο. Τα τρόφιμα που διατίθενται στην αγορά ή επισημαίνονται πριν από τις 20 Ιανουαρίου 2010, και τα οποία δεν συμμορφώνονται με το στοιχείο η) της παραγράφου 1 του άρθρου 22 (Γενικές απαιτήσεις επισήμανσης για πρόσθετα τροφίμων που δεν προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή) και την παράγραφο 4 του άρθρου 22 μπορούν να διατίθενται στην αγορά έως την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας ή έως την τελική ημερομηνία χρήσης. Τα τρόφιμα που διατίθενται στην αγορά ή επισημαίνονται πριν από τις 20 Ιουλίου 2010 και τα οποία δεν συμμορφώνονται με το άρθρο 24 μπορούν να διατίθενται στην αγορά μέχρι την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας ή μέχρι την τελική ημερομηνία χρήσης. Μεταβατικές διατάξεις (Άρθρο 34) Έως ότου ολοκληρωθεί η υπαγωγή στο παράρτημα ΙΙ και παράρτημα ΙΙΙ, μέρος 1 και 4 των πρόσθετων τροφίμων που ήδη επιτρέπονται στις οδηγίες 94/35/ΕΚ, 94/36/ΕΚ και 95/2/ΕΚ (αναμενόμενη ημερομηνία 20 Ιανουαρίου 2011) εξακολουθούν να ισχύουν οι παρακάτω διατάξεις των οδηγιών: Οδηγία 94/35/ΕΚ, άρθρο 2 παράγραφοι 1, 2 και 4 της και το παράρτημα αυτής Οδηγία 94/36/ΕΚ, άρθρο 2 παράγραφοι 1 έως 6, 8, 9 και 10 και τα παραρτήματα αυτής I έως V Οδηγία 95/2/ΕΚ, άρθρα 2 και 4 και τα παραρτήματα αυτής I έως VI 8

Τα αντίστοιχα άρθρα του Κ.Τ.Π. που εξακολουθούν να ισχύουν έως 20 Ιανουαρίου 2011 είναι : Άρθρο 33 Παράγραφοι 5α-5δ, 6, 7, 8α και 8β Παραρτήματα Ι έως VI Άρθρο 35 Παράγραφοι 3α-3ε, 4α, 4β, 5, 6, 7 Παραρτήματα Ι έως VI Άρθρο 68 Παράγραφοι 2α, 3α, και 3γ Παράρτημα Οι εγκρίσεις των E 1103 Ιμβερτάση και E 1105 Λυσοζύμη που ορίζονται στην οδηγία 95/2/ΕΚ καταργούνται με ισχύ από την ημερομηνία εφαρμογής του κοινοτικού καταλόγου για ένζυμα τροφίμων σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1332/2008. Συνοπτικό χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 1333/2008 o Ισχύς κανονισμού: από τις 20 Ιανουαρίου 2009 o Εφαρμογή κανονισμού : από τις 20 Ιανουαρίου 2010 o Μεταφορά των ήδη υπαρχουσών εγκρίσεων στο παράρτημα ΙΙ και παράρτημα ΙΙΙ, μέρος 1 και 4 (άρθρο 30, παράγραφοι 1, 2, 3): αναμενόμενη ημερομηνία 20 Ιανουαρίου 2011. o Κατάρτιση του παραρτήματος ΙΙΙ, μέρη 2, 3 και 5 (άρθρο 35) : εφαρμογή από τις 20 Ιανουαρίου 2011. o Απαιτήσεις επισήμανσης προσθέτων τροφίμων : εφαρμόζεται από τις 20 Ιανουαρίου 2010. Άρθρο 23, παράγραφος 4 (ειδικές απαιτήσεις για τους παραγωγούς επιτραπέζιων γλυκαντικών) : εφαρμόζεται από τις 20 Ιανουαρίου 2011. Νέες απαιτήσεις επισήμανσης για τρόφιμα που περιέχουν ορισμένες χρωστικές ουσίες (άρθρο 24) : εφαρμόζεται από τις 20 Ιουλίου 2010. 4. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1334/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για αρωματικές ύλες και ορισμένα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες που χρησιμοποιούνται εντός και επί των τροφίμων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1601/91 του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 110/2008 και της οδηγίας 2000/13/ΕΚ (ΕΕ L 354/ 31.12.2008, σ.34) Βάση του κανονισμού αποτελεί η οδηγία 88/388/ΕΚ (Άρθρο 44 του Κ.Τ.Π.) η οποία καταργείται με την εφαρμογή του κανονισμού. Ο ανωτέρω κανονισμός ισχύει από τις 20 Ιανουαρίου 2009. Τα βασικά σημεία του κανονισμού έχουν ως εξής: Αντικείμενο (Άρθρο 1) Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τις αρωματικές ύλες και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες για χρήση εντός και επί των τροφίμων και προβλέπει: 9

κοινοτικό κατάλογο αρωματικών υλών και πρώτων υλών εγκεκριμένων για χρήση εντός και επί των τροφίμων (παράρτημα Ι), όρους χρήσης αρωματικών υλών και συστατικών τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες εντός και επί των τροφίμων, κανόνες επισήμανσης των αρωματικών υλών. Ουσίες που δεν πρέπει να προστίθενται ως έχουν σε τρόφιμα και φυσικώς απαντώμενες αρωματικές ύλες (Άρθρο 6) Στον κανονισμό ορίζονται : οι ουσίες που δεν επιτρέπεται να προστίθενται ως έχουν σε τρόφιμα (παράρτημα ΙΙΙ, Μέρος Α). ανώτατες τιμές για ορισμένες ουσίες που απαντώνται φυσικώς σε αρωματικές ύλες ή/και συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες, στα σύνθετα τρόφιμα (παράρτημα ΙΙΙ, Μέρος Β), ως επακόλουθο της χρήσης αρωματικών υλών ή/και συστατικών τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες εντός και επί των τροφίμων. Περιορισμός χρήσης ορισμένων πρώτων υλών (συγκεκριμένα βότανα) σαν πρώτη ύλη για την παρασκευή αρωματικών υλών ή/και συστατικών τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες (Άρθρο 7) Ορισμένες πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα IV, Μέρος Α δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στην παρασκευή αρωματικών υλών ή/και συστατικών τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες. Επίσης ορισμένες αρωματικές ύλες ή/και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες που παρασκευάζονται από πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο Μέρος Β του παραρτήματος IV μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνον υπό τους όρους που αναφέρονται στο εν λόγω παράρτημα. Αρωματικές ύλες ή/και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες για τα οποία δεν απαιτείται αξιολόγηση και έγκριση (Άρθρο 8) Ορίζονται οι αρωματικές ύλες ή/και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται εντός και επί των τροφίμων χωρίς αξιολόγηση και έγκριση. Επίσης καθορίζονται οι παραδοσιακές διαδικασίες παραλαβής φυσικών αρωματικών υλών (Παράρτημα ΙΙ). Αρωματικές ύλες ή/και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες για τα οποία απαιτείται αξιολόγηση και έγκριση (Άρθρο 9) Ορίζονται οι αρωματικές ύλες ή/και τα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται εντός και επί των τροφίμων για τα οποία απαιτείται αξιολόγηση και έγκριση. Όσον αφορά τις αρωματικές ύλες θερμικής επεξεργασίας ορίζει τις προδιαγραφές για την παρασκευή τους και ανώτατα επίπεδα για ορισμένες ανεπιθύμητες ουσίες (παράρτημα V). Αρωματικές ύλες ή πρώτες ύλες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (Άρθρο 12) Οι αρωματικές ύλες ή πρώτες ύλες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 μπορούν να συμπεριλαμβάνονται στον κοινοτικό κατάλογο του παραρτήματος Ι σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό μόνον εφόσον καλύπτονται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003. Όταν μια αρωματική ύλη, που περιλαμβάνεται ήδη στον κοινοτικό κατάλογο, παράγεται από διαφορετική πηγή που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν θα απαιτεί νέα έγκριση στο βαθμό που η νέα πηγή καλύπτεται από έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και η αρωματική ύλη 10

συμμορφώνεται προς τις προδιαγραφές που θεσπίζονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Επισήμανση αρωματικών υλών (Άρθρα 14-17) Τα ανωτέρω άρθρα αναφέρονται σε α) επισήμανση αρωματικών υλών που δεν προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή (Άρθρα 14-15), β) επισήμανση αρωματικών υλών που προορίζονται για πώληση στον τελικό καταναλωτή (Άρθρο 17) και γ) ειδικές απαιτήσεις για τη χρήση του όρου «φυσικό» (Άρθρο 16). Ειδικές απαιτήσεις για τη χρήση του όρου «φυσικό» o Ο όρος «φυσικό» για την περιγραφή μιας αρωματικής ύλης επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνον αν το αρωματικό συστατικό περιέχει μόνον αρωματικά παρασκευάσματα ή/και φυσικές αρωματικές ουσίες. o Ο όρος «φυσική(ες) αρωματική(ες) ουσία(ες)» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνον για αρωματικές ύλες στις οποίες το αρωματικό συστατικό αποτελείται αποκλειστικά από φυσικές αρωματικές ουσίες. o Ο όρος «φυσικό» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με αναφορά σε τρόφιμο, κατηγορία τροφίμων ή φυτική ή ζωική αρωματική πηγή, μόνον εάν το σύνολο ή τουλάχιστον το 95 % κατά βάρος του αρωματικού συστατικού έχει ληφθεί από την αναφερόμενη πρώτη ύλη. o Η ονομασία πρέπει να έχει τη μορφή «Φυσική αρωματική ύλη τρόφιμο/α ή κατηγορία/ες τροφίμων ή πηγή/ές». o Ο όρος «Φυσική αρωματική ύλη τρόφιμο/α ή κατηγορία/ες τροφίμων ή πηγή/ές με άλλες φυσικές αρωματικές ύλες» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνον αν το αρωματικό συστατικό προέρχεται εν μέρει από την αναφερόμενη πρώτη ύλη, η γεύση της οποίας μπορεί να αναγνωριστεί εύκολα. o Ο όρος «φυσική αρωματική ύλη» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνο αν το αρωματικό συστατικό προέρχεται από διαφορετικές πρώτες ύλες, η αναφορά των οποίων δεν θα αντικατόπτριζε το άρωμα ή τη γεύση τους. Σημειώνεται ότι δεν ισχύει πλέον ο όρος «ουσίες ταυτόσημες με φυσικές» που ίσχυε στην οδηγία 88/388/ΕΚ. Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη (Άρθρο 20) Τα κράτη μέλη θεσπίζουν συστήματα για την παρακολούθηση της κατανάλωσης και της χρήσης των αρωματικών υλών που απαριθμούνται στον κοινοτικό κατάλογο και της κατανάλωσης των ουσιών που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ, βάσει ανάλυσης επικινδυνότητας, και αναφέρουν τα πορίσματά τους με τη δέουσα συχνότητα στην Επιτροπή και την EFSA. Εισαγωγή του καταλόγου αρωματικών ουσιών στον κοινοτικό κατάλογο αρωματικών υλών και πρώτων υλών και μεταβατικό καθεστώς (Άρθρο 25) Ο κοινοτικός κατάλογος καταρτίζεται με την εισαγωγή του καταλόγου αρωματικών ουσιών ο οποίος έχει προκύψει στο πλαίσιο υποχρέωσης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96 (παράρτημα I του παρόντος κανονισμού). Μέχρις ότου καταρτιστεί ο κοινοτικός κατάλογος, ισχύει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1331/2008 για την αξιολόγηση και την έγκριση αρωματικών ουσιών που δεν καλύπτονται από το πρόγραμμα αξιολόγησης που προβλέπεται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96. 11

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Ι. ΑΠΟ ΕΚΤΕΣ ΠΡΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων (α) Γεν. Δ/νση Κτηνιατρικής Καπνοκοπτηρίου 6, Αθήνα (β) Γεν. Δ/νση Φυτικής Παραγωγής, Αχαρνών 2, Αθήνα (γ) Γεν. Δ/νση Ζωικής Παραγωγής Βερανζέρου 46 Αθήνα (δ) Δ/νση Μεταποίησης Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής Αχαρνών 2, Αθήνα 2. Γενικό Χηµείο του Κράτους Αν. Τσόχα 16, ΤΚ 115 21, Αθήνα 3. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (α) Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) Μεσογείων 284, ΤΚ 15562 Χολαργός (β) Γενική Δ/νση Δημόσιας Υγείας Αριστοτέλους 17, Τ.Κ. 101 87 4. Όλες οι /νσεις Υγείας, Εµπορίου, Κτηνιατρικής και Αγροτικής Ανάπτυξης των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων-Έδρες τους 5. Σ.Ε.Β.Τ. Αγ. Σοφίας 21 και Κόρδου 6, 154 51 Ν. Ψυχικό 6. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Πλ. Μοριχόβου 54625 Θεσσαλονίκη 7. Σ.Ε.Β.Ε.Κ. Ξενοφώντος 15Α ΤΚ 10557 AΘΗΝΑ ΙΙ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Κεντρική Υπηρεσία ΕΦΕΤ α) Γραφείο Προέδρου ΕΦΕΤ (β) Γραφείο Αντιπροέδρου ΕΦΕΤ (γ) Γραφείο Γενικού Διευθυντή ΕΦΕΤ (δ) Αν/τή Γενικό Διευθυντή ΕΦΕΤ (ε) /νση Ελέγχων Επιχειρήσεων (στ) /νση Αξιολόγησης Εγκρίσεων (ζ) /νση ιατροφικής Πολιτικής & Ερευνών 2. Περιφερειακές /νσεις ΕΦΕΤ 13