5. Διάλυμα NaOH 1Μ 3. Προπανόλη-2 Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την αντίδραση με ΚΙ και χλωρίνη

Σχετικά έγγραφα
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

1. Ταυτοποίηση μιας άγνωστης χημικής ένωσης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 27/11/2010 «ΧΗΜΕΙΑ»

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2017

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΧΗΜΕΙΑ

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία

ΕΚΦΕ ΣΥΡΟΥ Τοπικός διαγωνισμός για Euso Κυριακή 14/12/2014

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία Ονοματεπώνυμο μαθητών. Το σενάριο

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Προσδιορισμός της διαλυτότητας στο νερό στερεών ουσιών - Φύλλο εργασίας

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο

Οξείδωση της αιθανόλης

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011

23 Ιανουαρίου 2016 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ η ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΩΔΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡIΣΜΟΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Ο Ξ Ε Ι Δ Ω Σ Η Α Ι Θ Α Ν Ο Λ Η Σ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ. Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια:

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO

Α & Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Β. Εξήγησε με λίγα λόγια τις προβλέψεις σου:...

Όνομα :... Ημερομηνία:... /... /...

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ FeSO 4 ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΛΥΜΑ KMnO 4 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ-ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Εισαγωγή. 13 η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ & ΕΚΦΕ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία 13 Δεκεμβρίου2014 Ονοματεπώνυμο μαθητών

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

3. Ιοντικές αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ

Εύρεση ph διαλυμάτων με χρήση δεικτών, πεχαμετρικού χάρτου, πεχαμέτρου και αισθητήρα ph Multilog, (όπου υπάρχει)

13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Σε κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση

2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 να επιλέξτε τη σωστή απάντηση:

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Ενότητα : Σύνθεση Διβενζαλακετόνης

5. Η ισχύς ενός λευκαντικού ρούχων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ. Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων

8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010

Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων.

ΑΣΚΗΣΗ 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Α. Θεωρητικό μέρος 1. Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Η μελέτη της χημικής ανάλυσης αρχίζει με μια από τις

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ

Φύλλο εργασίας. Εργαστηριακή άσκηση: Οξείδωση αλκοολών. Όργανα και αντιδραστήρια. Πειραµατική διαδικασία. Αντιδραστήρια. Όργανα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧHMEIA. 5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ :... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

1.1 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμιά από τις επόμενες ερωτήσεις:

31 ΜΑΪΟΥ 2007 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

2 ο Διαγώνισμα Χημείας Γ Λυκείου Θ Ε Μ Α Τ Α. Θέμα Α

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (1)

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ (2 η Εργαστηριακή Ημέρα) ΘΕΜΑ : ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

European Union Science Olympiad EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ)

1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων.

Ταχύτητα χημικής αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

9. Προσδιορισμός της σταθεράς του γινομένου διαλυτότητας του ιωδικού ασβεστίου, Ca(IO 3 ) 2

Στα πλαίσια ενός σχολικού Project θέλουμε να ερευνήσουμε την δυνατότητα αξιοποίησης αυτών των νερών στην καλλιέργεια ορισμένων ειδών.

ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ. Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2017 Εξέταση στη Χημεία Σάββατο 10/12/2016

Υπολογισμός θερμότητας αντίδρασης

Xημεία β γυμνασίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΛΚΟΟΛΕΣ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Ιδιότητες των οξέων. Δραστηριότητα 1 η. Φύλλο εργασίας:

6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ :... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. α) Από τα παρακάτω σωματίδια μπορεί να αναχθεί σε SO 2, το:

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΣΤΑΘΕΡΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 A ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ

! Η θεωρία αυτή καλύπτεται στο σχολικό βιβλίο, στις αντιδράσεις αντικατάστασης στην

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΧHMEIA. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ :... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

1. Ο ατμοσφαιρικός αέρας, ως αέριο μίγμα, είναι ομογενές. Άρα, είναι διάλυμα.

I (aq) κι έτσι σχηματίζεται το ευδιάλυτο σύμπλοκο ιόν

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι;

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Ονοµατεπώνυµο Μαθητών ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2010 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ( ιάρκεια εξέτασης 45min) Σχολική Μονάδα:

Transcript:

1 Παπαδημητρόπουλος Νικόλαος-Χημικός Μ.Sc. Γαβρίλης Ηλίας-Χημικός M.Sc. ΑΛΟΓΟΝΟΦΟΡΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Παρακάτω δίνονται οδηγίες για την εκτέλεση της αλογονοφορμικής αντίδρασης με πέντε εναλλακτικούς τρόπους: α. με αντίδραση της οργανικής ένωσης με Ι 2 και Na. β. με αντίδραση της οργανικής ένωσης με K και χλωρίνη. γ. με αντίδραση της αιθανόλης του βάμματος ιωδίου με Na. δ. με αντίδραση της αιθανόλης του βάμματος ιωδίου με χλωρίνη. ε. με αντίδραση της ακετόνης με χλωρίνη, προς σχηματισμό χλωροφορμίου. Επίσης δίνονται πληροφορίες επάνω στο θεωρητικό μέρος της αλογονοφορμικής αντίδρασης οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό στη πληρέστερη μελέτη του μηχανισμού της και παρουσιάζονται σε animation (http://ekfe-nikaias.att.sch.gr/animation/iodoform/iodoform.html) τα στάδια της αντίδρασης. Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την αντίδραση με 2 και Na 1. Δύο δοκιμαστικοί σωλήνες. 4. Στερεό Ι 2 2. Προπανόλη-1 5. Διάλυμα Na 1Μ 3. Προπανόλη-2 Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την αντίδραση με ΚΙ και χλωρίνη 1. Δύο δοκιμαστικοί σωλήνες. 2. Προπανόλη-1 3. Προπανόλη-2 4. Διάλυμα ΚΙ 0,1Μ 5. Χλωρίνη του εμπορίου απλή (Nal) Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την αντίδραση με βάμμα ιωδίου και Νa 1. Ένας δοκιμαστικός σωλήνας. 3. Διάλυμα Na 1Μ 2. Βάμμα ιωδίου από φαρμακείο Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την αντίδραση με βάμμα ιωδίου και χλωρίνη 1. Ένας δοκιμαστικός σωλήνας ή ποτήρι 3. Βάμμα ιωδίου από φαρμακείο ζέσεως των 100mL. 4. Χλωρίνη του εμπορίου απλή (Nal) 2. Χωνί διήθησης και διηθητικό χαρτί. Απαιτούμενα όργανα αντιδραστήρια για την Παρασκευή χλωροφορμίου 1. Κωνική φιάλη των 250mL. 2. Ογκομετρικός κύλινδρος των 10mL. Θεωρητικό μέρος Α. Οργανικές ενώσεις που δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση Οι οργανικές ενώσεις που δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση είναι: Οι μεθυλοκαρβινόλες, δηλαδή οι αλκοόλες με γενικό τύπο: 3. Χλωρίνη του εμπορίου απλή (Nal). 4. Καθαρή ακετόνη φαρμακείου. R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. Οι μεθυλοκαρβονυλικές ενώσεις, δηλαδή οι καρβονυλικές ενώσεις με γενικό τύπο: R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. Β. Αντίδραση οργανικής ένωσης με Ι 2 και Na i) Οι αλκοόλες αντιδρούν σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: R 3 4 2 6Na 3 RNa 5Na5 2 (1) ii) Οι καρβονυλικές ενώσεις αντιδρούν σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: R 3 3Ι 2 4NaΟΗ 3 RNa 3Na 3 2 (2)

Βάση του σχολικού βιβλίου τα επιμέρους στάδια των παραπάνω αντιδράσεων είναι: α. Η οξείδωση της αλκοόλης προς καρβονυλική ένωση: R 3 2 R 3 2 (3) β. Η αντίδραση της καρβονυλικής ένωσης με το Ι 2 σε βασικό περιβάλλον: R 3 3 2 R 3 (4) γ. Η διάσπαση της οργανικής ένωσης R 3 από τη βάση: R Na RNa 3 (5) Φυσικά για να συμπληρωθούν τα στάδια και να προκύπτουν ως άθροισμα οι αντιδράσεις (1) και (2) απαιτείται και η αναγραφή της αντίδρασης: 5ΗΙ 5Νa 5Na 5 2 (6) Η ανάγκη της συμπλήρωσης του μηχανισμού με την αντίδραση (6) οφείλεται στο ότι τα στάδια (3,4) παρουσιάζονται στο βιβλίο απλουστευμένα ενώ σύμφωνα με την βιβλιογραφία απαρτίζονται από το μηχανισμό: α. για το στάδιο (3) έχουμε: R 3 2 2ΟΗ R 3 2Ι 2Η 2 Ο (7) β. για το στάδιο (4) έχουμε: R 2 3 R R 2 2 R 2 2 - - R 2 R 2 Ι (8) Ι (9) R 2 R 2 R - Ι (10) ενώ ο μηχανισμός του σταδίου (5) είναι (4,5) : R - R - R 3 R 3 (11) Προσθέτοντας τα στάδια (7-11) προκύπτει η αντίδραση: R 3 4 2 6-3 R 5 5 2 (12) Οπότε προσθέτοντας και τα αντισταθμιστικά ιόντα Na, προκύπτει η αντίδραση (1). 2

Γ. Αντίδραση οργανικής ένωσης με K και χλωρίνη. Η χλωρίνη είναι διάλυμα Nal το οποίο όταν προστεθεί σε υδατικό διάλυμα αλκοόλης και ΚΙ δίνει αρχικά την οξείδωση του ΚΙ: 3Nal 6 3 2 3Nal 3 2 6 (13) και ακολουθεί ο σχηματισμός ιωδοφορμίου από την αντίδραση της οργανικής ένωσης με το Ι 2 στο βασικό περιβάλλον του διαλύματος της χλωρίνης (αντίδραση 2). Δ. Αντίδραση οργανικής ένωσης με Ι 2 και χλωρίνη. Η χλωρίνη είναι υδατικό διάλυμα Nal το οποίο όταν προστεθεί σε αλκοολικό διάλυμα Ι 2 παρέχει τα απαραίτητα ιόντα ΟΗ με βάση την ισορροπία: l 2 l (14) Ε. Παρασκευή χλωροφορμίου Η χλωρίνη είναι υδατικό διάλυμα Nal το οποίο όταν προστεθεί σε οργανική ένωση που δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση, παρέχει ιόντα ΟΗ και το απαραίτητο οξειδωτικό χλώριο, με αποτέλεσμα το σχηματισμό χλωροφορμίου (l 3 ): R 3 4l 2 6Na l 3 RNa 5Nal5 2 (15) ii) Οι καρβονυλικές ενώσεις αντιδρούν σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: R 3 3l 2 4NaΟΗ l 3 RNa 3Nal 3 2 (16) Πειραματικό μέρος A. Αντίδραση με Ι 2 και Na Σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέτουμε 20 σταγόνες προπανόλης-1 και προπανόλης-2 αντίστοιχα. Κατόπιν στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέτουμε ελάχιστο στερεό Ι 2 και κατόπιν υπό συνεχή ανάδευση από 20 σταγόνες διαλύματος Na. Παρατηρούμε το σχηματισμό κίτρινου ιζήματος 3 μόνο στο δοκιμαστικό σωλήνα που περιέχει την προπανόλη-2. B. Αντίδραση με ΚΙ και χλωρίνη Σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέτουμε 20 σταγόνες προπανόλης-1 και προπανόλης-2 αντίστοιχα. Κατόπιν στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέτουμε από 20 σταγόνες ΚΙ και κατόπιν υπό συνεχή ανάδευση από 20 σταγόνες χλωρίνης. Παρατηρούμε το σχηματισμό κίτρινου ιζήματος 3 μόνο στο δοκιμαστικό σωλήνα που περιέχει την προπανόλη-2. Γ. Αντίδραση με βάμμα ιωδίου και Na Σε 1mL βάμματος ιωδίου προσθέτουμε περίπου 20 σταγόνες Na 1M και παρατηρούμε το σχηματισμό κίτρινου ιζήματος 3. Δ. Αντίδραση με βάμμα ιωδίου και χλωρίνη και κατόπιν διήθηση Μέσα σε ποτήρι των 100 ml προσθέτουμε περίπου 10mL βάμματος ιωδίου και κατόπιν χλωρίνη μέχρις ότου αντιδράσει όλο το ιώδιο με το οινόπνευμα του βάμματος (προσθέτουμε χλωρίνη μέχρις ότου το κόκκινο χρώμα μετατραπεί σε κίτρινο). Κατόπιν, προαιρετικά, διηθούμε το μίγμα και το ιωδοφόρμιο παραμένει επάνω στον ηθμό. Ε. Παρασκευή χλωροφορμίου (στον απαγωγό) Μέσα σε κωνική φιάλη των 250mL τοποθετούμε 100 120mL χλωρίνης και κατόπιν με ογκομετρικό κύλινδρο 5-7mL ακετόνης. Η αντίδραση ξεκινά αμέσως και μπορούμε να το διαπιστώσουμε από την εκλυόμενη θερμότητα βάζοντας την παλάμη μας στο κάτω μέρος της φιάλης. Τοποθετούμε τη φιάλη σε κρύο νερό για την εύκολη απαγωγή της θερμότητας. Μετά από 10-20min βλέπουμε στον πυθμένα αδιάλυτα σταγονίδια χλωροφορμίου, λόγω της μεγαλύτερης πυκνότητάς του. Απαιτείται προσοχή κατά την απόρριψη στον απαγωγό, καθώς το χλωροφόρμιο είναι τοξικό. 3

Διάγραμμα ροής Το παρακάτω διάγραμμα ροής αντιστοιχεί στο φύλλο εργασίας μαθητή που ακολουθεί. Ενέργειες καθηγητή Ενέργειες μαθητών Συμπεράσματα Προσθήκη προπανόλης-1 και προπανόλης-2 σε δοκ. σωλήνες Προσθήκη Ι 2 στους δοκ. σωλήνες της προπανόλης-1 και προπανόλης-2. Προσθήκη Ι 2 σε νερό. Προσθήκη Na Το ιώδιο διαλύθηκε στις αλκοόλες και έδωσε κόκκινο χρώμα στο διάλυμα. Αναγραφή στον πίνακα των σταδίων όπως αναφέρονται στο σχολικό βιβλίο. Παράδοση άγνωστου διαλύματος Ι 2 σε αλκοόλη (προπανόλη-1 ή αιθανόλη) Συμπλήρωση της εξίσωσης οξείδωσης της προπανόλης-2 Παρατήρηση του σχηματισμού του ιωδοφορμίου. Παρακολούθηση προσομείωσης της αντίδρασης της προπανόνης. Συμπλήρωση της αντίδρασης της προπανόνης προς αλογονοφόρμιο Άθροιση της οξείδωσης της προπανόλης-2, της προπανόνης και της εξουδετέρωσης του ΗΙ για να προκύψει η χημική εξίσωση της αντίδρασης του βιβλίου. Γνωστοποίηση των ενώσεων που δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση. Εκτέλεση της αλογονοφορμικής αντίδρασης με υλικά καθημερινής χρήσης και διήθηση του ιζήματος. Σχεδίαση και εκτέλεση πειράματος για την διάκριση της αλκοόλης. Η προπανόλη-2 οξειδώθηκε σε προπανόνη. Στο διάλυμα πραγματοποιήθηκε και άλλη αντίδραση. Η αντίδραση της προπανόνης αποτελείται από περισσότερα από ένα στάδια (πολύπλοκη). Και η προπανόνη μπορεί να δώσει την αλογονοφορμική αντίδραση. Η προπανόλη-2 ήταν η αρχική ένωση που έδωσε την αλογονοφορμική αντίδραση. Με την αλογονοφορμική αντίδραση μπορούμε να διακρίνουμε αλκοόλες και καρβονυλικές ενώσεις που καλύπτουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η αλογονοφορμική αντίδραση είναι εύκολο να εφαρμοστεί για τη διάκριση διαφόρων οργανικών ενώσεων. Βιβλιογραφία 1. Λιοδάκης και λοιποί: Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης. 2. Morrison and Boyd: Οργανική Χημεία (αλογονοφορμική αντίδραση). 3. Σημειώσεις Εργαστηρίου Οργανικής Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών. 4. Peter Sykes: A Guidebook to Mechanism in rganic hemistry, fourth edition σελ. 288-289. 5. Jerry March: Advanced rganic hemistry/ Reactions, Mechanisms and Structure, σελ 538-539, 574-575 6. Εφαρμογές hemsketch, sis Draw, PowerPoint και amtasia 4

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Όνομα: Τμήμα:... Στόχοι: Α. Να εκτελέσετε την αλογονοφορμική αντίδραση. Β. Να γράφετε τη χημική της εξίσωση και τα αντίστοιχα στάδιά της. Γ. Να εφαρμόσετε την αλογονοφορμική αντίδραση για τη διάκριση δύο οργανικών ενώσεων. Α. Σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέστε από 20 σταγόνες προπανόλης-1 (σωλήνας Α) και προπανόλης-2 (σωλήνας Β) αντίστοιχα. Κατόπιν ο καθηγητής σας θα περάσει και θα προσθέσει σε κάθε δοκιμαστικό σωλήνα ελάχιστη ποσότητα στερεού 2. 2 Συμπληρώστε τα κενά: 1. Τι χρώμα πήραν τα δύο διαλύματα;.... 2. Που νομίζετε ότι οφείλεται το χρώμα αυτό;... 3. Αν προσθέταμε Ι 2 σε νερό νομίζετε ότι θα προέκυπτε το ίδιο χρώμα; Εξηγήστε... Ο καθηγητής σας μπορεί να εκτελέσει την προσθήκη Ι 2 στο νερό για να ελέγξετε την υπόθεσή σας. Β. Στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέστε από 20 σταγόνες Na 1Μ. Συμπληρώστε τα κενά: 4. Το ιώδιο που προσθέσατε μπορεί να οξειδώσει τις αλκοόλες ενώ το ίδιο ανάγεται σε ΗΙ. Γράψτε την εξίσωση της οξείδωσης της προπανόλης-2... 5. Τι χρώμα πήραν τα δύο διαλύματα όταν προσθέσατε το Na; Σωλήνας Α Σωλήνας Β..... 6. Η κίτρινη ουσία που παράχθηκε ονομάζεται ιωδοφόρμιο ( 3 ). Παρατηρήστε προσεκτικά το περιεχόμενο του σωλήνα στον οποίο σχηματίστηκε και γράψτε αν είναι ίζημα ή είναι διαλυμένη.... 7. i. Παρατηρήστε την προσομοίωση και καταγράψτε τα αντιδρώντα και τα προϊόντα. α. αντιδρώντα. β. προϊόντα. ii. Η αντίδραση αυτή ονομάζεται αλογονοφορμική. Συμπληρώστε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης που είδατε. 5

iii. Ποια είναι η χημική εξίσωση της αντίδρασης της αλκοόλης με το Ι 2 και το Na; 8. Αν εκτελούσαμε παρόμοια διαδικασία για ένα μεγάλο αριθμό από αλκοόλες και καρβονυλικές ενώσεις καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι μόνο αυτές που έχουν γενικό μοριακό τύπο: R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. και R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. αντίστοιχα, δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση. Σημειώστε δίπλα σε κάθε ένωση αν δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση. Αλκοόλες Καρβονυλικές ενώσεις 3 3 3 2 3 2 2 2 3 2 3 2 2 2 3 2 3 3 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 3 3 2 2 3 3 2 2 3 3 2 2 3 6

Γ. Σε ποτήρι των 100mL προσθέστε 10mL βάμματος ιωδίου και κατόπιν χλωρίνη (Νal) μέχρις ότου το κόκκινο χρώμα μετατραπεί σε καθαρό κίτρινο. 9. Αν γνωρίζετε ότι το ιόν l είναι βάση κατά Brönsted & Lowry, ποια είναι η κίτρινη ουσία που καταβυθίστηκε; 80 80 60 60 40 40 20 20 Δ. Διηθήστε το περιεχόμενο του μίγματος και παρατηρήστε το ίζημα που απομένει στον ηθμό. 10. Πως θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε τα mol της αιθανόλης που αντέδρασαν; 11. Κάποιος φαρμακοποιός υποψιάζεται ότι το βάμμα ιωδίου που έχει στο φαρμακείο περιέχει ιώδιο διαλυμένο σε προπανόλη-1 αντί για αιθανόλη που είναι το κανονικό. Πως θα μπορούσε να το εξακριβώσει; Προτείνετε μια πειραματική διαδικασία. 12. Στο άγνωστο παρασκεύασμα που θα σας διαθέσει o καθηγητής σας εκτελέστε την παραπάνω διαδικασία και γράψτε τι περιέχει τελικά το δείγμα σας. 7

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΦΥΛΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Όνομα: Τμήμα:... Στόχοι: Α. Να εκτελέσετε την αλογονοφορμική αντίδραση. Β. Να γράφετε τη χημική της εξίσωση και τα αντίστοιχα στάδιά της. Γ. Να εφαρμόσετε την αλογονοφορμική αντίδραση για τη διάκριση δύο οργανικών ενώσεων. Α. Σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέστε από 20 σταγόνες προπανόλης-1 (σωλήνας Α) και προπανόλης-2 (σωλήνας Β) αντίστοιχα. Κατόπιν ο καθηγητής σας θα περάσει και θα προσθέσει σε κάθε δοκιμαστικό σωλήνα ελάχιστη ποσότητα στερεού 2. 2 Συμπληρώστε τα κενά: 1. Τι χρώμα πήραν τα δύο διαλύματα; Απ: Και τα δύο πήραν κόκκινο χρώμα. 2. Που νομίζετε ότι οφείλεται το χρώμα αυτό; Απ: Στη διάλυση του Ι 2 στις αλκοόλες. 3. Αν προσθέταμε Ι 2 σε νερό νομίζετε ότι θα προέκυπτε το ίδιο χρώμα; Εξηγήστε. Απ: Όχι γιατί το Ι 2 δεν διαλύεται στο νερό. Ο καθηγητής σας μπορεί να εκτελέσει την προσθήκη Ι 2 στο νερό για να ελέγξετε την υπόθεσή σας. Β. Στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες προσθέστε από 20 σταγόνες Na 1Μ. Συμπληρώστε τα κενά: 4. Το ιώδιο που προσθέσατε μπορεί να οξειδώσει τις αλκοόλες ενώ το ίδιο ανάγεται σε ΗΙ. Γράψτε την εξίσωση της οξείδωσης της προπανόλης-2. Απ: 3 3 2 3 3 2 5. Τι χρώμα πήραν τα δύο διαλύματα όταν προσθέσατε το Na; Σωλήνας Α Απ: Σωλήνας Β Απ: κίτρινο 6. Η κίτρινη ουσία που παράχθηκε ονομάζεται ιωδοφόρμιο ( 3 ). Παρατηρήστε προσεκτικά το περιεχόμενο του σωλήνα στον οποίο σχηματίστηκε και γράψτε αν είναι ίζημα ή είναι διαλυμένη. Απ: Είναι κίτρινο ίζημα 7. i. Παρατηρήστε την προσομοίωση και καταγράψτε τα αντιδρώντα και τα προϊόντα. α. αντιδρώντα Απ: 3 3, 3Ι 2, 4ΟΗ β. προϊόντα Απ: 3, 3, 3, 3 2 ii. Η αντίδραση αυτή ονομάζεται αλογονοφορμική. Συμπληρώστε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης που είδατε. Απ: 3 3 3Ι 2 4ΟΗ 3 3 3 3 2 8

iii. Ποια είναι η χημική εξίσωση της αντίδρασης της αλκοόλης με το Ι 2 και το Na; Απ: 3 3 2 3 3 2 3 3 3Ι 2 4ΟΗ 3 3 3 3 2 2ΗΙ 2ΟΗ 2 2 2 3 3 4 2 6 3 R 5 5 2 και με τα αντισταθμιστικά ιόντα Na : 3 3 4 2 6Na 3 RNa 5Na5 2 8. Αν εκτελούσαμε παρόμοια διαδικασία για ένα μεγάλο αριθμό από αλκοόλες και καρβονυλικές ενώσεις καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι μόνο αυτές που έχουν γενικό μοριακό τύπο: R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. και R 3 με R= v 2ν1 και ν=0,1,2,. αντίστοιχα, δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση. Σημειώστε δίπλα σε κάθε ένωση αν δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση. Αλκοόλες Καρβονυλικές ενώσεις 3 3 2 3 2 2 2 3 2 3 3 3 3 2 3 2 2 2 3 2 3 3 3 3 3 3 3 9

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΩΔΟΦΟΡΜΙΟΥ ΑΛΟΓΟΝΟΦΟΡΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 3 2 2 3 3 2 3 2 2 3 3 2 23 23 Γ. Σε ποτήρι των 100mL προσθέστε 10mL βάμματος ιωδίου και κατόπιν χλωρίνη (Νal) μέχρις ότου το κόκκινο χρώμα μετατραπεί σε καθαρό κίτρινο. 9. Αν γνωρίζετε ότι το ιόν l είναι βάση κατά Brönsted & Lowry, ποια είναι η κίτρινη ουσία που καταβυθίστηκε; Απ: Αφού στο διάλυμα έχουμε αιθανόλη, Ι2 και ΟΗ καταβυθίστηκε 3. Δ. Διηθήστε το περιεχόμενο του μίγματος και παρατηρήστε το ίζημα που απομένει στον ηθμό. 10. Πως θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε τα mol της αιθανόλης που αντέδρασαν; Απ: Αν ο ηθμός ήταν προζυγισμένος, μετά τη διήθηση θα τον ξηραίναμε και θα τον ζυγίζαμε μαζί με το ίζημα. Έτσι θα μετράγαμε την μάζα του ιωδοφορμίου και κατόπιν θα υπολογίζαμε τα mol του. Τέλος από την στοιχειομετρία της αντίδρασης της αιθανόλης με το Ι2 και το ΟΗ, υπολογίζουμε τα mol της αιθανόλης. 80 80 60 60 40 40 20 20 11. Κάποιος φαρμακοποιός υποψιάζεται ότι το βάμμα ιωδίου που έχει στο φαρμακείο περιέχει ιώδιο διαλυμένο σε προπανόλη-1 αντί για αιθανόλη που είναι το κανονικό. Πως θα μπορούσε να το εξακριβώσει; Προτείνετε μια πειραματική διαδικασία. Απ: Σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα θα προσθέταμε 1mL βάμματος ιωδίου. Κατόπιν θα προσθέταμε τουλάχιστον την ίδια ποσότητα χλωρίνης και θα περιμέναμε τον σχηματισμό κίτρινου ιζήματος ιωδοφορμίου. Αν σχηματίζονταν το ιωδοφόρμιο, τότε το βάμμα ιωδίου θα περιείχε αιθανόλη, διαφορετικά θα περιείχε προπανόλη-1. 12. Στο άγνωστο παρασκεύασμα που θα σας διαθέσει o καθηγητής σας εκτελέστε την παραπάνω διαδικασία και γράψτε τι περιέχει τελικά το δείγμα σας. Απ: Ανάλογα με το άγνωστο δείγμα. 10