ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Ο 19ος αιώνας, ο αιώνας της ανάπτυξης του καπιταλισμού βρήκε τις γυναίκες και τα παιδιά να τρέχουν στη αναζήτηση εργασίας «για ένα κομμάτι ψωμί» και την αστική τάξη της εποχής να υπερεκμεταλλεύεται φτηνό εργατικό δυναμικό. Η μικρή μας χώρα από την ίδρυση του ελληνικού αστικού κράτους, με υπόγειο πλούτο, εύφορη γη, εύκρατο κλίμα, αλιευτικό πλούτο, προικισμένο εργατικό δυναμικό ποτέ δεν έδωσε στους εργαζόμενους, που παράγουν τον πλούτο, όλα όσα τους ανήκουν. Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, η εξάρτηση από το ξένο κεφάλαιο και η στρεβλά αναπτυγμένη οικονομία της χώρας, είχε τις αναμενόμενες επιπτώσεις στη ζωή και στη θέση των γυναικών στην κοινωνία. Οι γυναίκες ήταν, είναι και θα είναι οι εκμεταλλευόμενες και διπλά καταπιεζόμενες όσο θα υπάρχουν εκμεταλλευτικές κοινωνίες. Αποτελούν φτηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό αλλά και πολύ υπολογίσιμη ευάλωτη κοινωνική ομάδα για τα εκάστοτε σχέδια της κυρίαρχης τάξης. Οι πρώτες καταβολές του ελληνικού γυναικείου κινήματος αναζητούνται γύρω στη δεκαετία του 1870. Οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη σωστά προσανατολισμένου γυναικείου κινήματος εμφανίστηκαν παράλληλα και σε εξάρτηση με την οργάνωση της εργατικής τάξης και την ανάπτυξη εργατικού κινήματος, με την ανάπτυξη πολιτικών και οικονομικών-κοινωνικών αγώνων. Πρώτη απεργία των εργατριών στην Ελλάδα έγινε το 1892 στον Πειραιά στο εργοστάσιο υφαντουργίας Ρετσίνα. Στα 1920 το Ελληνικό γυναικείο κίνημα περνάει σε καινούργια φάση., καθόλου τυχαία αφού ο επαναστατικός αέρας της Οκτωβριανής επανάστασης έφτανε σε όλους τους καταπιεσμένους της γης και απελευθέρωνε και τεράστιες μάζες γυναικών. Σε αυτή την ιστορική περίοδο, ιδρύεται το ΚΚΕ το 1918 το οποίο μέσα στο πολιτικό του πρόγραμμα αναγόρευσε ως βασική του αρχή την ισοτιμία των δύο φύλων, την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, για ισοτιμία, μόρφωση, προστασία της μητρότητας, την συμμετοχή στην πολιτική και κοινωνική ζωή, στο συνδικαλισμό. Μετά την καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού δημιουργείται σε πολλές πόλεις ένα υπολογίσιμο για την εποχή του γυναικείο εργατικό δυναμικό, σε εργοστάσια, κλωστήρια και υφαντήρια, στα καπνομάγαζα και στα χωράφια. Από το 1929 εμφανίζονται οι διεκδικήσεις για το δικαίωμα της ψήφου στις γυναίκες. Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, Εθνική Αντίσταση, Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ). Οι γυναίκες παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους διεκδικώντας τη λευτεριά, την εθνική ανεξαρτησία, την κοινωνική δικαιοσύνη. Στο προσκήνιο η μαζική πολιτική δράση των γυναικών μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, τις απεργίες, τα συλλαλητήρια, τα σαμποτάζ. Διώξεις, φυλακές, εξορίες, εκτελέσεις, αγωνιστριών γυναικών, είναι καταγεγραμμένες στην ιστορία της χώρας μας. Για πρώτη φορά οι γυναίκες γεύονται την ουσιαστική ισοτιμία με τη συμμετοχή τους στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ). 1 / 5
Η Ελληνίδα στην Ελεύθερη Ελλάδα ψήφισε, ψηφίστηκε, διοίκησε στα πλαίσια εκείνου του πραγματικά λαϊκού θεσμού, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ραγδαία ήταν η άνοδος της συμμετοχής των γυναικών στους λαϊκούς αγώνες μετά την απελευθέρωση. Η Παγκόσμια Δημοκρατική Ομοσπονδία Γυναικών (ΠΔΟΓ) ιδρύεται το 1945. Η ΟΓΕ είναι μέλος της μέχρι σήμερα. Η Πανελλαδική Ομοσπονδία Γυναικών (ΠΟΓ) με 200 χιλιάδες μέλη διαλύεται το 1947 με ειδικό διάταγμα. Σύντομα το κίνημα αναδιοργανώνεται και δημιουργείται το 1948 η Πανελλαδική Δημοκρατική Ένωση Γυναικών ( ΠΔΕΓ). Μετά την ήττα του ΔΣΕ η ΠΔΕΓ συνέχισε την αποστολή και τη δράση της στις νέες συνθήκες στις σοσιαλιστικές χώρες. Το 1964 ιδρύεται η Πανελλαδική Ένωση Γυναικών (ΠΕΓ) που απλώνεται με παραρτήματα σε συνοικίες μεγάλων πόλεων και σε μεγάλες επαρχιακές πόλεις. Διαλύεται από τους δικτάτορες το 1967. Η εκμεταλλευτική και επιθετική φύση του ιμπεριαλισμού, παρά την εξασθένισή του λόγω της ύπαρξης των σοσιαλιστικών χωρών, εξακολουθεί να είναι σοβαρός κίνδυνος για τους λαούς. Οργανώνει φασιστικά πραξικοπήματα, όπως στην Ελλάδα και στη Χιλή. Η Ελλάδα λόγω της γεωγραφικής της θέσης, στα σύνορα των δύο κόσμων, στο κέντρο της Ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και στο χώρο της Εγγύς και Μέσης Ανατολής παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στα στρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Η Αμερικανονατοική χούντα σημάδεψε την ελληνική κοινωνία με βία, αυταρχισμό και τον στραγγαλισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Πολλά μέλη της φυλακίζονται, εξορίζονται, βασανίζονται. Νομική, Πολυτεχνείο, μαζική η γυναικεία συμμετοχή στην λαϊκή εξέγερση. Η χούντα πέφτει αλλά το σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου «Ψωμί Παιδεία Ελευθερία» κυριαρχεί στο αναπτυσσόμενο λαϊκό κίνημα. Το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στον οικονομικά δραστήριο πληθυσμό ήταν 28% (σύμφωνα με την απογραφή του 1974) ένα από τα τρία μικρότερα ποσοστά της Ευρώπης. Γεγονός καθόλου τυχαίο αφού νέο σε ηλικία και φτηνό το γυναικείο εργατικό δυναμικό είχε μεταναστεύσει στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες κύρια από τις αγροτικές και ημιαγροτικές περιοχές. Από την ώρα που ο καπιταλισμός έδωσε την δυνατότητα να βγει η γυναίκα μαζικά στην κοινωνική παραγωγή για τις δικές του ανάγκες, ως μισθωτής εργατικής δύναμης, άρχισε να απεργάζεται τους τρόπους με τους οποίους θα την υπερεκμεταλλεύεται. Στην υπηρεσία αυτού του στόχου μπαίνουν όλοι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί στο παιχνίδι. Εκπαίδευση, ΜΜΕ, Εκκλησία κ.α.. Εκείνη την εποχή, παρατηρείται ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, αύξηση του αριθμού των απεργιών και άλλες μορφές πάλης που ασκούσανε πίεση προς την εργοδοσία. Η συμμετοχή των γυναικών αριθμητικά αλλά και ποιοτικά από την άποψη συνέπειας και επιμονής ήταν μεγάλη ειδικά σε κλάδους όπως ο ιματισμός, η κλωστοϋφαντουργεία, το δέρμα κ.α.. 2 / 5
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΓΕ Η ΟΓΕ είναι γέννημα της ιστορικής αναγκαιότητας, γέννημα λαϊκής βάσης, από γυναίκες της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, γεγονός που εξηγεί γιατί άντεξε στις κοσμοϊστορικές αλλαγές την περίοδο 1989-1990. Η ΟΓΕ συγκροτείται το 1976 από τους δεκάδες συλλόγους που ξεφύτρωναν από το 1975 στις συνοικίες, στα χωριά και στις πόλεις της χώρας, αμέσως μετά την επτάχρονη δικτατορία σε μια εποχή που η οξύτητα των προβλημάτων των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της ζωής τους παίρνει διαστάσεις, όσο ο καπιταλισμός εδραιώνεται και διευρύνει τα στηρίγματά του. Οι γυναίκες της ΟΓΕ, είναι δεμένες σε μια συνέχεια με τις γυναίκες αγωνίστριες των απελευθερωτικών, των εργατικών και των αγροτικών αγώνων του λαού μας αφού στο γυναικείο κίνημα εκτός από τους αμιγώς γυναικείους φορείς εντάσσεται κάθε κίνηση των γυναικών μέσα στο εργατικό και γενικότερα στο λαϊκό κίνημα. Η ΟΓΕ ερμηνεύει εξαρχής το γυναικείο ζήτημα ως ταξικό, με παρεπόμενες τις φυλετικές διακρίσεις. Συγκεντρώνει στις γραμμές της γυναίκες του καθημερινού μόχθου στη φάμπρικα, στο γραφείο, στο θρανίο, στα γράμματα, στον πολιτισμό, γυναίκες που στην πλειοψηφία τους δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία δράσης στο κίνημα, γυναίκες που πολιτικοποιούνται μέσα από τη συλλογική δράση, που αποκτούν ενθουσιασμό και πίστη σ αυτό τον αγώνα, Κομμουνίστριες εντάσσονται από την πρώτη στιγμή στο γυναικείο κίνημα της ΟΓΕ, γεγονός που προσπάθησε λυσσαλέα αλλά μάταια, η αντίδραση να το προβάλει σαν επιχείρημα συκοφάντησης της οργάνωσης. Μέσα σε αυτό το εύφορο αγωνιστικό έδαφος η ΟΓΕ ξεκινάει τα πρώτα της βήματα. Βήματα δύσκολα και βασανιστικά αλλά σταθερά προσανατολισμένα στις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και στις κοινωνικές δομές που θα ανοίξουν το δρόμο για την ισοτιμία και την απελευθέρωση της γυναίκας. Αντιπαρατέθηκε από την ίδρυσή της στο ρεύμα του νεοφεμινισμού, που αντιπαρέρχεται την ταξικότητα του γυναικείου ζητήματος και επικεντρώνει τη δράση του μόνο στη φυλετική διάσταση, γεγονός που βολεύει την αστική εκμεταλλευτική τάξη. Η ανακήρυξη από τον τότε ΟΗΕ της «δεκαετίας της γυναίκας 1975-1985» ανάγκασε τις κυβερνήσεις αυτής της δεκαετίας να υπογράψουν διεθνείς συμβάσεις, να νομοθετήσουν κάποια θετικά μέτρα υπέρ των γυναικών. Η ΟΓΕ μπαίνει δυναμικά στο χώρο του γυναικείου κινήματος, καταξιώνεται γρήγορα μέσα στο λαϊκό κίνημα. Συμμετέχει στις επιτροπές ειρήνης, στους πολιτιστικούς συλλόγους, στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στο κίνημα ενάντια στα Ναρκωτικά, σε όλα τα λαϊκά κινήματα. Πίσω από κάθε μεγάλη ή μικρή κατάκτηση των γυναικών στη χώρα μας θα βρούμε τους αγώνες των γυναικών της ΟΓΕ. Πρώτο της μέλημα το δικαίωμα των γυναικών στην εργασία με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα γιατί μόνο τότε ανοίγει σταθερά ο δρόμος και για άλλες κατακτήσεις. Από τις κορυφαίες διεκδικήσεις της η αναγνώριση της κοινωνικής αξίας της μητρότητας. 3 / 5
Ειρήνη, ξένες βάσεις, πυρηνικά, ίση αμοιβή για ίση δουλειά, φασόν, κοινωνικές παροχές, μητρότητα, επιδόματα, αγρότισσα, νέες γυναίκες, οικογενειακό δίκαιο, οικογενειακός προγραμματισμός, νομιμοποίηση της άμβλωσης, υγεία, παιδεία, πολιτισμός, περιβάλλον, ναρκωτικά, ΜΜΕ, ακρίβεια, συμμετοχή στην πολιτική και κοινωνική ζωή και ο κατάλογος τελειωμό δεν έχει για τους αγώνες των συλλόγων της ΟΓΕ σε κάθε γειτονιά, πόλη και χωριό σε όλη τη χώρα. Αλληλεγγύη στις γυναίκες της Κύπρου, της Κούβας, της Παλαιστίνης, της Γιουγκοσλαβίας, του Αφγανιστάν, του Ιράκ δεν έπαψαν να βγάζουν τις γυναίκες της ΟΓΕ στο δρόμο μέχρι σήμερα με αντιιμπεριαλιστικά πάντα συνθήματα. ΤΙ ΠΑΛΕΥΕΙ Η ΟΓΕ ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα η ΟΓΕ συσπειρώνει μεγάλο αριθμό γυναικών στους συλλόγους και στις ομάδες της, σε όλη τη χώρα. Είναι η μοναδική Γυναικεία Οργάνωση που προβάλλει τον ταξικό χαρακτήρα της γυναικείας ανισοτιμίας Οι γυναίκες της ΟΓΕ έχουν κατανοήσει ότι όσο τα μέσα παραγωγής βρίσκονται σε λίγα χέρια και οι πολλοί παράγουν τον υλικό και πνευματικό πλούτο για την κερδοφορία των λίγων, τόσο η εκμετάλλευση θα γίνεται στυγνότερη, απροκάλυπτη, βάρβαρη και οι γυναίκες διαχρονικά θα αποτελούν το καύσιμο για το όχημα της όλο και μεγαλύτερης εκμετάλλευσης για όλους. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει την ισοτιμία γιατί έρχεται σε αντίθεση με τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα. Η ΟΓΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι το ταξικό εργατικό κίνημα είναι ο μόνος σύμμαχος στον αγώνα για την ισοτιμία που παλεύει, γιαυτό συμπαρατάσσεται και είναι παρούσα σε κάθε κάλεσμα του αντιμονοπωλιακού-αντιιμπεριαλιστικού κινήματος της χώρας μας. Στις 8 Σεπτεμβρίου 2010 μετείχε στη συγκρότηση της Κοινωνικής Συμμαχίας του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), της Παναγροτικής Αγωνιστική Συσπείρωση (ΠΑΣΥ), της Πανελλαδική Αντιμονοπωλιακή Συσπείρωση ΕΒΕ (ΠΑΣΕΒΕ) και του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ). Η στρατηγική και η επίθεση του κεφαλαίου είναι ενιαία και σαν τέτοια πρέπει να απαντηθεί για να έχει αποτελεσματικότητα ο αγώνας. Μας κήρυξαν πόλεμο, η Ε.Ε., η Κυβέρνηση, η Ν.Δ., το ΛΑΟΣ, τα κόμματα του ευρωμονόδρομου με συμμάχους τις ξεπουλημένες συνδικαλιστικές ηγεσίες ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ. Μπροστά στην κρίση του καπιταλισμού βρήκαν την ευκαιρία και τους τρόπους να επιταχύνουν τα αντιλαϊκά αντεργατικά μέτρα (προαποφασισμένα στην Ε.Ε. και με τη συμμετοχή τους), μέτρα μόνιμα που θα υποθηκεύσουν όχι μόνο τη δική μας ζωή αλλά και τη ζωή των παιδιών μας. Από τα πρώτα θύματα αυτής της αντεργατικής-αντιλαϊκής επέλασης είναι οι γυναίκες και η νεολαία της λαϊκής οικογένειας. Μας έχουν κηρύξει πόλεμο απαιτώντας συναίνεση και υποταγή έτσι ώστε να παραδώσουμε 4 / 5
κατακτήσεις που κερδήθηκαν με αιματηρούς αγώνες τον προηγούμενο αιώνα, κατακτήσεις που πάντα ήταν πίσω από τις πραγματικές ανάγκες της εργατικής οικογένειας, να αποποιηθούμε όχι μόνο τις σύγχρονες αλλά και τις βασικές λαϊκές μας ανάγκες. Έχουν στήσει το απαιτούμενο σκηνικό της κατατρομοκράτησης των εργαζομένων για την οικονομική κρίση που αυτοί προκάλεσαν, για τα «άδεια» ταμεία, που οι ίδιοι άδειασαν, για τα χρέη που αυτοί δημιούργησαν μπουκώνοντας τους κεφαλαιοκράτες με χρήμα από τον ιδρώτα των εργαζομένων, την εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση των γυναικών. Η συντονισμένη δράση από τα ταξικά συνδικάτα και τους αγωνιστικούς μαζικούς φορείς είναι ο μόνος δρόμος που θα φέρει αποτελέσματα ενάντια στα νέα μέτρα, για την ακύρωση των αντιασφαλιστικών-αντεργατικών νόμων, για το φρενάρισμα και την αποτροπή των απολύσεων, για την υπογραφή ικανοποιητικών συμβάσεων εργασίας, για το δικαίωμα στην αποκλειστικά Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία Υγεία και Πρόνοια, για τις θετικές διακρίσεις υπέρ των εργαζομένων γυναικών που οδηγούν στην ανακούφιση από τα πολλαπλά βάρη, για την έμπρακτη αναγνώριση από το κράτος της κοινωνικής αξίας της μητρότητας. Οφείλουμε στον εαυτό μας και στα παιδιά μας να συμπαραταχθούμε στον κοινό και συντονισμένο αγώνα, για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης, που επιτάσσει η ανισότιμη θέση μας, η βάρβαρη επίθεση που μας εξαπέλυσαν οι εκμεταλλευτές, στα δικαιώματα και στις κατακτήσεις μας. Οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων πρέπει να συμβάλλουμε και θα συμβάλλουμε στην οικοδόμηση της λαϊκής συμμαχίας, που θα παλεύει για την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων και την απαγκίστρωση από τις ιμπεριαλιστικές δεσμεύσεις, για την εργατική λαϊκή εξουσία. Σε αυτή την εξουσία της εργατικής τάξης με τα σύμμαχα λαϊκά στρώματα θα μετέχουν και οι ίδιες οι γυναίκες, για να βάλουν γερά θεμέλια για την ισοτιμία και την απελευθέρωσή τους και γενικότερα για την κοινωνική ευημερία. 5 / 5