ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ. Λ. ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών. Ινστιτούτο Διπλωματίας και Διεθνών Σχέσεων 3/12/12

Transcript

1 ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ Λ. ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Ινστιτούτο Διπλωματίας και Διεθνών Σχέσεων 3/12/12 Η Εικόνα της Κρίσης όπως την αντιλαμβανόμαστε (λανθασμένα) Όταν σκεπτόμαστε ή μιλούμε για την Κρίση, η συνήθης αναφορά είναι σε σχέση με το επίπεδο ζωής που «χάσαμε» το Ενδόμυχη επιθυμία και στόχος η επάνοδος στον κόσμο που φτιάξαμε με τα ψέματα όλων των ηγετών και όχι μόνο των πολιτικών. Όταν σκεφτόμαστε τη σημερινή κατάσταση, με απώλεια του ΑΕΠ 25%, συρρίκνωση αποδοχών και συντάξεων 30% και ανεργία 23%, η επιβίωση δείχνει ζήτημα δεικτών, εξόχως οικονομικό 1

2 Μακάρι να ήταν Η μεγέθυνση του ΑΕΠ είναι ευκολότερη από την αύξηση της συνολικής ευημερίας που συνεπάγεται πλήρη αλλαγή της κοινωνίας. Αντί για το χαμένο παράδεισο, λοιπόν, στόχος είναι η επιβίωση όχι μόνον ατόμων και οικογενειών αλλά ίδιας της κοινωνίας. Η Επιβίωση είναι η διάσωση των βασικών χαρακτηριστικών και κατακτήσεων που σηματοδοτούν την κοινωνία του 21 ου αιώνα Η δέσμευση για ελευθερία και αυτοδιάθεση λαών και ατόμων Η πίστη στη δημοκρατία Το αδιαπραγμάτευτο της αξίας της ζωής Ο απόλυτος σεβασμός στον «άλλο» και στα ανθρώπινα δικαιώματα Το Κράτος Δικαίου: Προστασία της περιουσίας, το δικαίωμα στο «επιχειρείν» Το αυτονόητο της υπακοής στο νόμο Η κοινωνική δικαιοσύνη στον επιμερισμό των βαρών 2

3 Με την έννοια αυτή, η επιβίωση δεν είναι θέμα οικονομικό, αλλά πολιτισμικό και ηθικό Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν κινδυνεύει μόνο με οικονομική κατάρρευση, αλλά και με πολιτισμική οπισθοχώρηση και ηθική υποβάθμιση. Η Ελλάδα σήμερα είναι μία πιο «εχθρική» χώρα για όσους κατοικούν εδώ, Έλληνες και ξένους. Ο κίνδυνος είναι η συνεχής υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής, η διάψευση προσδοκιών, η μαζική μετανάστευση και, ίσως, ο εθνικός ακρωτηριασμός. Το οικονομικό ζήτημα είναι το «ευκολότερο» Για να γίνει το χρέος βιώσιμο η αναγκαία συνθήκη είναι να αυξηθεί ο παρονομαστής και μάλιστα πολύ. Για να αυξηθεί το ΑΕΠ χρειάζεται πολλή παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Η παραγωγή αυτή πρέπει να υποκαταστήσει εισαγωγές και να εξαχθεί. Αυτό σημαίνει γρήγορη ανάπτυξη με ποσοστά Κίνας για τουλάχιστον 10 χρόνια 3

4 Όχι αδύνατο, αλλά μόνο με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις Η Ελλάδα έχει αντικειμενικές δυνατότητες που δεν έχουν άλλες χώρες που είναι σε δύσκολη, αλλά, τώρα, καλύτερη θέση, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Η Γεωργία, ο Τουρισμός, η Ναυτιλία, η γεωγραφική θέση, οι ανθρώπινοι και φυσικοί πόροι και, ίσως, η ενέργεια, είναι πλεονεκτήματα που δεν έχουμε καν ακουμπήσει. Η αξιοποίησή τους, όμως, χρειάζεται τρεις πολύ βασικές προϋποθέσεις. Πολύ σκληρή και συλλογική προσπάθεια Πολλές και μεγάλες επενδύσεις. Πλήρη αλλαγή Πολιτισμικού, Πολιτικού και Ηθικού DNA Οι Επτά Πληγές της Ελληνικής Κοινωνίας και Οικονομίας στην Εποχή της Κρίσης 4

5 1. Η κατάσταση της Δημοκρατίας Ακραία κόμματα φαιοκόκκινης απόχρωσης δημιουργούν δικό τους δίκαιο, με διείσδυση στην Αστυνομία, στο κοινό έγκλημα και στις τάξεις των «απελπισμένων». ΚΚΕ: «Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» 2. Οι Θεσμοί είναι σε υποχώρηση: Το Πολιτικό Σύστημα, η Βουλή, ο Συνδικαλισμός, η Αστυνομία, τα Δικαστήρια, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Δημόσια Διοίκηση, όλα είναι στο χαμηλότερο σημείο κοινωνικής αποδοχής και αξιοπιστίας. 5

6 3. Η Δικαιοσύνη απεργεί: Μικροί και μεγάλοι απατεώνες και Φοροφυγάδες, δεν διώκονται, ή δεν καταδικάζονται τελεσίδικα ακόμη και όταν διαπιστώνεται παραβατικότητα. Η αρνησιδικία υπονομεύει και τη λειτουργία της οικονομίας. 4. Η Κοινωνική δικαιοσύνη ακόμη περιμένει Η καθιέρωση δίκαιου, μόνιμου και προοδευτικού φορολογικού συστήματος και η εφαρμογή αποτελεσματικών εισπρακτικών κανόνων είναι η λυδία λίθος της επιβίωσης της χώρας. Μόνο έτσι η άνοδος του ΑΕΠ θα σημαίνει και άνοδο στην ευημερία της κοινωνίας 6

7 5. Κοινωνικό Κράτος και Κοινωνική Συνοχή Η εξάρτηση κοινωνικών παροχών από το εργασιακό καθεστώς, ιδιαίτερα στην Ασφάλιση Υγείας, δημιουργεί στρατιές ανασφάλιστων ανέργων Οι Υπουργοί Υγείας του ΟΟΣΑ, το 2010 αποφάσισαν ότι η κρίση επιβάλλει χρηματοδότηση από το Κράτος για να μην δημιουργηθεί ένα βουνό νοσηρότητας και θνησιμότητας στις επόμενες δεκαετίες. Κατώτερο 50% + 1 χρόνο Ανώτερο 50% + 5 χρόνια 6. Εκπαίδευση: Συνεχής υποβάθμιση Η δημόσια εκπαίδευση και, ιδίως, το δημόσιο Πανεπιστήμιο έχουν απαξιωθεί σοβαρά. Η κρίση επιβάλλει ενίσχυση του δημόσιου τομέα, με ταυτόχρονη απελευθέρωση του Ιδιωτικού. Μεσοπρόθεσμα, ίσως το σπουδαιότερο εμπόδιο στην ανάπτυξη 7

8 7. Το Ηθικό οικονομικό υπόδειγμα Καινοτομία, επένδυση, παραγωγή, εξαγωγές και δουλειές απαιτούν ελευθερία του επιχειρείν και θεσμικό και νομικό περιβάλλον που δεν διώκει, αλλά ενισχύει την επιχειρηματικότητα και τον επιχειρηματία. Μία κρατικιστική Ελλάδα δεν μπορεί, πλέον, ούτε να επαιτεί Τόσο οι φιλελεύθεροι όσο και η σύγχρονη αριστερά ως ιδεολογικό και πολιτικό αντίβαρο, έχουν παντού κοινό τόπο το συμφέρον της χώρας. Η Ελληνική οικονομία σήμερα δεν χρειάζεται ένα Μαρξιστικό «πείραμα», αλλά δημοκρατική σύνθεση απόψεων με στόχο την παραγωγή πρώτα και τη δίκαιη κατανομή μετά. 8

9 Συμπέρασμα: Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι;;;; Πρωινές ειδήσεις στο Bloomberg : Παίζεται το βίντεο με τον προπηλακισμό του Γερμανού Προξένου στη Θεσσαλονίκη. O δημοσιογράφος κάνει "γέφυρα" για την επόμενη είδηση που είναι η Πορτογαλία, λέγοντας "ας πάμε τώρα σε μια πιο πολιτισμένη χώρα". 9