ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ (ΚΕΝΑΚ) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ & ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ (ΚΕΝΑΚ) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ & ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Κ.Α. ΜΠΑΛΑΡΑΣ, Ph.D. Δρ. Μηχ/γος Μηχ/κος, Διευθυντής Ερευνών ΙΕΠΒΑ costas@meteo.noa.gr Ομάδα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΟΕΕ) 1995-2008 www.energycon.org Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) www.meteo.noa.gr ΕΘΝΙΚΟ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ) 1842-2008 www.meteo.noa.gr Disclaimer: The content of this presentation reflects the views of the authors. It does not represent the opinion of the Community. The authors and the European Commission are not responsible for any use that may be made of the information contained therein.

ΚΤΙΡΙΑ - Καταναλώνουν το 40% της συνολικής ενέργειας - Ευθύνονται για το 35% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου - 50% των εκπομπών SO 2, 35% των εκπομπών CO 2, - 25% των εκπομπών NOx και 10% τωνεκπεμπόμενωνσωματιδίων - Καταναλώνουν το 35% τωνπρώτωνυλών - Ευθύνονται για το 10-35% των δομικών αποβλήτων - Διαθέτουν Η/Μ εγκαταστάσεις χαμηλής απόδοσης - Σωστός σχεδιασμός (βιοκλιματικός σχεδιασμός) - Νέες πρακτικές κατασκευής, αποδοτικά υλικά, έλεγχος κατασκευής κτλ - Εγκατάσταση Η/Μ εγκαταστάσεων υψηλής απόδοσης, ΑΠΕ - Νέοι Κανονισμοί (ISO, CEN), Οδηγίες (91/2002, 32/2006) - Δημιουργία μηχανισμών ελέγχου

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - EPBD 2002/91 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ - Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου - Ελάχιστες απαιτήσεις (Δείκτης Ενεργειακής Απόδοσης - ΔΕΑ Κτιρίου) - Συστάσεις για οικονομικά αποδεκτές βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης - Υφιστάμενα κτίρια (>1000 m 2 ) καθώς και νέα κτίρια πρέπει να συμμορφώνονται με τους ΔΕΑ πρέπει να συνεκτιμώνται οι γενικές απαιτήσεις εσωτερικών κλιματικών συνθηκών 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2006

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - EPBD 2002/91 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ - Τακτική επιθεώρηση λεβήτων & εγκαταστάσεων κλιματισμού Υποχρεωτική επιθεώρηση λεβήτων (>20 kw) & εγκαταστάσεων κλιματισμού (>12 kw), για μείωση ενεργειακής κατανάλωσης και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. - Δημιουργία νέων Ευρωπαϊκών Κανονισμών Ολοκληρώνονται πάνω από 30 νέοι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί, που αφορούν στους υπολογισμούς των ενεργειακών φορτίων στα κτίρια (θέρμανση χώρων, ψύξη χώρων, ζεστόνερόχρήσης, φωτισμός κτλ.)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - EPBD 2002/91 ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ» Πρόγραμμα ΥΠΕΧΩΔΕ «Ενέργεια 2001» που ολοκληρώθηκε το 1995 «Εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό, εμπορικό και τριτογενή τομέα» Προετοιμάστηκε και εκδόθηκε η υπ'αριθμ ΚΥΑ 21475/2707 Κοινή Υπουργική Απόφαση (Περιορισμός των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με τον καθορισμό μέτρων και όρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων ΦΕΚ 880/B 19-8-1998) που αφορά τον καθορισμό μέτρων και όρων για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τωνκτιρίων για τον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Καθιέρωση Ενεργειακού Πιστοποιητικού Κτιρίων Όπως προβλεπόταν από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 96/76 της 13-9-1993 Εκσυγχρονισμός ΓΟΚ (Ν.2381/13.6.2000) Θέσπιση κινήτρων κίνητρα για την εφαρμογή επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας για προσθήκη θερμομόνωσης, ενσωμάτωση ενεργητικών και παθητικών ηλιακών συστημάτων, χρήση σκιάστρων και βιοκλιματικά κτίρια.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - EPBD 2002/91 ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ» Εξελίξεις σχετικά με την EPBD 2002/91 - Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης & Εξοικονόμησης Ενέργειας - ΚOXEE Θεσπίστηκε σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. ΥΠ.ΕΘ.Ο., ΥΠ.ΑΝ., Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α., Αρ. 21475/4707, ΦΕΚ 880/Β/19.8.1998 - Ολοκλήρωση σχεδίου ΚΟΧΕΕ (10/2003) από ΚΑΠΕ για Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. -«Δημόσια διαβούλευση» (2/2004) Διακοπή Διαδικασίας... 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2006 - Σύσταση νέας επιτροπής από το ΥΠ.ΑΝ. (Δ6/Β/7461/21.4.2005) με εκπροσώπους ΥΠ.ΑΝ., Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ΤΕΕ, ΕΛΟΤ, ΚΑΠΕ - Νέο όνομα «Κανονισμός ΕΝεργειακής Απόδοσης Κτιρίων» -ΚΕΝΑΚ - «Ολοκλήρωσε» το έργο της στο τέλος του 2005 - Προσχέδιο Νόμου (γενικό θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή της Οδηγίας) - Σχέδιο υπουργικής απόφασης για μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών - Σύσταση νέας επιτροπής από το ΤΕΕ - KYA (ΦΕΚ B 651/27.04.2007) για τη προληπτική συντήρηση κλιματιστικών στα δημόσια κτίρια

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - EPBD 2002/91 ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ» Εξελίξεις σχετικά με την εναρμόνιση της EPBD 2002/91 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20069 - Καταδίκη Ελλάδος από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (1/2008) - Νέα Ανάθεση από το ΥΠ.ΑΝ. στο ΚΑΠΕ, Σύσταση νέας επιτροπής (3/2008) - Κατάθεση Σχεδίου Νόμου «Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις» από το Υπ.Αν. (4/2008) - Ψήφιση νέου Νόμου «Μέτρα για την μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις» τουυπουργείουανάπτυξης(φεκ 89/Α 3661-19/5/2008). Έναρξη εφαρμογής 2009. Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να διαθέτει πλέον κάθε ακίνητο άνω των 50 m 2 που πωλείται ή ενοικιάζεται. Θα περιλαμβάνονται συστάσεις για οικονομικά αποδεκτές βελτιώσεις ενεργειακής απόδοσης. Νέα κτίρια πληρούν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, Ενεργειακή Μελέτη για μεγάλα κτίρια (>1000 m 2 ). Επιθεώρηση λεβήτων, εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού. - ΚΥΑ Δ6/Β/14826 «Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα» (ΦΕΚ 1122/Β 17/6/2008).

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΦΕΚ 89/Α 3661-19/5/2008

Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου Κατηγορία > Κατηγοριοποιημένη Σήμανση Existing Υπάρχον Buildings Κτίριο New Νέο Buildings Κτίριο Κατηγορία Ενεργειακής Απόδοσης Ετήσια πρωτογενής απαιτούμενη ενέργεια ανά μονάδα επιφανείας (kwh/m 2.a) Συνεχής σήμανση Πιστοποιητικό Κτιρίου Νέο κτίριο Επισκευή Ανακαίνιση Παλαιό Κτίριο

Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου Πρόσθετες πληροφορίες που θα περιλαμβάνονται στο ΠΕΑ. Για παράδειγμα: - Ποσοστό συνεισφοράς πηγών ενέργειας στις τελικές χρήσεις, - Κατανάλωσης ενέργειας ανά τελική χρήση, - Συμβουλές για οικονομικά αποδοτικές προτάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης (εξοικονομούμενη ενέργεια, μείωση ρύπων, κόστος επένδυσης, περίοδο αποπληρωμής).

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΦΕΚ 89/Α 3661-19/5/2008 19/11/2008

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΦΕΚ 1122/Β 17/6/2008

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ - 2006/32 Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/32 αφορά στην ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες (κατάργηση της οδηγίας 93/76/ΕΟΚ του συμβουλίου για τον περιορισμό των εκπομπών του CO 2 ). Η Οδηγία έχει σαν στόχο την μείωση της τελικής χρήσης ενέργειας στο 9% σε διάστημα 9 ετών από την ισχύ της σχετικής νομοθεσίας. Για την εφαρμογή της Οδηγίας απαιτείται: - Θέσπιση σχετικού νομοθετικού πλαισίου για την εξοικονόμηση ενέργειας κατά την τελική χρήση. - Προώθηση τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας μέσω οικονομικών κινήτρων άμεσων ή έμμεσων. - Σύσταση φορέα ελέγχου εφαρμογής των μέτρων.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Πόσο θα στοιχίσει η ενεργειακή επιθεώρηση, μελέτη και πιστοποίηση ; Θα καθοριστεί. Ενδεικτικά, το κόστος κυμαίνεται μεταξύ 400-600 /κτίριο για μικρού μεγέθους κτίρια (π.χ. <1000 m²). Για μεγαλύτερα κτίρια (π.χ. >1000 m²) το επιπλέον κόστος μπορεί να είναι ανάλογο της επιφάνειας του κτιρίου (π.χ. 400-600 + 11 -cents/m²). Πως θα αντιδράσει η αγορά ; Είναι δύσκολο να δεχτεί αυτό το κόστος και υπάρχουν φόβοι για αντιδράσεις.... Παράγοντες της αγοράς ακινήτων, τόσο από την πλευρά των κατασκευαστών όσο και από των ιδιοκτητών ακινήτων, έχουν εκφράσει τη δυσφορία τους αναφορικά μετονέοκαθεστώςκαι προειδοποιούν για μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων...

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Τι θα γίνει με την εφαρμογή των προτάσεων εξοικονόμησης ενέργειας ; Είναι απαραίτητο η πολιτεία να υποστηρίξει την υλοποίηση των προτάσεων εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. Οικονομικές ελαφρύνσεις, επιδοτήσεις). Προσωπικό ; Απαιτείται ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ειδικευμένων / διαπιστευμένων ενεργειακών επιθεωρητών, εμπειρογνωμόνων και μελετητών.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ - ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ Ο ρόλος του ενεργειακού επιθεωρητή μελετητή είναι ιδιαίτερα κρίσιμος & επηρεάζει την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος Οι μεθοδολογίες και τα υπολογιστικά εργαλεία απαιτούν ικανότητες και εμπειρία για την ερμηνεία και λήψη αποφάσεων κατά την μελέτη Ελάχιστες απαιτήσεις (θα προσδιοριστούν σε εθνικό επίπεδο): - Διπλωματούχος μηχανικός, (ίσως και Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης) - Τεχνική εκπαίδευση στον ενεργειακό ή/και κτιριακό τομέα - Πρακτική εμπειρία (πχ τα τελευταία 3 χρόνια) - Μετεκπαίδευση και σε τακτά διαστήματα, πιθανό διαχωρισμό για κτίρια κατοικιών και τριτογενή τομέα - Δημιουργία μητρώου (μετά από επιμόρφωση και εξετάσεις)

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Υπάρχουνδιαθέσιματααπαραίτητα«εργαλεία» ; Υπάρχουσες μεθοδολογίες και λογισμικά για επιθεωρήσεις κτιρίων. Αναλυτικότερη παρουσίαση θα γίνει στη συνέχεια της ημερίδας

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ TOBUS ΓΡΑΦΕΙΑ EPIQR ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ INVESTIMMO JOULE II (1998-2000) XENIOS ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ Διάγνωση υπάρχουσας κατάστασης, Εξέλιξη κατάστασης στοιχείων κτιρίου, Ποιότητα Εσωτερικού Περιβάλλοντος, Εξοικονόμηση Ενέργειας, Κόστος επεμβάσεων JOULE II (1996-1998) ALTENER (2002-2003) http://env.meteo.noa.gr/xenios/ GROWTH (2000-2003)

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ για ΑΡΧΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ - ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΚΕΛΥΦΟΣ, Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ ή ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ - ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΚΕΛΥΦΟΣ, Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ & ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ Ενεργειακή Επιθεώρηση & Εκτίμηση της Ενεργειακής Απόδοσης Κατοικιών (2002-2004) www.epa-ed.org EBM-Consult (NL) DBUR (DK) NOA (GR) OTB (NL) OOI (AU) EPA-ED project, ALTENER Programme (4.1030/Z/01-142/2001) D.G. TREN, European Commission www.epa-nr.org Ενεργειακή Επιθεώρηση & Εκτίμηση της Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων του Τριτογενή Τομέα (2005-2007) EBM-Consult (NL) Arsenal (AU) CSTB (FR) ENEA (IT) Fraunhofer (DE) TNO (NL) NOA (GR) OOI (AU) SBI (DK) EPA-NR project, EIE Programme (EIE/04/125/S07.38651) D.G. TREN, European Commission

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ www.epa-ed.org www.epa-nr.org

ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΩΝ & ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ BESTEST & ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ EPA-ED Τέσσερις (4) χώρες Αυστρία, Δανία, Ελλάδα και Ολλανδία, Έξι (6) κτίρια διαφορετικής ηλικίας, μονοκατοικίες και πολυκατοικίες, αντιπροσωπευτικά εθνικών τυπολογιών. EPA-NR Επτά (7) χώρες Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Ιταλία και Ολλανδία Είκοσι τέσσερα (24) κτίρια γραφείων, σχολείων και νοσοκομείων, διαφορετικής ηλικίας, αντιπροσωπευτικά εθνικών τυπολογιών. - Οι διαδικασίες επιθεώρησης, συλλογής πληροφοριών και χρήσης των λογισμικών αξιολογήθηκε με επιτυχία. - Ο απαιτούμενος χρόνος για την επιθεώρηση και την ολοκλήρωση της μελέτης κυμάνθηκε από 2-4 ημέρες στις κατοικίες, και 3-7 ημέρες στα κτίρια του τριτογενή τομέα, ανάλογα με το μέγεθος των κτιρίων και την διαθεσιμότητα των απαιτούμενων πληροφοριών. - Τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν θετικά από τους ιδιοκτήτες - Υλοποιήθηκαν οι βασικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των εθνικών χαρακτηριστικών στις συμμετέχοντες χώρες (πχ διαφορετικές Η/Μ εγκαταστάσεις). www.epa-ed.org www.epa-nr.org

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ - Οι μεθοδολογίες & τα λογισμικά EPA-ED και EPA-NR μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των μηχανικών, μελετητών και εμπειρογνωμόνων, που ασχολούνται με την ενεργειακή επιθεώρηση και μελέτη υφιστάμενων κτιρίων (κατοικιών & τριτογενή τομέα) - Τα αποτελέσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης. - Οι μεθοδολογίες & τα λογισμικά παρέχουν τη δυνατότητα αξιολόγησης προτάσεων εξοικονόμησης ενέργειας, με βάση τη πραγματική κατανάλωση ενέργειας του κτιρίου. - Υπολογισμοί σύμφωνα με τους διαθέσιμους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς. www.epa-ed.org www.epa-nr.org

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ

Επικοινωνία ΣΤΑΔΙΑ Συμφωνητικό (προσοχή στο χρόνο συλλογής δεδομένων) Εισαγωγή Αρχικέςεπαφέςμετονιδιοκτήτη/ υπεύθυνο τεχνικής υπηρεσίας, Κατανόηση κτιρίου και των αναγκών, καθορισμός διαδικασίας (παραδοτέα πχ ΔΕΤΑ ή/και πλήρης ενεργειακή μελέτη, διαθέσιμα στοιχεία), προσβασιμότητα στο κτίριο και στα απαιτούμενα στοιχεία, εμπιστευτικότητα πληροφοριών Συλλογή πληροφοριών Αρχ/κά & Η/Μ Σχέδια(εάν υπάρχουν), τεχνικές περιγραφές, κατανάλωση ενέργειας (πχ λογαριασμοί, BMS), επιθεώρηση (επιβεβαίωση διαθέσιμων πληροφοριών ή συμπλήρωση απαιτούμενων στοιχείων ) Υπολογισμοί Βιβλιοθήκες & τυπικές τιμές Η ακρίβεια του υπολογιστικού εργαλείου επηρεάζεται και από την ακρίβεια των δεδομένων Προσδιορισμός του ΔΕΤΑ και επεμβάσεων Οικονομικά στοιχεία Τεχνική Έκθεση

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ Προσδιορίζεται σε εθνικό επίπεδο ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του: κτιριακού αποθέματος, για τον προσδιορισμό κατάλληλων παραδοχών, υπολογιστικού εργαλείου. 1. Διαχωρισμός του κτιρίου σε ΖΩΝΕΣ 2. Γεωμετρία κτιρίου 3. Στοιχεία κτιρίου 4. Αεροστεγανότητα 5. Ηλιοπροστασία, εμπόδια, κλπ. 6. Εσωτερικά κέρδη (άτομα, μηχανήματα/συσκευές, διαδικασίες) 7. Θέρμανση 8. Ζεστόνερόχρήσης 9. Αερισμός 10. Ψύξη - Αφύγρανση 11. Ύγρανση 12. Φωτισμός 13. Ηλεκτροπαραγωγή από Φ/Β, CHP 14. Συντήρηση & αναγκαίες επεμβάσεις λόγω λειτουργικών προβλημάτων, γήρανσης στοιχείων κτιρίου και Η/Μ εγκαταστάσεων 15. Ανακαινίσεις, επεμβάσεις που ήδη έχουν γίνει 16. Απαιτούμενες επεμβάσεις / προτάσεις Το πρωτόκολλο επιθεώρησης του EPA-NR μπορεί να προσαρμοστεί στις εθνικές απαιτήσεις.

ΠΟΣΟΣΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Η συλλογή των δεδομένων αποτελεί σημαντικό παράγοντα σφάλματος Παραδοχές Επιθεώρηση Παραδοχές vs Υψηλών απαιτήσεων (κόστους και απαιτούμενου χρόνου) μετρήσεις Για παράδειγμα, αεροστεγανότητα, απόδοση λέβητα/καυστήρα, θερμοφυσικές ιδιότητες υλικών. Συλλογή των απαιτούμενων πληροφοριών εισαγωγής (δεδομένων) ανάλογα με το υπολογιστικό εργαλείο.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ Τι γνωρίζουμε για το κτιριακό απόθεμα και την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια?

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ Το 2001 καταγράφηκαν περίπου 4 εκ. κτίρια. 1981-1990 18% 1991-2001 11% <1919 5% 1919-1945 10% 1946-1960 17% Πλήρης μόνωση 10% Ελλιπής μόνωση 20% 1971-1980 19% 1961-1970 20% Χωρίς μόνωση 70% Νοσοκομεία 0.06% Γραφεία & Εμπορικά 2.7% Σχολεία 0.46% Ξενοδοχεία 0.82% Κατοικίες 76.97% Άλλες χρήσεις 18.99% Πηγή: ΕΣΥΕ 2006

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Ο μέσος ρυθμός αύξησης κατανάλωσης ενέργειας 1980-2003 είναι 2,8%. Για τον κτιριακό τομέα πάνω από 7%. 300 250 200 TWh 150 100 50 0 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2003 Year Total Industry Transportation Domestic Bldgs Tertiary Bldgs Πηγή: ΥΠΑΝ 2006

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Προσοχή στην ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος πρέπει να συνεκτιμώνται οι γενικές απαιτήσεις εσωτερικών κλιματικών συνθηκών

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση (πολυκατοικίες) 800 700 600 500 kwh/m 2 400 300 200 100 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 Buildings Κτίρια DENMARK FRANCE HELLAS POLAND SWITZERLAND ΔΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΕΛΛΑΣ ΠΟΛΩΝΙΑ ΕΛΒΕΤΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΩΝ Πηγή: Ο.Ε.Ε.-ΙΕΠΒΑ-ΕΑΑ Πηγή: C.A. Balaras, K. Droutsa, E. Dascalaki, S. Kontoyiannidis, Heating Energy Consumption and Resulting Environmental Impact of European Apartment Buildings, Energy & Buildings, 37, 429-442, (2005).

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση (πολυκατοικίες) 0.20 Normalized (kwh/m 2 HDD) 0.16 0.12 0.08 0.04 0.00 DENMARK FRANCE HELLAS POLAND SWITZERLAND Πηγή: C.A. Balaras, K. Droutsa, E. Dascalaki, S. Kontoyiannidis, Heating Energy Consumption and Resulting Environmental Impact of European Apartment Buildings, Energy & Buildings, 37, 429-442, (2005).

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ - ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Μελέτη για την εκτίμηση του κτιριακού αποθέματος στην Ελλάδα, κατανάλωση ενέργειας, δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας, μείωση εκπομπών ρύπων, εκτίμηση κόστους, ιεράρχιση αποτελεσματικότητας μέτρων, οικονομικά μέτρα Πηγή: ΕΑΑ-ΥΠΕΧΩΔΕ 2003 B/Γ Γ/Δ Μέση ηλεκτρική και θερμική κατανάλωση ενέργειας (2001) Πηγή: C.A. Balaras, A.G. Gaglia, E. Georgopoulou, S. Mirasgedis, Y. Sarafidis, D. P. Lalas, European Residential Buildings and Empirical Assessment of the Hellenic Building Stock, Energy Consumption, Emissions & Potential Energy Savings, Building and Environment, Vol. 42, No 3, p. 1298-1314, 2007.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ - ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Energy Conservation Measures (ECM) 10 11 12 7 9 8 14 6 2 13 5 4 3 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Energy Conservation (TWh) Zone A Zone B Zone C Zone D Πηγή: ΕΑΑ-ΥΠΕΧΩΔΕ 2003 Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας Energy Conservation Measures (ECM s) #1. Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων #13. Ηλιακοί συλλέκτες για ΖΝΧ #3. Αεροστεγάνωση ανοιγμάτων #4. Διπλά υαλοστάσια #5. Συντήρηση κεντρικών θερμάνσεων #14. Ενεργειακοί λαμπτήρες #2. Θερμομόνωση οροφής #6. Αντικατάσταση παλαιών λεβήτων #12. Αντικατάσταση παλαιών κλιματιστικών #8. Θερμοστάτες αντιστάθμισης #9. Θερμοστάτες χώρων #7. Αντικατάσταση παλαιών λεβήτων με λέβητες Φ.Α. #11. Ανεμιστήρες οροφής #10. Εξωτερικός σκιασμός Μείωση εκπομπών CO 2 (kg) 3573.6 2709.7 1712.2 1539.2 951.4 817.3 549.6 438.6 240.9 156.8 146.9 144.0 93 78.2

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ - ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ B Μέση ηλεκτρική και θερμική κατανάλωση ενέργειας (2001) Πηγή: A.G. Gaglia, C.A. Balaras, S. Mirasgedis, E. Georgopoulou, Y. Sarafidis, D.P. Lalas, Empirical Assessment of the Hellenic Non- Residential Building Stock, Energy Consumption, Emissions and Potential Energy Savings, Energy Conversion and Management, Vol. 48, No 4, p. 1160-1175, (2007).

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ - ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ Γραφεία/Εμπορικά Ξενοδοχεία Σχολεία Νοσοκομεία Πηγή: ΕΑΑ-ΥΠΕΧΩΔΕ 2003 Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ECM s) #1. Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων #2. Θερμομόνωση οροφής #3. Διπλά υαλοστάσια #4. Συντήρηση κεντρικών θερμάνσεων #5. Αντικατάσταση παλαιών λεβήτων #6. Αντικατάσταση παλαιών λεβήτων με λέβητες Φ.Α. #7. Θερμοστάτες αντιστάθμισης #8. Θερμοστάτες χώρων #9. Εξωτερικός σκιασμός #10. Ανεμιστήρες οροφής #11. Νυχτερινός αερισμός #12. Ηλιακοί συλλέκτες για ΖΝΧ #13. Ενεργειακοί λαμπτήρες #14. Κεντρικά Συστήματα Διαχείρισης Κιτρίων -BMS Μείωση εκπομπών CO 2 (kg) Γ/Ε Ξ Σ Ν 54.1 48.7 54.0 52.8 10.9 12.0 9.5 10.5 46.9 21.1 21.6 26.6 137.5 59.5 23.4 34.8 49.2 23.1 23.5 29.6 16.4 5.4-18.7 26 5.7 9.0 7.5 18.4 2.6 6.3 5.3 49.6 21.1 21.6 26.6 488.5 292.9 28.3 38.8 53.9 - - - 15.3 133.4 1.5 45.9 713.1 369.0 148.2 106.2 815.1 423.5-59.7

ΕΞΟΡΥΞΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ KAI ΒΑΣH ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ & ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑ DATAMINE http://env.meteo.noa.gr/datamine/

ΕΞΟΡΥΞΗ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΚΤΡΙΩΝ DATAMINE Το DATAMINE έχει σαν στόχο την εξόρυξη / συλλογή πληροφοριών σχετικά με το κτιριακό απόθεμα, μέσα από τα στοιχεία που συγκεντρώνονται κατά την Ενεργειακή Επιθεώρηση & Πιστοποίηση των κτιρίων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η βάση δεδομένων έχει τις εξής δυνατότητες: - Καθοδήγηση του χρήστη για την συλλογή δεδομένων από τα κτίρια. - Διαμόρφωση της βάσης δεδομένων ανάλογα τις ανάγκες του χρήστη. - Ενεργειακή πιστοποίηση του κτιρίου βάσει των ορίων κατανάλωσης που καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο για κάθε κράτος. - Τον έλεγχο και την αξιολόγηση των δεδομένων που συλλέγονται για περαιτέρω αξιοποίηση. http://env.meteo.noa.gr/datamine/

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΕΞΟΡΥΞΗ & ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ευχαριστώ για την προσοχή σας... Κ.Α. ΜΠΑΛΑΡΑΣ, Ph.D. Δρ. Μηχ/γος Μηχ/κος, Διευθυντής Ερευνών ΙΕΠΒΑ costas@meteo.noa.gr Ομάδα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΟΕΕ) www.energycon.org Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) ΕΘΝΙΚΟ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)