ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ (ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Η εκμετάλλευση ακαλλιέργητης γης δε μετατοπίζει την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων προς τα δεξιά. β. Όταν η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή ενός αγαθού είναι ίση µε -0,4 και η ποσοστιαία αύξηση της τιµής (P) του είναι 10%, η ποσοστιαία αύξηση της ζητούµενης ποσότητας (Q D ) του θα είναι 4%. γ. Αν αυξηθεί η τιμή ενός αγαθού Χ, θα μειωθεί η συνολική δαπάνη του συμπληρωματικού αγαθού Ψ. δ. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης αρχίζει να λειτουργεί όταν το μέσο προϊόν είναι ίσο με το οριακό προϊόν. ε. Το κόστος ευκαιρίας ενός αγαθού Χ σε όρους ενός άλλου αγαθού Ψ είναι ίσο με 0,5. Αυτό θα μπορούσε επίσης να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα πως για να παραχθεί μια μονάδα του αγαθού Ψ θυσιάζονται δύο μονάδες του αγαθού Χ. Μονάδες 15 Στις παρακάτω προτάσεις Α2 και Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. 000 Α2. Αν η συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού είναι QD τότε κάθε μείωση της προσφοράς P του θα έχει ως αποτέλεσμα να: α. αυξηθούν η τιμή ισορροπίας του και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. β. μειωθούν η τιμή ισορροπίας του και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. γ. αυξηθεί η τιμή ισορροπίας του και να μείνει σταθερή η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. δ. μειωθεί η τιμή ισορροπίας του και να μείνει σταθερή η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α3. Βάσει του παρακάτω πίνακα προσφοράς Τιμή (P) Προσφερόμενη ποσότητα (Q S ) 50 120 60 145 και γνωρίζοντας πως σε επίπεδο παραγωγής 120 μονάδων προϊόντος το μέσο μεταβλητό κόστος είναι 50 χρηματικές μονάδες τότε το μεταβλητό κόστος της 145 ης μονάδας παραγωγής είναι: α. 2.000 β. 7.500 γ. 6.000 δ. Δε μπορεί να υπολογιστεί με τα υπάρχοντα δεδομένα ΘΕΜΑ Β ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Β1. Το κράτος παρεμβαίνει αρκετές φορές στο μηχανισμό της αγοράς για ορισμένα αγαθά, όταν κρίνει ότι οι τιμές που διαμορφώθηκαν από την προσφορά και τη ζήτηση ζημιώνουν κάποιες κατηγορίες ατόμων. Να αναφέρετε τον σκοπό του κράτους, όταν επιβάλλει σε ορισμένα αγαθά κατώτατες τιμές (μονάδες 5) και να εξηγήσετε, με τη χρήση διαγράμματος, τις συνέπειες, που έχει στην αγορά ενός αγροτικού προϊόντος η επιβολή κατώτατης τιμής (μονάδες 20). ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Γ Μία επιχείρηση που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής απασχολώντας 3 εργαζόμενους παράγει 30 μονάδες προϊόντος (TP) και παρουσιάζει μέσο μεταβλητό κόστος (AVC) ίσο με 36 ευρώ. Με την προσθήκη ενός επιπλέον εργαζόμενου το μέσο προϊόν (AP) μεγιστοποιείται και με την είσοδο στην παραγωγική διαδικασία ενός ακόμα εργαζόμενου το οριακό κόστος (MC) διαμορφώνεται στα 60 ευρώ. Αν γνωρίζετε πως ο μοναδικός μεταβλητός συντελεστής είναι η εργασία: Γ1. Να υπολογίσετε την ποσότητα προϊόντος (TP) που παράγεται, όταν απασχολούνται τέσσερις εργάτες (μονάδες 3) καθώς και το μέσο μεταβλητό κόστος (AVC) (μονάδες 3) στο συγκεκριμένο επίπεδο παραγωγής. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ2. Να υπολογίσετε το μέσο συνολικό κόστος (ΑTC) παραγωγής των 35 μονάδων προϊόντος, όταν το σταθερό κόστος παραγωγής (FC) είναι 490 ευρώ. Γ3. Να κατασκευάσετε τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης (μονάδες 2) καθώς και τον πίνακα αγοραίας προσφοράς (μονάδες 2), όταν υπάρχουν 10 όμοιες επιχειρήσεις. (Σε περίπτωση που θα προκύψουν δεκαδικά αποτελέσματα να χρησιμοποιήσετε μόνο το πρώτο δεκαδικό ψηφίο) Μονάδες 4 Γ4. Αν ο πίνακας της αγοραίας ζήτησης του προϊόντος είναι ο: Τιμή (P) Ζητούμενη ποσότητα (Q D ) 10 530 20 480 30 430 Να βρείτε την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας της αγοράς. Γ5. Αν το εισόδημα των καταναλωτών αυξηθεί από 10.000 σε 11.000 ευρώ, η νέα τιμή ισορροπίας του αγαθού γίνεται 60 ευρώ και η νέα ποσότητα ισορροπίας διαμορφώνεται στις 460 μονάδες. Αν στην αρχική τιμή ισορροπίας η εισοδηματική ελαστικότητα είναι ίση με 4,5 (E Y =4,5) να προσδιοριστεί η αγοραία γραμμική συνάρτησης ζήτησης της νέας καμπύλης ζήτησης. ΘΕΜΑ Δ ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ Στον παρακάτω πίνακα τα δεδομένα αφορούν στην αγορά ενός αγαθού πρώτης ανάγκης του οποίου οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς είναι γραμμικές. Τιμή (Ρ) Συνολική Δαπάνη Καταναλωτών (ΣΔ) Έλλειμμα Πλεόνασμα Z 40 32.000 200 - Λ 80-200 Η ελαστικότητα προσφοράς (Es) του αγαθού καθώς η τιμή μειώνεται από τις 80 στις 40 χρηματικές μονάδες είναι 0,5. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ1. Να βρείτε τις συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς του αγαθού (μονάδες 5) και να υπολογίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας του αγαθού (μονάδες 1). Δ2. Μια μεταβολή των τιμών (αμοιβών) των συντελεστών παραγωγής του αγαθού οδήγησε σε μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς με αποτέλεσμα η νέα τιμή ισορροπίας να διαμορφωθεί στις 95 χρηματικές μονάδες και η νέα ποσότητα ισορροπίας στις 525 μονάδες. α. Να διερευνήσετε αν οι τιμές ( αμοιβές) των συντελεστών παραγωγής του αγαθού αυξήθηκαν ή μειώθηκαν αιτιολογώντας την απάντησή σας. (μονάδες 2) β. Να βρείτε ποια επίπτωση είχε στη συνολική δαπάνη των καταναλωτών η μεταβολή της τιµής ισορροπίας του αγαθού, εξ αιτίας της μεταβολής της προσφοράς του. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 3) (δεν απαιτείται η μετατροπή του κλάσματος σε δεκαδικό αριθμό) γ. Να προσδιορίσετε τη νέα γραμμική συνάρτηση προσφοράς του αγαθού αν γνωρίζετε πως η μεταβολή της τιμής (αμοιβής) των παραγωγικών συντελεστών μετέβαλε την προσφορά κατά 40%. (μονάδες 1) Δ3. Εάν το κράτος επιβάλει ως ανώτατη τιμή (P A ) την αρχική τιμή ισορροπίας, να υπολογίσετε: ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ α. το μέγεθος του ελλείµµατος που εµφανίζεται στην αγορά του αγαθού. (μονάδες 3) β. το μέγιστο δυνατό «καπέλο» που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν οι καταναλωτές. (μονάδες 3) Δ4. Να παραστήσετε γραφικά στο ίδιο διάγραμμα τις συναρτήσεις αγοραίας ζήτησης (Q D ), προσφοράς (Q S1, Q S2 ), τα σημεία ισορροπίας, την ανώτατη τιμή (P A ) και το μέγιστο δυνατό «καπέλο». Μονάδες 3 Δ5. α. Πόσο τοις εκατό (%) πρέπει να μειωθεί η ζήτηση του αγαθού ώστε να εξαλειφθεί το έλλειμμα στην τιμή διατίμησης (P A ) και έτσι να αποφευχθεί το φαινόμενο της «μαύρης αγοράς»; (μονάδες 2) β. Αν τελικά επιτευχθεί αυτή η μείωση της ζήτησης πόσες χρηματικές μονάδες θα είναι το όφελος των καταναλωτών, αν υποθέσουμε πως πριν τη μείωση της ζήτησης, αγόραζαν όλη την περιορισμένη προσφερόμενη ποσότητα στην τιμή της «μαύρης αγοράς»; (μονάδες 2) Μονάδες 4
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράμματα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10:30 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ