1 Λισσαβώνα, Πορτογαλία flep1@mail.telepac.pt Το παρόν κείμενο δημιουργήθηκε από την κοινοπραξία του Δικτύου για την Κοινωνική Ένταξη και Ένταξη στην Αγορά Εργασίας μέσω της Διδασκαλίας Γλωσσών (Network for Social and Market Inclusion through Language Education SMILE). Πρόκειται για μια ανεξάρτητη έκθεση. Δεν αποτελεί κείμενο πολιτικής ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε εθνικό επίπεδο. Το SMILE είναι ένα δίκτυο που δρα σε επίπεδο πρόνοιας, αναζητώντας άμεσα πρακτικές προκειμένου να ξεπεραστούν τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής ένωσης, μέσω της προώθησης επιτυχημένων μοντέλων για την εκμάθηση γλωσσών. Δημοσιεύτηκε το 2016.
2
3 Το Δίκτυο για την Κοινωνική Ένταξη και Ένταξη στην Αγορά Εργασίας μέσω της Διδασκαλίας Γλωσσών (SMILE), το οποίο περιλαμβάνει εταίρους από 15 Ευρωπαϊκές χώρες Βουλγαρία, Κύπρο, Τσεχία, Φινλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ελβετία και Τουρκία στοχεύει να υποστηρίξει τόσο Ευρωπαϊκές όσο και εθνικές πολιτικές στον τομέα εκμάθησης γλωσσών και προώθησης της γλωσσικής ποικιλομορφίας για την αγορά εργασίας και την κοινωνική ένταξη. Αυτός ο βασικός στόχος έχει επιτευχθεί από το δίκτυο του SMILE μέσω μιας δυναμικής διαδικασίας βασισμένης στην έρευνα, στον εντοπισμό και διάδοση επιτυχημένων αποτελεσμάτων για προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας με ιδιαίτερη έμφαση στην εκμάθηση των λιγότερο διαδεδομένων και διδασκόμενων γλωσσών. Το δίκτυο SMILE έχει στόχο να φέρει μαζί οργανισμούς από τον εκπαιδευτικό, εργασιακό και κοινωνικό τομέα και να διερευνήσει ευκαιρίες για την εδραίωση των Λ.Ο.Γ. ώστε να δοθεί ώθηση στην ανταγωνιστικότητα, για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας και την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης. Το έργο στο σύνολό του, αποσκοπεί στην προώθηση των Λ.Ο.Γ. ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ενίσχυση της απασχόλησης και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής, δεδομένης της σημασίας των γλωσσών αυτών για τους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς τομείς στο εσωτερικό της Ευρώπης. Προκειμένου να ενισχυθεί τόσο η ανταγωνιστικότητα όσο και η απασχολησιμότητα και να ενισχυθεί η κοινωνική ένταξη των μειονεκτουσών ομάδων, με τη διερεύνηση δυνατοτήτων συνεργασίας μεταξύ των τομέων της γλωσσικής εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας, το έργο SMILE παρήγαγε μια σειρά από τρία βασικά έγγραφα: Επισκόπηση χώρας για κάθε χώρα που συμμετέχει στο έργο. Περιλαμβάνει επιλογή καλών πρακτικών και μεθοδολογιών για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας και των λιγότερο διαδεδομένων και διδασκόμενων γλωσσών, εστιάζοντας στην πρακτική εφαρμογή σε διαφορετικούς τομείς. Ανάλυση κατάστασης με στόχο να προσφέρει πληροφορίες σχετικά με τις ανάγκες που είναι συναφείς με τις Λ.Ο.Γ. σε συγκεκριμένους τομείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο και λύσεις για την ικανοποίησή τους μέσω μη-παραδοσιακών μεθοδολογιών που εφαρμόζονται για την εκμάθηση γλωσσών μέσα από συγκεκριμένες καταστάσεις. Έκθεση Εισηγήσεων με στόχο να επισημάνει τις απαιτήσεις, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας και των Λ.Ο.Γ. σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Παρέχει συστάσεις για βελτίωση των τρεχουσών στρατηγικών και προτεραιοτήτων στον τομέα της εκμάθησης των Λ.Ο.Γ.
Η έκθεση εισηγήσεων αντικατοπτρίζει τα κύρια συμπεράσματα από τα θεματικά εργαστήρια που έχουν οργανωθεί στα πλαίσια του έργου, έτσι ώστε να σκιαγραφήσει συλλογικά τόσο τις δυνατότητες όσο και τις απειλές σε τέσσερις τομείς αγορά εργασίας, άτομα σε μειονεκτική θέση, συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς και εκπαιδευτικό τομέα οι οποίοι θεωρούνται καθοριστικοί για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας και των Λ.Ο.Γ. Μέσω αυτής της έκθεσης, το δίκτυο SMILE σκοπεύει να παρουσιάσει μια σειρά εισηγήσεων για την ενίσχυση των επικείμενων ευρωπαϊκών πολιτικών για τα θέματα αυτά, γι αυτό και συγκέντρωσε οργανώσεις που ασχολούνται με διαφορετικούς κλάδους και τομείς της οικονομίας και διερεύνησαν από κοινού ευκαιρίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη βελτίωση της απασχολησιμότητας και την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης μέσω της βελτίωσης των γλωσσικών δεξιοτήτων με έμφαση στις Λ.Ο.Γ. Αυτό το έγγραφο είναι συνεπώς αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς έρευνας από κάθε εταίρο του δικτύου SMILE, που επικεντρώθηκε κυρίως στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του, καθώς επίσης και ένα αποτέλεσμα μιας αυτόβουλης διαδικασίας αλληλεπίδρασης μεταξύ των εταίρων με άλλους εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν κατά τη διάρκεια των προαναφερθέντων εργαστηρίων, προκειμένου να περιγράψουν καλύτερα ένα σύνολο έγκυρων εισηγήσεων όσον αφορά την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και των Λ.Ο.Γ. 4 Η εκμάθηση γλώσσας και η προώθησή της είναι σχετικές με τον τομέα των επιχειρήσεων και του εμπορίου, δεδομένου ότι ο τομέας αυτός απαιτεί διαφορετικές γλωσσικές ικανότητες και διαπολιτισμικές δεξιότητες επικοινωνίας για την επίτευξη καλύτερων και πιο αποδοτικών αποτελεσμάτων. Η γλωσσική απαίτηση εδώ είναι εξαιρετικά ευρεία, περιλαμβάνοντας όχι μόνο μια μεγάλη ποικιλία από ευρωπαϊκές γλώσσες (τόσο τις δημοφιλείς όσο και τις Λ.Ο.Γ.), αλλά και γλώσσες στρατηγικής σημασίας για τις Οι ακόλουθες πτυχές, πραγματικότητες και ιδιαιτερότητες αποκαλύπτουν ορισμένες ευκαιρίες για την επιτυχή διευκόλυνση των Λ.Ο.Γ. και την ενίσχυση της μάθησης και την προώθησή τους: Περισσότερες επιχειρήσεις και εμπορικές ευκαιρίες, είτε με την είσοδο σε νέες αγορές, την αξιοποίηση επιχειρηματικών ευκαιρών ή με τη δημιουργία επιχειρηματικών σχέσεων Η ένταξη στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, τόσο των εποχικών όσο και των Εδώ αναφέρονται μερικές προκλήσεις για την προώθηση των Λ.Ο.Γ. σε επίπεδο ΕΕ: Συνειδητοποίηση της ανάγκης για εκπαιδευτικούς Λ.Ο.Γ., όπου μερικές φορές εγείρονται εμπόδια στην προβολή εξειδικευμένων γλωσσών και αγορών Διαχείριση ανεπαρκών οικονομικών πόρων για την
5 επιχειρήσεις, όπως τα κινέζικα, ρωσικά, αραβικά, κ.λπ. Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) είναι ένα σημαντικό πλαίσιο για τις Λ.Ο.Γ., δεδομένου ότι μπορούν και οι δύο να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας από την άποψη των γλωσσικών ικανοτήτων και να συμβάλλουν στην ελεύθερη κυκλοφορία των ειδικευμένων εργαζομένων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Από την άποψη των αναγκών της αγοράς εργασίας, είναι γεγονός ότι οι εργοδότες χρειάζονται και αναζητούν γλωσσικές δεξιότητες, όχι μόνο σε γλώσσες που συνήθως διδάσκονται, αλλά και σε πιο σπάνιες γλώσσες που απαιτούνται για συγκεκριμένες εξειδικευμένες αγορές. Όσον αφορά τις γλώσσες των γειτονικών χωρών, οι γλωσσικές δεξιότητες είναι σημαντικές για επαγγελματικές ομάδες στις παραμεθόριες περιοχές, π.χ. πυροσβέστες, αστυνομικοί και προσωπικό ασθενοφόρων. διασυνοριακών εργαζομένων Η σημασία της γλωσσικής πολυμορφίας ως ένα περιουσιακό στοιχείο για την ανθρώπινη ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη Περισσότερη δημοκρατία στις διαδικασίες οικονομικής ανάπτυξης Βελτίωση δυνατοτήτων εκπαιδευτικών και σχολών ξένων γλωσσών Χωρίς αποκλεισμούς, καινοτόμα και στοχαστική κοινωνία, με καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, κοινωνική ένταξη και καλύτερη πολιτιστική κατανόηση για λύσεις Ενθάρρυνση των εργαζομένων τόσο για κινητικότητα όσο και για σεμινάρια στο εξωτερικό, με σκοπό την παροχή καλύτερων υπηρεσιών, καλύτερων μισθών, περισσότερων επιλογών για την απασχόληση, καθώς και ευκαιριών εκτός συνόρων Ενθάρρυνση οικονομικής αλληλεγγύης, μέσα από την απόκτηση νέων γλωσσικών δεξιοτήτων, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα διευκόλυνσης τόσο για τον μετριασμό της μισαλλοδοξίας και των προκαταλήψεων στο εσωτερικό των τοπικών κοινοτήτων όσο και για πρόσθετη αξία σε βιογραφικό. προώθηση των Λ.Ο.Γ., μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικών και χρηματοοικονομικών δυσχερειών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών Καλύτερη προσαρμογή των εθνικών πολιτικών, η οποία μερικές φορές δεν μπορεί να λαμβάνει δεόντως υπόψη τη σημασία και τις δυνατότητες των Λ.Ο.Γ. στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στην ανάπτυξή τους Ενίσχυση της ζήτησης των Λ.Ο.Γ. στην αγορά εργασίας σε ορισμένες χώρες
6 Σε σχέση με την εκμάθηση γλωσσών για ευάλωτα άτομα και ομάδες, υπάρχει σαφής ζήτηση για εκπαιδευμένους δασκάλους να εργαστούν σε διαπολιτισμικό περιβάλλον. Σε ορισμένες χώρες, υπάρχει επίσης αυξημένη ζήτηση για διδασκαλία μειονεκτούντων ατόμων, καθώς και για πρόσθετη επιμόρφωση ώστε να διδάξουν άτομα με ειδικές ανάγκες. Οι ακόλουθες πτυχές, πραγματικότητες και ιδιαιτερότητες αποκαλύπτουν ορισμένες ευκαιρίες για την επιτυχή διάδοση των Λ.Ο.Γ. και την ενίσχυση της μάθησης και την προώθησή τους: Αντιμετώπιση της πρόσφατης ανθρωπιστικής κρίσης, που οδηγεί σε αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου η εκμάθηση γλωσσών και η πολιτιστική ένταξη στις χώρες υποδοχής είναι ζωτικής σημασίας Εμπλοκή ενσωματωμένων μεταναστών σαν μεσολαβητές και σαν κίνητρο για τους νεοεισερχόμενους Εφαρμογή κατάλληλων μεθόδων για συγκεκριμένες ομάδες Αποτελεσματική χρήση και εφαρμογή καλών πρακτικών Ευκαιρία για νέο-εκπαιδευόμενους εκπαιδευτικούς να εισέλθουν στην αγορά εργασίας Τα τοπικά μέλη της κοινωνίας να μάθουν τις γλώσσες των μεταναστών Διεύρυνση εθνικών πρωτοβουλιών που προορίζονται ειδικά για μετανάστες, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες, προκειμένου να παρακινηθούν πιο ευάλωτες ομάδες να μάθουν ξένες γλώσσες, γενικά, και ιδιαίτερα Λ.Ο.Γ. Προώθηση εθνικών πολιτικών και ικανοτήτων στις χώρες της ΕΕ με μικρή εμπειρία σε υποδοχή μεταναστών Αναβάθμιση επιπέδου πληροφοριών σχετικά με βασικά ζητήματα της χώρας στις γλώσσες των μεταναστών Επέκταση της προσφοράς εκπαιδευμένων δασκάλων για να συνεργαστούν με συγκεκριμένες ομάδες-στόχους Καταπολέμηση ζητημάτων ρατσισμού και ξενοφοβίας
7 Χρήση των γλωσσών των μεταναστών για καλύτερες επιχειρηματικές ευκαιρίες και κατάρτιση, κάτι που θα οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους μετανάστες Συνταξιούχοι ηλικιωμένοι για να διδάξουν, παραμένοντας ενεργοί και κοινωνικοποιημένοι Απαγόρευση στερεοτύπων στις τοπικές κοινωνίες Ενθάρρυνση παροχής κατάλληλων προσεγγίσεων, πηγώνν και προσφορών εκμάθησης γλωσσών. Συμμετοχή ηλικιωμένων ως πιθανή ομάδαστόχου για την εκμάθηση ξένων γλωσσών με σκοπό να ταξιδεύουν και να προωθούν έναν ενεργό τρόπο ζωής Μετανάστες, άτομα με ειδικές ανάγκες και άλλες πιο ευάλωτες ομάδες είναι οι πιο πιθανοί για την εκμάθηση γλωσσών για να εισέλθουν στην αγορά εργασίας Ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των χωρών με μακρά ιστορία σε μεταναστευτικές ροές και των χωρών με πρόσφατη ιστορία. Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας απαιτεί επαγγελματίες και ειδικούς σε διάφορους τομείς που να επικοινωνούν Οι Λ.Ο.Γ. μπορούν να αξιοποιηθούν από τους μετανάστες για να εργαστούν στον τομέα του τουρισμού και της βιομηχανίας Η ανάπτυξη καλύτερων επιχειρηματικών επιδόσεων στους επαγγελματίες
8 αποτελεσματικά σε ξένες γλώσσες. Η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητά τους να διαχειρίζονται γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια, για παράδειγμα, σχετικά με τις γλωσσικές δεξιότητες και ικανότητες σε σχέση με τον επαγγελματικό τους τομέα. Όσον αφορά τον τομέα του τουρισμού, η υψηλή ζήτηση για Λ.Ο.Γ. εντοπίζεται στους ακόλουθους τομείς: Αγροτουρισμό Ξεναγοί και ταξιδιωτικοί πράκτορες Οικολογικό τουρισμό Ειδικές μορφές τουρισμού, όπως ο γαστρονομικός τουρισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός και οινικός τουρισμού. Όσον αφορά άλλους τομείς της οικονομίας όπου η ζήτηση για Λ.Ο.Γ. είναι επίσης εμφανής, αναφέρονται οι ακόλουθες βιομηχανίες: Βιομηχανία υποδημάτων Κατασκευαστικός τομέας Κλωστοϋφαντουργία Τομέας Υγείας Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι ταξιδεύουν περισσότερο και πολλοί από αυτούς ενδιαφέρονται να μάθουν για τον πολιτισμό και τη γλώσσα προορισμού τους Έμφαση στη διδασκαλία των Λ.Ο.Γ. για τους ανέργους με στόχο την αναβάθμιση του επαγγελματικού τους προφίλ, με δεδομένο το γεγονός ότι το εργατικό δυναμικό χρειάζεται νέες δεξιότητες, σε μεγάλο βαθμό λόγω αύξησης της ανεργίας Το γεγονός ότι η γενική προσέγγιση της ΕΕ προωθεί τις γλωσσικές ικανότητες για την αναβάθμιση των επαγγελματικών προφίλ (που εκφράζεται μέσω της στρατηγικής Ευρώπη 2020") Ο τουρισμός και η υγειονομική περίθαλψη είναι ευνοϊκό περιβάλλον για τη διάδοση των Λ.Ο.Γ. Εκμάθηση γλωσσών, πέραν των δημοφιλών, κυρίως των αγγλικών Αντιμετώπιση και αξιοποίηση πολυπολιτισμικών ομάδων στο χώρο εργασίας απαγορεύοντας έτσι θέματα που σχετίζονται με το ρατσισμό Ανάπτυξη καινοτόμων και ελκυστικών προγραμμάτων κατάρτισης και γλωσσικών πόρων Εκπαίδευση εκπαιδευτικών των Λ.Ο.Γ. προκειμένου να εργαστούν σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον Ενθάρρυνση των τουριστών να μάθουν τη γλώσσα προορισμού τους Προώθηση της ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού Για να ξεπεραστούν τα εμπόδια στην κινητικότητα των επαγγελματιών εντός ορισμένων οικονομικών τομέων
9 Σε ένα όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο και διασυνδεδεμένο κόσμο, οι διεθνείς δεξιότητες επικοινωνίας διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο ως προϋπόθεση για μια βαθύτερη ολοκλήρωση κάθε ευρωπαίου πολίτη, είτε από κοινωνική ή επαγγελματική άποψη. Είναι, επομένως, σημαντικό το γεγονός ότι ο εκπαιδευτικός τομέας προσφέρει τις συνθήκες για τους μαθητές να έρθουν σε επαφή από νωρίς με ένα ευρύτερο φάσμα γλωσσών και πολιτισμών. Σε αυτό το πλαίσιο, οι γειτονικές και οι διασυνοριακές γλώσσες, καθώς και η διαπολιτισμική κατανόηση, πρέπει να ενισχυθούν καθώς συμβάλλουν σε μεγαλύτερο σεβασμό και ανοχή. Αυτή η εκπαιδευτική πολιτική προσέγγιση πρέπει να εξασφαλίζεται κατά μήκος όλων των εκπαιδευτικών επιπέδων, είτε στα προσχολικά, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια επίπεδα εκπαίδευσης. Οι ακόλουθες πτυχές, πραγματικότητες και ιδιαιτερότητες αποκαλύπτουν ορισμένες ευκαιρίες για την επιτυχή διάδοση των Λ.Ο.Γ., την ενίσχυση της μάθησης και προώθησή τους: Οι Λ.Ο.Γ. θα πρέπει να εμφανίζονται μεταξύ των εθνικών προτεραιοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία τους για τις κοινωνίες και τις κοινότητες τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο Οι ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης για τους εκπαιδευτικούς Λ.Ο.Γ. πρέπει να είναι εγγυημένες Οι διαδικτυακές πλατφόρμες για αυτόνομη μάθηση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να προωθηθεί ευρέως Προώθηση και υποστήριξη της διγλωσσίας και της πολυγλωσσίας για καλύτερη ενσωμάτωση των μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής Eξεύρεση νέων τρόπων για την ενίσχυση των κινήτρων των μαθητών σε υψηλότερο επίπεδο Γλωσσική στήριξη και κατάρτιση για τους γονείς των παιδιών των μεταναστών Αντιμετώπιση πολιτισμικών διαφορών, ιστορικών και πολιτιστικών υποβάθρων και τα κίνητρα των μαθητών Η προσέγγιση Συνδυασμένης Εκμάθησης Καλύτερη προσαρμογή των περιφερειακών πολιτικών, οι οποίες κάποιες φορές υλοποιούνται σε αντίθεση με τις εθνικές πολιτικές Βελτίωση της ικανότητας των εκπαιδευτικών να διδάξουν Λ.Ο.Γ. (μέθοδοι, προσεγγίσεις, ΤΠΕ, κλπ) Nα αποτραπεί η επικράτηση της μονογλωσσίας στα εκπαιδευτικά συστήματα ορισμένων πολύγλωσσων χωρών και περιφερειών της ΕΕ Να αυξηθεί το επίπεδο των κινήτρων για την εκμάθηση Λ.Ο.Γ. Ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μεταναστών και των εθνοτικών μειονοτικών ομάδων στη γλώσσα της χώρας Να ληφθούν υπόψη οι πολιτισμικές διαφορές, το διαφορετικό ιστορικό υπόβαθρο και τα κίνητρα των μαθητών Να συμβάλει σε καλύτερη και
10 Γνωστικού Αντικειμένου και Γλώσσας (CLIL) θα μπορούσε να δημιουργήσει την ανάγκη για την εκμάθηση γλωσσών στο σχολείο. πιο στενή επικοινωνία μεταξύ όλων των Ευρωπαίων πολιτών, ως βασικός παράγοντας για την πολιτική σταθερότητα στην ΕΕ, με σημαντικές σκέψεις για την οικονομική και κοινωνική δυναμική σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο Αντιμετώπιση των περιορισμών σε πόρους χρηματοδότησης, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια σημαδεύτηκαν από επιβαρυντικές οικονομικές δυσκολίες εντός της ΕΕ.
10 Ακολουθεί μια σειρά εισηγήσεων για τέσσερις τομείς: αγορά εργασίας, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, συγκεκριμένοι οικονομικοί τομείς, τομέας εκπαίδευσης. 1. Χρήση υφιστάμενων μέσων διαπραγμάτευσης σε πολιτικό επίπεδο (κοινωνικός διάλογος) με σκοπό την προώθηση ενεργών πολιτικών στην αγορά εργασίας. Προώθηση συζητήσεων, διαπραγματεύσεων και κοινών δράσεων με τη συμμετοχή αντιπροσωπευτικών οργανώσεων εργοδοτών, εργαζομένων και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Δημόσιοι φορείς, συνδικαλιστικές οργανώσεις και εταιρείες, επόπτες στο χώρο εργασίας 2. Αύξηση και βελτίωση της ροής πληροφοριών σχετικά με τις ανάγκες σε γλωσσικές δεξιότητες στην αγορά εργασίας. Προώθηση συχνών ερευνών για προσδιορισμό των τάσεων στην αγορά ώστε να διασφαλιστεί καλύτερη αντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης για τις γλώσσες. Σύμβουλοι σταδιοδρομίας, εκπαιδευτικοί φορείς σε όλα τα επίπεδα και τις επιχειρήσεις. 3. Καθιέρωση ενός συστήματος που θα εξασφαλίζει τη συστηματική ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Προώθηση ευρωπαϊκών και διεθνών δικτύων, με στόχο τη διάδοση αποδοτικών μεθόδων και επιτυχημένων αποτελεσμάτων με σκοπό τον καλύτερο προσανατολισμό της γλωσσικής κατάρτισης για εργοδότες και άτομα στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Κατάρτιση (ΕΕΚ). Τοπικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, κοινότητες μεταναστών, ΜΚΟ, επιχειρήσεις, συνδικάτα, κ.λπ. 4. Ανάπτυξη εξειδικευμένων ενοτήτων γλωσσικής κατάρτισης και μεθοδολογιών για τους εκπαιδευτές στον τομέα της ΕΕΚ Τόνωση της συνεργασίας εμπλέκοντας τόσο καθηγητές ξένων γλωσσών και καθηγητές άλλων ειδικοτήτων, προκειμένου να προωθηθεί η ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Καθηγητές ξένων γλωσσών, εκπαιδευτές ΕΕΚ και φορείς λήψης αποφάσεων σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
11 5. Επικύρωση και αναγνώριση γλωσσικών δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν μέσω μη τυπικής μάθησης Πιστοποίηση, επίσημη και ανεπίσημη, κεκτημένων γλωσσικών δεξιοτήτων, σε εθνικές πολιτικές και διεθνώς. Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 1. Αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη ζήτηση Λ.Ο.Γ. έχοντας στον ορίζοντα την κοινωνική ένταξη και την απασχολησιμότητα. Αυξήση έρευνας σχετικά με την αναγκαιότητα εκμάθησης της γλώσσας της χώρας υποδοχής, διάδοση πληροφοριών χρησιμοποιώντας πλατφόρμες και εργαλεία επικοινωνίας. Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην εκπαίδευση τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο / κοινωνική ένταξη, καθώς και Ερευνητικά Προγράμματα Χρηματοδότησης, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 2. Δημιουργία ευκαιριών δικτύωσης σε επίπεδο πολιτικής μεταξύ των χωρών με μακρά και πρόσφατη ιστορία μετανάστευσης. 3. Αξιοποίηση και στρατηγική ενσωμάτωση των Λ.Ο.Γ. στα εκπαιδευτικά προγράμματα σε εθνικό επίπεδο, προσφέροντας οικονομική υποστήριξη. Προώθηση της ευρωπαϊκής δικτύωσης για την ανταλλαγή και διάδοση πληροφοριών, καθώς και βέλτιστων πρακτικών που σχετίζονται με επιτυχημένα προγράμματα εκμάθησης γλωσσών για μετανάστες. Δημιουργία και παροχή ευκαιριών τόσο στους μετανάστες, ώστε να μάθουν τη γλώσσα της χώρας υποδοχής, όσο και στους ντόπιους για να μάθουν τη γλώσσα των μεταναστών, σε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων για την ένταξη και εκπαίδευση των μεταναστών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις, Ευρωπαϊκή Ένωση 4. Ανάπτυξη προγραμμάτων επανακατάρτισης για τους καθηγητές ξένων Σχεδιασμός και παράδοση μοντέλων και μαθημάτων κατάρτισης χωρίς αποκλεισμούς και Τοπικές/ περιφερειακές αρχές, εκπαιδευτικά ιδρύματα, σύλλογοι
12 γλωσσών προς μια διδασκαλία και εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς. συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των καθηγητών ξένων γλωσσών. και μειονεκτούντα άτομα/ ομάδες, καθώς και ινστιτούτα γλωσσών. 5. Ανάπτυξη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης σε μειονεκτούσες ομάδες. Διεύρυνση πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης (π.χ. ενημερωτικές συναντήσεις, ημερίδες, κλπ) τόσο για την άμβλυνση των στερεοτύπων όσο και για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της κάθε ομάδας. Τοπικές / περιφερειακές αρχές, ΜΚΟ, σύλλογοι ατόμων από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες 6. Δημιουργία και εφαρμογή της τεχνολογίας των πληροφοριών (ΤΠ) και καινοτόμων εργαλείων για την εκμάθηση γλωσσών ώστε να αντιμετωπιστούν εμπόδια που σχετίζονται με την αναπηρία. Ανάπτυξη της ηλεκτρονικής μάθησης και άλλων βοηθητικών τεχνολογιών προσαρμοσμένων στις ικανότητες του καθενός, δίνοντας ευκαιρίες σε άτομα με ειδικές ανάγκες και σε άλλους χρήστες να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής και να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Εκπαιδευτικοί των Λ.Ο.Γ. Οργανώσεις για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων εκπαίδευσης (πανεπιστήμια, κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα, κλπ) Εταιρείες πληροφορικής. 7. Προώθηση τακτικής ανταλλαγής ορθών πρακτικών και προγραμμάτων σχετικά με το πώς μπορεί να επιτευχθεί η γλωσσική κατάρτιση σε μειονεκτούσες ομάδες. Υποστήριξη της δικτύωσης για τη διάδοση αποδοτικών μεθόδων και επιτυχημένων αποτελεσμάτων με σκοπό την προσαρμογή της γλωσσικής κατάρτισης για την καλύτερη ένταξη συγκεκριμένων ομάδων στόχου που έχουν ειδικές ανάγκες, είτε λόγω οικονομικών, κοινωνικών ή προσωπικών δυσκολιών. Τοπικοί φορείς, ΜΚΟ, ενώσεις ευπαθών κοινωνικών ομάδων, κοινότητες τοπικές και μεταναστών, κ.λπ. Εθελοντές
13 1. Επέκταση της χρήσης της τεχνολογίας των πληροφοριών (ΤΠ) στην εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. που απευθύνονται ειδικά σε επαγγελματίες από διάφορους τομείς της οικονομίας. Διεύρυνση της εφαρμογής εργαλείων πληροφορικής - όπως ψηφιακές πλατφόρμες, πακέταεκπαίδευσης, ηλεκτρονικά παιχνίδια και κινητές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται ευρέως στη διαδικασία μάθησης, ειδικά προσαρμοσμένα ανάλογα με τους διαφορετικούς επαγγελματικούς τομείς. Δάσκαλοι Λ.Ο.Γ. Οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων εκπαίδευσης (πανεπιστήμια, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα, υπουργεία παιδείας) Εταιρίες πληροφορικής 2. Επιμόρφωση των εκπαιδευτών των Λ.Ο.Γ., προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των επαγγελματικών ομάδων, για παράδειγμα, για καλύτερη επικοινωνία με τους μετανάστες γονείς και τα παιδιά τους. Προσαρμογή της εκμάθησης των Λ.Ο.Γ. τόσο στις ανάγκες των επαγγελματικών ομάδων όσο και στις απαιτήσεις της αγοράς. Εκπαιδευτικοί των Λ.Ο.Γ. Οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων (πανεπιστήμια, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα, υπουργεία παιδείας). 3. Προώθηση και εφαρμογή καινοτόμων / πιο ελκυστικών προσεγγίσεων κατάρτισης, μεθοδολογίες και εργαλεία για την εκμάθηση γλωσσών με συγκεκριμένους σκοπούς που σχετίζονται με διάφορους τομείς, όπως υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, τουρισμό, κ.λπ. Ενθάρρυνση της δημιουργίας πηγών και εργαλείων με ειδική ορολογία και εκφράσεις / ενσωμάτωση ενοτήτων στα μαθήματα γλωσσών ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των επαγγελματιών. Επέκταση της χρήσης καινοτόμων μεθόδων μάθησης στην οποία ο εκπαιδευόμενος συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, όπως η μικτή εκπαίδευση και τα Εκπαιδευτικοί των Λ.Ο.Γ. Επαγγελματίες υγείας (νοσοκομεία, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, κέντρα υγείας). Οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων (πανεπιστήμια, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα,
14 εργαλεία ψυχαγωγίας. υπουργεία παιδείας) Εταιρείες, εμπορικά επιμελητήρια και επαγγελματίες. 4. Προώθηση της πολιτιστικής διάστασης της γλώσσας κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Προώθηση της πολιτιστικής διάστασης στη διαδικασία της μάθησης, προκειμένου να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία σε διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον. Δάσκαλοι Λ.Ο.Γ. Οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων εκπαίδευσης (πανεπιστήμια, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα, υπουργεία παιδείας) Οργανώσεις που προωθούν την ποιότητα των γλωσσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5. Εξασφάλιση της διατομεακής ανταλλαγής καλών πρακτικών. Μεγιστοποίηση της διατομεακής ανταλλαγής καλών πρακτικών, έτσι ώστε να δημιουργηθούν αποτελεσματικές μεθοδολογίες, έργα και εργαλεία για την προώθηση των Λ.Ο.Γ. Συμμετέχοντες σε συναφή ευρωπαικά ή εθνικά έργα. Ευρωπαϊκές και εθνικές υπηρεσίες που σχεδιάζουν προγράμματα κατάρτισης. Οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για το σχεδιασμό μεθοδολογιών και εργαλείων (πανεπιστήμια, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά κέντρα, υπουργεία παιδείας).
15 1. Να δοθεί περισσότερη έμφαση σε κυβερνητικό επίπεδο σχετικά με τα κίνητρα για εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. Έμφαση στη σημασία εκμάθησης των Λ.Ο.Γ. ως προστιθέμενη αξία στο βιογραφικό ενός ατόμου και ως έναν τρόπο για να αναβαθμιστεί το προφίλ κάποιου Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην εκπαίδευση σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 2. Διασφάλιση της αναγνώρισης κεκτημένων γλωσσικών δεξιοτήτων. Πιστοποίηση και επικύρωση επίσημα/ ανεπίσημα κεκτημένων γλωσσικών δεξιοτήτων, τόσο στις εθνικές πολιτικές όσο και διεθνώς. Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην εκπαίδευση σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και τοπικές αρχές. 3. Προώθηση και στήριξη της διγλωσσίας στα εκπαιδευτικά συστήματα για την καλύτερη ενσωμάτωση των μη ντόπιων πληθυσμών. Διατήρηση της δίγλωσσης εκπαίδευσης των μεταναστών/ εθνοτικών μειονοτήτων, σε μια προσπάθεια να μετριαστούν τα εμπόδια επικοινωνίας που απορρέουν από την έλλειψη γλωσσικών δεξιοτήτων. Υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην εκπαίδευση, τις τοπικές αρχές, τις σχολικές κοινότητες και ΜΚΟ. 4. Ενθάρρυνση κυβερνήσεων ώστε να εξασφαλίσουν την υποδομή και το κίνητρο για την εκμάθηση γλωσσών, ιδιαίτερα σε σχέση με τους μετανάστες για την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία, αντί της απομόνωσης. Κατά τη διάρκεια των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και υλοποίησης, να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη να παρέχεται τόσο στα παιδιά μεταναστών όσο και στους γονείς τους επιπλέον στήριξη όσον αφορά την εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής, όπως συμπληρωματικά επεξηγηματικά μαθήματα. Τοπικές αρχές, τοπικές κοινότητες και κοινότητες μεταναστών, ΜΚΟ που εργάζονται για την ένταξη των μεταναστών και την εκπαίδευση, την ανάπτυξη της κοινότητας, κ.λπ.
16 5. Ενθάρρυνση των περιφερειακών κυβερνήσεων να προωθήσουν τις περιφερειακές και εθνικές γλώσσες μειονοτήτων. Πρόβλεψη δυνατότητας εκμάθησης και εξάσκησης στις περιφερειακές/ μειονοτικές γλώσσες, π.χ. μέσω επιπλέον δραστηριοτήτων στα προγράμματα σπουδών και άλλων δράσεων τόσο εντός όσο και εκτός των εκπαιδευτικών πλαισίων και περιβαλλόντων. Tοπικές/ περιφερειακές αρχές, ιδρύματα διδασκαλίας γλωσσών, εθνοτικές/περιφερειακές κοινότητες πρόθυμες να προωθήσουν τις γλώσσες και τον πολιτισμό τους, καθώς και ΜΚΟ. 6. Καθιέρωση ενός συστήματος που θα εξασφαλίζει τη συστηματική ανταλλαγή καλών πρακτικών / προγραμμάτων για τη γλωσσική κατάρτιση γονέων, δασκάλων κλπ, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Βελτίωση της διάδοση και ανταλλαγής καλών πρακτικών που προωθούν την αποτελεσματική δικτύωση για μια καλύτερη και πιο συμμετοχική εκπαίδευση που ξεκινά από πρώιμα στάδια. Τοπικούς φορείς λήψης αποφάσεων στον τομέα της εκπαίδευσης, ιδρύματα κατάρτισης εκπαιδευτικών, καθηγητών, σύλλογοι γονέων, κ.λπ. 7. Ενθάρρυνση των κυβερνήσεων να αναζητήσουν νέους τρόπους για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών σε θέματα γλώσσας. Προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών σχετικά με τη γλώσσα και τις πολιτιστικές ταυτότητες, με τη συμμετοχή γονέων, εκπαιδευτικών και μαθητών από διαφορετικές αφετηρίες και υπόβαθρα. Περιπτώσεις όπως οι γλώσσες των Βάσκων και της Καταλονίας στην Ισπανία, οι εθνοτικές συγκρούσεις με βάση τις γλωσσικές διαφορές στην Κεντρική Ευρώπη, κλπ, χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Τοπικές αρχές, ακτιβιστές 8. Να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις ευκαιρίες εκμάθησης γλωσσών σε νηπιαγωγεία, στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση με σκοπό την προώθηση των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση. Δημιουργία ευκαιριών και διάθεση επαρκών πηγών και μεθοδολογιών για να μάθουν τα παιδιά μια δεύτερη γλώσσα σε νεαρή ηλικία, ειδικά τα παιδιά μεταναστών, ως έναν τρόπο για να διευκολυνθεί η ένταξή τους. Νηπιαγωγεία, προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
17 Η έκθεση αυτή περιλαμβάνει οι οποίες μπορούν να αξιολογηθούν από ενδιαφερόμενους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς διαμορφώνει και εφαρμόζει πολιτικά μέσα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της προώθησης της πολυγλωσσίας, της γλωσσικής πολυμορφίας, του διαπολιτισμικού διαλόγου και των Λ.Ο.Γ. Η έκθεση εξετάζει το status quo των τεσσάρων διαστάσεων που αναλύθηκαν, όπου οι Λ.Ο.Γ. μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Επικεντρώνεται επίσης στις ευκαιρίες, αφενός, και στις προκλήσεις, από την άλλη, που μπορεί να χαρακτηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία προώθησης των Λ.Ο.Γ. Όσον αφορά την αγορά εργασίας, συνιστάται να μεγιστοποιηθούν τα διαπραγματευτικά μέσα στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, προκειμένου να διευκολυνθούν ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, καθώς και να αναπτυχθεί η ροή πληροφοριών σχετικά με τις ανάγκες γλωσσικών δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας. Είναι επίσης αναγκαίο να εξασφαλισθεί η συστηματική ανταλλαγή καλών πρακτικών, να δοθεί έμφαση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση για τη διδασκαλία ξένων γλωσσών και να επικυρωθούν γλωσσικές δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω μη τυπικής μάθησης. Όσον αφορά τις μειονεκτούσες ομάδες, εκτός από την ανάγκη να προσδιοριστεί με σαφήνεια το πεδίο εφαρμογής των Λ.Ο.Γ. είναι σημαντικό να επεκταθεί η έρευνα σχετικά με τη ζήτηση των Λ.Ο.Γ. για την απασχολησιμότητα και την κοινωνική ένταξη. Επιπλέον, η δημιουργία ευκαιριών δικτύωσης σε επίπεδο πολιτικής μεταξύ των χωρών με μακρά και πρόσφατη ιστορία μετανάστευσης πρέπει να οδηγήσει σε σημαντικές συνέργιες στον τομέα αυτό, καθώς και να προωθεί - χρηματοδοτεί - την ένταξη των Λ.Ο.Γ. στις εκπαιδευτικές πολιτικές σε εθνικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, αξίζει τον κόπο, όχι μόνο να επιμορφωθούν οι δάσκαλοι για να είναι σε θέση να διδάξουν τα μειονεκτούντα άτομα, αλλά και να υπάρξει ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα μεταναστών, ομάδων με ειδικές ανάγκες και στερεοτύπων μεταξύ των κοινωνιών. Καθώς εστιάζουμε σε συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς, σημαντικές δυνατότητες μπορούν να προκύψουν τόσο από την επέκταση της χρήσης της πληροφορικής στην εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. όσο και από τη διερεύνηση πιο ελκυστικών μεθοδολογιών κατάρτισης και παιδαγωγικών εργαλείων, αλλά και με την κατάρτιση των εκπαιδευτικών των Λ.Ο.Γ. ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες των συγκεκριμένων ομάδων-στόχου. Είναι επίσης σημαντικό να προωθηθεί η πολιτιστική διάσταση της γλώσσας κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας, από τη μία πλευρά, και η διατομεακή ανταλλαγή καλών πρακτικών, από την άλλη. Όσον αφορά τον εκπαιδευτικό τομέα, είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλισθεί η αναγνώριση των κεκτημένων γλωσσικών δεξιοτήτων, καθώς επίσης να προωθηθεί και υποστηριχθεί η διγλωσσία στα εκπαιδευτικά συστήματα για την καλύτερη ενσωμάτωση αυτών που δεν είναι ντόπιοι. Οι συστάσεις αυτές συμβαδίζουν με την ενθάρρυνση των κρατικών και των περιφερειακών κυβερνήσεων για την εξασφάλιση υποδομών και κινήτρων για την εκμάθηση γλωσσών - ειδικά σε σχέση με τους μετανάστες - και για την προστασία τόσο των περιφερειακών όσο και των εθνοτικών μειονοτικών γλωσσών, αναζητώντας νέους τρόπους για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών στον τομέα της γλώσσας. Είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί η συστηματική ανταλλαγή καλών πρακτικών και προγραμμάτων σχετικά με τη γλωσσική κατάρτιση για γονείς, δασκάλους, κλπ, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις, μαζί με το σύνολο των συστάσεων που επισημαίνονται για κάθε μία από τις τέσσερις διαστάσεις παρέμβασης, αγγίζουν μερικά από τα σημαντικότερα ζητήματα που η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη της και οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν επί του παρόντος. Παραδείγματα αυτών των παγκόσμιων πιέσεων είναι τόσο οι διαδικασίες οικονομικής ανάπτυξης που πλήττονται από οικονομικές δυσκολίες - είτε στο δημόσιο, επιχειρηματικό ή ιδιωτικό τομέα όσο και οι κοινωνικές εντάσεις που προκύπτουν από τις δημογραφικές τάσεις που σχετίζονται με τη μετανάστευση. Μέσα σε αυτό το
δύσκολο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και το πλαίσιο της ΕΕ στις μέρες μας, απαιτείται συνέργεια των εσωτερικών δυνάμεων και των δυνατοτήτων κάθε περιοχής, καθώς και του πληθυσμού της και των ειδικών περιουσιακών στοιχείων της (αγορές, γλώσσες, ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, κλπ), ώστε να ξεπεραστούν καλύτερα οι προκλήσεις αυτές, μαζί με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και περιοχές. Επομένως, είναι απαραίτητο να συνοψίσουμε αυτή τη διαδικασία προβληματισμού, τονίζοντας, όχι μόνο τη σημασία της εκμάθησης γλωσσών στο πλαίσιο της απόκτησης δεξιοτήτων επικοινωνίας μέσα σε μια πολύγλωσση και πολυπολιτισμική Ευρώπη, αλλά και την ανάγκη για ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τη γλωσσική και πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης, όπου οι Λ.Ο.Γ. μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο για τον μετριασμό των θεμάτων που απορρέουν από το συγκεκριμένο πλαίσιο που επικρατεί στη ΕΕ τώρα, όπως είναι τα πιο πρόσφατα φαινόμενα μετανάστευσης, καθώς επίσης και οι τάσεις της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και οι επιπτώσεις της για την εκπαίδευση, τις επιχειρήσεις και την παγκόσμια επικοινωνία. 18