ΕΠΕΤΕΙΟΣ Τα 190 χρόνια των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων

ΚΡΗΤΑΙΕΙΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 WWW.WCC.GR ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΡΗΤΩΝ ΕΠΕΤΕΙΟΣ Τα 190 χρόνια των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων ΑΛΛΑΓΗ ΣΚΥΤΑΛΗΣ Ο Μανόλης Βεληβασάκης νέος πρόεδρος του Π.Σ.Κ. ΕΚΔΗΛΩΣΗ Ο Δήμος Μαλεβιζίου τιμά το Π.Σ.Κ. ΒΡΑΝΑΚΗΣ Συνάντηση ακαδημαϊκών ερευνητών - Βρανάκη με πρωτοβουλία του Π.Σ.Κ. ΘΕΜΑ Aπολογισμός απερχόμενου Προεδρείου

ΚΡΗΤΑΙΕΙΣ περιεχόμενα EDITOR S LETTER 3 4 5 7 ΜΗΝΥΜΑ Μήνυμα απερχόμενου προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Με επιτυχία η Γενική Συνέλευση του Π.Σ.Κ. Π.Σ.Κ. Ο Μανόλης Βελησαράκης νέος πρόεδρος του Π.Σ.Κ. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Συνάντηση του Π.Σ.Κ. με τον αρχηγό του ΓΕΝ 5 26 W.C.C. The New Presidium of W.C.C. Visits Rethymnon ΘΕΜΑΤΑ 6 8 10 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Το Π.Σ.Κ. τιμά τους Μακεδονομάχους Κρήτες ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Συνάντηση ακαδημαϊκών ερευνητών- Βρανάκη με πρωτοβουλία του Π.Σ.Κ. ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ Ιστορική αναφορά σε τέσσερις Μάρτυρες 16 Π.Σ.Κ. Απολογισμός απερχόμενου Προέδρου του Π.Σ.Κ 7 8 ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 22 ΣΙΔΝΕΪ H Μαρία Λαγουδάκη νέα Πρόεδρος των Κρητών του Σίδνεϊ 24 ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Μια Κρητικά σε φεστιβάλ της Νέας Υόρκης 28 W.C.C. The World Council of Cretans Honoured Musicians 26 202

ΚΡΗΤΑΙΕΙΣ MHNYMA του ΑΝΤΩΝΗ ΤΣΟΥΡΔΑΛΑΚΗ τ. Προέδρου ΠΣΚ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Αντώνης Τσουρδαλάκης Πρόεδρος (Αυστραλία) Γεώργιος Νεονάκης Αντιπρόεδρος ( Νέα Ζηλανδία ) Μανόλης Σταράκης Γραμματέας ( Αυστραλία ) Μαρία Λαγουδάκη Ταμίας ( Αυστραλία ) Σταύρος Περδίκης Αντιπρόεδρος ( Βέλγιο ) Ξανθίππη Γελασάκης Αντιπρόεδρος ( Αμερική ) Αλεξάνδρα Σαριδάκη Δημ. Σχέσεων & Τύπου (Λουξεμβούργο) Ιπποκράτης Μπελαδάκης Κοσμήτορας ( Αμερική ) Θεόδωρος Μανουσάκης Μέλος (Αμερική ) Δημήτρης Γιανναδάκης Μέλος ( Γερμανία ) Μανόλης Κουγιουμouτζής Μέλος ( Γερμανία ) EΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σταύρος Σημαντήρης (Αμερική) ΜΕΛΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Παγκρητική Ένωση Αμερικής Πανελλήνια Ομοσπονδία Κρητικών Σωματείων Παγκρητική Ομοσπονδία Ευρώπης Κρητική Ομοσπονδία Αυστραλίας & Νέας Ζηλανδίας, Κρητική Ένωση Νότιας Αφρικής ΕΚΔΟΤΗΣ Εκδίδεται από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών. Published by the World Council of Cretans ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ: Για διαφημίσεις επικοινωνήστε με τον Γραμματέα κ. Μανόλη Σταράκη minoan.industries@bigpond.com.au ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΠΑΡΑΓΩΓΗ Σταύρος Μεσσήνης www.messinis-art.com ΕΚΤΥΠΩΣΗ/PRINTING Global Printing Australia ΕΔΡΑ ΚΡΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΓΑΛΛΟΥ Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ. - ΡΕΘΥΜΝΟ ΕΔΡΑ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ - ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ P.O. BOX 4512, ΚΝΟΧ CITY CENTRE VIC 3152 AUSTRALIA EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ T 0061 419 856736 Φ 0061 3 9478 6090 E tony.tsourdalakis@bigpond.com ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ www.wcc.gr H ολοκλήρωση της θητείας μας Αγαπητά Μέλη, Με αυτό το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, ολοκληρώνεται η θητεία μιας ομάδας ανθρώπων οι οποίοι προσέφεραν εθελοντικά τα μέγιστα για να συνεχίσουν αυτό που άρχισαν οι προκάτοχοί μας επίσημα το 2003 και ανεπίσημα πολλά χρόνια πριν. Η ομάδα αυτή, της οποίας είχαμε την τιμή να ηγηθούμε από τη θέση του Προέδρου, έγραψε στην ιστορία του ΠΣΚ, ένα σημαντικό έργο με μοναδικά εργαλεία, την ανιδιοτελή προσφορά για τη Κρήτη, και τον έρωτα στον Πατριωτικό Εθελοντισμό. Έκλεισε μια τριετής θητεία 2011-2014. Οι δρομείς της Ομάδας αυτής, παρέδωσαν τη σκυτάλη σε μια νέα Ομάδα, υπό την ηγεσία του νέου Προέδρου Μανόλη Βεληβασάκη, από την Ομοσπονδία της Αμερικής. Είμαστε σίγουροι ότι θα εργαστούν με ζήλο, μεράκι και υψηλό φρόνιμα Πατριωτισμού, για την επόμενη τριετία. Συγχαίρομε το Νέο Πρόεδρο και τα Μέλη του Νέου Δ/Σ και τους ευχόμαστε καλή δύναμη και επιτυχία στο μεγάλο έργο που ανέλαβαν. Υποσχεθήκαμε και το καταθέτομε και σήμερα εγγράφως, ότι θα παραμείνομε αρωγοί στο έργο τους και συνοδοιπόροι τους, σε ότι μας χρειαστούν. Τελειώνοντας θέλομε σε προσωπικό επίπεδο ευχαριστήσομε το απελθόν Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΣΚ, τους εθελοντές φίλους του ΠΣΚ στην Κρήτη, τους Προέδρους και τα Διοικητικά Συμβούλια των Ομοσπονδιών, την Παγκρήτια Ένωση Μελβούρνης για την στήριξή της προς την Προεδρεία, αλλά και όλους αυτούς που με τον τρόπο τους με στήριξαν κατά την θητεία μας. Ήταν μεγάλη τιμή για μένα, ένα Αυστραλογεννημένο Κρητικόπουλο, «Παιδί Μεταναστών» να υπηρετήσει το Π.Σ.Κ. από τη θέση του Προέδρου και να συνεργαστεί με φιλότιμους Συμπατριώτες για το καλό και την Προβολή της Κρήτης και των «Κρητών Όπου Γής». Το τιμητικό κάλεσμά σας να υπηρετήσομε μέσα από το ΠΣΚ την Πατρίδα μας, έγινε για όλους μας αυτοσκοπός. Για τα αποτελέσματα της προσφοράς μας ζητούμε την επιείκεια σας, και την κρίση της ιστορίας. Με Πατριωτικούς χαιρετισμούς Ο απερχόμενος Πρόεδρος του ΠΣΚ Αντώνης Τσουρδαλάκης ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 3

ΡΕΘΥΜΝΟ Με επιτυχία η Γενική Συνέλευση του Π.Σ.Κ. ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 4 Την Κυριακή 10 Αυγούστου 2014 οι Κρήτες της Ομογένειας βρέθηκαν στο ιστορικό και ηρωικό Μοναστήρι της Ιεράς Μονής Αρκαδίου στους πρόποδες του Ψηλορείτη για να πραγματοποιήσουν την Ετήσια Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητων. Οι αντιπρόσωποι των Κρητών Όπου Γης ήταν παρόντες από την Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Αυστραλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Νότια Αφρική και την Αμερική Την συνέλευση τίμησαν με την παρουσία τους ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος, ο Ηγούμενος της Μονής Αρχιμανδρίτης κ.άνθιμος Καλπάκης, Οι Βουλευτές Χανίων κ. Μανούσος Βολουδάκης και Ρεθύμνης κ. Ιωάννης Κεφαλογιάννης της Νέας Δημοκρατίας, ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης κα. Μαρία Λιονή, ο Δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γεώργιος Μαρινάκης και άλλοι. Η ημέρα άρχισε με εκκλησιασμό και λειτουργία για τα μέλη του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών χοροστατώντας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνης. Κατά τις αρχαιρεσίες της Γενικής Συνέλευσης ο απερχόμενος Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητων κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης έκανε αναφορά στα πεπραγμένα του Διοικητικού Συμβουλίου ενώ έκανε ένα εκτενή απολογισμό της θητείας 2011-2014. Συζητήθηκαν αρκετά ενδιαφέροντα θέματα και πάρθηκαν σοβαρές αποφάσεις για τον οργανισμό. Μετά το γεύμα έγιναν οι εκλογές του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΣΚ για το 2014-2017. Το νέο Προεδρείο που εκλέχτηκε απαρτίζεται από τους: Πρόεδρο: Μανόλη Βεληβασάκη (Αμερική), Αντιπρόεδρο: Kώστα Τραβαγιάκη (Αμερική), Γεν. Γραμματέα: Ιπποκράτη Μπελαδάκη (Αμερική), Ταμία: Νίκο Βερυκάκη (Αμερική), Αντιπρόεδρο Ωκεανίας: Μιχάλη Χουδαλάκη (Αυστραλία), Αντιπρόεδρο Ευρώπης: Σταύρο Περδίκη (Βέλγιο), Κοσμήτορα: Αργυρούλα Παρασύρη (Γερμανία), Δημοσίων Σχέσεων: Ανδρέα Φλιάτουρα (Αυστραλία) και μέλη: Αλεξάνδρα Σαριδάκη (Λουξεμβούργο), Δημήτρη Γιανναδάκη (Γερμανία) και

ΑΜΕΡΙΚΗ MAΝΩΛΗΣ ΒΕΛΗβασΑΚΗΣ: Ο νέος πρόεδρος του Π.Σ.Κ. Ο πολιτικός μηχανικός κ. Μανόλης Βεληβασάκης, τέως πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου, τέως πρόεδρος της Παγκρητικής Ενωσης Αμερικής και ιδρυτικό μέλος του Ελληνο- Αμερικανικού Τεχνικού Επιμελητηρίου είναι ο νέος πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών. Ο Μανόλης Βεληβασάκης γεννήθηκε στο χωριό Καμαριώτης, Ηρακλείου, Κρήτης στους πρόποδες του Ψηλορείτη. Έλαβε δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Ηράκλειο, υπηρέτησε τον Ελληνικό Στρατό και μετά έφυγε για σπουδές στη Νέα Υόρκη, όπου πήρε πτυχίο και μεταπτυχιακό πολιτικού μηχανικού. Με την σύζυγό του Όρσα και τους δυο γιους τους Λευτέρη και Γιώργο ζουν μόνιμα στο Scarsdale της Νέας Υόρκης. Είναι ένας απο τους 8 κύριους μετόχους της διεθνούς μελετητικής εταιρίας Thornton-Tomasetti, που ειδικεύενται σε απαιτητικές σε ύψος κατασκευές, καθώς επίσης στην ανεύρεση των αιτιών που πέφτουν κτήρια απο φυσικές και άλλες καταστροφές. Ανάμεσα στα επιτεύγματά τους, η διάσωση του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης μετά από τους σεισμούς στην Τουρκία το 1999, οπου ενίσχυσαν το κτήριο με ειδική αντισεισμική βάση, οι μελέτες για τα ψηλότερα κτήρια στον κόσμο, των διδύμων πύργων «Πετρόνας» στην Κουάλα Λουμπούρ και του Οικονομικού Κέντρου της Ταϊπέης στην Φορμόζα Κίνας, την αποκατάσταση του Empire State Building της Νεας Υόρκης, του Θόλου του Καπιτωλίου στην Ουάσινγτον, και πιο πρόσφατα την αποκατάσταση του χώρου του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου στην Νέα Υόρκη, μετά από την δολοφονική επίθεση των τρομοκρατών της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Τα τελευταία τρία χρόνια, ο Μανόλης Βεληβασάκης ασχολείται ως επί τω πλείστον με έργα στην Μέση Ανατολή. Αυτό το διάστημα ετοιμάζουν την μελέτη για το υψηλότερο κτήριο στον κόσμο με ύψος 1.001 μέτρα, στην Σαουδική Αραβία. Ο Μανόλης Βεληβασάκης υπηρέτησε καθηγητής Μηχανικής στο New York Institute of Technology, και τώρα εί- Ο κ. Μανόλης Βεληβασάκης ναι καθηγητής στο Institute of Design & Construction. Για τα επιτεύγματα του έχει πάρει διακρίσεις από τους: US Consulting Engineers Council, American Society of Civil Engineers και την Πόλη της Νέας Υόρκης. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας και ο Δήμος Αθηναίων τον τίμησαν με κύπελο και βραβείο, για τις ηγετικές του πρωτοβουλίες στο Ground Zero και το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κων/πόλεως του απέδωσε το οφφίκιον του Άρχοντα Ευταξίας. Ο Μανόλης Βεληβασάκης έχει αναπτύξει εξαιρετικές δραστηριότητες σε διεθνές επίπεδο σαν επιστήμονας, Έλληνας πατριώτης και σαν μέλος της Ομογένειας. Εχει δραστηριοποιηθεί στην Ορθόδοξη Ελληνοαμερικανική κοινότητα της Νέας Υόρκης ως πρόεδρος της ενορίας του Rye, NY, όπου επίσης υπηρέτησε επί σειρά ετών ως πρόεδρος του Ελληνικού Σχολείου της κοινότητας. Στην Παγκρητική Ένωση Αμερικής έχει προσφέρει υπηρεσίες για 30 συνεχή χρόνια. Πρόεδρος της οργάνωσης υπηρέτησε από το 2005-2009. Επίσης υπηρέτησε ως πρόεδρος του συλλόγου Κρητών Νέας Υόρκης «Μίνως», και πρόεδρος του Παγκρητίου Κληροδοτήματος για τα Πανεπιστήμια της Κρήτης. Το Παγκρήτιο Κληροδότημα έχει σημασία εθνικών διαστάσεων, καθώς χρηματοδοτεί έργα στο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μεταξεί αυτών, τον Εκδοτικό Οίκο Πανεπιστημίου Κρήτης και Βοτανικό Πάρκο Κρήτης, καθώς και τα θερινά μαθήματα αλλοδαπών φοιτητών στην Κρήτη στα δυο ΑΕΙ του νησιού. Συμβάλλει έτσι στην διατήρηση της Ελληνικής συνείδησης και των δεσμών με την πατρίδα. Σήμερα, ο Μανόλης Βεληβασάκης συνεχίζει της δραστηριότητες του με θέματα που αφορούν την Ομογένεια για την διατήρηση της Πολiτιστικής μας κληρονομιάς και Ελληνικής γλώσσας καθώς επισης και των Εθνικών μας Θεμάτων. Εκπροσωπώντας την Παγκρητική Ένωση Αμερικής τον Αύγουστο του 2014 παρέλαβε την Προεδρία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών. ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 5

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Το Π.Σ.Κ. τιμά τους Κρήτες Μακεδονομάχους ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 6 Κατά την πρόσφατη επίσκεψη στην πρωτεύουσα του Απόδημου Ελληνισμού στην Θεσσαλονίκη της Μακεδονίας, Ο Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης απέτισε φόρο τιμής στους Κρήτες Μακεδονομάχους. Ο κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης συνοδευόμενος από τον Πρόεδρο της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας κ. Πέτρο Πετρακάκη, τα μέλη του Δ.Σ. κ.κ. Νίκο Γρυλάκη, Αντώνη Ο πρόεδρος του Π.Σ.Κ. τίμησε τους Κρήτες Μακεδονομάχους με κατάθεση στεφανου στον αδριαντα του κρητικου μακεδονομαχου αγωνιστη Ανδρουλάκη και τον Στρατηγό ε.α. κ. Ιωάννη Κόντη τίμησε τους Κρήτες Μακεδονομάχους την Τετάρτη 23 Ιουλίου 2014 και ώρα 11.00 π.μ. με την κατάθεση στεφάνου στον Ανδριάντα του Κρητικού Μακεδονομάχου Αγωνιστή. Στη συνέχεια οι δύο πρόεδροι συζήτησαν θέματα που αφορούν την διάσωση και διάδοση του κρητικού Πολιτισμού σε όλο τον κόσμο, ενώ αναφέρθηκαν και σε μελλοντικά σχέδια των οργανισμών και σε κοινά προγράμματα τα οποία ενδιαφέρουν τα μέλη της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας.

ΑΘΗΝΑ Συνάντηση του Π.Σ.Κ. με τον αρχηγό του Γ.Ε.Ν. Στα πλαίσια των επαφών με κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση μεταξύ του Προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών κ. Αντώνη Τσουρδαλάκη με τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντιναύαρχο κ. Ευάγγελο Αποστολάκη. Στη συνάντηση συζητήθηκαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος αφού στο παρελθόν είχε επισκεφτεί την Μελβούρνη ο Αντιναύαρχος κ. Αποστολάκης για τις εκδηλώσεις της Μάχης της Κρήτης, ενώ αναπτύχθηκαν τα θέματα συμμετοχής των Αυστραλών στην Κρήτη και την Λήμνο το 2015 κατά τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια στην Καλλίπολη. Κατά την συνάντηση, ο Προεδρος του Π.Σ.Κ. κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης παρέδωσε στον Αντιναύαρχο κ. Αποστολάκη το επίσημο σήμα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών. ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 7

ΗΡΑΚΛΕΙΟ Συνάντηση ακαδημαϊκών ερευνητών & Βρανάκη με πρωτοβουλία του ΠΣΚ ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 8 Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η Συνάντηση Ακαδημαϊκών Ερευνητικών Ιδρυμάτων με τον Στιβ Βρανάκη, Διευθυντή Creative Lab Google, την Παρασκευή 25 Ιουλίου στο ΙΤΕ. To Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, επιθυμεί να δημιουργήσει μια πλατφόρμα όχι μόνο προβληματισμού, αλλά και προτάσεων που θα γίνουν δράσεις για την έξοδο από την κρίση, αλλά, κυρίως, που θα δημιουργούν καλύτερες ευκαιρίες για τους νέους Ήταν μια πρωτοβουλία του ΠΣΚ η οποία υλοποιήθηκε δημιουργώντας πλατφόρμες συννενόησης- συνάντησης φορέων με μόνο στόχο τη δημιουργία προοπτικών για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων και δράσεων για το καλό του τόπου και των ανθρώπων του. Το ΠΣΚ ευχαριστεί την Περιφέρεια Κρήτης για την τεράστια σημασία που έδωσε στην πρωτοβουλία αυτή καθώς και για την αγαστή συνεργασία, ιδιαίτερα με τον εκτελεστικό Γραμματέα κ. Νίκο Ραπτάκη. Η συνάντηση αυτή χαρακτηρίστηκε από την υψηλή ποιότητα των συμμετεχόντων την αναφορά τους σε υψηλούς στόχους για την εξέλιξη των ΑΕΙ με σκοπό και την εξυπηρέτηση της οικονομίας και της κοινωνίας του νησιού μας. Το σημαντικότερο όλων ήταν η πρόταση και η ομόθυμη απόφαση να συνεργαστούν όλα τα ιδρύματα μέσα από ένα κοινό προγραμματισμό, αυξάνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα τους. Σημαντική ήταν η παρέμβαση του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρου Αρναουτάκη, ο οποίος δήλωσε ότι με τον συντονισμό των προσπαθειών όλων των Ιδρυμάτων του δίνεται η δυνατότητα μεγαλύτερης και ευκολότερης χρηματοδότησης και αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στο ποσό των 30 εκατομμυρίων ευρώ μέσα από κοινοτικά κονδύλια. Ο Στιβ Βρανάκης, ένας άνθρωπος με βαθιά αισθήματα αγάπης για τον τόπο του, προσέφερε απλόχερα τις εμπειρίες του από τα παγκόσμια δρώμενα στα οποία μετέχει προκειμένου να συνδράμει τα Ακαδημαϊκά/ Ερευνητικά Ιδρύματά μας στη χάραξη μιας νέας πορείας προς το αύριο. Η Περιφέρεια Κρήτης και τα επιστημονικά-ερευνητικά ιδρύματα της Κρήτης θέτουν ως στόχο κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, τη διασύνδεση της έρευνας και καινοτομίας, με την πραγματική οικονομία και την επιχειρηματικότητα, γεγονός που θα συντελέσει στην περαιτέρω ανάπτυξη του τόπου. Με το βλέμμα στραμμένο στους τρόπους εξόδου από την κρίση, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, επιθυμεί να δημιουργήσει μια πλατφόρμα όχι μόνο προβληματισμού, αλλά και προτάσεων που θα γίνουν δράσεις για την έξοδο από την κρίση, αλλά, κυρίως, που θα δημιουργούν καλύτερες ευκαιρίες για τους νέους. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών ευχαριστεί τα Ερευνητικά/Ακαδημαϊκά Ιδρύματα και τα Επιμελητήρια για τη θερμή αποδοχή της πρόσκλησης και την ουσιαστική συμβολή τους σε αυτή την επιστημονική συνάντηση καθώς και το ΙΤΕ που επιπλέον φιλοξένησε την εκδήλωση. Κλείνοντας τη συνάντηση οι παριστάμενοι συμφώνησαν να κατατεθεί σύντομα κοινό σχέδιο δράσης, βασισμένο στο ολιστικό πλάνο του ΙΤΕ, με την υποστήριξη του Περιφερειάρχη Κρήτης. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών ευχαριστεί όλους τους συντελεστές αυτής της συνάντησης και για άλλη μια φορά τη μόνιμη συνεργάτιδά του κα Ελένη Μπρεδάκη- Μαρινέλλη, για τον άψογο συντονισμό της εκδήλωσης. Στη συνέχεια της κλειστής συνεδρίασης πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του ΙΤΕ ανοιχτή εκδήλωση με κύριους ομιλητές τον κ. Στιβ Βρανάκη και τον Πρόεδρο του του Συμβουλίου του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Τσιχριτζή. Την ανοιχτή εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό ο Πρόεδρος του ΠΣΚ κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης, ο οποίος εκδήλωσε την ευχαρίστηση του για την επιτυχία της εκδήλωσης και, αφού ευχαρίστησε τους συντελεστές της, υποσχέθηκε τη συνέχιση της προσπάθειας αυτής κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην πρόθεση του Περιφερειάρχη κ. Αρναουτάκη για

την δημιουργία Γραφείου Αποδήμων στην Περιφέρεια Κρήτης. Η παρουσίαση του κ. Βρανάκη εντυπωσίασε τόσο με τα στοιχεία που περιείχε, όσο και με την όλη σύνθεσή της με οπτικοακουστικές παρουσιάσεις από την Google,ενώ δεν έλειψαν και οι αναφορές του ομιλητή στις προσωπικές εμπειρίες του. Βεβαίως δεν θα μπορούσε να μην μεταδώσει το μήνυμα του πώς η τεχνολογία μπορεί να ενδυναμώσει την δημιουργικότητα. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν και η παρουσίαση του κ. Τσιχριτζή ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στα δεδομένα και τις υπηρεσίες που παρέχονται μέσω εταιριών διαδικτυακής εξυπηρέτησης, ενώ παρουσίασε εντυπωσιακά ποσοτικά μεγέθη για τις εταιρίες αυτές. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πολλά από τα μέλη του ΠΣΚ όπως ο τέως Πρόεδρος του ΠΣΚ κ. Γιώργος Αεράκης, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ευρώπης κ. Γιάννης Επιτροπάκης, η κα Αλεξάνδρα Σαριδάκη, ο κ. Σταύρος Περδίκης, ο τέως πρόεδρος της ΠΕΑ κ. Γιάννης Μανουκαράκης, η κα Έλενα Μανουκαράκη και πολλά μέλη της Νεολαίας της ΠΕΑ. Από τους προσκεκλημένους της εκδήλωσης ξεχώρισαν με την παρουσία τους, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, ο οποίος και έκλεισε την εκδήλωση ευχόμενος προς όλους τους συντελεστές και παριστάμενους, ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου κ. Κώστας Μαμουλάκης, ο εκπρόσωπος του νεοεκλεγέντος Δημάρχου Ηρακλείου κυρίου Λαμπρινού κ. Πέτρος Ινιωτάκης, ο επιχειρηματίας τουριστικός πράκτορας κ. Αντύπας Σηφάκης, ο πρόεδρος των Φίλων του Πανεπιστημίου κ. Μιχάλης Καραταράκης και η Πρόεδρος των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων κα Διονυσία Δασκάλου. Αξιοσημείωτη ήταν η αθρόα προσέλευση Ερευνητών και Σπουδαστών που κατέκλυσαν το Αμφιθέατρο του ΙΤΕ και με παρεμβάσεις και ερωτήσεις τους κατέδειξαν το ενδιαφέρον τους για το θέμα. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών προσβλέπει στη συνέχιση της προσπάθειας αυτής, με γνώμονα πάντα την αναπτυξιακή ώθηση της Κρήτης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας κυρίως για τους νέους. ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 9

ΚΡΗΤΗ Το Π.Σ.Κ. τιμά τους Τέσσερεις Μάρτυρες ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 10 Οι Άγιοι 4 Μάρτυρες γεννήθηκαν και έζησαν στις Μέλαμπες Αγίου Βασιλείου στο πέρασμα του 18ου προς τον 19ο αιώνα. Ήσαν γεωργοί στο επάγγελμα, ενάρετοι, ταπεινοί, με μεγαλειώδη ψυχή και πνεύμα. Ήσαν επίσης έγγαμοι όλοι με παιδιά και προέρχονταν από συγγενικές οικογένειες με επώνυμο Βλατάκης. Ο Μανουήλ και ο Αγγελής ήσαν αδέλφια και γιοι του Γιάννη Βλατάκη. Ο Γεώργιος ήταν γιος του Κωνσταντίνου Βλατάκη και ο Νικόλαος γιος άλλου Γιάννη Βλατάκη. Οι δυο τελευταίοι ήσαν ξαδέλφια μεταξύ τους αλλά και πρώτα ξαδέλφια με τους Μανουήλ και Αγγελή. Οι Άγιοι ήταν Κρυπτοχριστιανοί (κρυφοί χριστιανοί). Ήταν τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Από το 1669 όλη η Κρήτη στέναζε κάτω από τον Τουρκικό ζυγό. Ειδικότερα η περιοχή των Μελάμπων αλλά και οι επαρχίες Αγίου Βασιλείου, Αμαρίου, ως και η Μεσαρά μαστίζονταν από τις ληστρικές επιδρομές των αιμοχαρών Τούρκων της επαρχίας Αμαρίου με έδρα και ορμητήριο το Βαθειακό. Με αυτή την κατάσταση, οι υπόδουλοι κάτοικοι καθημερινά αντιμετώπιζαν τρία πράγματα: Την απειλή της εξαθλίωσης ως το θάνατο, τον εξισλαμισμό ή την διέξοδο του «Κρυπτοχριστιανισμού». Κρυπτοχριστιανοί ήταν λοιπόν και οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες. Φαίνεται κάποιος παππούς των Αγίων μη αντέχοντας αυτή τη ζωή, προχώρησε σε φαινομενικό εξισλαμισμό, τον οποίο ακολούθησαν έπειτα και οι απόγονοί του. Το φαινόμενο του Κρυπτοχριστιανισμού ήταν ένα φαινόμενο γνωστό στην Κρήτη, τον Πόντο την Κύπρο κ.α. «Στις Μέλαμπες όταν περνώ στέκομαι στου κλωνάρη κι από τους Τέσσερις Μάρτυρες θέλω να πάρω χάρη» Η ζωή των 4 Μαρτύρων ως Κρυπτοχριστιανών, σύμφωνα με την γενική τακτική της εκκλησίας μας, τους υποχρέωνε να τελούν τα χριστιανικά τους καθήκοντα (εξομολόγηση, θεία κοινωνία, γάμο, βάπτιση κ.λ.π) κρυφά, με εξαιρετική προσοχή και διακριτικότητα. Οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου, Προφήτη Ηλία, Σωτήρα Χριστού, Αγίου Φανουρίου, που είναι απόμερα εξωκκλήσια των Μελάμπων, κατά την παράδοση ήταν τόποι προσευχής των Αγίων. Ήταν τα μέσα του 1821. Το υπόδουλο Ελληνικό γένος πήρε τη μεγάλη απόφαση να αγωνισθεί για την ελευθερία του. Οι Άγιοι 4 Μάρτυρες πρωτοστάτησαν σ αυτόν τον αγώνα. Η μάχη των Μελαμπιανών στην τοποθεσία Κακό Ρυάκι εναντίων των Τούρκων βρήκε τους 4 Μάρτυρες στην πρώτη γραμμή. Παρόντες και στις άλλες μάχες της Καλής Συκιάς, του Αϊ Γιάννη του Καμένου και πιο ύστερα στο Βαθειακό και στο Μοναστηράκι μαζί με όλα τα παλικάρια των Μελάμπων. Ο ήλιος της ελευθερίας είχε ανατείλει. Τώρα πια προσεύχονται φανερά στον αληθινό Θεό, εξομολογούνται, κοινωνούν, βαπτίζουν χριστιανικά. Δεν είναι πλέον κρυφοί χριστιανοί αλλά φανεροί. Το ηθικό των υπολοίπων χριστιανών, που τους νόμιζαν Τούρκους και τώρα τους βλέπουν αληθινούς χριστιανούς, αναπτερώνεται, γιγαντώνεται. Όλοι μαζί στο μεγάλο όραμα. Τους βοηθούσε και η φυσική θέση του χωριού μα προπαντός η πίστη στο Θεό και το θέλημά του. Ο αγώνας συνεχίστηκε και το 1822 με πολλές δυσκολίες αλλά και πολλές ελπίδες. Στα μέσα του 1822 όμως έφθασαν για ενίσχυση των Τούρκων Αιγυπτιακά στρατεύματα. Οι περιστάσεις έγιναν πολύ δύσκολες, οι δυνάμεις εξαντλήθηκαν και η επανάσταση το 1824 πνίγηκε στο αίμα. Παρά την αποτυχία του μεγάλου στόχου, οι Άγιοι 4 Μάρτυρες αισθάνθηκαν ευτυχείς. Είχαν λυτρωθεί από το μαρτύριο της αποκρυφίας. Τώρα πια είχαν δώσει την ομολογία μπροστά στο θεό και τους ανθρώπους, είχαν δείξει τη πραγματική τους πίστη, την πίστη στο Χριστό. Οι Άγιοι έμεναν μόνιμα πλέον στις Μέλαμπες και με τις οικογένειες τους ζούσαν φανερά ως χριστιανοί. Η απόφαση τους ήταν μεγάλη και σταθερή. Μεγάλη όμως ήταν και η οργή των Τούρκων που την Χριστιανική τους πίστη την θεώρησαν ως προδοσία του Μωάμεθ και προσβολή του Σουλτάνου. Γι αυτό και ο Μεχμέτ Πασάς του Ρεθύμνου που πληροφορήθηκε την προδοσία των 4 Μελαμπιανών οργάνωσε την σύλληψη και τιμωρία τους. Τουρκικό απόσπασμα σταλμένο από τον Πασά ήλθε στις Μέλαμπες και συνάντησε τον πρόεδρο του χωριού Κατεργάρη. Ο Κατεργάρης και η αδελφή του, η οποία ήταν σύζυγος του μάρτυ-

ταν κατά μαρτυρίες έως το 1940. ( Από επιστολή Ιερομόναχου Μιχάλη Σταυριανάκη ) Ο Μεχμέτ Πασάς προσπάθησε στην αρχή να τους αλλαξοπιστήσει υποσχόμενος αξιώματα, τιμές και πλούσια δώρα. Μάταια όμως γιατί οι τέσσερις ήρωες επίμονα αρνήθηκαν κάθε συζήτηση, με την ξεκάθαρη διαβεβαίωση ότι εμείς «Χριστιανοί γεννηθήκαμε και χριστιανοί θέλουμε να αποθάνουμε». Η σταθερή άρνησή τους εξαγρίωσε τον Τούρκο διοικητή και τον έκανε να διατάξει αυστηρή απομόνωση και σκληρά βασανιστήρια, ελπίζοντας ότι έτσι θα έκαμπτε το φρόνημά τους. Τέσσερις μήνες, από τον Ιούλιο ως τον Οκτώβριο, με παντοειδή βασανιστήρια σάπιζαν στη φυλακή οι Άγιοι. Κάθε μέρα τους πρόσφερε και μια σκληρότερη δοκιμασία. Ο Μεχμέτ Πασάς είχε εξαντλήσει όλα τα μέσα και τα κολαστήρια χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η πίστη στο Χριστό των 4 παλικαριών αποδείχθηκε χαλύβδινη και αλύγιστη. Έτσι ο Μεχμέτ Πασάς συγκάλεσε έκτακτο στρατοδικείο για να δικάσει τους μεγάλους εξωμότες και υβριστές. Και η απόφαση ήταν καταδίκη σε θάνατο. Η εκτέλεση ορίστηκε να γίνει στις 28 Οκτωβρίου. Τα πρακτικά της δίκης, που βρίσκονταν στην Νομαρχία Ρεθύμνης, δυστυχώς κάηκαν ολοσχερώς, μαζί με άλλα πολύτιμα γραπτά από τους Γερμανούς κατακτητές μετά το 1940. (Από επιστολή Ιερομόναχου Μιχ. Σταυριανάκη). ρα Νικολάου, έστειλαν τον Μαθιό Κατεργάρη και ειδοποίησε τους Μάρτυρες που κρύβονταν στην τοποθεσία Σαντάλι να κατεβούν στις Μέλαμπες με την υπόσχεση των Τούρκων ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτα. Οι Άγιοι πείσθηκαν και ήλθαν στο χωριό. Οι Τούρκοι τους συνέλαβαν και τους έδεσαν. Ο πρόεδρος διαμαρτυρήθηκε για την αθέτηση της υπόσχεσης, όμως το απόσπασμα με τους Αγίους πήραν το δρόμο για το Ρέθυμνο. Ο μεγάλος αποχωρισμός και τελευταίος αποχαιρετισμός των έντρομων συγγενών και χωριανών των Αγίων έγινε στη θέση Κλωνάρη, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η εκκλησία τους. Ο Αγγελής βλέποντας το βαφτισιμιό του το Σημαντηρογιάννη, τον καλεί να τον βοηθήσει να βγάλει τα στιβάνια του και να τα κρατήσει ως τελευταίο δώρο, γιατί σ αυτόν δεν θα χρειάζονταν πλέον. Όλοι ήξεραν τι επρόκειτο να συμβεί. Η φυλακή και ο θάνατος των Τεσσάρων Μαρτύρων Η συνοδεία έφθασε στο Ρέθυμνο και οι Άγιοι φυλακίστηκαν στις φυλακές που βρίσκονταν στο παλιό Βενετικό λιμάνι του Ρεθύμνου, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το τελωνείο της πόλης. Η φυλακή αυτή και η επιγραφή στην πόρτα της φυλακής που έλεγε «Εδώ φυλάκισαν τους Αγίους 4 Μάρτυρες» σωζό- Την απόφαση την άκουσαν με χριστιανική γαλήνη κι υπερηφάνεια τα 4 παλικάρια, γιατί αξιώνονταν να πάθουν όπως οι παλαιοί μάρτυρες υπέρ Χριστού. Την τελευταία τους νύκτα πέρασαν ήρεμα όπως λέει η παράδοση, που τη διατήρησε έμμετρα ο Μελαμπιανός Γιώργης Αυγουστάκης. Την τιμωρία των 4 Μαρτύρων που πρόδιδαν την πίστη τους σύμφωνα με τις τουρκικές συνήθειες θα έπρεπε να την πληροφορηθούν και να τη δουν όλοι οι Ρεθεμνιώτες για να βεβαιωθούν γι άλλη μια φορά ότι εμπαιγμός του Μωάμεθ σημαίνει θάνατος. Έβγαλαν λοιπόν την παραμονή της εκτέλεσης ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΕΛ. 12 ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 11

ΚΡΗΤΗ Το Π.Σ.Κ. τιμά τους Τέσσερεις Μάρτυρες ΚΡΗΤΑΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 12 ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΣΕΛ. 11 τον βροντόφωνο τελάλη να αναγγείλει το γεγονός. Έτσι τα σοκάκια και οι μαχαλάδες (γειτονιές ) του Ρεθύμνου εκείνη την ημέρα άκουσαν τα ακόλουθα: «Ταϋτέρου τσι δύο ώρες σαμπά ιλέν (αύριο στις 8 το πρωί) θα σφάξουνε στη Μεγάλη Πόρτα τέσσερις γκιαούρηδες (άπιστους). Θα γενούνε κι άλλα μαζλουχάθια (περίεργα) και λογής λογής μασκαραλίκια (αστεία). Οι λαδομαγατζέδες και τα ντουκιάνια (καταστήματα) θά ναι σφαλιχτοί. (κλειστοί) Να ρθουνε ούλοι. Τούρκοι και Ρωμνοί στο σεΐρι (θέαμα)». Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1824 άρχισε η μεγάλη πορεία. Πορεία που ξεκινούσε από τις Τουρκικές φυλακές, περνούσε από τον κεντρικό δρόμο και πλατεία του Ρεθύμνου για να καταλήξει στην Μεγάλη Πόρτα, έξω από τα τείχη της πόλης, ( εκεί που είναι σήμερα κτισμένη η ωραία εκκλησία τους ) στον ανοιχτό χώρο για να συγκεντρωθούν και να δουν πολλοί την τιμωρία. Εκεί άλλωστε εκτελούνταν και θάβονταν, οι καταδικασμένοι σε θάνατο. Εδώ τα 4 παλικάρια άφοβα και με το κεφάλι ψηλά απαντούν στο δήμιο, όταν τους ζήτησε για άλλη μια φορά να αλλαξοπιστήσουν και για να κερδίσουν τη ζωή τους. «Εμείς χριστιανοί γεννηθήκαμε και χριστιανοί θέλομεν αποθάνει». Το σπαθί του δημίου ανεβοκατέβηκε 4 φορές και αποκεφάλισε τους 4 γενναίους, που μέχρι την τελευταία τους αναπνοή επικαλούνταν τον Θεό με το: «Κύριε ελέησον». Το μαρτύριο είχε ολοκληρωθεί. Η λύτρωση βγήκε μέσα από την ομολογία του αίματος. Η αγιότητα φτερούγισε και κάθισε στα Ιερά λείψανα των Νέων Μαρτύρων της Εκκλησίας μας. Οι 4 λαμπάδες που φαίνονταν κάθε βράδυ πάνω στα λείψανα τους, μαρτυρούσαν τη «Μέσα στου ύπνου τα γλυκά θαύμα μεγάλο είδαν τέσσερις Άγγελοι λαμπροί απάνω τους πετούσαν όλοι τους στέφανα χρυσά στα χέρια τους κρατούσαν τους λένε μας έστειλε ο Χριστός να μένουμε μαζί σας αφού για την αγάπη του δίνετε τη ζωή σας» χάρη του Θεού. Αυτή τη χάρη που οι 4 Άγιοι Μάρτυρες έχουν και αποπνέουν μέχρι σήμερα. Τρεις μέρες έμειναν άταφα τα λείψανα των Αγίων που μυροβολούσαν ευωδία μοναδική. Την τέταρτη μέρα μερικοί θαρραλέοι χριστιανοί με επικεφαλής τον Αντώνη Πουρδούνη και το Γεώργιο Λαγό και με τη μεσιτεία του Εμμανουήλ Παπαδάκη, διερμηνέα του Πασά παρέλαβαν τα ιερά λείψανα και με τις πρέπουσες προς Μάρτυρες τιμές τα ενταφίασαν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου εις το χωριό Περβόλια λίγο ανατολικά της πόλης του Ρεθύμνου, η οποία ήταν μετόχι της Μονής Αρκαδίου. Μετά από ένα έτος ο επίσκοπος Ρεθύμνου Ιωαννίκιος ξέθαψε τα άγια λείψανα και τις μεν Ιερές Κάρες (κεφάλια) των Αγίων έφερε εις τον Μητροπολιτικό Ναό Ρεθύμνου τα δε υπόλοιπα φύλαξε εις την Ιερά Μονή Αρκαδίου. Οι οικογένειες των 4 Μαρτύρων Όπως συμβαίνει συνήθως με όλους τους κατακτητές, μετά την ικανοποίηση της ασυδοσίας και βαρβαρότητάς τους, επί των αθώων θυμάτων τους, σειρά παίρνουν στη συνέχεια οι οικογένειες, τα σπίτια και η γενέτειρα τους οι Μέλαμπες. Ως προς τα σπίτια των τεσσάρων Μαρτύρων η παράδοση λέει ότι τα κατεδάφισαν από οργή για την προσβολή. Γι αυτό άλλωστε δε σώζεται κανένα από τα σπίτια των Αγίων. Μας είναι όμως γνωστά τα σημεία του χωριού που ήταν κτισμένα. Ως προς τη γενέτειρά τους, δεν πέρασε πολύς καιρός και έκαψαν για άλλη μια φορά τις Μέλαμπες. Οι οικογένειές τους όμως; Είναι ομολογουμένως δύσκολο να παρακολουθήσουμε την τύχη των οικογενειών όλων των Μαρτύρων. Μπορούμε κατ αρχήν να πούμε ότι, όπως συνήθως ενεργούσαν οι Τούρκοι σε παρόμοιες περιπτώσεις, από τις οικογένειες και συγγενείς του Γεωργίου του Αγγελή, του Εμμανουήλ και του Νικολάου, άλλους θα έσφαξαν και άλλους θα πούλησαν ως σκλάβους στην Κρήτη ή στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Στοιχεία όμως και πληροφορίες για την τύχη της οικογένειας του Μάρτυρα Εμμανουήλ έχομε από το Γεώργιο Μαραγκάκη, από το χωριό Κουσές του νομού Ηρακλείου, τις οποίες άκουσε από τον πατέρα του Γιάννη Μαραγκάκη (1889-1976) ο οποίος ήταν δισέγγονος του Μάρτυρα Εμμανουήλ. Σύμφωνα λοιπόν με τις πληροφορίες του Γιάννη Μαραγκάκη ο Μάρτυρας Εμμανουήλ και η σύζυγος του Αναστασία είχαν 4 παιδιά. Τον Νικόλαο τον Γιάννη την Κρουσταλλένια και άλλο ένα γιο του οποίου το όνομα δεν ήξερε. Μετά τον θάνατο του Μάρτυρα Εμμανουήλ η σύζυγος του Αναστασία και δύο από τα τρία αγόρια βρέθηκαν υπό την προστασία κάποιου Ιταλού εν χηρεία (του οποίου είχε πεθάνει η γυναίκα του) στο Ρέθυμνο. Από αυτά το ένα με-

Ένα από τα σπίτια των Τεσσάρων Μαρτύρων στο χωριό τους Μέλαμπες τοίκησε αργότερα στο Χρωμοναστήρι (χωριό έξω από το Ρέθυμνο) δημιουργώντας οικογένεια με 3 παιδιά. Τον Στυλιανό (μετέπειτα αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο), τη Μαρία και την Αναστασία. Το άλλο παιδί (τσαγκάρης στο επάγγελμα) επανήλθε στις Μέλαμπες και δημιούργησε οικογένεια με ένα παιδί τον Αντώνιο Βλατάκη, μετ έπειτα δικηγόρο στο Ρέθυμνο. Το άλλο αγόρι τον Νικόλαο τον πήρε υπό την προστασία του ένας ισχυρός Τούρκος ο Μοιρολάϊ πασάς στο Τυμπάκι της Μεσαράς όπου μεγάλωσε και έμαθε την τέχνη του μαραγκού. Δεν τον ανάγκασαν να εξισλαμισθεί αλλά έμεινε πιστός χριστιανός. Την Κρουσταλλένια την πήρε κάποιος άλλος Τούρκος αγάς την οποία προόριζε για το χαρέμι του. Την εξισλάμισε και της έδωσε το όνομα Φατμέ. Ο αδελφός της Νικόλαος με την βοήθεια του Μοιρολάϊ πασά ελευθέρωσε την αδελφή του Κρουσταλλένια, η οποία επανήλθε στο χριστιανισμό και απέκτησε ένα παιδί τον Εμμανουήλ που πέθανε κάτω των 30 χρονών. Σε λίγο καιρό πέθανε και η μάνα του Κρουσταλλένια. Ο Νικόλαος αργότερα παντρεύτηκε την Μαρία Κολατσιδάκη από τον Κουσέ Μεσαράς όπου και εγκαταστάθηκε και εξασκούσε το επάγγελμα του μαραγκού. Απέκτησαν 4 παιδιά τα οποία ακουγόταν με το παρατσούκλι Μαραγκάκια (επειδή ο πατέρας τους ήταν μαραγκός) και έτσι τους έμεινε σαν επώνυμο Μαραγκάκης αντί Βλατάκης που ήταν το πραγματικό. Ένα από τα 4 αυτά παιδιά ο Εμμανουήλ, υστερότερα επανήλθε στις Μέλαμπες διατηρώντας μάλιστα το πραγματικό επώνυμο Βλατάκης και το παρατσούκλι Λετζομανώλης (επώνυμο της μητέρας του) όπου και δημιούργησε οικογένεια με 3 παιδιά απόγονοι του οποίου είναι η υπάρχουσα σήμερα στο χωριό Μέλαμπες οικογένεια Μανόλη Βλατάκη ή Λεντζάκη που πέθανε το 2001 σε ηλικία 94 ετών και οι αδελφές του Αναστασία, Βασιλική, Μαρία, Χρυσή και Σοφία. Η κυκλοτερής αυτή οικογενειακή πορεία των απογόνων του Μάρτυρα Εμμανουήλ από και προς τις Μέλαμπες αποτελεί άλλη μια απόδειξη για την γενέτειρα των Αγίων Μαρτύρων, δηλαδή τις Μέλαμπες. Εκκλησίες των Τεσσάρων Μαρτύρων υπάρχουν σήμερα διάσπαρτες σε όλη την Κρήτη, την Αθήνα και την Πελοπόννησο. - ΣωκΡΑΤΗΣ Τσουρδαλάκης Εκπαιδευτικός ΚΡΗΤΑΙΕΣ SEPTEMBER 2014 13