IATPIKH THΣ EPΓAΣIAΣ 30 χρόνια μετά το νόμο πλαίσιο 1568/1985 Δρακόπουλος Βασίλης 1 Γιατρός Εργασίας, Ελληνική Εταιρεία Ιατρικής της Εργασία και Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.)
2
3
4
IATPIKH THΣ EPΓAΣIAΣ ANOXYPΩTH EIΔIKOTHTA Δρακόπουλος Βασίλης 5 Γιατρός Εργασίας, Ελληνική Εταιρεία Ιατρικής της Εργασία και Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.)
«Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» Νόμος 1568 (Φ.Ε.Κ. 177/Α/18-10-1985) Άρθρο 4 Υποχρέωση απασχόλησης γιατρού εργασίας της επιχείρησης Άρθρο 8 Προσόντα γιατρού εργασίας Άρθρο 9 Συμβουλευτικές αρμοδιότητες του γιατρού εργασίας Άρθρο 10 Επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων
«Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» Άρθρο 4 Υποχρέωση απασχόλησης γιατρού εργασίας της επιχείρησης Άρθρο 8 Προσόντα γιατρού εργασίας και βοηθητικού προσωπικού Άρθρο 9 Συμβουλευτικές αρμοδιότητες του γιατρού εργασίας Άρθρο 10 Νόμος 1568 (Φ.Ε.Κ. 177/Α/18-10-1985) Επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων Π.Δ. 294/88 (ΦΕΚ-138 Α') "Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παράγραφος 1 του ν. 1568/1985 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων»"
Καθιέρωση της ιατρικής ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας Π. Δ. 213/86 (ΦΕΚ 87/Α/7-7-86) Άρθρο 1 1. Καθιερώνεται η ιατρική ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας για τη λήψη της οποίας ο χρόνος άσκησης ορίζεται σε τέσσερα (4) χρόνια, Άρθρο 2 1. Φορείς της θεωρητικής εκπαίδευσης είναι η Υγειονομική Σχολή Αθηνών και τα Ιατρικά Τμήματα των Πανεπιστημίων Άρθρο 4 2. Για δύο (2) χρόνια από τη δημοσίευση του παρόντος είναι δυνατή η χορήγηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας, σε γιατρούς οι οποίοι :
Καθιέρωση της ιατρικής ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας Π. Δ. 213/86 (ΦΕΚ 87/Α/7-7-86) Άρθρο 1 1. Η Καθιερώνεται ειδικότητα καθυστερεί η ιατρική ειδικότητα να της ξεκινήσει! Ιατρικής της Εργασίας για τη λήψη της οποίας ο χρόνος άσκησης ορίζεται σε Μεταβατικό τέσσερα (4) χρόνια, στάδιο για την Άρθρο ειδικότητα,1987: 2 σεμινάριο 12 1. μηνών Φορείς της στην θεωρητικής Υγειονομική εκπαίδευσης Σχολή είναι Αθηνών η Υγειονομική (Υ.Σ.Α., Σχολή ΕΣΔΥ, Αθηνών καθ. και Χ. τα Ανδρέου) Ιατρικά Τμήματα το παρακολουθούν των Πανεπιστημίων 14 (ή Άρθρο 17) γιατροί. 4 2. Για δύο (2) χρόνια από τη δημοσίευση του παρόντος είναι δυνατή η χορήγηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας, σε γιατρούς οι οποίοι :
Καθιέρωση της ιατρικής ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας Π. Δ. 213/86 (ΦΕΚ 87/Α/7-7-86) Άρθρο 1 1. Καθιερώνεται Η ειδικότητα η ιατρική ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας για τη λήψη της οποίας καθιερώθηκε ο χρόνος άσκησης.10 χρόνια ορίζεται σε τέσσερα αργότερα, (4) χρόνια, με την προκήρυξη 11 Άρθρο θέσεων 2 ειδικευόμενων από τις 1. Φορείς 25 που της θεωρητικής είχε εισηγηθεί εκπαίδευσης το ΚΕΣΥ είναι η Υγειονομική Σχολή Αθηνών και τα Ιατρικά Με την Τμήματα Υ.Α. Αριθ. των Υ4α/6626 Πανεπιστημίων (ΦΕΚ 102 Β/ Άρθρο 2011) 4 «Σύσταση 55 θέσεων ειδικευομένων 2. Για Ιατρών δύο (2) σε χρόνια Νοσηλευτικά από τη Ιδρύματα δημοσίευση της Χώρας» προστέθηκαν άλλες 12 θέσεις. του παρόντος είναι δυνατή η χορήγηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας, σε γιατρούς οι οποίοι :
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Το 1987 δημιουργείται η «Ελληνική Εταιρία Ιατρικής Εργασίας, Επαγγελματικής και Βιομηχανικής Υγιεινής» (ΕΕΙΕΕΒΥ) και ορίζεται προσωρινή Δ.Ε. Το 1988 γίνονται αρχαιρεσίες και συγκαλείται το πρώτο ΔΣ της ΕΕΙΕΕΒΥ (Πρόεδρος ο Χ. Ανδρέου) Το 2000 με νέο καταστατικό η Εταιρία μετονομάζεται σε «Ελληνική Εταιρία Ιατρικής Εργασίας και Περιβάλλοντος» (ΕΕΙΕΠ)
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Το 1986 γίνεται στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το 1 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Υγεία στο χώρο εργασίας» και συστήνεται επιτροπή για δημιουργία «Εταιρίας Ιατρικής της Εργασίας» Το 1988 και 1989 γίνονται δυο Σεμινάρια στα πλαίσια Προγράμματος συνεχούς Επιμόρφωσης για Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία (1ο Σεμινάριο «Οργανικοί διαλύτες» και «εργονομικός σχεδιασμός της θέσης εργασίας σε ΟΟΑ» και 2ο Σεμινάριο «Εκτίμηση των βλαπτικών παραγόντων για το αναπνευστικό σύστημα στο εργασιακό περιβάλλον» Το 1990 (14 & 15 Δεκεμβρίου) γίνεται Συμπόσιο με θεματολογία: «Πότε ο εργαζόμενος πρέπει να παίρνει σύνταξη; Το καθεστώς των αναπηρικών συντάξεων, των επαγγελματικών παθήσεων και των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων» Το 1991 Σεμινάριο για το «Βιομηχανικό θόρυβο» Το 1991 το 1 Ο Συνέδριο για την «Υγεία στον αγροτικό τομέα» Το 2002 ο Α' Κύκλος Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων Ιατρικής της Εργασίας στο Ε.Κ.Α.
14, 15 Δεκεμβρίου 1990 ΣΥΜΠΟΣΙΟ - Πότε ο εργαζόμενος πρέπει να παίρνει σύνταξη; - Το καθεστώς -των αναπηρικών συντάξεων, -των επαγγελματικών παθήσεων και -των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων
ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ευάγγελος Σωληναραίος (διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής Σισμασνογλείου, δημιούργησε τμήμα Επαγγελματικών Πνευμονοπαθειών) Ιωάννης Μελισσηνός (ανέλαβε το 1960-1961 την οργάνωση και τη διεύθυνση Κέντρου Ερευνών Φυσιολογίας και Παθολογίας της Εργασίας (ΚΕΦΠΕ) στο ΙΚΑ) Βασίλειος Μπάζας (με σημαντική ερευνητική δραστηριότητα, Γ. Γραμματέας και έπειτα Πρόεδρος της «Εταιρείας Βιομηχανικής Υγιεινής») Ο Αλέξανδρος Αγγελής είναι ο πρώτος γιατρός που συνέβαλε καθοριστικά στην εδραίωση της ιατρικής της εργασίας στη χώρα μας, το 1966-1977 ανέλαβε το ΚΕΦΠΕ του ΙΚΑ το οποίο αργότερα μετονομάσθηκε σε Κέντρο Διάγνωσης Ιατρικής της Εργασίας (ΚΔΙΕ). Το 1977 δημιούργησε τον «Τομέα Επαγγελματικής & Βιομηχανικής Υγιεινής» στην Υγειονομική Σχολή Αθηνών και έγινε ο πρώτος Καθηγητής της Έδρας. Ο Χαρίλαος Ανδρέου πρώτος Πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρίας Ιατρικής Εργασίας, Επαγγελματικής και Βιομηχανικής Υγιεινής», Καθηγητής της Έδρας του «Τομέα Επαγγελματικής & Βιομηχανικής Υγιεινής» στην Υγειονομική Σχολή Αθηνών, συνέβαλε και αυτός καθοριστικά μαζί με τον Α. Αγγελή- στην καθιέρωση της ιατρικής της εργασίας στη χώρα μας.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Π. Δ. 213/86 (ΦΕΚ 87/Α/7-7-86) «Καθιέρωση της ιατρικής ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας» Άρθρο 1 1. Καθιερώνεται η ιατρική ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας για τη λήψη της οποίας ο χρόνος άσκησης ορίζεται σε τέσσερα (4) χρόνια, ως εξής: α. 28 μήνες κλινικής άσκησης. β. 12 μήνες θεωρητική κατάρτιση, στους οποίους περιλαμβάνονται: - θεωρητική διδασκαλία, - εργαστηριακή εκπαίδευση, - προετοιμασία διπλωματικής εργασίας, - επισκέψεις στους χώρους εργασίας επιχειρήσεων πρωτογενούς ή δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Άρθρο 2 1. Φορείς της θεωρητικής εκπαίδευσης είναι η Υγειονομική Σχολή Αθηνών και τα Ιατρικά Τμήματα των Πανεπιστημίων που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μετά γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ.. Οι ως άνω φορείς θα πρέπει να υποβάλλουν στο ΚΕ.Σ.Υ. το πρόγραμμα εκπαίδευσης για έγκριση. Με απόφαση του ίδιου Υπουργού είναι δυνατόν να ανατεθεί σε επιτροπή ο συντονισμός της εκπαίδευσης και η επιλογή των διδασκόντων.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας ΝΟΜΟΣ 1568/1985 "Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων" (Φ.Ε.Κ. 177/Α/18-10-1985) Άρθρο 8 Προσόντα γιατρού εργασίας και βοηθητικού προσωπικού 1. Ο γιατρός εργασίας πρέπει να διαθέτει εκτός από την άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος και την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας. Μέχρι την καθιέρωση της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας και την απόκτηση της ειδικότητας από ικανό αριθμό γιατρών, μπορούν να ασκούν το αντικείμενο αυτό, στο επίπεδο της επιχείρησης, οι παρακάτω: α) οι κάτοχοι τίτλου ή πτυχίου ειδικότητας ιατρικής της εργασίας της αλλοδαπής. β) οι γιατροί που έχουν την ειδικότητα της παθολογίας, σύμφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις και έχουν παρακολουθήσει ειδικό σεμινάριο ιατρικής και της εργασίας, σύμφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 13 ή διαθέτουν διετή τουλάχιστον εμπειρία σε επιχείρηση. γ) όσοι έχουν ασκήσει καθήκοντα γιατρού εργασίας στο Υπουργείο Εργασίας για πέντε χρόνια τουλάχιστον και μετά την παραίτηση τους από την υπηρεσία. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει γιατρός µε την παραπάνω ειδικότητα, είναι δυνατό να προσληφθεί γιατρός οποιασδήποτε ειδικότητας.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας ΝΟΜΟΣ 3144/2003 «Κοινωνικός διάλογος για την προώθηση της απασχόλησης και την κοινωνική προστασία και άλλες διατάξεις.» (Φ.Ε.Κ. 111/τ. Α /8.5.2003) Άρθρο 9 Συμπλήρωση διατάξεων του Ν. 1568/1985 "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων" 1. Η παρ. 1 του άρθρου 8 του Ν. 1568/1985 (ΦΕΚ 177 Α') "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων" αντικαθίσταται ως ακολούθως: " 1. Ο ιατρός εργασίας πρέπει να κατέχει και να ασκεί την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας, όπως πιστοποιείται από τον οικείο ιατρικό σύλλογο. Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται ο όρος "ιατρός εργασίας" νοείται εφεξής ο ιατρός που διαθέτει την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας." 2. Κατ' εξαίρεση, τα καθήκοντα του ιατρού εργασίας, όπως αυτά προβλέπονται στο Ν. 1568/1985 (ΦΕΚ 177 Α') "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων" έχουν δικαίωμα να ασκούν: α) Οι ιατροί χωρίς ειδικότητα, οι οποίοι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου έχουν συνάψει συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ιατρού εργασίας με επιχειρήσεις και αποδεικνύουν την άσκηση των καθηκόντων αυτών συνεχώς επί επτά τουλάχιστον έτη. β) Οι ιατροί οι οποίοι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εκτελούν καθήκοντα ιατρού εργασίας χωρίς να κατέχουν ή να ασκούν τον τίτλο της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας, αλλά τίτλο άλλης ειδικότητας.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας ΝΟΜΟΣ 3144/2003 «Κοινωνικός διάλογος για την προώθηση της απασχόλησης και την κοινωνική προστασία και άλλες διατάξεις.» (Φ.Ε.Κ. 111/τ. Α /8.5.2003) Άρθρο 9 Συμπλήρωση διατάξεων του Ν. 1568/1985 "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων" Οι ιατροί των περιπτώσεων α' και β' θα πρέπει μέσα σε πέντε (5) έτη από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου να αποκτήσουν τον τίτλο ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας αφού ολοκληρώσουν τον κύκλο της εκπαίδευσης τους με βάση τις διατάξεις του Π.Δ. 415/1994 "Περί του χρόνου ειδίκευσης ιατρών για απόκτηση ειδικότητας" (ΦΕΚ 236 Α') και του Π.Δ. 213/1986 "Καθιέρωση της ιατρικής ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας" (ΦΕΚ 87 Α') για την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.), καθορίζονται για τους ιατρούς της περίπτωσης β' οι όροι και οι προϋποθέσεις για την απόκτηση της ειδικότητας, τα αντικείμενα και ο τρόπος εκπαίδευσης ανάλογα με την ειδικότητα την οποία ήδη κατέχουν και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Οι ιατροί των περιπτώσεων α' και β' υποχρεούνται να καταθέσουν αίτηση για εκπαίδευση προς απόκτηση της ειδικότητας μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Μετά την πάροδο της πενταετίας δεν επιτρέπεται σε ιατρό που δεν κατέχει τον τίτλο της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας και δεν την ασκεί να εργάζεται και να προσφέρει υπηρεσίες ως ιατρός εργασίας.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας ΝΟΜΟΣ 3762/2009 «Αναδιοργάνωση Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.), ρύθμιση θεμάτων Οργανισμών εποπτευόμενων από το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και άλλες διατάξεις.» (Φ.Ε.Κ. 75/τ. Α /15.5.2009) Άρθρο 12 Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας Η παράγραφος 2 του άρθρου 9 του ν. 3144/2003 (ΦΕΚ 111 Α ), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 29 του ν. 3227/2004 (ΦΕΚ 31 Α ) και το άρθρο 5 του ν. 3667/2008 (ΦΕΚ 114 Α ), αντικαθίσταται ως εξής: «2. Κατ εξαίρεση, τα καθήκοντα του ιατρού εργασίας, όπως αυτά προβλέπονται στο ν. 1568/1985 (ΦΕΚ 177 Α ) «Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων» έχουν δικαίωμα να ασκούν: α) Οι ιατροί χωρίς ειδικότητα, οι οποίοι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου έχουν συνάψει συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ιατρού εργασίας με επιχειρήσεις και αποδεικνύουν την άσκηση των καθηκόντων αυτών συνεχώς επί επτά (7) τουλάχιστον έτη. β) Οι ιατροί, οι οποίοι κατά τη δημοσίευση του παρόντος εκτελούν καθήκοντα ιατρού εργασίας χωρίς να κατέχουν ή να ασκούν τον τίτλο της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας, αλλά τίτλο άλλης ειδικότητας. γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και Οικονομίας και Οικονομικών, η οποία εκδίδεται εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, ο χρόνος και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των αναγκαίων προσόντων για την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας από ιατρούς των περιπτώσεων των εδαφίων α και β της παρούσας, καθώς και για την άσκηση αυτής έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την απόκτηση του ως άνω τίτλου της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας.»
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας Κ. ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ Αριθμ. Υ7α/ΓΠ. οικ. 112498 (6) «Ιατροί Εργασίας Όροι και προϋποθέσεις για την απόκτηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων» (ΦΕΚ Β' 1775/26.8.2009) Οι επιχειρήσεις πρέπει να αναζητούν Ειδικούς Ιατρούς Εργασίας. Σε Νομούς στους οποίους δεν υπάρχουν εγγεγραμμένοι Ειδικοί Ιατροί Εργασίας στους Ιατρικούς Συλλόγους, οι επιχειρήσεις απευθύνονται στους όμορους Νομούς. Σε περίπτωση που δεν εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τους όμορους Νομούς, μετά από βεβαίωση των οικείων Ιατρικών Συλλόγων, αναλαμβάνουν καθήκοντα ιατρού Εργασίας με ετήσιες συμβάσεις ιατροί των περιπτώσεων (β) και (γ). Με την εγγραφή ειδικευμένων Ιατρών Εργασίας στους αντίστοιχους Ιατρικούς συλλόγους, οι ειδικευμένοι Ιατροί Εργασίας αναλαμβάνουν τις θέσεις αυτές. 2. Οι ιατροί της παραγράφου 1 περίπτωση (β) που υποβάλλουν αίτηση προς απόκτηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης οφείλουν να συμπληρώσουν άμεσα τα τμήματα που λείπουν από τη βασική τους ειδικότητα ως υπεράριθμοι και να δώσουν εξετάσεις για την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας (είναι άμισθοι λόγω 2ης ειδικότητας). Οι αιτούντες ιατροί αναλόγως της ειδικότητας που κατέχουν, οφείλουν να συμπληρώσουν τα γνωστικά αντικείμενα της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας, τα οποία δεν είναι κοινά με τη βασική τους ειδικότητα. Οι ανωτέρω ιατροί οφείλουν να συμπληρώσουν τα τμήματα που λείπουν από τη βασική τους ειδικότητα και να δώσουν εξετάσεις για την απόκτηση της ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας εντός των επομένων οκτώ (8) ετών. Όσοι εξ αυτών δεν αποκτήσουν, εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας, την ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας, δεν θα έχουν δικαίωμα άσκησης καθηκόντων Ιατρού Εργασίας.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 3850 «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» (ΦΕΚ A' 84/2.6.2010) Άρθρο 16 Προσόντα ιατρού εργασίας και βοηθητικού προσωπικού 1. Ο ιατρός εργασίας πρέπει να κατέχει και να ασκεί την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας, όπως πιστοποιείται από τον οικείο ιατρικό σύλλογο. 2. Κατ εξαίρεση, τα καθήκοντα του ιατρού εργασίας, όπως αυτά προβλέπονται στον παρόντα κώδικα, έχουν δικαίωμα να ασκούν: α) Οι ιατροί χωρίς ειδικότητα, οι οποίοι στις 15.5.2009 είχαν συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ιατρού εργασίας με επιχειρήσεις και αποδεικνύουν την άσκηση των καθηκόντων αυτών συνεχώς επί επτά τουλάχιστον έτη. β) Οι ιατροί οι οποίοι στις 15.5.2009 εκτελούσαν καθήκοντα ιατρού εργασίας χωρίς να κατέχουν ή να ασκούν τον τίτλο της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας, αλλά τίτλο άλλης ειδικότητας. 2.Α. α) Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης συγκροτείται Ειδικός Κατάλογος στον οποίο εγγράφονται οι ιατροί της παραγράφου 2. Στα δικαιολογητικά που κατατίθενται στην αρμόδια υπηρεσία περιλαμβάνεται απαραιτήτως βεβαίωση εγγραφής στον ιατρικό σύλλογο στον οποίο είναι εγγεγραμμένοι. β) Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος σύνταξης του Ειδικού Καταλόγου, η αρμόδια υπηρεσία για τη συγκρότηση και την τήρησή του, οι ειδικότερες προϋποθέσεις, οι προθεσμίες και ο τρόπος υποβολής των αιτήσεων για την εγγραφή των ιατρών σε αυτόν, ο τρόπος τήρησής του και κάθε άλλο σχετικό θέμα που αφορά σε αυτόν.
Δικαίωμα άσκησης καθηκόντων ιατρού εργασίας NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 170/5.8.2011) Άρθρο 29 Ρυθμίσεις για ιατρούς εργασίας 1. Στο άρθρο 7 του ν. 3418/2005 (Α 287) προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής: «5. Επιτρέπεται η προσφορά ιατρικών υπηρεσιών από ιατρούς με την ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας, στην περιφέρεια άλλων ιατρικών συλλόγων χωρίς άδεια των συλλόγων αυτών.» 2. Μετά την παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 3850/2010 (Α 84) προστίθεται παράγραφος 2Α ως εξής: «2.Α. α) Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης συγκροτείται Ειδικός Κατάλογος στον οποίο εγγράφονται οι ιατροί της παραγράφου 2. Στα δικαιολογητικά που κατατίθενται στην αρμόδια υπηρεσία περιλαμβάνεται απαραιτήτως βεβαίωση εγγραφής στον ιατρικό σύλλογο στον οποίο είναι εγγεγραμμένοι. β) Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος σύνταξης του Ειδικού Καταλόγου, η αρμόδια υπηρεσία για τη συγκρότηση και την τήρησή του, οι ειδικότερες προϋποθέσεις, οι προθεσμίες και ο τρόπος υποβολής των αιτήσεων για την εγγραφή των ιατρών σε αυτόν, ο τρόπος τήρησής του και κάθε άλλο σχετικό θέμα που αφορά σε αυτόν. γ) Ιατρός που περιλαμβάνεται στον Ειδικό Κατάλογο της περίπτωσης α μπορεί να ασκεί καθήκοντα ιατρού εργασίας μόνο στην περιφέρεια του ιατρικού συλλόγου στον οποίο είναι εγγεγραμμένος και εφόσον λάβει βεβαίωση του συλλόγου αυτού ότι δεν υπάρχει ή δεν είναι διαθέσιμος ιατρός με την ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας στην περιφέρεια αυτή.»
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Έχει λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης ειδικών ιατρών εργασίας που υπήρχε το 1985; Έχει βελτιωθεί η εκπαίδευση των ειδικευόμενων ιατρών εργασίας; Έχουν δημιουργηθεί οι αναγκαίες υποδομές που προάγουν μια ιατρική ειδικότητα στο υπουργείο Παιδείας (πανεπιστημιακές έδρες), στο υπουργείο Υγείας (δομές και υπηρεσίες πρόληψης και προαγωγής της εργασιακής υγείας στα πλαίσια της Δημόσιας υγείας) και στο Υπουργείο Εργασίας (αντίστοιχες δομές); Έχει λυθεί το πρόβλημα της επαγγελματικής αποκατάστασης (εύρεσης εργασίας) των ιατρών που ειδικεύονται στην ιατρική της εργασίας, ως κίνητρο για την προσέλκυση νέων γιατρών σε αυτή την ειδικότητα; Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα, αλλά και σε πολλά άλλα που μας αφορούν ως ειδικότητα, είναι ένα μεγάλο ΌΧΙ!
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Βέβαια για να λυθούν όλα αυτά τα προβλήματα, πρέπει να δούμε την ειδικότητά μας, όχι αποσπασματικά, αλλά μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο που αφορά την Υγεία και Ασφάλεια των εργαζομένων. Οι προτάσεις μας πρέπει να εντάσσονται μέσα στις γενικότερες προτάσεις για την πρόληψη και προαγωγή της Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 Ο απολογισμός 30 χρόνια μετά τον νόμο πλαίσιο (Ν. 1568/85) «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» είναι πενιχρός. Το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία που αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός συστήματος και ενός πλέγματος προστασίας και πρόληψης της επαγγελματικής νοσηρότητας δεν λειτούργησε ποτέ. Το συνδικαλιστικό κίνημα δεν ανέδειξε τα ζητήματα αυτά και δεν συνειδητοποίησε πως η ζωή και η υγεία των εργαζομένων δεν αναπληρώνεται και δεν αποζημιώνεται με οποιοδήποτε οικονομικό τίμημα. Δεν μερίμνησε όσο θα έπρεπε, για την εκλογή των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία «Επιτροπών Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων» στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 Μέσα σε αυτό το αλαλούμ φύτρωσαν, από την αρχή ομολογουμένως και ίσως και με την κατάλληλη υποστήριξη, τα «άνθη» της πρόληψης και προαγωγής της υγείας των εργαζομένων. Δημιουργήθηκε η ανάλογη νομοθεσία, η οποία παρεμπιπτόντως, σχεδόν δεν προβλέπει επιπτώσεις για τη μη τήρησή της, και ξεφύτρωσαν παντού οι Υπηρεσίες ενοικίασης ειδικών επιστημόνων (γιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας) στις επιχειρήσεις. Οι Υπηρεσίες αυτές έχουν αναλάβει την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων, με τις ικανότατες δημόσιες σχέσεις τους, αλλά και με τα ανταγωνιστικά (σε ποιους άραγε;) οικονομικά πακέτα στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς επιχειρήσεων και οργανισμών.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1. Έχουν βελτιωθεί μέχρι σήμερα οι συνθήκες υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στους χώρους εργασίας; Η απάντηση είναι δύσκολη. Μια σαφή εικόνα θα μπορούσαμε να έχουμε από τα στοιχεία των επαγγελματικών ασθενειών και των εργατικών ατυχημάτων. Αξιόπιστα στοιχεία δεν υπάρχουν, τα εργατικά ατυχήματα υποκαταγράφονται, τα δε επαγγελματικά νοσήματα ουσιαστικά δεν καταγράφονται (4-5 ανά έτος). Στον ιδιωτικό τομέα, στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων η παροχή υπηρεσιών Υγείας και Ασφάλειας στους/στις εργαζόμενους/ες είναι τυπική και υποτυπώδης. Σημαντικές πτυχές της όπως η εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου είναι ανύπαρκτη ή αντιγραφές υποκειμενικών εκτιμήσεων. Στον Δημόσιο Τομέα, αν εξαιρεθούν οι περισσότεροι Δήμοι και οι παλιές ΔΕΚΟ, η Νομοθεσία για την Υγεία και Ασφάλεια της εργασίας αγνοείται. Το ίδιο το Υπουργείο Εργασίας, όπως μάλλον και το σύνολο των Υπουργείων δεν διαθέτουν καμία υποδομή για την παροχή υπηρεσιών Υγείας και Ασφάλειας της εργασίας στους/στις εργαζομένους/ες τους.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2. Οι εργοδότες παίρνουν μέτρα για την βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και την πρόληψη και προαγωγή της εργασιακής υγείας; Η εικόνα είναι ασαφής. Δεν υπάρχουν κίνητρα για την λήψη μέτρων. Είτε πάρουν μέτρα είτε όχι δεν έχουν καμία επίπτωση. Έτσι αρκούνται στην τυπική κάλυψη των νομοθετικών τους υποχρεώσεων. Η κάλυψη αυτών των τυπικών υποχρεώσεων γίνεται με την παροχή «εξειδικευμένων» και νομοθετικά καθορισμένων επιστημονικών και τεχνικών υπηρεσιών από ειδικούς ελευθεροεπαγγελματίες επιστήμονες ή από τις ιδιωτικές Εταιρίες (Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης, Εσωτερικές [ΕΣΥΠΠ] και Εξωτερικές [ΕΞΥΠΠ]) που υπενοικιάζουν τους εν λόγω επιστήμονες στις επιχειρήσεις ή στις Υπηρεσίες. Σε ότι αφορά τις Εσωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΣΥΠΠ), η νομοθεσία παραβιάζεται συστηματικά. Εκτός από 1-2 παλιές ΔΕΚΟ, σε καμία ιδιωτική επιχείρηση ή Δημόσια Υπηρεσία, που είναι υποχρεωμένη σύμφωνα με τη Νομοθεσία να δημιουργήσει ΕΣΥΠΠ, δεν έχει συσταθεί.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2. Οι εργοδότες παίρνουν μέτρα για την βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και την πρόληψη και προαγωγή της εργασιακής υγείας; Οι υπάρχουσες εξωτερικές υπηρεσίες προστασίας και πρόληψης λειτουργούν κατά βάση με τους κανόνες της αγοράς επιδίωξη του κέρδους με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Γι αυτό το λόγο προτιμούνται από τους εργοδότες και η παρέμβασή τους τις περισσότερες φορές είναι τυπική και όχι ουσιαστική, για να μην προκαλέσει έξοδα στον εργοδότη. Αντίστοιχη είναι σε μεγάλο βαθμό και η λειτουργία της πρόληψης μέσω των γιατρών εργασίας και των τεχνικών ασφαλείας. Όμως υπάρχουν και πολλά άλλα προβλήματα που έχουν να κάνουν με την έλλειψη ή την ανεπάρκεια της εκπαίδευσης των τεχνικών ασφαλείας και την απασχόληση γιατρών κάθε ειδικότητας (με πλήρη έλλειψη εκπαίδευσης) αντί των ειδικευμένων γιατρών εργασίας. Έτσι συνήθως η «πρόληψη» περιορίζεται σε τυπικές επισκέψεις, κοινότοπες παρατηρήσεις και συνταγογράφηση για τους/τις εργαζόμενους/ες. Οι κίνδυνοι που οφείλονται στην άσκηση της εργασιακής δραστηριότητας περνούν απαρατήρητοι (είτε για λόγους επιστημονικής άγνοιας είτε για να μην χαλάσουν οι σχέσεις με τον εργοδότη) και συνεπώς δεν αντιμετωπίζονται.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3. Η Πολιτεία προστατεύει την υγεία των εργαζομένων; Το θεσμικό πλαίσιο είναι κατακερματισμένο, ανεπαρκές και με υποστελεχωμένες τις ελάχιστες δομές του, ουσιαστικά ανύπαρκτο. Με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, την άγνοια και την υστέρηση των συνδικαλιστικών ηγεσιών των εργαζομένων και την αδιαφορία των εργοδοτών για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, ποτέ δεν δημιουργήθηκε και φυσικά δεν λειτούργησε ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΣΥΑΕ). Παρόλο που η πρόληψη και προαγωγή της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων έχει και τεράστιες οικονομικές διαστάσεις. Το κόστος της επαγγελματικής νοσηρότητας υπολογίζεται γύρω στο 4% του ΑΕΠ από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO)! Το ΕΣΥΑΕ (στις αναπτυγμένες χώρες) λειτουργεί πάνω σε τρείς βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας είναι η παραγωγή πολιτικών, νομοθεσίας και κανόνων λειτουργίας, ο δεύτερος πυλώνας είναι η δημιουργία υποστηρικτικών δομών και ο τρίτος πυλώνας είναι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η Πολιτεία προστατεύει την υγεία των εργαζομένων; 3.Α Ο πρώτος πυλώνας (παραγωγή πολιτικών, νομοθεσίας και κανόνων λειτουργίας) βρίσκεται υπό την ευθύνη της Πολιτείας (Υπουργεία Εργασίας, Υγείας, Ανάπτυξης- Εσωτερικών και Παιδείας) και υποστηρίζεται από Επιστημονικούς Φορείς εργαζομένων, εργοδοτών και ειδικών επιστημόνων με σχετικό αντικείμενο. Ο πυλώνας αυτός στη χώρα μας σήμερα στηρίζεται αποκλειστικά στην υποβαθμισμένη (από Γενική Διεύθυνση) και υποστελεχωμένη Διεύθυνση Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία του Υπουργείου εργασίας, χωρίς καμία συμμετοχή των υπολοίπων Υπουργείων και χωρίς τη συνδρομή των Επιστημονικών Φορέων. Το ΣΥΑΕ στο Υπουργείο Εργασίας δεν λειτούργησε ποτέ εποικοδομητικά και μάλλον συντηρητικό και ανασταλτικό ρόλο έχει διαδραματίσει και μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη για μελλοντικές αλλαγές. 3.Β Ο δεύτερος πυλώνας (των υποστηρικτικών δομών) απουσιάζει παντελώς στη χώρα μας. Καμία τέτοια δομή δεν υπάρχει στα Υπουργεία Εργασίας, Υγείας, Ανάπτυξης- Εσωτερικών και Παιδείας.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3. Η Πολιτεία προστατεύει την υγεία των εργαζομένων; Ο τρίτος πυλώνας (των ελεγκτικών μηχανισμών) αποτελείται από το ΣΕΠΕ. Οι ελεγκτικές του δραστηριότητες είναι περιορισμένες λόγω υποστελέχωσης και έλλειψης τεχνικής υποστήριξης των ελέγχων. Δεν είναι σε θέση να ελέγξει τη συντριπτική πλειοψηφία των βλαπτικών παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος λόγω της έλλειψης του τεχνολογικού εξοπλισμού και των εργαστηρίων για τον ποσοτικό προσδιορισμό των ελεγχόμενων βλαπτικών παραγόντων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3. Η Πολιτεία προστατεύει την υγεία των εργαζομένων; Επιπλέον ποτέ δεν δημιουργήθηκε Ταμείο Ασφάλισης του Επαγγελματικού Κινδύνου, στο οποίο σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, το ασφάλιστρο καταβάλλεται αποκλειστικά και μόνο από την εργοδοτική πλευρά (το εργασιακό περιβάλλον που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην υγεία των εργαζομένων ευρίσκεται στην ιδιοκτησία, εποπτεία και ευθύνη του εργοδότη), είναι κλιμακωτό (και αυξομειούμενο) και εξαρτάται από την κατηγορία της επιχείρησης, από τους δείκτες επαγγελματικής νοσηρότητας, από το εργασιακό περιβάλλον της συγκεκριμένης επιχείρησης και από τα λαμβανόμενα μέτρα για την πρόληψη και προαγωγή της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων. Έτσι το τεράστιο αυτό κόστος (στο 4% του ΑΕΠ) στη χώρα μας μετακυλίεται στα Ασφαλιστικά Ταμεία, τα οποία φυσικά δεν μπορούν να είναι βιώσιμα μετά την ανάληψή του. Επιπλέον έτσι δεν υπάρχει κανένα κίνητρο λήψης μέτρων από την εργοδοτική πλευρά.
Ευρωπαϊκή εμπειρία Στις περισσότερες χώρες υπάρχει ξεχωριστός ασφαλιστικός φορέας ο οποίος είναι αρμόδιος για την ασφάλιση του επαγγελματικού κινδύνου, δηλαδή για τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες, και γενικότερα για όλες τις πτυχές του επαγγελματικού κινδύνου. Σε κάποιες χώρες υπάρχουν περισσότεροι του ενός ασφαλιστικοί φορείς. Οι φορείς αυτοί είτε συνδέονται με το γενικότερο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, είτε είναι εντελώς ανεξάρτητοι αυτοδιαχειριζόμενοι οργανισμοί παροχής υπηρεσιών με δική τους νομική μορφή. Οι δραστηριότητες του φορέα ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου είναι: Έρευνα Καταγραφή εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών Έλεγχος των ενταγμένων στο φορέα επιχειρήσεων και μονάδων Εκπαίδευση των στελεχών υγείας και ασφάλειας των επιχειρήσεων και των εργαζομένων Αποκατάσταση των παθόντων εργατικό ατύχημα και επαγγελματική ασθένεια Αποζημίωση των παθόντων. Επανένταξη των θυμάτων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Σε ότι αφορά τη νομοθεσία, έχουν μεταφρασθεί και νομοθετηθεί όλες σχεδόν οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες και συστάσεις για τα θέματα αυτά. Λόγω όμως σοβαρών ελλείψεων κυρίως ειδικού επιστημονικού προσωπικού (γιατρών εργασίας, τεχνικών ασφαλείας) αλλά και βοηθητικών και ελεγκτικών μηχανισμών, που κάποιοι μάλλον φρόντισαν να μην λυθούν, υπάρχουν εκπτώσεις στην εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομοθετικά κατοχυρωμένες ή όπου η νομοθεσία δεν έφθανε έρχονταν διάφορες παράτυπες και παρά-νομες εγκύκλιοι για να καταστρατηγήσουν και ουσιαστικά να ακυρώσουν και αυτό το τυπικό νομοθετικό πλαίσιο.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) 1. Οι εργαζόμενοι/ες και τα συνδικάτα τους πρέπει να ευαισθητοποιηθούν στα ζητήματα που αφορούν την υγεία και ασφάλειά τους στους χώρους εργασίας, να εκλέγουν «Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων», να ελέγχουν και να απαιτούν τη λήψη μέτρων για την υγεία και ασφάλειά τους και την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. 2. Οι εργοδότες πρέπει να αναλάβουν τις νομοθετικές υποχρεώσεις τους και να παρέχουν ουσιαστικές και όχι τυπικές υπηρεσίες υγείας και ασφάλειας στους/στις εργαζόμενους/ες. 3. Στο θεσμικό επίπεδο είναι επιτακτική η άμεση δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΣΥΑΕ) στα πλαίσια των Υπουργείων Εργασίας, Υγείας, Εσωτερικών - Ανάπτυξης και Παιδείας. Το ΕΣΥΑΕ μπορεί να υποστηρίζεται από Επιστημονικούς Φορείς εργαζομένων, εργοδοτών και ειδικών επιστημόνων με σχετικό αντικείμενο.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία Ταμείο Ασφάλισης του Επαγγελματικού Κινδύνου Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του ΕΣΥΑΕ (και στα πλαίσια αυτού) είναι η δημιουργία ειδικού Ταμείου Ασφάλισης του Επαγγελματικού Κινδύνου. Στο ταμείο θα ασφαλίζονται αρχικά οι εργαζόμενοι/ες του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες προαιρετικά στην αρχή, με στόχο την πλήρη κάλυψη όλων των εργαζομένων σε εύλογο χρονικό διάστημα. Το ασφάλιστρο θα είναι κλιμακωτό (και αυξομειούμενο) και θα εξαρτάται από την κατηγορία της επιχείρησης, από τους δείκτες επαγγελματικής νοσηρότητας, από το εργασιακό περιβάλλον της συγκεκριμένης επιχείρησης και από τα λαμβανόμενα μέτρα για την πρόληψη και προαγωγή της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία Ταμείο Ασφάλισης του Επαγγελματικού Κινδύνου Στόχοι του θα είναι η προαγωγή της εργασιακής υγείας (και έτσι γενικότερα της Δημόσιας υγείας) μέσω των διαδικασιών της Πρόληψης, η ασφαλιστική κάλυψη των επαγγελματικών νοσημάτων και εργατικών ατυχημάτων (νοσήλια, ημέρες άδειας, αποκατάσταση, σύνταξη ή συμπληρωματική σύνταξη λόγο αλλαγής θέσης εργασίας ή επαγγέλματος) και η μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης των Ασφαλιστικών Ταμείων που σήμερα πιέζονται ασφυκτικά από το τεράστιο κόστος της νοσηλείας, αποκατάστασης και συνταξιοδότησης της επαγγελματικής νοσηρότητας (η οποία δεν αναγνωρίζεται ως επαγγελματική αλλά ως κοινή νόσος και αποζημιώνεται από τα Ταμεία), συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα των Ασφαλιστικών Ταμείων.
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (Α.Ε.Κ.) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟ-ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ-ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΟΡΟΙ Η υπάρχουσα ΕΙΣΦΟΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ του Ν. 2084/1992στο ΙΚΑ και ο μετασχηματισμός της σε ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ ΚΑΤΑ ΚΛΑΔΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ) ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ (ΣΕ ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ) συνεργασία ή ανάθεση σε ειδικό Ινστιτούτο ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ στοχεύει Προσδοκίες ασφαλίζει στην ΠΡΟΛΗΨΗ: με εργαλεία την ΕΡΕΥΝΑ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ: ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ: ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ και ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ και ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ: ΝΟΣΗΛΙΑ, ΗΜΕΡΕΣ ΑΔΕΙΑΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΑΝΑΠΗΡΙΑ, ΠΛΗΡΗ ή ΜΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΛΟΓΩ ΑΛΛΑΓΗΣ ΘΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Ασφάλιση του Επαγγελματικού Κινδύνου
Ασφάλιση του Επαγγελματικού Κινδύνου
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Με βάση το Ταμείο Ασφάλισης του Επαγγελματικού Κινδύνου είναι αναγκαία και επείγουσα η δημιουργία, στελέχωση και τεχνική υποστήριξη Ινστιτούτων ή Διευθύνσεων για την Ασφάλεια των εργαζομένων στο Υπουργείο Εργασίας (π.χ. αξιοποίηση Κ.Υ.Α.Ε.), στο Υπουργείο Υγείας (π.χ. αξιοποίηση του Ινστιτούτου Ερεύνης Νοσημάτων Θώρακος και Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας), κεντρικών Υπηρεσιών (τύπου Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης) ανά Υπουργείο και Περιφέρεια, για παροχή συντονισμένων κατευθυντήριων οδηγιών, τεχνικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών. Επιπλέον η στήριξη από το Υπουργείο Υγείας της ειδικότητας της Ιατρικής της εργασίας και η δημιουργία κινήτρων για τη λήψη της ειδικότητας. Η δημιουργία εξειδικεύσεων παραϊατρικού επιστημονικού προσωπικού στην Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία. Η συνεισφορά στον εντοπισμό, την αναγνώριση, τη διάγνωση και την καταγραφή των επαγγελματικών νοσημάτων.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Από το υπουργείο Παιδείας και σε συνεργασία με τα άλλα Υπουργεία πρέπει να γίνει σχεδιασμός και δημιουργία ή προσανατολισμός συγκεκριμένων Σχολών και Τμημάτων των Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στα επιστημονικά αντικείμενα της Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, για την εξασφάλιση του επιστημονικού προσωπικού που θα παρέχει τις υπηρεσίες αυτές στους/στις εργαζόμενους/ες. Εισαγωγή μαθήματος «Υγεία και Ασφάλεια της Εργασίας» σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες για την ευαισθητοποίηση των μαθητών, σπουδαστών και φοιτητών, ως μελλοντικών εργαζομένων. Δημιουργία θέσεων μελών Δ.Ε.Π. Ιατρικής της Εργασίας στις Ιατρικές Σχολές της χώρας και σε συνεργασία με τα τμήματα Ιατρικής της Εργασίας -δημιουργία και λειτουργία από το Υπουργείο Υγείας- στα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία, έκδοση κατάλληλου προγράμματος ειδίκευσης των μελλοντικών γιατρών εργασίας.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Τα Υπουργεία Εσωτερικών - Ανάπτυξης πρέπει να προσδιορίσουν τις σύγχρονες ανάγκες της χώρας για υπηρεσίες υγείας και ασφάλειας της εργασίας και να δημιουργήσουν άμεσα δομές παροχής των υπηρεσιών αυτών για τους/τις εργαζόμενους/ες των υπουργείων τους και των εποπτευόμενων φορέων τους και έμμεσα να παρέχουν την τεχνογνωσία τους για τη δημιουργία αντίστοιχων δομών στα υπόλοιπα Υπουργεία. Ο συντονισμός της λειτουργίας και συνεργασίας των υπηρεσιών αυτών των Υπουργείων θα γίνεται από το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο του Εθνικού Συστήματος Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΣΥΑΕ). Είναι αναγκαία η αναδιάρθρωση του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΣΥΑΕ) και η αναβάθμιση, ανάπτυξη και στελέχωση της Διεύθυνσης Ασφάλειας και Υγείας της Εργασίας και του Κ.Υ.Α.Ε.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Ενίσχυση του ΣΕΠΕ με την στελέχωσή με το απαραίτητο επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό. Εξασφάλιση της υλικοτεχνικής υποδομής που απαιτείται, με κάλυψη των αναγκών σε όργανα και εξοπλισμό μετρήσεων εργασιακού περιβάλλοντος. Δημιουργία (ηλεκτρονικής) βάσης δεδομένων με τους καταλόγους των επιχειρήσεων και υπηρεσιών, των Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας για τη διευκόλυνση της αναζήτησης και ανάθεσης καθηκόντων από τις επιχειρήσεις και για την καταγραφή των παρεχόμενων υπηρεσιών Τ.Α. και Ι.Ε. Αναβάθμιση της αρχικής εκπαίδευσης των επιθεωρητών και συνεχή εκπαίδευση προσαρμοσμένη στις κοινωνικές ανάγκες. Απόσυρση εγκυκλίων που καταστρατηγούν βάναυσα τη νομοθεσία για την παροχή των ενδεδειγμένων υπηρεσιών ιατρικής της εργασίας στους/στις εργαζόμενους/ες και υποβαθμίζουν και ακυρώνουν την παροχή αυτών των υπηρεσιών από ιατρούς άσχετων με την ιατρική της εργασίας ειδικοτήτων. Άμεση εφαρμογή της προβλεπόμενης νομοθεσίας.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Δημιουργία Μητρώου Ιατρών Εργασίας μέσω του οποίου θα αναζητούν υπηρεσίες οι επιχειρήσεις. Κατάργηση των προκηρύξεων μειοδοτικών διαγωνισμών (με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή) από επιχειρήσεις ή οργανισμούς για την παροχή υπηρεσιών Τεχνικού Ασφαλείας και Ιατρού Εργασίας, γιατί είναι προσβλητικοί για το κύρος και την αξιοπρέπεια των ειδικών επιστημόνων. Οι επιστημονικές υπηρεσίες προς τους/τις εργαζόμενους/ες δεν είναι καταναλωτικά ή εμπορικά προϊόντα. Η προκήρυξη πρέπει να γίνεται επάνω σε συγκεκριμένη αμοιβή, την οποία αυτές θα καθορίζουν και να προσλαμβάνουν Τεχνικούς Ασφαλείας και Ιατρούς Εργασίας με κριτήρια που θα ορίζουν οι ίδιες (επιστημονικά, την εμπειρία ή ότι άλλο επιθυμούν).
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Στο νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να γίνει άμεσα εξορθολογισμός, διορθωτικές αλλαγές και αναβάθμιση της υπάρχουσας νομοθεσίας και μεσο-μακροπρόθεσμα πλήρης αναδιάρθρωση και ενοποίηση σε ένα και μόνο νόμο του συνόλου της νομοθεσίας για την Υγεία και Ασφάλεια των Εργαζομένων. Ο διαχωρισμός των Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΥΠΠ) της Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων σε «Εξωτερικές» (ΕΞΥΠΠ) και «Εσωτερικές» (ΕΣΥΠΠ) πρέπει να εκλείψει και να αντικατασταθούν με τον όρο Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΥΠΠ) της Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων. Για την εύρυθμη λειτουργία και για τη διευκόλυνση δημιουργίας Υ.Π.Π. ο τεχνικός εξοπλισμός για τη δειγματοληψία και μέτρηση παραγόντων και τη διενέργεια παρακλινικών ιατρικών εξετάσεων πρέπει να είναι προαιρετικός. Οι Υ.Π.Π. που δεν θα τον διαθέτουν θα προσφεύγουν σε άλλους πιστοποιημένους φορείς ή εργαστήρια µε τα οποία θα συμβάλλονται.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Οι εργαζόμενοι/ες στο σημερινό νομοθετικό πλαίσιο «έχουν δικαίωμα να συνιστούν Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (Ε.Υ.Α.Ε.)». Το δικαίωμα πρέπει να αλλάξει και να γίνει υποχρέωση.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Μέχρι σήμερα, αν και υπήρχε νομοθετική πρόβλεψη (Ν.3996/2011, άρθρου 29, παρ 2) για τη δημιουργία στο Υπουργείο Εργασίας Ειδικού Καταλόγου των «εχόντων το δικαίωμα να ασκούν υπό όρους τα καθήκοντα του ιατρού εργασίας», συντεχνιακά συμφέροντα των εργολάβων της υγείας και ασφάλειας της εργασίας με κατάλληλες διαχρονικές διασυνδέσεις στους ελεγκτικούς φορείς, αλλά και στην κεντρική Διοίκηση απέτρεψαν και συνεχίζουν να αποτρέπουν τη δημιουργία του εν λόγω καταλόγου. Είναι ζήτημα άμεσης προτεραιότητας η έκδοση με Υπουργική Απόφαση του καταλόγου.
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προτάσεις για ένα Εθνικό Σύστημα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Φορείς - Συντελεστές - Θεσμικό Πλαίσιο - Νομοθεσία) Η νομοθεσία που αφορά τα καθήκοντα και τις βασικές υποχρεώσεις των ιατρών εργασίας πρέπει να αναμορφωθεί, να αναβαθμισθεί και να επικαιροποιηθεί σύμφωνα με την επιστημονική εξέλιξη της ειδικότητας, αλλά και την σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη στην καταγραφή, αποστολή και αξιοποίηση ιατρικών δεδομένων (σύνταξη και αποστολή συλλογικών αποτελεσμάτων συμπερασμάτων από ιατρικό επαγγελματικό ιστορικό, ηλεκτρονικός φάκελος, βεβαιώσεις καταλληλότητας και γνωστοποίησης, αναγγελίας εργατικού ατυχήματος, διάγνωσης, γνωστοποίησης και αναγγελίας επαγγελματικής νόσου).
30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1568/1985 Η Επιθεώρηση εργασίας δεν έχει νόημα να ελέγχει το ωράριο τυπικής παρουσίας του τεχνικού ασφαλείας και του γιατρού εργασίας, αλλά το κατά πόσον παρέχονται οι νομοθετικά προσδιορισμένες για την υγεία και ασφάλεια υπηρεσίες στους/στις εργαζόμενους/ες από τον εργοδότη. Ο εργοδότης έχει την ευθύνη για την ενδεδειγμένη παροχή υπηρεσιών τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας στους/στις εργαζόμενους/ες, την εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου και τη λήψη μέτρων προστασίας και πρόληψης και είναι αυτός που διευκολύνει (παρέχοντας τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία μέσα) το έργο του τεχνικού ασφαλείας και του γιατρού εργασίας και συνεπακόλουθα τους ελέγχει για την παροχή των υπηρεσιών τους.
Don Pietro δεν είναι δύσκολο να έχεις ένα καλό θάνατο αυτό που είναι δύσκολο είναι να ζήσεις μια καλή ζωή 52
53