3 η Εργαστηριακή Άσκηση ΜΟΡΦΕΣ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ Φ.Π. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Κων/νος Αλιφέρης Γεωργία Παζιώτου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
ΜΟΡΦΕΣ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ Φ.Π. Τυποπoίηση Φ.Π.: Βελτιώνει τις ιδιότητες ενός βιοδραστικού μορίου (δραστική ουσία) για το χειρισμό του, δίνοντας σταθερά αιωρήματα ή γαλακτώματα μετά την αραίωσή τους με νερό μη δημιουργία αφρισμού μη συμπαρασύρεται (drifting) το ψέκασμα με τον αέρα την αποθήκευση (σταθερότητα της δ.ο. κατά τον χρόνο παραμονής στην αποθήκη) τις επεμβάσεις (τεχνική εφαρμογής) και επηρεάζει καθοριστικά την αποτελεσματικότητα του και επικινδυνότητά του Τυπική σύσταση ενός σκευάσματος: φορέας δραστικής ουσίας (στερεός, υγρός) δραστική ουσία (δ.ο.) βοηθητικές ουσίες (διαβρεκτικά, διασπορικά, προσκολλητικά, αντιαφριστικά) αραιωτικά
ΜΟΡΦΕΣ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ Φ.Π. Οι βοηθητικές ουσίες Διαβρεκτικές (μειώνουν την επιφανειακή τάση) Εξαπλωτικές (ενισχύουν τις δυνάμεις συνάφειας) Προσκολητικές (αυξάνουν το ιξώδες) Διασπορικές (απωθητικές, μειώνουν τις δυνάμεις συνοχής) Γαλακτωματοποιητικές (τασιενεργείς, περιβάλλουν τα σταγονίδια σε διασπορά και εμποδίζουν την συνένωσή τους) Σταθεροποιητικές (αδρανοποιούν την καταλυτική δράση των αργιλικών ορυκτών) Antidriftings (ουσίες που μειώνουν την αερομεταφορά του ψεκάσματος)
Ανάλογα με τον τρόπο εφαρμογής τους, τα Φ.Π. διακρίνονται σε: Ετοιμόχρηστα σκευάσματα. Εφαρμόζονται όπως είναι Σκευάσματα που χρησιμοποιούνται μετά από αραίωσή τους με νερό. Προκύπτει ψεκαστικό υγρό το οποίο εφαρμόζεται με ψεκασμό ή πότισμα
ΕΤΟΙΜΟΧΡΗΣΤΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Κοκκώδη Σκόνες επίπασης Δολώματα Καπνογόνα Αερολύματα Granules (GR, G) Dust (D), Powder (P), Dustable powder (DP) Baites (Bt) Fumigants (Fg) aerosols dispensers (AE)
ΕΤΟΙΜΟΧΡΗΣΤΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ (συνέχεια) Κοκκώδη (GR, G) Σκόνες επίπασης (D, P, DP) Δολώματα (Bt) Καπνογόνα (Fg) Αερολύματα (AE) Στερεά μορφή < δ.ο Εντομ, νηματωδ. Σταθερά σε αποθήκευση o δ.ο. o Κοκκώδης φορέας o Επένδυση με πολυμερές Στερεά μορφή < δ.ο Σταθερές σε αποθήκευση o δ.ο. o Φορέας (στερεός/υγρός) o Στερεό αραιωτικό o Προσκολλητική ουσία Στερεά/υγρή μορφή < δ.ο Ελκυστικό σε ζώα/έντομα Σταθερά σε αποθήκευση o δ.ο. o Φορέας (στερεός/υγρός) o Ελκυστικο o Αραιωτικό Στερεά μορφή δ.ο σταθερή σε υψηλές θ Ελεγχόμενη καύση o Πτητική δ.ο. o Βραδύκαυστο υλικό δ.ο διαλυμένη σε αέριο υπό πίεση σε μεταλλικά δοχεία Μέγεθος σωματιδίων 1-100nm
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΜΟΡΦΗΣ Βρέξιμη σκόνη Wettable Powder (WP) Εναιωρηματοποιήσιμοι/ βρέξιμοι κόκκοι Wettable Granules (WG) Water Dispersable Granules (WDG) Dry Flowable (DF Υδατοδιαλυτή σκόνη Soluble Powder (SP) Water Soluble Powder (WSP) Υδατοδιαλυτοί κόκκοι Soluble Granules (SG) Water Soluble Granules (WSG) Δισκία (υδατοδιαλυτά) Tablets (TB) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΜΟΡΦΗΣ (συνέχεια) Βρέξιμη σκόνη (WP) Στερεά μορφή > δ.ο. Τεμ < 10μ (80%) Σταθερά σε αποθήκευση Μη υγροσκοπική > ομοιόμορφη κατανομή από σκόνες Δύσκολη δοσομέτρηση Αιώρημα o Προσροφημένη δ.ο. o Στερεός φορέας o Διαβρεκτικά (επιφ. τάση) o Εξαπλωτικά (δυν.συνάφειας) o Αντιαφριστική, αντινέφωσης Εναιωρηματοποιήσιμοι/ βρέξιμοι κόκκοι (WG), (WDG), (DF) Στερεά μορφή Κόκκοι 0,5 mm Ασφάλεια στη χρήση Σταθερ. σε αποθήκευση Μη υγροσκοπική Δύσκολη δοσομέτρηση Αιώρημα o Προσροφημένη δ.ο. o Λεπτοκοκκώδης φορέας o Διασπορική o Διαβρεκτικά (επιφ τάση) o Προσκολλητικά o Αντιαφριστική, αντινέφωσης Υδατοδιαλυτή σκόνη (SP), (WSP) Στερεά μορφή > δ.ο. Ταχεία διάλυση Δύσκολη δοσομέτρηση Διἀλυμα Υδατοδιαλυτοί κόκκοι (SG), (WSG) Στερεά μορφή > δ.ο. Ταχεία διάλυση Ασφάλεια κατά χειρισμό Δύσκολη δοσομέτρηση Διἀλυμα o Προσροφημένη δ.ο. o δ.ο. σε κόκκους o Λεπτοκοκκώδης φορέας o Βοηθητικές ουσίες o Διασπορική o Διαβρεκτικά (επιφ τάση) o Προσκολλητικά o Αντιαφριστική, αντινέφωσης Δισκία (υδατοδιαλυτά) (TB) Στερεά μορφή > δ.ο. Ταχεία διάλυση Ασφάλεια-χειρισμό Εύκολη δοσομ. Διἀλυμα o αναβράζοντα δισκία (διτανθρ. νάτριο) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΑΙΩΣΗ (συνέχεια) ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΥΓΡΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Πυκνό γαλακτωματοποιήσιμο Emusulfiable concentrate (EC) Πυκνό εναιώρηματοποιήσιμο Dispersible Concentrate (DC) Πυκνό Εναιώρημα Suspension Concentrte (SC), Flowable (FL) Εναιώρημα μικροκαψουλών Capsule Suspension (CS, WCG) Encapsulated Granules (CG) Πυκνό υδατ. διάλυμα Solution Concentrate (SC) Souble Liquid (SL) Water Soluble Liquid (WSL) Aqueous Solution (AS)
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΑΙΩΣΗ (συνέχεια) ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΥΓΡΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Πυκνό γαλακτωματοποιήσιμο (EC) Υγρή μορφή > δ.ο. Εύκολη δοσομέτρηση Μη αναφλέξιμο Μέτρια σταθερό σε αποθ. Γάλάκτωμα o δ.ο. σε διαλύτη o Φορέας διαλύτης o Γαλακτωματοποιητής o Διαβρεκτικά (επιφ τάση) o Εξαπλωτικά (δυν συνάφειας) o Προσκολλητικά o Αντιαφριστική, αντινέφωσης Πυκνό εναιώρηματοποιήσιμο (DC) Ομοιογενές πυκνό αιώρημα > δ.ο. Εύκολη δοσομέτρηση Μη αναφλέξιμο Ομοιόμορφη κατανομή στην ψεκ. επιφ. Αιώρημα o δ.ο. σε διασπορά o Φορέας (όχι πάντα) o Υγρό μέσο διασποράς o Διασπορικό o Άλλες βοηθητικές Πυκνό Εναιώρημα (SC), (FL) Πυκνόρευστο παχύκοκκο υλικό, διφασικό Εύκολη δοσομέτρηση Γρήγορη αραίωση Ασφάλεια χρήστη Μέτρια σταθερό κατά αποθ. Αιώρημα o δ.ο. σε διασπορά o Φορέας (αδρ. άργιλος) o Ουσία που δημιουργεί ψευτοπλέγμα o Μέσο διασποράς (νερό) o Διασπορικό o Άλλες βοηθητικές Εναιώρημα μικροκαψουλών (CS), (WCG), (CG) Πυκνόρευστο υλικό, διφασικό Εύκολη δοσομέτρηση Γρήγορη αραίωση Ασφάλεια χρήστη Μέτρια σταθερό κατά αποθ. Αιώρημα μικροκαψ. o δ.ο. σε πυκνό διαλ. o Ημιπερατό καψίδιο o Ουσία--ψευτοπλέγμα o Μέσο διασποράς (νερό) o Διασπορικό o Άλλες βοηθητικές Πυκνό υδατ. διάλυμα (SC), (SL), (WSL), (AS) Υγρή μορφή Πυκνό διαλ. Εύκολη δοσομέτρηση Σταθερό σε αποθ. Ασφάλεια χρήστη Διάλυμα o δ.ο. o Φορέας νερό, αλκοόλη, μίγμα o Χρώμα, εμετικό o Μέσο διασποράς (νερό) o Βοηθητικές ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
Τυποποίηση: H επεξεργασία μιας δραστικής ουσίας με βοηθητικές ουσίες (διαλύτες, φορείς, διαβρεκτικές-εξαπλωτικές-προσκολλητικές ουσίες, γαλακτωματοποιητές) με σκοπό την ομοιόμορφη-συνεχή κατανομή και την καλύτερη επαφή του ψεκαστικού υγρού στις φυτικές επιφάνειες ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
Μη προσκολλητικότητα του ψεκαστικού υγρού απουσία βοηθητικών ουσιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ
Φορείς σε στερεή κατάσταση Μεγάλη προσροφητική ικανότητα Χημικώς αδρανείς Καμμιά φυτοτοξικότητα Πολύ καλή ανάμιξη με το στερεό αραιωτικό Φορείς σε υγρή κατάσταση Μεγάλη διαλυτική ικανότητα Χημικώς αδρανείς Καμμιά φυτοτοξικότητα Να μην προσβάλλουν τα κουτιά συσκευασίας Να μην είναι εύφλεκτοι Στερεά αραιωτικά: χημικώς αδρανή, υδρόφοβα (τάλκης, πυροφυλλίτες). Υγρά αραιωτικά: χημικώς αδρανή, χωρίς φυτοτοξικότητα, να μη διαβρώνουν τα ψεκαστικά μηχανήματα, ασφαλή για τα θερμόαιμα και το περιβάλλον, προσιτά, εύχρηστα και οικονομικά. Αέρια: η δραστική ουσία είναι διαλυμένη σε πτητικές ενώσεις υπό πίεση σε μεταλλικά δοχεία: Να μην είναι εύφλεκτα, να μην είναι τοξικά, να μην παράγουν εκρηκτικό μίγμα με τον αέρα ή τη δραστική ουσία, να μη ρυπαίνουν το περιβάλλον, να είναι οικονομικά (CO 2, freon)
Τεχνοοικονομικά χαρακτηριστικά των σκευασμάτων Ευκολία παρασκευής του ψεκαστικού υγρού EC=SL > SC >WP > WG Ασφαλής χρήση WG > SG > EC = SL =WP Κόστος ΕC > SL > SC > WP > WG Διεισδυτικότητα EC > SL > SC > WP = WG Αντοχή στη βροχή EC > SC > WP = WG > SL Φυτοτοξικότητα ΕC > SL > SC > WP = WG