ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes 6 1000 Bruxelles Τηλ. : 00 32 2 545 55 06 Φαξ : 00 32 2 545 55 08 Email : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 11/12/2013 Α.Π. Φ. 3070 / 527 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφείο κ. Β Γενικού Διευθυντού Α1, Β1, Β4, Β8 Διευθύνσεις Πρεσβεία Βρυξελλών ΜΑ Βρυξελλών Γραφείο Τύπου Γραφείο Ε.Ο.Τ. ΘΕΜΑ: Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ειδήσεων Βελγίου Γραφείου Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, το υπ αριθ. 42 ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών ειδήσεων από το Βέλγιο που εκπόνησε το Γραφείο μας, για την περίοδο 1 έως 10 Δεκεμβρίου 2013. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Α' Συνημ.: 1 αρχείο Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ
ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 42 1/12-10/12/2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Συμφωνία αεροδρομίου Λιέγης με Apple για διανομή προϊόντων στην Ευρώπη σελ. 2 2. Ο αριθμός πτωχεύσεων στο Βέλγιο μέχρι το Νοέμβριο ξεπέρασε τον αντίστοιχο του έτους 2012 σελ. 2 3. Το Βέλγιο ελκυστικό για εγκατάσταση πολυεθνικών εταιρειών σελ. 3 4. Μεγαλύτερο επίπεδο οικονομικής ευθύνης των ομόσπονδων περιφερειακών οντοτήτων του Βελγίου σελ. 4 5. Μελέτη δημοσιονομικών επιπτώσεων της 6ης Μεταρρύθμισης του Κράτους σελ. 4 6. Αποτελέσματα εσωτερικού δανεισμού σελ. 5 7. Φορολογική αμνηστία σελ. 6 8. Βελγικές εξαγωγές μπύρας σελ. 6 9. Στα ύψη η αποταμίευση των Βέλγων σελ. 6 10. Πρόγραμμα «λαϊκού δανεισμού» σελ. 6 11. Χρηματιστήριο Βρυξελλών σελ. 7 12. Βελγική οικονομία σελ. 7 13. Λοιπές ειδήσεις σελ. 8 1
1. Συμφωνία αεροδρομίου Λιέγης με Apple για διανομή προϊόντων στην Ευρώπη Σύμφωνα με τον βελγικό Τύπο, το αεροδρόμιο της Λιέγης πέτυχε εξαιρετικής σημασίας εμπορική συμφωνία για την μεταφορά cargo απ ευθείας από την Κίνα προϊόντων της Apple που θα διατίθενται στις ευρωπαϊκές αγορές. Κατά τον Τύπο, η επιτυχία αυτή της Λιέγης αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς υπερίσχυσε δύο αεροδρομίων που κατέχουν σημαντική θέση στην διεθνή μεταφορά εμπορικών φορτίων, ήτοι του Άμστερνταμ και του Λουξεμβούργου. Η νέα εμπορική σύνδεση, η οποία λειτουργεί ήδη εδώ και ένα μήνα και εκτελείται από την εταιρεία TNT συνδέει την Λιέγη με την πόλη Zhengzhou, με δύο φορτώσεις την εβδομάδα, που μεταφέρουν 100 τόνους εμπορευμάτων εκάστη (400 τόνους συνολικά σε εβδομαδιαία βάση). Ο βελγικός Τύπος αναφέρει ότι η σύνδεση λειτουργεί σήμερα σε δοκιμαστική βάση, ενώ στη συνέχεια θα ξεκινήσει να εκτελείται από τον μεγάλο κινεζικό μεταφορέα cargo Navitrans που εδρεύει στην Σαγκάη και θα ναυλώνει αεροσκάφη cargo της TNT μεταφέροντας προϊόντα της μεγάλης ταϊβανεζικής βιομηχανίας Foxconn η οποία διαθέτει εγκαταστάσεις σε γιγάντια ελεύθερη βιομηχανική ζώνη πλησίον της κινεζικής πόλης Zhengzhou- και η οποία παράγει προϊόντα της Apple (κυρίως iphones). Ο βελγικός οικονομικός Τύπος σημειώνει ότι πολύ πρόσφατα επισκέφθηκε την περιοχή της νοτιοδυτικής Κίνας ο Υπουργός Οικονομίας της περιφέρειας της Βαλλονίας κ. Marcourt, συνοδευόμενος από εκπροσώπους της Υπηρεσίας Προώθησης Εξαγωγών και Προσέλκυσης Επενδύσεων της Βαλλονίας (AWEX) αλλά και του βαλλονικού τεχνολογικού πόλου Mecatech, περνώντας από την πόλη Zhengzhou 1. Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Marcourt, η επίσκεψη του βελγικού κλιμακίου είχε διερευνητικό χαρακτήρα και έγινε στο πλαίσιο αναζήτησης τρόπων ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας στους τομείς βιομηχανικής τεχνογνωσίας και 1 Στο πλαίσιο επιχειρηματικής αποστολής των τριών περιφερειακών κυβερνήσεων του Βελγίου στην νοτιοδυτική Κίνα και το Χονγκ Κονγκ. logistics με την εν λόγω περιοχή της Κίνας 2. Ο Τύπος σημειώνει την ύπαρξη σημαντικού εξαγωγικού ενδιαφέροντος της βελγικής πλευράς προς κινεζικές περιφέρειες με μικρότερη συγκέντρωση οικονομικής ανάπτυξης, δεδομένου ότι εκεί αναμένει ότι τα βελγικά προϊόντα θα αντιμετωπίσουν μικρότερο ανταγωνισμό από προϊόντα άλλων εξαγωγικών χωρών και μεγαλύτερες ευκαιρίες διείσδυσης. 2. Ο αριθμός πτωχεύσεων στο Βέλγιο μέχρι το Νοέμβριο ξεπέρασε τον αντίστοιχο του έτους 2012 Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρει ότι στο ενδεκάμηνο του τρέχοντος έτους, ο αριθμός πτωχεύσεων στο Βέλγιο ανήλθε σε 11.197, με την πλειονότητα αυτών να αφορά πολύ μικρές επιχειρήσεις, και την συντριπτική πλειονότητα μικρομεσαίες επιχειρήσεις 3. Ο αριθμός αυτός εμφανίζεται αυξημένος κατά 10,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους και υπερβαίνει τον συνολικό αριθμό πτωχεύσεων το 2012 (11.052). Οι πτωχεύσεις στην Φλάνδρα έχουν σημειώσει αύξηση κατά 6,4% έναντι του ενδεκάμηνου του 2012, έναντι αύξησης 11,25% στην Βαλλονία και 19,52% στις Βρυξέλλες (βέβαια, πέρσι είχε σημειωθεί ελαφρά βελτίωση του αριθμού πτωχεύσεων στην Βαλλονία και τις Βρυξέλλες, έναντι αύξησης στην Φλάνδρα). Από πλευράς κλάδων δραστηριότητας, ο περισσότερο πληττόμενος τομέας είναι η μαζική εστίαση (2.009 πτωχεύσεις, αύξηση 6,6%), ακολουθούμενος από τις κατασκευές (1.942 πτωχεύσεις, αύξηση 19%), ενώ σημαντική αύξηση σημείωσε ο αριθμός πτωχεύσεων και στον τομέα του εμπορίου (+13%). Από πλευράς απωλειών θέσεων εργασίας, διαπιστώνεται μικρότερος ρυθμός αύξησης από ότι για τις πτωχεύσεις (αύξηση 3,7%), 2 Η κινεζική κυβέρνηση προωθεί με εντατικούς ρυθμούς την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής της Zhengzhou, καθώς και άλλων περιοχών στο εσωτερικό της χώρας, ώστε να αντισταθμιστεί η συγκέντρωση της οικονομικής ανάπτυξης σε μεγάλους οικονομικούς και εμπορικούς πόλους στα παράλια της Κίνας. 3 Στοιχεία της διεθνούς εταιρείας εμπορικών πληροφοριών Graydon. 2
γεγονός που υποδηλώνει ακριβώς ότι επλήγησαν σαφώς περισσότερο οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας σημειώθηκαν στην Φλάνδρα (+9,5%, 25.244 απώλειες), έναντι αύξησης των απωλειών κατά 5,7% στις Βρυξέλλες και μείωσής τους κατά 5,5% στην Βαλλονία. Η τελευταία αυτή διαπίστωση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στην περιφέρεια της Φλάνδρας πτώχευσαν περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις. Σε επίπεδο κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, οι κατασκευές σημείωσαν τις περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας με 5.098, ακολουθούμενες από τον κλάδο υπηρεσιών προς επιχειρήσεις (3.411) και μαζικής εστίασης (3.213). Ο αριθμός των πτωχεύσεων στο ενδεκάμηνο υπερβαίνει τις προηγούμενες απαισιόδοξες εκτιμήσεις του Τύπου, οι οποίες έβλεπαν 12.000 πτωχεύσεις μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους 4. Ο οικονομικός Τύπος αναθεωρεί κατά συνέπεια τις εκτιμήσεις του προς τα επάνω για το σύνολο του 2013. Ο οικονομικός Τύπος αναγνωρίζει μεν τα θετικά βήματα που έχει κάνει η βελγική κυβέρνηση προς την κατεύθυνση της τόνωσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, κυρίως δια της μείωσης του εργοδοτικού κόστους για τις πρώτες προσλήψεις και τις αμοιβές των χαμηλόμισθων, καθώς και της βελτίωσης της κατάστασης των αυτοαπασχολούμενων. Ωστόσο ασκεί κριτική καθώς από την άλλη πλευρά υιοθετούνται μέτρα όπως η εναρμόνιση των εργασιακών καθεστώτων εργατών και υπαλλήλων και η απειλή επιβολής ποινών σε επιχειρήσεις που απολύουν ηλικιωμένους εργαζόμενους- τα οποία δυσχεραίνουν την έναρξη και λειτουργία μικρών επιχειρήσεων και υπονομεύουν το εν γένει κλίμα για την τόνωση της επιχειρηματικότητας και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο Βέλγιο. διεθνούς εταιρείας εμπορικών πληροφοριών Graydon, η οποία αποκαλύπτει την ύπαρξη 17 μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που έχουν παρουσία στο Βέλγιο με κάποια νομική μορφή. Η έρευνα δείχνει ότι 5 από αυτές δραστηριοποιούνται στους κλάδους πετρελαίου και ενέργειας (συγκεκριμένα οι BP, Total, Statoil, ExxonMobil και GDF Suez), έχοντας μάλιστα ενισχύσει το 2012 την παρουσία τους στο Βέλγιο σε σύγκριση με το 2011. Επίσης, το 2012 εμφανίζονται 4 περισσότερες μεγάλες πολυεθνικές που εγκατέστησαν κέντρα χρηματοδότησης στο Βέλγιο, σε σύγκριση με το 2011. Μεγάλες πολυεθνικές που εμφανίζονται στην σχετική κατάσταση πέραν των πετρελαϊκώνενεργειακών- περιλαμβάνουν τις Hewlett- Packard, IKEA, France Télécom, BASF, Volkwagen, καθώς και την Arcelor Mittal που εγκαθιστά ωστόσο το κύριο κέντρο χρηματοδότησής της στο γειτονικό Λουξεμβούργο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Graydon, οι πολυεθνικές εταιρείες εγκαθιστούν στο Βέλγιο κυρίως εταιρείες χαρτοφυλακίου (holding companies) και κέντρα χρηματοδότησης ( centres de financement ή banques internes ), προκειμένου να επωφεληθούν από το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς των πλασματικών τόκων που ισχύει στο Βέλγιο, το οποίο φοροαπαλλάσσει την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από ίδια κεφάλαια 5 και ευνοεί ιδιαίτερα τις μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Βέλγιο. Όπως σημειώνει ο βελγικός οικονομικός Τύπος σε πρόσφατη αρθρογραφία του, σε υιοθέτηση ανάλογου συστήματος φοροελαφρύνσεων για την χρηματοδότηση από ίδια κεφάλαια, κατά τα πρότυπα του βελγικού συστήματος πλασματικών τόκων, ετοιμάζεται να προβεί η νέα κυβέρνηση του γειτονικού Λουξεμβούργου. 3. Το Βέλγιο ελκυστικό για εγκατάσταση πολυεθνικών εταιρειών Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρεται σε αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας της 4 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 2 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-10.11.2013. 5 Βλ. και προηγούμενες σχετικές αναφορές μας, μεταξύ των οποίων στο άρθρο 2 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-10.2.2013. 3
4. Μεγαλύτερο επίπεδο οικονομικής ευθύνης των ομόσπονδων περιφερειακών οντοτήτων του Βελγίου Σύμφωνα με αναλύσεις του βελγικού οικονομικού Τύπου που σχετίζονται με τη νέα νομοθεσία για την χρηματοδότηση των ομόσπονδων οντοτήτων του Βελγίου 6 το ομοσπονδιακό κράτος δεν θα είναι πλέον αποκλειστικά υπεύθυνο για την τήρηση των δημοσιονομικών δεσμεύσεων της χώρας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με βάση το μέχρι σήμερα ισχύον πλαίσιο, σε περιπτώσεις μη τήρησης από κάποια περιφερειακή οντότητα των δημοσιονομικών της στόχων, τούτη θα έχει την υποχρέωση σε πρώτη φάση να παράσχει σχετικές εξηγήσεις στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Την Παρασκευή 29.11, στο πλαίσιο της συντονιστικής επιτροπής διαβουλεύσεων μεταξύ του ομοσπονδιακού κράτους και των περιφερειακών οντοτήτων (με συμμετοχή και των κοινωνικών εταίρων), με αντικείμενο την διαμόρφωση νέου πλαισίου δημοσιονομικού ελέγχου το οποίο θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Ευρ. Επιτροπής 7, συμφωνήθηκε να υπάρξει αυξημένη υπευθυνότητα των περιφερειακών οντοτήτων στην τήρηση των δημοσιονομικών τους στόχων. Ο καθορισμός και ο επιμερισμός των ετήσιων δημοσιονομικών στόχων θα γίνεται από το Ανώτατο Συμβούλιο Οικονομικών ( Conseil Supérieur des Finances CSF), λαμβανομένων υπόψη βεβαίως των μεταβολών που εισάγονται στο δημοσιονομικό σύστημα του Βελγίου με βάση την 6 η Μεταρρύθμιση του Κράτους (και την σχετική νέα νομοθεσία χρηματοδότησης). Το ομοσπονδιακό κράτος θα είναι αρμόδιο για την διαμόρφωση ενός συνολικού δημοσιονομικού στόχου, καθώς και για την επικοινωνία του στην Ευρ. Επιτροπή, ενώ για τον επιμερισμό των στόχων θα απαιτείται επίσημη συμφωνία μεταξύ ομοσπονδιακού 6 Στο πλαίσιο της 6 ης Μεταρρύθμισης του Κράτους. Βλ. και προηγούμενη σχετική αρθρογραφία, με πλέον πρόσφατη αναφορά μας σε τελευταία παράγραφο άρθρου 11 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2013. 7 Με βάση το νέο Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Σύμφωνο. κράτους και περιφερειακών οντοτήτων. Ο δημοσιονομικός έλεγχος θα ασκείται από το Ανώτατο Συμβούλιο Οικονομικών, και σε περίπτωση απόκλισης κάποιας ομόσπονδης οντότητας (ή και τοπικής αρχής) από τους δημοσιονομικούς της στόχους, θα της δίδεται 18μηνη προθεσμία να την διορθώσει. Σε περιπτώσεις επιβολής ποινών από την Ευρ. Επιτροπή σχετικών με αποκλίσεις του Βελγίου από τους δημοσιονομικούς του στόχους, θα πραγματοποιείται καταμερισμός του κόστους μεταξύ των εμπλεκόμενων οντοτήτων, με βάση τις διαπιστώσεις του Ανωτάτου Συμβουλίου Οικονομικών αναφορικά με τον βαθμό ευθύνης τους σε σχέση με τις αποκλίσεις. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος εκτιμά ότι με την επέλευση συμφωνίας στο βασικό ανωτέρω ζήτημα, δηλαδή της αυξημένης ευθύνης των περιφερειακών οντοτήτων έναντι των δημοσιονομικών δεσμεύσεων του Βελγίου προς την Ευρώπη, ανοίγει ουσιαστικά ο δρόμος για τη νομοθετική κύρωση του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας και ελέγχου (Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Σύμφωνο), που ακόμη δεν έχει εγκριθεί από τα γαλλόφωνα νομοθετικά σώματα και την περιφέρεια Βρυξελλών (έχει ωστόσο κυρωθεί από τα νομοθετικά σώματα της Φλάνδρας, καθώς και από το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο). 5. Μελέτη δημοσιονομικών επιπτώσεων της 6 ης Μεταρρύθμισης του Κράτους Τα Πανεπιστήμια του Namur (της πρωτεύουσας της Βαλλονίας) και των Βρυξελλών (Université Libre de Bruxelles) διεξήγαν πρόσφατα μελέτη σχετικά με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της 6 ης Μεταρρύθμισης του κράτους στις ομόσπονδες οντότητες του Βελγίου σε χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2020. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η περιφέρεια της Βαλλονίας και η γαλλόφωνη κοινότητα του Βελγίου θα έχουν ελλειμματικούς προϋπολογισμούς μέχρι το έτος 2020, εξαιτίας των αλλαγών που θα συμβούν λόγω της μεταρρύθμισης, η οποία ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια υλοποίησής της θα είναι επώδυνη για τα δημοσιονομικά των περιφερειακών διοικήσεων. Τα Πανεπιστήμια χρησιμοποίησαν στις εκτιμήσεις τους τόσο 4
τα προβλεπόμενα έσοδα με βάση τη νέα νομοθεσία χρηματοδότησης των περιφερειακών οντοτήτων, όσο και τις αναμενόμενες δαπάνες εξαιτίας της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις περιφέρειες. Βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι όλες οι περιφερειακές οντότητες θα πληγούν δημοσιονομικά, πλην της περιφέρειας των Βρυξελλών, καθώς και του ομοσπονδιακού κράτους. Μέχρι το 2020, η μελέτη υπολογίζει ότι η ομοσπονδιακή διοίκηση θα έχει μειώσει τις δαπάνες της κατά 22 δις. και θα έχει εξοικονομήσει πρόσθετα κονδύλια ύψους 2,2 δις. λόγω της μεταρρύθμισης. Η περιφέρεια των Βρυξελλών θα εμφανίσει τα πρώτα χρόνια σχετικά μικρά ελλείμματα, ενώ το έτος 2020 αναμένεται να βρεθεί σε ισορροπία. Η Βαλλονία αναμένεται αρχικά να έχει σημαντικό δημοσιονομικό πρόβλημα, αφού το δημοσιονομικό «κενό» της, δηλαδή η έλλειψη πόρων χρηματοδότησης των νέων αρμοδιοτήτων της θα ανέλθει σε πλησίον των 500 εκατ. ετησίως. Η γαλλόφωνη κοινότητα θα έχει επίσης δημοσιονομικές ελλείψεις κατά τα πρώτα έτη της μεταρρύθμισης, ύψους λίγο λιγότερο από 300 εκατ.. Μετά το 2020, η κατάσταση θα αντιστραφεί ελαφρώς για την Βαλλονία, ενώ η γαλλόφωνη κοινότητα θα αντιμετωπίσει αυξημένες δημοσιονομικές δαπάνες σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κυρίως εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Στην Φλάνδρα, η μεταρρύθμιση εκτιμάται ότι θα κοστίσει 1,5 δις. ετησίως, ποσόν που μάλιστα αναμένεται να αυξηθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα (20ετίας) σε περίπου 1,7 δις.. Μετριοπαθής υπόθεση της μελέτης είναι ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της βελγικής οικονομίας στην προσεχή δεκαετία θα ανέλθει σε 1,5%. Επομένως, εάν υπάρξει μεγαλύτερη ανάπτυξη, ενδεχομένως τα δημοσιονομικά μεγέθη των περιφερειακών οντοτήτων να εξελιχθούν περισσότερο ικανοποιητικά. 6. Αποτελέσματα εσωτερικού δανεισμού Σύμφωνα με τα στοιχεία της βελγικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), η τέταρτη και τελευταία φετινή απόπειρα εσωτερικού ομολογιακού δανεισμού του βελγικού δημοσίου απέφερε μόλις 20,5 εκατ. στα κρατικά ταμεία 8. Είναι ωστόσο η δεύτερη καλύτερη επίδοση του τρέχοντος έτους, λίγο κατώτερη εκείνης του Σεπτεμβρίου (23,8 εκατ. ). Οι κρατικοί τίτλοι οκταετούς διάρκειας προσέλκυσαν επενδυτικά κεφάλαια ύψους 14,6 εκατ., ενώ εκείνοι πενταετούς 5,9 εκατ.. Και πάλι, η αιτιολόγηση της χαμηλής απόδοσης της προσπάθειας εσωτερικού δανεισμού επικεντρώνεται στα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων (που είχαν καθοριστεί σε 1% για τους τίτλους πενταετούς και σε 1,9% για τους τίτλους οκταετούς διάρκειας). Συνολικά στις τέσσερις φετινές απόπειρες εσωτερικού ομολογιακού δανεισμού αντλήθηκαν κεφάλαια 66,35 εκατ. (έναντι 141,2 εκατ. το 2012), ωστόσο η Υπηρεσία δηλώνει ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειες εσωτερικού δανεισμού προσβλέποντας και σε μία μελλοντική αύξηση των επιτοκίων που θα αυξήσει την ελκυστικότητα των κρατικών τίτλων. Σύμφωνα εξάλλου με δηλώσεις του διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Χρέους κ. Deboutte, οι βελγικοί κρατικοί τίτλοι έχουν καταστεί ιδιαίτερα ελκυστικοί στους θεσμικούς επενδυτές, εγχώριους αλλά και ξένους, με αποτέλεσμα η έκδοση και διάθεση μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων να έχει βρεθεί σε επίπεδα προ της κρίσεως του 2008. Η μέση περίοδος ωρίμανσης του συνολικού χαρτοφυλακίου του βελγικού δημοσίου χρέους έχει ανέβει στα 7,7 χρόνια, ενώ το μέσο επιτόκιο έχει πέσει στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 3,3%. Το 2013 ο συνολικός μακροπρόθεσμος δανεισμός του Βελγίου αναμένεται να φθάσει τα 45,2 δις., ανερχόμενος για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά σε επίπεδα άνω των 40 δις.. Η μέση διάρκεια των τίτλων μακροπρόθεσμου δανεισμού του βελγικού δημοσίου το 2013 ανήλθε σε 11,8 έτη, με μέσο επιτόκιο 2,23%. Κατά τον κ. Deboutte, το βελγικό δημόσιο έχει κατορθώσει να δανειστεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από τις ανάγκες του, ενώ ταυτόχρονα έχει μπορέσει να επαναγοράσει δημόσιο χρέος το οποίο καθίσταται ληξιπρόθεσμο του χρόνου. Ο κ. 8 Βλ. και άρθρο 5 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2013. 5
Deboutte σημείωσε ότι οι μακροπρόθεσμες δανειακές ανάγκες του 2014 αναμένεται να είναι σημαντικά χαμηλότερες, της τάξεως των 30 δις. (ή λίγο παραπάνω), ενώ επισήμανε ότι το βελγικό κρατικό χρέος προσελκύει ιδιαίτερα ξένους επενδυτές (οι οποίοι κρατούν πλησίον του 50% του βελγικού χρέους). 7. Φορολογική αμνηστία Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, από την έναρξη ισχύος της νέας (και τελευταίας σύμφωνα με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης) περιόδου φορολογικής αμνηστίας (15.7.2013) έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα 856 αιτήσεις φορολογικής τακτοποίησης, συνολικών ποσών 388 εκατ.. Αν και ο αριθμός των αιτήσεων έχει μειωθεί εντυπωσιακά (από τις αρχές του 2013 μέχρι τις 15.7 είχαν υποβληθεί 16.245 αιτήσεις), έχει ωστόσο αυξηθεί εξίσου εντυπωσιακά το μέσο προς φορολογική τακτοποίηση ποσόν ανά αίτηση, από 200 χιλ. κατά τα τελευταία έτη φορολογικής αμνηστίας (από το 2006) σε 876 χιλ. σήμερα. Κατά τις εκτιμήσεις ειδικών επί φορολογικών θεμάτων, η αύξηση αυτή του μέσου προς τακτοποίηση ποσού μαρτυρά την αύξουσα τάση υποβολής αιτήσεων για τακτοποίηση σοβαρών και μεγάλων φορολογικών παραβάσεων τους τελευταίους μήνες, δεδομένου ότι δίδεται η δυνατότητα στους παραβάτες να μην διωχθούν ποινικά. Ένας πρόσθετος λόγος αύξησης των μέσων ποσών είναι κατά τους ειδικούς η προσπάθεια τακτοποίησης και εισοδημάτων που έχουν παραγραφεί φορολογικά. 8. Βελγικές εξαγωγές μπύρας Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο κλαδικός σύνδεσμος των Ευρωπαίων ζυθοποιών και στα οποία αναφέρεται ο βελγικός οικονομικός Τύπος, το Βέλγιο παραμένει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας μπύρας μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. σε σχετικούς όρους, δηλαδή από απόψεως ποσοστού της εγχώριας παραγωγής του που εξάγεται. Έτσι, το έτος 2012 εξήχθη το 62% της συνολικά παραχθείσης ποσότητας 18,75 εκατ. εκατόλιτρων βελγικής μπύρας, ποσοστό υψηλότερο από τα αντίστοιχα της Ολλανδίας (61%) και της Δανίας (πλησίον του 50%) που ακολουθούν. Σε απόλυτους αριθμούς ωστόσο, η Γερμανία αποτελεί τον μεγαλύτερο κοινοτικό εξαγωγέα μπύρας, με συνολικές εξαγωγές το 2012 (εντός και εκτός Ε.Ε.) ποσότητας 15,7 εκατ. εκατόλιτρων, ενώ η Ολλανδία εξήγε 14,7 εκατ. και το Βέλγιο 11,6 εκατ. εκατόλιτρα. 9. Στα ύψ η η αποταμίευση των Βέλγων Στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB) που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα δείχνουν ότι τον μήνα Οκτώβριο οι αποταμιευτικές καταθέσεις των Βέλγων πολιτών ανήλθαν 247,4 δις., που αποτελεί νέο ιστορικά υψηλό επίπεδο. Η αύξηση των καταθέσεων σε μηνιαία βάση (έναντι του Σεπτεμβρίου) ανήλθε σε 644 εκατ.. Σε ετήσια βάση, δηλαδή σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012, έχει υπάρξει αύξηση των αποταμιευτικών καταθέσεων στο Βέλγιο κατά 7,2% (από 230,8 δις. καταθέσεων πέρσι), παρά το ιστορικά χαμηλό επίπεδο των προσφερόμενων επιτοκίων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το συνολικό ύψος των βελγικών καταθέσεων (σε λογαριασμούς όψεως, προθεσμιακούς λογαριασμούς, και ειδικούς λογαριασμούς συνδεδεμένους με ενυπόθηκα δάνεια) ανήλθε τον Οκτώβριο σε 583,5 δις., έναντι 543,7 δις. τον Οκτώβριο του 2012. 10. Πρόγραμμα «λαϊκού δανεισμού» Ο βελγικός οικονομικός Τύπος ανέφερε ότι στις 29 Νοεμβρίου κατατέθηκε στην βελγική Βουλή το νομοσχέδιο για την θέση σε εφαρμογή του εδώ και μήνες αναγγελθέντος προγράμματος «λαϊκού δανεισμού» 9 ( emprunt populaire ) που τοποθετείται για τις αρχές του επομένου έτους. Το νομοσχέδιο, που ετοιμάστηκε από τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, θα τύχει της έγκρισης του νομοθετικού σώματος ενδεχομένως πριν την περίοδο των εορτών, ωστόσο η έγκριση αυτή θα πρέπει να ακολουθηθεί από την έκδοση εφαρμοστικών διαταγμάτων 9 Βλ. και προηγούμενες αναφορές μας με πλέον πρόσφατη αυτήν του άρθρου 4 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-31.10.2013. 6
προκειμένου να τεθεί σε ισχύ. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί η επ αυτού γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Conseil d Etat) και να δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα. Γι αυτό η κυβέρνηση κάνει λόγο για υλοποίηση του προγράμματος από τις αρχές Ιανουαρίου, χωρίς να δεσμεύεται για συγκεκριμένη ημερομηνία (βέβαια το κείμενο του νομοσχεδίου προβλέπει έναρξη ισχύος την 1.1.2014). Το νομοσχέδιο στοχεύει στην διοχέτευση ενός μέρους των υψηλότατων αποταμιευτικών καταθέσεων των Βέλγων σε πιο μακροπρόθεσμους επενδυτικούς τίτλους που θα διατίθενται από τα τραπεζικά ιδρύματα, με σκοπό την χρηματοδότηση δημοσίων έργων υψηλής κοινωνικοοικονομικής αξίας και προτεραιότητας. Τα προσφερόμενα επιτόκια, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, θα συμβαδίζουν με τα επιτόκια της αγοράς, ωστόσο προβλέπεται η παροχή φορολογικού πλεονεκτήματος στα κεφάλαια που θα επενδυθούν σε προϊόντα του προγράμματος, και συγκεκριμένα μειωμένη παρακράτηση επί εισοδημάτων κεφαλαίου με συντελεστή 15% (έναντι 25% που ισχύει γενικά). Σημειωτέον ότι οι μεγάλες βελγικές τράπεζες δηλώνουν έτοιμες να στηρίξουν το πρόγραμμα «λαϊκού δανεισμού» και ότι μπορούν πολύ γρήγορα αφού ολοκληρωθεί το νομοπαρασκευαστικό έργο να διαθέσουν τα ειδικά προϊόντα μακροπρόθεσμων επενδύσεων στους ενδιαφερόμενους πολίτες. 11. Χρηματιστήριο Βρυξελλών Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών (EURONEXT Brussels), μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου το ύψος ομολογιακού δανεισμού που επετεύχθη δια της εισαγωγής τίτλων στο Χρηματιστήριο ανήλθε σε 8,15 δις., αυξημένο κατά 58% έναντι της περασμένης χρονιάς. Συγκεκριμένα, στη διάρκεια του ενδεκάμηνου του τρέχοντος έτους σημειώθηκαν 53 εκδόσεις και διαθέσεις ομολογιακών δανείων, είτε εταιρικών (εισηγμένων και μη εισηγμένων εταιρειών), ή και του δημοσίου. Οι εκτιμήσεις του Χρηματιστηρίου αναφέρουν ότι θα πρέπει να αναμένονται στη συνέχεια και πρόσθετες εκδόσεις και διαθέσεις ομολογιακών τίτλων. Ως μεγαλύτερη έκδοση ομολογιακού δανείου στην μέχρι τώρα διάρκεια του 2013, το Χρηματιστήριο αναφέρει αυτήν της Elia (διαχειρίστριας του βελγικού ηλεκτρικού δικτύου) τον περασμένο Μάρτιο, από την οποία αντλήθηκαν 750 εκατ.. Το Χρηματιστήριο αναφέρει επίσης ότι στην διάρκεια του 2013 επετεύχθη ιστορικά υψηλό ποσό άντλησης κεφαλαίων από εισαγωγή μετοχών και αυξήσεις κεφαλαίου εταιρειών, που ανήλθε σε 1,985 δις., με το 80% των κεφαλαίων αυτών να προέρχονται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το Χρηματιστήριο αναφέρεται σε τρεις σημαντικές εισαγωγές μετοχών φέτος, που έχουν βοηθήσει την τόνωση της δραστηριότητας στην βελγική χρηματαγορά, και συγκεκριμένα της εταιρείας των βελγικών ταχυδρομείων (Bpost, με IPO 812 εκατ. ), της εταιρείας βιοτεχνολογίας Cardio3 BioSciences (IPO 23 εκατ. ) και της ελληνικής Βιοχάλκο. Στην τελευταία αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία από τον βελγικό οικονομικό Τύπο, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για την μεταστέγαση ενός πολύ μεγάλου ελληνικού μεταλλουργικού ομίλου από το Χρηματιστήριο Αθηνών σε αυτό των Βρυξελλών. Το τέλος της εβδομάδας 2-6 Δεκεμβρίου βρήκε τον δείκτη BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών να κλείνει με εβδομαδιαία πτώση 2,81%, στις 2.790,24 μονάδες, ακολουθώντας το πνεύμα απαισιοδοξίας που διέπνευσε και άλλα διεθνή χρηματιστήρια, κυρίως εξαιτίας φόβων για σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά και αβεβαιότητας για την μελλοντική στάση της ΕΚΤ. 12. Βελγική οικονομία Σύμφωνα με πρόσφατη τριμηνιαία έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB), το 2014 θα πρέπει να αναμένεται ενίσχυση του ρυθμού ανάπτυξης της βελγικής οικονομίας σε 1,1%, έναντι ρυθμού 0,2% που εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί φέτος. Η Κεντρική Τράπεζα αναμένει ότι η ανάπτυξη αυτή θα προέλθει κυρίως από την τόνωση της εγχώριας ζήτησης, που θα αντισταθμίσει την σταθεροποίηση των βελγικών εξαγωγών του χρόνου. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, οι βελγικές επιχειρήσεις διαθέτουν 7
πολύ σημαντικά αποθέματα μετρητών, που με στοιχεία της Belgostat ανέρχονται σε περίπου 120 δις. (ήτοι 30% του ΑΕΠ), και τα οποία εκτιμάται ότι θα διοχετευθούν σε επενδύσεις. Κατά την Κεντρική Τράπεζα, η ελαφρά ανάκαμψη της βελγικής οικονομίας δεν θα έχει άμεση θετική επίδραση στην αγορά εργασίας, με τον δείκτη ανεργίας να αναμένεται να φθάσει στο επίπεδο του 9,1% το 2014. Η Κεντρική Τράπεζα εκτιμά τον πληθωρισμό σε 1,2% φέτος και 1,3% το 2014, και αναμένει δημοσιονομικά ελλείμματα σε επίπεδα 2,8% τόσο για το τρέχον, όσο και για το προσεχές έτος. Οι εκτιμήσεις της Τράπεζας για τα επίπεδα δημοσίου χρέους δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες, φέρνοντάς το σε 100,1% του ΑΕΠ φέτος και σε 100,8% του ΑΕΠ το 2014. Η Κεντρική Τράπεζα τηρεί επιφυλακτική στάση όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον και ιδιαίτερα στην αμερικανική οικονομία- καθώς και αναφορικά με το «εύθραυστο» της βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος που παρατηρείται πρόσφατα στο Βέλγιο. 13. Λοιπές ειδήσεις (α) Η φλαμανδική εταιρεία του κλάδου ΑΠΕ Electrawinds σε διαδικασία δικαστικής αναδιοργάνωσης: Σε συνέχεια άρθρου 2 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.013, σημειώνουμε ότι ο οικονομικός Τύπος αναφέρει πως στις 9 Δεκεμβρίου η διοίκηση της Electrawinds αποφάσισε τελικά να υπάγει την εταιρεία (καθώς και την μητρική της εταιρεία χαρτοφυλακίου στο Λουξεμβούργο) σε διαδικασία δικαστικής αναδιοργάνωσης, προβαίνοντας στις απαραίτητες ενέργειες προς το εμπορικό δικαστήριο της Οστάνδης (όπου και η έδρα της εταιρείας). Η Electrawinds αναγκάστηκε να πάρει μία τέτοια απόφαση προκειμένου να προστατευθεί έστω προσωρινά από τους πιστωτές της, καθώς πλησίαζε η λήξη υποχρεώσεών της αρκετά σημαντικού ύψους. Σύμφωνα με την εταιρεία, οι συζητήσεις με διάφορες πλευρές οι οποίες ενδιαφέρονται να εξαγοράσουν τμήματα της Electrawinds συνεχίζονται, με στόχο την κατά το δυνατόν ταχύτερη κεφαλαιακή ενίσχυση της εταιρείας. (β) Προσύμφωνο στο κοινωνικό πλάνο της Arcelor Mittal: Ο βελγικός Τύπος αναφέρει ότι αργά το βράδυ της 6 ης Δεκεμβρίου υπογράφηκε προσύμφωνο όσον αφορά το κοινωνικό πλάνο που σχετίζεται με την παύση λειτουργίας μονάδων της Arcelor Mittal στην περιοχή της Λιέγης 10. Σύμφωνα με το προσύμφωνο, η πολυεθνική χαλυβουργία θα διατηρήσει 945 εργαζόμενους (έναντι 845 που είχαν συμφωνηθεί παλαιότερα), ενώ το προσωπικό που σχεδιαζόταν να απολυθεί και η εργασία του να υποκατασταθεί με υπεργολαβίες (περίπου 137 εργάτες) θα μετακινηθεί σε υβριδική θυγατρική που θα δημιουργηθεί από κοινού με την κυβέρνηση της περιφέρειας της Βαλλονίας. Επίσης θα συσταθεί εταιρεία που θα αναλάβει την επιμόρφωση περίπου 200 εργαζομένων προκειμένου να αναλάβουν νέες εργασίες, και ακόμη μία η οποία θα επιφορτισθεί με το έργο της απεγκατάστασης εγκαταλειπόμενων παραγωγικών μονάδων της χαλυβουργίας. Το προσύμφωνο προβλέπει εξάλλου 77 απολύσεις, με τις αποζημιώσεις να κυμαίνονται ανάλογα με την αρχαιότητα των υπαλλήλων. Εκπρόσωποι των εργατικών συνδικάτων έκαναν λόγο για αρκετά ικανοποιητική συμφωνία στην επίτευξη της οποίας συνεισέφερε η κυβέρνηση της Βαλλονίας. Ο Τύπος σημειώνει ότι η σχετική επιτυχία που σημείωσαν τα εργατικά συνδικάτα διατηρώντας αρκετές θέσεις εργασίας και περιορίζοντας αισθητά τις απολύσεις, αντισταθμίζεται από τα ωφελήματα που κατόρθωσε να λάβει η διοίκηση της Arcelor Mittal από το βελγικό κράτος. Ο Τύπος υπογραμμίζει ότι τόσο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση όσο και η κυβέρνηση της Βαλλονίας θα πληρώσουν σημαντικά κονδύλια για την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό των χαλυβουργικών μονάδων της Mittal που θα διατηρηθούν σε λειτουργία ή σε καθεστώς συντήρησης, καθώς και για την δημιουργία των προαναφερθεισών υβριδικών εταιρειών με σκοπό την διάσωση θέσεων εργασίας. 10 Βλ. και παλαιότερη σχετική αρθρογραφία μας, με πλέον πρόσφατο το άρθρο 1 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 11-20.11.2013. 8
ΠΗΓΕΣ: 1. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, εταιρεία εμπορικών πληροφοριών και ερευνών αγοράς Graydon 3. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, εταιρεία εμπορικών πληροφοριών και ερευνών αγοράς Graydon 4. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 5. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Πανεπιστήμιο Namur, Université Libre de Bruxelles (ULB) 6. Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 7. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών (SPF Finances) 8. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 9. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 10. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 11. Χρηματιστήριο Βρυξελλών, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 12. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB): Projections économiques pour la Belgique Automne 2013, 6-12-2013, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 13. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 9