ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ «ΑΛΦΑ» ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ - ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Επαναληπτικό Διαγώνισμα 18-12-2011 ΘΕΜΑ 1: Μονάδες 25 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση 1. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από α. φυτά β. βακτήρια γ. πρωτόζωα δ. ιούς 2. Από νηματοειδείς δομές (υφές) αποτελούνται α. τα βακτήρια β. τα πρωτόζωα γ. οι μύκητες δ. οι ιοί 3. Μόλυνση ονομάζεται η α. παραγωγή διαφόρων ουσιών από τους παθογόνους μικροοργανισμούς β. εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό γ. είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό δ. εκδήλωση των συμπτωμάτων μιας ασθένειας 1/3
4. Η παθητική ανοσία αποκτάται με α. το θηλασμό β. τον εμβολιασμό γ. προηγούμενη μόλυνση δ. αντιβιοτικά 5. Μικροοργανισμοί του εδάφους που τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη είναι οι α. παραγωγοί β. καταναλωτές πρώτης τάξης γ. αποικοδομητές δ. αυτότροφοι οργανισμοί ΘΕΜΑ 2: Μονάδες 25 Α. Τι είναι η λυσοζύμη, πού εντοπίζεται και ποια η δράση της; (Μονάδες 5) Β. Σε ποια κατηγορία ιών ανήκει ο ιός HIV; (Μονάδες 2) Να περιγράψετε τη δομή του ιού HIV. (Μονάδες 7) Ποιες κατηγορίες ανθρώπινων κυττάρων προσβάλλει ο ιός HIV; (Μονάδες 3) Γ. Περιγράψτε τους μηχανισμούς δράσης των αντιβιοτικών. (Μονάδες 8) ΘΕΜΑ 3: Μονάδες 25 Α. Να εξηγήσετε πώς η αμειψισπορά αποτελεί οικολογικό τρόπο εμπλουτισμού του εδάφους με άζωτο. (Μονάδες 8) Β. Τι ονομάζεται διαπνοή και ποιος είναι ο ρόλος της; (Μονάδες 8) Γ. Να περιγράψετε το δεύτερο στάδιο της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης (Μονάδες 9). 2/3
ΘΕΜΑ 4: Μονάδες 25 Σε ένα οικοσύστημα υπάρχουν 5 πεύκα, που φιλοξενούν συνολικά 10.000 κάμπιες, σε καθεμία από τις οποίες παρασιτούν 500 πρωτόζωα. Α. Να σχεδιάσετε την τροφική πυραμίδα πληθυσμού του παραπάνω οικοσυστήματος (Μονάδες 2). Να εξηγήσετε τη μορφή της τροφικής πυραμίδας πληθυσμού του παραπάνω οικοσυστήματος (Μονάδες 5). Β. Στο παραπάνω οικοσύστημα, η ενέργεια που περιέχεται στο τροφικό επίπεδο των καμπιών είναι 50.000 kj. Να υπολογίσετε την ενέργεια των άλλων τροφικών επιπέδων (Μονάδες 2). Να σχεδιάσετε την τροφική πυραμίδα ενέργειας (Μονάδες 2). Να εξηγήσετε τους λόγους που καθορίζουν τη μορφή αυτής της τροφικής πυραμίδας (Μονάδες 6). Γ. Έστω ένα άτομο αζώτου (N), το οποίο μπορεί να εντοπιστεί οπουδήποτε βρεθεί (π.χ. επειδή είναι ραδιενεργό). Αυτό το άτομο αζώτου εντοπίζεται σε κάποιο νιτρικό ιόν (NO - 3 ), που βρίσκεται στο έδαφος. Να περιγράψετε τις πιθανές πορείες του ατόμου αυτού, από τη στιγμή που προσλαμβάνεται από ένα φυτό έως ότου ξαναβρεθεί στο έδαφος, πάλι ως νιτρικό ιόν (Μονάδες 8). ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!! 3/3
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ «ΑΛΦΑ» ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ - ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Επαναληπτικό Διαγώνισμα 18-12-2011 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1: Μονάδες 25 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση 1. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από β. βακτήρια 2. Από νηματοειδείς δομές (υφές) αποτελούνται γ. οι μύκητες 3. Μόλυνση ονομάζεται η γ. είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό 4. Η παθητική ανοσία αποκτάται με α. το θηλασμό 5. Μικροοργανισμοί του εδάφους που τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη είναι οι γ. αποικοδομητές ΘΕΜΑ 2: Μονάδες 25 Α. Σελ. 31-32: Η λυσοζύμη είναι ένζυμο που διασπά το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων. Βρίσκεται στον ιδρώτα, ο οποίος παράγεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες του δέρματος, στο δάκρυ, προστατεύοντας το βλεννογόνο του 4/3
επιπεφυκότα και στο σάλιο, προστατεύοντας το βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας. (Μονάδες 5) Β. Σελ. 47: Ο ιός HIV ανήκει στην κατηγορία των ρετροϊών, καθώς περιέχει RNA ως γενετικό υλικό. (Μονάδες 2) Διαθέτει, επίσης. λιποπρωτεϊνικής φύσης έλυτρο. (Μονάδες 7) Ο ιός προσβάλλει κυρίως.υπάρχουν στην επιφάνειά τους. (Μονάδες 3) Γ. Σελ. 25: Τα αντιβιοτικά δρουν αναστέλλοντας ή παρεμποδίζοντας κάποια ειδική βιοχημική αντίδραση του μικροοργανισμού. Όλα τα γνωστά. μεμβράνης. (Μονάδες 8) ΘΕΜΑ 3: Μονάδες 25 Α. Σελίδα 88 : Οι δύο πιο οικολογικοί τρόποι να εμπλουτίζεται με άζωτο και να μην εξασθενεί & Σελίδα 86 : Σημαντικότερα αζωτοδεσμευτικά βακτήρια.τα οποία μπορούν να απορροφηθούν από τα ψυχανθή. (Μονάδες 8) Β. Σελίδα 88 : Διαπνοή είναι η απομάκρυνση του νερού μέσω των στομάτων, των πόρων δηλαδή της επιδερμίδας των φύλλων. Το νερό του εδάφους, που είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία, απορροφάται.που εισέρχονται στις τροφικές αλυσίδες των οικοσυστημάτων με πύλη εισόδου τα φυτά. (Μονάδες 8) Γ. Σελ. 37-39: Στάδιο 2 ο (Μονάδες 9). 5/3
ΘΕΜΑ 4: Μονάδες 25 Α. Στο οικοσύστημα φιλοξενούνται συνολικά 5 πεύκα, 10.000 κάμπιες και 500 10.000 = 5.000.000 πρωτόζωα. Η τροφική πυραμίδα πληθυσμού είναι η εξής: (Μονάδες 2) Πρωτόζωα 5.000.000 Κάμπιες 10.000 Πεύκα 5 Στο οικοσύστημα υπάρχουν παρασιτικές τροφικές σχέσεις και ο πληθυσμός των ανώτερων επιπέδων γίνεται ολοένα μεγαλύτερος από τον πληθυσμό των κατώτερων. Μια τέτοια τροφική πυραμίδα χαρακτηρίζεται ως ανεστραμμένη. (Διευκρίνιση: Στις παρασιτικές τροφικές σχέσεις το σωματικό βάρος των οργανισμών του επόμενου τροφικού επιπέδου είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με το σωματικό βάρος των οργανισμών του προηγούμενου, με αποτέλεσμα αν και συνολικά έχουν μικρότερη βιομάζα να έχουν μεγαλύτερους πληθυσμούς) (Μονάδες 5). Β. Η ενέργεια με τη μορφή χημικής ενέργειας που εμπεριέχεται στην τροφή των οργανισμών, περνάει από το κατώτερο τροφικό επίπεδο (των παραγωγών) στο ανώτερο. Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου περνάει στο επόμενο, καθώς το 90% της ενέργειας χάνεται. Άρα η ενέργεια του επόμενου κάθε φορά τροφικού επιπέδου είναι το 10% του προηγούμενου. Εφόσον η ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των καμπιών είναι 50.000 kj, η ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των πρωτόζωων θα είναι 50.000 10/100 = 5.000 kj και στο τροφικό επίπεδο των πεύκων 50.000 (10/100 ) = 500.000 kj (Μονάδες 2). 6/3
Η τροφική πυραμίδα ενέργειας είναι η εξής: (Μονάδες 2) Πρωτόζωα 5.000 KJ Κάμπιες 50.000 KJ Πεύκα 500.000KJ Οι λόγοι στους οποίους οφείλεται η απώλεια ενέργειας και καθορίζουν τη μορφή αυτής της πυραμίδας είναι οι εξής: (Σελ. 77) Ένα μέρος της χημικής ενέργειας τα οποία αποικοδομούνται» (Μονάδες 6). Γ. Σελ. 86: Τα φυτά χρησιμοποιούν τα νιτρικά ιόντα μετατρέπεται τελικά σε νιτρικά ιόντα (Μονάδες 8). ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!! 7/3