ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ AΡΧΗ Πειραιάς, 15 Ιουλίου 2016 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΗΡΥΧΘΕΙΣΕΣ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 2004-2014 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) παρουσιάζει για πρώτη φορά Δελτίο Τύπου με χρονοσειρά στατιστικών στοιχείων ως προς τις Κηρυχθείσες Πτωχεύσεις Επιχειρήσεων βάσει δικαστικών αποφάσεων, για τα έτη 2004-2014. Τα στοιχεία για τις πτωχεύσεις των επιχειρήσεων προέρχονται από τα Πρωτοδικεία της Χώρας (Πτωχευτικά Δικαστήρια), τα οποία συμπληρώνουν και διαβιβάζουν στην ΕΛΣΤΑΤ στατιστικό πίνακα με στοιχεία για τις κηρυχθείσες πτωχεύσεις, σύμφωνα με τις εκδοθείσες σχετικές αποφάσεις. Επιπλέον, συλλέγονται στοιχεία επί των πτωχεύσεων για τις οποίες περατώθηκαν οι επαληθεύσεις απαιτήσεων, το ποσό του παθητικού που βεβαιώθηκε και ο αριθμός των απασχολουμένων που έχουν αξιώσεις. Ως προς το σύνολο της διαδικασίας, η οποία αφορά πλέον των αποφάσεων κήρυξης πτώχευσης σε αποφάσεις που σχετίζονται με τις επικυρώσεις, ακυρώσεις, ανακλήσεις ή διαρρήξεις του πτωχευτικού συμβιβασμού, τις διεκδικήσεις και άλλες δίκες της διαδικασίας, συλλέγονται συγκεντρωτικά στοιχεία βάση των αποφάσεων που εκδίδονται από τα πρωτοβάθμια δικαστήρια (Πρωτοδικεία) (Πίνακας 1). Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι στην τελευταία ενδεκαετία (2004-2014) κατά μέσο όρο ετησίως εκδίδονταν 1.061 αποφάσεις διαδικασίας, εκ των οποίων έγιναν δεκτές (μη απορριφθείσες) 914 (86% επί του συνόλου) και κηρύχθηκαν 457 πτωχεύσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 50% των δεκτών αποφάσεων διαδικασίας (Πίνακας 1). Πληροφορίες: Διεύθυνση Κοινωνικών Στατιστικών Τμήμα Στατιστικών Δικαιοσύνης & Δημόσιας Τάξης Σοφία Μπάλλα, 213 1352135 Κλεονίκη Θεοδωράκη, 213 1352771 e-mail: justistat@statistics.gr Τα στοιχεία για τις κηρυχθείσες πτωχεύσεις, ως προς τη νομική μορφή των επιχειρήσεων που πτώχευσαν, κατά μέσο όρο της περιόδου 2004-2014, δείχνουν ότι ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 1
το 42% ήταν ατομικές επιχειρήσεις, το 11% προσωπικές εταιρείες (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες εταιρείες), ενώ το 47% αφορούσε σε κεφαλαιουχικές εταιρείες (ανώνυμες, περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες) (Πίνακας 2). Από την ανάλυση των πτωχεύσεων που κηρύχθηκαν κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας (Nace Rev.2), για την περίοδο 2004-2014 συνάγεται ότι κατά σειρά οι περισσότερες πτωχεύσεις πραγματοποιούνται στον τομέα χονδρικού και λιανικού εμπορίου - επισκευών με ποσοστό 45,7% (μέσος όρος περιόδου), ακολουθούν ο τομέας της μεταποίησης με 22,8% (μ.ό), ο τομέας των δραστηριοτήτων υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης με 11,6% (μ.ό) και ο τομέας των κατασκευών με 5% (μ.ό) (Πίνακας 3). Τέλος, από τα στοιχεία των απαιτήσεων που επαληθεύτηκαν, κατά την περίοδο 2004-2014 προκύπτει ότι για 130 περίπου επαληθεύσεις κατά μέσο όρο ετησίως βεβαιώνεται παθητικό κατά μέσο όρο 470 εκατ. ευρώ, ενώ οι απασχολούμενοι που έχουν αξιώσεις επ αυτών ανέρχονται σε 1.265 κατά μέσο όρο το έτος (Πίνακας 4). Πίνακας 1. Αποφάσεις διαδικασίας και κηρυχθείσες πτωχεύσεις, 2004-2014 Έτος Αποφάσεις διαδικασίας Δεκτές αποφάσεις διαδικασίας Ποσοστό δεκτών αποφάσεων επί του συνόλου των αποφάσεων διαδικασίας (%) Κηρυχθείσες πτωχεύσεις Ποσοστό αποφάσεων πτωχεύσεων επί των δεκτών αποφάσεων διαδικασίας (%) 2004 1.109 932 84,0 569 61,1 2005 1.027 917 89,3 612 66,7 2006 1.435 1.219 84,9 532 43,6 2007 1.085 973 89,7 524 53,9 2008 935 856 91,6 342 40,0 2009 832 733 88,1 368 50,2 2010 1.143 968 84,7 380 39,3 2011 1.195 999 83,6 474 47,4 2012 919 759 82,6 455 59,9 2013 1.160 975 84,1 437 44,8 2014 828 720 87,0 335 46,5 Μ.Ο. 1.061 914 457 ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 2
Πίνακας 2. Κηρυχθείσες πτωχεύσεις, κατά νομική μορφή των επιχειρήσεων που πτώχευσαν, 2004-2014 Κηρυχθείσες πτωχεύσεις, κατά νομική μορφή Έτος Σύνολο πτωχεύσεων Ατομικές επιχειρήσεις % Προσωπικές εταιρείες % Κεφαλαιουχικές εταιρείες % 2004 569 275 48 50 9 244 43 2005 612 280 46 58 9 274 45 2006 532 256 48 52 10 224 42 2007 524 254 48 43 8 227 43 2008 342 152 44 33 10 157 46 2009 368 149 40 45 12 174 47 2010 380 157 41 45 12 178 47 2011 474 206 43 76 16 192 41 2012 455 159 35 59 13 237 52 2013 437 138 32 50 11 249 57 2014 335 106 32 44 13 185 55 Γράφημα 1. Κηρυχθείσες πτωχεύσεις, κατά νομική μορφή των επιχειρήσεων, 2004-2014 ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 3
Πίνακας 3. Ποσοστιαία κατανομή πτωχεύσεων, κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας (NACE Rev.2), 2010-2014 % Τομέας οικονομικής δραστηριότητας 2010 2011 2012 2013 2014 Γεωργία, δασοκομία και αλιεία 0,5 0,2 0,4 0,7 0,9 Ορυχεία και λατομεία 0,3 0,2 0,0 0,0 0,0 Μεταποίηση 24,7 23,4 26,4 17,6 22,1 Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,7 0,0 Κατασκευές 5,8 5,7 3,7 5,3 4,5 Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών 43,4 50,0 45,5 48,3 41,2 Μεταφορά και αποθήκευση 1,6 2,7 2,2 3,0 1,5 Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης 10,3 9,9 10,8 12,4 14,6 Ενημέρωση και επικοινωνία 3,9 2,1 3,1 3,7 3,0 Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες 0,5 0,8 0,4 0,2 0,3 Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 2,1 0,0 0,2 0,0 0,3 Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες 1,8 1,3 1,8 3,0 3,9 2,6 1,7 2,4 2,7 4,2 Εκπαίδευση 0,0 0,4 0,7 0,2 0,6 Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μεριμνά 0,3 0,2 0,7 1,4 0,9 Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία 0,3 0,0 0,4 0,2 0,9 Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών 1,8 1,3 1,1 0,7 1,2 Σύνολο 100 100 100 100 100 ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 4
Πίνακας 4. Κηρυχθείσες πτωχεύσεις, περατωθείσες επαληθεύσεις απαιτήσεων, ποσό παθητικού που βεβαιώθηκε, αριθμός απασχολουμένων που έχουν αξίωση, 2004-2014 Έτη Κηρυχθείσες πτωχεύσεις Πτωχεύσεις για τις οποίες περατώθηκαν οι επαληθεύσεις 1 Ποσό παθητικού που βεβαιώθηκε σε ευρώ Αριθμός απασχολουμένων που έχουν αξίωση 2004 569 82 132.948.061 952 2005 612 99 936.854.513 1.223 2006 532 67 159.219.019 659 2007 524 87 149.630.237 1.035 2008 342 93 137.415.256 759 2009 368 79 75.512.157 1.021 2010 380 120 332.007.756 1.749 2011 474 161 391.968.563 1.304 2012 455 217 351.478.281 1.411 2013 437 219 699.848.364 1.584 2014 335 196 1.807.749.075 2.214 Μ.Ο. 457 129 470.421.026 1.265 1 Οι πτωχεύσεις για τις οποίες περατώθηκαν οι επαληθεύσεις δεν αντιστοιχούν απαραίτητα στις κηρυχθείσες πτωχεύσεις του ιδίου έτους. Γράφημα 2. Χρονική εξέλιξη των πτωχεύσεων για τις οποίες περατώθηκαν οι επαληθεύσεις απαιτήσεων, του παθητικού που βεβαιώθηκε και του αριθμού απασχολουμένων που έχουν αξίωση, 2004-2014 ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 5
ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Έρευνα Πτωχεύσεων Η έρευνα επί των δικαστικών αποφάσεων κήρυξης πτωχεύσεων διενεργείται σε ετήσια βάση και συγκεντρώνει, κατά Περιφέρεια Εφετείου: α) στοιχεία επί των αποφάσεων των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων, βάσει των οποίων κηρύσσονται οι πτωχεύσεις των οφειλετών [άρθρο 7 του Πτωχευτικού Κώδικα ΠτΚ (Ν. 3588/2007, όπως ισχύει)] και β) στοιχεία για τις επαληθεύσεις απαιτήσεων πιστωτών, οι οποίες περατώθηκαν εντός του έτους αναφοράς, σύμφωνα με το άρθρο 93 του ΠτΚ. Κατά τη διαδικασία της επαλήθευσης ο πιστωτής είναι υποχρεωμένος να αποδείξει την απαίτησή του. Η συμπλήρωση του στατιστικού δελτίου πτωχεύσεων γίνεται από τα Πρωτοδικεία της Επικράτειας (Πτωχευτικά Δικαστήρια). Κυριότερες μεταβλητές: δικαστική περιφέρεια, νομική μορφή επιχείρησης, τομέας οικονομικής δραστηριότητας, έδρα επιχείρησης, ποσό παθητικού που βεβαιώθηκε σε ευρώ (περιλαμβάνονται και οι υπό αμφισβήτηση πιστώσεις) και αριθμός απασχολουμένων που έχουν αξίωση. Εκτός των στοιχείων για τις κηρυχθείσες πτωχεύσεις, η ΕΛΣΤΑΤ διαθέτει συγκεντρωτικά στοιχεία (χωρίς περαιτέρω ανάλυση) επί της διαδικασίας, στην οποία συμπεριλαμβάνονται, πλέον των κηρυχθεισών πτωχεύσεων, ο αριθμός αποφάσεων που αφορούν σε ανάκληση ή λύση αυτών, σε διαδικασία συνδιαλλαγής, σε επικύρωση ή απόρριψη σχεδίου αναδιοργάνωσης, σε παύση εργασιών πτώχευσης κλπ., σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 2 του ΠτΚ. Νομικό πλαίσιο Νομοθετική βάση της Έρευνας για τις Κηρυχθείσες Πτωχεύσεις είναι η ΚΥΑ 10498/Β115/16.05.63 και ο ισχύων Στατιστικός Νόμος 3832/2010. Περιοδικότητα Ετήσια. Ορισμοί Οι βασικοί ορισμοί των πτωχεύσεων απορρέουν από τον Πτωχευτικό Κώδικα (Ν. 3588/2007, όπως ισχύει). Πτωχευτικό Δικαστήριο: Αρμόδιο είναι το πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του. Πτωχευτική διαδικασία: Οι αποφάσεις που κηρύσσουν ή ανακαλούν πτώχευση ή διατάσσουν το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής, επικυρώνουν τη συμφωνία συνδιαλλαγής, κηρύσσουν τη λύση αυτής, επικυρώνουν ή απορρίπτουν το σχέδιο αναδιοργάνωσης, ή παύουν τις εργασίες της πτώχευσης κλπ. Κήρυξη πτώχευσης: Πτωχευτική ικανότητα έχουν οι έμποροι, καθώς και οι ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα που ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 6
επιδιώκουν οικονομικό σκοπό. Σε περίπτωση που υπάρχει αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεών τους κατά τρόπο γενικό και μόνιμο (παύση πληρωμών), γίνεται κήρυξη πτώχευσης. Κλάδος οικονομικής δραστηριότητας: Η ταξινόμηση που χρησιμοποιείται για τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας γίνεται σύμφωνα με την ισχύουσα Στατιστική Ταξινόμηση των Κλάδων Οικονομικής Δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ). Έως και το 2007 χρησιμοποιήθηκε η ταξινόμηση σύμφωνα με την ΣΤΑΚΟΔ 2003, η οποία είναι η ελληνική έκδοση της NACE Rev1.1, και από το 2008 χρησιμοποιήθηκε η ΣΤΑΚΟΔ 2008, η οποία στο τριψήφιο επίπεδο είναι ταυτόσημη με την NACE Rev.2. Η ταξινόμηση των επιχειρήσεων γίνεται σε τετραψήφιο επίπεδο ΣΤΑΚΟΔ 2008, ενώ η παρουσίαση των αποτελεσμάτων, για λόγους εμπιστευτικότητας, γίνεται σε μονοψήφιους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Μεθοδολογία Η συλλογή των στοιχείων για τις κηρυχθείσες πτωχεύσεις γίνεται μέσω στατιστικού δελτίου της ΕΛΣΤΑΤ που αποτελείται από δύο μέρη (κήρυξη πτωχεύσεων και επαληθεύσεις), από το εκάστοτε Πρωτοδικείο (Πτωχευτικό Δικαστήριο). Η συλλογή στοιχείων επί της διαδικασίας γίνεται βάσει του στατιστικού δελτίου πολιτικής απόφασης που συλλέγεται από τα Πρωτοδικεία και Εφετεία πολιτικής διαδικασίας. Παραπομπές Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις Κηρυχθείσες Πτωχεύσεις μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ (www.statistics.gr), στον σύνδεσμο Στατιστικές Πληθυσμός και Κοινωνικές Συνθήκες Δικαιοσύνη Πολιτική Δικαιοσύνη Πτωχεύσεις. ΕΛΣΤΑΤ www.statistics.gr σελ. 7