Ετήσιες Στατιστικές Παραγωγικότητας Εργασίας 2012

Transcript

1 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ετήσιες Στατιστικές Παραγωγικότητας Εργασίας 2012 Εκδίδονται στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Παραγωγικότητας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Εθνικό Πρόγραμμα Παραγωγικότητας

2

3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Ετήσιες Στατιστικές Παραγωγικότητας Εργασίας 2012 Λευκωσία, Σεπτέμβριος 2013

4 Για την έκδοση εργάστηκαν οι: Μαρία Νικολάου Χρίστου, Ανώτερη Λειτουργός Παραγωγικότητας Δρ Χριστόφορος Μαρκίδης, Λειτουργός Παραγωγικότητας Α Δρ Δάφνης Κουδουνάρης, Λειτουργός Παραγωγικότητας Κέντρο Παραγωγικότητας, Λεωφ. Καλλιπόλεως 77, 2100 Αγλαντζιά. Τ.Θ , 1679 Λευκωσία. Τηλ.: , Τηλεομ.: Ηλ-ταχ: Γλωσσική επιμέλεια: Αντωνία Σωκράτους - Πεδόνε, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Σχεδιασμός: Δώρα Κλεάνθους - Φαρσίδη, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών ISSN: (Έντυπη μορφή) ISSN: (Ηλεκτρονική μορφή) Copyright: 2013 Κυπριακή Δημοκρατία / Republic of Cyprus Αναδημοσίευση επιτρέπεται με την προϋπόθεση ότι θ αναφέρεται η πηγή Quotations are permitted on the condition that the source is stated Κέντρο Παραγωγικότητας

5 Πρόλογος από Διευθυντή Η συνεχής και μακροχρόνια βελτίωση της παραγωγικότητας είναι το κλειδί για αύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας και αποτελεί ζωτικό δείκτη για οικονομική ανάπτυξη και υψηλό βιοτικό επίπεδο. Η οικονομική κρίση και η ύφεση που βιώνουμε, από το τέλος του 2008, οδήγησαν στη ραγδαία αύξηση της ανεργίας και έπληξαν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας. Η βελτίωση της εθνικής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για οικονομική ανάπτυξη και προσφορά περισσότερων και ποιοτικότερων θέσεων εργασίας. Στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Παραγωγικότητας, το Κέντρο Παραγωγικότητας, με τη συνεργασία της Στατιστικής Υπηρεσίας, η οποία παραχωρεί τα στοιχεία που απαιτούνται, προχώρησε στη 2η έκδοση των ετήσιων Στατιστικών Παραγωγικότητας Εργασίας. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει στατιστικές για την Παραγωγικότητα Εργασίας και τις συνιστώσες μεταβλητές για το σύνολο της οικονομίας, και για επί μέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, από το 1996 μέχρι και το Τα στοιχεία παρουσιάζονται με τρόπο που να διευκολύνουν την παρακολούθηση, ανάλυση και ερμηνεία των παρατηρούμενων τάσεων. Ως εκ τούτου, η έκδοση αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τη διαμόρφωση και την αξιολόγηση πολιτικών παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας, για ανάπτυξη της οικονομίας και έξοδο από την ύφεση. Ντίνος Καθητζιώτης Διευθυντής Κέντρο Παραγωγικότητας 3

6

7 Πίνακας Περιεχομένων Εισαγωγή... 7 Μέρος Ι. Γενική Ανασκόπηση... 9 Σύνολο της οικονομίας Τάσεις για την περίοδο Παρατηρήσεις για το Τομεακή ανάλυση Τάσεις για την περίοδο Παρατηρήσεις για το Μέρος ΙΙ. Στατιστικές Παραγωγικότητας Εργασίας και Συνιστωσών Α. Στατιστικές για το σύνολο της οικονομίας Β. Στατιστικές για τους ευρείς τομείς οικονομικής δραστηριότητας Γ. Στατιστικές για τομείς οικονομικής δραστηριότητας Παράρτημα: Συγκεντρωτικές Στατιστικές Μεγεθών Ορισμοί Επεξηγηματικές Σημειώσεις Κέντρο Παραγωγικότητας 5

8

9 Εισαγωγή Η παραγωγικότητα ορίζεται ως ο λόγος μεταξύ της ποσότητας των αποτελεσμάτων ενός παραγωγικού συστήματος και της ποσότητας των πόρων που αναλώθηκαν στην παραγωγή. Εκφράζει, δηλαδή, το πόσο αποτελεσματικά και αποδοτικά χρησιμοποιούνται οι παραγωγικοί πόροι, όπως είναι η εργασία και το κεφάλαιο, για την παραγωγή συγκεκριμένης ποσότητας αποτελεσμάτων, δηλαδή προϊόντων και υπηρεσιών. Η παραγωγικότητα είναι πηγή οικονομικής ανάπτυξης και κλειδί για την ανταγωνιστικότητα κάθε χώρας. Το πιο διαδεδομένο μέτρο παραγωγικότητας είναι η Παραγωγικότητα Εργασίας που συσχετίζει το παραγόμενο αποτέλεσμα με την ποσότητα της ανθρώπινης εργασίας. Η Παραγωγικότητα Εργασίας υπολογίζεται με δύο τρόπους: α) ως Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) ανά απασχολούμενο, και β) ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας. Η Παραγωγικότητα Εργασίας δεν αφορά μόνο την προσπάθεια των εργαζομένων, αλλά, ταυτόχρονα, επηρεάζεται και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως είναι το επίπεδο της χρησιμοποιούμενης τεχνολογίας, η εισαγωγή καινοτομιών, τόσο στη μέθοδο παραγωγής όσο και στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, οι μορφές οργάνωσης της εργασίας, καθώς και από το επίπεδο των υποδομών (δίκτυα επικοινωνίας και συγκοινωνία). Αυξήσεις ή μειώσεις στην Παραγωγικότητα Εργασίας από μια περίοδο σε άλλη οφείλονται στη σχέση που έχουν μεταξύ τους οι μεταβολές στην ΑΠΑ και στην απασχόληση. Αν τα δύο αυτά μεγέθη αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό, η Παραγωγικότητα Εργασίας παραμένει σταθερή. Αν η ΑΠΑ αυξάνεται με μεγαλύτερο ρυθμό από την απασχόληση, τότε η Παραγωγικότητα Εργασίας αυξάνεται, και αυτό είναι ένδειξη καλύτερης αξιοποίησης της τεχνολογίας ή και μικρότερης χρήσης των εργαζομένων χαμηλής παραγωγικότητας. Αύξηση στην Παραγωγικότητα Εργασίας μπορεί, επίσης, να παρατηρηθεί και όταν μειώνεται η ΑΠΑ, αν παράλληλα μειώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό η απασχόληση. Όταν από την άλλη, η ΑΠΑ αυξάνεται σε μικρότερο βαθμό από την απασχόληση, τότε η Παραγωγικότητα Εργασίας μειώνεται. Το ίδιο συμβαίνει όταν η ΑΠΑ μειώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό από την απασχόληση. Οι μεταβολές στην Παραγωγικότητα Εργασίας επηρεάζουν το Μοναδιαίο Εργατικό Κόστος, το οποίο μετρά το κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος και είναι ο πιο διαδεδομένος δείκτης τής ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας. Το Μοναδιαίο Εργατικό Κόστος υπολογίζεται ως ο λόγος του Εργατικού Κόστους ανά απασχολούμενο ως προς την Παραγωγικότητα μετρούμενη ως Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ανά απασχολούμενο. Είναι σημαντικό για μια χώρα να μπορεί να είναι ανταγωνιστική διατηρώντας το μέγεθος αυτό σε χαμηλά επίπεδα, ειδικά σε σχέση με ανταγωνιστικές χώρες. Για να παραμείνει το Μοναδιαίο Εργατικό Κόστος αμετάβλητο, πρέπει η αύξηση του κόστους εργασίας ανά απασχολούμενο να είναι ίση με την αύξηση της Παραγωγικότητας Εργασίας. Όσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση της Παραγωγικότητας Εργασίας, τόση μεγαλύτερη ευχέρεια υπάρχει για διατήρηση ή αύξηση των μισθών, που αποτελούν μεγάλο μέρος του κόστους εργασίας, χωρίς να προκύψουν δυσμενείς επιπτώσεις στο Μοναδιαίο Εργατικό Κόστος και την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Κέντρο Παραγωγικότητας 7

10 Σκοπός της παρούσας έκδοσης είναι να παρουσιάσει στοιχεία για την Παραγωγικότητα Εργασίας και για τις συνιστώσες της, δηλαδή το ΑΕΠ και την ΑΠΑ, τον Επικερδώς Απασχολούμενο Πληθυσμό και τις Συνολικές Ώρες Εργασίας, για το σύνολο της οικονομίας και για επί μέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, με τρόπο που να διευκολύνει την ανάλυση και την ερμηνεία των παρατηρούμενων τάσεων κατά την περίοδο και ειδικότερα την επίδραση της οικονομικής ύφεσης των τελευταίων ετών. Στο Μέρος Ι της έκδοσης παρατίθεται γενική ανασκόπηση της Παραγωγικότητας Εργασίας και των συνιστωσών μεγεθών στην Κύπρο με αναφορά στις παρατηρούμενες τάσεις κατά τις περιόδους πριν και κατά την οικονομική ύφεση, στην κατάσταση που διαμορφώνεται το 2012 καθώς και σε συγκρίσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο Μέρος ΙΙ περιλαμβάνονται πίνακες και διαγράμματα με ετήσια στοιχεία για το επίπεδο και τη μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας και των συνιστωσών της, α) για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας (Πίνακας Α), β) για τον Πρωτογενή, Δευτερογενή και Τριτογενή Τομέα (Πίνακες Β1-Β3), και γ) για τους 20 επί μέρους Τομείς Οικονομικής Δραστηριότητας (Πίνακες Γ1-Γ20), για την περίοδο Σε κάθε πίνακα υπολογίζονται οι μέσες τιμές των μεγεθών για τρείς περιόδους, , , , ώστε να διαφανεί η επίδραση της οικονομικής ύφεσης. Η μεταβολή των μεγεθών εκφράζεται με δύο τρόπους: α) ως ποσοστό σε σχέση με το επίπεδο του υπό αναφορά μεγέθους στο προηγούμενο έτος, και β) ως δείκτης με βάση το έτος Στο Παράρτημα οι Πίνακες Δ1-Δ5 παρουσιάζουν συγκεντρωτικά στοιχεία για το επίπεδο και τη μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας και των συνιστωσών της, ανά οικονομική δραστηριότητα. Στο τέλος της έκδοσης δίνονται ορισμοί σημαντικών όρων και επεξηγηματικές σημειώσεις σχετικά με την πηγή και την επεξεργασία των στοιχείων της έκδοσης. 8 Κέντρο Παραγωγικότητας

11 Μέρος Ι. Γενική Ανασκόπηση Κέντρο Παραγωγικότητας 9

12

13 Σύνολο της Οικονομίας Τάσεις για την περίοδο Την περίοδο το ΑΕΠ, η Απασχόληση και η Παραγωγικότητα Εργασίας της Κύπρου παρουσίασαν σταθερά ανοδική πορεία, η οποία ανακόπηκε το Την περίοδο και τα τρία μεγέθη παρουσίασαν σημαντική επιβράδυνση (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Α.1α και Α.1β). Η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ την περίοδο ήταν ίση με 3,7% ενώ την περίοδο η οικονομία εισήλθε σε ύφεση, με το ΑΕΠ να σημειώνει αρνητική μέση ετήσια μεταβολή ίση με 0,6% (Πίνακας 1). Το 2009 το ΑΕΠ παρουσίασε αρνητικό ρυθμό μεταβολής για πρώτη φορά από το 1996 (Μέρος ΙΙ, Πίνακας Α1). Το 2010 και 2011 οι ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ ήταν οριακά θετικοί, ενώ το 2012 το ΑΕΠ παρουσίασε και πάλι αρνητικό ρυθμό μεταβολής (-2,4%). Πίνακας 1. Μέση ετήσια μεταβολή ΑΕΠ, Απασχόλησης και Παραγωγικότητας Εργασίας για το σύνολο της οικονομίας για τις περιόδους , , , Κύπρος - ΕΕ 1 Ακαθάριστο Εγχώριο Επικερδώς Συνολικές Ώρες Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Μοναδιαίο Προϊόν (ΑΕΠ) Απασχολούμενος Εργασίας Εργασίας (ΑΕΠ ανά Εργασίας (ΑΕΠ ανά Εργατικό Κόστος Πληθυσμός απασχολούμενο) ώρα εργασίας) % % % % % % % ΚΥ ΕΕ ΚΥ ΕΕ ΚΥ ΕΕ ΚΥ ΕΕ ΚΥ ΕΕ ΚΥ ΕΕ ,7 1,8 1,5 0,7 1,3 0,2 1,2 1,1 1,3 1,4-0,3-0, ,7 2,4 2,2 1,0 2,0 0,7 1,5 0,3 1,7 1,6-0,6-0, ,6-0,2-0,8-0,6-0,9-1,6 0,2 1,3 0,3 0,8 0,4 0,4 Η Παραγωγικότητα Εργασίας ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο και ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας 2 παρουσίασε την περίοδο , μέση ετήσια αύξηση ίση με 1,5% και 1,7% αντίστοιχα, ενώ την περίοδο της ύφεσης η Παραγωγικότητα Εργασίας, τόσο ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο όσο και ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας, παρουσίασε οριακά θετική μέση ετήσια μεταβολή ίση με 0,2% και 0,3%, αντίστοιχα. Ο επικερδώς απασχολούμενος πληθυσμός και οι συνολικές ώρες εργασίας την περίοδο παρουσίασαν μέση ετήσια αύξηση ίση με 2,2% και 2,0%, αντίστοιχα, ενώ την περίοδο τόσο ο επικερδώς απασχολούμενος πληθυσμός όσο και οι συνολικές ώρες εργασίας παρουσίασαν μικρή μέση ετήσια μείωση ίση με 0,8% και 0,9% αντίστοιχα. Η σημαντικότερη μείωση στον αριθμό εργαζομένων και τις συνολικές ώρες εργασίας παρουσιάστηκε το 2012 (-3,3% και -3,5%, αντίστοιχα) (Μέρος ΙΙ, Πίνακας Α1). Το 2010 και 2011 ο αριθμός εργαζομένων και οι συνολικές ώρες εργασίας παρουσίασαν οριακά θετική μεταβολή. Την περίοδο δυσμενής παρουσιάζεται και η εξέλιξη του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους 3, το οποίο συνδέεται άμεσα με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, και το οποίο παρουσίασε την περίοδο αυτή, μέση ετήσια αύξηση ίση με 0,4% σε σχέση με μέση ετήσια μείωση, ίση με 0,6% που είχε την περίοδο (Πίνακας 1). Την περίοδο η μέση ετήσια μεταβολή τού ΑΕΠ της Κύπρου συγκρίνεται θετικά με αυτή του μέσου όρου της ΕΕ (3,7% σε σχέση με 2,4%) (Πίνακας 1). Την ίδια περίοδο, ο ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας της Κύπρου, τόσο ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο όσο και ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας, καθώς και η μέση ετήσια μεταβολή του Μοναδιαίου Εργατικού κόστους, συγκρίνονται, επίσης, θετικά με τον μέσο όρο των αντίστοιχων μεγεθών των χωρών μελών της ΕΕ. Αντίθετα, την περίοδο η εικόνα για την Κύπρο είναι ανησυχητική με τη μέση ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ, καθώς και τη μέση ετήσια μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας να είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ (Πίνακας 1). 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία και Eurostat 2 Βλ. επεξηγηματικές σημειώσεις 1 και 2 3 Βλ. επεξηγηματική σημείωση 3 Κέντρο Παραγωγικότητας 11

14 Αναλυτικότερα, οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας της Κύπρου, ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο, ήταν ψηλότεροι από αυτούς του μέσου όρου των 27 χωρών μελών της ΕΕ τις περιόδους , και , ενώ τις περιόδους και η Κύπρος παρουσίασε ετήσιους ρυθμούς μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας, ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο, χαμηλότερους από αυτούς του μέσου όρου των χωρών μελών της ΕΕ (Διάγραμμα 1). Διάγραμμα 1. Ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Κύπρος ΕΕ-27, Διάγραμμα 2. Ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Κύπρος ΕΕ-27, Πηγή: Eurostat, Real Labour Productivity per person employed. Percentage change on previous period. Τελευταία αναθεώρηση: 10/6/ Πηγή: Eurostat, Real Labour Productivity per hour worked. Percentage change on previous period. Τελευταία ενημέρωση: 10/6/ Κέντρο Παραγωγικότητας

15 Παρόμοια εικόνα παρουσιάζουν και οι ρυθμοί μεταβολής τής Παραγωγικότητας Εργασίας της Κύπρου, ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας, οι οποίοι ήταν υψηλότεροι από αυτούς του μέσου όρου των 27 χωρών μελών της ΕΕ από το 2004 μέχρι το 2009, με εξαίρεση το 2006, ενώ το 2010 και 2011, η Κύπρος παρουσίασε ετήσιους ρυθμούς μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας χαμηλότερους από αυτούς του μέσου όρου των χωρών μελών της ΕΕ (Διάγραμμα 2). Συγκρινόμενη με χώρες που έχουν παρόμοια οικονομική δομή, όπως είναι η Ελλάδα, η Ισπανία και η Μάλτα που στηρίζονται στις υπηρεσίες και τον τουρισμό, η Κύπρος, για τα έτη 2008 μέχρι 2011, παρουσιάζει ρυθμούς μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) ψηλότερους από αυτούς της Ελλάδας και της Μάλτας και χαμηλότερους από αυτούς της Ισπανίας (Διάγραμμα 3). Διάγραμμα 3. Ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Κύπρος Ελλάδα Ισπανία - Μάλτα, Την περίοδο οι ρυθμοί μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους της Κύπρου ήταν χαμηλότεροι από αυτούς του μέσου όρου των 27 χωρών μελών της ΕΕ (Διάγραμμα 4). Από το 2009 μέχρι το 2011 παρατηρείται αντίστροφη εικόνα, δηλαδή η Κύπρος παρουσιάζει ψηλότερους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους από αυτούς του μέσου όρου των 27 χωρών μελών της ΕΕ. 1 Πηγή: Eurostat, Real unit labour cost. Percentage change on previous period. Tελευταία αναθεώρηση 10/6/2013 Κέντρο Παραγωγικότητας 13

16 Διάγραμμα 4. Ρυθμός μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Κύπρος ΕΕ-27, Συγκρινόμενη με άλλες χώρες οι ρυθμοί μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους της Κύπρου για τα έτη 2009 μέχρι 2011 είναι ψηλότεροι από αυτούς της Μάλτας, της Ελλάδας και της Ισπανίας, ενώ την περίοδο οι ρυθμοί μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους της Κύπρου ήταν χαμηλότεροι από αυτούς των χωρών αυτών. Το 2012 ο ρυθμός μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους της Κύπρου είναι ψηλότερος από αυτούς της Ελλάδας και της Ισπανίας και χαμηλότερος από αυτόν της Μάλτας (Διάγραμμα 5). Διάγραμμα 5. Ρυθμοί μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Κύπρος Ελλάδα Ισπανία Μάλτα, Πηγή: Eurostat, Real unit labour cost. Percentage change on previous period. Tελευταία αναθεώρηση 10/6/ Πηγή: Eurostat, Real unit labour cost. Percentage change on previous period. Tελευταία αναθεώρηση 10/6/ Κέντρο Παραγωγικότητας

17 Παρατηρήσεις για το 2012 Το 2012 η Παραγωγικότητα Εργασίας του συνόλου της οικονομίας της Κύπρου, υπολογίζεται σε ανά απασχολούμενο και 25,55 ανά ώρα εργασίας (τρέχουσες τιμές) (Παράρτημα, Πίνακας Δ4 και Πίνακας Δ5). Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2012 η Παραγωγικότητα Εργασίας του συνόλου της οικονομίας της Κύπρου, μετρούμενη ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο, βρίσκεται στο 92,8% του μέσου όρου της ΕΕ, τιμή που κατατάσσει την Κύπρο στη 14η θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ (Διάγραμμα 6), ενώ η Παραγωγικότητα Εργασίας μετρούμενη ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας, βρίσκεται στο 81,4% του μέσου όρου της ΕΕ, τιμή που κατατάσσει την Κύπρο στη 12η θέση μεταξύ των 24 χωρών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (Διάγραμμα 7). Διάγραμμα 6. Παραγωγικότητα Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο), Φθίνουσα κατάταξη χωρών, Βάση: ΕΕ-27=100 1 Διάγραμμα 7. Παραγωγικότητα Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας), Φθίνουσα κατάταξη χωρών, 2012 Βάση: ΕΕ-27=100 2 Το 2012 η Παραγωγικότητα Εργασίας της Κύπρου, τόσο ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο όσο και ως ΑΕΠ ανά ώρα Εργασίας, αυξήθηκε σε σχέση με το 2011 κατά 0,9% και 1,1%, αντίστοιχα (Μέρος ΙΙ, Πίνακας Α1). Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση που παρατηρήθηκε στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό (-3,3%) και στις ώρες εργασίας (-3,5%) ήταν συγκριτικά μεγαλύτερη από τη μείωση του ΑΕΠ (-2,4%). Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, o ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) της Κύπρου το 2012 σε σχέση με το 2011 (1,7%) 3 συγκρίνεται θετικά με τον μέσο όρο του ρυθμού μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας των 27 χωρών μελών της ΕΕ που ήταν σχεδόν μηδενικός (0,10%) (Διάγραμμα 8). Με βάση το ποσοστό αυτό η Κύπρος κατατάσσεται στην 8η θέση μεταξύ των 27 χωρών 1 Πηγή: Eurostat, Real unit labour cost. Percentage change on previous period. Τελευταία αναθεώρηση 10/6/ Πηγή: Eurostat Labour productivity per person employed. Percentage of EU27 total (based on PPS person employed). Τελευταία αναθεώρηση Βλ. επεξηγηματική σημείωση 14 Κέντρο Παραγωγικότητας 15

18 μελών της ΕΕ. Ο ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) της Κύπρου το 2012 ήταν 1,1% όπως και ο μέσος όρος του ρυθμού μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας των 27 χωρών μελών της ΕΕ. Με βάση το ποσοστό αυτό η Κύπρος κατατάσσεται στη 13η θέση μεταξύ των 24 χωρών που διαθέτουν μέχρι στιγμής σχετικά στοιχεία (Διάγραμμα 9). Διάγραμμα 8. Ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Φθίνουσα κατάταξη χωρών, Διάγραμμα 9. Ρυθμός μεταβολής της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) ως ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, Φθίνουσα κατάταξη χωρών, Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους στην Κύπρο το 2012 ήταν 2,0%, γεγονός που καταδεικνύει ότι η αύξηση του εργατικού κόστους ανά απασχολούμενο ήταν μικρότερη από την αύξηση της Παραγωγικότητας Εργασίας. Ο ρυθμός αυτός συγκρίνεται θετικά με τον μέσο όρο του ρυθμού μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους των 27 χωρών της ΕΕ που ήταν αρνητικός (0,5%) (Διάγραμμα 10). 1 Πηγή: Eurostat Labour productivity per person employed. Percentage change on previous period. Τελευταία αναθεώρηση Πηγή: Eurostat Labour productivity per hour worked. Percentage change on previous period. Τελευταία αναθεώρηση Κέντρο Παραγωγικότητας

19 Διάγραμμα 10. Ρυθμός μεταβολής του Μοναδιαίου Εργατικού Κόστους Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος - Φθίνουσα κατάταξη χωρών, Τομεακή ανάλυση Τάσεις για την περίοδο Την περίοδο η συνεισφορά του Τριτογενούς Τομέα 2 στο ΑΕΠ αυξήθηκε από 71,5% το 1996 σε 82,3% το 2012 και η συνεισφορά του στην απασχόληση αυξήθηκε από 65,4% το 1996 σε 75,5% το 2012 (Διάγραμμα 11 και Διάγραμμα 12). Σε αντίθεση η συνεισφορά του Πρωτογενούς Τομέα στο ΑΕΠ και στην απασχόληση μειώθηκε από 4,9% και 10% αντίστοιχα το 1996, σε 2,4% και 7,5% αντίστοιχα το Η συνεισφορά του Δευτερογενούς Τομέα στο ΑΕΠ και την απασχόληση, επίσης, μειώθηκε από 23,6% και 24,6% αντίστοιχα, το 1996 σε 15,3% και 16,9%, αντίστοιχα, το Πηγή: Eurostat. Real unit Labour cost. Percentage change on previous period. Τελευταία αναθεώρηση Δείτε επεξηγηματική σημείωση 13 Κέντρο Παραγωγικότητας 17

20 Διάγραμμα 11. Συνεισφορά του Πρωτογενούς, Δευτερογενούς και Τριτογενούς Τομέα στο ΑΕΠ κατά την περίοδο Διάγραμμα 12. Συνεισφορά του Πρωτογενούς, Δευτερογενούς και Τριτογενούς Τομέα στην απασχόληση κατά την περίοδο Πηγή. Στατιστική Υπηρεσία. Εθνικοί λογαριασμοί 2 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία. Στοιχεία απασχόλησης 18 Κέντρο Παραγωγικότητας

21 Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει τη μέση ετήσια μεταβολή στην Παραγωγικότητα Εργασίας και τις συνιστώσες της για τις περιόδους , , , για τους τρεις κύριους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Την περίοδο , δηλαδή πριν από την οικονομική ύφεση, ο Τριτογενής Τομέας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μέση ετήσια αύξηση τόσο στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) (4,4%) όσο και στην Παραγωγικότητα Εργασίας (1,2% ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και 1,4% ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας). Για την ίδια περίοδο, η απασχόληση στον τομέα αυτό σημείωσε θετική μέση μεταβολή (3,1% στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και 2,9% στις συνολικές ώρες εργασίας). Ο Δευτερογενής Τομέας την περίοδο αυτή παρουσίασε, επίσης, θετική μέση μεταβολή στην ΑΠΑ, την Παραγωγικότητα Εργασίας και την Απασχόληση. Σε αντίθεση, ο Πρωτογενής Τομέας παρουσιάζει, για την ίδια περίοδο, μικρή μέση ετήσια μείωση στο ΑΕΠ, την Απασχόληση και την Παραγωγικότητα Εργασίας. Πίνακας 2. Μέση ετήσια μεταβολή ΑΠΑ, Απασχόλησης και Παραγωγικότητας Εργασίας ανά ευρύ τομέα οικονομικής δραστηριότητας για τις περιόδους , , Ακαθάριστη Επικερδώς Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες Εργασίας (ΑΠΑ Εργασίας (ΑΠΑ (ΑΠΑ) Πληθυσμός Εργασίας ανά απασχολούμενο) ανά ώρα εργασίας) % % % % % A_B Πρωτογενής Τομέας ,1-0,2-0,4-0,5-0, ,2-0,6-0,7-0,1-0, ,9 0,9 0,6-1,7-1,5 C_F Δευτερογενής Τομέας ,2-0,9-1,0 0,6 0, ,3 0,6 0,5 1,8 1, ,6-5,6-5,7-3,2-3,1 G_T Τριτογενής Τομέας ,7 2,5 2,3 1,2 1, ,4 3,1 2,9 1,2 1, ,3 0,3 0,2 1,0 1,2 Από τους τρείς ευρύτερους τομείς, ο τομέας που φαίνεται να επηρεάστηκε περισσότερο από την κρίση είναι ο Δευτερογενής Τομέας (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Β.2α και Β.2β και Πίνακας 2). Ενώ την περίοδο η ΑΠΑ, η Απασχόληση και η Παραγωγικότητα Εργασίας στον τομέα αυτό παρουσίασαν μικρό θετικό μέσο ρυθμό μεταβολής, την περίοδο , οι μέσες ετήσιες μεταβολές όλων των μεγεθών είναι μεγάλες και αρνητικές (Πίνακας 2). Ο Τριτογενής Τομέας επηρεάστηκε, επίσης, αρνητικά την περίοδο , παρουσιάζοντας σημαντική επιβράδυνση των μεγεθών της ΑΠΑ, της Απασχόλησης, και της Παραγωγικότητας Εργασίας (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Β.3α και Β.3β). Συγκεκριμένα, οι μέσες ετήσιες μεταβολές της ΑΠΑ, της απασχόλησης και της Παραγωγικότητας Εργασίας στον τομέα αυτό παρουσίασαν μείωση σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο παραμένοντας ωστόσο θετικές (Πίνακας 2). Στον Πίνακα 3 (βλέπε σελίδες 19 και 20) παρουσιάζονται για τους επί μέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας οι μέσες ετήσιες μεταβολές της Παραγωγικότητας Εργασίας και των συνιστωσών μεγεθών για τις περιόδους , και , ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στους διάφορους τομείς. Κατά την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση ( ), σχεδόν όλοι οι τομείς οικονομικής δραστηριότητας έδειξαν αυξητικές τάσεις με εξαίρεση τον τομέα της Γεωργίας που παρουσίασε αρνητική μέση μεταβολή της ΑΠΑ ίση με 2% και τον τομέα της Μεταποίησης που παρουσίασε μηδενική μέση μεταβολή της ΑΠΑ. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι την περίοδο ο τομέας των Χρηματοπιστωτικών και Ασφαλιστικών Δραστηριοτήτων παρουσίασε τις σημαντικότερες θετικές εξελίξεις, με την ΑΠΑ να σημειώνει μέση ετήσια αύξηση ίση με 9,1%, τον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και τις συνολικές ώρες εργασίας να σημειώνουν μέση ετήσια αύξηση ίση με 2,6% και 2,4%, αντίστοιχα και την Παραγωγικότητα Εργασίας να παρουσιάζει μέση ετήσια αύξηση ίση με 6,3%, ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο, και 6,5% ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας. 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Κέντρο Παραγωγικότητας 19

22 Επίσης, την περίοδο ο τομέας της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας παρουσίασε τη μεγαλύτερη μέση ετήσια μείωση τόσο στην ΑΠΑ (-2,0%) όσο και στην Παραγωγικότητα Εργασίας ως ΑΠΑ ανά ώρα Εργασίας (-1,3%). Η απασχόληση στον τομέα αυτό παρουσίασε την περίοδο μικρή μέση ετήσια μείωση (-0,6%) τόσο στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό όσο και στις συνολικές ώρες εργασίας. Κατά την περίοδο μετά την οικονομική κρίση ( ) σημαντικοί τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο είναι αυτοί των Κατασκευών (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Γ.6α και Γ.6β), του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Μοτοσικλετών (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Γ.7α και Γ.7β), των Μεταποιητικών Βιομηχανιών (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Γ.3α και Γ.3β) και της Μεταφοράς και Αποθήκευσης (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Γ.8α και Γ.8β). Οι τομείς αυτοί παρουσίασαν την περίοδο σημαντική μείωση στη μέση ετήσια μεταβολή τόσο της ΑΠΑ όσο και της Παραγωγικότητας Εργασίας σε σχέση με την περίοδο (Πίνακας 3). Ο τομέας των Κατασκευών παρουσίασε την περίοδο μέση ετήσια μείωση στην ΑΠΑ ίση με 14,2% σε σχέση με μέση ετήσια αύξηση ίση με 3,6% που παρουσίασε την περίοδο (Πίνακας 3). Η μέση ετήσια μεταβολή στην Παραγωγικότητα Εργασίας, ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας, την περίοδο ήταν -6,9% και -6,7% αντίστοιχα σε σχέση με 0,9% που ήταν και για τα δύο μεγέθη την περίοδο Η μέση ετήσια μείωση που παρατηρήθηκε την περίοδο στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και στις συνολικές ώρες εργασίας ήταν 7,7% και 8%, αντίστοιχα, σε σχέση με αύξηση 2,8% και 2,7%, αντίστοιχα, την περίοδο Ο τομέας του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Μοτοσικλετών παρουσίασε την περίοδο μέση ετήσια μείωση στην ΑΠΑ ίση με 2,3% σε σχέση με μέση ετήσια αύξηση 4,9% την προηγούμενη περίοδο (Πίνακας 3). Η μέση ετήσια μεταβολή στην Παραγωγικότητα Εργασίας, ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας, την περίοδο για τον τομέα αυτό ήταν -0,2% και -0,1% αντίστοιχα σε σχέση με 2,1% και 2,3% αντίστοιχα, την περίοδο Η μέση ετήσια μεταβολή που παρατηρήθηκε στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και στις συνολικές ώρες εργασίαςτην περίοδο ήταν -2% και -2,1%, αντίστοιχα, σε σχέση με 2,7% και 2,5%, αντίστοιχα, την περίοδο Ο τομέας των Μεταποιητικών Βιομηχανιών παρουσίασε την περίοδο μέση ετήσια μείωση στην ΑΠΑ ίση με 4,3% σε σχέση με μηδενική μεταβολή την περίοδο (Πίνακας 3). Η μέση ετήσια μεταβολή στην Παραγωγικότητα Εργασίας, ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας, την περίοδο , για αυτόν τον τομέα ήταν -0,3% σε σχέση με 1,5% και 1,6%, αντίστοιχα, την περίοδο Η μέση ετήσια μείωση που παρατηρήθηκε στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και στις συνολικές ώρες εργασίας την περίοδο ήταν 4,0% σε σχέση με μείωση 1,4% και 1,5%, αντίστοιχα, την περίοδο Ο τομέας της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας παρουσίασε θετικές εξελίξεις στην ΑΠΑ, την Απασχόληση και την Παραγωγικότητα Εργασίας την περίοδο της οικονομική ύφεσης, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο (Μέρος ΙΙ, Διαγράμματα Γ.1α και Γ.1β). Ο τομέας της Γεωργίας παρουσίασε θετική μέση ετήσια μεταβολή της ΑΠΑ την περίοδο ίση με 0,9% σε σχέση με αρνητική μέση ετήσια μεταβολή ίση με -2% την περίοδο Η μέση ετήσια μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας την περίοδο ήταν, επίσης, οριακά θετική (0,1% και 0,4%, αντίστοιχα) σε σχέση με αρνητική μέση ετήσια μεταβολή ίση με -0,8% και -1,3%, αντίστοιχα, την περίοδο Τόσο ο επικερδώς απασχολούμενος πληθυσμός όσο και οι συνολικές ώρες εργασίας στον τομέα αυτό παρουσίασαν κατά την περίοδο μέση ετήσια αύξηση ίση με 0,8% και 0,5%, αντίστοιχα, σε σχέση με μείωση 0,6%, αντίστοιχα, την περίοδο Ο τομέας των Δραστηριοτήτων Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών εστίασης παρουσίασε μέση ετήσια μεταβολή της ΑΠΑ την περίοδο της οικονομικής ύφεσης ψηλότερη από αυτή της περιόδου (1,5% σε σχέση με 1,1%). Ωστόσο, ο επικερδώς απασχολούμενος πληθυσμός όσο και οι συνολικές ώρες εργασίας στον τομέα αυτό παρουσίασαν κατά την περίοδο μέση ετήσια μείωση ίση με 0,7% και 0,9% αντίστοιχα, σε σχέση με αύξηση 1,6% και 1,8% αντίστοιχα την περίοδο Η μέση ετήσια μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας την περίοδο ήταν θετική ίση με 2,2% και 2,4%, αντίστοιχα, σε σχέση με -0,5% και -0,7%, αντίστοιχα την περίοδο Κέντρο Παραγωγικότητας

23 Πίνακας 3. Μέση ετήσια μεταβολή ΑΕΠ, Απασχόλησης και Παραγωγικότητας Εργασίας ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας για τις περιόδους , και Ακαθάριστη Επικερδώς Συνολικές Ώρες Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Εργασίας Εργασίας (ΑΠΑ Εργασίας (ΑΠΑ (ΑΠΑ) Πληθυσμός ανά απασχολούμενο) ανά ώρα εργασίας) % % % % % A. Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία ,3-0,2-0,4-0,6-0, ,0-0,6-0,6-0,8-1, ,9 0,8 0,5 0,1 0,4 B. Ορυχεία και Λατομεία ,2 0,7-0,8 2,0 3, ,8-0,5-2,4 7,7 9, ,7 4,5 4,3-16,5-16,2 C. Μεταποιητικές Βιομηχανίες ,0-2,0-2,1 1,1 1, ,0-1,4-1,5 1,5 1, ,3-4,0-4,0-0,3-0,3 D. Παραγωγή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Ατμού και Κλιματισμού ,6 1,9 2,1 2,9 2, ,3 1,8 2,0 4,7 4, ,9 2,3 2,3-3,1-3,1 E. Παροχή νερού, Επεξεργασία Λυμάτων, Διαχείριση αποβλήτων και Δραστηριότητες Εξυγίανσης ,1 3,1 3,0 4,0 4, ,4 3,7 3,4 3,8 4, ,2 1,5 1,5 4,6 4,6 F. Κατασκευές ,6 0,3 0,2-1,0-0, ,6 2,8 2,7 0,9 0, ,2-7,7-8,0-6,9-6,7 G. Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Μοτοσικλετών ,2 1,6 1,4 1,5 1, ,9 2,7 2,5 2,1 2, ,3-2,0-2,1-0,2-0,1 H. Μεταφορά και Αποθήκευση ,3 1,1 0,6 2,1 2, ,9 2,3 1,7 3,5 4, ,0-2,7-3,0-2,2-1,9 I. Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης ,2 1,0 1,2 0,1 0, ,1 1,6 1,8-0,5-0, ,5-0,7-0,9 2,2 2,4 J. Ενημέρωση και Επικοινωνία ,9 3,9 3,2 4,6 5, ,3 5,2 4,2 5,8 6, ,8 0,0 0,0 0,8 0,8 K. Χρηματοπιστωτικές και Ασφαλιστικές Δραστηριότητες ,7 2,3 2,2 5,2 5, ,1 2,6 2,4 6,3 6, ,9 1,3 1,3 1,6 1,6 L. Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας ,9 3,8 3,0 0,3 1, ,9 6,2 5,1-2,0-1, ,8-3,8-3,8 8,0 8,0 M. Επαγγελματικές, Επιστημονικές και Τεχνικές Δραστηριότητες ,9 4,3 3,7 0,6 1, ,1 4,5 3,8 0,5 1, ,5 3,6 3,6 0,9 0,9 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Κέντρο Παραγωγικότητας 21

24 Πίνακας 3 (συνέχεια) Ακαθάριστη Επικερδώς Συνολικές Ώρες Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Εργασίας Εργασίας (ΑΠΑ Εργασίας (ΑΠΑ (ΑΠΑ) Πληθυσμός ανά απασχολούμενο) ανά ώρα εργασίας) % % % % % N. Διοικητικές και Υποστηρικτικές Δραστηριότητες ,2 1,6 1,2 2,6 3, ,6 2,4 1,8 3,2 3, ,4-1,0-1,0 0,6 0,7 O. Δημόσια Διοίκηση και Άμυνα, Υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση ,8 2,1 2,1 0,7 0, ,0 2,6 2,5 0,4 0, ,2 0,4 0,5 1,8 1,8 P. Εκπαίδευση ,1 3,3 3,0-0,2 0, ,3 3,3 2,9 0,1 0, ,3 3,4 3,3-1,0-1,0 Q. Δραστηριότητες Σχετικές με την Ανθρώπινη Υγεία και Κοινωνική Μέριμνα ,7 2,7 2,4-0,1 0, ,0 3,0 2,7 0,0 0, ,6 1,7 1,8-0,1-0,1 R. Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία ,8 2,4 1,1 2,4 3, ,6 3,0 1,4 1,5 3, ,2 0,1 0,2 5,1 5,0 S. Άλλες Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών ,9 1,6 1,3-0,6-0, ,2 2,7 2,4-1,5-1, ,1-2,2-2,3 2,3 2,5 T. Δραστηριότητες Νοικοκυριών ως Εργοδοτών ,8 11,6 12,2 0,2-0, ,4 13,3 13,9 0,0-0, ,8 6,1 6,5 0,6 0,3 Παρατηρήσεις για το 2012 Μεταξύ των τριών ευρύτερων τομέων ο Τριτογενής Τομέας έχει, το 2012, τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ που είναι ίση με 82,3%, καθώς και τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην απασχόληση που είναι ίση με 75,5% (Διάγραμμα 13 και Διάγραμμα 14). Ο Δευτερογενής Τομέας συνεισφέρει το 15,3% στο ΑΕΠ και το 16,9% στην απασχόληση, ενώ ο Πρωτογενής Τομέας συνεισφέρει μόνο το 2,4% στο ΑΕΠ, ενώ απασχολεί το 7,5% του συνολικού αριθμού απασχολουμένων. Διάγραμμα 13. Συνεισφορά κύριων τομέων στο ΑΕΠ, Διάγραμμα 14. Συνεισφορά κύριων τομέων στην απασχόληση, Ο Τριτογενής Τομέας παρουσιάζει τη ψηλότερη Παραγωγικότητα Εργασίας από τους τρείς ευρύτερους τομείς ίση με 110,5% της Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας) του συνόλου της οικονομίας. Η Παραγωγικότητα Εργασίας του Πρωτογενούς Τομέα είναι σημαντικά χαμηλότερη από αυτή του συνόλου της οικονομίας (28,2%) (Πίνακας 4). 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία 22 Κέντρο Παραγωγικότητας

25 Πίνακας 4. ΑΠΑ, Απασχόληση και Παραγωγικότητα Εργασίας (Ποσοστό επί του συνόλου) ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας, Ακαθάριστη Επικερδώς Συνολικές Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Απασχολούμενος Ώρες Εργασίας Εργασίας Αξία (ΑΠΑ) Πληθυσμός Εργασίας (ΑΠΑ ανά (ΑΠΑ ανά απασχολούμενο) ώρα εργασίας) % % % % % ΑΕΠ Σύνολο της Οικονομίας 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 A_B Πρωτογενής Τομέας 2,4 7,5 8,6 32,2 28,2 A. Γεωργία, δασοκομία και αλιεία 2,3 7,3 8,4 30,7 26,7 B. Ορυχεία και λατομεία 0,2 0,2 0,2 88,1 91,0 C_F Δευτερογενής Τομέας 15,3 16,9 16,9 90,0 90,3 C. Μεταποιητικές βιομηχανίες 5,9 8,1 8,2 72,3 71,0 D. Παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού 2,1 0,4 0,4 526,7 592,6 E. Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης 1,0 0,6 0,6 167,0 172,5 F. Κατασκευές 6,2 7,8 7,7 79,8 81,2 G_T Τριτογενής Τομέας 82,3 75,5 74,5 109,0 110,5 G. Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών 11,8 17,0 17,9 69,2 65,6 H. Μεταφορά και αποθήκευση 4,6 4,3 4,5 105,8 100,9 I. Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης 6,8 9,6 9,8 71,5 70,0 J. Ενημέρωση και επικοινωνία 4,4 2,3 2,3 186,9 190,4 K. Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες 9,2 4,8 4,3 191,5 214,3 L. Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 11,6 0,4 0, , ,9 M. Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες 6,1 4,7 4,6 129,8 132,4 N. Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες 1,3 1,6 1,6 76,3 76,4 O. Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση 11,2 9,8 8,8 113,8 127,0 P. Εκπαίδευση 6,8 6,3 4,5 108,1 152,4 Q. Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και κοινωνική μέριμνα 4,2 4,2 4,2 99,8 101,2 R. Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία 1,7 1,3 1,3 131,1 125,6 S. Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών 1,4 2,3 2,3 63,0 62,7 T. Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών 1,2 6,7 7,9 17,7 15,2 Από τα στοιχεία στον Πίνακα 4 και το Διάγραμμα 15 φαίνεται ότι ο Τομέας του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ (11,8%) και τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην απασχόληση (17,0%). Ο τομέας της Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, παρόλο που έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ (11,6%), έχει πολύ μικρή συνεισφορά στην απασχόληση (0,4%). Ο Τομέας της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας, ενώ έχει πολύ μικρή συνεισφορά στο ΑΕΠ (2,3%), έχει σημαντικά μεγαλύτερη συνεισφορά στην απασχόληση (7,3%). Οι κυριότεροι τομείς με μεγαλύτερη συνεισφορά στην απασχόληση από ότι στο ΑΕΠ είναι οι τομείς των Κατασκευών, του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, των Μεταποιητικών Βιομηχανιών, και των Δραστηριοτήτων Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης (Διάγραμμα 15). 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Κέντρο Παραγωγικότητας 23

26 Διάγραμμα 15. Συνεισφορά Τομέων στο ΑΕΠ και την απασχόληση, 2012 (Φθίνουσα σειρά σε σχέση με τη συνεισφορά στο ΑΕΠ) 1 Η Παραγωγικότητα Εργασίας παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των τομέων (Διάγραμμα 16). Ο Τομέας της Διαχείρισης Ακίνητης Ιδιοκτησίας παρουσιάζει Παραγωγικότητα Εργασίας κατά 30 φορές μεγαλύτερη από αυτή του συνόλου της οικονομίας. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του Τομέα αυτού προσδιορίζεται από την αξία της ακίνητης περιουσίας που είναι ψηλή ενώ στον Τομέα αυτό ο αριθμός απασχολουμένων είναι μικρός (Πίνακας 4 και Διάγραμμα 16). Ο τομέας των Κατασκευών που έχει σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ (6,2%) και την απασχόληση (7,8%) παρουσιάζει Παραγωγικότητα Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) ίση με 79,8% αυτής του συνόλου της οικονομίας. Ο Τομέας της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας παρουσιάζει σημαντικά χαμηλότερη Παραγωγικότητα Εργασίας από αυτή του συνόλου της οικονομίας (30,7%). 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία 24 Κέντρο Παραγωγικότητας

27 Διάγραμμα 16. Παραγωγικότητα Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) ως ποσοστό της Παραγωγικότητας Εργασίας του συνόλου της οικονομίας ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας, Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Κέντρο Παραγωγικότητας 25

28 Μεταξύ των τριών ευρύτερων τομέων ο Δευτερογενής Τομέας είχε το 2012 τη μεγαλύτερη μείωση στην Παραγωγικότητα Εργασίας τόσο ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο (2,0%) όσο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας (2,1%) η οποία συνδέεται με ουσιαστική μείωση της ΑΠΑ του τομέα ίση με 12,3%, και μικρότερη μείωση του επικερδώς απασχολούμενου πληθυσμού και των συνολικών ωρών εργασίας, ίση με 10,5% και 10,4% αντίστοιχα (Πίνακας 5). Πίνακας 5. Μεταβολή της Παραγωγικότητας Εργασίας και των συνιστωσών μεγεθών το 2012 σε σχέση με το Ακαθάριστη Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Επικερδώς Εργασίας (ΑΠΑ Εργασίας (ΑΠΑ Αξία (ΑΠΑ) Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες ανά απασχολούμενο) ανά ώρα εργασίας) σε σταθερές τιμές Πληθυσμός Εργασίας σε σταθερές σε σταθερές 2005 % % % τιμές 2005 % τιμές 2005 % ΑΕΠ Σύνολο της Οικονομίας -2,4-3,3-3,5 0,9 1,1 A_B Πρωτογενής Τομέας -5,2-1,3-2,4-4,0-2,9 A. Γεωργία, δασοκομία και αλιεία -2,4-1,5-2,5-0,9 0,2 B. Ορυχεία και λατομεία -27,8 3,9 3,8-30,5-30,4 C_F Δευτερογενής Τομέας -12,3-10,5-10,4-2,0-2,1 C. Μεταποιητικές βιομηχανίες -6,9-6,5-6,6-0,3-0,3 D. Παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού -3,7-2,7-2,6-0,9-1,0 E. Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης -4,1-1,2-1,2-2,9-2,9 F. Κατασκευές -19,6-15,2-15,1-5,2-5,3 G_T Τριτογενής Τομέας -0,3-1,7-1,9 1,5 1,6 G. Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών -4,4-4,1-4,1-0,2-0,2 H. Μεταφορά και αποθήκευση -5,1-5,1-5,2 0,0 0,1 I. Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης 2,3 0,4 0,3 2,0 2,0 J. Ενημέρωση και επικοινωνία -1,0-3,5-3,5 2,5 2,6 K. Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες 1,3-0,5-0,4 1,8 1,8 L. Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 1,9-4,7-4,6 6,9 6,8 M. Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες 3,9 3,0 3,0 0,9 0,9 N. Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες 0,5-0,2-0,2 0,7 0,7 O. Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση -0,3-1,4-1,4 1,1 1,1 P. Εκπαίδευση 0,4 1,2 1,2-0,8-0,7 Q. Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και κοινωνική μέριμνα 0,9 0,9 0,9 0,0 0,0 R. Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία -4,6-2,5-2,5-2,1-2,1 S. Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών -1,5-2,4-2,5 0,9 1,0 T. Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών -3,9-3,8-3,8-0,1-0,1 Σε δεκατρείς συνολικά επί μέρους τομείς, που αντιπροσωπεύουν το 53,9% του ΑΕΠ, παρατηρήθηκε το 2012 μείωση της ΑΠΑ σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δώδεκα συνολικά από τους είκοσι τομείς, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν συνολικά το 43,3% του ΑΕΠ, σημείωσαν το 2012 μείωση στην Παραγωγικότητα Εργασίας σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σημαντικοί τομείς που σημείωσαν ουσιαστική μείωση στην ΑΠΑ, την Απασχόληση και την Παραγωγικότητα Εργασίας είναι ο Τομέας των Κατασκευών, ο τομέας των Μεταποιητικών Βιομηχανιών και ο τομέας του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου (Πίνακας 5). Οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης διατηρούν το 2012 θετικό ρυθμό μεταβολής τόσο της ΑΠΑ όσο και της Παραγωγικότητας Εργασίας. Ο Τομέας των Κατασκευών σημείωσε μείωση στην Παραγωγικότητα Εργασίας ως ΑΠΑ ανά απασχολούμενο και ως ΑΠΑ ανά ώρα εργασίας ίση με 5,2% και 5,3% αντίστοιχα που συνδέεται με μείωση στην ΑΠΑ ίση με 19,6% και μικρότερη μείωση στον επικερδώς απασχολούμενο πληθυσμό και τις συνολικές ώρες εργασίας ίση με 15,1% και 15,2% αντίστοιχα. 1 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία 26 Κέντρο Παραγωγικότητας

29 Μέρος ΙI. Στατιστικές Παραγωγικότητας Εργασίας και Συνιστωσών Πίνακες και Διαγράμματα Κέντρο Παραγωγικότητας 27

30

31 Α. Στατιστικές για το σύνολο της οικονομίας Α.1. Σύνολο της Οικονομίας Κέντρο Παραγωγικότητας 29

32 Πίνακας Α.1. Σύνολο της Οικονομίας Τιμή Ακαθάριστο Επικερδώς Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Εγχώριο Προϊόν Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες Εργασίας (ΑΕΠ ανά Εργασίας (ΑΕΠ Μοναδιαίο (ΑΕΠ) Πληθυσμός Εργασίας απασχολούμενο) ανά ώρα εργασίας) Εργατικό Κόστος σε σταθερές τιμές ανά ανά 2005 (εκ. ) Άτομα Χιλιάδες απασχολούμενο ώρα εργασίας ,9 : ,1 : ,4 : ,9 : ,3 : ,9 : ,0 : ,2 : ,0 : ,4 : ,8 : ,1 : ,5 : ,9 : ,7 : ,0 : ,9 : ,2 : ,3 : ,9 : ,9 : Δείκτης (βάση: 2005) ,9 81,4 83,0 87,1 85,4 99, ,2 81,8 83,4 88,3 86,5 100, ,9 82,1 84,2 89,9 87,7 101, ,5 83,5 85,8 92,9 90,3 98, ,3 85,0 87,8 95,7 92,6 97, ,4 88,9 89,5 96,0 95,3 96, ,8 91,4 92,6 97,1 95,9 94, ,7 93,1 93,2 97,4 97,3 98, ,4 95,1 96,4 97,2 95,8 102, ,3 97,9 98,1 98,3 98,2 101, ,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100, ,1 102,1 102,7 102,0 101,4 97, ,4 105,0 105,5 104,2 103,7 94, ,4 107,7 107,2 105,2 105,7 92, ,3 107,0 106,3 103,9 104,7 95, ,7 107,1 106,4 105,2 105,9 95, ,3 107,8 107,1 105,1 105,8 95, ,6 104,3 103,4 106,0 107,0 93, ,7 95,6 96,3 98,4 97,7 97, ,7 92,5 93,5 96,5 95,4 98, ,0 106,6 105,8 105,0 105,8 94,8 Ποσοστιαία μεταβολή ,8 0,4 0,5 1,4 1,3 1, ,3 0,4 1,0 1,9 1,3 1, ,0 1,6 1,9 3,3 3,0-3, ,8 1,8 2,2 3,0 2,5-1, ,0 4,6 2,0 0,4 2,9-0, ,0 2,8 3,5 1,1 0,5-2, ,1 1,8 0,6 0,4 1,5 3, ,9 2,2 3,4-0,3-1,5 4, ,2 3,0 1,8 1,2 2,4-1, ,9 2,1 2,0 1,7 1,9-1, ,1 2,1 2,7 2,0 1,4-2, ,1 2,8 2,7 2,2 2,3-3, ,6 2,6 1,7 1,0 1,9-2, ,9-0,6-0,9-1,2-1,0 3, ,3 0,1 0,1 1,2 1,2-0, ,5 0,5 0,5 0,0 0,0 0, ,4-3,3-3,5 0,9 1,1-2, ,7 1,5 1,3 1,2 1,3-0, ,7 2,2 2,0 1,5 1,7-0, ,6-0,8-0,9 0,2 0,3 0,4 30 Κέντρο Παραγωγικότητας

33 Διάγραμμα Α. 1α. Σύνολο της Οικονομίας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) και συνιστωσών μεγεθών, 1996 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Διάγραμμα Α. 1β. Σύνολο της Οικονομίας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) και συνιστωσών μεγεθών, 1995 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Κέντρο Παραγωγικότητας 31

34

35 Β. Στατιστικές για τους ευρείς τομείς οικονομικής δραστηριότητας Β.1. Πρωτογενής Τομέας Β.2. Δευτερογενής Τομέας Β.3. Τριτογενής Τομέας Κέντρο Παραγωγικότητας 33

36 Πίνακας Β.1. Πρωτογενής Τομέας Τιμή Ακαθάριστη Επικερδώς Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες Εργασίας (ΑΠΑ ανά Εργασίας (ΑΠΑ ανά (ΑΠΑ) Πληθυσμός Εργασίας απασχολούμενο) ώρα εργασίας) σε σταθερές τιμές ανά 2005 (εκ. ) Άτομα Χιλιάδες απασχολούμενο ανά ώρα εργασίας , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,2 Δείκτης (βάση: 2005) ,9 98,6 101,3 102,3 99, ,6 94,7 98,7 105,2 100, ,9 86,7 97,3 100,2 89, ,7 86,4 100,1 109,6 94, ,6 84,7 103,6 127,0 103, ,9 107,0 107,4 97,1 96, ,6 105,0 105,3 97,7 97, ,0 103,4 103,4 105,4 105, ,0 106,3 106,5 92,2 92, ,2 105,9 105,8 94,6 94, ,0 100,0 100,0 100,0 100, ,6 95,4 98,7 93,9 90, ,4 91,1 96,4 95,9 90, ,2 88,1 92,0 94,5 90, ,9 90,4 94,5 88,4 84, ,1 92,3 96,2 90,0 86, ,5 92,3 96,5 91,5 87, ,1 91,1 94,2 87,9 85, ,0 95,5 99,9 98,5 93, ,4 96,7 101,2 101,1 96, ,9 91,6 95,4 89,5 85,9 Ποσοστιαία μεταβολή ,3-4,0-2,6 2,8 1, ,7-8,4-1,4-4,8-11, ,0-0,4 2,9 9,4 5, ,6-2,0 3,5 15,9 9, ,5 26,2 3,7-23,6-6, ,3-1,8-2,0 0,6 0, ,3-1,5-1,8 7,9 8, ,1 2,8 3,0-12,5-12, ,2-0,4-0,7 2,6 2, ,2-5,6-5,5 5,7 5, ,4-4,6-1,3-6,1-9, ,5-4,5-2,4 2,1-0, ,8-3,3-4,5-1,5-0, ,9 2,7 2,7-6,4-6, ,9 2,1 1,8 1,8 2, ,7 0,0 0,3 1,7 1, ,2-1,3-2,4-4,0-2, ,1-0,2-0,4-0,5-0, ,2-0,6-0,7-0,1-0, ,9 0,9 0,6-1,7-1,5 34 Κέντρο Παραγωγικότητας

37 Διάγραμμα Β. 1α. Πρωτογενής Τομέας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) και συνιστωσών μεγεθών, 1995 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Διάγραμμα Β. 1β. Πρωτογενής Τομέας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) και συνιστωσών μεγεθών, 1995 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Κέντρο Παραγωγικότητας 35

38 Πίνακας Β.2. Δευτερογενής Τομέας Τιμή Ακαθάριστη Επικερδώς Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες Εργασίας (ΑΠΑ ανά Εργασίας (ΑΠΑ ανά (ΑΠΑ) Πληθυσμός Εργασίας απασχολούμενο) ώρα εργασίας) σε σταθερές τιμές ανά 2005 (εκ. ) Άτομα Χιλιάδες απασχολούμενο ανά ώρα εργασίας , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 Δείκτης (βάση: 2005) ,7 100,9 100,5 82,0 82, ,7 97,9 97,6 84,4 84, ,5 95,6 95,4 86,3 86, ,8 93,2 93,1 90,0 90, ,4 91,1 91,0 92,6 92, ,9 89,8 88,9 93,4 94, ,0 90,0 89,3 95,6 96, ,2 91,4 89,6 98,7 100, ,6 94,7 93,9 101,0 101, ,2 97,9 97,3 100,4 101, ,0 100,0 100,0 100,0 100, ,5 102,7 102,6 100,8 100, ,7 106,4 105,9 103,0 103, ,4 108,5 106,2 102,7 104, ,8 105,0 102,2 94,1 96, ,7 100,7 97,9 94,1 96, ,4 96,2 93,6 91,9 94, ,6 86,1 83,9 90,1 92, ,9 97,1 96,1 94,5 95, ,5 97,1 96,5 95,1 95, ,9 97,0 94,4 92,6 95,1 Ποσοστιαία μεταβολή ,1-2,9-2,9 3,0 2, ,2-2,4-2,2 2,2 2, ,6-2,5-2,4 4,3 4, ,7-2,2-2,2 2,9 2, ,6-1,4-2,4 0,8 1, ,5 0,2 0,5 2,3 2, ,9 1,6 0,4 3,3 4, ,0 3,6 4,8 2,3 1, ,7 3,4 3,6-0,6-0, ,8 2,2 2,8-0,4-1, ,5 2,7 2,6 0,8 0, ,9 3,6 3,1 2,3 2, ,6 1,9 0,3-0,3 1, ,4-3,2-3,8-8,4-7, ,1-4,1-4,2 0,0 0, ,6-4,4-4,4-2,3-2, ,3-10,5-10,4-2,0-2, ,2-0,9-1,0 0,6 0, ,3 0,6 0,5 1,8 1, ,6-5,6-5,7-3,2-3,1 36 Κέντρο Παραγωγικότητας

39 Διάγραμμα Β. 2α. Δευτερογενής Τομέας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) και συνιστωσών μεγεθών, 1995 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Διάγραμμα Β. 2β. Δευτερογενής Τομέας. Ετήσιοι Δείκτες Παραγωγικότητας Εργασίας (ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) και συνιστωσών μεγεθών, 1995 μέχρι 2012 (Έτος βάσης 2005) Κέντρο Παραγωγικότητας 37

40 Πίνακας Β.3. Τριτογενής Τομέας Τιμή Ακαθάριστη Επικερδώς Παραγωγικότητα Παραγωγικότητα Προστιθέμενη Αξία Απασχολούμενος Συνολικές Ώρες Εργασίας (ΑΠΑ ανά Εργασίας (ΑΠΑ ανά (ΑΠΑ) Πληθυσμός Εργασίας απασχολούμενο) ώρα εργασίας) σε σταθερές τιμές ανά 2005 (εκ. ) Άτομα Χιλιάδες απασχολούμενο ανά ώρα εργασίας , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 Δείκτης (βάση: 2005) ,2 73,7 75,3 89,8 87, ,9 75,5 77,1 90,0 88, ,8 77,7 79,1 91,1 89, ,0 80,3 81,8 93,3 91, ,2 83,2 84,6 95,2 93, ,0 86,5 87,3 98,3 97, ,0 90,2 91,9 98,6 96, ,0 92,3 92,9 97,5 96, ,2 93,8 95,7 97,2 95, ,5 97,0 97,3 98,5 98, ,0 100,0 100,0 100,0 100, ,9 102,8 103,3 102,1 101, ,3 106,3 106,6 103,8 103, ,2 109,9 109,6 104,8 105, ,3 109,7 109,1 106,0 106, ,3 110,8 110,3 107,6 108, ,8 113,1 112,5 107,7 108, ,5 111,2 110,4 109,3 110, ,5 95,2 95,8 99,5 98, ,6 90,7 91,6 97,2 96, ,7 111,2 110,6 107,6 108,2 Ποσοστιαία μεταβολή ,7 2,5 2,4 0,2 0, ,2 2,8 2,7 1,3 1, ,9 3,4 3,3 2,4 2, ,7 3,6 3,5 2,0 2, ,3 3,9 3,1 3,2 4, ,7 4,3 5,3 0,4-0, ,1 2,3 1,1-1,1 0, ,3 1,7 3,0-0,3-1, ,8 3,4 1,6 1,4 3, ,7 3,1 2,8 1,5 1, ,9 2,8 3,3 2,1 1, ,1 3,4 3,2 1,7 1, ,4 3,4 2,8 1,0 1, ,9-0,2-0,4 1,1 1, ,6 1,0 1,1 1,5 1, ,1 1,9 1,8 0,3 0, ,3-1,7-1,9 1,5 1, ,7 2,5 2,3 1,2 1, ,4 3,1 2,9 1,2 1, ,3 0,3 0,2 1,0 1,2 38 Κέντρο Παραγωγικότητας