Construction. Εγχειρίδιο Τεχνολογίας Σκυροδέματος Sika. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 Σκυρόδεμα Νωπό Σκυρόδεμα

Construction Εγχειρίδιο Τεχνολογίας Σκυροδέματος Sika Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 Σκυρόδεμα Νωπό Σκυρόδεμα Σκληρυμένο Σκυρόδεμα Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα Αποκαλουπωτικά Ωρίμανση

Sika με μακρόχρονη εμπειρία Η Sika ξεκίνησε την ανάπτυξη των πρώτων προσμίκτων για τσιμεντοειδή μίγματα το 1910, τη χρονιά ίδρυσής της. Οι κύριοι στόχοι των προσμίκτων τότε ήταν η συντόμευση του χρόνου πήξης, η βελτίωση της στεγανότητας ή η αύξηση της αντοχής των τσιμεντοκονιαμάτων. Ορισμένα από εκείνα, τα επιτυχημένα προϊόντα της Sika κυκλοφορούν στην αγορά και χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα. Το νερό είναι μεν απαραίτητο στο σκυρόδεμα για τη συνοχή και την ενυδάτωση του τσιμέντου, αλλά υπερβολική ποσότητα νερού προκαλεί πολλά προβλήματα στη σκληρυμένη μάζα σκυροδέματος. Τα προϊόντα της Sika αναπτύχθηκαν για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο αυτό, μειώνοντας την ποσότητα του περιεχόμενου νερού διατηρώντας ή βελτιώνοντας παράλληλα τη συνεκτικότητα του σκυροδέματος (εργάσιμο): Χρονολογία Χημική βάση προϊόντος Τυπικό προϊόν Sika Κυριότερες ιδιότητες 1930 Λιγνοσουλφονικά Plastocrete Μείωση νερού έως 10% 1940 Γλουκονικά Plastiment Μείωση νερού έως 10% σε συνδυασμό με επιβράδυνση 1960 Sika Retarder, Fro-V Επιβράδυνση και αερακτικότητα 1970 Ναφθαλενικά Sikament -NN Μείωση νερού έως 20% 1980 Μελαμινικά Sikament -300/-320 Μείωση νερού έως 20%, μειωμένη αερακτικότητα 1990 Βινυλικά συμπολυμερή Sikament -10/-12 Μείωση νερού έως 25% 2000 Τροποποιημένα πολυκαρβοξυλικά Sika Viscocrete Μείωση νερού έως 40%, τεχνολογία SCC για αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα Από την ίδρυσή της, η Sika είχε πάντα ενεργή παρουσία σε όλες τις περιπτώσεις εφαρμογών, όπου τσιμέντο, αδρανή, άμμος και νερό χρησιμοποιούνται για παραγωγή κονιαμάτων και σκυροδέματος. Η Sika αποτελεί τον αξιόπιστο συνεργάτη για οικονομικές και ανθεκτικές κατασκευές. Sika Παγκόσμια Παρουσία Η Sika AG στο Baar της Ελβετίας είναι μία εταιρία με παγκόσμια παρουσία και δράση, η οποία δραστηριοποιείται ενεργά στον τομέα των χημικών προϊόντων για εξειδικευμένες εφαρμογές. Η Sika κατέχει ηγετική θέση στους τομείς της τεχνολογίας και παραγωγής προϊόντων που χρησιμοποιούνται για σφραγίσεις, συγκολλήσεις, μονώσεις, ενισχύσεις και προστασία κτιριακών κατασκευών βιομηχανικής χρήσης και έργων πολιτικού μηχανικού. Η σειρά προϊόντων της Sika περιλαμβάνει υψηλής απόδοσης πρόσμικτα σκυροδέματος, κονιάματα εξειδικευμένων χρήσεων, σφραγιστικά και συγκολλητικά, υλικά μονώσεως και ενισχύσεως, συστήματα στατικών ενισχύσεων, βιομηχανικά δάπεδα και μεμβράνες στεγάνωσης. Ομάδα συγγραφέων της Sika: T.Hirschi, H.Knauber, M.Lanz, J.Schlumpf, J.Schrabbach, C.Spirig, U.Waeber Απόδοση στα Ελληνικά και προσαρμογή: Εύη Σάλτα Ιανουάριος 2007

Πίνακας Περιεχομένων 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 5 1.1 Ορισμοί 5 1.2 Συνδετικά υλικά 6 1.3 Αδρανή Σκυροδέματος 8 1.4 Πρόσμικτα Σκυροδέματος 12 1.5 Πρόσθετα Σκυροδέματος 13 1.6 Λεπτά Υλικά 15 1.7 Νερό Ανάμιξης 16 1.8 Υπολογισμός όγκων υλικών στη Σύνθεση Μίγματος 18 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 20 2.1 Ορισμοί από το Πρότυπο 20 2.2 Τάξεις έκθεσης σχετιζόμενες με τις περιβαλλοντικές επιδράσεις 22 2.3 Κατηγοριοποιήσεις Συνεκτικότητας 25 2.4 Κατηγορίες Θλιπτικής Αντοχής 26 2.5 Η παράμετρος k (Απόσπασμα από ΕΝ 206-1) 27 2.6 Περιεχόμενο σε Χλώριο (Απόσπασμα από ΕΝ 206-1) 29 2.7 Προδιαγραφές Σκυροδέματος 31 2.8 Έλεγχος Συμμόρφωσης 31 2.9 Έλεγχος άλλων Ιδιοτήτων Σκυροδέματος 32 3. Σκυρόδεμα 33 3.1 Κυριότερες Χρήσεις Σκυροδέματος 33 3.1.1 Έγχυτο επί τόπου Σκυρόδεμα 34 3.1.2 Σκυρόδεμα για Προκατασκευές 36 3.2 Ειδικά Σκυροδέματα 37 3.2.1 Αντλήσιμο Σκυρόδεμα 37 3.2.2 Σκυρόδεμα για Περιοχές με Κίνηση Οχημάτων 40 3.2.3 Αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα (SCC) 41 3.2.4 Σκυρόδεμα με αντοχή σε Παγετό και Κύκλους Πήξης/Τήξης 43 3.2.5 Σκυρόδεμα Υψηλής Αντοχής 46 3.2.6 Σκυρόδεμα παραγόμενο με Ολισθαίνοντα Καλούπια 47 3.2.7 Στεγανό Σκυρόδεμα 49 3.2.8 Εμφανές Σκυρόδεμα 50 1

3.2.9 Σκυρόδεμα Μεγάλου Όγκου 52 3.2.10 Ινοπλισμένο Σκυρόδεμα 54 3.2.11 Σκυρόδεμα μεγάλου ειδικού βάρους 55 3.2.12 Σκυρόδεμα υποβρύχιων κατασκευών 56 3.2.13 Ελαφροσκυρόδεμα 57 3.2.14 Κυλινδρούμενο Σκυρόδεμα 59 3.2.15 Έγχρωμο Σκυρόδεμα 59 3.2.16 Ύφυγρο Σκυρόδεμα για Προκατασκευασμένα Στοιχεία Σκυροδέματος 60 3.2.17 Σκυρόδεμα με αυξημένη Πυραντίσταση 67 3.2.18 Σκυρόδεμα Επένδυσης Σηράγγων 68 3.2.19 Μονολιθικό Σκυρόδεμα 70 3.2.20 Γρανολιθικό Σκυρόδεμα 71 4. Νωπό Σκυρόδεμα 72 4.1 Ιδιότητες Νωπού Σκυροδέματος 72 4.1.1. Εργασιμότητα 72 4.1.2 Επιβράδυνση / Σκυροδέτηση σε υψηλές θερμοκρασίες 73 4.1.3 Επιτάχυνση Πήξης / Σκυροδέτηση σε Χαμηλές Θερμοκρασίες 77 4.1.4 Συνεκτικότητα 79 4.1.5 Εξίδρωση 80 4.1.6 Φινίρισμα 80 4.1.7 Πυκνότητα Νωπού Σκυροδέματος 81 4.1.8 Περιεχόμενος Αέρας 81 4.1.9 Αντλησιμότητα 82 4.1.10 Συνοχή 82 4.1.11 Θερμοκρασία Νωπού Σκυροδέματος 82 4.1.12 Λόγος Νερού/Τσιμέντο 83 4.2 Έλεγχοι Νωπού Σκυροδέματος 83 4.2.1 Εργασιμότητα 83 4.2.2 Δειγματοληψία 84 4.2.3 Έλεγχος Συνεκτικότητας με τη Δοκιμή Κάθισης 84 4.2.4 Έλεγχος της Συνεκτικότητας βάσει Βαθμού Συμπύκνωσης 85 4.2.5 Έλεγχος της Συνεκτικότητας βάσει Διαμέτρου Εξάπλωσης 86 4.2.6 Προσδιορισμός της Πυκνότητας του Νωπού Σκυροδέματος 88 4.2.7 Προσδιορισμός του Περιεχόμενου Αέρα 88 4.2.8 Άλλες Μέθοδοι Ελέγχου Συνεκτικότητας Νωπού Σκυροδέματος 89 5. Σκληρυμένο Σκυρόδεμα 91 5.1 Ιδιότητες Σκληρυμένου Σκυροδέματος 91 5.1.1 Θλιπτική Αντοχή 91 5.1.2 Σκυρόδεμα Υψηλών Πρώιμων Αντοχών 93 2

5.1.3 Στεγανότητα 95 5.1.4 Αντοχή σε Παγετό και Κύκλους Πήξης/ Τήξης 98 5.1.5 Επιφάνεια Σκυροδέματος 98 5.1.6 Συρρίκνωση 99 5.1.7 Αντοχή σε Θειικά 100 5.1.8 Χημική Αντοχή 101 5.1.9 Αντοχή σε Τριβή 101 5.1.10 Καμπτική Αντοχή 102 5.1.11 Ανάπτυξη Θερμότητας Ενυδάτωσης 103 5.1.12 Αντίδραση Αλκαλίων - Αδρανών 104 5.2 Δοκιμές Σκληρυμένου Σκυροδέματος 105 5.2.1 Απαιτήσεις για Δοκίμια και Καλούπια 105 5.2.2 Παραγωγή και ωρίμανση Δοκιμίων* 106 5.2.3 Θλιπτική Αντοχή Δοκιμίων Ελέγχου 107 5.2.4 Προδιαγραφές για Μηχανήματα Δοκιμών 109 5.2.5 Καμπτική Αντοχή Δοκιμίων 109 5.2.6 Εφελκυστική Αντοχή Δοκιμίων 111 5.2.7 Πυκνότητα σκληρυμένου Σκυροδέματος 111 5.2.8 Βάθος Διείσδυσης Νερού υπό Πίεση 112 5.2.9 Αντοχή σε Παγετό και Κύκλους Πήξης/ Τήξης 113 6. Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα 114 6.1 Ορισμός 114 6.2 Απαιτήσεις Ποιότητας Εκτοξευόμενου Σκυροδέματος 115 6.3 Ανάπτυξη Πρώιμων Αντοχών 116 6.4 Μέθοδος Εκτόξευσης 117 6.5 Μέθοδοι Δοκιμών/ Μετρήσεων 123 6.6 Το Σύστημα Υγρού Ψεκασμού της Sika 125 6.7 Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα Οπλισμένο με Χαλύβδινες Ίνες 126 6.8 Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα με Αντοχή σε Θειικά 127 6.9 Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα με αυξημένη Πυραντίσταση 127 7. Αποκαλουπωτικά 128 7.1 Δομή των Αποκαλουπωτικών Μέσων 128 7.2 Απαιτήσεις Αποκαλουπωτικών Μέσων 129 7.3 Επιλογή των κατάλληλων Αποκαλουπωτικών Μέσων 129 7.3.1 Αποκαλουπωτικά Μέσα για απορροφητικά Καλούπια 129 7.3.2 Αποκαλουπωτικά Μέσα για μη απορροφητικά Καλούπια 130 7.4 Οδηγίες Χρήσης 131 3

7.4.1 Εφαρμογή του Αποκαλουπωτικού Μέσου 131 7.4.2 Χρόνοι Αναμονής πριν τη Σκυροδέτηση 132 7.4.3 Διαδικασία Σκυροδέτησης 133 8. Ωρίμανση 134 8.1 Γενικά 134 8.2 Μέθοδοι Ωρίμανσης 136 8.3 Μέτρα Προστασίας για το Σκυρόδεμα 138 8.4 Περίοδος Ωρίμανσης 139 Πρόσμικτα Σκυροδέματος και Περιβάλλον 141 Μέλος EFCA 142 Ευρετήριο 143 4

1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 1.1 Ορισμοί Τρία είναι τα βασικά στοιχεία για την παραγωγή σκυροδέματος: Συνδετικό υλικό (τσιμέντο) Αδρανή Νερό Εξαιτίας των συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων ποιότητας σκυροδέματος (κυρίως ανθεκτικότητας) και της τεράστιας προόδου στην τεχνολογία προσμίκτων και σκυροδέματος, είναι πλέον δυνατή η παραγωγή διαφορετικών ειδών σκυροδέματος. Σκυρόδεμα Υλικό που προέρχεται από ανάμιξη τσιμέντου, χονδρών και λεπτών αδρανών και νερού, με ή χωρίς προσθήκη προσμίκτων και προσθέτων, το οποίο αναπτύσσει τις ιδιότητές του μέσω της ενυδάτωσης του τσιμέντου Νωπό Σκυρόδεμα Πλήρως αναμεμιγμένο σκυρόδεμα, το οποίο μπορεί να συμπυκνωθεί με κατάλληλα επιλεγμένη μέθοδο Σκληρυμένο Σκυρόδεμα Σκυρόδεμα σε στερεή κατάσταση, το οποίο έχει αναπτύξει μετρήσιμη αντοχή Συμβατικό Σκυρόδεμα Σκυρόδεμα πυκνότητας (κατόπιν ξήρανσης σε φούρνο), η οποία κυμαίνεται μεταξύ 2000 kg / m 3 <d< 2600 kg / m 3 Σκυρόδεμα Μεγάλου Ειδικού Βάρους Σκυρόδεμα πυκνότητας (κατόπιν ξήρανσης σε φούρνο), η οποία είναι d > 2600 kg / m 3 Ελαφροσκυρόδεμα Σκυρόδεμα πυκνότητας (κατόπιν ξήρανσης σε φούρνο), η οποία κυμαίνεται μεταξύ 800 kg / m 3 <d< 2000 kg / m 3 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 5

1.2 Συνδετικά υλικά Υπάρχουν και άλλα είδη σκυροδέματος, όπως εκτοξευόμενο, αντλήσιμο, προκατασκευασμένο σκυρόδεμα κτλ. Οι ορισμοί τους προσδιορίζουν τον τρόπο σκυροδέτησής τους, τον τρόπο επεξεργασίας και / ή χειρισμού τους κατά τη σκυροδέτηση (ανατρέξτε στο επόμενο κεφάλαιο). Το τσιμέντο είναι υδραυλική λεπτόκοκκη κονία που χρησιμοποιείται ως συνδετικό υλικό για την παραγωγή σκυροδέματος (υδραυλικές ονομάζονται οι κονίες που όταν αναμιχθούν με το νερό πήζουν και σκληραίνουν). Ο τσιμεντοπολτός (όπως ονομάζεται το αναμεμιγμένο με νερό τσιμέντο) πήζει και σκληραίνει μέσω της ενυδάτωσης, τόσο στον αέρα, όσο και εμβαπτισμένος σε νερό. Τα βασικά συστατικά για παραγωγή τσιμέντου τύπου Portland είναι ασβεστολιθικά και αργιλικά πετρώματα, τα οποία αφού αναμιχθούν σε προκαθορισμένες αναλογίες υποβάλλονται σε όπτηση στους 1450 C περίπου. Από τη διαδικασία αυτή παραλαμβάνεται το κλίνκερ, το οποίο ακολούθως αλέθεται ώστε να αποκτήσει την τελική γνωστή λεπτότητα του τσιμέντου. Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο για το Τσιμέντο Στην Ευρώπη, όλοι οι τύποι τσιμέντων συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Προτύπου ΕΝ 197-1 (σύνθεση, προδιαγραφές και κριτήρια συμμόρφωσης). Το πρότυπο αυτό κατηγοριοποιεί το κοινό τσιμέντο σε 5 κύριους τύπους, οι οποίοι είναι οι εξής: CEM I Τσιμέντο τύπου Portland CEM II Σύνθετα τσιμέντα (αποτελούνται κυρίως από τσιμέντο τύπου Portland) CEM III Σκωριοτσιμέντο CEM IV Ποζολανικό τσιμέντο CEM V Σύνθετο τσιμέντο Στον παραπάνω πίνακα, οι διάφοροι τύποι τσιμέντου μπορούν να περιλαμβάνουν και άλλα πρόσθετα μαζί με κλίνκερ τσιμέντου Portland (Κ): Κυριότερα Πρόσθετα Σκωρία υψικαμίνων (S) Πυριτική παιπάλη (D) Φυσικές και βιομηχανικές ποζολάνες (P ή Q) Πυριτική και ασβεστούχος ιπτάμενη τέφρα (V ή W) Ψημένος σχιστόλιθος (T) Ασβεστόλιθος (L ή LL) Δευτερεύοντα Πρόσθετα Αυτά είναι κυρίως επιλεγμένα ανόργανα φυσικά μεταλλικά υλικά που προέρχονται από την παραγωγή του κλίνκερ ή τα παραπάνω πρόσθετα (εκτός και αν περιέχονται ήδη στο τσιμέντο ως κύριο πρόσθετο). Ανατρέξτε στον Πίνακα της σελίδας 7. 6 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Τύποι τσιμέντου και σύνθεσή τους σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΝ 197-1 Κυριότεροι Τύποι Τσιμέντου Κλίνκερ τσιμέντου Portland Σκωρία Σύνθεση (% μέρη κατά βάρος) 1 Κύρια συστατικά Ιπτάμενη Ποζολάνη Τέφρα -Ονομασία Τύπος Τσιμέντου K S D 2 P Q V W T L 4 LL 5 CEM I Τσιμέντο Portland CEM I 95-100 0-5 CEM II Τσιμέντο Portland CEM II/A-S 80-94 6-20 0-5 με σκωρία υψικαμίνων CEM II/B-S 65-79 21-35 0-5 Τσιμέντο Portland με πυριτική παιπάλη CEM II/A-D 90-94 6-10 0-5 Τσιμέντο Portland CEM II/A-P 80-94 6-20 0-5 με ποζολάνη CEM II/B-P 65-79 21-35 0-5 CEM II/A-Q 80-94 6-20 0-5 CEM II/B-Q 65-79 21-35 0-5 Τσιμέντο Portland CEM II/A-V 80-94 6-20 0-5 με ιπτάμενη τέφρα CEM II/B-V 65-79 21-35 0-5 CEM II/A-W 80-94 6-20 0-5 CEM II/B-W 65-79 21-35 0-5 Τσιμέντο Portland CEM II/A-T 80-94 6-20 0-5 με ψημένο σχιστόλιθο CEM II/B-T 65-79 21-35 0-5 Τσιμέντο Portland CEM II/A-L 80-94 6-20 0-5 με ασβεστόλιθο CEM II/B-L 65-79 21-35 0-5 CEM II/A-LL 80-94 6-20 0-5 CEM II/B-LL 65-79 21-35 0-5 Τσιμέντο Portland - CEM II/A-M 80-94 6-20 0-5 σύνθετο 3 CEM II/B-M 65-79 21-35 0-5 CEM III Σκωριοτσιμέντο CEM III/A 35-64 36-65 0-5 CEM III/B 20-34 66-80 0-5 CEM III/C 5-19 81-95 0-5 CEM IV Ποζολανικό Τσιμέντο 3 CEM IV/A 65-89 11-35 0-5 CEM IV/B 45-64 36-55 0-5 CEM V Σύνθετο Τσιμέντο CEM V/A 40-64 18-30 18-30 0-5 CEM V/B 20-39 31-50 31-50 0-5 Σημειώσεις 1 Οι τιμές του πίνακα αναφέρονται στο % σύνολο των κυριοτέρων και δευτερευόντων συστατικών. 2 Το ποσοστό της πυριτικής παιπάλης περιορίζεται στο 10% 3 Στα σύνθετα τσιμέντα Portland CEM II/A-M και CEM II/Β-M, στα ποζολανικά τσιμέντα CEM IV/A και CEM IV/Β και στα σύνθετα τσιμέντα CEM V/A και CEM V/Β, ο τύπος του κύριου συστατικού πρέπει να δηλώνεται στην ονομασία του τσιμέντου 4 Ο ολικός οργανικός άνθρακας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,2% κ.β. 5 Ο ολικός οργανικός άνθρακας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,5% κ.β. Πυριτική Παιπάλη Φυσική Τεχνητή Πυριτική Ασβεστούχος Ψημένος σχιστόλιθος Ασβεστόλιθος Δευτερεύοντα συστατικά 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 7

1.3 Αδρανή Σκυροδέματος Αντοχές Τα τσιμέντα χωρίζονται σε 3 κατηγορίες αντοχής, ανάλογα με τη θλιπτική αντοχή του πρότυπου κονιάματος στις 28 ημέρες. Οι κατηγορίες αντιπροσωπεύονται από την απαιτούμενη ελάχιστη θλιπτική αντοχή των 32,5/42,5/52,5 N/ mm 2. Τα τσιμέντα με υψηλή θλιπτική αντοχή στις πρώτες 2 ημέρες περιλαμβάνουν στην ονομασία τους το χαρακτηρισμό R. Λεπτομερείς πληροφορίες για τα μεμονωμένα συστατικά του τσιμέντου δίνονται στο πρότυπο ΕΝ 197-1: Κεφάλαιο 5: Συστατικά 5.1 Γενικά 5.2 Κύρια συστατικά 5.2 Δευτερεύοντα συστατικά Τα αδρανή του σκυροδέματος, σκύρα, γαρμπίλι, χαλίκι και άμμος συνιστούν την πετρώδη δομή του σκυροδέματος, της οποίας τα κενά πρέπει να είναι πληρωμένα όσο το δυνατόν περισσότερο με τη συνδετική κονία. Τα αδρανή του σκυροδέματος αποτελούν κατά προσέγγιση το 80% του συνολικού βάρους του σκυροδέματος και καταλαμβάνουν το 70-75% του όγκου του. Χρήση κατάλληλου μεγέθους και κατάλληλης ποιότητας αδρανών βελτιώνει την ποιότητα του σκυροδέματος. Τα αδρανή μπορεί να είναι θραυστά ή συλλεκτά (προκύπτουν από φυσική αποσάθρωση πετρωμάτων). Για παραγωγή υψηλής ποιότητας σκυροδέματος, τα αδρανή καθαρίζονται και κοκκομετρούνται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις με μηχανικές διεργασίες, όπως πλήρη ανάμιξή τους, σύνθλιψη, διαχωρισμό με κόσκινα και πλύσιμο (μηχανική προετοιμασία). Κατάλληλα για χρήση ως αδρανή σκυροδέματος είναι υλικά τα οποία δεν επηρεάζουν τη σκλήρυνση του τσιμέντου, έχουν ισχυρή πρόσφυση με τον τσιμεντοπολτό και δεν αποτελούν κίνδυνο για την ανθεκτικότητα του σκυροδέματος. Συμβατικά και ειδικά αδρανή Συμβατικά αδρανή Βαριά αδρανή Ελαφρά αδρανή Σκληρά αδρανή Ανακυκλούμενα αδρανή Πυκνότητα Από φυσικές παροχές, π.χ. ποτάμια, λίμνες. Μπορεί να είναι συλλεκτά ή θραυ- 2.2 3 kg/dm 3 στά (από εκσκαφές σε μέτωπα) Πυκνότητα Όπως βαρίτης, σιδηρούχα μεταλλεύματα, χαλύβδινα αδρανή. Για την παραγωγή >3.0 kg/dm 3 βαρέων σκυροδεμάτων (π.χ. σκυρόδεμα θωρακίσεων σε εγκαταστάσεις πυρηνικών εφαρμογών και εκπομπής ακτινοβολίας) Πυκνότητα Όπως διογκωμένη άργιλος, ηφαιστειακά <2.0 kg/dm 3 πετρώματα, πολυστυρένιο. Για ελαφροσκυρόδεμα, σκυρόδεμα μόνωσης. Πυκνότητα Όπως χαλαζίας, κορούνδιο. Για γρανολιθική τελική επιφάνεια σκυροδέματος. >2.0 kg/dm 3 Πυκνότητα Από θραύση παλαιού σκυροδέματος κτλ. περίπου 2.4 kg/dm 3 8 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Συμβατικά αδρανή Στην Ευρώπη τα αδρανή καθορίζονται από το Πρότυπο ΕΝ 12620. Το Πρότυπο αυτό είναι ιδιαίτερα διεξοδικό. Ο πίνακας που ακολουθεί δίνει μόνο τα κυριότερα στοιχεία που αφορούν στα αδρανή. Περισσότερες λεπτομέρειες για το Πρότυπο δίνονται στο κεφάλαιο 2 (σελ.24). Σημαντικοί ορισμοί από το Πρότυπο (με επιπλέον σημειώσεις): Φυσικά αδρανή Προέρχονται από φυσικές εναποθέσεις. Υφίστανται μόνο μηχανική προετοιμασία και / ή πλύσιμο. Μίγμα αδρανών Αδρανή που αποτελούνται από μίγμα χονδρόκοκκων και λεπτόκοκκων αδρανών (άμμος). Ένα μίγμα αδρανών μπορεί να παραχθεί, είτε χωρίς να έχει προηγηθεί διαχωρισμός των αδρανών σε χονδρόκοκκα και λεπτόκοκκα, είτε με ανάμιξη χονδρόκοκκων και λεπτόκοκκων αδρανών (άμμος). Ανακυκλούμενα αδρανή Αδρανή που προέρχονται από μηχανικά επεξεργασμένα ανόργανα υλικά και τα οποία έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σαν υλικό κατασκευής (π.χ. σε σκυρόδεμα). Filler (πούδρα αδρανών) Αδρανή τα οποία στην πλειοψηφία της μάζας τους διέρχονται από το κόσκινο των 0,063 mm και προστίθενται στο μίγμα για να του προσδώσουν συγκεκριμένες ιδιότητες. Ομάδα κοκκομετρικού μεγέθους Χαρακτηρισμός ενός αδρανούς βάσει του μικρότερου (d) και μεγαλύτερου (D) ανοίγματος κοσκίνου, η οποία εκφράζεται ως d/d. Λεπτόκοκκα αδρανή (άμμος) Αδρανή μικρότερου μεγέθους με μέγιστο κόκκο αδρανούς που δεν ξεπερνά τα 4mm (μεγαλύτερο άνοιγμα κοσκίνου (D) = 4 mm). Λεπτόκκοκκα αδρανή μπορούν να παραχθούν είτε με φυσικές αποσαθρώσεις πετρωμάτων, είτε με σύνθλιψη πετρωμάτων, είτε από επεξεργασία βιομηχανικά παραγόμενων μετάλλων. Χονδρόκοκκα αδρανή Αδρανή μεγαλύτερου μεγέθους, με D όχι μικρότερο από 4mm και d όχι μικρότερο από 2mm. Συλλεκτά αδρανή διαμέτρου 0/8mm Φυσικά αδρανή που δημιουργήθηκαν από αποσάθρωση λόγω παγετού ή ροής νερού με D όχι μεγαλύτερο από 8mm (μπορούν επίσης να παραχθούν με ανάμιξη επεξεργασμένων αδρανών). Λεπτά αδρανή Κλάσμα αδρανών που περνά το κόσκινο των 0,063 mm. Κοκκομετρική διαβάθμιση Ο προσδιορισμός της κατανομής του αδρανούς ανά μέγεθος κόκκου, εκφρασμένη βάσει ποσοστών διόδου από κάθε πρότυπο κόσκινο επί τοις εκατό του αδρανούς κατά βάρος. Ποσοστό διόδου, κοκκομετρικές καμπύλες μεγέθους αδρανών Το μέγεθος των κόκκων εκφράζεται από το μέγεθος των προτύπων κόσκινων από τα οποία μπορούν να διέλθουν οριακά τα αδρανή. 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 9

Σύμφωνα με το ΕΝ 933-2, πρέπει να χρησιμοποιούνται κόσκινα τετραγωνικής διατομής. Τύπος κόσκινου Μέγεθος οπής < 4mm Μεταλλικό πλέγμα Μέγεθος οπής 4mm Διάτρητο μεταλλικό πιάτο Το μέγεθος των οπών σε κάθε κόσκινο (μέγεθος κόσκινου) περιγράφεται στο Πρότυπο ISO 3310-1&2. Ένα τυπικό τμήμα από τις κύριες σειρές R20 μπορεί να ληφθεί ως ενδεικτικό παράδειγμα. Τα ακόλουθα κόσκινα απαιτούνται (μέγεθος οπών σε mm): Μίγμα αδρανών 0-32 mm: 0,063 / 0,125 / 0,25 / 0,50 / 1,0 / 2,0 / 4,0 / 8,0 / 16,0 / 31,5 Κοκκοµετρική κατανοµή (εύρος κοκκοµετρικής καµπύλης (σύµφωνα µε ΕΝ 480-1) 100 90 80 Άνω όριο ιερχόµενο ποσοστό % κ.β 70 60 50 40 30 20 Καµπύλη µίγµατος Κάτω όριο 10 0 0.063 0.125 0.25 0.5 1.0 2.0 4.0 80 16.0 31.5 63.0 Άνοιγµα κόσκινου σε mm Συστατικό Μέγεθος κόκκου σε mm Περιεχόμενο στο μίγμα % Ασβεστολιθική πούδρα 0-0,25 2,5 Στρογγυλεμένη άμμος 0-1 18,0 Στρογγυλεμένη άμμος 1-4 27,5 Στρογγυλεμένο ρυζάκι 4-8 12,0 Στρογγυλεμένο γαρμπίλι 8-16 20,0 Στρογγυλεμένα χονδρά 16-32 20,0 Σε αυτή την περίπτωση η άμμος και τα χονδρόκοκκα αδρανή πλένονται και για αυτό το λόγο προστίθεται επιπλέον filler για να βελτιώσει τη συνεκτικότητα του μίγματος. 10 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Πρακτικές πληροφορίες Βέλτιστο σχήμα κόκκων αδρανών, θραυστά/στρογγυλεμένα Κυβικό/σφαιρικό σχήμα αδρανών έχει αποδειχθεί ότι είναι περισσότερο κατάλληλο από ότι το επίμηκες, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη συνεκτικότητα του μίγματος. Τα θραυστά αδρανή παρουσιάζουν ελαφρώς μεγαλύτερη απαίτηση σε νερό για την ίδια συνεκτικότητα μίγματος, εξαιτίας της μεγαλύτερης ειδικής επιφάνειάς τους. Συγχρόνως όμως αυξάνουν τη θλιπτική και ιδιαιτέρως την εφελκυστική αντοχή του σκυροδέματος, επειδή σχηματίζουν πιο πυκνή δομή με μικρότερα κενά μεταξύ τους. Θραυστά αδρανή Η επιφάνεια των θραυστών αδρανών από βράχους και μεγάλους όγκους πετρωμάτων κτλ. αποτελείται μόνο από θρυμματισμένες επιφάνειες, ενώ η επιφάνεια των θραυστών στρογγυλεμένων αδρανών περιλαμβάνει επίσης και φυσικά στρογγυλεμένες περιοχές. Τα θραυστά αδρανή χρησιμοποιούνται κυρίως στις κατασκευές σηράγγων, με την εξής αντίληψη: Σημείο εκσκαφής = Σημείο τοποθέτησης. Άμμος λατομείου Τα αδρανή αυτά είναι επίσης γωνιώδη και επιμήκη ή πλακοειδή, ανάλογα με την πηγή προέλευσής τους. Προκαλούν προβλήματα κυρίως στη συνοχή του μίγματος και έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε νερό. Βλαβερές προσμίξεις Λάσπη, οργανικά υλικά, μάρμαρο, άργιλος, γύψος και αδρανή που περιέχουν θειικά άλατα, χλωριούχες ενώσεις και αλκάλια εγκυμονούν κινδύνους και η παρουσία τους μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο μίγμα. Φυσικές απαιτήσεις αδρανών Το Πρότυπο ΕΝ 12620 χωρίζει τα αδρανή σε κατηγορίες, σύμφωνα με την: Αντοχή σε διάτμηση Αντοχή σε φθορά Αντοχή σε λείανση και τριβή Πυκνότητα αδρανών και υδατοαπορροφητικότητα Φαινόμενη πυκνότητα Ανθεκτικότητα Ανθεκτικότητα Συνδέεται κυρίως με την αντίσταση των χονδρόκοκκων αδρανών σε παγετό και κύκλους πήξης / τήξης, η οποία πρέπει να είναι επαρκής για τη συγκεκριμένη εφαρμογή και πρέπει να καθορίζεται εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Εναλλακτικά αδρανή (ανακυκλούμενα υλικά) Μεγάλοι όγκοι φυσικών αδρανών, όπως χαλίκια και άμμος είναι συχνά πολύτιμες, αλλά μη ανανεώσιμες πηγές. Πλέον τα αδρανή αυτά γίνονται ολοένα και περισσότερο δυσεύρετα. Πιθανές εναλλακτικές πηγές προέλευσης αδρανών είναι: Σύνθλιψη και επεξεργασία παλαιού σκυροδέματος για τη δημιουργία κόκκων αδρανών Επαναχρησιμοποίηση λεπτόκοκκων αδρανών που προέρχονται από εγκαταστάσεις πλύσεων σκυροδέματος Η καταλληλότητα αυτών των ανακυκλούμενων υλικών πρέπει να εκτιμάται σε κάθε περίπτωση. 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 11

1.4 Πρόσμικτα Σκυροδέματος Τα πρόσμικτα σκυροδέματος είναι ουσίες σε υγρή μορφή ή σκόνη, οι οποίες προστίθενται στο σκυρόδεμα σε μικρές ποσότητες κατά τη φάση ανάμιξης, συνήθως βάσει του περιεχόμενου τσιμέντου. Επηρεάζουν τις ιδιότητες του φρέσκου και/ή του σκληρυμένου σκυροδέματος με χημικό και / ή φυσικό τρόπο. Σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΝ 206-1, οι ορισμοί και οι χρήσεις των προσμίκτων σκυροδέματος καθορίζονται από το Πρότυπο ΕΝ 934-2. Αυτό το πρότυπο περιλαμβάνει τους ακόλουθους «Ειδικούς Ορισμούς» (ελαφρώς συντομευμένοι): Πρόσμικτα ορισμοί και αποτελέσματα Μειωτής νερού Καθιστά δυνατή τη μείωση του περιεχόμενου νερού σε ένα μίγμα χωρίς επίδραση στη συνεκτικότητά του, ή αυξάνει το εργάσιμό του χωρίς αλλαγή του περιεχόμενου νερού, ή επιτυγχάνει και τα δύο αποτελέσματα. Υπερρευστοποιητής Καθιστά δυνατή τη σημαντική μείωση του περιεχόμενου νερού σε ένα δεδομένο μίγμα σκυροδέματος, χωρίς επίδραση στη συνεκτικότητά του ή αυξάνει σημαντικά το εργάσιμό του χωρίς αλλαγή του περιεχόμενου νερού, ή επιτυγχάνει και τα δύο αποτελέσματα. Ρυθμιστής Ιξώδους Μειώνει το νερό απόμιξης που προκύπτει λόγω εξίδρωσης στο νωπό σκυρόδεμα. Αερακτικό Εισάγει συγκεκριμένη ποσότητα αέρα στο μίγμα με τη μορφή μικρών και ομοιόμορφα κατανεμημένων φυσαλίδων αέρα κατά τη φάση ανάμιξης και οι οποίες παραμένουν στη σκληρυμένη μάζα σκυροδέματος. Επιταχυντής πήξης Μειώνει το χρόνο που απαιτείται για την αρχική πήξη, αυξάνοντας τις πρώιμες αντοχές. Επιταχυντής σκλήρυνσης Επιταχύνει τις πρώιμες αντοχές με ή χωρίς επίδραση στο χρόνο πήξης. Επιβραδυντής Επιβραδύνει το χρόνο για την αρχική πήξη και επιμηκύνει την εργασιμότητα. Στεγανωτικό μάζας Μειώνει την απορρόφηση νερού από τους τριχοειδείς πόρους του σκληρυμένου σκυροδέματος. Επιβραδυντής / μειωτής νερού Έχει τις συνδυαστικές ιδιότητες ενός μειωτή νερού (κύρια ιδιότητα) και ενός επιβραδυντή (επιπλέον ιδιότητα). Επιβραδυντής / υπερρευστοποιητής Έχει τις συνδυαστικές ιδιότητες ενός υπερρευστοποιητή (κύρια ιδιότητα) και ενός επιβραδυντή (επιπλέον ιδιότητα) Επιταχυντής πήξης / μειωτής νερού Έχει τις συνδυαστικές ιδιότητες ενός μειωτή νερού (κύρια ιδιότητα) και ενός επιταχυντή πήξης (επιπλέον ιδιότητα). Άλλες ομάδες προϊόντων, όπως μειωτές συρρίκνωσης και αναστολείς διάβρωσης κτλ. δε συμπεριλαμβάνονται ακόμη στο Πρότυπο ΕΝ 934-2. 12 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Δοσολογία Προσμίκτων βάσει ΕΝ 206-1: Επιτρεπόμενη δοσολογία Χαμηλές δοσολογίες 1.5 Πρόσθετα Σκυροδέματος 5% κατά βάρος τσιμέντου (Η επίδραση μεγαλύτερης δοσολογίας στην απόδοση και ανθεκτικότητα του σκυροδέματος πρέπει να επαληθεύεται.) Ποσότητες προσμίκτων < 0,2% του τσιμέντου επιτρέπονται μόνο σε περίπτωση που είναι διαλυμένα σε μέρος του νερού ανάμιξης. Σε περίπτωση που η ολική ποσότητα υγρού προσμίκτου είναι >3 lt / m 3 σκυροδέματος, η ποσότητα του νερού που περιέχεται στο πρόσμικτο πρέπει να συνυπολογίζεται κατά τον υπολογισμό του λόγου νερού / τσιμέντο. Σε περίπτωση που περισσότερα από ένα πρόσμικτα προστίθενται στο σκυρόδεμα, πρέπει η συμβατότητά τους να επαληθεύεται με ξεχωριστή δοκιμή. Οι ιδιότητες και οι χρήσεις των προσμίκτων σκυροδέματος που αναφέρονται στην ανωτέρω λίστα (καθώς επίσης και άλλων που δεν αναφέρονται) αναλύονται διεξοδικότερα στα ακόλουθα κεφάλαια. Τα πρόσθετα σκυροδέματος είναι λεπτόκκοκα υλικά, τα οποία προστίθενται στο σκυρόδεμα εν γένει σε αρκετά μεγάλες αναλογίες (περίπου 5-20%). Χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν ή να προσδώσουν συγκεκριμένες ιδιότητες στο νωπό και / ή στο σκληρυμένο σκυρόδεμα. Το Πρότυπο ΕΝ 206-1 περιλαμβάνει 2 τύπους ανόργανων προσθέτων σκυροδέματος: Τύπος Ι Πρακτικά ανενεργά υλικά, όπως ασβεστολιθική πούδρα, χαλαζιακή σκόνη και χρωστικές ουσίες. Χρωστικές Χρωστικά μεταλλικά οξείδια (κυρίως οξείδια του σιδήρου) που χρησιμοποιούνται για να χρωματίσουν το σκυρόδεμα. Προστίθενται σε ποσοστά της τάξης του 0,5-5% κατά βάρος του τσιμέντου. Πρέπει να παραμένουν χρωματικώς σταθερά στη μάζα του σκυροδέματος και ανενεργά στο αλκαλικό περιβάλλον του σκυροδέματος. Με χρήση ορισμένων τύπων χρωστικών ουσιών μπορεί να αυξηθεί η απαίτηση του μίγματος σε νερό. Πούδρα αδρανών (χαλαζιακή, ασβεστολιθική) Μίγματα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λεπτά αδρανή μπορούν να βελτιωθούν με προσθήκη πούδρας αδρανών. Τα ανενεργά αυτά υλικά χρησιμοποιούνται για βελτίωση της κοκκομετρικής καμπύλης των αδρανών. Η απαίτηση σε νερό είναι αυξημένη, ιδιαιτέρως στην περίπτωση της ασβεστολιθικής πούδρας. 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 13

Τεχνικά δεδομένα για πούδρες αδρανών (σύμφωνα με DIN 4226-1) Παράμετροι Προϊόν Πούδρες αδρανών Χαλαζιακή πούδρα Ασβεστολιθική πούδρα Μονάδα Πυκνότητα (ειδικό βάρος) 1 2650 2600-2700 kg / m 3 Ειδική επιφάνεια 1000 3500 cm 2 / kg Φαινόμενη πυκνότητα* 1 1300-1500 1000-1300 kg / m 3 Απώλεια πύρωσης 0.2 ~40 % * Ο παράγοντας αυτός πρέπει να ληφθεί υπόψη για την ικανότητα πλήρωσης των σιλό, κτλ. 1 Τρέχουσα γνώση Τύπος ΙΙ Ποζολανικά ή λανθάνοντα υδραυλικά υλικά, όπως φυσικές ποζολάνες, ιπάμενες τέφρες και πυριτική πούδρα. Η ιπτάμενη τέφρα είναι στάχτη που προέρχεται από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την καύση γαιανθράκων και χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο τόσο στο τσιμέντο, όσο και στο σκυρόδεμα. Η σύνθεσή της εξαρτάται κυρίως από τον τύπο του γαιάνθρακα, την προέλευση και τις συνθήκες καύσης του. Η πυριτική πούδρα (παιπάλη) αποτελείται κυρίως από σφαιρικά σωματίδια άμορφου διοξειδίου του πυριτίου προερχόμενα από την παραγωγή πυριτίου και κραμάτων πυριτίου. Έχει ειδική επιφάνεια περίπου 18-25 m 2 ανά γραμμάριο και αποτελεί μια πολύ ισχυρής δραστικότητας ποζολάνη. Τυπικές δοσολογίες πυριτικής παιπάλης κυμαίνονται μεταξύ 5% έως 10% μέγιστα κατά βάρος τσιμέντου. Συγκριτικός Πίνακας τσιμέντων / ποζολανών Προϊόν Τσιμέντα Βιομηχανικές ποζολάνες CEM I CEM II Ιπτάμενες Πυριτική Παράμετρος 42.5* A-LL 32.5 R* τέφρες παιπάλη Μονάδα Πυκνότητα (ειδικό βάρος) 1 ~ 3100 ~ 3000 2200-2600 ~ 2200 kg / m 3 Ειδική επιφάνεια ~ 3000 ~ 4000 3000-5500 180.000-250.000 cm 2 / kg Φαινόμενη πυκνότητα** 1 ~ 1200 ~ 1100 1000-1100 300-600 kg / m 3 Απώλεια πύρωσης 2.4 6.9 5 3 % Περιεχόμενο σε SiO 2 40-55 Έως 98 % * Δεδομένα από τυχαία επιλεγμένα κοινά τσιμέντα σύμφωνα με ΕΝ 197-1 ** Ο παράγοντας αυτός πρέπει να ληφθεί υπόψη για την ικανότητα πλήρωσης των σιλό, κτλ. 1 Τρέχουσα γνώση για ποζολάνες 14 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

1.6 Λεπτά Υλικά Τα λεπτά υλικά αποτελούνται από: Τσιμέντο Ποσοστό αδρανών κοκκομετρικής κατανομής μεταξύ 0 και 0.125 mm και πρόσθετα σκυροδέματος (αν υπάρχουν) Τα λεπτά υλικά σκυροδέματος ενεργούν ως λιπαντικό στο νωπό σκυρόδεμα για να βελτιώσουν την εργασιμότητα και τη συγκράτηση του νερού στη μάζα του σκυροδέματος. Έτσι, μειώνεται ο κίνδυνος απόμιξης κατά την τοποθέτηση του σκυροδέματος και γίνεται ευκολότερη η συμπύκνωση. Παρόλα αυτά, μίγματα με υψηλό περιεχόμενο σε λεπτά υλικά έχουν κολλώδη υφή. Επίσης κατά την ξήρανσή τους τα μίγματα αυτά παρουσιάζουν έντονη συρρίκνωση και τάση για ερπυσμό (υψηλή απαίτηση σε νερό). Μετά από εμπειρία, οι ακόλουθες ποσότητες έχουν αποδειχθεί βέλτιστες: Για σκυρόδεμα με μέγιστο κόκκο αδρανούς 32 mm Για σκυρόδεμα με μέγιστο κόκκο αδρανούς 16 mm Στρογγυλεμένα αδρανή Περιεχόμενο σε λεπτά υλικά μεταξύ 350 και 400 kg / m 3 Περιεχόμενο σε λεπτά υλικά μεταξύ 400 και 450 kg / m 3 Το υψηλότερο περιεχόμενο σε λεπτά υλικά συνήθως χρησιμοποιείται για παραγωγή αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος (SCC). Θραυστά αδρανή Περιεχόμενο σε λεπτά υλικά μεταξύ 375 και 425 kg / m 3 Περιεχόμενο σε λεπτά υλικά μεταξύ 425 και 475 kg / m 3 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 15

1.7 Νερό Ανάμιξης Η καταλληλότητα του νερού ανάμιξης για παραγωγή σκυροδέματος εξαρτάται από την προέλευσή του. Το Πρότυπο ΕΝ 1008 κατηγοριοποιεί τους ακόλουθους τύπους: Πόσιμο νερό Κατάλληλο για σκυρόδεμα. Δεν απαιτείται έλεγχός του. Νερό που έχει ανακτηθεί μετά από επεξεργασία σε βιομηχανίες παραγωγής σκυροδέματος (π.χ. νερά εκπλύσεων) Γενικώς κατάλληλο για σκυρόδεμα, αλλά πρέπει να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του παραρτήματος Α του Προτύπου (π.χ. το επιπλέον βάρος στερεών από νερά προερχόμενα από τέτοιου είδους επεξεργασίες, πρέπει να είναι μικρότερο από 1% του ολικού βάρους των αδρανών που περιέχονται στο μίγμα). Υπόγεια ύδατα Μπορεί να είναι κατάλληλα για σκυρόδεμα, αλλά πρέπει πρώτα να ελεγχθεί η καταλληλότητά τους. Νερό φυσικών πόρων και νερό βιομηχανικών διεργασιών Μπορεί να είναι κατάλληλα για σκυρόδεμα, αλλά πρέπει πρώτα να ελεγχθεί η καταλληλότητά τους. Θαλασσινό ή υφάλμυρο νερό Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άοπλο σκυρόδεμα, αλλά δεν είναι κατάλληλο για οπλισμένο ή προεντεταμένο σκυρόδεμα. Το μέγιστο επιτρεπόμενο περιεχόμενο σε χλώριο στο σκυρόδεμα πρέπει να τηρείται για σκυρόδεμα με χαλύβδινο οπλισμό ή εμβαπτισμένα μεταλλικά τμήματα. Νερά αποβλήτων Δεν είναι κατάλληλα για σκυρόδεμα. Συνδυασμός υδάτων που προέρχεται από μίγμα υδάτων μετά από επεξεργασίες σε βιομηχανίες παραγωγής σκυροδέματος και από νερό άλλης προελεύσεως θα πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις για την καταλληλότητα του νερού. Προκαταρκτικοί έλεγχοι (ΕΝ 1008, Πίνακας 1) Το νερό πρέπει πρώτα να αναλυθεί για ίχνη λιπαρών ουσιών και ελαίων, αφρογόνες ουσίες (απορρυπαντικά!!), αιωρούμενα συστατικά, οσμές (π.χ. χωρίς οσμή υδρόθειου μετά από προσθήκη υδροχλωρικού οξέος), οξύτητα (ph 4) και χουμικές ενώσεις. Νερό που δεν πληροί μία ή περισσότερες απαιτήσεις του Πίνακα 1 μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο εάν ικανοποιεί τις ακόλουθες προδιαγραφές σε περιεκτικότητα χημικών ουσιών και εάν η χρήση του δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο χρόνο πήξης και την ανάπτυξη αντοχών (ανατρέξτε στο Πρότυπο ΕΝ 1008 για τις μεθόδους ελέγχου). 16 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Χημικές ουσίες Χλώριο Το περιεχόμενο του νερού σε χλώριο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα επίπεδα που περιλαμβάνονται στον ακόλουθο πίνακα: Τελική χρήση Μέγιστο περιεχόμενο σε χλωριόντα σε mg / lt Προεντεταμένο σκυρόδεμα ή κονίαμα χυτών αγκυρώσεων 500 Σκυρόδεμα με οπλισμό ή εμβαπτισμένα μεταλλικά στοιχεία 1000 Σκυρόδεμα χωρίς οπλισμό ή εμβαπτισμένα μεταλλικά στοιχεία 4500 Θειικά ιόντα Το περιεχόμενο του νερού σε θειικά δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2000 mg / lt. Αλκάλια Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται στο σκυρόδεμα αδρανή ευαίσθητα σε αλκάλια, πρέπει να ελέγχεται το περιεχόμενο του νερού σε αλκάλια. Το περιεχόμενο σε αλκάλια (ισοδύναμο Na 2 O) δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 1500 mg/lt. Σε περίπτωση που το όριο αυτό ξεπεραστεί, το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι έχουν ληφθεί κατάλληλα μέτρα για να αποτραπούν οι επιζήμιες αντιδράσεις αλκαλίων-αδρανών. Επιβλαβείς ρύποι Πρέπει πρωτίστως να διεξαχθούν ποιοτικοί έλεγχοι για σάκχαρα, φωσφορικά οξείδια, νιτρικά οξέα, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα είναι θετικά πρέπει είτε να καθοριστεί το περιεχόμενο ποσοστό της εντοπισμένης ουσίας, είτε να διεξαχθούν έλεγχοι για το χρόνο πήξης και τη θλιπτική αντοχή. Όρια ουσιών κατά τη χημική ανάλυση: Ουσία Μέγιστο περιεχόμενο σε mg / lt Σάκχαρα 100 Φωσφορικά άλατα, εκφρασμένα σε P 2O 5 100 Νιτρικά άλατα, εκφρασμένα σε NO - 3 500 Μόλυβδος, εκφρασμένος σε Pb 2 + 100 Ψευδάργυρος, εκφρασμένος σε Zn 2+ 100 Χρόνος πήξης και αντοχές Η αρχή της πήξης κατά τον έλεγχο των δοκιμίων με το νερό πρέπει να γίνει το νωρίτερο σε 1 ώρα και δεν πρέπει να διαφέρει περισσότερο από 25% από τον αρχικό χρόνο πήξης σε δοκίμια με απιονισμένο ή απεσταγμένο νερό. Η ολοκλήρωση της πήξης δεν πρέπει να ξεπερνά τις 12 ώρες και δεν πρέπει να διαφέρει περισσότερο από 25% από το χρόνο ολοκλήρωσης της πήξης σε δοκίμια με απιονισμένο ή απεσταγμένο νερό. Η μέση θλιπτική αντοχή μετά από 7 ημέρες σε δοκίμια που έχουν παραχθεί με τη συγκεκριμένη ποιότητα νερού πρέπει να φτάνει τουλάχιστον το 90% της θλιπτικής αντοχής αντίστοιχων δοκιμίων που έχουν παραχθεί με απιονισμένο ή απεσταγμένο νερό. 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 17

1.8 Υπολογισμός όγκων υλικών στη Σύνθεση Μίγματος Ο σκοπός του υπολογισμού του όγκου του κάθε υλικού στη σύνθεση του σκυροδέματος είναι να καθοριστεί ο όγκος του παραγόμενου σκυροδέματος βάσει του όγκου των πρώτων υλών παρασκευής του. Ο υπολογισμός γίνεται με την προϋπόθεση ότι οι ποσότητες του τσιμέντου, νερού, αδρανών, προσμίκτων και προσθέτων που θα αναμιχθούν για την παραγωγή 1m 3 νωπού σκυροδέματος, συνυπολογίζοντας τα κενά μετά τη συμπύκνωση, αθροιζόμενες έχουν όγκο 1m 3. Όγκοι και μάζες κατά τους υπολογισμούς για 1m 3 σκυροδέματος. Πρώτη ύλη για παραγωγή σκυροδέματος Τσιμέντο Τύπος: Επιπλέον συνδετικό υλικό Τύπος: Πρόσθετη πυριτική παιπάλη (επιπλέον συνδετικό υλικό) Πρόσμικτο 1 Τύπος: Πρόσμικτο 2 Τύπος: Δοσολογία % Απαιτήσεις σε kg για 1m 3 (ανάλογα με τη μελέτη σύνθεσης) Ειδικό βάρος σε kg / lt kg 3.15 (ελέγξτε τοπικά δεδομένα) Kg Kg 2.2 (ελέγξτε τοπικά δεδομένα) Kg Kg Αέρας που αναμένεται % ή σχεδιάζεται 1% = 10 lt σε 1m 3 Νερό ανάμιξης kg 1.0 Ν/Τ (ή Ν/Σ)* = (συμπεριλαμβάνοντας το νερό των αδρανών) Ολικός όγκος σε λίτρα χωρίς τα αδρανή και την άμμο Αδρανή και άμμος (ξηρά) kg Ολικό σκυρόδεμα Kg (για 1m 3 ) 2.65 (ελέγξτε τοπικά δεδομένα) Kg / lt (ειδικό βάρος νωπού σκυροδέματος) Απόδοση σε λίτρα για 1m 3 (= για 1000 lt) 1000 lt (= 1m3) Διαδοχικά βήματα κατά τους υπολογισμούς Παρατήρηση: Σε περίπτωση που ο ολικός όγκος προσμίκτου(ων) ξεπεράσει τα 3 lt / m 3, το περιεχόμενο νερό του(ων) προσμίκτου(ων) πρέπει να συμπεριληφθεί στους υπολογισμούς του λόγου νερό / τσιμέντο. *Ν/Σ: Νερό / Συνδετικό υλικό 18 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος

Παράδειγμα: Πρώτη ύλη για παραγωγή σκυροδέματος Τσιμέντο Τύπος: CEM I Επιπλέον συνδετικό υλικό Τύπος: Πρόσθετη πυριτική παιπάλη (επιπλέον συνδετικό υλικό) Πρόσμικτο 1 Τύπος:Viscocrete (υπολογισμός βάσει τσιμέντου και πυρ.παιπάλης) Πρόσμικτο 2 Τύπος: Αέρας που αναμένεται ή σχεδιάζεται 1% = 10 lt σε 1m 3 Νερό ανάμιξης Ν/Τ (ή Ν/Σ) = 0.45 (συμπεριλαμβάνοντας το νερό των αδρανών) Ολικός όγκος σε λίτρα χωρίς τα αδρανή και την άμμο Αδρανή και άμμος (ξηρά) Δοσολογία % Απαιτήσεις σε kg για 1m 3 (ανάλογα με τη μελέτη σύνθεσης) Ειδικό βάρος σε kg / lt Kg 325 3.15 (ελέγξτε με τοπικά δεδομένα) Kg 103 Απόδοση σε λίτρα για 1m 3 6 Kg 19.5 2.2 (ελέγξτε με τοπικά δεδομένα) 9 1.2 Kg 4.13 (συνυπολογίζεται στο νερό ανάμιξης) kg % 3.0-30 Kg 155 1.0 155* Kg 1863 Ολικό σκυρόδεμα Kg 2362 (για 1m 3 ) 2.65 (ελέγξτε με τοπικά δεδομένα) 2362 kg/lt (ειδικό βάρος νωπού σκυροδέματος) 297 703 (= για 1000 lt) 1000 lt (= 1m 3 ) *περίπου 1 λίτρο νερού πρέπει να προστεθεί θεωρητικώς σε περίπτωση χρήσης προσμίκτου σε σκόνη 1. Πρώτες Ύλες Σκυροδέματος 19

2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο για το Σκυρόδεμα ΕΝ 206-1:2000 εισήχθη στην Ευρώπη σε μεταβατικές περιόδους που διέφεραν από χώρα σε χώρα. Για λόγους συντομίας, η αναφορά σε αυτό θα γίνεται από εδώ και στο εξής με τον όρο ΕΝ 206:1. Το Πρότυπο αυτό βρίσκει εφαρμογή σε περιπτώσεις κατασκευών επί τόπου στο έργο, σε προκατασκευασμένα στοιχεία και προκατασκευασμένα δομικά προϊόντα κτιρίων και έργων. Εφαρμόζεται σε περιπτώσεις Σκυροδέματος κανονικού βάρους Βαρέων σκυροδεμάτων Ελαφροσκυροδεμάτων Προεντεταμένου σκυροδέματος Προετοιμάζονται Ευρωπαϊκά Πρότυπα και για τους ακόλουθους τύπους σκυροδέματος: Εκτοξευόμενο σκυρόδεμα Σκυρόδεμα για χρήση σε οδικές αρτηρίες και άλλες περιοχές κίνησης οχημάτων Δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις: Αεριοσκυροδέματος Αφροσκυροδέματος Σκυροδέματος ανοιχτής δομής (σκυρόδεμα χωρίς λεπτά αδρανή) Κονιαμάτων με μέγιστη διάμετρο κόκκου Ø 4 mm Σκυροδέματος με πυκνότητα μικρότερη από 800 kg / m 3 Πυρίμαχου σκυροδέματος 2.1 Ορισμοί από το Πρότυπο Το σκυρόδεμα προδιαγράφεται είτε ως κατά παραγγελία σκυρόδεμα (λαμβάνοντας υπόψη την τάξη έκθεσης και τις απαιτήσεις) ή ως σκυρόδεμα προκαθορισμένης σύνθεσης (προδιαγράφοντας τη σύνθεσή του). Ιδιότητες σκυροδέματος, έκθεση Κατά παραγγελία σκυρόδεμα Σκυρόδεμα για το οποίο οι απαιτούμενες ιδιότητες και τα επιπλέον χαρακτηριστικά προδιαγράφονται στον παραγωγό, ο οποίος είναι υπεύθυνος να παρέχει ένα σκυρόδεμα που να πληροί τις απαιτούμενες ιδιότητες και τα επιπλέον χαρακτηριστικά. Σκυρόδεμα προκαθορισμένης σύνθεσης Σκυρόδεμα του οποίου η σύνθεση και τα υλικά παρασκευής προδιαγράφονται στον παραγωγό, ο οποίος είναι υπεύθυνος να παρέχει ένα σκυρόδεμα με την προκαθορισμένη σύνθεση. 20 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000

Περιβαλλοντικές επιδράσεις ( τάξεις έκθεσης) Οι χημικές και φυσικές επιδράσεις τις οποίες υφίστανται το σκυρόδεμα και οι οποίες προκαλούν επιπτώσεις στο σκυρόδεμα και στον οπλισμό ή τα εμβαπτισμένα μεταλλικά τμήματα και οι οποίες δε θεωρούνται ως φορτία σύμφωνα με το σχεδιασμό. Προδιαγραφές Τελική έγγραφη αποτύπωση τεχνικών απαιτήσεων που δίνονται στον κατασκευαστή με όρους απόδοσης ή σύνθεσης. Τυποποιημένο σκυρόδεμα προκαθορισμένης σύνθεσης Σκυρόδεμα του οποίου η σύνθεση συνεπάγεται από τον τύπο εφαρμογής του σκυροδέματος. Μελετητής Άτομο ή ομάδα που προδιαγράφει τις ιδιότητες του νωπού και σκληρυμένου σκυροδέματος. Παραγωγός Άτομο ή εταιρία παραγωγής σκυροδέματος Χρήστης Άτομο ή εταιρία που χρησιμοποιεί το νωπό σκυρόδεμα για την παραγωγή ολόκληρης κατασκευής ή στοιχείου. Ισοζύγιο νερού σκυροδέματος Ολικό περιεχόμενο νερό Προστιθέμενο νερό καθώς και νερό που περιέχεται ήδη στα αδρανή και στην επιφάνειά τους, νερό προσμίκτων και νερό που απορρέει από οποιαδήποτε προσθήκη πάγου ή θέρμανση με ατμό. Ενεργό περιεχόμενο νερό Διαφορά μεταξύ του ολικού νερού στο νωπό σκυρόδεμα και του νερού που απορροφάται από τα αδρανή. Λόγος Νερό / Τσιμέντο Το κλάσμα του ενεργού περιεχόμενου νερού προς το βάρος του περιεχόμενου τσιμέντου στο νωπό σκυρόδεμα. Φορτίο, παράδοση, περιοχή χρήσης Εργοταξιακό σκυρόδεμα Σκυρόδεμα παραγόμενο επί τόπου στο εργοτάξιο από το χρήστη του σκυροδέματος για δική του εφαρμογή. Έτοιμο σκυρόδεμα Σκυρόδεμα που παραδίδεται σε νωπή κατάσταση από άτομο ή εταιρία, που όμως δεν είναι ο χρήστης. Έτοιμο σκυρόδεμα θεωρείται επίσης υπό την έννοια του συγκεκριμένου προτύπου: 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 21

- σκυρόδεμα που παράγεται εκτός εργοταξίου από το χρήστη - σκυρόδεμα που παράγεται εντός εργοταξίου, αλλά όχι από το χρήστη Φορτίο Ποσότητα σκυροδέματος που μεταφέρεται από ένα όχημα και αποτελείται από μία ή περισσότερες παρτίδες Παρτίδα Ποσότητα νωπού σκυροδέματος που παράγεται σε έναν κύκλο λειτουργίας του αναμικτήρα ή ποσότητα που εκφορτώνεται κατά τη διάρκεια 1 λεπτού από αναμικτήρα συνεχούς λειτουργίας. 2.2 Τάξεις έκθεσης σχετιζόμενες με τις περιβαλλοντικές επιδράσεις Οι περιβαλλοντικές επιδράσεις κατηγοριοποιούνται ως τάξεις έκθεσης. Οι τάξεις έκθεσης που επιλέγονται εξαρτώνται από τις προβλέψεις που ισχύουν για την περιοχή χρήσης του σκυροδέματος. Αυτή η κατηγοριοποίηση λαμβάνει υπόψη της τις ειδικές συνθήκες που ισχύουν στην περιοχή χρήσης του σκυροδέματος ή την εφαρμογή προστατευτικών μέτρων, τη χρήση ανοξείδωτου χάλυβα ή άλλου μετάλλου με αντοχή σε διάβρωση και τη χρήση προστατευτικών βαφών για το σκυρόδεμα ή τον οπλισμό. Το σκυρόδεμα μπορεί να υπόκεινται σε περισσότερες από μία από τις επιδράσεις που περιγράφονται. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες υπόκεινται το σκυρόδεμα μπορεί να είναι απαραίτητο να περιγραφούν ως συνδυασμός τάξεων έκθεσης. Πίνακας 2.2.1 Χαρακτηρισμός τάξης Περιγραφή περιβάλλοντος Παραδείγματα επεξήγησης για το που μπορούν να υπάρχουν τέτοιες τάξεις έκθεσης ΧΟ Κανένας κίνδυνος διάβρωσης ή προσβολής Για σκυρόδεμα χωρίς οπλισμό ή εμβαπτισμένα μέταλλα: όλες οι εκθέσεις, εκτός περιπτώσεων κύκλων πήξης/τήξης, φθοράς ή χημικής προσβολής. Σκυρόδεμα εντός κτιριακών κατασκευών με χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία Για οπλισμένο σκυρόδεμα ή με εμβαπτισμένα μέταλλα: πολύ ξηρό Διάβρωση λόγω ενανθράκωσης X C 1 Ξηρό ή μόνιμα υγρό Σκυρόδεμα εντός κτιριακών κατασκευών με χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία. Σκυρόδεμα μόνιμα εμβαπτισμένο σε νερό. X C 2 Υγρό, σπάνια ξηρό Επιφάνειες σκυροδέματος που βρίσκονται σε μακροπρόθεση επαφή με το νερό. Πολλές περιπτώσεις θεμελιώσεων. 22 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000

Χαρακτηρισμός τάξης Περιγραφή περιβάλλοντος Παραδείγματα επεξήγησης για το που μπορούν να υπάρχουν τέτοιες τάξεις έκθεσης X C 3 Μεσαία υγρασία Σκυρόδεμα εντός κτιριακών κατασκευών με μεσαία ή υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία. Σκυρόδεμα σε εξωτερικούς χώρους προστατευμένο από τη βροχή X C 4 Κύκλοι υγρασίας και ξήρανσης Επιφάνειες σκυροδέματος που υπόκεινται σε επαφή με νερό, εκτός της έκθεσης σε περιβάλλον X C 2 Διάβρωση που προκαλείται από χλωριόντα εκτός εκείνων του θαλασσινού νερού X D 1 Μεσαία υγρασία Επιφάνειες σκυροδέματος εκτεθειμένες σε αερόφερτα χλωριόντα X D 2 Υγρό, σπάνια ξηρό Πισίνες, σκυρόδεμα εκτεθειμένο σε βιομηχανικά ύδατα που περιέχουν χλωριόντα X D 3 Κυκλικά υγρό και ξηρό Τμήματα γεφυρών που εκτίθενται σε παγολυτικά άλατα, πεζοδρόμια, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων Διάβρωση που προκαλείται από χλωριόντα του θαλασσινού νερού X S 1 Έκθεση σε αερόφερτα άλατα, αλλά όχι σε απευθείας επαφή με θαλασσινό νερό Κατασκευές κοντά ή σε παράκτιες περιοχές X S 2 Μόνιμη εμβάπτιση Τμήματα λιμενικών κατασκευών X S 3 Παλίρροια, κηλίδες και ζώνες ψεκασμού Τμήματα λιμενικών κατασκευών Προσβολή λόγω κύκλων πήξης/τήξης με ή χωρίς παγολυτικά άλατα X F 1 Μεσαίος κορεσμός σε νερό, χωρίς παγολυτικά άλατα Κατακόρυφες επιφάνειες σκυροδέματος εκτεθειμένες σε βροχή και παγετό X F 2 X F 3 X F 4 Χ Α 1 Μεσαίος κορεσμός σε νερό, με παγολυτικά άλατα Υψηλός κορεσμός σε νερό, χωρίς παγολυτικά άλατα Υψηλός κορεσμός σε νερό, με παγολυτικά άλατα Χημική προσβολή Ελαφριά προσβολή λόγω χημικού περιβάλλοντος σύμφωνα με τον Πίνακα 2.2.2 Κατακόρυφες επιφάνειες σκυροδέματος οδικών κατασκευών εκτεθειμένων σε παγετό και αερόφερτα παγολυτικά άλατα Οριζόντιες επιφάνειες σκυροδέματος εκτεθειμένες στη βροχή και τον παγετό. Κατασκευές οδοποιίας και καταστρώματα γεφυρών εκτεθειμένα σε παγολυτικά άλατα. Επιφάνειες σκυροδέματος εκτεθειμένες σε παγετό και απευθείας ψεκασμό παγολυτικών αλάτων Σκυρόδεμα σε έργα βιολογικού καθαρισμού, κάδοι απορριμμάτων 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 23

Χαρακτηρισμός τάξης Χ Α 2 Χ Α 3 Περιγραφή περιβάλλοντος Μεσαία προσβολή λόγω χημικού περιβάλλοντος σύμφωνα με τον Πίνακα 2.2.2 Έντονη προσβολή λόγω χημικού περιβάλλοντος σύμφωνα με τον Πίνακα 2.2.2 Παραδείγματα επεξήγησης για το που μπορούν να υπάρχουν τέτοιες τάξεις έκθεσης Στοιχεία σκυροδέματος σε επαφή με θαλασσινό νερό, στοιχεία σε έδαφος διαβρωτικό για το σκυρόδεμα Βιομηχανικές εγκαταστάσεις με ουσίες διαβρωτικές για το σκυρόδεμα, καπνοδόχοι από σκυρόδεμα για έκλυση προϊόντων καύσης Περιοριστικές τιμές για τάξεις έκθεσης σε χημικές επιθέσεις από φυσικά εδάφη και υπόγεια ύδατα Πίνακας 2.2.2 Κοινή ονομασία Χημικό χαρακτηριστικό Υπόγεια ύδατα Χ Α 1 (ελαφριά προσβολή) Θειικά SO 2-4 mg/lt 200 και 600 ph mg/lt 6.5 και 5.5 Διοξείδιο του άνθρακα Αμμωνιακά άλατα Μαγνησιακά άλατα CO2 mg/lt επιθετικό 15 και 40 NH + 4 mg/lt 15 και 30 Mg 2+ mg/lt 300 και 1000 Έδαφος Θειικά άλατα SO 2-4 mg/kg 2000 και 3000 Χ Α 2 (μέτρια προσβολή) > 600 και 3000 < 5.5 και 4.5 > 40 και 100 30 και 60 > 1000 και 3000 3000 και 12000 Χ Α 3 (ισχυρή προσβολή) > 3000 και 6000 < 4.5 και 4.0 > 100 έως κορεσμού > 60 και 100 > 3000 έως κορεσμού > 12000 και 24000 Λίστα για τις τάξεις έκθεσης και το αντίστοιχο ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο δίνεται στο τέλος του κεφαλαίου 2 (σελίδα 30). 24 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000

2.3 Κατηγορίες Συνεκτικότητας Οι κατηγορίες συνεκτικότητας στους κατωτέρω πίνακες δε συνδέονται άμεσα. Για ύφυγρο σκυρόδεμα, δηλαδή σκυρόδεμα με μικρό περιεχόμενο σε νερό, δεν υπάρχει κατηγοριοποίηση συνεκτικότητας. Κατηγορίες Συμπύκνωσης Τάξη Βαθμός συμπύκνωσης CO1 1.46 C1 1.45 έως 1.26 C2 1.25 έως 1.11 C3 1.10 έως 1.04 Κατηγορίες Εξάπλωσης Τάξη Διάμετρος εξάπλωσης σε mm F1 1 340 F2 350 έως 410 F3 420 έως 480 F4 490 έως 550 F5 560 έως 620 F6 1 630 Κατηγορίες δοκιμής Κάθισης Τάξη Διαφορά ύψους σε mm S1 10 έως 40 S2 50 έως 90 S3 100 έως 150 S4 160 έως 210 S5 1 220 Κατηγορίες δοκιμής Vebe Τάξη Χρόνος Vebe σε sec VO 1 31 V1 30 έως 21 V2 20 έως 11 V3 10 έως 6 V4 2 Έως 3 1 Εκτός της συνιστώμενης περιοχής εφαρμογών 2 Εκτός της συνιστώμενης περιοχής εφαρμογών (αλλά σύνηθες για περιπτώσεις αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος) 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 25

2.4 Κατηγορίες Θλιπτικής Αντοχής Για την κατηγοριοποίηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή κυλίνδρων διαμέτρου 150 mm και ύψους 300mm ή κύβων διαστάσεων 150 mm. Κατηγορίες θλιπτικής αντοχής για κανονικού βάρους και βαρέα σκυροδέματα: Κατηγορίες θλιπτικής αντοχής Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κυλίνδρου f ck.κυλ N/mm 2 Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κύβου f ck.κύβου N/mm 2 C 8/ 10 8 10 C 12/ 15 12 15 C 16/ 20 16 20 C 20/ 25 20 25 C 25/ 30 25 30 C 30/ 37 30 37 C 35/ 45 35 45 C 40/ 50 40 50 C 45/ 55 45 55 C 50/ 60 50 60 C 55/ 67 55 67 C 60/ 75 60 75 C 70/ 85 70 85 C 80/ 95 80 95 C 90/ 105 90 105 C 100/ 115 100 115 Κατηγορίες θλιπτικής αντοχής για ελαφροσκυροδέματα: Κατηγορίες θλιπτικής αντοχής Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κυλίνδρου f ck.κυλ N/mm 2 LC 8/ 9 8 9 LC 12/ 13 12 13 LC 16/ 18 16 18 LC 20/ 22 20 22 LC 25/ 28 25 28 LC 30/ 33 30 33 LC 35/ 38 35 38 Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κύβου f ck.κύβου N/mm 2 26 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000

Κατηγορίες θλιπτικής αντοχής Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κυλίνδρου f ck.κυλ N/mm 2 LC 40/ 44 40 44 LC 45/ 50 45 50 LC 50/ 55 50 55 LC 55/ 60 55 60 LC 60/ 66 60 66 LC 70/ 77 70 77 LC 80/ 88 80 88 Κατηγορίες πυκνότητας για ελαφροσκυροδέματα: Ελάχιστη χαρακτηριστική αντοχή κύβου f ck.κύβου N/mm 2 Κατηγορίες πυκνότητας Εύρος πυκνότητας 800 kg/m 3 και 1000 D 1.0 D 1.2 D 1.4 D 1.6 D 1.8 D 2.0 >1000 και 1200 >1200 και 1400 >1400 και 1600 >1600 και 1800 >1800 και 2000 2.5 Η παράμετρος k (Απόσπασμα από ΕΝ 206-1) Σε περίπτωση χρήσης προσθέτων σκυροδέματος τύπου ΙΙ (ιπτάμενες τέφρες και πυριτική παιπάλη, βλέπε κεφάλαιο 1, σελ. 15), η παράμετρος k επιτρέπει να ληφθούν τα πρόσθετα υπόψη κατά τον υπολογισμό του νερού στο νωπό σκυρόδεμα. (Ο τρόπος χρήσης της παραμέτρου k μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα). Χρήση: Τσιμέντο Τσιμέντο και πρόσθετα τύπου ΙΙ Λόγος Νερού/Τσιμέντο Λόγος Νερού/(Tσιμέντο + k x πρόσθετα) Οι ακριβείς τιμές της παραμέτρου k εξαρτώνται από το συγκεκριμένο πρόσθετο. Η παράμετρος k για ιπτάμενες τέφρες βάσει ΕΝ 450 Το μέγιστο περιεχόμενο ιπτάμενης τέφρας που μπορεί να ληφθεί υπόψη για την εκτίμηση της παραμέτρου k πρέπει να ικανοποιεί την απαίτηση: Ιπτάμενη τέφρα/τσιμέντο 0.33 κατά βάρος Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται μεγαλύτερη ποσότητα ιπτάμενης τέφρας, η επιπλέον ποσότητα δε θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό του λόγου Νερού/(Tσιμέντο + k x ιπτάμενη τέφρα) και της ελάχιστης ποσότητας περιεχόμενου τσιμέντου. 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 27

Οι ακόλουθες τιμές παραμέτρων k είναι επιτρεπόμενες για σκυρόδεμα που περιέχει τσιμέντο τύπου CEM I σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΝ 197-1: CEM I 32.5 k = 0.2 CEM I 42.5 και υψηλότερης αντοχής k = 0.4 Ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο για σχετικές τάξεις έκθεσης (βλέπε σελίδα 37): Αυτό μπορεί να ελαττωθεί σε ένα μέγιστο περιεχόμενο k x (ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο 200) kg/m 3. Επιπλέον, η ποσότητα (τσιμέντου + ιπτάμενης τέφρας) δεν πρέπει να είναι μικρότερη από το ελάχιστα απαιτούμενο περιεχόμενο τσιμέντο. Το σκεπτικό χρήσης της παραμέτρου k δε συνίσταται για σκυροδέματα που περιέχουν συνδυασμό ιπτάμενης τέφρας και τσιμέντων τύπου CEM I ανθεκτικό σε θειικά για την περίπτωση τάξεων έκθεσης ΧΑ2 και ΧΑ3 όταν η ουσία προσβολής είναι τα θειικά. Η παράμετρος k για πυριτική παιπάλη βάσει παλαιού προτύπου ΕΝ 13263:1998 Το μέγιστο περιεχόμενο πυριτικής παιπάλης που μπορεί να ληφθεί υπόψη κατά τον υπολογισμό του λόγου νερού/τσιμέντο και του περιεχόμενου τσιμέντου πρέπει να ικανοποιεί την απαίτηση: Πυριτική παιπάλη/τσιμέντο 0.11 κατά βάρος Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται μεγαλύτερη ποσότητα πυριτικής παιπάλης, η επιπλέον ποσότητα δε θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της παραμέτρου k. Οι παράμετροι k που επιτρέπεται να εφαρμόζονται σε περίπτωση χρήσης τσιμέντου CEM I σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΝ 197-1: Λόγος Ν/Τ: 0.45 k= 2.0 > 0.45 k = 2.0 Εκτός των τάξεων έκθεσης XC και XF για τις οποίες k =1.0 Ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο για αντίστοιχες τάξεις έκθεσης (βλέπε σελίδα 37): Μείωση τσιμέντου περισσότερο από 30kg/m 3 δεν επιτρέπεται σε σκυρόδεμα που χρησιμοποιείται σε τάξεις έκθεσης για τις οποίες η ελάχιστη ποσότητα τσιμέντου είναι 300 kg/m 3. Επιπρόσθετα, το περιεχόμενο (τσιμέντο + k x Πυριτική παιπάλη) δε θα πρέπει να είναι μικρότερο από το ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο που απαιτείται για αντίστοιχες τάξεις έκθεσης. 28 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000

Συνδυασμένη χρήση ιπτάμενης τέφρας σύμφωνα με ΕΝ 450 και πυριτικής παιπάλης σύμφωνα με το παλιό πρότυπο ΕΝ 13263 Για να εξασφαλίσουμε επαρκή αλκαλικότητα σε οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα, οι ακόλουθες απαιτήσεις πρέπει να πληρούνται για το μέγιστο περιεχόμενο ιπτάμενης τέφρας και πυριτικής παιπάλης: Ιπτάμενη τέφρα (0.66 τσιμέντο 3 x Πυριτική παιπάλη) κατά βάρος Πυριτική παιπάλη/τσιμέντο 0.11 κατά βάρος 2.6 Περιεχόμενο σε Χλώριο (Απόσπασμα από ΕΝ 206-1) Το περιεχόμενο ενός σκυροδέματος σε χλώριο, εκφρασμένο ως το ποσοστό χλωριόντων κατά βάρος τσιμέντου, δεν πρέπει να υπερβαίνει την τιμή για την αντίστοιχη τάξη όπως δίνονται αυτές στον ακόλουθο πίνακα. Μέγιστο περιεχόμενο σκυροδέματος σε χλώριο Χρήση σκυροδέματος Τάξη ανάλογα με την περιεκτικότητα σε χλώριο a Μέγιστη περιεκτικότητα χλωρίου κατά βάρος τσιμέντου b Χωρίς χαλύβδινο οπλισμό ή άλλου είδους CI 1.0 1.0% εμβαπτισμένα μέταλλα εξαιρου- μένων των ανθεκτικών σε διάβρωση συσκευών ανύψωσης Με χαλύβδινο οπλισμό ή άλλου είδους CI 0.20 0.20% εμβαπτισμένα μέταλλα CI 0.40 0.40% Με προεντεταμένο χαλύβδινο οπλισμό CI 0.10 0.10% CI 0.20 0.20% a Για συγκεκριμένη χρήση σκυροδέματος, η κατηγορία στην οποία αυτό θα ανήκει εξαρτάται από τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τη συγκεκριμένη περιοχή που θα χρησιμοποιηθεί το σκυρόδεμα. b Όπου χρησιμοποιούνται πρόσθετα τύπου ΙΙ και συνυπολογίζονται στην ποσότητα του περιεχόμενου τσιμέντου, το περιεχόμενο σε χλώριο εκφράζεται ως ποσοστό χλωριόντων κατά βάρος τσιμέντου μαζί με την ολική μάζα προσθέτων που λαμβάνονται υπόψη. 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000 29

Απόσπασμα από Πρότυπο ΕΝ 206-1: Παράρτημα F: Συνιστώμενα όρια τιμών για σύνθεση και ιδιότητες σκυροδέματος Τάξεις έκθεσης Χωρίς κίνδυνο διάβρωσης ή προσβολής Διάβρωση λόγω ενανθράκωσης Διάβρωση λόγω χλωρίου Κύκλοι τήξης/πήξης Χημικό περιβάλλον με έντονη χημική Θαλασσινό νερό Χλώριο προέλευσης προσβολή εκτός θαλασσινού νερού XO XC1 XC2 XC3 XC4 XS1 XS2 XS3 XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4 XA1 XA2 XA3 Μέγιστος λόγος Ν/Τ 0.65 0.60 0.55 0.50 0.50 0.45 0.45 0.55 0.55 0.45 0.55 0.55 0.50 0.45 0.55 0.50 0.45 Ελάχιστες κατηγορίες αντοχής Ελάχιστο περιεχόμενο τσιμέντο (kg/m 3 ) C12/15 C20/ 25 C25/ 30 C30/ 37 C30/ 37 C30/ 37 C35/ 45 C35/ 45 C30/ 37 260 280 280 300 300 320 340 300 300 320 300 300 320 340 300 320 360 C30/ 37 C35/ 45 C30/ 37 C25/ 30 C30/ 37 C30/ 37 C30/ 37 C30/ 37 C35/ 45 Ελάχιστος περιεχόμενος αέρας (%) 4.0 a 4.0 a 4.0 a Άλλες απαιτήσεις Αδρανή σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΝ 12620 με ικανοποιητική αντοχή σε κύκλους πήξης/τήξης Τσιμέντο ανθεκτικό σε θειικά b a Σε περιπτώσεις που το σκυρόδεμα δεν περιέχει αέρα, η απόδοσή του θα ελέγχεται σύμφωνα με κατάλληλη μέθοδο σε σύγκριση με σκυρόδεμα για το οποίο η αντοχή σε κύκλους πήξης/τήξης για τη σχετική τάξη έκθεσης είναι αποδεδειγμένη. b Μεσαία ή ισχυρά ανθεκτικά τσιμέντα σε θειικά σε τάξεις έκθεσης ΧΑ2 ( και σε τάξη έκθεσης ΧΑ1 όταν είναι αυτό εφαρμόσιμο) και ισχυρά ανθεκτικά τσιμέντα σε θειικά σε τάξη έκθεσης ΧΑ3. 30 2. Πρότυπο ΕΝ 206-1:2000