ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Πληθυσμιακή οροεπιδημιολογική μελέτη μόλυνσης με τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Κεντρική Μακεδονία Κ. Ντάνης 1, Μ. Γαβανά 2, Δ. Παπαμιχαήλ 3, G. Ladbury 4,5, Α. Πάνος 2, Θ. Σταρδέλη 2, Α. Βακφάρη 2, Ε. Βουζουνεράκης 2, Σ. Γιαννακόπουλος 2, Φ. Γκόμα 6, Μ. Δραγασάκη 2, Γ. Θεοχαρόπουλος 1, Μ. Μοιρασγεντή 2, Ε. Τσαντάκη 2, S. Gewehr 7, Σ. Μπονόβας 1, Μ. Κεραμάρου 4,8, A. Lenglet 9, Σ. Μουρελάτος 7, Α. Μπένος 2, Α. Παπά 10, Τ. Παναγιωτόπουλος 3 1. Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης, Αθήνα 2. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ιατρικό Τμήμα, Εργαστήριο Υγιεινής 3. Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Τομέας Υγείας του Παιδιού 4. European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET), European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Stockholm, Sweden 5. Centre for Infectious Disease Control, National Institute for Public Health and the Environment (RIVM), Bilthoven, The Netherlands 6. Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Θεσσαλονίκη 7. Εταιρεία «Οικοανάπτυξη», Θεσσαλονίκη 8. Communicable Disease Surveillance Centre, Public Health Wales, UK 9. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Stockholm, Sweden 10. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ιατρικό Τμήμα, Α Εργαστήριο Μικροβιολογίας / Εργαστήριο Αναφοράς Αρμποϊών Αθήνα, 2011

Εισαγωγή Το καλοκαίρι του 2010 εμφανίστηκε στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας επιδημία λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΙΔΝ). Περιστατικά ασθενών με λοίμωξη από ΙΔΝ δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν αναγνωριστεί στην Ελλάδα. Συνολικά καταγράφηκαν 262 εργαστηριακώς διαγνωσμένα περιστατικά και 35 θάνατοι. Οι 197 από αυτούς τους ασθενείς είχαν εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), κυρίως συμπτώματα εγκεφαλίτιδας και μηνιγγίτιδας (στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται επίσης περιστατικά με χαλαρή παράλυση). Τα δεδομένα αυτά καθιστούν την επιδημία που έγινε στην Ελλάδα το 2010 μια από τις μεγαλύτερες που έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη, δεύτερη σε μέγεθος μετά την επιδημία του 1996 στη Ρουμανία. Ο ιός που προκάλεσε την επιδημία απομονώθηκε από κουνούπια του είδους Culex pipiens από προσβεβλημένες περιοχές καθώς και από υγιείς αιμοδότες από την περιοχή, στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου ρουτίνας, και διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ΙΔΝ εξελικτικού κλάδου 2 (lineage 2). Τυπικά, ΙΔΝ εξελικτικού κλάδου 2 έχει απομονωθεί σε επιδημίες που έχουν γίνει στην Αφρική, ενώ οι επιδημίες και τα σποραδικά κρούσματα που έχουν αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια σε ανθρώπους ή ζώα στη Δυτική Ευρώπη, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ ανήκουν στον εξελικτικό κλάδο 1 (lineage 1). Ωστόσο, ΙΔΝ εξελικτικού κλάδου 2 έχει απομονωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Το στέλεχος που απομονώθηκε στην Ελλάδα ήταν γενετικά παρόμοιο με στέλεχος του ΙΔΝ που είχε ανιχνευθεί το 2004 σε άγρια πτηνά στην Ουγγαρία. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιδημίας λοίμωξης από ΙΔΝ που έγινε το 2010 στην Ελλάδα (πρώτη αναγνώριση της νόσου στη χώρα, μεγάλες διαστάσεις επιδημίας, ανίχνευση στελέχους ΙΔΝ κλάδου 2) καθιστούν αβέβαιο εάν για διάφορες σημαντικές παραμέτρους ισχύουν όσα είναι μέχρι σήμερα γνωστά από άλλες επιδημίες. Ειδικότερα αυτό αφορά τη σχέση μόλυνσης με τον ιό και εμφάνισης κλινικών εκδηλώσεων καθώς και τους παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν σε μόλυνση. Έτσι, αποφασίστηκε να γίνει η παρούσα πληθυσμιακή οροεπιδημιολογική μελέτη στην περιοχή που αποτέλεσε το επίκεντρο της επιδημίας. Οι κύριοι στόχοι της μελέτης ήταν: α/ ο προσδιορισμός της αναλογίας των μολυνθέντων από ΙΔΝ προς τους ασθενείς που εκδηλώνουν συμπτώματα από το ΚΝΣ, β/ ο προσδιορισμός του αριθμού των ατόμων που μολύνθηκαν από τον ΙΔΝ κατά την επιδημία που έγινε το 2010 στην Ελλάδα, γ/ ο εντοπισμός παραγόντων κινδύνου που προδιαθέτουν σε μόλυνση στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, ώστε να είναι δυνατή η πιο προσανατολισμένη λήψη προληπτικών μέτρων. Σελίδα 2 από 9

Η ταυτότητα της μελέτης Η μελέτη έγινε στον πληθυσμό των ενηλίκων ατόμων (ηλικίας 18 ετών και άνω) που κατοικούσε στο επίκεντρο της επιδημίας. Η περιοχή του επίκεντρου της επιδημίας προσδιορίστηκε με βάση τη γεωγραφική κατανομή των κρουσμάτων λοίμωξης από ΙΔΝ με εκδηλώσεις από το ΚΝΣ, όπως δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ κατά τη διάρκεια της επιδημίας, καθώς και με κριτήρια γεωγραφικής ενότητας. Η περιοχή μελέτης που ορίστηκε περιλαμβάνει 84 δημοτικά διαμερίσματα των νομών Πέλλας και Ημαθίας (Παράρτημα, Πίνακας 1), με συνολικό πληθυσμό 194.014 κατοίκους (κατά την απόγραφή του 2001). Από την περιοχή αυτή, κατά την επιδημία του 2010 είχαν δηλωθεί 80 εργαστηριακώς διαγνωσμένα κρούσματα λοίμωξης ΙΔΝ με εκδηλώσεις του ΚΝΣ. Έγινε μελέτη νοικοκυριών, με τυχαία επιλογή του δείγματος των νοικοκυριών. Το συνολικό μέγεθος του δείγματος ήταν 360 νοικοκυριά, τα οποία είχαν 1.043 άτομα όλων των ηλικιών και 850 άτομα που πληρούσαν τα κριτήρια συμμετοχής στη μελέτη (18 ετών και άνω). Η διεξαγωγή της μελέτης έγινε μεταξύ 25 Νοεμβρίου και 22 Δεκεμβρίου 2010. Έγινε συλλογή πληροφοριών με τους εξής τρόπους: α/ Ερωτηματολόγιο με προσωπική συνέντευξη (δημογραφικά στοιχεία, πληροφορίες για χαρακτηριστικά του ατόμου, καθημερινές συνήθειες, ιστορικό προβλημάτων υγείας, χαρακτηριστικά της κατοικίας), β/ Επιτόπια δομημένη επισκόπηση συνθηκών περιβάλλοντος του οικισμού (πληροφορίες για παράγοντες κινδύνου στο άμεσο περιβάλλον της περιοχής κατοικίας), γ/ Αιμοληψία και εξαγωγή ορού (έλεγχος για ειδικά αντισώματα IgG και IgM έναντι του ΙΔΝ). Η συλλογή των πληροφοριών έγινε από μεγάλη ομάδα περίπου 100 ερευνητών πεδίου (επαγγελματίες υγείας ή φοιτητές επιστημών υγείας μετά από ειδική εκπαίδευση στο Εργαστήριο Υγιεινής του ΑΠΘ). Στη μελέτη μετείχαν 723 άτομα (απόκριση 85,1%), για τα οποία ελήφθησαν πληροφορίες μέσω του ερωτηματολογίου, ενώ για 644 άτομα (απόκριση 75,8%) έγινε και αιμοληψία για έλεγχο αντισωμάτων (Παράρτημα, Πίνακας 2). Πληροφορίες για τις συνθήκες του περιβάλλοντος ελήφθησαν μόνο για κωμοπόλεις και χωριά (δημοτικά διαμερίσματα με <20.000 κατοίκους), και έτσι τέτοιες πληροφορίες ήταν διαθέσιμες για 443 άτομα στα οποία είχε γίνει αιμοληψία για έλεγχο αντισωμάτων (απόκριση 75,6%). Όλα τα ποσοστά, οι σχετικοί κίνδυνοι και τα διαστήματα αξιοπιστίας που παρουσιάζονται εδώ υπολογίστηκαν με στάθμιση για τον δειγματοληπτικό σχεδιασμό που χρησιμοποιήθηκε (δειγματοληψία κατά συστάδες) καθώς και για την ηλικία και περιοχή κατοικίας (βλέπε Παράρτημα, Πίνακας 2, πρώτη σημείωση). Σελίδα 3 από 9

Κύρια αποτελέσματα Α) Διασπορά της μόλυνσης με τον ιό του Δυτικού Νείλου Παρουσιάζονται εδώ τα κύρια ευρήματα τις μελέτης (βλέπε Παράρτημα, Πίνακας 3): Εκτίμηση (όρια εκτίμησης)* Ποσοστό ατόμων στα οποία ανιχνεύθηκαν θετικά αντισώματα IgG (ένδειξη μόλυνσης με τον ΙΔΝ κατά την επιδημία του 2010) Σχέση ασθενών από λοίμωξη ΙΔΝ με εκδηλώσεις του ΚΝΣ προς άτομα που μολύνθηκαν με τον ιό (για σύνολο ηλικιών) Εκτίμηση αριθμού ατόμων που μολύνθηκαν με τον ΙΔΝ στην Ελλάδα κατά την επιδημία του 2010 (για σύνολο ηλικιών) 5,8% (3,8 8,6%) 1 : 140 (1:210 1:90) 28.000 (18.000 41.000) * Διάστημα αξιοπιστίας 95% Β) Μεγαλύτερη πιθανότητα μόλυνσης με τον ιό του Δυτικού Νείλου στις αγροτικές περιοχές Στο σύνολο του πληθυσμού μελέτης, η αναλογία ατόμων με θετικά αντισώματα IgG βρέθηκε 5,8%. Το ποσοστό αυτό διέφερε σημαντικά ανάλογα με την αστικότητα της περιοχής: στα χωριά βρέθηκε πολύ υψηλότερο ποσοστό ατόμων με θετικά αντισώματα σε σύγκριση με τις πόλεις στις κωμοπόλεις το ποσοστό μόλυνσης ήταν ενδιάμεσο (Γράφημα 1 και Παράρτημα, Πίνακας 4). Γράφημα 1. Ποσοστό ατόμων με θετικά αντισώματα IgG για ιό του Δυτικού Νείλου κατά αστικότητα περιοχής κατοικίας* 12 10 8 6 4 2 0 1,4 % 5,3 % 10,0 % Πόλεις Κωμοπόλεις Χωριά * Πόλεις: αστικές περιοχές με >20.000 κατοίκους. Κωμοπόλεις: αστικές περιοχές με 2-20.000 κατοίκους. Χωριά: αγροτικές περιοχές (<2.000 κάτοικοι). Σελίδα 4 από 9

Γ) Παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητα μόλυνσης με ιό του Δυτικού Νείλου Μεταξύ ατόμων με θετικά και ατόμων με αρνητικά αντισώματα για ΙΔΝ έγιναν συγκρίσεις ως προς τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν στη μελέτη (χαρακτηριστικά ατόμων, καθημερινές συνήθειες, συνθήκες κατοικίας, περιβαλλοντικά στοιχεία οικισμού). Για τα χαρακτηριστικά που βρέθηκε να συσχετίζονται με την ανίχνευση αντισωμάτων έγινε πολυπαραγοντική ανάλυση. Για τους εξής παράγοντες βρέθηκε ανεξάρτητη συσχέτιση με την πιθανότητα μόλυνσης με ΙΔΝ: Σχετικός κίνδυνος* (όρια εκτίμησης) Αστικότητα περιοχής κατοικίας «Χωριό ή κωμόπολη» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Πόλη» 8,2 (1,1 58,7) Απασχόληση «Συνταξιούχος» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Εργαζόμενος ή άλλη απασχόληση» «Νοικοκυρά» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Εργαζόμενος ή άλλη απασχόληση» 2,6 (1,4 4,9) 4,3 (2,2 8,5) Επάγγελμα «Αγροτικό επάγγελμα» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Άλλα επαγγέλματα» 2,9 (1,3 6,4) Υπάρχει επιφάνεια νερού σε αυλή/κήπο (στέρνα, λιμνούλα, πισίνα); «Ναι επιφάνεια νερού» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Όχι επιφάνεια νερού» 2,7 (1,4 5,0) Αποστραγγιστικά κανάλια σε ακτίνα 500 m από το σπίτι «Κανάλια μήκους 1000 m και άνω» ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ «Όχι κανάλια» 8,6 (1,0 73,2) * Πόσες φορές πιο μεγάλη είναι η πιθανότητα μόλυνσης με ΙΔΝ στην πρώτη κατηγορία σε σύγκριση με τη δεύτερη. Διάστημα αξιοπιστίας 95%. Πόλεις: αστικές περιοχές με >20.000 κατοίκους. Κωμοπόλεις: αστικές περιοχές με 2 20.000 κατοίκους. Χωριά: αγροτικές περιοχές (<2.000 κάτοικοι). Ο παράγοντας αυτός προέκυψε από χωριστή ανάλυση που αφορούσε μόνο χωριά και κωμοπόλεις (<20.000 κάτοικοι). Για τη διενέργειά της ελήφθησαν υπόψη και οι συνθήκες του περιβάλλοντος του οικισμού κατοικίας. Δ) Συμπεριφορές, στάσεις, αντιλήψεις Με το ερωτηματολόγιο έγινε διερεύνηση στάσεων και αντιλήψεων (βλέπε Γράφημα 2). Η πλειονότητα των ατόμων είχαν καλή ή μετρια γνώμη για την ενημέρωση που έγινε κατά τη διάρκεια της επιδημίας (39% και 26% αντιστοίχως), και 18% κακή. Γράφημα 2. Ποσοστό ατόμων που άλλαξαν στάση ως προς τη λήψη προστατευτικών μέτρων μετά την εκδήλωση της επιδημίας και ποσοστό ατόμων που δήλωσαν ανησυχία για ασθένεια ή ψεκασμούς. Σελίδα 5 από 9

Συμπεράσματα Η πληθυσμιακή οροεπιδημιολογική μελέτη μόλυνσης με τον ιό του Δυτικού Νείλου έγινε στο επίκεντρο της επιδημίας του 2010, στους νομούς Πέλλας και Ημαθίας. Στο δείγμα ελήφθησαν με τυχαίο τρόπο 360 νοικοκυριά και μετείχαν στη μελέτη μόνο ενήλικοι (18 ετών και άνω). Στη μελέτη έλαβαν μέρος 723 άτομα, για 644 από τα οποία έγινε και εργαστηριακός έλεγχος για ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του ΙΔΝ. Βρέθηκε ότι 5,8% του πληθυσμού είχε ειδικά αντισώματα IgG για ΙΔΝ, και εκτιμάται ότι περίπου 28.000 άτομα μολύνθηκαν με τον ιό κατά την επιδημία του 2010, ενώ είχαν καταγραφεί 197 κρούσματα με εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η σχέση κρουσμάτων προς μολυνθέντες (περίπου 1 προς 140), είναι συμβατή με αυτήν που έχει βρεθεί σε άλλες οροεπιδημιολογικές μελέτες. Η πιθανότητα μόλυνσης με τον ιό ήταν πολύ μεγαλύτερη σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές από ό,τι σε μεγαλύτερες πόλεις (με >20.000 κατοίκους). Ο «αγροτικός χαρακτήρας» της επιδημίας επιβεβαιώνεται και από άλλα ευρήματα που συσχετίζουν τη μόλυνση με ενδεχόμενες υπαίθριες ασχολίες (απασχόληση, επάγγελμα). Ως εκ τούτου, τα γενικά προληπτικά μέτρα πρέπει να λαμβάνονται με ιδιαίτερη επιμέλεια στις αγροτικές περιοχές, παρότι δεν πρέπει να παραμελούνται και στις αστικές (ο κίνδυνος μόλυνσης είναι σαφώς μεγαλύτερος στις αγροτικές περιοχές, αλλά ο μεγαλύτερος πληθυσμός των πόλεων παρότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος εκεί είναι δυνατό να οδηγήσει σε υπολογίσιμο αριθμό ατόμων που μπορεί να μολυνθούν στην πόλη). Δύο ειδικοί παράγοντες βρέθηκε ότι συσχετίζονται με την πιθανότητα μόλυνσης με ΙΔΝ: (1) οι επιφάνειες νερού στην αυλή ή τον κήπο (στέρνα, μικρή λίμνη, πισίνα), και (2) τα αποστραγγιστικά κανάλια που βρίσκονται σε απόσταση 500 μέτρων από την κατοικία. Πρόκειται για παράγοντες που επιδέχονται προληπτικές παρεμβάσεις. Είναι σκόπιμο όταν λαμβάνονται γενικά μέτρα πρόληψης, να δίνεται ειδική προσοχή στις επιφάνειες νερού στους υπαίθριους χώρους του σπιτιού καθώς και στα αποστραγγιστικά κανάλια γύρω από κατοικημένες περιοχές. Τα αποτελέσματα της μελέτης συμβάλλουν στον προσανατολισμό των μέτρων πρόληψης που πρέπει να λαμβάνονται, ιδιαίτερα για τις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές. Ωστόσο, ο προσανατολισμός αυτός δεν πρέπει να ερμηνευθεί με σχηματικό και μονοσήμαντο τρόπο: τα γενικά μέτρα πρόληψης είναι σε κάθε περίπτωση απαραίτητα και πρέπει να λαμβάνονται με βάση τις κατά τόπους εκτιμήσεις, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη προσοχή στους παράγοντες που αναδείχθηκαν από τη μελέτη αυτή. Σελίδα 6 από 9

Παράρτημα Πίνακας 1. Δημοτικά διαμερίσματα της περιοχής μελέτης, αστικότητα και πληθυσμός A.A. Δημοτικό Διαμέρισμα Κωδικός ΕΛ.ΣΤΑΤ.* Αστικότητα Συνολικός πληθυσμός A.A. Δημοτικό Διαμέρισμα Κωδικός ΕΛ.ΣΤΑΤ.* Αστικότητα Συνολικός πληθυσμός Nομός Ημαθίας 1 Βέροιας 53010100 Αστ 43.683 44 Κλειδίου 53120300 Αγρ 1.347 2 Αγία Βαρβάρα 53010200 Αγρ 797 45 Κορυφής 53120400 Αγρ 2.007 3 Άμμος 53010300 Αγρ 160 46 Λιανοβεργίου 53120500 Αγρ 1.696 4 Ασώματα 53010400 Αγρ 532 47 Πλατάνου 53120600 Αγρ 806 5 Προφήτης Ηλίας 53010900 Αγρ 61 48 Πρασινάδας 53120700 Αγρ 776 6 Αλεξανδρείας 53020100 Αστ 14.370 49 Τρικάλων 53120800 Αγρ 1.710 7 Βρυσακίου 53020200 Αγρ 716 Νομός Πέλλας 8 Καμποχωρίου 53020300 Αγρ 768 50 Γιαννιτσών 59040100 Αστ 29.364 9 Λουτρού 53020400 Αγρ 1.298 51 Αμπελειών 59040200 Αγρ 1.095 10 Νεοχωρίου 53020500 Αγρ 604 52 Μελισσίου 59040300 Αγρ 983 11 Νησίου 53020600 Αγρ 1.527 53 Κρύας Βρύσης 59060100 Αστ 6.535 12 Κοπανού 53030100 Αστ 2.144 54 Αγίου Λουκά 59060200 Αγρ 1.555 13 Επισκοπής Νάουσας 53030200 Αγρ 1.916 55 Ακρολίμνης 59060300 Αγρ 1.340 14 Λευκαδίων 53030300 Αγρ 967 56 Εσωβάλτων 59060400 Αγρ 1.545 15 Μονοσπίτων 53030500 Αγρ 916 57 Μυλοτόπου 59070100 Αστ 2.619 16 Χαριέσσης 53030600 Αγρ 974 58 Αξού 59070200 Αγρ 1.500 17 Καβασίλων 53040100 Αγρ 742 59 Αραβησσού 59070300 Αγρ 1.514 18 Επισκοπής 53040200 Αγρ 777 60 Αχλαδοχωρίου 59070400 Αγρ 417 19 Κεφαλοχωρίου 53040300 Αγρ 788 61 Λάκκας 59070500 Αγρ 401 20 Ξεχασμένης 53040400 Αγρ 906 62 Παλαιού Μυλοτόπου 59070600 Αγρ 831 21 Παλαιού Σκυλλιτσίου 53040500 Αγρ 649 63 Πλαγιαρίου 59070700 Αγρ 363 22 Σταυρού 53040600 Αγρ 1.498 64 Γαλατάδων 59080100 Αστ 2.339 23 Μακροχωρίου 53050100 Αστ 4.788 65 Άγιος Γεώργιος 59080200 Αγρ 359 24 Διαβατού 53050200 Αγρ 1.300 66 Δροσερού 59080300 Αγρ 496 25 Κουλούρας 53050300 Αγρ 1.089 67 Καρυωτίσσης 59080400 Αγρ 1.999 26 Λυκόγιαννης 53050400 Αγρ 536 68 Λιπαρού 59080500 Αγρ 478 27 Νέας Νικομηδείας 53050500 Αγρ 866 69 Παλαιφύτου 59080600 Αγρ 1.468 28 Βεργίνης 53060100 Αγρ 1.246 70 Τριφυλλίου 59080700 Αγρ 1.001 29 Μετόχιο Προδρόμου 53060200 Αγρ 73 71 Καλής 59090100 Αγρ 1.684 30 Παλατιτσίων 53060300 Αγρ 876 72 Καλλιπόλεως 59090300 Αγρ 696 31 Αγίου Γεωργίου 53070100 Αγρ 1.682 73 Πέλλης 59100100 Αστ 2.450 32 Αγίας Μαρίνης 53070200 Αγρ 788 74 Νέας Πέλλης 59100500 Αγρ 1.606 33 Πατρίδος 53070300 Αγρ 1.314 75 Σκύδρας 59110100 Αστ 5.081 34 Αγγελοχωρίου 53080100 Αγρ 1.707 76 Αρσενίου 59110200 Αγρ 1.409 35 Ζερβοχωρίου 53080200 Αγρ 1.415 77 Άσπρου 59110300 Αγρ 794 36 Πολυπλατάνου 53080300 Αγρ 884 78 Δάφνης 59110400 Αγρ 667 37 Μελίκης 53100100 Αστ 3.102 79 Καλυβίων 59110500 Αγρ 1.186 38 Αγκαθιάς 53100200 Αγρ 1.547 80 Λιποχωρίου 59110600 Αγρ 1.032 39 Κυψέλης 53100300 Αγρ 442 81 Μαυροβουνίου 59110700 Αγρ 1.021 40 Νεοκάστρου 53100400 Αγρ 916 82 Πετραίας 59110900 Αγρ 1.681 41 Προδρόμου 53100500 Αγρ 1.431 83 Ρίζου 59111000 Αγρ 1.081 42 Πλατέος 53120100 Αστ 2.299 84 Σεβαστιανών 59111100 Αγρ 1.501 43 Αράχου 53120200 Αγρ 487 Σύνολο 194.014 * ΕΛ.ΣΤΑΤ.: Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αστικότητα: Αστ: αστική περιοχή Αγρ: αγροτική περιοχή. Απογραφή πληθυσμού 2001. Σελίδα 7 από 9

Πίνακας 2. Βασικά χαρακτηριστικά του δείγματος της μελέτης και αντίστοιχα στοιχεία από την «Απογραφή πληθυσμού, 2001» για τα 84 δημοτικά διαμερίσματα της περιοχής μελέτης. Σύνολο ηλικιών Άτομα ηλικίας 18 ετών Απογραφή Απογραφή Άτομα στα πληθυσμού πληθυσμού Νοικοκυριά 2001 Άτομα που συμμετείχαν 2001 της μελέτης (Ν=194.014) στη μελέτη (Ν=153.950) Χαρακτηριστικό Ν % % Ν %* (ΔΑ 95% )* % Φύλο Άνδρες 510 48,9 49.9 335 47,7 (45,2-50,3) [ 49.9 ] Γυναίκες 533 51,1 50,1 388 52,3 (49,7-54,8) [ 50,1 ] ΣΥΝΟΛΟ 1043 100,0 100,0 723 100,0 [ 100,0 ] Ηλικία 0-9 94 9,0 11,0 10-19 112 10,7 12,2 20-29 92 8,8 14,5 18-29 79 21,5 (17,7-26,0) 21,5 30-39 127 12,2 14,5 109 18,3 (14,5-22,8) 18,3 40-49 155 14,9 13,4 146 16,9 (14,6-19,6) 16,9 50-59 150 14,4 11,6 126 14,7 (12,1-17,7) 14,7 60-69 130 12,5 13,1 112 16,5 (14,0-19,4) 16,5 70-79 137 13,1 7,4 122 9,3 (7,7-11,1) 9,3 80+ 46 4,4 2,2 29 2,8 (1,9-4,1) 2,8 ΣΥΝΟΛΟ 1043 100,0 100,0 723 100,0 Αστικότητα κατοικίας Πόλη 321 30,8 37,7 232 37,1 (25,1-50,8) [ 37,7 ] Κωμόπολη 320 30,7 23,6 215 23,3 (14,3-35,5) [ 23,6 ] Χωριό 402 38,5 38,8 276 39,7 (27,3-53,4) [ 38,8 ] ΣΥΝΟΛΟ 1043 100,0 100,0 723 100,0 [ 100,0 ] * Ποσοστό σταθμισμένο για τον δειγματοληπτικό σχεδιασμό (δειγματοληψία κατά συστάδες) καθώς και για την ηλικία (18-29 ετών, 30-79 ετών κατά 10ετείς ομάδες, 80+ ετών) και περιοχή κατοικίας (πόλεις/κωμοπόλεις/χωριά). ΔΑ 95%: διάστημα αξιοπιστίας 95%. Η αναλογία κατά φύλο και κατά περιοχή δεν ήταν διαθέσιμη από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον πληθυσμό ηλικίας 18 ετών της περιοχής μελέτης. Έτσι, ως μέτρο σύγκρισης αναγράφονται οι αντίστοιχες αναλογίες στο σύνολο του πληθυσμού (σε αγκύλες). Από τα 1043 άτομα στα νοικοκυριά της μελέτης, 850 (81,5%) είχαν ηλικία 18 ετών και 193 (18,5%) ηλικία <18 ετών. Αστικότητα: Πόλη: αστική περιοχή με 20.000 κατοίκους. Κωμόπολη: αστική περιοχή με 2-20.000 κατοίκους. Χωριό: αγροτική περιοχή (συνήθως <2.000 κάτοικοι). Σελίδα 8 από 9

Πίνακας 3. Αποτελέσματα εργαστηριακού ελέγχου για αντισώματα έναντι του ιού του Δυτικού Νείλου. Σταθμισμένο ποσοστό* Αριθμός ατόμων (Ν) Εργαστηριακό αποτέλεσμα % (ΔΑ 95% ) Αντισώματα IgG Θετικά 41 5,8 (3,8-8,6) Αρνητικά 603 94,2 (91,4-96,2) ΣΥΝΟΛΟ 644 Αντισώματα IgM Θετικά 15 1,9 (1,0-3,5) Αρνητικά 629 98,1 (96,5-99,0) ΣΥΝΟΛΟ 644 * Ποσοστό σταθμισμένο για τον δειγματοληπτικό σχεδιασμό καθώς και για την ηλικία και την περιοχή κατοικίας. ΔΑ 95%: διάστημα αξιοπιστίας 95%. Το σύνολο των ατόμων με θετικά αντισώματα IgM είχαν και θετικά αντισώματα IgG. Πίνακας 4. Θετικά αντισώματα για ιό του Δυτικού Νείλου κατά φύλο, ηλικιακή ομάδα και αστικότητα κατοικίας. Θετικά αντισώματα Χαρακτηριστικό n / N IgG για ΙΔΝ %* (ΔΑ 95% )* Σχετικός κίνδυνος (ΔΑ 95% ) Φύλο Γυναίκες 23 / 344 5,6 (3,5-8,7) ομάδα αναφοράς - Άνδρες 18 / 300 6,0 (3,3-10,5) 1.07 (0,57-2.00) 0,835 ΣΥΝΟΛΟ 41 / 644 Ηλικία 18-29 2 / 66 3,0 (0,8-11.3) ομάδα αναφοράς - 30-39 2 / 95 2,3 (0,6-9,0) 0,76 (0,11-5,18) 0,776 40-49 6 / 127 4,9 (1,9-12,0) 1,60 (0,47-5,47) 0,451 50-59 8 /111 6,5 (3,2-12,9) 2,15 (0,55-8,39) 0,271 60-69 11 / 103 10,6 (6,1-17,9) 3,50 (0,87-13,99) 0,077 70+ 12 / 142 8,7 (4,8-15,3) 2,85 (0,72-11,38) 0,137 ΣΥΝΟΛΟ 41 / 644 Αστικότητα κατοικίας Πόλη 3 / 201 1,4 (0,3-6,9) ομάδα αναφοράς - Κωμόπολη 12 / 198 5,3 (2,8-9,8) 3,84 (0,68-21,68) 0,127 Χωριό 26 / 245 10,0 (6,5-15,3) 7,28 (1,37-38,78) 0,020 ΣΥΝΟΛΟ 41 / 644 * Ποσοστό σταθμισμένο για τον δειγματοληπτικό σχεδιασμό καθώς και για ηλικία και περιοχή κατοικίας. Τιμή κριτηρίου P ΔΑ 95%: διάστημα αξιοπιστίας 95%. Αστικότητα: Πόλη: αστική περιοχή με >20.000 κατοίκους. Κωμόπολη: αστική περιοχή με 2-20.000 κατοίκους. Χωριό: Αγροτική περιοχή (συνήθως <2.000 κάτοικοι). Σελίδα 9 από 9