1 η - 2 η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007

Σχετικά έγγραφα
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2009 Πειράματα Φυσικής Μετρήσεις μήκους, μάζας, δύναμης, χρόνου, πυκνότητας Ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση

Εύρεση ph διαλυμάτων με χρήση δεικτών, πεχαμετρικού χάρτου, πεχαμέτρου και αισθητήρα ph Multilog, (όπου υπάρχει)

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2009 Πειράματα Χημείας Διαλυματότητα Ουσιών (Όμοια διαλύουν όμοια)

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 )

1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων.

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

Πειράματα με οξέα, βάσεις και άλατα.

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών

-Η συγκράτηση νερού από διάφορα υλικά, ουσίες και ενώσεις είναι ένα θέμα με μεγάλο τεχνολογικό ενδιαφέρον. Και αυτό γιατί το αν υπάρχει ή όχι υγρασία

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph

Ερ. Γιακουμάκης, Γ. Καπελώνης, Μπ. Καρακώστας Χημικοί

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία Ονοματεπώνυμο μαθητών. Το σενάριο

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

Υπολογισμός θερμότητας αντίδρασης

Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες οξέων και βάσεων

Εργαστηριακή άσκηση 3

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

Συνήθως ο διαλύτης βρίσκεται στη μεγαλύτερη αναλογία στο διάλυμα.

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

FeCl 3(aq) + 6NH 4 SCN (aq) (NH 4 ) 3 [Fe(SCN) 6 ] (aq) +3NH 4 Cl (aq) (1) ή FeCl 4

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών

Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 Πειράματα Φυσικής

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ph ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ Ή ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ

European Union Science Olympiad EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ)

ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ 3 ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2017

Πειράματα Φυσικής. Πειράματα Χημείας. 1 η - 2 η Συνάντηση ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

Προσδιορισμός της διαλυτότητας στο νερό στερεών ουσιών - Φύλλο εργασίας

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας:

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Πειράματα Χημείας

Επίδραση των οξέων στα μέταλλα και το μάρμαρο

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO

ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ EUSO 2009

Ονοµατεπώνυµο Μαθητών ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2010 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ( ιάρκεια εξέτασης 45min) Σχολική Μονάδα:

Οξείδωση της αιθανόλης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες

23 Ιανουαρίου 2016 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Α. Ίσως έχεις παρατηρήσει ότι το λεμόνι, το ξίδι, τα πορτοκάλια έχουν χαρακτηριστική γεύση. Ποια πιστεύεις ότι είναι αυτή;

Εργαστηριακές ασκήσεις μικροκλίμακας στο ph

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2012 Γ ΦΑΣΗ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ)

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2018 ΧΗΜΕΙΑ. 9 - Δεκεμβρίου

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Ιδιότητες των οξέων. Δραστηριότητα 1 η. Φύλλο εργασίας:

2. ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 12 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2014 ΧΗΜΕΙΑΣ

2.2 Θερμιδόμετρι α- Νό μόι Θερμόχήμει ας

5 η - 6 η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

ΟΜΑΔΑ: ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ Αιγίου ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΓΕΛ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Α & Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ XHMEIAΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:...

Γυμνάσιο Αγίου Αθανασίου Σχολική χρονιά: Μάθημα: Χημεία Όνομα μαθητή/τριας: Ημερομηνία:

1. Ταυτοποίηση μιας άγνωστης χημικής ένωσης

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:..

Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 ΧΗΜΕΙΑ

ΗΔ + Η 2 Ο Δ - + Η 3 Ο + (1)

Κωσταντίνος Καμπούρης Φυσικός MSc MEd

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Φυσική και Χημεία Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

Transcript:

1 η - η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 007 ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ: Μετρήσεις μήκους, μάζας, δύναμης, χρόνου, πυκνότητας Ταλάντωση με χρήση αισθητήρων Διακροτήματα Ηλεκτρισμός: Φόρτιση, ηλεκτροστατικές αλληλεπιδράσεις, ηλεκτρικά πεδία κ.α. ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ: Επίδραση οξέων σε ανθρακικά άλατα Παρασκευή αραιού διαλύματος οξέος Προσδιορισμός του PH διαλυμάτων με χρήση δεικτών Διαλυτότητα Διαλύματα Υπολογισμός της θερμότητας αντίδρασης Μικροκλίμακα

Μετρήσεις μήκους, μάζας, δύναμης, χρόνου, πυκνότητας 1. Μετρήσεις μήκους Α. Μέτρηση με υποδεκάμετρο Απαιτούμενα όργανα 1. Κύλινδρος σιδήρου από τη σειρά μετάλλων. Υποδεκάμετρο Εκτέλεση του Πειράματος Μετρούμε το ύψος του κυλίνδρου και κατόπιν τη διάμετρο της βάσης του Β. Μέτρηση με διαστημόμετρο Απαιτούμενα όργανα 1. Κύλινδρος σιδήρου από τη σειρά μετάλλων. Διαστημόμετρο με Βερνιέρο Εκτέλεση του Πειράματος Μετρούμε το ύψος του κυλίνδρου και κατόπιν τη διάμετρο της βάσης του Γ. Μέτρηση με μικρόμετρο Απαιτούμενα όργανα 1. Κύλινδρος σιδήρου από τη σειρά μετάλλων. Μικρόμετρο με περιστρεφόμενο Βερνιέρο Εκτέλεση του Πειράματος Μετρούμε το ύψος του κυλίνδρου και κατόπιν τη διάμετρο της βάσης του Σελίδα 1 από 13

. Μέτρηση μάζας Απαιτ ούμενα όργανα 1. Ηλεκτρονικός. Μάζα 00 gr ζυγός Εκτ έλεση του Πειράματος Πατάμε το διακόπτη «ON» του ηλεκτρονικού ζυγού. Τοποθετούμε το βαράκι πάνω στον ηλεκτρονικό ζυγό και παίρνουμε την ένδειξη της μάζας. 3. Μέτρηση βάρους Α παιτούμενα όργανα 1. Δύο ράβδοι στήριξης (κατακόρυφος, οριζόντιος). Δακτύλιος με γάντζο επί της οριζόντιας ράβδου 3. Δυναμόμετρο 10 Ν 4. Βαράκι Ν Ε κτέλεση του Πειράματος Κρεμάμε το βαράκι στο δυναμόμετρο και μετρούμε το βάρος του σε Ν 4. Μέτρηση χρονικής μονάδας ηλεκτρικού χρονομετρητή Απαιτ ούμενα όργανα 1. Ηλεκτρικός χρονομετρητής με δύο μπαταρίες. Κορδέλα χάρτινη καταγραφής των κουκίδων Εκτ έλεση του Πειράματος Κλείνουμε το διακόπτη και θέτουμε σε λειτουργία το χρονομετρητή. Ταυτόχρονα τραβούμε την κορδέλα με το χέρι μας. Ανοίγουμε το διακόπτη στα sec. Μετράμε το πλήθος των διαστημάτων που καταγράφηκαν στο χρόνο των sec. Διαιρούμε το χρόνο με το πλήθος των διαστημάτων και βρίσκουμε τη χρονική μονάδα του χρονομετρητή Σελίδα από 13

5. Μέτρηση πυκνότητας στερεού ακανόνιστου σχήματος Α παιτούμενα όργανα 1. Ογκομετρικός κύλινδρος. Νερό (κατά προτίμηση χρωματισμένο) 3. Πλαστελίνη ακανόνιστου σχήματος, δεμένη στην άκρη νήματος Εκτέ λεση του Πειράματος Ζυγίζουμε στην ηλεκτρονική ζυγαριά την πλαστελίνη και σημειώνουμε τη μάζα της. Ρίχνουμε νερό στον ογκομετρικό κύλινδρο μέχρι μια ένδειξη που σημειώνουμε (π.χ. 00 ml). Βυθίζουμε την πλαστελίνη στο νερό του κυλίνδρου, κρατώντας με το χέρι μας στην άκρη του νήματος. Καταγράφουμε τη νέα ένδειξη της επιφάνειας του νερού (π.χ. 0 ml). Αφαιρούμε από τη νέα ένδειξη την παλιά και υπολογίζουμε τον όγκο της πλαστελίνης. Διαιρούμε τη μάζα δια του όγκου και υπολογίζουμε τη πυκνότητα της πλαστελίνης. Γιάννης Γαϊσίδης Φυσικός Σελίδα 3 από 13

Αρμονική Ταλάντωση Ελατηρίου με Χρήση ΜULTILOG Η διάταξη 1. Αισθητήρες δύναμης και διαστήματος. Διάταξη ορθοστατών ώστε να υπάρχει επαρκής στήριξη του ελατηρίου που ταλαντώνεται 3. Βάρη 5 N, 10 N, 15 N Ε κτέλεση του Πειράματος Για τα βάρη 5 N, 10 N, 15 N συμπληρώνουμε τον αντίστοιχο πίνακα μετρήσεων Excel και επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα Γιάννης Γαϊσίδης Φυσικός Σελίδα 4 από 13

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟΓΡΑΦΟ Δύο γεννήτριες συχνοτήτων συνδέονται παράλληλα και το σήμα διαβιβάζεται στον παλμογράφο. Οι συχνότητες των δύο σημάτων πρέπει να έχουν παραπλήσιες τιμές. Αν αντί παλμογράφου συνδεθεί μεγάφωνο το διακρότημα γίνεται ακουστό με μεγάλη ευκρίνεια. Διακρότημα επίσης μπορούμε να ακούσομε με δύο διαπασών με αντηχεία. Καρακωνσταντής Ανδρέας Φυσικός Σελίδα 5 από 13

ΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ 1) ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ "ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ" ) ΗΛΕΚΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΔΥΟ ΟΜΩΝΥΜΩΝ "ΣΗΜΕΙΑΚΩΝ" ΦΟΡΤΙΩΝ 3) ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΔΥΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΩΝ "ΣΗΜΕΙΑΚΩΝ" ΦΟΡΤΙΩΝ 4) ΟΜΟΓΕΝΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΑ ΦΟΡΤΙΣΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΛΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ Σελίδα 6 από 13 Ανδρέας Καρακωνσταντής Φυσικός

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΞΕΩΝ ΣΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΑΛΑΤΑ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα οξέα που είναι πιο δραστικά από το H CO 3 HCl ( aq) + CaCO CaCl 3( ) + H s O( l ) + CO( g ) HCl + NaHCO NaCl + H O + CO () ( aq) 3( s _ ( s) ( l) διασπούν τα ανθρακικά άλατα: (1 ( g ) CH 3 COOH ( aq) CaCO ( CH 3( ) 3COO) Ca s ( aq) + H O( l) + CO( g ) + (3) Β. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΕΣ Δύο δοκιμαστικοί σωλήνες Διάλυμα HCl Μπουκάλι με ευρύ στόμιο Διάλυμα οξικού οξέος (ξύδι) Κερί Μαρμαρόσκονη ή θρύμματα κιμωλίας ή Σπίρτα ένα κοχύλι Βαμβάκι Σόδα του φαγητού Ποτήρι ζέσεως των 50 ml Αυγό Γ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1). Στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες βάζουμε μικρή ποσότητα κιμωλίας και λίγη σόδα φαγητού αντίστοιχα. ). Προσθέτουμε και στους δύο σωλήνες -3 ml διαλύματος HCl, οπότε γίνονται οι αντιδράσεις με τις χημικές εξισώσεις (1) και () αντίστοιχα. 3). Πλησιάζουμε στο στόμιο των δοκιμαστικών σωλήνων ένα αναμμένο κερί και παρατηρούμε ότι σβήνει, λόγω του CO που παράγεται. 4). Μπορούμε να βάλουμε από την προηγούμενη μέρα ένα αυγό (το κέλυφός του αποτελείται από CaCO 3 )στο ποτήρι ζέσεως και να προσθέσουμε ξύδι ή αραιό διάλυμα HCl μέχρι να καλυφθεί το αυγό, οπότε πραγματοποιείται αντίδραση που παριστάνεται με τη χημική εξίσωση (3). 5). Ανάβουμε ένα βαμβάκι και το βάζουμε μέσα στο μπουκάλι με το ευρύ στόμιο, στο οποίο δεν χωράει να μπει το αυγό (οριακά). 6). Βάζουμε το αυγό (που έχει πλαστικοποιηθεί) στο στόμιο του μπουκαλιού και παρατηρούμε ότι κατεβαίνει σιγά σιγά και τελικά πέφτει μέσα στο μπουκάλι, λόγω ελάττωσης της πίεσης στο εσωτερικό του. ΠΟΥΛΕΡΕΣ ΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ Σελίδα 7 από 13

ΟΞΕΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΡΑΙΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΟΞΕΟΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για να παρασκευάσουμε αραιά διαλύματα οξέων π.χ. HCl, HNO 3, H SO4, CH 3COOH που μας χρειάζονται σε διάφορα πειράματα ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία. Β. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΕΣ 1. Ποτήρι ζέσεως 100 ml. Σιφώνιο 3. Ράβδος ανάδευσης 4. Πυκνό διάλυμα οξέος π.χ. H SO 4 5. Πλαστικό φιαλίδιο και ετικέτα 6. Αποσταγμένο νερό Γ. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ 1. Βάζομε στο ποτήρι ζέσεως νερό, ανάλογα με το πόσο αραιό θέλουμε να παρασκευάσουμε το διάλυμα.. Παίρνομε με το σιφώνιο από τη φιάλη με το πυκνό H SO 4 π.χ. 10ml και το ρίχνομε στο ποτήρι με το νερό, σταγόνα σταγόνα, αναδεύοντας ταυτόχρονα. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Ποτέ δεν ρίχνομε νερό σε ποτήρι ή φιάλη που να έχει έστω και λίγο H SO. 4 3. Αν θέλουμε να κάνουμε συγκεκριμένη αραίωση π.χ. στο δεκαπλάσιο, αναμιγνύουμε 10 ml από το πυκνό διάλυμα του οξέος με 90 ml αποσταγμένο νερό. 4. Το αραιό διάλυμα που παρασκευάσαμε το βάζουμε στο πλαστικό φιαλίδιο, επικολλώντας ταυτόχρονα και τη σχετική ετικέτα. ΠΟΥΛΕΡΕΣ ΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ Σελίδα 8 από 13

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ (ΜΕΤΩΠΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΚΑ) Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι «ηλεκτρολυτικοί δείκτες» είναι ασθενή οργανικά οξέα ή βάσεις. Όταν ο δείκτης ιοντιστεί, το μόριο του έχει διαφορετικό χρώμα από το ιόν του: + ΗΔ Η + Δ χρώμα 1 χρώμα Ανάλογα με το ph του διαλύματος επικρατεί το χρώμα 1 ή το χρώμα. Για να μετρήσουμε το ph ενός διαλύματος με δείκτη, συγκρίνουμε το χρώμα που παίρνει το διάλυμα, όταν προσθέσουμε σ αυτό μικρή ποσότητα δείκτη, με το χρώμα που παίρνουν + διαλύματα με γνωστή συγκέντρωση Η.Για μεγαλύτερη ακρίβεια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε περισσότερους δείκτες ή πεχαμετρικό χαρτί, το οποίο περιέχει μίγμα δεικτών. Η φαινολοφθαλεΐνη είναι άχρωμη σε ph < 8, και κόκκινη σε ph> 10. H ηλιανθίνη είναι κόκκινη σε ph < 3 και κίτρινη σε ph > 4,5. Το κυανό της βρωμοθυμόλης είναι κίτρινο σε ph<6,3 και μπλε σε ph>8,3.σε ενδιάμεσες τιμές ph είναι πράσινο. Το βάμμα του ηλιοτροπίου είναι κόκκινο σε όξινα διαλύματα και κυανό σε βασικά. B. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Διάλυμα HCl 0,01 Μ (ph = ) Διάλυμα NaOH 0,01 M (ph = 1) Αποσταγμένο νερό (ph = 7) Χυμός λεμονιού Διάλυμα μαγειρικής σόδας Διάλυμα οξικού οξέος Χλωρίνη Σταγονόμετρα Ηλιανθίνη Φαινολοφθαλεΐνη Κυανό βρωμοθυμόλης Βάμμα ηλιοτροπίου Πεχαμετρικό χαρτί Διαφάνειες Χαρτοπετσέτες Φωτοτυπίες πίνακα με τα υλικά και τους δείκτες Γ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1. Μοιράζουμε σε όλους τους μαθητές από μία φωτοτυπία, μία διαφάνεια και πεχαμετρικό χαρτί.. Οι μαθητές σκεπάζουν τη φωτοτυπία με τη διαφάνεια. 3. Στάζουν με τα σταγονόμετρα ή τα σταγονομετρικά φιαλίδια λίγη ποσότητα από τις χημικές ουσίες, στις αντίστοιχες θέσεις του πίνακα, πάνω στη διαφάνεια. 4. Ρίχνουν λίγες σταγόνες από τους δείκτες πάνω στις χημικές ουσίες. 5. Συγκρίνουν τα χρώματα των ουσιών, με τα αντίστοιχα χρώματα των διαλυμάτων + γνωστής συγκέντρωσης H και υπολογίζουν κατά προσέγγιση το ph. 6. Βρίσκουν το ph με μεγαλύτερη ακρίβεια, συγκρίνοντας το χρώμα που παίρνει το πεχαμετρικό χαρτί, όταν βυθιστεί στις χημικές ουσίες, με τον πίνακα χρωμάτων και τιμών ph. ΠΟΥΛΕΡΕΣ ΝΙΚΟΣ Σελίδα 9 από 13 ΧΗΜΙΚΟΣ

ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ-ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μεγάλος αριθμός χημικών ουσιών διαλύεται στο νερό. Με αυτό το πείραμα βλέπουμε πώς δημιουργείται διάλυμα κάποιου άλατος στο νερό. Επίσης φαίνεται η διαφορά διαλύματος και ετερογενούς μίγματος. Β. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Κύλινδρος ή φιάλη Ύαλος ωρολογίου Κερί 3-4 cm Νερό Κρύσταλλοι άλατος ( CuSO4, KMnO4, K CrO7 Ράβδος ανάδευσης ) Γ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Λιώνουμε ένα μικρό κερί στη μία του άκρη και το κολλάμε στην ύαλο ωρολογίου. Την άλλη άκρη τη βρέχουμε ή τη λιώνουμε λίγο και στερεώνουμε ελάχιστους κόκκους ενός άλατος. Αναποδογυρίζουμε την ύαλο με το κερί και τη βυθίζουμε στον κύλινδρο που είναι γεμάτος με νερό. Βλέπουμε το άλας να διαλύεται και το πυκνό του διάλυμα να κατεβαίνει όμορφα προς τα κάτω, δημιουργώντας ετερογενές μίγμα. Αν ανακατέψουμε το μίγμα αυτό με ράβδο ανάδευσης δημιουργείται διάλυμα (ομογενές μίγμα). ΠΟΥΛΕΡΕΣ ΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ Σελίδα 10 από 13

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τη θερμότητα που παράγεται ή απορροφάται κατά τις χημικές αντιδράσεις μπορούμε να την υπολογίσουμε από τη σχέση: Q = m c ΔΤ, όπου : Q = η ποσότητα θερμότητας, m = η μάζα του διαλύματος, c = η ειδική θερμοχωρητικότητα του διαλύματος (για το νερό: c=1cal/gr.grad) και ΔΤ = η μεταβολή της θερμοκρασίας. Θα υπολογίσουμε την ενθαλπία της διάλυσης: NaOH ( s) NaOH ( aq), ΔΗ1=- Q1 Επίσης την ενθαλπία της εξουδετέρωσης: NaOH ( aq) + HCl( aq) NaCl( aq) + H O( l), ΔΗ = Q και της εξουδετέρωσης: Να ΟΗ ( ς ) + ΗCl( aq) NaCl( aq) + H O( l),δη 3 = Q3 Θα δούμε ότι: ΔΗ 3 = ΔΗ1 + ΔΗ (διαπίστωση της ισχύος του νόμου του Hess). Μπορούμε να σχεδιάσουμε και το θερμοχημικό κύκλο. Β. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΕΣ 1. Ποτήρια από αφρώδες πλαστικό (φελιζόλ ) 6. Διάλυμα HCl 1M. Πλαστικά ή χάρτινα καπάκια ποτηριών 7. Διάλυμα NαΟΗ 1Μ 3. Θερμόμετρο με υποδιαιρέσεις ανά 0,1 oc 8. 4 gr NaOH 4. Δύο ογκομετρικοί κύλινδροι 50ml ή 100 ml 9. Ζυγός 5. Μαγνητικός αναδευτήρας ή ράβδος ανάδευσης. 10. Απιονισμένο νερό Γ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 1 ΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ( Q 1 ) 1. Τοποθετούμε δύο ποτήρια από φελιζόλ το ένα μέσα στο άλλο και βάζουμε μέσα με τον ογκομετρικό κύλινδρο 100 ml απιονισμένο νερό. Μετρούμε τη θερμοκρασία του: T 1 =. Ζυγίζουμε g ΝαΟΗ (0,05mol) και τα τοποθετούμε αμέσως μέσα στο θερμιδόμετρο. Η ζύγιση πρέπει να γίνει γρήγορα γιατί το ΝαΟΗ απορροφά CO από τον αέρα. Σκεπάζουμε με καπάκι από φελιζόλ στο οποίο έχουμε Σελίδα 11 από 13

διαπεράσει θερμόμετρο και ράβδο ανάδευσης και μετρούμε τη μέγιστη θερμοκρασία: T = 3. Υπολογίζουμε τη ΔΤ= και τη θερμότητα που αντιστοιχεί στη διάλυση 0,05 mol NaOH: q 1 = cal και στη συνέχεια τη θερμότητα αντίδρασης: Q1 = Kcal/mol και τη ΔΗ 1= kcal/mol. Δ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ (Q ) 1. Μετρούμε με ογκομετρικό κύλινδρο 50 ml διαλύματος HCl 1 Μ (0,05 mol), το βάζουμε σε καθαρό ποτήρι από φελιζόλ και μετρούμε τη θερμοκρασία.. Μετρούμε με ογκομετρικό κύλινδρο 50 ml διαλύματος ΝαΟΗ 1Μ (0,05 mol) και βρίσκουμε τη θερμοκρασία του. 3. Ρίχνουμε το διάλυμα του ΝαΟΗ στο ποτήρι με το HCl (θερμιδόμετρο), αναδεύουμε και μετρούμε τη μέγιστη θερμοκρασία του διαλύματος. 4. Συμπληρώνουμε τον παρακάτω πινακα: Αρχική θερμοκρασία διαλύματος HCl: θ 1= Αρχική θερμοκρασία διαλύματος ΝαΟΗ: θ = Μέση αρχική θερμοκρασία: Τ 1 = Θερμοκρασία τελικού διαλύματος: Τ = Μεταβολή θερμοκρασίας: ΔΤ= Ολική μάζα διαλύματος: m= 5. Υπολογίζουμε τη θερμότητα που αντιστοιχεί στην αντίδραση 0,05 mol HCl με 0,05 mol ΝαΟΗ : q = cal και στη συνέχεια τη θερμότητα αντίδρασης: Q = Kcal/mol και την ενθαλπία εξουδετέρωσης: ΔΗ = Kcal/mol. Ε. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 3 ΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ( Q 3 ) 1. Τοποθετούμε στο θερμιδόμετρο (αφού το ξεπλύνουμε με απιονισμένο νερό), 50 ml διαλύματος HCl 1Μ (0,05 mol) και μετρούμε τη θερμοκρασία του.. Ζυγίζουμε gr ΝαΟΗ ( 0,05 mol), τα προσθέτουμε στο θερμιδόμετρο και το σκεπάζουμε. 3. Αναδεύουμε ήπια (ή χρησιμοποιούμε μαγνητικό αναδευτήρα) και μετρούμε τη μέγιστη θερμοκρασία του διαλύματος. 4. Υπολογίζουμε τη θερμότητα : q 3 = cal και στη συνέχεια τη θερμότητα αντίδρασης: Q 3= Kcal/mol και την ενθαλπία ΔΗ 3 = Kcal/mol. ΣΤ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να συγκρίνετε τις τιμές ΔΗ 3 με το άθροισμα ΔΗ 1 + ΔΗ.Ποιος νόμος προβλέπει αυτό το αποτέλεσμα;. Αν αντί gr ΝαΟΗ χρησιμοποιηθούν 8gr ΝαΟΗ ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στον υπολογισμό του ΔΗ 1 και γιατί; 3. Να σχεδιαστεί ο σχετικός θερμοχημικός κύκλος. ΠΟΥΛΕΡΕΣ ΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ Σελίδα 1 από 13

Τα οξέα και οι βάσεις αλλάζουν το χρώμα των δεικτών βάμμα ηλιοτροπίου ηλιανθίνη φαινολοφθαλεΐνη κυανό θυμόλης πεχαμετρικό χαρτί 1 χυμός λεμονιού ξύδι (λευκό) 3 δ/μα HCl (aq) 4 αποσταγμένο νερό 5 δ/μα σόδας 6 δ/μα NaOH (aq) 7 χλωρίνη Σελίδα 13 από 13